V¡n ho¸ NHÀ tr­êng
V¡n ho¸ NHÀ tr­êng



C u tróc cña chuyªn ®Òấ
I. Khái niệm văn hoá ?
II. Vai trò tầm quan trọng phát triển VHNT ?
III. Vai trò lãnh đạo phát triển VHNT của Hiệu
trưởng ?
IV. Định hình hệ thống các giá trị cốt lõi để phát
triển VHNT?
V. Các mối quan hệ giao tiếp ứng xử ?
VI. Chia sẻ kinh nghiệm phát triển VHNT

Những câu hỏi hóc búa ?

Văn hoá là gì ?

Văn hoá tổ chức/ Văn hoá nhà trường là gì ?

Văn hoá nhà trường có vai trò sống còn như thế nào?

Tại sao một trường học muốn phát triển cần phải nuôi
dưỡng, vun trồng các giá trị văn hoá ?

Làm cách nào để phát triển VHNT lành mạnh, tích cực


???

Khỏi nim vn hoỏ

-
-
Tiếng Hán: Van có nghĩa là vẻ đẹp, có giá
Tiếng Hán: Van có nghĩa là vẻ đẹp, có giá
trị; Hoá: có nghĩa là giáo hoá.
trị; Hoá: có nghĩa là giáo hoá.

- Tiếng Anh: Culture: vun trồng; Culture
- Tiếng Anh: Culture: vun trồng; Culture
Animi: vun trồng tinh thần, nuôi dưỡng tâm
Animi: vun trồng tinh thần, nuôi dưỡng tâm
hồn con người.
hồn con người.

Khỏi nim vn hoỏ

- Dịnh nghĩa VH của UNESCO: Van hoá
- Dịnh nghĩa VH của UNESCO: Van hoá
theo nghĩa rộng là một tổng thể các đặc trư
theo nghĩa rộng là một tổng thể các đặc trư
ng diện mạo về tinh thần, vật chất, tri thức,
ng diện mạo về tinh thần, vật chất, tri thức,
tinh cảm, khắc hoạ lên bản sắc của một cộng
tinh cảm, khắc hoạ lên bản sắc của một cộng
đồng, gia đinh, xã hội . Van hoá không chỉ

đồng, gia đinh, xã hội . Van hoá không chỉ
bao gồm nghệ thuật van chương mà cả
bao gồm nghệ thuật van chương mà cả
nhung lối sống, nhung quyền cơ bản của con
nhung lối sống, nhung quyền cơ bản của con
người, nhng truyền thống tín ngưỡng .
người, nhng truyền thống tín ngưỡng .

Khỏi nim vn hoỏ

-
-
Van hoá hiểu theo nghĩa hẹp: Van hoá là
Van hoá hiểu theo nghĩa hẹp: Van hoá là
một tổng thể nhưng hệ thống biểu trưng (kí
một tổng thể nhưng hệ thống biểu trưng (kí
hiệu) chi phối cách ứng xử và giao tiếp trong
hiệu) chi phối cách ứng xử và giao tiếp trong
một cộng đồng khiến cộng đồng ấy có đặc
một cộng đồng khiến cộng đồng ấy có đặc
thù riêng. Van hoá bao gồm hệ thống nhưng
thù riêng. Van hoá bao gồm hệ thống nhưng
giá trị để đánh giá một sự việc, một hiện tư
giá trị để đánh giá một sự việc, một hiện tư
ợng (đẹp hay xấu, có đạo đức hay vô đạo đức,
ợng (đẹp hay xấu, có đạo đức hay vô đạo đức,
đúng hay sai ) theo cộng đồng ấy.
đúng hay sai ) theo cộng đồng ấy.

Khái niệm văn hoá


Văn hoá gắn liền với giáo dục, đào tạo con
người, một tập thể người để họ có được những
phẩm chất tốt đẹp cần thiết cho toàn thể cộng
đồng

Khái niệm văn hoá
Nghĩa gốc của văn hóa là cái đẹp. Theo
cách nhìn phương đông, Hình thức đẹp
đẽ biểu hiện trước hết trong lễ, nhạc,
cách lãnh đạo, quản lý,… đặc biệt trong
ngôn ngữ, cách ứng xử lịch sự. Nó biểu
hiện thành một hệ thống các chuẩn
mực, giá trị ứng xử được mọi người
chấp nhận và xem là đẹp đẽ

Khái niệm văn hoá tổ chức

Văn hoá tổ chức là một tập hợp các chuẩn
mực, các giá trị, niềm tin và hành vi ứng xử của
một tổ chức tạo nên sự khác biệt của các thành
viên của tổ chức này với các thành viên của tổ
chức khác (Greert Hofstede , Cultures &
Organisations, 1991)



Khái niệm văn hoá tổ chức

Văn hoá tổ chức liên quan đến toàn bộ đời

sống vật chất, tinh thần của một tổ chức.
Nó biểu hiện trước hết trong tầm nhìn, sứ
mạng, mục tiêu, triết lý, các giá trị, phong
cách lãnh đạo, quản lý…, bầu không khí
tâm lý. Thể hiện thành một hệ thống các
chuẩn mực, các giá trị, niềm tin, quy tắc
ứng xử được xem là tốt đẹp và được mỗi
người trong tổ chức chấp nhận.

TỔ CHỨC
KẾT TINH (VĂN HÓA)
CÁC
TRIẾT
LÝ
VÀ
CÁC
GIÁ
TRỊ
QUAN HỆ VỚI:
- CÔNG VIỆC
- BẢN THÂN
- NGƯỜI KHÁC
CÁC
QUY
ĐỊNH
VÀ
CHÍNH
SÁCH
-
TRANG TRÍ

-
BÀI TRÍ
-
TRANG PHỤC
-
LO GO
-
KHẨU HIỆU
-
…
-
TRẢI NGHIỆM, TƯƠNG TÁC
-
HÌNH THÀNH THÓI QUEN
-
XUẤT HIỆN CÁC NHU CẦU
-
HÀNH VI TỰ GIÁC
PHONG CÁCH – VĂN HÓA TỔ CHỨC
TẦM NHÌN
SỨ MỆNH
MỤC TIÊU
CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ
CON NGƯỜI
VÀ
CÁC MỐI QUAN HỆ
CƠ SỞ
VẬT CHẤT

Khái niệm: văn hoá trường học


Văn hoá nhà trường có đầy đủ đặc tính của văn hoá
tổ chức song nó có những đặc trưng riêng?
Văn hoá nhà trường có
những đặc trưng gì khác
với văn hoá doanh
nghiệp ?

Các giá trị xếp thứ hạng cao trong
VHDN và VHNT
8 giá trị có thứ hạng cao
8 giá trị có thứ hạng cao
nhất trong giá trị VHDN
nhất trong giá trị VHDN
8 giá trị có thứ hạng cao
8 giá trị có thứ hạng cao
nhất trong giá trị VHNT
nhất trong giá trị VHNT
1. Cạnh tranh
1. Cạnh tranh
1. Sự đổi mới
1. Sự đổi mới
2. Sự công bằng
2. Sự công bằng
2. Chấp nhận rủi ro
2. Chấp nhận rủi ro
3. Dám làm
3. Dám làm
3. Trao quyền lực
3. Trao quyền lực

4. Tinh thần nhóm
4. Tinh thần nhóm
4. Sự tham gia của mọi người
4. Sự tham gia của mọi người
5. Sự đổi mới
5. Sự đổi mới
5. Tập trung vào kết quả
5. Tập trung vào kết quả
6. Cá nhân
6. Cá nhân
6. Tập trung vào con người
6. Tập trung vào con người
7. Sự thi hành
7. Sự thi hành
7. Làm việc nhóm
7. Làm việc nhóm
8. Truyền thống
8. Truyền thống
8. Sự ổn định
8. Sự ổn định

Cỏc yu t cu thnh vn hoỏ nh trng
Giá trị
Chớnh sỏch
Các mối
quan hệ
Cảm xúc
và ước muốn
cá nhân
v.v...

Nghi
thức và
hành vi
ng
phc
Truyền
thống
Biểu
tượng
Các loại
thái độ
Niềm tin
Chuẩn
mực
Vn hoá
NT

Văn hoá nhà trường = bầu không khí
(bầu không khí trong lành/ bầu không khí ô nhiễm)

Văn hoá trường học: Mô hình tảng băng

Văn hoá nhà trường giống như tảng băng có phần nổi, phần
chìm?
Phần nổi
Phần chìm
•
Tầm nhìn, chính sách, mục đích, mục tiêu
•
Khung cảnh, cách bài trí lớp học

•
Logo, khẩu hiệu, bảng hiệu, biểu tượng
•
Đồng phục, các nghi thức, nghi lễ
•
Các hoạt động văn hoá, học tập của trường…
•
…?
•
Nhu cầu, cảm xúc, mong muốn cá
nhân
•
Quyền lực và cách thức ảnh hưởng
•
Thương hiệu
•
Các giá trị
•
Các giả định ngầm



Nhà trường trong bối cảnh
xã hội hiện đại
•
Quốc tế hoá, toàn cầu hoá
•
Hội nhập và cạnh tranh?
•
Công nghệ, cơ sở vật chất đóng

vai trò quan trọng?
•
Con người đóng vai trò quyết
định (năng lực lãnh đạo, quản lý
và trình độ đội ngũ cán bộ, giảng
viên)
•
Nhà trường phải vun trồng, phát
triển văn hoá tích cực để tạo ra
sức mạnh cạnh tranh

Văn hoá nhà trường tích cực, lành mạnh
•
Nuôi dưỡng bầu không khí cởi mở, dân chủ;
Nuôi dưỡng bầu không khí cởi mở, dân chủ;
•


Mỗi cán bộ giáo viên đều hiểu rõ trách
Mỗi cán bộ giáo viên đều hiểu rõ trách
nhiệm, tích cực tham gia vào việc ra các
nhiệm, tích cực tham gia vào việc ra các
quyết định dạy và học;
quyết định dạy và học;
•


Coi trọng con người, cổ vũ sự nỗ lực hoàn
Coi trọng con người, cổ vũ sự nỗ lực hoàn
thành công việc và công nhận sự thành công

thành công việc và công nhận sự thành công
của mỗi người;
của mỗi người;
•


Sáng tạo và đổi mới;
Sáng tạo và đổi mới;
•



Văn hoá nhà trường tích cực, lành
mạnh
- Khuyến khích giáo viên cải tiến phương
- Khuyến khích giáo viên cải tiến phương
pháp nâng cao chất lượng dạy và học;
pháp nâng cao chất lượng dạy và học;


- Khuyến khích đối thoại và hợp tác, làm việc
- Khuyến khích đối thoại và hợp tác, làm việc
nhóm;
nhóm;


- Chia sẻ kinh nghiệm và trao đổi chuyên
- Chia sẻ kinh nghiệm và trao đổi chuyên
môn;
môn;



- Chia sẻ quyền lực, trao quyền, khuyến
- Chia sẻ quyền lực, trao quyền, khuyến
khích tính tự chịu trách nhiệm;
khích tính tự chịu trách nhiệm;


- Chia sẻ tầm nhìn.
- Chia sẻ tầm nhìn.

Bøc tranh nµy nãi lªn ®iÒu gi?


Văn hoá nhà trường tiêu cực,
không lành mạnh
•


Sự buộc tội, đổ lỗi cho nhau;
Sự buộc tội, đổ lỗi cho nhau;
•


Sự kiểm soát quá chặt chẽ đánh mất quyền tự
Sự kiểm soát quá chặt chẽ đánh mất quyền tự
do và tự chủ của cá nhân;
do và tự chủ của cá nhân;
•



Quan liêu, nguyên tắc một cách máy móc;
Quan liêu, nguyên tắc một cách máy móc;
•


Trách mắng học sinh vì các em không có sự tiến
Trách mắng học sinh vì các em không có sự tiến
bộ;
bộ;
•


Thiếu sự động viên khuyến khích;
Thiếu sự động viên khuyến khích;
•


Thiếu sự cởi mở, thiếu sự tin cậy;
Thiếu sự cởi mở, thiếu sự tin cậy;
•


Thiếu sự hợp tác, thiếu sự chia sẻ học hỏi lẫn
Thiếu sự hợp tác, thiếu sự chia sẻ học hỏi lẫn
nhau;
nhau;
•



Mâu thuẫn xung đột nội bộ không được giải
Mâu thuẫn xung đột nội bộ không được giải
quyết kịp thời.
quyết kịp thời.

Tại sao cần phải vun trồng VHNT
lành mạnh, tích cực ?
Nghiên cứu của GS. Peter Smith (ĐH Sunderlans
Nghiên cứu của GS. Peter Smith (ĐH Sunderlans
) cho thấy VHNT có ảnh hưởng vô cùng to lớn
) cho thấy VHNT có ảnh hưởng vô cùng to lớn
đối với chất lượng cuộc sống và hiệu quả hoạt
đối với chất lượng cuộc sống và hiệu quả hoạt
động của nhà trường.
động của nhà trường.
Các lý do cần phải nuôi
Các lý do cần phải nuôi
dưỡng vun trồng VHNT tích cực, lành mạnh có
dưỡng vun trồng VHNT tích cực, lành mạnh có
thể tóm tắt như sau:
thể tóm tắt như sau:

Sự phát triển của trẻ em chịu ảnh hưởng rất
Sự phát triển của trẻ em chịu ảnh hưởng rất
lớn của môi trường VH-XH nơi chúng lớn lên (gia
lớn của môi trường VH-XH nơi chúng lớn lên (gia
đình, trường học);
đình, trường học);