LỜI NÓI ĐẦU
Trong xã hội hiện nay, chắc hẳn các bạn trẻ sẽ không còn xa lạ gì nữa với những
cụm từ hay đƣợc bắt gặp trên mạng xã hội, báo online, các bản tin ngắn nhƣ là: “Việt
Nam nói là làm”, “dậy thì thành công”, “tha thu”, “vịt hóa thiên nga”...và chúng ta
thƣờng gọi đó là “trào lƣu”. Đây là vấn đề khá hot hiện nay của tuổi teen đƣợc rất
nhiều nhà báo, nhà nghiên cứu và các nhà khoa học quan tâm và tốn rất nhiều giấy
mực.
Để làm rõ hơn về vấn đề này, trong bài tiểu luận ngƣời nghiên cứu sẽ chỉ ra rằng
“trào lƣu” là gì?; Các yếu tố tạo nên một trào lƣu. Từ đó thiết kế ra kế hoạch để tạo ra
một trào lƣu mang tính giáo dục.
Để thực hiện bài tiểu luận này, Ngƣời nghiên cứu xin gửi lời cảm ơn chân thành
tới thầy Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu _Giảng viên dạy bộ môn Tâm lý học xã hội,
Trƣờng Đại học Sƣ Phạm Thành Phố Hồ Chí Minh đã giúp cho ngƣời nghiên cứu có
những kiến thức nền tảng để hoàn thành bài tập này một cách tốt nhất.
Và trong quá trình viết bài tiểu luận, do thời gian và khả năng còn hạn chế nên sẽ
không tránh khỏi những thiếu sót . Hi vọng thầy sẽ đóng góp bổ sung để cho đề tài của
Ngƣời nghiên cứu đƣợc hoàn thiện hơn.
Vũ Thị Huyền
TPHCM, ngày 10, tháng 12, 2017
1
MỤC LỤC
Trang phụ bìa……………………………………………………………….................1
Lời nói đầu……………………………………………………………………………1
Mục lục……………………………………………………………………………….2
Nội dung………………………………………………………………………………3
CHƢƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TRÀO LƢU……………………….3
1. Trào lƣu………………………………………………………………………..3
1.1. Khái niệm trào lƣu………………………………………………………3
1.2. Các quy luật hình thành trào lƣu……………………………………….4
2. Các yếu tố tạo nên một trào lƣu mang tính giáo dục………………………….5
2.1. Các yếu tố tạo nên một trào lƣu………………………………………...5
2.2. Các yếu tố tạo nên một trào lƣu mang tính giáo dục…………………..8
CHƢƠNG 2. THIẾT KẾ KẾ HOẠCH ĐỂ HÌNH THÀNH TRÀO LƢU MANG
TÍNH GIÁO DỤC……………………………………………………………………9
1. Lý do chọn trào lƣu “Bữa cơm 15k”…………………………………...9
1.1. Tính khả thi của trào lƣu…………………………………………………9
1.2. Điều kiện hình thành trào lƣu……………………………………………9
2.
Kế hoạch thực hiện trào lƣu……………………………………………10
2.1. Triển khai thực hiện trào lƣu…………………………………………..10
2.2. Vai trò và đẩy mạnh truyền thông…………………………………….10
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ……………………………………………………….11
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………12
2
NỘI DUNG
CHƢƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TRÀO LƢU
1. TRÀO LƢU.
1.1.
Khái niệm trào lưu.
Có nhiều cách diễn giải, hiểu trào lƣu theo nghĩa là xu hƣớng hay phong trào. Tuy
nhiên, trào lƣu là một thuật ngữ chƣa đƣợc định nghĩa hay có khái niệm rõ ràng, cụ
thể.
Theo Từ điển Tiếng Việt, trào lƣu đƣợc định nghĩa là “Xu hƣớng đang đƣợc đông
đảo ngƣời theo trong một lĩnh vực tƣ tƣởng, văn hóa”.
Theo Giải pháp lắng nghe mạng xã hội Buzzmetrics Social Listening, “trào lƣu đƣợc
tính là những xu hƣớng đƣợc mọi ngƣời lan truyền và làm theo, hoặc những chủ đề
không chỉ đƣợc thảo luận nhiều mà còn đƣợc ứng dụng nhiều vào đời sống”.
Về khía cạnh xã hội học, chƣa có một khái niệm cụ thể, riêng biệt nào về thuật ngữ
“trào lƣu” mà chỉ đƣợc định nghĩa tổng quát hoặc gắn liền với một lĩnh vực, khía cạnh
cụ thể nào đó. Trong cuốn Sociology: Comprehensive Edition (v. 1.0) của tác giả
Steven E. Barkan có đề cập đến trào lƣu xã hội nói chung, trong đó định nghĩa trào
lƣu xã hội là “một nỗ lực có tổ chức của một số lƣợng lớn của ngƣời dân để dẫn đến
hoặc cản trở sự thay đổi xã hội, chính trị, kinh tế, hoặc văn hóa”. Khái niệm này bao
hàm về các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa... và đƣợc gọi chung là trào lƣu xã hội.
Trong tâm lý học xã hội, “trào lƣu đƣợc xem nhƣ một hiện tƣợng tâm lý xã hội, là
một biểu hiện của cơ chế bắt chƣớc”. Theo tác giả Trần Quốc Thành và Nguyễn Đức
Sơn trong cuốn Tâm lý học xã hội đã nêu, “sự bắt chƣớc rõ ràng diễn ra phổ biến
trong đời sống xã hội và tạo ra một loạt các hiện tƣợng tâm lý xã hội nhƣ thị hiếu, mốt
thời trang, trào lƣu,... Có thể hiểu bắt chƣớc nhƣ là sự mô phỏng, tái tạo, lặp lại những
hành vi, cách suy nghĩ, các tâm trạng của các cá nhân khác trong đời sống xã hội”.
Theo ngƣời nghiên cứu, ngƣời nghiên cứu đồng ý với khái niệm của tác giả
Đan Anh “trào lƣu là hiện tƣợng tâm lý chung của một nhóm xã hội rộng lớn
mà những thành viên tiến hành mô phỏng một mẫu hành vi nào đó của nhau;
nảy sinh trong hoạt động và giao tiếp giữa các cá nhân trong nhóm xã hội đó;
đồng thời chi phối nhận thức, thái độ, hành vi của họ”. (trích: Khóa luận tốt
nghiệp về Thái độ của học sinh THPT tại Thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai
đối với một số trào lưu trên mạng xã hội, 2016, tr.37).
Có thể thấy về nội hàm, trào lƣu nảy sinh khi cá nhân hoạt động và giao tiếp với các
đối tƣợng xã hội khác, trong quá trình tƣơng tác đó, cá nhân chịu sự chi phối của các
cá nhân khác một cách vô thức, nghĩa là bắt chƣớc hành vi của ngƣời khác. Có những
3
trào lƣu mà khi cá nhân tham gia không hẳn vì có ý nghĩa, mà có thể chỉ là bắt chƣớc
trong những hoàn cảnh nhất định nhƣng vẫn có sức ảnh hƣởng rộng rãi. Bên cạnh đó,
có những trào lƣu khi mới xuất hiện, chỉ ở một phạm vi nhất định và lâu dần mới phổ
biến, thu hút đông đảo ngƣời tham gia. Đây có thể xem là một trong những biểu hiện
ban đầu của trào lƣu.
1.2.
Các quy luật hình thành “trào lưu”.
Dựa vào sự hiểu biết và tìm hiểu, ngƣời nghiên cứu xin đƣa ra 4 quy luật hình
thành nên một “trào lƣu”.
Quy luật lây
lan
Quy luật kế
thừa
4 quy
luật
Quy luật bắt
chước
Quy luật tác
động qua lại
giữa con
người với con
người
Quy luật lây lan
Trong tâm lý học xã hội “lây lan là quá trình chuyển trạng thái cảm xúc từ cá
nhân này đến cá nhân khác ở cấp độ tiếp xúc tâm sinh lý. Lây lan là một cơ chế ảnh
hƣởng của xã hội đặc biệt trong quan hệ liên nhân cách, nhất là trong điều kiện của
đám đông quần chúng. Trong lây lan, mức độ cảm ứng lẫn nhau tăng lên, luân
chuyển xảy ra một cách nhanh chóng mạnh mẽ và nhiều khi nằm ngoài cấp ý thức –
tƣ tƣởng.
Lực lây lan đƣợc chuyền theo nguyên tắc cộng hƣởng, tỉ lệ thuận với số lƣợng
đám đông và cƣờng độ cảm xúc đƣợc truyền đạt. Lây lan tâm lý quy định định xu
hƣớng bắt trƣớc một mô hình ứng xử có tác dụng chi phối sự lan truyền từ ngƣời này
sang ngƣời khác.
Lây lan có vai trò quan trọng đối với đám đông quần chúng. Có thể sử dụng cơ
chế lây lan để giải thích cao trào cảm xúc, trạng thái hoảng loạn, tinh thần tập thể của
đám đông (Theo từ điển tâm lý học).
Để một vấn đề mới, độc và lạ trở thành “trào lƣu” rất cần đến quy luật lây lan này.
Bởi lây lan có khả năng liên kết đƣợc khối lƣợng ngƣời đông đảo, từ đó lan tỏa thu
hút cộng động ngƣời bắt chƣớc và nâng lên thành một trào lƣu.
1.2.1.
4
1.2.2.
Quy luật bắt chước
Theo Trần Quốc Thành, Nguyễn Đức Sơn, trong Giáo trình Tâm lý học xã hội, tác
giả có nhận định “ sự bắt chƣớc diễn ra phổ biến trong cuộc sống và tạo ra các hiện
tƣợng tâm lý xã hội trong đó có trào lƣu. Nó có vai trò chính trong việc tạo ra sự
đồng nhất giữa các cá nhân trong các nhóm xã hội, nhờ đó nó có thể tạo ra các đặc
trƣng của các nhóm xã hội khác nhau.
Theo G. Tarde “ bắt chƣớc là sự cụ thể hóa của quy luật lặp lại của thế giới. Bắt
chƣớc có tính vô thức là sự sao chép các hành vi của ngƣời khác hay gọi là sao chụp
lại của ngƣời khác.
Nhƣ vậy, quy luật bắt chƣớc là một trong số các quy luật chi phối sự hình thành
của các hiện tƣợng xã hội và đƣợc nhắc tới ở đây đó là “ trào lƣu”. Ví dụ nhƣ bắt
chƣớc một câu nói nổi tiếng nào đó của một ngƣời ở trên mạng, bắt chƣớc chế lời bài
hát,…
1.2.3.
Quy luật tác động qua lại giữa con người với con người
Đƣợc hiểu nhƣ là, thông qua giao tiếp, hoạt động các cá nhân liên tục tác động, ảnh
hƣởng qua lại lẫn nhau. Sự tác động ấy có thể dẫn đến sự thay đổi về nhận thức thái
độ, tình cảm hay hành vi của mỗi cá nhân. Ví dụ nhƣ trong quá trình giao tiếp với
một ngƣời bạn, bạn ấy thƣờng xuyên nhắc đi nhắc lại một cụm từ nhƣ “mình thích
thì mình làm thôi hay cạn lời,…” thì bản thân của ngƣời nghe cũng dễ bị bắt chƣớc
một cách vô thức.
1.2.4. Quy luật kế thừa
Quy luật này đƣợc hiểu nhƣ là sự chuyển giao tri thức, các giá trị vật chất, các giá
trị tinh thần giữa thế hệ này sang thế hệ khác . Rõ ràng, nếu không có quy luật kế
thừa, con ngƣời sẽ không sáng tạo ra các trào lƣu phù hợp với thời đại và xu thế xã
hội. Ví dụ nhƣ, bây giờ các bạn trẻ thƣờng có trào lƣu chế tạo ra các vật dụng cho
sinh hoạt mới, cái chổi quét nhà đƣợc sáng tạo thành cây sáo, vậy thì chắc hẳn để
thành một cây sáo có phải cũng cần có cấu tạo nhƣ một cây sáo hay không.
Nhƣ vậy, để tạo thành một trào lƣu thu hút đông đảo mọi ngƣời tham gia thì
cũng rất cần đến các quy luật nói trên, mỗi quy luật sẽ tham gia đóng góp, thổi
phồng lên để trở thành một trào lƣu.
2.
Các yếu tố tạo nên một “trào lƣu” mang tính giáo dục
2.1. Các yếu tố tạo nên một “trào lưu”.
5
Có sự kích thích, thú vị.
Môi trường ảnh hưởng,
lây lan.
Bốn yếu tố
tạo nên 1
Trào lƣu
Người kích lên, người khởi
xướng.
Đám đông ủng hộ và phải
ứng dụng được
2.1.1. Có sự kích thích, thú vị:
Tính thú vị, kích thích có tác dụng làm cho cộng đồng ngƣời hào hứng, vui thích từ
đó hƣởng ứng theo. Ví dụ nhƣ có một khoảng thời gian ngƣời dùng mạng Facebook
chao đảo với phần mềm Sarahah, nó là một trào lƣu trên mạng xã hội, một ứng dụng
vô cùng thú vị đƣợc phát triển tƣơng tự ứng dụng trƣớc đó nhƣ Ask.fin, Secret… Ứng
dụng mang lại một làn gió mới mẻ hơn, thú vị hơn cho ngƣời sử dụng. Sarahah là ứng
dụng nhắn tin “nặc danh” trên mạng xã hội, bạn có thể đặt nhiều câu hỏi hay bộc lộ
cảm xúc với những ngƣời bạn mà bạn quan tâm, nhƣng ngƣời đó sẽ không biết bạn là
ai.
Các trào lƣu mạng xã hội thu hút mạnh mẽ là vì ở đó họ đƣợc giải trí, đƣợc chia sẻ
những khoảnh khắc hạnh phúc, thành công, đƣợc biểu lộ quan điểm, cảm xúc tâm
trạng của mình, tìm kiếm đƣợc sự quan tâm của bạn bè, sự khen ngợi về tính hài hƣớc,
duyên dáng thông qua số LIKE, số SHARE và comment. Bên cạnh đó họ còn đƣợc
trút bầu tâm sự, họ có thể nhận đƣợc sự đồng cảm, đƣợc lắng nghe, đƣợc thuộc về một
nhóm chung có vấn đề .
Điều này cũng giúp cho cuộc sống của ngƣời tham gia trào lƣu thêm tốt hơn. Họ tìm
thấy đƣợc niềm vui của mình trong mỗi trào lƣu. Trào lƣu sẽ trở thành động lực nếu
họ biết lựa chọn đâu là trào lƣu phù hợp với mình, phù hợp với chuẩn mực của xã hội,
mang ý nghĩa nhân văn.
2.1.2.Yếu tố môi trưởng ảnh hưởng, lây lan.
6
“Môi trƣờng là tất cả các hiện tƣợng bên ngoài tác động lên chủ thể. Đối với con
ngƣời môi trƣờng bao gồm gia đình và tất cả những ngƣời khác, sách vở các vật thể
do ngƣời làm ra, các yếu tố địa lý vật chất, điều kiện tự nhiên nhƣ bão, các thứ tự
nhiên không nhìn thấy đƣợc nhƣ vi trùng, vi khuẩn và các điều kiện xã hội, văn hóa,
pháp luật…
Môi trƣờng xã hội là các liên hệ mà bất cứ ai cũng trải nghiệm trong ứng xử với
ngƣời khác, tiếp xúc với các ý tƣởng, giá trị, cách thức làm việc…
Môi trƣờng lây lan phát triển trên mọi mặt, nhƣng đặc biệt phải kể đến đó là môi
trƣờng mạng xã hội, với tốc độ phủ sóng dày đặc và nhanh chóng nhƣ hiện giờ của
mình, nó thúc đẩy và hình thành nên rất nhiều trào lƣu mới thu hút đông đảo cộng
đồng mạng . Để thỏa mãn nhu cầu của con ngƣời, dựa vào cơ chế tâm sinh lý đám
đông mà trào lƣu nhanh chóng đƣợc hình thành . Điển hình nhƣ trào lƣu “nói là làm”,
có thể nói đây là một trào lƣu đáng phê phán nhất của giới trẻ Việt trong năm vừa qua,
đủ like thì sẽ thực hiện một thử thách do chính họ đặt ra với những thử thách không
thể chấp nhận đƣợc, ban đầu là đổ xăng tự thiêu, dần dần cộng đồng mạng biến tƣớng
ra nhƣ đốt nhà, đốt xe,…để lại những hậu quả rất đáng tiếc nhƣ bị phỏng năng tổn hại
về tiền của, vật chất lẫn tinh thần…
2.1.3. Người khởi xướng, người kích lên.
Ngƣời tạo ra hiện tƣợng phải có tiếng nói trong cộng đồng hoặc có yếu tố đặc biệt,
thƣờng là ngƣời hoạt động trong ngành giải trí, chính trị gia, hoặc ngƣời có ngoại
hình, đặc điểm đặc biệt. Những ngƣời này sẽ tận dụng sự quan tâm về độ nổi tiếng hay
uy tín của mình để tạo ra một trào lƣu mới, trào lƣu này thƣờng là những câu châm
ngôn, triết lý hay những phát ngôn mới lạ của mình khiến cộng đồng mạng ấn tƣợng
và bắt chƣớc theo. Phải kể đến nhƣ là “yêu đi đừng sợ, mình thích thì mình làm thôi,
không phải dạng vừa đâu,..” .Ngƣời kích lên ở đây có thể là một ngƣời hoàn toàn bình
thƣờng, thông qua giao tiếp đặc biệt là mạng xã hội đã tạo nên những chiêu trò mới,
khiến cộng động mạng phấn khích và lan tỏa một cách chóng mặt.
2.1.4. Đám đông ủng hộ và trào lưu đó phải ứng dụng được.
Đầu tiên, để một hiện tƣợng trở thành trào lƣu, cần một yếu tố rất quan trọng đó là
phải đƣợc đám đông _một nhóm ngƣời, cộng đồng ủng hộ, bắt chƣớc và quan tâm.
Trào lƣu đƣợc chia ra: dài hạn hay ngắn hạn tùy thuộc vào sự quan tâm của cả một
đám đông. Nếu không có đám đông ủng hộ thì một hiện tƣợng không thể trở thành
một trào lƣu đƣợc.
Để một hiện tƣợng tâm lý trở thành một trào lƣu, ngƣời ủng hộ trào lƣu đó là một
ngƣời đóng vai trò rất quan trọng đến tuổi thọ của một trào lƣu. Những ngƣời dễ bắt
7
kịp trào lƣu là những ngƣời có yếu tố nhƣ sau:
Có tính tò
mò, thích cái
mới lạ
Thích bắt
chước,
thích thể
hiện
Tư duy không phê
phán
Thứ 2, là trào lƣu đó phải ứng dụng đƣợc, có thể thực hiện đƣợc. Ứng dụng ở đây có
thể hiểu là ứng dụng tùy theo hoàn cảnh. Ví dụ nhƣ, bạn có một đứa bạn hỏi bạn rằng
“Sao lại yêu cái anh A đó” Bạn sẽ trả lời lại là “Mình thích thì mình yêu thôi”.
Tóm lại, để tạo thành một trào lƣu thì cần phải hội tụ đầy đủ 4 yếu tố trên.
2.2. Các yếu tố tạo nên một “trào lưu” mang tính giáo dục
Để tạo thành một trào lƣu mang tính giáo dục, nó cũng cần phải hội tụ đầy đủ các
yếu tố trên nhƣ tính mới lạ, thú vị; môi trƣởng ảnh hƣởng, ngƣời kích lên và phải
đƣợc đám đông ủng hộ.
Trào lƣu mang tính giáo dục, theo ngƣời nghiên cứu hiểu là những trào lƣu này dù
đƣợc ảnh hƣởng, lan truyền từ giao tiếp trực tiếp hay gián tiếp thông qua các trang
mạng xã hội, nhƣng nó phải là những trào lƣu mang tính giáo dục. Giáo dục ở đây có
thể là những câu châm ngôn, chiết lí sống đáng đọc và học hỏi để có thêm động lực và
hiểu biết; ngoài ra có thể là các trào lƣu mang tính giáo dục tiến bộ, kích thích sự sáng
tạo cho bất kì ai đặc biệt là lứa tuổi vẫn còn ngồi trên ghế nhà trƣờng. Những trào lƣu
này phải là trào lƣu “tốt”, phù hợp với nhu cầu và chuẩn mực của xã hội, mang tính
nhân văn sâu sắc, hƣớng con ngƣời đến cái “chân, thiện, mĩ”; giáo dục lối sống, kĩ
năng, tƣ duy sáng tạo…
8
CHƢƠNG 2. THIẾT KẾ KẾ HOẠCH ĐỂ HÌNH THÀNH TRÀO LƢU
MANG TÍNH GIÁO DỤC
1. Lý do chọn trào lưu “Bữa cơm 15k”
1.1. Tính khả thi của trào lưu
Trào lƣu này đƣợc thực hiện với đối tƣợng chủ yếu là sinh viên, đang theo học tại
các Trƣờng Đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp trên địa bàn cả nƣớc; phải
sống xa gia đình, tự lập về mọi thứ nhƣ chi tiêu hay sinh hoạt.
Sản phẩm của trào lƣu này là các bức ảnh về một bữa ăn của một bạn sinh viên với
giá chỉ 15 ngàn đồng. Bức ảnh này sẽ đƣợc đăng trên các trang mạng xã hội nhƣ
Facebook, zalo, youtobe, instergram, twitter, wechat,… thu hút cộng đồng mạng quan
tâm và chia sẻ.
Với mục đích, thành lập một cộng đồng mạng kết nối các bạn sinh viên có chung sở
thích nấu ăn, chi tiêu hợp lý lại với nhau. Đƣợc biết, sinh viên_là một bộ phận tri thức
trẻ, những chủ nhân tƣơng lai của đất nƣớc, họ là những ngƣời trẻ năng động, tài năng
và tràn đầy nhiệt huyết, họ rất thích những điều mới lạ, thích thử sức mình với những
bài tập khó, với suy nghĩ “ngƣời khác làm đƣợc thì ta cũng sẽ làm đƣợc”.
Việc nấu một bữa ăn đối với các bạn sinh viên bây giờ không còn phải là một
chuyện quá khó nữa. Theo một thống kê, đa số các bạn sinh viên đang theo học tại các
trƣờng trọng điểm đều phải sống xa gia đình, lên một thành phố xa lạ để sinh sống và
học tập. Biết bao lỗi lo, nào là tiền học phí, tiền nhà trọ, tiền sinh hoạt hay chi tiêu thế
nào cho hợp lý, đơn giản là “ hôm nay mình ăn gì?” cũng là một nỗi lo. Chẳng hạn,
nếu một bạn đi ra chợ, trên tay bạn ấy chỉ còn 15 ngàn đồng, chắc hẳn rằng bạn ấy
phải suy nghĩ, cân đo đong đếm rằng là mình phải mua những thực phẩm gì chỉ có giá
là 15 ngàn về nấu thành một bữa ăn cho chính mình.
Ý nghĩa của trào lưu: Trào lƣu mang tính nhân văn, giáo dục kĩ năng nhƣ kĩ năng
sinh tồn (khi trong túi chỉ còn 15k); kĩ năng đàm phán ( trả giá khi đi chợ); rèn luyện
kĩ năng tƣ duy sáng tạo trong chế biến món ăn…
Hơn nữa, ở độ tuổi này, nhu cầu tự khẳng định mình ở mức cao và tƣ duy sáng tạo
của các bạn đang rất phát triển. Vậy nên trào lƣu “bữa cơm 15k” là một trào lƣu phù
hợp và không đáng lo ngại đối với các bạn sinh viên.
1.2. Điều kiện hình thành trào lưu
Tính mới mẻ, thú vị và độc đáo: Hiểu đƣợc tâm lý sinh viên đó là “ngonbổ và phải phù hợp túi tiền”, thích nấu nƣớng, sáng tạo món ăn… nên trào lƣu này
ra đời với mục đích chia sẻ sự hài hòa trong chi tiêu, các bạn ấy sẽ thấy đƣợc
nhiều điều bất ngờ, chỉ với 15k mà một số bạn đã có thể nấu thành một bữa ăn
chứa nhiều dinh dƣỡng và dĩ nhiên điều này bạn cũng có thể tự làm đƣợc.
Người khởi xướng: các bạn sinh viên
9
Đầu tiên lôi kéo sự ủng hộ của Khoa rồi đến toàn trƣờng, dần dần lan ra các
trƣờng lân cận và cả nƣớc.
Môi trường: Môi trƣờng trong trào lƣu này chủ yếu là môi trƣờng mạng
internet và môi trƣờng giao tiếp.
2. Kế hoạch thực hiện trào lưu “ bữa cơm 15k”
2.1. Triển khai thực hiện trào lưu
Đầu tiên, một nhóm bạn sinh viên sẽ tự đăng tải bức hình qua các trang mạng xã hội
uy tín về một bữa cơm có giá 15 ngàn của mình kèm dòng trạng thái “Bữa cơm 15k”
cùng hashtag “Bạn làm được không?”, có thể kèm những câu nói hài hƣớc, gây thú
vị và chú ý cho các bạn sinh viên.
Qua đó, ngƣời khởi xƣớng cũng đang ngầm khởi xƣớng quy luật của trào lƣu này,
để các bạn sinh viên_đối tƣợng đang quan tâm biết đƣợc quy luật của trào lƣu này là
gì?, Xem thử rằng mình có làm đƣợc không?, Ai chi tiêu hợp lý hơn? Hay đồ ăn mà
mình nấu cũng không thua gì với ngƣời khác…
Nhƣ vậy, các yếu tố để hình thành một trào lƣu nhƣ tính độc đáo hay ngƣời khởi
xƣớng, tính giáo dục… đã hình thành nên trào lƣu này.
2.2. Vai trò và đẩy mạnh truyền thông.
Truyền thông đóng một vai trò then chốt đối với việc lan tỏa trào lƣu này với cộng
đồng mạng_ các bạn sinh viên. Bởi hiện nay các bạn ấy đa số đều biết sử dụng mạng
internet vào các trang mạng xã hội để đọc tin tức, giải trí, làm việc nhóm hay trao đổi
các bài học…
Đẩy mạnh truyền thông ở đây là lợi dụng sự phát triển mạnh mẽ của các trang mạng
xã hội uy tín nhƣ Facebook, zalo, youtobe, instergram, twitter, wechat để lan tỏa trào
lƣu này. Biết đƣợc lợi ích của nó, từ đó thu hút các bạn sinh viên quan tâm và ủng hộ
bằng việc đăng tải hình ảnh về “bữa cơm 15k” của mình lên các trang mạng xã hội
đó.
Sau đây là một vài bức ảnh, ngƣời nghiên cứu đã ứng dụng trào lƣu này lên mạng xã
hội Facebook và đã đƣợc cộng đồng mạng sinh viên hƣởng ứng theo:
10
Nhƣ vậy, ngƣời nghiên cứu đã trình bày và thiết kế xong trào lƣu “Bữa cơm
15k”. Tuy nhiên, trào lƣu này mới chỉ đƣợc thực nghiệm thử ở phạm vi nhỏ,
vẫn còn mang tính lý thuyết và ý kiến chủ quan của ngƣời nghiên cứu.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
KẾT LUẬN
Qua bài nghiên cứu này, ngƣời nghiên cứu đồng ý với khái niệm của tác giả Đan
Anh “trào lƣu là hiện tƣợng tâm lý chung của một nhóm xã hội rộng lớn mà những
thành viên tiến hành mô phỏng một mẫu hành vi nào đó của nhau; nảy sinh trong hoạt
động và giao tiếp giữa các cá nhân trong nhóm xã hội đó; đồng thời chi phối nhận
thức, thái độ, hành vi của họ”. Đồng thời, ngƣời nghiên cứu đã đƣa ra 4 quy luật để
hình thành một trào lƣu đó là quy luật bắt chƣớc, quy luật lây lan, quy luật tác động
11
qua lại giữa con ngƣời với con ngƣời và quy luật kế thừa. Ngƣời nghiên cứu cũng đƣa
ra nhận định rằng “bắt chƣớc là điểm khởi đầu của trào lƣu”.
Trong bài nghiên cứu, ngƣời nghiên cứu cũng xin đƣa ra 4 yếu tố để hình thành
một trào lƣu đó là: Có sự kích thích, thú vị; do môi trƣờng ảnh hƣởng, lây lan; có
ngƣời khởi xƣớng, kích lên và cuối cùng là có sự ủng hộ của đám đông + bản thân
trào lƣu đó phải thực hiện đƣợc. Ngƣời nghiên cứu đã đi sâu vấn đề, có sự phân tích
cả về tâm lý của ngƣời tham gia trào lƣu.
Từ khái niệm, các quy luật và quan trọng hơn là các yếu tố hình thành một trào lƣu,
ngƣời nghiên cứu đã xây dựng, lên ý tƣởng cùng với những đắn đo “Liệu rằng trào
lƣu này có phải là một trào lƣu mang tính giáo dục?; nó có thực hiện đƣợc không?”.
Qua tất cả, ngƣời nghiên cứu đã hình thành nên một trào lƣu với tên gọi “Bữa cơm
15k”, hi vọng cộng đồng sinh viên có thể thực hiện, từ đó chi tiêu hợp lý hơn.
KIẾN NGHỊ
Nhằm nâng cao các hoạt động rèn luyện kĩ năng sống, hƣớng các bạn sinh viên đến
những bài học trải nghiệm tốt đẹp, mang tính giáo dục và thực tiễn, ngƣời nghiên cứu
xin đƣa ra một số kiến nghị sau:
Đối với bản thân các bạn sinh viên: Mạng xã hội phát triển, bên cạnh những giá trị
tốt đẹp do nó mang lại nhƣ giải trí, học tập, cầu nối điểm hẹn giao lƣu bạn bè hay là
nơi cập nhật những sự kiện mới trong ngày, trong tuần, thì đâu đó nhất định sẽ kéo
theo là những hệ lụy. Sinh viên_giới trẻ do đặc điểm tâm sinh lý của bản thân có
chút tò mò với những điều mới lạ và thú vị, chính vì vậy các bạn ấy có chút “thời
thƣợng” một xíu, muốn chứng tỏ bản thân mình đã trƣởng thành. Vậy nên, “trào
lƣu không hề xấu, nếu có xấu thì đó cũng chính là do chúng ta không biết chọn lọc
để chơi mà thôi”. Mong rằng các bạn sinh viên sẽ phân biệt đƣợc đâu là trào lƣu tốt
với mình, mình có thể học hỏi đƣợc; ví dụ nhƣ trào lƣu “Ai sáng tạo hơn”.
Đối với gia đình, nhà trƣờng, cán bộ giảng viên:
Đối với gia đình: Nên quan tâm, để ý con em mình nhiều hơn. Phát hiện kịp
thời nếu con em mình theo những trào lƣu lệch lạc, có hành vi chống đối…
Đối với nhà trƣờng: Cần có những chƣơng trình tìm kiếm những nhân tố mới
sáng tạo, có tiềm năng. Khuyến khích những trào lƣu mang tính giáo dục nhân
văn, rèn luyện con ngƣời, lối sống tốt đẹp ở sinh viên.
Đối với thầy cô giảng viên: ủng hộ động viên học trò mình sáng tạo, phát hiện
và nâng đỡ những nhân tố tiềm năng, tƣ duy sáng tạo.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu, Bài giảng tâm lý học xã hội
2. Trần Quốc Thành - Nguyễn Đức Sơn (2011), Tâm lý học xã hội, nxb Đại học Sƣ
Phạm.
12
3. Nguyễn Đan Anh, Khóa luận tốt nghiệp về Thái độ của học sinh THPT tại Thành
phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai đối với một số trào lưu trên mạng xã hội, 2016,
tr.37).
4. />5. />
------------END-------------
13