Phân tích cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (24.36 KB, 4 trang )
Phân tích Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tư) của Lí Bạch
I. TÌM HIỂU CHUNG:
Tác giả, tác phẩm: Xem chú thích (*) Sgk/123,124.
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Hai câu đầu:
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Dịch:
Đầu giường ánh trăng rọi
Ngỡ mặt đất phủ sương
Hai câu thơ đầu có phải chỉ tả cảnh khg? Vì sao em biết điều đó?
– Hai câu đầu không chỉ tả cảnh. Chữ “Sàng” (giường) khiến cho người đọc hình
dung nhà thơ đang nằm trên giường. Nằm mà không ngủ được nên thấy ánh trăng
xuyên qua cửa sổ.
Nếu thay từ “sàng”, “nghi” thì ý tứ câu thơ có thay đổi không? Thay đổi như thế
nào? (ENB).
– Nếu thay “sàng” = “trác” (bàn) = “đình” (sân) thì người đọc có thể nghĩ là tác giả
ngồi đọc sách hay ngồi ngắm trăng.
– Bản phiên âm có động từ “nghi” (ngỡ) nhưng bản dịch thơ thêm từ “rọi” và từ
“phủ” làm cho người đọc thấy ý vị của chủ thể trữ tình mờ nhạt và tưởng là tả
cảnh.
* Trong một đêm trăng tha hương, Lí Bạch trằn trọc không ngủ được. Trong tâm
trạng ấy có thể chợp ngủ rồi lại tỉnh và không sao ngủ tiếp được. Chữ “nghi” (ngỡ
là, cứ tưởng là) và chữ “sương” xuất hiện một cách tự nhiên và hợp lí vì trăng sáng
quá chuyển thành màu trắng giống như sương là điều có thật.
Ý nghĩa : Thông qua việc tả cảnh trăng sáng, hai câu thơ đầu đã cho thấy tâm trạng
của nhà thơ là trằn trọc, băn khoăn, không ngủ được.
2. Hai câu cuối:
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đê đầu tư cố hương.
Dịch:
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng
Cúi đầu nhớ cố hương
Hai câu thơ này có hai hành động nào đáng chú ý?
– Cử đầu và đê đầu.
Tại sao tác giả cử đầu và đê đầu?
– Ánh trăng Lí Bạch chuyển từ trong đến ngoài, mặt đất lên bầu trời, từ thấy ánh
trăng à Cả vầng trăng xa, đơn côi, lạnh lẽo như mình. Lập tức tác giả lại cúi đầu,
không phải để nhìn sương, nhìn ánh trăng lần nữa mà để nhớ về quê hương, nghĩ
về nhà.
Ý nghĩa: Với việc sử dụng phép đối rất tinh tế, hai câu thơ cuối đã diễn tả tình yêu,
nỗi nhớ quê hương của nhà thơ.
3. Nghệ thuật:
Phép đối được sử dụng như thế nào? Tác dụng?
– Phép đối được sử dụng khá triệt để trong bài: cử đầu – đê đầu; vọng minh nguyệt
– tư cố hương. Trước khi ngẩn đầu đã có cúi đầu. à Các hành động nối tiếp nhau
thấm đẫm cảm xúc, trĩu nặng tâm tư của chủ thể trữ tình.
Thống kê các động từ trong bài và tìm hiểu vai trò liên kết ý thơ của nó? Tìm chủ
ngữ cho các động từ ấy? Chúng lược bỏ chủ ngữ để làm gì?
– Động từ: nghi, cử, vọng, đê, tư.
– Chủ ngữ lượt đi nhưng vẫn khẳng định chỉ có một chủ thể duy nhất. Đó là chủ
thể trữ tình.
– Đó cũng là điều tạo nên sự thống nhất, liền mạch giữa các câu thơ của bài thơ.
Qua bài thơ, em hiểu thêm gì về nhà thơ Lí Bạch?
Nêu giá trị chung của bài thơ?
Ghi nhớ Sgk/124.
II. LUYỆN TẬP
Nhận xét hai câu thơ dịch: “Đêm thu trăng … quê nhà”?
– Nêu được tương đối đủ ý, tình cảm của bài thơ.
– Có những điểm khác:
+ Lí Bạch không dùng phép so sánh. Sương chỉ xuất hiện trong cảm nghĩ.
+ Bài thơ ẩn chủ ngữ, không nói rõ là Lí Bạch.
+ Năm động từ chỉ còn ba.
