SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG THPT THANH KHÊ

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY
VẬT LÝ 11

BÀI 23: TỪ THÔNG – CẢM ỨNG
ĐIỆN TỪ

Giáo viên hướng dẫn : Nguyễn Thị Cường
Giáo sinh thực tập

: Nguyễn Thị Ni Na

Lớp

: 11/11

Đà Nẵng, tháng 03 năm 2019
1


TIẾT 47 BÀI 23: TỪ THÔNG – CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
I.
1.
‫۔‬
‫۔‬
‫۔‬
‫۔‬
‫۔‬
‫۔‬

2.
‫۔‬
‫۔‬
3.
‫۔‬
‫۔‬
II.
1.
‫۔‬
‫۔‬
2.
‫۔‬
III.
1.

Mục tiêu
Kiến thức
Trình bày được định nghĩa của từ thông
Viết được biểu thức tính từ thông
Giải thích được hiện tượng cảm ứng diện từ
Phát biểu được các ứng dụng của hiện tượng cảm ứng điện từ
Phát biểu được định luật Lenxo về chiều dòng điện cảm ứng
Phát biểu khái niệm, tính chất, công dụng của dòng điện Fu- cô
Kỹ năng
Sử dụng được quy tắc bàn tay phải
Xem video khoa học, phân tích và rút ra được kiến thức cần thiết
Thái độ
Nghiêm túc, hứng thú trong học tập, tìm hiểu khoa học.
Tôn trọng, lắng nghe ý kiến của người khác.
Chuẩn bị

Giáo viên
Giáo án bài 23: Từ thông- Cảm ứng điện từ
Video mô phỏng thí nghiệm
Học sinh
Chuẩn bị bài 23: Từ thông- Cảm ứng điện từ
Tổ chức các hoạt động của học sinh
Khái quát

Các bước

Hoạt động

Tên hoạt động

Thời lượng
dự kiến

Khởi động

Hoạt động 1

Đặt vấn đề về hiện tượng cảm ứng
điện từ

2 phút

Hình thành
kiến thức

Hoạt động 2


Từ thông

8 phút

Hoạt động 3

Hiện tượng cảm ứng điện từ

13 phút

Hoạt động 4

Định luật Lenxo về chiều dòng điện
cảm ứng

15phút

2


Củng cố và
Vận dụng

Hoạt động 5

Củng cố nội dung hiện tượng cảm
ứng điện từ.

7 phút


Hướng dẫn về nhà
2. Tiến trình dạy học
2.1. Hoạt động 1: Đặt vấn đề về hiện tượng cảm ứng điện từ
a. Mục tiêu
‫ ۔‬Đặt vấn đề về hiện tượng cảm ứng điện từ
b. Tiến trình dạy học
Hoạt động của học sinh
HS: Lắng nghe

Hoạt động của giáo viên
GV: Như chúng ta đã biết xung quanh
dòng điện sẽ tồn tại một từ trường, vậy thì
có khi nào từ trường sẽ tạo ra dòng điện
hay không?

2.2. Hoạt động 2: Tìm hiểu về từ thông
a. Mục tiêu
‫ ۔‬Trình bày được định nghĩa của từ thông
‫ ۔‬Viết được biểu thức tính từ thông
b. Nội dung
‫ ۔‬Định nghĩa từ thông
‫ ۔‬Biểu thức tính từ thông
c. Tiến trình dạy học
Hoạt động của học sinh
HS: Lắng nghe, ghi bài

Hoạt động của giáo viên
GV: Phát biểu định nghĩa từ thông: “ Từ
thông (thông lượng điện trường) dùng để

đo lượng từ trường đi qua một tiết diện S
được giới hạn bởi một vòng dây”.

Kí hiệu:
Đơn vị: Vêbe (Wb)
GV:
3


Quan sát hình 23.1 ( và định nghĩa hãy
cho biết từ thông tỉ lệ thuận với những
đại lượng nào

HS: Trả lời câu hỏi

Từ thông tỉ lệ thuận với:

Lượng từ trường đi qua vòng dây

Tiết diện của vòng dây

Góc
HS: Lắng nghe và ghi bài

GV: Từ đó chúng ta có được công thức
tính từ thông cho 1 vòng dây
Với N vòng dây ta có công thức
Trong đó:
 : Từ thông (Wb)
 N: Số vòng dây (vòng dây)

 B: Cảm ứng điện từ (T)
 S: Tiết diện (m2)
 : là góc hợp giữa vecto cảm ứng
từ và vevto pháp tuyến

d. Sản phẩm hoạt động
Nội dung ghi bảng
I. Từ thông
1. Định nghĩa
‫ ۔‬Từ thông (thông lượng điện trường) dùng để đo lượng từ trường đi qua một
tiết diện S được giới hạn bởi một vòng dây.

‫۔‬
‫۔‬
2.
‫۔‬

Kí hiệu:
Đơn vị: Vêbe (Wb)
Công thức tính từ thông
Công thức tính từ thông cho 1 vòng dây

‫ ۔‬Với N vòng dây
‫ ۔‬Trong đó:
 : Từ thông (Wb)
4








N: Số vòng dây (vòng dây)
B: Cảm ứng điện từ (T)
S: Tiết diện (m2)
: là góc hợp giữa vecto cảm ứng từ và vevto pháp tuyến

‫ ۔‬Khi:
< 900 , cos>0 thì >0
> 900 , cos<0 thì <0
= 900 , cos=0 thì=0
= 0 , cos=1 thì = BS

2.3. Hoạt động 3: Tìm hiểu về hiện tượng cảm ứng điện từ.
a. Mục tiêu
‫ ۔‬Giải thích được hiện tượng cảm ứng diện từ
b. Nội dung
‫ ۔‬Hiện tượng cảm ứng điện từ
c. Tiến trình dạy học
Hoạt đông của học sinh
HS: Quan sát video

Hoạt động của giáo viên
GV: Cho học sinh xem video mô phỏng về
hiện tượng cảm ứng điện từ
/> />
HS:Làm biến đổi từ thông
HS: Có thể làm biến thiên từ thông
bằng cách làm thay đổi một trong các

đại lượng B, S, hoặc
HS: Khi từ thông qua một mạch kín
biến thi thìên sẽ gây ra trong mạch kín
đó một dòng điện
d. Sản phẩm hoạt động

GV: Từ video các em hãy cho biết việc di
chuyển nam châm đã ra vào vòng dây đã
gây làm biến đổi đại lượng nào?
GV: Từ công thức tính từ thông các em
hãy cho biết có những cách nào làm biến
thiên từ thông qua một vòng dây
GV: Khi làm thay đổi từ thông hay còn gọi
là làm biến thiên từ thông qua mạch kín
(C) thì sẽ gây ra tác dụng gì?
GV: Đưa ra kết luận về dòng điên cảm ứng
và hiện tượng cảm ứng điện từ

Nội dung ghi bảng

5


3. Hiện tượng cảm ứng điện từ
‫ ۔‬Khi một trong các đại lượng B, S, hoặc thay đổi thì từ thông biến thiên
‫ ۔‬Mỗi khi từ thông qua mạch kín ( C) biến thiên thì trong mạch kín ( C) xuất
hiện một dòng điện gọi là dòng điện cảm ứng
‫ ۔‬Hiện tượng làm xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng
điện từ
‫ ۔‬Hiện tượng cảm ứng điện từ chỉ tồn tại trong khoảng thời gian từ thông qua

mạch kin biến thiên
2.4. Hoạt động 2: Tìm hiểu định luật Lenxo về chiều dòng điện cảm ứng
a. Mục tiêu
‫ ۔‬Phát biểu được định luật Lenxo về chiều dòng điện cảm ứng
b. Nội dung
‫ ۔‬Định luật Lenxo về chiều dòng điện cảm ứng
c. Tiến trình dạy học
Hoạt động của học sinh
HS: Chiều của dòng điện cảm ứng
phụ thuộc vào sự biến thiên của từ
thông và chiều từ trường của nam
châm.

HS: Lắng nghe và ghi bài

HS: Xác định chiều dòng điện
HS:
Ở hình 22.3a chiều dòng điện xác
định bằng quy tắc nắm bàn tay phải
có chiều ngược với chiều được kí hiệu
trong sách
Ở hình 22.3b chiều dòng điện xác
định bằng quy tắc nắm bàn tay phải
có chiều trùng với chiều được kí hiệu
trong sách

Hoạt động của giáo viên
GV: Ở video mô phỏng thí nghiệm đã
được xem chúng ta có thể thấy:
Khi tăng, giảm từ thông kim điện kế sẽ

lệch về hai hướng khác nhau
Khi đảo chiều của nam châm thì kim điện
kế cũng lệch theo hai chiều ngược nhau
Vậy theo các em chiều của dòng điện cảm
ứng phụ thuộc vào những yếu tố nào
GV: Ta chú ý
Trong trường hợp này từ trường của nam
châm gọi là từ trường ban đầu
Từ trường do dòng điện cảm ứng sinh ra
gọi là từ trường cảm ứng
Chiều của từ trường cảm ứng và dòng điện
cảm ứng có mối liên hệ chặt chẽ với nhau
GV: Các em hãy sử dụng quy tắc nắm bàn
tay phải để xác định chiều dòng điện của
hai thí nghiệm hình 23.3a, 23.3b
GV: Các em có nhận xét gì về chiều dòng
điện mà các em tự xác định và chiều đòng
điện mà trong hình kí hiệu

6


HS: Quan sát video

GV: Để làm rõ hơn các em hãy xem video
mô phỏng sau
/>
HS: Dòng điện cảm ứng xuất hiện
trong mạch kín sao cho từ trường cảm
ứng có tác dụng chống lại sự biến

thiên của từ thông ban đầu qua mạch
kín
HS: Khi từ thông qua (C ) biến thiên
do kết quả của một chuyển động nào
đó thì từ trường cảm ứng có tác dụng
chống lại chuyển động nói trên
d. Sản phẩm hoạt động

GV: Từ video trên và nững câu trả lời
trước các em rút ra được kết luạn gì về sự
phụ thuộc chiều dòng điện cảm ứng với sự
tương tác giữa từ trường cảm ứng và từ
trường ban đầu
GV: Đó chính là nội dung định luật Lenxo
GV: Hãy phát biểu định luật Lenxo cho
trường hợp từ thông qua (C ) biến thiên do
chuyển động

Nội dung ghi bảng
III, Định luật Len-xơ về chiều dòng điện cảm ứng
1. Chú ý
‫ ۔‬Từ trường của nam châm gọi là từ trường ban đầu
‫ ۔‬Từ trường do dòng điện cảm ứng sinh ra gọi là từ trường cảm ứng
‫ ۔‬Chiều của từ trường cảm ứng và dòng điện cảm ứng có mối liên hệ chặt chẽ
với nhau
2. Định luật Len-xơ
Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong mạch kín sao cho từ trường cảm ứng có tác
dụng chống lại sự biến thiên của từ thông ban đầu qua mạch kín
3. Trường hợp từ thông qua (C ) biến thiên do chuyển động
Khi từ thông qua (C ) biến thiên do kết quả của một chuyển động nào đó thì từ

trường cảm ứng có tác dụng chống lại chuyển động nói trên
2.5. Hoạt động 5: Củng cố kiến thức về hiện tượng cảm ứng điện từ
a. Mục tiêu
‫ ۔‬Củng cố kiến thức về hiện tượng cảm ứng điện từ
b. Nội dung
‫ ۔‬Củng cố kiến thức về hiện tượng cảm ứng điện từ
c. Tiến trình dạy học
Hoạt động của học sinh
HS: Lắng nghe, ghi chép

HS: Hoàn thành phiếu học tập số 2

Hoạt động của giáo viên
GV: Sau tiết này các em cần nắm vũng
các kiến thức sau
Khái niệm từ thông
Biểu thức tính từ thông (nắm vững các
đại lượng trong biểu thức)
Giải thích hiện tượng cảm ứng điện từ
GV: Phát phiếu học tập số 1
7


Phiếu học tập số 1
Câu 1: Câu nào dưới đây nói về dòng điện cảm ứng là không đúng
A. Là dòng điện xuất hiện trong một mạch kín khi từ thông ứu mạch kín đó
biến thiên
B. Là dòng điện có chiều và cường độ không phụ thuộc chiều và tốc độ biến
thiên của từ thông qua mạch kín
C. Là dòng điện chỉ tồn tại trong mạch kín trong thời gian từ thông qua mạch

kín đó biến thiên
D. Là dòng điện có chiều phụ thuộc chiều biến thiên từ thông qua mạch kín
Câu 2: Xác định từ thông qua mặt phẳng diện tích 20 cm2 đặt trong từ trường đều
có vecto cảm ứng từ hợp với mặt phẳng một góc 300 và có độ lớn là 1,2T. Xác
định từ thông qua mặt phẳng này.

IV.

Rút kinh nghiệm
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................

Chữ ký của giáo viên hướng dẫn

8