Bài Thực Hành Số1 :
KHẢO SÁT VÀ LẮP ĐẶT MẠCH ĐÈN CẦU THANG
( Bóng đèn dây tóc)
I. Mục Đích :
- Hiểu được ý nghĩa nguyên lý hoạt động của mạch điều khiển đèn cầu thang.
- Lắp ráp và đấu được mạch đèn cầu thang sử dụng bóng đèn dây tóc. Xác định
được nguyên nhân hư hỏng và biết cách khắc phục, sửa chữa.
II. Nội Dung:
Mạch điện này được sử dụng với trường hợp muốn đóng cắt ở 2 nơi khác nhau
như cầu thang, hành lang, phòng ngủ...bật tắt tuần tự đèn theo hướng di chuyển của
người sử dụng. Nhằm mục đích tiết kiệm điện năng tiêu thụ không cần thiết và nâng
cao hiệu suất sử dụng thiết bị chiếu sáng.
1. Tóm tắt lý thuyết :
Bóng đèn dây tóc: phát sáng nhờ có sợi dây đốt nóng bên trong. Bên trong là môi
trường khí trơ nhằm tránh sự ion hóa sợi dây giúp tuổi thọ của bóng cao hơn, sợi dây
thường là vonfram có nhiệt độ nóng chảy cao.
Công tắc 3 vị trí: là loại công tắc gồm 4 tiếp điểm dùng để điều khiển 2 bóng đèn,
thường dùng để điều khiền 2 bóng đèn có tính chất trái nhau (tức cái này sáng thì cái
kia tối và ngược lại).
2. Nguyên lý hoạt động :
Khi ta đi lên cầu thang:
Khi nhấn công tắc lúc này dòng điện có mạch lưu thông => bóng đèn sáng lên. Sau đó
ta tiếp tục nhấn công tắc thì các tiếp điểm này rời nhau dẫn tới không có dòng điện qua
bóng đèn => đèn tắt.
Khi ta đi xuống thì làm ngược lại và kết quả tương tự.


3. Thực hành :
a. Dụng cụ thiết bị :

STT

1

Thiết bị, dụng cụ

Số lượng

Ghi chú

Bàn thí nghiệm
YALONG

1

( YL–WXD-I)
2

Module SW-012

1

3

Bóng đèn NÉON

1

4

Ballast


1

5

Starter

1

6

7

Dây nối điện
Dây nối nguồn theo màu

(Tùy bài thí
nghiệm)
5

b. Sơ đồ thực hành :

QS

A K

P
electric meter

N
Hình 1.1: Sơ đồ nguyên lý


1

B K

2


c. Các bước thực hiện :
Bước 1: Xác định, phân biệt các cực động và tĩnh cùa công tắc 3 vị trí
Bước 2: Lắp mạch theo sơ đồ ,chú ý dùng dây màu hợp lý.
Bước 3: Kiểm tra nguội và sửa chữa nếu sai sót.
Bước 4: Mời giáo viên đến kiểm tra, đóng nguồn, kiể m tra nóng và vận
hành thử.
Bước 5: Quan sát và kiểm định lại nguyên lý hoạt động.
d. An toan điện :
- Trang bị đầy đủ các trang bị cách điện khi lắp điện như : giày,…
- Thiết bị dụng cụ phải gọn gàng, sạch sẽ,…
- Khi cấp điện cho mạch phải báo với người hướng dẫn.
- Ngắt nguồn điện khi sửa chữa.
III. Câu hỏi kiểm tra :
1.
2.


Bài Thực Hành Số 2 :
KHẢO SÁT VÀ LẮP ĐẶT MẠCH ĐÈN CẦU THANG
(Bóng đèn huỳnh quang)
I. Mục Đích :
- Hiểu được ý nghĩa nguyên lý hoạt động của mạch điều khiển đèn cầu thang.

- Lắp ráp và đấu được mạch đèn cầu thang sử dụng bóng đèn huỳnh quang. Xác
định được nguyên nhân hư hỏng và biết cách khắc phục, sửa chữa.
II. Nội Dung:
Mạch điện này được sử dụng với trường hợp muốn đóng cắt ở 2 nơi khác nhau
như cầu thang, hành lang, phòng ngủ... bật tắt tuần tự đèn theo hướng di chuyển
của người sử dụng. Nhằm mục đích tiết kiệm điện năng tiêu thụ không cần thiết và
nâng cao hiệu suất sử dụng thiết bị chiếu sáng.
1. Tóm tắt lý thuyết :
Công tắc 3 vị trí : như đã nêu ở bài 1
Đèn huỳnh quang : không như đèn sợi đốt đèn huỳnh quang phát sáng
nhờ có sự phóng điện trong khí trơ, các hạt electron di chuyển va chạm khí trơ phóng
ra nhiều hạt ion => tỏa nhiệt làm thủy ngân hóa electron ion, khí thủy ngân va chạm
phát xạ ra các photon hồng ngoại, tạo ra ánh sáng mà không tỏa nhiều nhiệt.
Chấn lưu mắc nối tiếp đèn, đó là một cuộn cảm kháng có tác dụng duy trì độ
tự cảm để điện áp trên bong hầu như không đổi.
Tắc te là một tụ điện dung rơle nhiệt, bên trong chứa khí neon, được đấu song
song với đèn, khi có dòng điện chạy qua nó tích điện, đến một lúc nào đó nó phóng
điện, có tác dụng khởi động đèn ban đầu.
2. Nguyên lý hoạt động :
Nguyên lý chính của mạch : giống như bài 1 đã trình bày
Nguyên lý hoạt động của đèn huỳnh quang : Khi bật công tắc, điện áp


giữa hai đầu cực của bóng đèn chưa đủ lớn để phóng điện. Khi đó tắc te với dòng điện
áp sẽ đóng vai trò mồi điện, phóng điện khiến hai mạch của nó nóng lên chạm vào
nhau -> khép kín mạch điện. Nhưng sau đó nó sẽ bị nguội và co lại gây hở mạch đột
ngột, khi đó sẽ sinh ra một suật điện động chống lại sự mất của dòng điện ban đầu.
Chấn lưu tạo ra điện áp đặt trên hai đầu bóng đèn là 350-480V gậy ra hiện tượng
phóng điện và phát sáng .Khi đèn đã sáng ,chấn lưu sẽ làm giảm điện áp và duy trì ở
mức 10-140V trên 2 đầu bóng đèn .Lúc này tắc te không hoạt động nữa vì điện áp chưa

đạt tới ngưỡng của nó
3. Thực hành :
a. Dụng cụ thiết bị :
STT

Số lượng

Thiết bị, dụng cụ

1

Đèn huỳnh quang

1

2

Công tắc 3 vị trí

1

3

Rơ le

1

4

Chấn lưu


1

b. Sơ đồ thực hành :

Hình 1.1: Sơ đồ nguyên lý

Ghi chú


c. Các bước thực hiện :
Bước 1: Xác định và kiể m tra các thiế t bi ̣điê ̣n có trong ma ̣ch, phân biệt
các cực động và tĩnh của công tắc 3 vị trí.
Bước 2: Lắp mạch theo sơ đồ,chú ý dùng dây màu hợp lý.
Bước 3: Kiểm tra nguội và sửa chữa nếu sai sót.
Bước 4: Mời giáo viên đến kiểm tra, đóng nguồn, kiể m tra nóng và vận
hành.
Bước 5: Quan sát hiện tượng và kiểm định lại nguyên lý hoạt động.
d. An toan điện :
- Trang bị đầy đủ các trang bị cách điện khi lắp điện như : giày,..
- Thiết bị dụng cụ phải gọn gàng, sạch sẽ,..
- Khi cấp điện cho mạch phải báo với người hướng dẫn.
- Ngắt nguồn điện khi sửa chữa.
III. Câu hỏi kiểm tra :
1.
2.


Bài Thực Hành Số 3 :
Lắp Mạch Điện Mở Máy Động Cơ Xoay Chiều

Ba Pha Có Thử Nháp
I. Mục Đích :
- Hiểu được ý nghĩa nguyên lý hoạt động của mạch điều khiển động cơ xoay
chiều ba pha có thử nháp.
- Lắp ráp và đấu được mạch điện điều khiển động cơ xoay chiều 3 pha có thử
nháp theo sơ đồ. Xác định được nguyên nhân hư hỏng và biết cách khắc phục, sửa
chữa.
● Chuẩn bị:
- Sinh viên phải tìm hiểu về tiếp điểm tự giữ, tiếp điểm khóa lẫn.
- Sinh viên phải tìm hiểu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của 1 khởi động từ
(contactor)
II. Nội Dung:
Trước khi đưa các động cơ vào làm việc lâu dài theo yêu cầu của công việc, để
đảm bảo an toàn ta cần phải hoạt động thử ( thử nháp ) trong thời gian ngắn. Quá
trình thử thường được lặp lại vài lần ( ấn nhả liên tục theo kiểu xung nhịp ) bằng
cách sử dụng nút ấn có phục hồi nhưng không duy trì. Nếu mạch điện hoạt động tốt
thì quá trình thử sẽ kết thúc và mạch chuyển sang trạng thái làm việc lâu dài.
1. Tóm tắt lý thuyết :
Khởi động từ là thiết bị điện từ được dung phổ biến để đóng ngắt bảo vệ động cơ
điện ba pha xoay chiều. thực chất khởi động từ là sự kết hợp giữa công tắc tơ và role
nhiệt.
Tùy thuộc vào số cuộn dây của công tắc tơ mà người ta chia làm 2 loại:
Khởi động từ đơn chỉ có một cuộn dây…CTT để điều chỉnh động cơ quay theo 1
chiều nhất định.


Khởi động từ kép có ít nhất 2 cuộn dây….CTT để điều khiển động cơ quay theo 2
chiều.
Khi động cơ hoạt động nếu dòng tăng cao khởi động từ sẻ tác động bảo vệ cho
động cơ.

Nguyên lí của khởi động từ là khi có dòng điện đi qua, cuộn hút sẻ trở thành nam
châm điện tạora lực hút làm thay đổi trạng thái của các tiếp điểm.
Tiếp điểm tự giữ khi cuộn hút cơ điện, nó sẻ làm một số tiếp điểm từ mở trở thành
đóng, giử cho điện chạy qua, dù ta có ngưng tác động.
Tiếp điểm khóa lẫn khi tác động, chuyển sang mở làm hở nhánh mạch, ngăn không
cho tác động khởi,
2. Nguyên lý hoạt động :
Nhấn SB2 :dòng điện qua KM1l àm các tiếp điểm đổi trạng thái, động cơ sẻ
quay. Nhưng khi ta thả ra thì mất ngay điện do vậy mới gọi là mạch hở.
Nếu như đạt yêu cầu thì ta nhấn SB1, tiếp điểm sẻ tự giử để động cơ hoạt
động.
Nhấn SB3, dung đển gắt điện lúc muố n dừng động cơ.
KẾT LUẬN
-

SB2 để thử mạch

-

SB1 để đưa mạch sang trạng thái làmviệc.

-

SB3 dùng để dừng động cơ.
3. Thực hành :
- Dụng cụ thiết bị :

STT
1


Thiết bị, dụng cụ

Số lượng

Bàn thí nghiệm
YALONG
( YL–WXD-I)

1

Ghi chú


2

Module SW-010

1

3

Motor MT-01

1

4

5

Dây nối điện


(Tùy bài thí
nghiệm)

Dây cắm nguồn theo màu

8

6
7

- Sơ đồ thực hành :
QS

FU2

L1

FR

L2
L3

SB3

FU2

N

FU1


KM
SB2
SB1

KM

KM

FR
U

PE

V

W

M
3~

HL1
KM

Hình 1.1: Sơđồnguyênlý
- Các bước thực hiện :
-

Bước 1: Quan sát mạch, sát định dụng cụ phần tử trên mạch, chức năng làm
việc.


-

Bước 2: Tiến hành thiết kế, đánh số thứ tự lắp trên mạch.


-

Bước 3: Lắp dây theo thứ tự đánh số.

-

Bước 4: Tiến hành kiểm tra nguội ,chắc chắn rằng mạch đã thông và đảm bảo
không bị chập mạch, bằng đồng hồ đo điện trở.

-

Bước 5: Tiến hành kiểm tra nóng bằng V chắc chắn mạch đủ điện áp.

-

Bước 6: Nhấn các nút điều khiển, lắp động cơ, quan sát hiện tượng.
- An toan điện :

- Trang bị đầy đủ các trang bị cách điện khi lắp điện như : găng tay, giày,..
- Thiết bị dụng cụ phải gọn gàng, sạch sẽ,..
- Khi cấp điện cho mạch phải báo với người hướng dẫn.
- Ngắt nguồn điện khi sửa chữa.
III. Câu hỏi kiểm tra :
1.

2.


Bài Thực Hành Số 4 :
Lắp Mạch Đảo Chiều Quay Động Cơ
Ba Pha Bằng Khởi Động Từ Kép
( Kiểu 1: Ấn nút “dừng” trước khi ấn nút “ đảo chiều quay”)
I.Mục Đích:
- Hiểu được nguyên tắc đảo chiều quay động cơ.
- Hiểu được ý nghĩa nguyên lý hoạt động của mạch điệnđảo chiều quay động cơ
xoay chiều ba pha bằng khởi động từ kép.
- Lắp ráp và đấu dây được mạch điện đảo chiều quay động cơ bằng khởi động từ
kép. Xác định được nguyên nhân hư hỏng và biết cách khắc phục, sửa chữa.
●Chuẩn bị:
- Sinh viên phải tìm hiểu vể nguyên lý đảo chiều động cơ 3 pha, 1 pha
- Sinh viên phải biết cách đọc 1 sơ đồ điện và cách lắp đặt 1 mạch điện công
nghiệp
II.Nội Dung:
Trong tiến trình làm việc của một số máy móc công nghiệp, sẽ có thời điểm cần
phải đảo chiều quay động cơ để chuyển sang chế độ làm việc khác. Vlý dụ : Quá
trình cắt ren của máy tiện, quá trình nâng hạ của thang máy, băng tải,…
1. Tóm tắt lý thuyết :
Nguyên llý đảo chiều động cơ 3 pha: đổi thứ tự 2 trong 3 pha nguồn cung
cấp vào động cơ.
Nguyên lý đảo chiều động cơ 1 pha.
-

Loại khởi động từ bằng 2 roto lồng sóc có vành ngắn mạch. Không đảo chiều
được từ bên ngoài, phải đảo chiều chuyển đổi nối từ bên trong các cuộn stato.



-

Loại có cuộn dây khởi động nối tiếp qua tụ điện đảo chiều cực tlýnh của cuộn
khởi động từ.
2. Nguyên lý hoạt động :

-

Nhấn thả SB1 dòng điện qua KM1 sẻ làm thay đổi trạng thái tiếp điểm
KM1,, mạch sẻ tự giữ để động cơ làm việc.

-

Nhấn thả SB2 không có hiện tượng xảy ra….tiếp điểm KM1 khóa lẫn.

-

Nhấn SB3 để xác lập mạch như ban đầu..động cơ không làm việc.

-

Nhấn thả SB2 dòng qua KM1 sẻ làm thay đổi các tiếp điểm KM1mạch tự giữ
để động cơ làm việc với chiều ngược lại (vì thay đổi pha cấp vào.)

-

Bây giờ dù nhấn SB1 vẫn không thay đổi hiện tượng vì tiếp điểm KM1 khóa
lẫn.


-

Vậy ta có thể cho động cơ quay theo ý muốn nhưng không đảo chiều đột
ngột.
3. Thực hành :
a. Dụng cụ thiết bị :
STT

Thiết bị, dụng cụ

1

Bàn thlý nghiệm
YALONG

Số lượng

1

( YL–WXD-I)
2

Module SW-010

1

3

Motor MT-01


1

4

5
6
7

Dây nối điện
Dây cắm nguồn theo màu

(Tùy bài thlý
nghiệm)
8

Ghi chú


b. Sơ đồ thực hành :
QS

FU2

L1

FR

L2
L3


FU2

N

SB3
KM1

KM2
SB1

FU1

KM1

HL1

KM2

KM1

HL2

FR

PE

SB2

KM2


KM2

U

KM1

KM1

KM2

V W

M
3~

Hình 1.1: Sơ đồ nguyên lý
c. Các bước thực hiện :
Bước 1: Quan sát mạch, sát định dụng cụ phần tử trên mạch, chức năng àm việc.
Bước 2: Tiến hành thiết kế, đánh số thứ tự lắp trên mạch
Bước 3: Lắp dây theo thứ tự đánh số.
Bước 4: Tiến hành kiểm tra nguội ,chắc chắn rằng mạch đã thông ,và đảm bảo
không bị chập mạch,,bằng đồng hồ đo điện trở.
Bước 5: Tiến hành kiểm tra nóng bằng V chắc chắn mạch đủ điện áp.
Bước 6: Nhấn các nút điều khiển,lắp động cơ,,quan sát hiện tượng.


d. An toan điện :
- Trang bị đầy đủ các trang bị cách điện khi lắp điện như : găng tay, giày,..
- Thiết bị dụng cụ phải gọn gàng, sạch sẽ,..
- Khi cấp điện cho mạch phải báo với người hướng dẫn.

- Ngắt nguồn điện khi sửa chữa.
III. Câu hỏi kiểm tra :
1.
2.


Bài Thực Hành Số 5 :
Lắp Mạch Đảo Chiều Quay Động Cơ
Ba Pha Bằng Khởi Động Từ Kép (Kiểu 2)

I. Mục Đích :
- Hiểu được nguyên tắc đảo chiều quay động cơ.
- Hiểu được ý nghĩa nguyên lý hoạt động của mạch điện đảo chiều quay tứ thì động cơ
xoay chiều ba pha không cần ấn nút dừng.
- Lắp ráp và đấu dây được mạch điện đảo chiều quay tức thì động cơ ba pha. Xác định
được nguyên nhân hư hỏng và biết cách khắc phục, sửa chữa.
Chuẩn bị:
-

Sinh viên tìm hiểu nguyên lý hoạt động của nút nhấn liên động.

-

Sinh viên phải hiểu được công dụng và vận hành vào yêu cầu của mạch này.

II. Nội Dung:
Trong quá trình làm việc của một số máy móc công nghiệp, việc đổi chiều quay diễn ra
tức thì. Chẳng hạn như trong quá trình cắt ren của máy tiện, khi dao cắt đi hết hành trình
cắt thì lập tức người thợ phải kéo dao ra, đồng thởi đổi chiều quay của trục chính để đưa
dao về vị trí ban đầu, chuẩn bị hành trình cắt tiếp theo. Việc đổi chiều quay yêu cầu diễn

ra một cách nhanh chóng, không có đủ thời gian cho người thợ sử dụng thêm thao tác ấn
nút dừng. Để đáp ứng được yêu cầu trên ta sử dụng bộ nút ấn 2 tầng tiếp điểm thay thế
cho bộ nút ấn một tầng tiếp điểm thông thường.
1. Tóm tắt lý thuyết :
- Nút nhấn liên động: là loại nút nhấn có tác động lên 2 phầ n tử (công tắ c) có tác dụng tạo ra
2 tác động chỉ với một thao tác ( 2 tác động có thứ tự).


- So với nút nhấ n thông thường thì loa ̣i nút này có ưu điể m điề u khiể n đươ ̣c 2 tầ ng trong thời
gian rấ t nhanh đáp ứng được yêu cầu của việc đổi chiều động cơ tức thì . Tuy nhiên,
phương pháp này chỉ ứng du ̣ng đươ ̣c với những đô ̣ng đô ̣ng cơ có công suấ t nhỏ .
2. Nguyên lý hoạt động :
-

Nhấ n thả SB1 có dòng điện qua khỏi động từ KA1, các tiếp điểm KM1 thay đổ i tra ̣ng thái ,
mạch tự giữ.

-

Nhấ n thả SB2: ngắ t dòng điê ̣n qua KA1→ các tiế p điể m KM1 trở về tra ̣ng thái ban đầ u và
gầ n như ngay sau đó có dòng điê ̣n qua khởi đô ̣ng từ KA2, các tiếp điểm KM2 thay đổ i
trạng thái, mạch tự giữ (đô ̣ng cơ quay ngươ ̣c la ̣i).

-

Động cơ không ngay lập tức thay đổi chiều quay mà có một khoảng thời gian rất bé mạch
bị ngắt sau đó mới tác động trở lại.

Thực hành :
3. Dụng cụ thiết bị :


STT
1

Thiết bị, dụng cụ
Bàn thí nghiệm YALONG
( YL–WXD-I)

Số lượng
1

2

Module SW-010

1

3

Motor MT-01

1

4

Dây nối điện

(Tùy bài thí nghiệm)

5


Dây cắm nguồn theo màu

8

6
7

Ghi chú


Sơ đồ thực hành :

Hình 1.1: Sơ đồ nguyên lý
4. Các bước thực hiện:
-

Bước 1: xác định các thiế t bi ̣điê ̣n có trong ma ̣ch, kiể m tra xem các thiế t bi ̣có hoa ̣t đô ̣ng
tố t không.

-

Bước 2: đi dây như sơ đồ ma ̣ch

-

Bước 3: dùng đồng hồ kiểm tra nguội ma ̣ch, kiể m tra ngắ n ma ̣ch, sửa chữa ma ̣ch nế u có
sai sót.

-


Bước 4: mời giáo viên đế n kiể m tra, kiể m tra nóng ma ̣ch.

-

Bước 5: đóng điê ̣n cho ma ̣ch vâ ̣n hành, kiể m tra các nguyên lý hoa ̣t đô ̣ng của ma ̣ch .
5. An toan điện :

- Trang bị đầy đủ các trang bị cách điện khi lắp điện như : găng tay, giày,..
- Thiết bị dụng cụ phải gọn gàng, sạch sẽ,..
- Khi cấp điện cho mạch phải báo với người hướng dẫn.
- Ngắt nguồn điện khi sửa chữa.


III. Câu hỏi kiểm tra :
1.
2.


Bài Thực Hành Số 7 :
Lắp Mạch Điện Mở Máy Sao – Tam Giác
Bằng Rơle Thời Gian
I. Mục Đích
- Hiểu được mục đích, ý nghĩa và phạm vi áp dụng của phương pháp mở máy sao- tam
giác bằng rơle thời gian.
- Lắp ráp và đấu dây được mạch điện mở máy sao- tam giác bằng rơle thời gian.
Chuẩn bị:
-

Sinh viên phải tự tìm hiểu về nguyên lý và cấu tạo của Timer Relay ( Rơle thời gian)


và cách vận dụng các tiếp điểm tác động trễ vào mạch khởi động chuyển đổi ∆ / Y.
II. Nội Dung:
Phương pháp mở máy sao- tam giác dùng rơle thời gian giúp cho việc chuyển “sao”
sang “ tam giác” không phải sử dụng thêm nút nhấn và có thể cài đặt được thời gian
chuyển đổi.
1. Tóm tắt lý thuyết :
- Role thời gian cấu tạo gồm 1 cuộn giây, 1 mạch đếm, cài đặt thời gian và 2 cặp tiếp
điểm thường đóng, thường mở, trong đó 1 cặp hoạt động giống như tiếp điểm trên contacto
cặp còn lại thay đổi trạng thái thông qua việc cài đặt thời gian trước.Trong bài này role thời
gian sẽ được dùng để lắp mạch mở máy sao tam giác.
- Mục đích của phương pháp mở máy sao , tam giác bằ ng rơ-le thời gian: giảm được
dòng khởi động nhưng không phải thao tác nhiề u và có thể cài đă ̣t đơ ̣c thời gian chuyể n đổ i .
- Nhờ tác đô ̣ng trễ của tiế p điể m rơ-le thời gian mà ta có thể xác đinh
̣ chính xác thời
gian khởi đô ̣ng đô ̣ng cơ.
2. Nguyên lý hoạt động :
Ban đầu mạch ở trang thái như hình vẽ, đóng CB
Ấn SB1:
-dòng qua cuộn dây KT => mạch đếm giờ bắt đầu hoạt động


-dòng qua cuộn dây KMY => các tiếp điểm KMY thay đổi trạng thái:
+tiếp điểm thường đóng KMY mở => khoá mạch KMA
+tiếp điểm thường mở KMY đóng => đèn HL2 sáng, dòng qua cuộn dây KM => các tiếp
điểm KM thay đổi trạng thái, tiếp điểm thuờng mở đóng => đóng mạch tự giữ KM, đèn HL1
sáng, động cơ quay ở chế độ sao.
Khi role thời gia hoàn tất đếm giờ, tiếp điểm KT mở => ngắt mạch KMY
- các tiếp điểm KMY trở về trạng thái ban đầu => đèn HL2 tắt, động cơ ngừng quay
-dòng qua cuộn dây KMA => các tiếp điểm KMA thay đổi trạng thái:

+tiếp điểm thường đóng mở => ngắt mạch KT => các tiếp điểm KT trở về trạng thái ban đầu
+tiếp điểm thường mở đóng => đèn HL3 sáng, động cơ quay ở chế độ tam giác
Ấn SB3 => mạch điều khiển bị ngắt => mạch tín hiệu, mạch động lực ngừng hoạt động.
Khi có quá tải trên động cơ, tiếp điểm FR sẽ mở => toàn bộ mạch ngùng hoạt động

3. Thực hành :
Dụng cụ thiết bị :
STT
1

Thiết bị, dụng cụ
Bàn thí nghiệm YALONG
( YL–WXD-I)

Số lượng
1

2

Module SW-010

1

3

Motor MT-01

1

4


Dây nối điện

(Tùy bài thí nghiệm)

5

Dây cắm nguồn theo màu

11

Ghi chú


Sơ đồ thực hành :

Hình 7.1: Sơ đồ nguyên lý
4. Các bước thực hiện:
-

Bước 1: xác định các thiết bị điện có trong mạch, kiể m tra xem các thiế t bi ̣có hoa ̣t đô ̣ng
tố t không.

-

Bước 2: đi dây như sơ đồ ma ̣ch

-

Bước 3: dùng đồng hồ kiểm tra nguội mạch, kiể m tra ngắ n ma ̣ch, sửa chữa ma ̣ch nế u có

sai sót.

-

Bước 4: mời giáo viên đến kiểm tra, kiể m tra nóng ma ̣ch.

-

Bước 5: đóng điê ̣n cho ma ̣ch vâ ̣n hành, kiể m tra các nguyên lý hoa ̣t đô ̣ng của ma ̣ch .

5. An toan điện :
- Trang bị đầy đủ các trang bị cách điện khi lắp điện như : găng tay, giày,..


- Thiết bị dụng cụ phải gọn gàng, sạch sẽ,..
- Khi cấp điện cho mạch phải báo với người hướng dẫn.
- Ngắt nguồn điện khi sửa chữa.
III. Câu hỏi kiểm tra :
1.
2.


Bài Thực Hành Số 9 :
Lắp Đặt Mạch Điện Điều Khiển Mở Máy
Động Cơ Có Cài Đặt Thời Gian
I. Mục Đích :
- Hiểu được ý nghĩa nguyên lý hoạt động của mạch điện điều khiển mở máy
động cơ có cài đặt thời gian.
- Lắp ráp và đấu được mạch điện điều khiển mở máy động cơ có cài đặt thời
gian. Xác định được nguyên nhân hư hỏng và biết cách khắc phục, sửa chữa.

● Chuẩn bị:
- Sinh viên phải tự tìm hiểu về nguyên lý và cấu tạo của Timer Relay ( Rơle thời gian)
và cách vận dụng các tiếp điểm tác động trễ vào mạch khởi động chuyển đổi ∆ / Y.
II. Nội Dung:
Mạch điện này được sử dụng với trường hợp muốn hẹn giờ làm việc của một động cơ
nào đó, khi tới khoảng thời gian cài đặt sẵn sẽ tự động kích hoạt.
1. Tóm tắt lý thuyết :
Timer relay (Rơ le thời gian): cấu tạo gồm 2 phần chính cuộn dây và tiếp điểm
(tiếp điểm tác động tức thời giống rơle thời gian và tiếp điểm thời an, cũng có thường
đóng và thường mở.
Xét về hoạt động, rơle thơi gian chia làm 2 giai đoạn: ontime và off time
Ontime: khi có điện vào cuộn dây: tiếp điểm tác động tức thời hoạt động giống
rơle trung gian, tiếp điểm thời gian sau khi hết thời gian cài đặt (tiếp điểm đóng thành
mở và mở thành đóng).
Offtime: khi có điện vào cuộn dây : tiếp điểm tác động từ tức thời hoạt động giống
rơle trung gian, tiếp điểm thời gian, khi có điện vào cuộn dây, tiếp điểm thời gian lập
tức đổi trạng thái (đóng thành mở và mở thành đóng) sau khi hết thời gian cài đặt tiếp
điểm về trạng thái ban đầu.


2. Nguyên lý hoạt động:
 NhấnSB2 (nhấn nhả) sẽ có dòng điện qua cuộn từ KT, kích tiếp điểm KT đóng lại và
tự giữ.
Sau khoảng thời gian cài đặt, tiếp điểm KT đổi trạng thái mở thành đóng, có dòng qua
cuộn KM, kích tiếp điểm KM đổi trạng thái từ mở thành đóng Dòng qua đèn làm đèn
sáng
Dòng qua động cơ làm động cơ quay
 Nhấn SB1 , ngắt dòng qua mạch, động cơ dừng.
Tóm lại, mạch này dùng để hẹn giờ hoạt động của động cơ sau khi nhấn SB2.


3. Thựchành :
a. Dụng cụ thiết bị :

STT
1

Thiếtbị, dụngcụ
Bànthínghiệm YALONG
( YL–WXD-I)

Sốlượng
1

2

Module SW-010

1

3

Motor MT-01

1

4

Dâynốiđiện

(Tùybàithínghiệm)


5

Dâycắmnguồntheomàu

11

Ghichú


Sơ đồ thực hành:
QS

FU2

L1
L2
FR

L3
N

FU2
SB1
KM1

FU1

KT


SB2

KT

KM1

FR
HL1
U

V

W
KT

PE

KM1

M
3~

Hình 1.1: Sơ đồ nguyên lý
b. Các bước thực hiện :
Bước 1: Xác định thiết bị có trên bảng điện, kiể m tra xem các thiế t bi ̣còn hoa ̣t
đô ̣ng tố t không.
Bước 2: Đánh số đi dây theo sơ đồ.
Bước 3: Lắp mạch theo sơ đồ.
Bước 4: Kiểm tra nguội bằng đồng hồ vạn năng ( kiểm tra ngắn mạch)
Bước 5: mời giáo viên đế n kiể m tra, kiểm tra nóng( kiểmtrađiệnáp).

Bước6: Cấp nguồn, cho vận hành mạch, quan sát hiện tượng, kiểm tra nguyên
lý hoạt động của mạch.