L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan công trình nghiên c u c a riêng tôi, các k t qu nghiên c u đ
c
trình bày trong lu n v n lƠ trung th c, khách quan vƠ ch a t ng dùng đ b o v l y b t
k h c v nào.
Tôi xin cam đoan r ng m i s giúp đ cho vi c th c hi n lu n v n đư đ
các thông tin trích d n trong lu n v n nƠy đ u đ
c cám n,
c ch rõ ngu n g c.
Hà N i, ngày
tháng
n m 2016
Tác gi lu n v n
V
i
ngăTi n Quang
L IăCỄMă N
Trong su t quá trình h c t p, đƠo t o và th c hi n đ tƠi, tôi đư nh n đ
c s giúp đ ,
nh ng ý ki n đóng góp, ch b o quý báu c a các th y giáo, cô giáo phòng đƠo t o
h c và Sau
có đ
nh n đ
PGS.TS
i h c, Khoa Kinh t và Qu n lý tr
ng
i
i h c Th y L i.
c k t qu nghiên c u này, ngoài s c g ng và n l c c a b n thân, tôi còn
c s
h
ng d n chu đáo, t n tình c a PGS.TSKH Nguy n Trung D ng,
ng Tùng Hoa, PGS.TS Nguy n Bá Uân- nh ng ng
i th y đư h
ng d n
tr c ti p trong su t th i gian nghiên c u đ tài và vi t lu n v n.
Trong th i gian nghiên c u đ tƠi, tôi đư nh n đ
c s giúp đ , t o đi u ki n c a
UBND huy n Th ch Th t, các phòng Phòng Kinh t , Qu n lỦ
ô th , Th ng kê, Tài
nguyên vƠ Môi tr
ng huy n Th ch Th t, các phòng, ban chuyên môn khác trong
huy n, S Công th
ng, S TƠi nguyên vƠ Môi tr
Xin chân thành c m n gia đình, ng
ng Hà N i.
i thân, b n bè đ ng nghi p, đư t o m i đi u ki n
thu n l i vƠ giúp đ v m i m t đ ng viên khuy n khích tôi hoàn thành lu n v n.
V i t m lòng bi t n, tôi xin chơn thƠnh c m n m i s giúp đ quỦ báu đó.!.
Hà N i, ngày
tháng
n m 2016
Tác gi lu n v n
V
ii
ngăTi n Quang
M CL C
DANH M C S
HÌNH V ............................................................................................vi
DANH M C B NG BI U ....................................................................................................vi
DANH M C CÁC CH VI T T T ...................................................................................vii
L IăM ă
U .......................................................................................................................... x
CH
NGă 1:ă C ă S LÝ LU N VÀ TH C TI N C A CÔNG TÁC QU N LÝ
NHÀăN
CV
T NÔNG NGHI P............................................................................. 1
1.1. Nh ng v năđ chung v đ t nông nghi p .......................................................... 1
1.1.1. C s lỦ lu n v đ t nông nghi p ................................................................... 1
1.1.2. Vai trò c a đ t nông nghi p ............................................................................ 3
1.1.3. Phơn lo i đ t nông nghi p............................................................................... 5
1.1.4.
c đi m đ t nông nghi p .............................................................................. 6
1.2. N i dung công tác qu nălỦănhƠăn
1.2.1. Qu n lỦ nhƠ n
c v đ t đai ......................................................................... 10
1.2.2. N i dung qu n lỦ nhƠ n
1.2.3. Nh ng nhơn t
nh h
c v đ t nông nghi p ........................................... 15
ng qu n lỦ nhƠ n
1.3. Kinh nghi m qu nălỦănhƠăn
1.3.1. Kinh nghi m
c v đ tăđaiăvƠăđ t nông nghi p ............ 10
n
c v đ t nông nghi p ................ 22
c v đ t nông nghi p ...................................... 25
c ngoƠi ........................................................................... 24
1.3.2. Bài h c kinh nghi m v qu n lý s d ng đ t nông nghi p v i Vi t Nam.... 28
1.4. T ng quan nh ng công trình nghiên c uăcóăliênăquanăđ năđ tài ................ 29
K tălu năch
CH
V
ngă1 .................................................................................................... 30
NGă 2:ă ỄNHă GIỄă TH C TR NG CÔNG TÁC QU N Lụă NHÀă N
C
T NÔNG NGHI P HUY N TH CH TH T, THÀNH PH HÀ N I ......... 32
2.1. Gi i thi u khái quát v đ a bàn nghiên c u.................................................... 32
iii
2.1.1. i u ki n t nhiên ........................................................................................ 32
2.1.2. Kinh t - xã h i .............................................................................................. 37
1.2.2. Dân s vƠ lao đ ng ....................................................................................... 38
2.2. Th c tr ng s d ngăđ t nông nghi p huy n Th ch Th t ............................. 40
2.2.1. Tình hình s d ng đ t chung toàn huy n Th ch Th t .................................. 40
2.2.2. Hi n tr ng t ng th không gian ki n trúc c nh quan .................................... 43
2.2.3. Tình hình s d ng đ t theo th i gian ............................................................ 46
2.3. Th c tr ng công tác qu nă lỦă nhƠă n c v đ t nông nghi p huy n Th ch
Th t ........................................................................................................................... 50
2.3.1. Th c tr ng t ch c b máy qu n lỦ nhƠ n c v tƠi nguyên vƠ môi tr ng
c a huy n Th ch Th t ............................................................................................ 50
2.3.2. Th c tr ng ban hành các v n b n quy đ nh ................................................ 53
2.3.3. Th c tr ng đo đ c, kh o sát, đánh giá, phơn h ng đ t nông nghi p ................... 55
2.3.4. Th c tr ng l p, t ch c th c hi n quy ho ch, k ho ch s d ng đ t ......... 56
2.3.5. Th c tr ng giao đ t, cho thuê, thu h i, chuy n m c đích s d ng đ t, c p
gi y ch ng nh n quy n s d ng đ t ....................................................................... 59
2.3.6. Th c tr ng qu n lỦ, giám sát vi c th c hi n quy n vƠ ngh a v c a ng i s
d ng đ t ................................................................................................................... 60
2.3.7. Th c tr ng th c hi n các công c qu n lỦ tƠi chính ................................... 61
2.3.8. Th c tr ng th ng kê, ki m kê .................................................................... 63
2.3.9. Th c tr ng thanh tra, ki m tra, gi i quy t tranh ch p, khi u n i t cáo. ....... 64
2.4.ă ánhăgiá chung công tác qu nălỦănhƠăn
2.4.1. K t qu đ t đ
căđ t nông nghi p ....................... 66
c ........................................................................................... 66
2.4.2. T n t i ........................................................................................................... 68
2.4.3. Nguyên nhân ................................................................................................. 71
K tălu năch
ngă2 .................................................................................................... 73
iv
CH
NGă3:ăM T S GI IăPHỄPăT NGăC
NG CÔNG TÁC QLNN V
T
NÔNG NGHI P HUY N TH CH TH T, THÀNH PH HÀ N I.......................... 77
3.1.ă Ph ngă h ng qu nă lỦă nhƠă n c v đơtă nôngă nghi p huy n Th ch Th t
giaiăđo n 2016-2020. ................................................................................................. 77
3.1.1. Ph
ng h
ng chung .................................................................................... 77
3.1.2. Các ch tiêu trong k ho ch n m 2016 vƠ theo đ nh h
ng 2020 ................ 87
3.2.ă ăxu tăm t s gi i pháp t ngăc ng qu nălỦănhƠăn c v đ t nông nghi p
huy n Th ch Th t .................................................................................................... 91
3.2.1. Gi i pháp chung………………………………………………………… 91
3.2.2. M t s gi i pháp c th ………………………………………………… 92
K t lu năch
ngă3 ..................................................................................................105
K T LU N, KI N NGH .................................................................................................107
1. K t lu n ...............................................................................................................107
2. Ki n ngh .............................................................................................................109
TÀI LI U THAM KH O..................................................................................................112
v
DANH M CăS ă
S đ 1.1: S đ b máy qu n lỦ qu n lỦ nhƠ n
HÌNH V
c v tƠi nguyên vƠ môi tr
S đ 2.2: C c u t ch c b máy qu n lỦ tƠi nguyên vƠ môi tr
ng ....... 21
ng c a huy n ........ 51
Hình 2.1: S đ v trí c a huy n Th ch th t, thành ph Hà N i ................................... 32
Hình 2.2: Phơn vùng c nh quan huy n Th ch Th t ...................................................... 44
vi
DANH M C B NG BI U
Bi u đ 2.1: C c u kinh t c a huy n Th ch Th t n m 2014 ..................................... 37
B ng 2.1: H n m c giao đ t
m i thƠnh ph HƠ N i n m 2014 ................................. 42
B ng 2.2. T ng h p hi n tr ng s d ng đ t huy n Th ch Th t..................................... 43
B ng 2.2: Bi u t ng gi m di n tích đ t nông nghi p giai đo n (2011-2015) ............... 46
B ng 2.3: Các lo i đ t phi nông nghi p ch nh l ch l n giai đo n 2011-2015 .............. 47
B ng 2.4: K ho ch đ a đ t ch a s d ng vƠo s d ng ............................................... 48
B ng 2.5. Hi n tr ng s d ng đ t nông nghi p huy n Th ch Th t n m 2015 .............. 49
B ng 2.6: C c u trình đ cán b , công ch c phòng tƠi nguyên vƠ môi tr
ng huy n
Th ch Th t ..................................................................................................................... 52
B ng 2.6: Quy ho ch s d ng đ t đ n n m 2020 huy n Th ch Th t ............................ 57
B ng 2.7: K ho ch s d ng đ t 2015 huy n Th ch Th t ............................................ 58
B ng 2.8: Khung giá đ t nông nghi p huy n Th ch Th t áp d ng n m 2015-2019 ..... 62
B ng 2.9: Th c tr ng gi i quy t đ n th khi u n i v đ t nông nghi p ....................... 65
B ng 3.1: Phơn b s d ng đ t nông nghi p đ n n m 2020 huy n Th ch Th t ........... 87
B ng 3.2: B ng các ch tiêu quy ho ch s d ng đ t phi nông nghi p đ n n m 2020
huy n Th ch Th t .......................................................................................................... 90
vii
DANH M C CÁC CH
VI T T T
Ký hi u
Chú gi i
ATLT
An toƠn l
ng th c
B D
Bi n đ ng đ t đai
B S
B t đ ng s n
BNN&PTNT
B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn
BTN&MT
B TƠi nguyên vƠ Môi tr
CP
Chính ph
CQ P
Chính quy n đ a ph
CNH-H H
Công nghi p hóa- hi n đ i hóa
DT
Di n tích
ng
ng
BSH
ng b ng sông H ng
BSCL
ng b ng sông C u Long
VT
n v tính
NB
ông Nam B
NN
t nông nghi p
H ND
H i đ ng nhân dân
HCM
H Chí Minh
GTGT
Giá tr gia t ng
GCN QSD
Gi y ch ng nh n quy n s d ng đ t
GPMB
Gi i phóng m t b ng
KH SD
K ho ch s d ng đ t
KD B S
Kinh doanh b t đ ng s n
KTQD
Kinh t qu c dân
KT-XH
Kinh t - xã h i
KHCN
Khoa h c công ngh
L
Lao đ ng
M
M c đích
M SD
M c đích s d ng
N
Ngh đ nh
viii
NN
NhƠ n
QLNN
Qu n lỦ nhƠ n
QL
Qu n lỦ đ t đai
QH SD
Quy ho ch s d ng đ t
QSD
Quy n s d ng
QLDA
Qu n lý d án
PTBV
Phát tri n b n v ng
PNN
Phi nông nghi p
TTLT
Thông t liên t ch
TP
Thành ph
TTB S
Th tr
ix
c
c
ng b t đ ng s n
L IăM ă
U
1.ăTínhăc păthi tăc aăđ ătƠi
t đai lƠ ngu n tƠi nguyên thiên nhiên vô cùng quỦ giá, lƠ t li u s n xu t đ c bi t,
thành ph n quan tr ng trong môi tr
ng s ng, đ a bàn phân b dơn c , c s phát tri n
kinh t , v n hoá đ i s ng xã h i nhơn dơn. TƠi nguyên đ t thì có h n không tái t o.
Trong khi dân s t ng nhanh, kinh t phát tri n d n đ n nhu c u s d ng đ t cho các
m c đích ngƠy cƠng t ng cao.
t đai thu c s h u toàn dân do NN đ i di n ch s h u và th ng nh t qu n lỦ ( i u
4, Lu t đ t đai 2013).
cho loƠi ng
t đai lƠ ngu n tài nguyên qu c gia mà thiên nhiên ban t ng
i. Trong s n xu t nông nghi p, ru ng đ t lƠ t li u s n xu t quan tr ng
nh t vƠ lƠ t li u s n xu t đ c bi t.
Huy n Th ch Th t n m
phía Tơy trung tơm thƠnh ph HƠ N i, lƠ huy n nông thôn
ngo i thƠnh, vùng bán s n đ a, phía B c vƠ
ông B c giáp huy n Phúc Th , phía
ông Nam vƠ Nam giáp huy n Qu c Oai, phía Tây Nam và Nam giáp t nh Hòa Bình,
phía Tây giáp th xư S n Tơy có đi u ki n thu n l i đ phát tri n kinh t xã h i. Nh ng
n m g n đơy c c u đ t đai c a huy n thay đ i, đ t nông nghi p ngày càng b thu h p,
thay vƠo đó lƠ đ t phi nông nghi p t ng nhanh. Trong khi,qu đ t hi n có dành cho các
h ng m c nh khu đô th m i, khu công nghi p, khu công l ch, khu các tr
ng
i
h c,…, c s h t ng c ng c n m r ng đ đáp ng nhu c u th c ti n, vì v y vi c thu
h i, chuy n đ i m c đích ch y u t nhóm đ t nông nghi p, nhóm đ t ch a s d ng
đ a vƠo s d ng lƠ đi u khó tránh kh i. ơy lƠ m t xu h
ng phù h p v i quy lu t c a
s phát tri n. Tuy nhiên, nhu c u chuy n đ i đ t đai nƠy đư, đang t o nên m t áp l c
ngƠy cƠng t ng v i m t lo t các v n đ nh
pháp lu t đ t đai (t ý chuy n nh
n đ nh đ i s ng c a ng
i dân, vi ph m
ng, chuy n đ i, s d ng đ t sai m c đích, hoang
hóa đ t, ô nhi m đ t;…), vi c làm, thu nh p cho ng
i nông dân, khi u n i, khi u
ki n, gây m t tr t t an ninh, an toàn xã h i. Bên c nh đó, các v n đ môi tr
sinh, đ m b o an ninh l
ng, môi
ng th c trong toàn huy n thì công tác qu n lỦ đ t đai nói
chung vƠ đ t nông nghi p nói riêng m t cách h p lý, hi u qu đang đ
c u c p bách c n th c hi n.
x
c đ t ra, yêu
Vì v y, trong giai đo n t i c n có tính toƠn di n trong QLNN, tính đ nh h
nông nghi p cho ng
trong chi n l
ng, đ t
i nông dơn, nông nghi p vƠ nông thôn lƠ n i dung quan tr ng
c phát tri n kinh t xư h i c a huy n, phù h p v i s thay đ i chung
kinh t xư h i Th đô vƠ c n
c. T tình hình th c t trên tác gi ti n hƠnh ch n
nghiên c u đ tƠi: ắGi iă phápă t ngă c
ngă qu nă lỦă nhƠă n
c v ă đ tă nôngă nghi pă
huy nă Th chă Th t,ă thƠnhă ph ă HƠă N i” lƠm đ tài lu n v n t t nghi p c a mình.
Lu n v n v i các ph n chính sau:
Ch
ng 1. C s lý lu n và th c ti n c a công tác qu n lỦ nhƠ n
c v đ t nông
nghi p .
Ch
ng 2.
ánh giá th c tr ng công tác qu n lỦ nhƠ n
c v đ t nông nghi p trên đ a
bàn huy n Th ch Th t, thành ph Hà N i.
Ch
ng 3. M t s gi i pháp t ng c
ng qu n lỦ nhƠ n
c v đ t nông nghi p huy n
Th ch Th t, thành ph Hà N i.
2. M căđíchănghiênăc u
tƠi đ
c th c hi n nh m m c đích nghiên c u th c tr ng qu n lỦ nhƠ n
cv đ t
nông nghi p huy n Th ch Th t, ThƠnh ph HƠ N i giai đo n 2010- 2015. Lu n v n đ
xu t gi i pháp t ng c
ng qu n lỦ nhƠ n
c v đ t nông nghi p huy n Th ch Th t,
thƠnh ph HƠ N i giai đo n 2016-2020.
3.ă
iăt
it
ng và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u
Lu n v n t t nghi p nghiên c u qu n lỦ nhƠ n
c v đ t nông nghi p huy n Th ch
Th t, thành ph Hà N i giai đo n 2010- 2015. Th c tr ng QLNN v đ t nông nghi p
huy n Th ch Th t, thành ph Hà N i.
nhƠ n
xu t m t s gi i pháp t ng c
ng qu n lý
c v đ t nông nghi p huy n Th ch Th t, thành ph Hà N i giai đo n 2016-
2020.
Ph m vi nghiên c u
xi
- Ph m vi v n i dung: V n đ qu n lỦ nhƠ n
c v đ t nông nghi p huy n Th ch
Th t, thành ph Hà N i.
tài t p trung nghiên c u qu n lỦ nhƠ n
- Ph m vi v không gian:
c v đ t nông
nghi p huy n Th ch Th t, thành ph Hà N i. Trong đó t p trung vào nghiên c u m t
s gi i pháp qu n lỦ nhƠ n
c v đ t nông nghi p huy n Th ch Th t.
- Ph m vi v th i gian: Trong giai đo n 2010-2015 vƠ đ ra các gi i pháp qu n lý nhà
n
c v đ t nông nghi p huy n Th ch Th t giai đo n 2016-2020.
4. Cách ti p c năvƠăph
ngăphápănghiênăc u
tƠi nghiên c u d a trên ti p c n đánh giá qu n lỦ nhƠ n
c v đ t nông nghi p m t
cách toƠn di n c v kinh t , xư h i
gi i quy t các v n đ c a lu n v n, đ tài áp d ng ph
Ph
ng pháp k th a, tra c u tài li u; Ph
pháp quy; Ph
ng pháp chuyên gia; Ph
tích đánh giá x lý s li u, ph
ng pháp nghiên c u sau:
ng pháp đ i chi u v i h th ng v n b n
ng pháp kh o sát, t ng h p, so sánh, phân
ng pháp th ng kê, t ng k t th c ti n trong quá trình
nghiên c u vƠ đ a ra các nh n đ nh.
5. ụăngh aăkhoaăh c và th c ti n
- ụ ngh a khoa h c: Nh ng k t qu nghiên c u h th ng hóa c s lý lu n khoa h c và
th c ti n v qu n lỦ nhƠ n
n
c đ a ph
c v đ t nông nghi p huy n cho các c quan qu n lý nhà
ng, c quan qu n lỦ nhƠ n
c c p trên, c quan ch c n ng có liên quan
xây d ng vƠ đ a ra các chính sách, bi n pháp qu n lý nh m h
trong qu n lỦ nhƠ n
c, tính đ nh h
ng đ n tính toàn di n
ng, tính b n v ng v đ t nông nghi p cho ng
nông dân, nông nghi p và nông thôn. T đó đ xu t gi i pháp t ng c
n
i
ng qu n lý nhà
c v đ t nông nghi p huy n Th ch Th t, thành ph Hà N i.
- V giá tr th c ti n: Lu n v n t t nghi p có th làm tài li u nghiên c u, tham kh o
cho h c viên chuyên ngành qu n lỦ đ t đai, kinh t và qu n lỦ đ i chính, qu n lý tài
nguyên vƠ môi tr
ng và cho các nhà qu n lỦ, lưnh đ o các huy n trên đ a bàn thành
ph Hà N i.
xii
CH
NG 1: C ăS LÝ LU N VÀ TH C TI N C A CÔNG TÁC QU N LÝ
NHÀăN
CV
T NÔNG NGHI P
1.1.ăNh ngăv năđ ăchungăv ăđ tănôngănghi p
1.1.1. C s lý lu n v đ t nông nghi p
1.1.1.1. Khái ni m đ t nông nghi p
t nông nghi p lƠ đ t s d ng vào m c đích s n xu t, nghiên c u, thí nghi m v
nông nghi p, lâm nghi p, nuôi tr ng th y s n, làm mu i và m c đích b o v , phát tri n
r ng; bao g m đ t SXNN, đ t lâm nghi p, đ t nuôi tr ng th y s n, đ t làm mu i và
NN khác [3].
Nhóm
NN quy đ nh t i Lu t
t đai 2013 vƠ đ
c gi i thích cách xác đ nh theo
Thông t s 28/2014 bao g m:
-
t s n xu t nông nghi p: bao g m đ t tr ng cơy hƠng n m và đ t tr ng cơy lơu n m.
+
t tr ng cơy hƠng n m là đ t s d ng vào m c đích tr ng các lo i cây có th i gian
sinh tr
ng t khi gieo tr ng t i khi thu ho ch không quá m t (01) n m; k c đ t s
d ng theo ch đ canh tác không th
ng xuyên theo chu k .
t tr ng cơy hƠng n m
bao g m đ t tr ng lúa vƠ đ t tr ng cơy hƠng n m khác.
+
t tr ng cơy lơu n m lƠ đ t tr ng các lo i cây có th i gian sinh tr
ng t khi gieo
tr ng t i khi thu ho ch là trên m t n m; k c lo i cây có th i gian sinh tr
ng nh
cơy hƠng n m nh ng cho thu ho ch trong nhi u n m nh thanh long, chu i, d a, nho,
v.v ; bao g m đ t cây công nghi p lơu n m, đ t cây n qu lơu n m, đ t v
n t p và
các lo i cơy lơu n m khác.
-
t lâm nghi p lƠ đ t đang có r ng (g m r ng t nhiên và r ng tr ng) đ t tiêu chu n
r ng theo quy đ nh c a pháp lu t v b o v và phát tri n r ng vƠ đ t m i đ
c tr ng
r ng ho c tr ng k t h p khoanh nuôi t nhiên. Riêng đ t đư giao, cho thuê đ khoanh
nuôi, b o v nh m ph c h i r ng b ng hình th c t nhiên mƠ ch a đ t tiêu chu n r ng
thì ch a th ng kê vƠo đ t lâm nghi p mà th ng kê theo hi n tr ng (thu c nhóm đ t
ch a SD); bao g m đ t r ng s n xu t, đ t r ng phòng h , đ t r ng đ c d ng.
1
-
t nuôi tr ng th y s n là đ t đ
n
cl ,n
-
t làm mu i là ru ng mu i đ s d ng vào m c đích s n xu t mu i.
-
t nông nghi p khác g m đ t s d ng đ xây d ng nhà kính và các lo i nhà khác
ph c v M
c m n vƠ n
c s d ng chuyên vƠo M
nuôi, tr ng th y s n
c ng t.
tr ng tr t, k c các hình th c tr ng tr t không tr c ti p trên đ t; xây
d ng chu ng tr i ch n nuôi gia súc, gia c m và các lo i đ ng v t khác đ
cho phép; đ t tr ng tr t, ch n nuôi, nuôi tr ng th y s n cho M
thí nghi m; đ t
c pháp lu t
h c t p, nghiên c u
m t o cây gi ng, con gi ng vƠ đ t tr ng hoa, cây c nh [3].
1.1.1.2. H n m c giao đ t nông nghi p
H n m c giao đ t nông nghi p quy đ nh t i i u 129, Lu t đ t đai 2013 nh sau:
- H n m c giao đ t tr ng cơy hƠng n m, đ t nuôi tr ng th y s n, đ t lƠm mu i cho m i h
gia đình, cá nhơn tr c ti p SXNN nh sau: Không quá 03 héc ta cho m i lo i đ t đ i v i
t nh, thƠnh ph tr c thu c trung
ng thu c khu v c
NB vƠ khu v c
quá 02 héc ta cho m i lo i đ t đ i v i t nh, thƠnh ph tr c thu c trung
BSCL; Không
ng khác.
- H n m c giao đ t tr ng cơy lơu n m cho m i h gia đình, cá nhơn không quá 10 héc
ta đ i v i xư, ph
th tr n
ng, th tr n
đ ng b ng; không quá 30 héc ta đ i v i xư, ph
ng,
trung du, mi n núi.
- H n m c giao đ t cho m i h gia đình, cá nhơn không quá 30 héc ta đ i v i m i lo i
đ t:
-Tr
t r ng phòng h ;
t r ng s n xu t.
ng h p h gia đình, cá nhơn đ
c giao nhi u lo i đ t bao g m đ t tr ng cơy hƠng
n m, đ t nuôi tr ng th y s n, đ t lƠm mu i thì t ng h n m c giao đ t không quá 05
héc ta.
Tr
ng h p h gia đình, cá nhơn đ
c giao thêm đ t tr ng cơy lơu n m thì h n m c
đ t tr ng cơy lơu n m không quá 05 héc ta đ i v i xư, ph
không quá 25 héc ta đ i v i xư, ph
Tr
ng h p h gia đình, cá nhơn đ
ng, th tr n
ng, th tr n
đ ng b ng;
trung du, mi n núi.
c giao thêm đ t r ng s n xu t thì h n m c giao
đ t r ng s n xu t không quá 25 héc ta [22].
2
M i m t tr
ng h p nh t đ nh, NN giao m t h n m c đ t nh t đ nh cho các h gia
đình vƠ cá nhơn đ m b o nguyên t c đ t đai thu c s h u toƠn dơn do NN đ i di n
qu n lý. NN trao quy n SD cho ng
i SD theo h n m c vƠ quy đ nh c a pháp lu t.
1.1.2. Vai trò c a đ t nông nghi p
HƠng nghìn n m nay, nông nghi p v n đóng vai trò quan tr ng trong s phát tri n c a
xã h i mà không ngành nào có th thay th đ
ngu n cung c p l
c.
t nông nghi p trong n n kinh t là
ng th c, th c ph m. Vai trò c a đ t nông nghi p đ
c th hi n
nh ng khía c nh nh :
+ Th nh t, lƠ đ i t
ng c a s n xu t th hi n
ch ng
đai đ s n xu t ra c a c i nông nghi p nh : l
i s n xu t tác đ ng vƠo đ t
ng th c, th c ph m, rau qu , đ ng
v t… Nh vào khoa h c k thu t, s tiên ti n c a công ngh con ng
i đư tác đ ng
làm thay đ i tính ch t, đ phì c a đ t đ ph c v M cu i cùng là s n l
ng cây tr ng
ngày càng cao, ch t l
ng cây tr ng ngƠy cƠng t ng lên không ng ng, kh n ng ch ng
ch i v i nh ng tác đ ng b t l i đ n cây con nuôi tr ng ngày càng l n.
NhƠ n
c ch y u giao
NN cho nông dân, m t ph n khác đ
lơm tr
ng qu c doanh qu n lý và s d ng. Nh đó đư khuy n khích t p trung và tích
c giao cho các nông,
NN, hình thƠnh nên nh ng vùng s n xu t hàng hóa l n, v a gi i phóng s c L ,
t
đ a nông nghi p Vi t Nam phát tri n toàn di n. T ng b
gi i
c chi m l nh th tr
các m t hàng th m nh nh g o, th y s n…
Ho t đ ng c a con ng
i tác đ ng vƠo đ t có th là tr c ti p hay gián ti p. Con ng
ti p tác đ ng vƠo đ t đai nh lƠ m t t li u s n xu t, đ i t
cu c đ t, tr ng tr t…Con ng
+ Th hai, lƠ t li u s n xu t, t
i tác đ ng vƠo đ t đai gián ti p nh : s n xu t phân bón,
NN cơy c i, đ ng v t đ
s n ph m. NN lƠ ngu n cung c p môi tr
s n vƠ dinh d
i tr c
ng s n xu t nh : CƠy b a,
hoá ch t… ng d ng vƠo đ t đai. T t c đ ph c v cho đ i s ng c a con ng
d
ng th
i.
c tr ng tr t, ch n nuôi cho ra
ng s ng cho đ ng, th c v t các ngu n khoáng
ng cho s s ng c a th c v t. Trong
NN ch a đ y đ th c n, dinh
ng, không khí…mƠ cơy con tr ng c n thi t cho s s ng. Chính vì v y ng
đư có trong tay m t t li u s n xu t vô cùng quan tr ng không th thay th đ
3
i s n xu t
c.
+ Th ba, là m t trong nh ng y u t quy t đ nh đ n b o v môi tr
ng sinh thái c a
cu c s ng.
ng, g n li n v i
ng t nhiên vƠ đi u ki n sinh thái.
môi tr
+ Th t ,
đ
NN lƠ m t trong nh ng y u t c u thƠnh nên môi tr
NN lƠ ngu n cung cho các m c đích s d ng. Vi t Nam đang trên con
ng h i nh p và phát tri n m nh m , ph n đ u đ n n m 2020 v c b n n
tr thƠnh n
c công nghi p theo h
c ta s
ng hi n đ i. Quá trình đô th hóa, công nghi p
hóa, quá trình tham gia vào h p tác đ i tác kinh t th gi i, d ch v , th
ng m i qu c
t ngƠy cƠng t ng gơy áp l c r t l n đ n đ t đai, đ c bi t là qu
NN. NN có th t o
ra m t l
i nông dân s n xu t,
ng s n ph m th a đ đ cung c p cho b n thơn ng
m t ph n s n ph m d th a. Cùng v i khoa h c công ngh càng phát tri n, ng d ng
khoa h c công ngh và k thu t vào SXNN ngày càng nhanh và m nh. Quá trình
chuy n d ch c c u đ t đai cho các M SD c a con ng
h p.
i c ng x y ra sao cho phù
NN s là ngu n cung quan tr ng cho các M SD khác, qu
NN chuy n đ i
cho M PNN có giá tr kinh t cao h n. Tuy nhiên, s chuy n đ c n có tính toán, quy
ho ch và mang tính d báo cao, lơu dƠi…Trong h th ng các đi u kho n c a pháp lu t
đư có nh ng quy đ nh ch t ch cho các tr
ng h p đi u ch nh các qu đ t nh m cân
đ i các nhu c u và b o đ m di n tích NN c n thi t c a xã h i.
M t khác, ngƠy nay con ng
i b ng cách áp d ng các ti n b khoa h c, k thu t t o ra
s n ph m nông nghi p mà không c n dùng đ n đ t đai nh : Tr ng th y canh, phun
s
ng, …Nh ng ch a có m t qu c gia nào có th tách r i h n tr ng tr t v i
Nh ng s n ph m t o ra t nh ng thí nghi m s l
NN.
ng r t nh , tuy có Ủ ngh a v khoa
h c, ng d ng, nh ng ch a có đ đi u ki n nhân trên di n r ng. i u này ch ng minh
s c n thi t, t m quan tr ng c a đ t đai nói chung vƠ
kh ng đ nh con ng
i luôn c n đ n
NN nói riêng. Cho th y, s
NN đ s n xu t và đóng vai trò vô cùng quan
tr ng lƠ t li u s n xu t không th thay th đ
c.
Nh ng vai trò c a đ t đai chính là b n ch t v n có. Xu t phát t yêu c u c a cu c
s ng, khi xã h i ngày m t đông ng
i h n, đ t đai tr nên khan hi m, công tác QLNN
ngày m t ki m soát, ch t ch h n bao gi , cùng v i đó nhu c u s d ng t ng cao đư
t o cho đ t đai có giá tr , đ c bi t h n. Trong đi u ki n n n kinh t th tr
ng phát tri n
và h i nh p ngày càng sâu r ng nh hi n nay thì vai trò c a đ t nông nghi p lƠ ph
4
ng
ti n góp v n, th ch p, huy đ ng v n, liên doanh, liên k t trong s n xu t kinh doanh
đ
c NhƠ n
c khuy n khích vƠ có đ y đ c s pháp lý thu n l i giúp các h nông
dân khai thác và s d ng qu đ t s n xu t m t cách linh ho t nh m mang l i hi u qu
kinh t cho nông dân.
t đai vƠ đ t nông nghi p còn đ
sách nhƠ n
c th hi n h ng n m đư đóng góp vƠo ngu n thu ngân
c (các kho n thu tài chính t đ t đai) [22].
Tóm l i, vai trò c a đ t đai nói chung vƠ NN nói riêng lƠ vô cùng l n. Không nh ng
t li u s n xu t đ c bi t v a lƠ t li u lao đ ng, đi m t a trong các ngành s n xu t, là
c s cung c p dinh d
ng nuôi cây tr ng trong SXNN, ngu n cung cho các M
m t trong nh ng y u t quy t đ nh đ n b o v môi tr
SD,
ng sinh thái c a cu c s ng, t o
ngu n thu ngân sách NN, bên c nh đó còn lƠ c s nghiên c u, ng d ng cho nhi u
ngành khoa h c.
1.1.3. Phân lo i đ t nông nghi p
Phân lo i
NN lƠ m t vi c làm quan tr ng cho công tác qu n lỦ, SD
D a vào s phân lo i đó ch th qu n lý, s d ng có th xác đ nh đ
nông nghi p.
c hình th c qu n
lý, m c tiêu s n xu t, cây con gi ng phù h p, ch đ ch m sóc h p lỦ,…Có r t nhi u
tiêu chí khác nhau đ phơn chia
NN. Có th phơn chia
NN d a vào: m c đích s
d ng, tính ch t đ t, đ Ph, thành ph n c gi i…
- Theo quy đ nh t i i u 13, Lu t đ t đai n m 2003 nhóm NN g m các lo i đ t:
+
t SXNN g m:
t tr ng cơy hƠng n m g m (đ t tr ng lúa, đ ng c ch n nuôi, đ t
tr ng cơy hƠng n m khác) vƠ đ t tr ng cơy lơu n m.
+
t lâm nghi p:
t r ng s n xu t;
+
t nuôi tr ng thu s n
+
t làm mu i
t r ng phòng h ;
t r ng đ c d ng
+ NN khác theo quy đ nh c a CP.
- Theo quy đ nh t i
i u 10- Phân lo i đ t, Lu t đ t đai n m 2013 nhóm
các lo i đ t:
5
NN g m
+
t tr ng cơy hƠng n m g m đ t tr ng lúa, đ t đ ng c dùng vƠo ch n nuôi, đ t
tr ng cơy hƠng n m khác
+
t tr ng cơy lơu n m
+
t r ng s n xu t
+
t r ng phòng h
+
t r ng đ c d ng
+
t nuôi tr ng thu s n
+
t lƠm mu i
+ NN khác theo quy đ nh c a Chính Ph .
Ta có th nh n th y không có s thay đ i l n gi a cách phân lo i đ t c a Lu t đ t đai
2003 so v i Lu t đ t đai n m 2013, nh ng b ng tr c quan cho th y cách chia các lo i
NN Lu t đ t đai sau đ n gi n, d hi u, d ti p c n h n Lu t đ t đai tr
c.
Ngoài ra, vi c phơn chia NN còn theo nhi u cách khác nhau, d a trên nh ng tiêu chí
khác nhau. Ví d , phơn chia NN d a trên đ c tính đ t đai, th nh
M t khác, theo cách g i c a m t s chuyên ngƠnh mƠ ng
ng c a đ t đai.
i ta có phân chia các lo i
NN theo phơn b v trí đ a lý, tính ch t màu m c a đ t đai, đ phì nhiêu c a
nh sau:
NN phơn b
đ ng b ng,
mi n trung du,
NN
mi n núi… NN đ phì cao,
th p, trung bình…
1.1.4.
c đi m đ t nông nghi p
t đai nói chung vƠ đ t nông nghi p nói riêng có đ c đi m c b n nh sau:
-
t đai v a là s n ph m c a t nhiên v a là s n ph m c a lao đ ng
t đai lƠ s n ph m c a t nhiên, là ngu n tài nguyên quý giá. Thông qua quá trình
hình thƠnh đ t đai là m t s thay đ i v t ch t t nhiên c a v trái đ t (ngu n g c t đá
m , các h sinh thái, khí h u, ch đ m a n ng) tr i qua nhi u tri u n m.
t đai t n
t i theo m t tr ng thái hi n nhiên, có tr
cL
vƠ không ph thu c vào ý th c ch
quan c a con ng
i. Tuy nhiên, con ng
i đư bi t d a vào ngu n tài nguyên thiên
nhiên, SD s c L
c a mình c i t o đ t đai đ ph c v cho cu c s ng. Thông qua
nh ng ho t đ ng s khai t s ng chung v i t nhiên d n d n đ t r ng lƠm n
6
ng r y,
cày b a vun x i…đ n vi c thi t l p khoanh vùng đ t đai, l p ra ranh gi i vùng, lãnh
th hay các qu c gia nh ngƠy nay. Lao đ ng c a con ng
i đư k t tinh vƠo đ t đai,
t o cho đ t đai ngƠy m t phì nhiêu, s d ng h p lý, làm cho nó giá tr h n. Chính vì l
đó mƠ đ t đai v a là s n ph m c a t nhiên v a là s n ph m c a lao đ ng.
-
t đai đ ng th i lƠ t li u lao đ ng vƠ đ i t
Trong SXNN đ t đai đ
ng lao đ ng
c coi lƠ đ u vào tr c ti p c a quá trình s n xu t, đ u ra sau
m t quá trình lao đ ng là nh ng s n ph m nông nghi p. Nh v y con ng
i đư s
d ng s c lao đ ngc a mình tác đ ng vƠo đ t đai đ khai thác giá tr s d ng c a đ t.
t đai trong SXNN không ph i là m c tiêu cu i cùng c a lao đ ng, mà m c tiêu đó
chính là nh ng s n ph m nông nghi p. Có ngh a con ng
i tác đ ng vƠo đ t đai ch là
hình th c gián ti p tác đ ng t i cây tr ng, nh v y đ t đai lƠ t li u lao đ ng. Th
nh ng, đ có đ
tr
c nh ng s n ph m nông nghi p, con ng
i ph i tác đ ng t i đ t đai
c tiên thông qua nh ng d ng c lao đ ng c a mình. Nh v y đ t đai lƠ đ i t
ng
lao đ ng.
Chúng ta nh n th y r ng, đ t đai có m t s khác bi t r t l n đ i v i các v t ch t t
nhiên khác, b i ch có đ t đai m i có th đ ng th i đ ng th i lƠ t li u lao đ ng vƠ đ i
t
ng lao đ ng. Nh th , đ c đi m này c a đ t đai đư cho ta th y đ t đai lƠ t li u s n
xu t đ c bi t, không th thay th và không th lo i ra kh i quá trình s n xu t nh
nh ng t li u s n xu t khác có th .
-
t đai b gi i h n v m t không gian và có v trí c đ nh
t đai có s gi i h n v không gian và có v trí c đ nh là m t đi u hi n nhiên. V i
m t ph m vi ranh gi i đ n v hành chính nh t đ nh thì t ng di n tích t nhiên là không
đ i vƠ trên ph
ng di n l n h n lƠ qu c gia di n tích t nhiên c ng không đ i. Tuy
nhiên, c c u các lo i đ t có th thay đ i do nhu c u s d ng t ng lo i đ t đó c a con
ng
i ng v i t ng giai đo n l ch s .
KT-XH thì có xu h
đư th y con ng
iv i
NN, theo quy lu t c a s phát tri n
ng gi m d n vƠ thay vƠo đó lƠ đ t PNN t ng lên. Nh chúng ta
i b ng nhi u cách khác nhau đ a đ t ch a s d ng vào s d ng đ bù
7
đ p ph n di n tích
NN do đư chuy n đ i m c đích s d ng. Tuy v y, ph n di n tích
lo i đ t y c ng ch có gi i h n.
iv i
NN do đ c đi m là v trí c đ nh gi i h n v không gian, phân b đ t đai
không đ u đư tác đ ng đ n phát tri n SXNN
Nh v y yêu c u đ t ra là ph i SD
đ n đ nh h
các đ a ph
ng, trên ph m vi c n
h p lý, hi u qu , phù h p m i đ a ph
ng chung n n nông nghi p đ t n
c.
ng, xét
c. Qua đó, hình thƠnh các vùng nguyên
li u, chuyên canh v SXNN.
- NN có tính đa d ng và phong phú
Kh ng đ nh đ t đai lƠ s n ph m c a t nhiên, là s n ph m c a quá trình phong hoá, t o
ra nh ng lo i đ t khác nhau nên hƠm l
nhau
ng các ch t dinh d
m i n i, m i khu v c, nh chúng ta đư bi t
ng có trong đ t s khác
NN khác nhau nh : đ t phù sa,
đ t đ bazan, đ t sét th t, đ t cát…. Th m chí trong cùng m t lo i
NN đó có thƠnh
ph n ch t đ t khác nhau, đ phì khác nhau (ví d nh : đ t phù sa BSH th
tính ch t c gi i nh , nhi u ki m còn đ t phù sa sông C u Long th
ng mang
ng mang tính
ch t c gi i n ng).
D a trên tính ch t đ c bi t c a m i lo i đ t và s phù h p c a khí h u, đi u ki n t
nhiên Trên c s kinh nghi m, đúc rút t th c t , đi u ki n, phong t c t p quán mà
m i đ a ph
ng có nh ng đ nh h
ng SD
đai qu n lý, s d ng khác nhau. Nhìn
chung, đ t có đi u ki n t t cho SXNN thì có h
ng u tiên cho SXNN, l a ch n lo i
hình canh tác, cây con gi ng, ch đ thơm canh, luơn canh, t
i tiêu sao cho phù h p
mang l i hi u qu kinh t cao.
Tính đa d ng và phong phú c a
cho m i đ a ph
NN vì th c ng mang l i nhi u l i ích, l i th riêng
ng. M i m t đ a ph
ng m t lo i đ t, m t tính ch t khác nhau t o ra
nh ng s n ph m nông nghi p đa d ng vƠ phong phú mang tính đ c tr ng, đ c s n
riêng có (ví d nh : Nhưn l ng H ng Yên, B
i Di n, V i thi u Thanh Hà, Quýt h ng
Lai Vung,…). M t s vùng hình thành nên n n s n xu t chuyên canh cơy, con đ c s n
mà không vùng nào có th có đ
c mang l i h
8
ng v , giá tr kinh t cao.
t đai lƠ h u h n, nh ng v i kh n ng s n xu t, lao đ ng c a con ng
i là vô h n tác
đ ng vƠo đ t t o ra s n ph m c a đ t đai lƠ đa d ng và vô h n.
Con ng
i tác đ ng vƠo
NN theo hai h
tích c c, tác đ ng theo chi u h
ng khác nhau: tác đ ng theo chi u h
ng tiêu c c. Quá trình tác đ ng theo chi u h
c c góp ph n r t l n vào c i t o và nâng cao ch t l
khôi ph c đ phì nhiêu c a
ng
ng
ng
ng tích
NN kh c ph c hoang hoá,
NN, t o ra m t di n tích đ t SXNN m i. Nh v y, con
i gìn gi và s d ng h p lý, khoa h c thì đ t đai v n có th tái t o l i, th c t
qu n lý, s d ng c ng đư ch ng minh.
- Tính s h u và s d ng
Cùng v i s phát tri n c a xã h i ch đ s h u và chi m h u đ t đai c ng phát tri n
theo. Ch đ chi m h u ru ng đ t đư bi n quy n s h u đ t đai t s h u chung c a
t p th , b y đƠn thƠnh s h u t nhơn. Cùng v i quá trình th
ng m i hoá n n nông
nghi p thì vi c chia nh quy n s h u đ t đai ( NN) vƠ quy n s h u t nhân v đ t
đai c ng lƠ m t t t y u d nhiên d n đ n quá trình b n cùng hoá nông dân nh ng ng
i
luôn c n đ n đ t đai nh lƠ m t t li u lao đ ng, đ i t
i
ng lao đ ng tr c ti p. Ng
n m trong tay đ t đai lƠ ng
i có nhi u quy n l i kinh t l n nh t trong n n s n xu t
xã h i, song song v i nó ng
i s h u đ t đai còn n m quy n các l c v m t chính tr .
Trong xã h i xu t hi n s tách bi t gi a ng
đ t đai ( NN), ng
is h u
i s h u đ t đai ( NN) vƠ ng
NN gi đơy không ph i lƠ ng
trao QSD, lao đ ng tr c ti p đó cho các đôi t
đ t, giao đ t, thuê, m
i lao đ ng tr c ti p mà
ng khác qua các hình th c cho thuê
n….
Ch đ , chính sách v đ t đai c a n
quy đ nh ắ
i SD
t đai, tƠi nguyên n
c ta đ
c th ch hóa
i u 53, Hi n pháp 2013
c, tƠi nguyên khoáng s n, ngu n l i
vùng bi n,
vùng tr i, tƠi nguyên thiên nhiên khác vƠ các tƠi s n do NN đ u t , qu n lỦ lƠ tƠi s n
công thu c s h u toƠn dơn do nhƠ n
c đ i di n ch s h u vƠ th ng nh t qu n lỦ”.
Theo i u 1, Lu t đ t đai n m 2013 ắnhƠ n
c đ i di n ch s h u toƠn dơn v đ t đai
và th ng nh t qu n lỦ v đ t đai, ch đ qu n lỦ vƠ SD
ng
i SD
đ i v i đ t đai thu c lưnh th c a n
9
đai, quy n vƠ ngh a v c a
c C ng hòa xư h i ch ngh a Vi t
Nam”. nhƠ n
i u 13, Lu t
NhƠ n
c th hi n quy n c a đ i di n ch s h u v đ t đai đ
c quy đ nh t i
t đai 2013.
c đ i di n ch s h u
NN thu đ
các ngu n l i có t
NN trên ph m v c n
c th c hi n quy n đi u ti t
c b ng các chính sách tài chính v
NN nh : chính
sách thu SD nông nghi p, chính sách quy đ nh v ti n thuê NN, thu thu nh p khi
chuy n quy n SD
quy n SD
nông nghi p, thu chuy n đ i M
nông nghi p cho nh ng ng
SD , các lo i phí, … NN trao
i có nhu c u SD
nông nghi p thông qua
hình th c: giao đ t, cho thuê đ t…
Ch đ s h u toàn dân v đ t đai đư t o ra nhi u thu n l i cho công tác QLNN v đ t
đai nói chung vƠ QLNN v
NN nói riêng. Trên c s quy n c a mình NN có th thu
h i, đi u ch nh, giao đ t, quy t đ nh M
SD c a đ t đai sao cho phù h p v i yêu c u
c a s phát tri n kinh t xã h i, công c ng, AN-QP c a qu c gia. Khi c n thi t ph i s
d ng đ t nông nghi p nhƠ n
th
c thu h i, tr ng mua, tr ng d ng…, vƠ có chính sách b i
ng, h tr h p lý cho các ch SD .
Tóm l i, v i các đ c đi m nêu trên, đ đ m b o cho hài hòa m c tiêu phát tri n SXNN
trong khi
NN ngƠy cƠng b thu h p đi do yêu c u t ng tr
ng phát tri n kinh t xã
h i, b o v qu c phòng an ninh, h i nh p qu c t thì các bi n pháp, các chính sách đ t
đai c n đ
c xem xét k l
ng, c n tr ng đ đ t đai đ
c SD đúng M , ngƠy m t
hi u qu , h p lý và b n v ng h n. Trong quá trình khai thác, SD nông nghi p c n có
bi n pháp ph i s c s n xu t và tái t o NN.
1.2.ăN iădungăcôngătácăqu nălỦănhƠăn
1.2.1. Qu n lý nhà n
c v ăđ tăđaiăvƠăđ tănôngănghi p
c v đ t đai
1.2.1.1. Khái ni m qu n lý nhà n
c v đ t đai
- Khái ni m QLNN v đ t đai: QLNN v đ t đai lƠ t ng h p các ho t đ ng c a các c
quan NN có th m quy n đ th c hi n và b o v quy n s h u c a NN đ i v i đ t đai;
đó lƠ các ho t đ ng n m ch c tình hình SD ; phơn ph i và phân ph i l i qu đ t đai
theo quy ho ch, k ho ch; ki m tra giám sát quá trình qu n lỦ vƠ SD ; đi u ti t các
ngu n l i t đ t đai [34].
10
- Khái ni m qu n lý hành chính NN v đ t đai: liên quan đ n vi c xây d ng c ch
qu n lý quy n đ i v i đ t đai vƠ SD , quá trình SD vƠ giá tr c a đ t đai thu c th m
quy n c a CP đ thúc đ y qu n lỦ đ t đai hi u qu b n v ng và b o đ m quy n v tài
s n [34].
- C u trúc c a h th ng qu n lỦ đ t đai bao g m: n n t ng qu n lỦ đ t đai: pháp lu t
đ t đai; quy ho ch SD
đai; thanh tra đ t đai. C s h t ng qu n lỦ đ t đai lƠ h
th ng đ a chính: h s đ a chính; đ ng kỦ đ t đai; đ nh giá đ t và h th ng thông tin
đ t đai.
1.2.1.2. Nguyên t c qu n lý nhà n
-
c v đ t đai
m b o s qu n lý t p trung và th ng nh t c a NN
t đai lƠ tƠi nguyên c a qu c
gia, là tài s n chung c a toàn dân. Vì v y, không th có b t k m t cá nhân hay m t
nhóm ng
i nào chi m đo t tài s n chung thành tài s n riêng c a mình đ
c. Ch có
NN- ch th duy nh t đ i di n h p pháp cho toàn dân m i có toàn quy n trong vi c
quy t đ nh s ph n pháp lý c a đ t đai, th hi n s t p trung quy n l c và th ng nh t
c a NN trong qu n lỦ nói chung vƠ trong l nh v c đ t đai nói riêng. V n đ nƠy đ
quy đ nh t i
i u 53, Hi n pháp 2013 quy đ nh:ắ
khoáng s n, ngu n l i
t đai, tƠi nguyên n
c
c, tƠi nguyên
vùng bi n, vùng tr i, tƠi nguyên thiên nhiên khác và các tài
s n do NN đ u t , qu n lỦ lƠ tƠi s n công thu c s h u toƠn dơn do NN đ i di n ch s
h u vƠ th ng nh t qu n lỦ”. Theo
i u 1, Lu t đ t đai n m 2013 quy đ nh:ắNN đ i
di n ch s h u toàn dân v đ t đai vƠ th ng nh t qu n lý v đ t đai, ch đ qu n lý và
SD
đai, quy n vƠ ngh a v c a ng
i SD
đ i v i đ t đai thu c lãnh th c a n
c
C ng hòa xã h i ch ngh a Vi t Nam”
-
m b o s k t h p hài hoà gi a quy n s h u đ t đai vƠ QSD đ t đai, gi a l i ích
c a NN và l i ích c a ng
i tr c ti p s d ng.
Theo Lu t dân s thì quy n s h u đ t đai bao g m quy n chi m h u đ t đai, quy n
SD
đai, quy n đ nh đo t đ t đai c a ch s h u đ t đai. Quy n SD
khai thác công d ng, h
SD đai khi đ
đai lƠ quy n
ng hoa l i, l i t c t đ t đai c a ch s h u đ t đai ho c ch
c ch s h u chuy n giao QSD.
11
T khi Hi n pháp 1980 ra đ i quy n s h u đ t đai
n
c còn quy n s d ng đ t v a có
th . NhƠ n
c không tr c ti p SD
nhƠ n
n
c, v a có
c ta ch n m trong tay nhà
trong t ng ch s d ng c
mà th c hi n quy n SD
thông qua vi c thu thu ,
thu ti n s d ng... t nh ng ch th tr c ti p s d ng đ t. Vì v y, đ s d ng đ t có
hi u qu NN ph i giao đ t cho các ch th tr c ti p s d ng và ph i quy đ nh m t
hành lang pháp lý cho phù h p đ v a đ m b o l i ích cho ng
v a đ m b o l i ích c a nhƠ n
V n đ nƠy đ
ng
c th hi n
i tr c ti p s d ng,
c [34].
i u 17, Lu t
t đai 2013 " NN trao quy n SD
cho
i SD thông qua các hình th c sau đơy: Quy t đ nh giao đ t không thu ti n SD ,
giao đ t có thu ti n SD ; Quy t đ nh cho thuê đ t thu ti n thuê đ t hƠng n m, cho thuê
đ t thu ti n thuê đ t m t l n cho c th i gian thuê; Công nh n quy n SD ”.
1.2.1.3.
it
it
ng qu n lý nhà n
ng c a qu n lỦ nhƠ n
và s d ng đ t đai;
c v đ t đai
c v đ t đai g m 2 nhóm: Các ch th qu n lỦ đ t đai
t đai.
- Các ch th qu n lý và s d ng đ t đai
+ Các ch th qu n lỦ đ t đai: Các ch th qu n lỦ đ t có th lƠ c quan nhƠ n
c, có
th là t ch c.
C quan qu n lỦ đ t đai g m: H th ng t ch c c quan qu n lỦ đ t đai đ
th ng nh t t trung
ng đ n đ a ph
B TN&MT; C quan qu n lỦ đ t đai
ng; C quan QLNN v đ t đai
đ a ph
ng đ
c thƠnh l p
c t ch c
trung
ng lƠ
t nh, thƠnh ph
tr c thu c trung
ng vƠ
huy n, qu n, th xư, thƠnh ph thu c t nh; t ch c d ch v
công v đ t đai đ
c thƠnh l p vƠ ho t đ ng theo quy đ nh c a Chính ph [22].
Các ch th qu n lỦ đ t đai lƠ các t ch c nh các Ban qu n lý khu công nghi p, khu
công ngh cao, khu kinh t . Nh ng ch th này không tr c ti p SD
n
c cho phép thay m t nhƠ n
nƠy đ
c nhƠ n
mƠ đ
c nhà
c th c hi n quy n qu n lỦ đ t đai. Vì v y, các t ch c
c giao quy n thay m t nhƠ n
c cho thuê đ t g n li n v i c s h
t ng trong khu công nghi p, khu công ngh cao, khu kinh t đó. Các ban qu n lý này
12
là các t ch c vƠ c ng tr thƠnh đ i t
ng qu n lý c a các c quan nhƠ n
c trong l nh
v c đ t đai.
C ng đ ng dơn c lƠ ng
i ch u trách nhi m đ i v i đ t đ
c giao cho c ng đ ng dân
c qu n lý.
+ Các ch th s d ng đ t đai quy đ nh chi ti t t i i u 5 c a Lu t đ t đai n m 2013.
-
t đai
t đai lƠ nhóm đ i t
ng th hai c a QLNN v đ t đai. Các c quan qu n lỦ đ t đai
c a b máy NN thay m t NN qu n lỦ đ n t ng th a đ t, t ng di n tích đ t c th
(Theo
i u 10, Lu t
t đai 2013), toƠn b qu đ t c a n
c ta hi n nay đ
c phân
thành 3 nhóm, trong m i nhóm l i chia nh h n thƠnh 19 lo i đ t.
1.2.1.4. Công c và ph
- Công c qu n lỦ nhƠ n
ng pháp trong qu n lý nhà n
c v đ t đai
c v đ t đai
+ Công c pháp lu t
Trong h th ng pháp lu t có các công c pháp lu t liên quan đ n qu n lỦ đ t đai nh :
Hi n pháp, Lu t đ t đai, Lu t dân s , các ngh đ nh, các thông t , các quy t đ nh, các
ch th , các ngh quy t,... c a NhƠ n
c, Chính ph , Th t
ng Chính ph , các B , các
ngƠnh có liên quan đ n qu n lý, s d ng đ t đai.
+ Công c quy ho ch, k ho ch s d ng đ t đai
Trong công tác qu n lỦ nhƠ n
c v đ t đai này là công c qu n lý quan tr ng, là m t
trong 15 n i dung không th thi u đ
quy đ nh Lu t
c trong công tác qu n lỦ nhƠ n
t đai n m 2013. Thông qua quy ho ch, k ho ch đ
quy n phê duy t vi c qu n lý, s d ng các lo i đ t đ
c v đ t đai
c c p có th m
c b trí, s p x p m t cách khoa
h c, h p lý.
+ Công c tài chính
Các công c tài chính trong qu n lỦ nhƠ n
c v đ t đai nh : Thu và l phí.
13