L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a riêng tôi.
Các s li u, k t qu nghiên c u trong lu n v n là trung th c và ch a t ng đ
b
c công
các nghiên c u khác.
T t c các thông tin trích d n trong lu n v n đã đ
c ch rõ ngu n g c.
Hà N i, ngày ... tháng 05 n m 2017
H c viên cao h c
V Lê Ph
i
ng
L IC M
N
Tác gi xin trân tr ng c m n các th y cô giáo Tr
ng
i h c Th y l i, nh t là các
cán b , gi ng viên B môn Qu n lý xây d ng, khoa Công trình, Phòng ào t o đ i h c
và sau đ i h c đã giúp đ và t o đi u ki n cho tác gi hoàn thành lu n v n này.
bi t tác gi xin trân tr ng c m n Th y giáo h
TS. Ph m Toàn
c đã h t lòng ng h và h
c
ng d n khoa h c TS. T V n Ph n và
ng d n tác gi hoàn thành lu n v n.
Tác gi c ng xin trân tr ng c m n Lãnh đ o Công ty C ph n T p đoàn Qu c t
ông Á và các phòng ban đã quan tâm giúp đ , t o đi u ki n thu n l i h tr , giúp đ
tác gi trong vi c thu th p thông tin, tài li u trong quá trình th c hi n lu n v n.
Cu i cùng, Tác gi xin chân thành c m n gia đình, nh ng ng
i thân và b n bè đã
luôn đ ng viên, quan tâm, giúp đ và ng h tác gi trong su t quá trình h c t p và
nghiên c u đ hoàn thành lu n v n này.
Trong quá trình th c hi n lu n v n, tác gi đã c g ng và n l c r t nhi u nh ng do
nh ng h n ch v ki n th c, th i gian, kinh nghi m và tài li u tham kh o nên lu n v n
v n còn nhi u thi u sót và khuy t đi m. Tác gi r t mong nh n đ
c s góp ý, ch b o
c a c a các th y cô và đ ng nghi p.
Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày ... tháng 05 n m 2017
H c viên cao h c
V Lê Ph
ii
ng
M CL C
PH N M
U ............................................................................................................3
1. Tính c p thi t c a đ tài nghiên c u ............................................................................3
2. M c đích nghiên c u đ tài ........................................................................................5
3. Cách ti p c n và ph
4.
a.
ng pháp nghiên c u ..................................................................5
i t ng và ph m vi nghiên c u c a đ tài ................................................................5
i t ng nghiên c u c a đ tài ..................................................................................5
b. Ph m vi nghiên c u c a đ tài .....................................................................................5
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài.....................................................................5
a. Ý ngh a khoa h c c a đ tài .........................................................................................5
b. Ý ngh a th c ti n c a đ tài .........................................................................................6
6. K t qu d ki n đ t đ
c.............................................................................................6
7. N i dung c a lu n v n: ................................................................................................6
CH
NG 1: T NG QUAN V CÔNG TÁC
U TH U......................................7
1.1.
T ng quan v công tác đ u th u ..........................................................................7
1.1.1. S hình thành và phát tri n c a đ u th u trên th gi i .......................................7
1.1.2.
1.1.3.
1.1.4.
S phát tri n c a đ u th u
Vi t Nam trong nh ng n m qua ...........................8
u th u và các khái ni m liên quan................................................................10
Vai trò c a
u th u trong ho t đ ng xây d ng ..............................................13
1.2.
C s pháp lý trong công tác đ u th u ..............................................................17
1.2.1. H th ng v n b n pháp lu t tr c khi có Lu t đ u th u 2005 .........................17
1.2.2.
H th ng v n b n pháp lu t h
ng d n, thi hành Lu t đ u th u 2005.............18
1.2.3.
Nh ng t n t i trong h th ng v n b n pháp lý v đ u th u .............................19
1.2.4.
Nh ng đi m m i trong lu t đ u th u 2013 ......................................................23
1.3.
Các v n đ liên quan đ n đ u th u ....................................................................25
1.3.1. Qu n lý nhà n c v đ u th u trong xây d ng ................................................25
1.3.2.
Quá trình áp d ng các hình th c đ u th u trong xây d ng ..............................26
1.3.3.
Các ph
1.3.4.
Các hình th c đ u th u theo ph m vi đ u th u: ...............................................32
1.3.5.
Các hành vi b c m trong đ u th u. ..................................................................33
1.3.6.
Quy n và ngh a v c a Nhà th u......................................................................35
ng th c đ u th u: ...............................................................................30
iii
1.4.
CH
Nh ng t n t i, h n ch trong đ u th u xây d ng .............................................. 35
NG 2: C S KHOA H C V C NH TRANH TRONG CÔNG TÁC
U TH U .................................................................................................................. 38
2.1.
C s lý lu n và khoa h c v c nh tranh trong công tác đ u th u .................... 38
2.1.1. C nh tranh trong đ u th u ................................................................................ 38
2.1.2.
Ti p c n và phân lo i c nh tranh trong đ u th u ............................................. 40
2.1.3.
Kh n ng và ph
2.1.4.
Các tiêu chí đánh giá kh n ng c nh tranh trong đ u th u c a DNXD ........... 46
2.2.
Nh ng nhân t
ng th c c nh tranh trong đ u th u c a DNXD ................... 43
nh h
ng đ n n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p trong đ u
th u xây l p ................................................................................................................... 52
2.2.1. Nhóm nhân t bên trong doanh nghi p tham gia đ u th u xây l p.................. 52
2.2.2.
Nhóm nhân t bên ngoài doanh nghi p ........................................................... 58
2.3.
CH
M t s bài h c v nâng cao n ng l c c nh tranh .............................................. 60
NG 3: M T S GI I PHÁP NÂNG CAO N NG L C
U TH U XÂY
L P C A T P OÀN QU C T
ÔNG Á ........................................................... 66
3.1.
T ng quan v mô hình ho t đ ng c a T p đoàn Qu c t ông Á .................... 66
3.1.1. Gi i thi u chung v T p đoàn Qu c t ông Á............................................... 66
3.1.2.
Mô hình t ch c ho t đ ng .............................................................................. 67
3.1.3.
Ngành ngh kinh doanh ................................................................................... 67
3.2.
Th c tr ng v công tác đ u th u c a T p đoàn Qu c t ông Á ..................... 70
3.2.1. K t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty ....................................... 70
3.2.2.
K t qu đ u th u c a Công ty CP T p đoàn Qu c t
qua
71
3.2.3.
Gi i thi u m t s công trình Công ty đã trúng th u trong th i gian qua ......... 72
3.3.
ánh giá các y u t
nh h
ông Á trong th i gian
ng đ n kh n ng c nh tranh trong đ u th u xây l p
c a T p đoàn Qu c t ông Á ...................................................................................... 78
3.3.1. N ng l c kinh nghi m thi công ........................................................................ 78
3.3.2.
N ng l c c nh tranh v ch t l
3.3.3.
N ng l c c nh tranh v máy móc thi công ....................................................... 79
3.3.4.
N ng l c c nh tranh v ti n đ thi công .......................................................... 86
3.3.5.
N ng l c c nh tranh v ngu n nhân l c........................................................... 87
ng thi công .................................................... 79
iv
3.3.6.
N ng l c c nh tranh v tài chính ......................................................................90
3.3.7.
N ng l c c nh tranh v giá d th u ..................................................................92
3.4.
Phân tích các t n t i làm nh h
ng đ n kh n ng c nh tranh trong đ u th u
xây l p c a T p đoàn Qu c t ông Á..........................................................................93
3.4.1. Phân tích nhóm nh ng nhân t n i t i ..............................................................93
3.4.2.
Phân tích nhóm nh ng nhân t bên ngoài ........................................................97
3.4.3.
ánh giá nh ng c h i và thách th c đ i v i Công ty ..................................100
3.5.
xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao n ng l c c nh tranh, xây d ng th
hi u trong công tác đ u th u xây l p c a T p đoàn Qu c t
ng
ông Á trong giai đo n
2016 – 2020 .................................................................................................................101
3.5.1. S c n thi t ph i nâng cao n ng l c c nh tranh trong đ u th u xây l p ........101
3.5.2.
Nhóm gi i pháp t ng c
K T LU N CH
ng n i l c Công ty .................................................103
NG 3 ..........................................................................................122
K T LU N VÀ KI N NGH ...................................................................................124
1. K t lu n ..................................................................................................................124
2. Ki n ngh ................................................................................................................124
TÀI LI U THAM KH O.........................................................................................127
1. Ti ng Vi t. ...............................................................................................................127
v
DANH M C HÌNH V
Hình 2.1. S đ quá trình c nh tranh trong đ u th u xây d ng .................................... 41
Hình 3.1: S đ t ch c đ u th u c a T p đoàn Qu c t
vi
ông Á .............................. 111
DANH M C B NG BI U
B ng 3.1: B ng khai n ng l c tài chính trong các n m 2014, 2015, 2016 ....................70
B ng 3.2: Th ng kê s l
ng, giá tr trúng th u giai đo n 2014 - 2016 .......................71
B ng 3.3: ánh giá t l th ng th u c a Công ty giai đo n 2014 - 2016......................72
B ng 3.4: Gi i thi u các công trình Công ty đã thi công ..............................................73
B ng 3.5a: B ng th ng kê máy móc thi công c a T p đoàn .........................................81
B ng 3.5b: B ng th ng kê máy móc thí nghi m c a Công ty .......................................85
B ng 3.6: Danh sách cán b ch ch t c a Công ty (Ngu n: Phòng
Qu c t
u t , T p đoàn
ông Á)............................................................................................................89
B ng 3.7: Danh sách công nhân lành ngh (Ngu n: Phòng
u t , T p đoàn Qu c t
ông Á) .........................................................................................................................90
B ng 3.8: Doanh thu c a Công ty giai đo n 2014 – 2016.............................................92
B ng 3.9: Ngu n v n và h n m c tín d ng giai đo n 2014 – 2016 ..............................93
B ng 3.10: B ng phân công công vi c trong đ u th u c a Công ty ...........................113
B ng 3.11: Danh sách cán b tham gia đào t o nâng cao n ng l c đ u th u ..............115
1
DANH M C CÁC T
VI T T T
BMT
Bên m i th u
BKH
B k ho ch
BKH-QL T
B k ho ch – Qu n lý đ u t
BGTVT
B giao thông v n t i
BCTC
Báo cáo tài chính
CP T
C ph n đ u t
CBCNV
Cán b công nhân viên
EPC
Gói th u Thi t k , Mua s m và xây d ng
HSDT
H s d th u
KV
Khu v c
N -CP
Ngh đ nh – Chính ph
NSNN
Ngân sách nhà n
NVL
Nguyên v t li u
c
UBND
y ban nhân dân
PGS.TS
Phó Giáo s , Ti n s
QH11
Qu c h i khóa 11
QH13
Qu c h i khóa 13
QLDA
Qu n lý d án
QLCSHT S
Qu n lý c s h t ng
QL T
Qu n lý đ u t
SXKD
S n xu t kinh doanh
Tr.đ
Tri u đ ng
TT-BKH
Thông t – B k ho ch
TT-BXD
Thông t – B xây d ng
VN
Vi t Nam đ ng
VLXD
V t li u xây d ng
2
ng s t
PH N M
U
1. Tính c p thi t c a đ tài nghiên c u
Ho t đ ng xây d ng trong n n kinh t qu c dân
n
c ta đang phát tri n m nh m và
đóng góp r t to l n vào s phát tri n kinh t xã h i c a đ t n
c. Trên th c t , các
công trình xây d ng là nh ng công trình c s h t ng có vai trò quan tr ng trong vi c
nâng cao đ i s ng v t ch t, tinh th n cho nhân dân, góp ph n tác đ ng đ n phát tri n
v n hoá, ngh thu t, ki n trúc, môi tr
ng sinh thái.
iv in
c ta, ngành xây d ng
càng có ý ngh a quan tr ng trong vi c t o ra m t n n t ng c s v t ch t, k thu t ph c
v cho vi c th c hi n các m c tiêu công nghi p hoá, hi n đ i hóa đ t n
c, t o ra m t
n n t ng c s v t ch t, k thu t, đ m nh vào n m 2020.
Trong n n kinh t th tr
ng, m i ho t đ ng kinh t đ u t n t i quy lu t c nh tranh gay
g t v i nhau, v n đ này c ng đúng c v i ngành xây d ng, các doanh nghi p xây
d ng trong n
n
c (nhà th u) c nh tranh v i nhau và c nh tranh v i các doanh nghi p
c ngoài trong đi u ki n n n kinh t h i nh p.
u th u chính là m t hình th c c a
c nh tranh công khai, minh b ch và bình đ ng cho m i nhà th u. V i m i doanh
nghi p, khi tham gia đ u th u đ u trang b cho mình kh n ng v ngu n l c tài chính,
v n ng l c kinh nghi m, n ng l c nhân s máy móc, uy tín trên th tr
ng xây d ng...
đ đ s c đ tài cùng các doanh nghi p khác. N u không c g ng hoàn thi n mình đ
b t k p v i yêu c u c a s phát tri n và đi u ki n c nh tranh kh c li t thì doanh nghi p
s nhanh chóng b đào th i ra kh i th tr
Th tr
ng xây d ng
ng xây d ng.
Vi t Nam ngày càng hoàn thi n v Lu t đ u th u đ ti n g n
h n đ n công ngh và s phát tri n c a th gi i.
chi m l nh đ
c th tr
ng thì đòi
h i các doanh nghi p ph i ch p hành nghiêm túc các đi u kho n trong lu t đ u th u và
ph i đáp ng các tiêu chu n c b n: Tiêu chu n k thu t, ch t l
ng; tiêu chu n v
kinh nghi m; tiêu chu n v tài chính, giá c ; Tiêu chu n v ti n đ thi công. B i v y,
nhà th u nào có kh n ng b o đ m t t h n các tiêu chu n trên, kh n ng trúng th u c a
nhà th u đó s cao h n các nhà th u khác.
Ngành xây l p là m t ngành có tính ch t đ c thù nên ho t đ ng đ u th u trong l nh v c
này có tính c nh tranh gi a các nhà th u r t cao. Th c t cho th y đ đ ng v ng và
3
chi n th ng trong cu c c nh tranh này, b t k m t Công ty xây d ng nào c ng ph i
v n d ng h t t t c các kh n ng mình có, luôn n m b t nh ng c h i c a môi tr
kinh doanh. Tuy nhiên trong th i gian t i v i môi tr
ng
ng c nh tranh ngày càng gay g t
thì v n đ nâng cao n ng l c đ u th u đ nâng cao kh n ng c nh tranh c a Công ty
trong tham gia đ u th u xây l p ph i đ
Công ty C ph n T p đoàn Qu c t
ông Á, đ
c quan tâm th c hi n.
ông Á, ti n thân là Công ty C ph n Qu c t
c thành l p ngày 05/05/2006 ho t đ ng ch y u trong l nh v c T v n,
kh o sát, thi t k , thi công các công trình: Giao thông, th y l i, xây d ng... Tính đ n
nay, Công ty đã có b dày truy n th ng h n 10 n m ho t đ ng trong l nh v c xây l p
công trình giao thông, th y l i, h t ng, đ c bi t trong th i gian qua Công ty C ph n
T p đoàn Qu c t
ông Á là nhà th u đ
nhi m v thi công Gói th u s 06 Xây d ng c s m i Tr
ng
c Tr
ng
i h c Th y l i tin t
ng giao
HTL: Thi công xây l p h t ng, thu c ti u d án
i h c Th y l i t i khu
i h c Ph Hi n - T nh H ng
Yên. B ng n ng l c kinh nghi m và trách nhi m trong vi c góp ph n vào s phát tri n
c a Tr
ng
i h c Th y l i Công ty đã hoàn thành và đ a công trình vào s d ng
vào tháng 12/2016, đáp ng k v ng c a lãnh đ o Tr
ng
i h c Th y l i và B
Nông nghi p và Phát tri n nông thôn. [1]
T khi thành l p, Công ty đã và đang tham gia thi công nhi u công trình trong l nh v c
xây d ng công trình giao thông, th y l i... Ph
đ
ng th c đ u th u là ho t đ ng ch y u
c Công ty s d ng, trong đó đ u th u xây l p là l nh v c chính mà Công ty đang
tham gia. Trong giai đo n hi n nay trên th tr
ng xây l p c nh tranh r t quy t li t, do
đó làm th nào đ nâng cao kh n ng th ng th u trên th tr
th tr
ng xây l p nói chung và
ng xây l p dân d ng nói riêng đang là bài toán mà t ng ngày, t ng gi ban lãnh
đ o c a Công ty đang tìm l i gi i đáp. V i mong mu n góp ph n r t nh vào vi c tìm
ra nh ng gi i pháp nh m nâng cao n ng l c đ u th u c a Công ty trên th tr
ng xây
l p trong th i gian t i, tác gi đã ch n đ tài: “Gi i pháp nâng cao n ng l c c nh
tranh trong đ u th u xây l p t i T p đoàn Qu c t
c a mình.
4
ông Á” đ làm lu n v n th c s
2. M c đích nghiên c u đ tài
D a trên vi c nghiên c u h th ng các c s lý lu n và th c ti n , đ tài ti n hành đ
xu t m t s gi i pháp c b n, có c n c khoa h c và kh thi nh m nâng cao n ng l c
đ u th u xây l p c a T p đoàn Qu c t
Công ty trên th tr
ông Á, nh m góp ph n kh ng đ nh v th c a
ng xây d ng trong đi u ki n m c a và h i nh p c a n n kinh t .
3. Cách ti p c n và ph
ng pháp nghiên c u
Trên c s các v n b n pháp lu t, chính sách hi n hành v xây d ng và đ u th u, phân
tích t ng h p d a trên vi c thu th p và s d ng s li u th c p t Công ty, các ph
pháp đ
c s d ng trong quá trình nghiên c u đ tài g m: Ph
sát th c t ; Ph
ng pháp đi u tra kh o
ng pháp th ng kê, phân tích, t ng h p, so sánh, đ i chi u; Ph
pháp chuyên gia; Ph
ng
ng pháp h th ng hóa; Mô hình hoá và m t s ph
ng
ng pháp h
tr khác.
4.
it
ng và ph m vi nghiên c u c a đ tài
a.
it
ng nghiên c u c a đ tài
Lu n v n t p trung nghiên c u các v n đ h n ch c ng nh t ng c
tranh trong ho t đ ng đ u th u xây l p c a T p đoàn Qu c t
ng n ng l c c nh
ông Á đ t đó tìm ra
m t s gi i pháp h u hi u nh m nâng cao n ng l c c a Công ty trong ho t đ ng đ u
th u xây l p.
b. Ph m vi nghiên c u c a đ tài
Lu n v n nghiên c u nh ng v n đ liên quan đ n n ng l c đ u th u c a T p đoàn
Qu c t
ông Á trong đ u th u xây l p t n m 2008 đ n nay, và đ nh h
ng phát tri n
c a Công ty trong th i gian t i.
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
a. Ý ngh a khoa h c c a đ tài
tài góp ph n nghiên c u h th ng hóa nh ng lý lu n c b n v đ u th u, n ng l c
và nâng cao n ng l c đ u th u xây l p c a nh ng doanh nghi p xây d ng. Nh ng
nghiên c u này là c s khoa h c đ phân tích, đánh giá ho t đ ng đ u th u nói chung
và đ u th u xây l p nói riêng.
5
b. Ý ngh a th c ti n c a đ tài
Nh ng đ xu t, gi i pháp c b n nh m nâng cao n ng l c đ u th u xây l p c a lu n
v n có th đóng góp m t ph n nào đó trong vi c nâng cao n ng l c đ u th u xây l p
c a các doanh nghi p xây d ng nói chung và T p đoàn Qu c t
6. K t qu d ki n đ t đ
ông Á nói riêng.
c
tài nghiên c u d ki n đ t đ
c nh ng k t qu nh sau:
- H th ng hóa nh ng lý lu n chung v đ u th u và đ u th u xây l p, n ng l c đ u
th u, các tiêu chí đánh giá và nhân t
nh h
ng đ n n ng l c đ u th u xây l p c a
doanh nghi p.
-
ánh giá th c tr ng n ng l c đ u th u xây l p c a T p đoàn Qu c t
đó rút ra nh ng k t qu đ t đ
ông Á. Qua
c c n phát huy h n n a và nh ng t n t i, y u kém c n
kh c ph c đ nâng cao n ng l c đ u th u c a doanh nghi p.
- Trên c s phân tích, nghiên c u ho t đ ng đ u th u c a Công ty đ xu t m t s gi i
pháp c b n nâng cao n ng l c đ u th u xây l p c a T p đoàn Qu c t
ông Á.
7. N i dung c a lu n v n:
Ngoài ph n m đ u, k t lu n và ki n ngh , lu n v n đ
c c u trúc t 3 ch
ng n i
dung chính:
Ch
ng 1: T ng quan v công tác đ u th u.
Ch
ng 2: C s lý lu n và khoa h c trong công tác đ u th u.
Ch
ng 3: M t s gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh trong đ u th u xây l p c a
công ty CP T p đoàn Qu c t
ông Á
6
CH
NG 1: T NG QUAN V CÔNG TÁC
U TH U
1.1. T ng quan v công tác đ u th u
1.1.1. S hình thành và phát tri n c a đ u th u trên th gi i
u th u là m t hình th c mua bán đã xu t hi n t s m trong l ch s nhân lo i. Cùng
v i s ra đ i và phát tri n c a n n s n xu t hàng hóa, các hình th c mua bán c ng
ngày càng đ
c phát tri n và hoàn thi n, trong s đó có hình th c đ u th u.
R t nhi u n
c trên th gi i đã s d ng m t cách có hi u qu ph
ng th c mua s m
này. Ngày nay đ u th u không ch t n t i trong m t l nh v c, m t đ a ph
qu c gia mà đã v
Pháp, Ý,...đ u th u đ
c, ph n l n các n
c đang phát tri n s d ng
ng pháp đ u th u đ mua máy móc thi t b . Vi c ph bi n r ng rãi ph
các n
này
ng pháp
c đang phát tri n có liên quan ch t ch t i s can thi p c a Nhà n
vào trong đ i s ng kinh t .
đ i đa s các n
đi u lu t bu c các nhà nh p kh u ch đ
th u khi tr giá lô hàng v
đó đ
c,
ng pháp mua bán nêu trên.
Vào th p k 70, 80 c a th k tr
n
c t b n phát tri n nh M ,
c áp d ng r ng rãi đ xây d ng các công trình công c ng, các
công trình l n đ u ph i nh ph
ph
các n
t ra ngoài biên gi i.
ng, m t
c phát tri n, Nhà n
c mua c a n
c
c ban hành nh ng
c ngoài b ng ph
ng pháp đ u
t m t s ti n nh t đ nh, ho c khi nh p kh u thi t b .
i u
c th hi n trong các quy đ nh c a Mianma, C ng hòa A r p, Ai c p và nhi u
c châu M la tinh. Theo
mua bán máy móc thi t b đ
c tính,
các n
c đang phát tri n kho ng 80% cu c
c th c hi n thông qua ph
ng th c đ u th u. Hình th c
đ u th u càng tr nên ph bi n khi mà ngu n v n đ u t t bên ngoài ngày càng gia
t ng. Theo đánh giá c a các t ch c kinh t qu c t , trong đó có Ngân hàng Th gi i
thì trong nh ng n m 60, 70 v n đ u t c a n
c ngoài chi m t 10 - 20% t ng v n
đ u t c a các qu c gia. Mà ph n l n nh ng ngu n v n này khi mua s m, xây d ng ...
đ u s d ng đ u th u.
do các t ch c Nhà n
các n
c đang phát tri n 20 - 40% tr giá hàng hóa nh p kh u
c th c hi n hi n thông qua đ u th u.
7
Vi t Nam, hình th c đ u th u đã và đang đ
c s d ng r ng rãi trong mua s m, xây
d ng các công trình, nhà máy, h m m ,... V m t l ch s , hình th c đ u th u đã xu t
hi n t th i k Pháp thu c. Khi đó các nhà th u đ
cg id
Sau khi mi n Nam hoàn toàn gi i phóng, Nhà n
c ta đã t ch c đ u th u xây d ng
i tên các nhà th u khoán.
công trình th y l i D u ti ng v i v n vay c a Ngân hàng Phát tri n Châu Á (ADB)
vào n m 1979 t i Câu l c b Qu c t . K t đó t i nay chúng ta đã t ch c nhi u cu c
đ u th u v i s l
ng và quy mô ngày càng l n.
1.1.2. S phát tri n c a đ u th u Vi t Nam trong nh ng n m qua
Tr
c đây, vi c th c hi n đ u t đ
c th c hi n theo k ho ch hàng n m thông qua k
ho ch giao nh n th u và nh v y không có đ u th u đ l a ch n ng
nh ng n m 1989-1990, khi n n kinh t n
i th c hi n. T
c ta chuy n đ i sang c ch th tr
ng thì
v n đ t ch c đ u th u là yêu c u t t y u. Trong “ i u l qu n lý đ u t và xây
d ng” ban hành kèm theo Ngh đ nh s 385-H BT ngày 7/11/1990 c a H i đ ng B
tr
ng đã xác đ nh đ u th u là yêu c u c n thi t đ i v i các công trình xây d ng c
b n trong th i k hi n t i.
d ng đ i v i các d
chi ti t hoá vi c t ch c th c hi n đ u th u trong xây
án đ u t , ngày 12/2/1990, B Xây d ng có Quy t đ nh s
24/BXD-VKT ban hành "Quy ch
u th u trong xây d ng”.
Ti p theo, ngày 30/3/1994 B Xây d ng có Quy t đ nh s 60/BXD-VKT ban hành
“Quy ch
u th u xây l p” thay cho “Quy ch
Quy ch này đ
Nhà n
u th u trong xây d ng” nêu trên.
c áp d ng cho các d án đ u t dùng v n trong n
c, song m i ch h n ch trong l nh v c xây l p và đ
trong ngành xây d ng.
c c a các t ch c
c th c hi n ch y u
i v i các d án s d ng v n vay c a các t ch c tài tr qu c
t WB, ADB, vi c đ u th u đ
c áp d ng theo quy đ nh c a nhà tài tr .
i v i vi c
nh p kh u máy móc thi t b th c hi n theo Quy t đ nh 91/TTg ngày 13/11/1992 c a
Th t
ng Chính ph . Theo đó các d án có nhu c u nh p kh u máy móc thi t b b ng
ngu n v n Nh n
c ph i th c hi n thông qua đ u th u, song ch a quy đ nh c th v
trình t th c hi n đ u th u.
qu n lý đ u th u các d án đ u t m t cách th ng nh t, trong đó bao g m c các d
án s d ng v n vay n
c ngoài, ngày 16/4/1991 Th t
ng Chính ph có Quy t đ nh
s 183/TTg v vi c thành l p H i đ ng xét th u qu c gia đ t v n cho Th t
8
ng
Chính ph phê duy t k t qu đ u th u đ i v i các d án có m c v n t 100 t đ ng tr
lên t
tr
ng đ
ng 10 tri u USD.
i v i các d án còn l i, k t qu đ u th u do B
ng các B , Ch t ch UBND t nh và thành ph tr c thu c Trung
trên c s th m đ nh c a H i đ ng xét th u c p B ho c đ a ph
ng phê duy t
ng. Tuy nhiên, trong
Quy t đ nh s 183/TTg nêu trên ch m i quy đ nh v vi c th m đ nh và phê duy t k t
qu đ u th u mà không có quy đ nh c th v quy trình đ u th u, c ng nh các l nh
v c đ u th u c th nh t v n mua s m hàng hoá xây l p.
quy đ nh chi ti t đ i v i t t c các l nh v c v đ u th u và qu n lý công tác đ u
th u m t cách th ng nh t, n m 1994 Th t
ng Chính ph đã giao cho B K ho ch
và đ u t ch trì so n th o trình Chính ph ban hành “Quy ch
u th u” áp d ng cho
các d án đ u t . Qua g n hai n m nghiên c u v i s tr giúp c a các chuyên gia WB,
ADB thông qua D án T ng c
ng n ng l c đ u th u. B K ho ch và đ u t đã hoàn
thành D th o Ngh đ nh c a Chính ph v vi c ban hành Quy ch
16/7/1996, thay m t Chính ph Th t
hành Quy ch
ch
u th u. Ngày
ng Chính ph đã ký Ngh đ nh s 43/CP ban
u th u th c hi n trên ph m vi toàn qu c. N i dung c b n c a Quy
u th u bao g m nh ng quy đ nh v th t c, trình t t ch c th c hi n đ u th u
đ i v i các l nh v c tuy n ch n t v n, mua s m hàng hoá và xây l p thu c các d án
đ ut .
Quy ch
u th u ra đ i đánh d u m t b
c ti n m i trong công tác qu n lý c a n
ta, nó t o ra m t hành lang pháp lý cho vi c l a ch n đ
c các nhà th u đ th c hi n
các d án đ u t , đ ng th i góp ph n nâng cao vai trò c a ch đ u t và t ng c
trách nhi m c a nhà th u. Th c hi n đ u th u s t o đ
c
ng
c s công b ng và c nh tranh
gi a các nhà th u, h n ch tiêu c c trong vi c l a ch n đ n v th c hi n và qua đó
gi m đ
c chi phí đ u t , mang l i hi u qu cho d án. Qua th c hi n đ u th u, ch
đ u t có đi u ki n l a ch n đ
hoá, l a ch n đ
c ph
ng án có hi u qu trong vi c mua sám hàng
c nhà th u có đ kinh nghi m và n ng l c, có ph
bi n pháp thi công t t đ th c hi n d án, đ m b o ch t l
ng án k thu t,
ng c a công trình, thông l
chung c a qu c t và th c ti n qu n lý c a Vi t Nam nên ngay t ban đ u khi m i ban
hành Quy ch
u th u đã đi vào cu c s ng. Tuy nhiên, đ u th u là công vi c m i
9
trong khi chúng ta m i chuy n sang c ch th tr
ng, cho nên v a th c hi n v a ph i
nghiên c u, ch nh s a các quy đ nh v đ u th u sao cho sát v i th c t h n.
Th c ti n trong nh ng n m qua cho th y c bình quân kho ng 2 đ n 3 n m, Chính ph
l i ban hành Quy ch s a đ i.
ó là Ngh đ nh 93/CP ngày 23/8/1997 v s a đ i, b
u th u ban hành theo Ngh đ nh 43/CP, ti p theo là Ngh đ nh 88/CP
sung Quy ch
ban hành Quy ch
đ nh 43/CP và N
u th u đã đ
u th u thay th Quy ch
93/CP. Sau đó Quy ch
u th u N
chinh trên c s s a đ i, b sung m t s đi u đ
c ban hành theo Ngh
88/CP l i ti p t c đ
c quy đ nh t i Ngh đ nh 14/CP ngày
5/5/2000 và Ngh đ nh 66/CP ngày 12/6/2003. Có th nói, Quy ch
cùng v i các v n b n h
c hoàn
u th u hi n hành
ng d n có liên quan đã là c s pháp lý cho vi c th c hi n
đ u th u đ i v i các d án đ u t nói chung và các d án s d ng v n Nhà n
c nói
riêng, tuy nhiên tính pháp lý ch a cao.
Ngày 29/11/2005, t i k h p th 8, khoá XI Qu c h i n
thông qua Lu t
u th u 61/2005/QH11 có hi u l c thi hành t ngày 1/4/2006 đ
xây d ng d a trên Quy ch
ch
c CHXHCN Vi t Nam đã
c
u th u hi n hành và d th o Pháp l nh đ u th u g m 6
ng, 77 đi u đ u nh m t ng c
c p, đ n gi n hoá th t c, t ng b
ng tính công khai, minh b ch, t ng c
ng phân
c kh c ph c các t n t i trong th c ti n. Lu t
th u là v n b n pháp lý cao nh t, đ y đ cho ho t đ ng đ u th u trong c n
u
c.
Ngày 26/11/2013, Qu c h i Khóa XIII đã thông qua Lu t đ u th u s 43/2013/QH13
có hi u l c thi hành t ngày 01/7/2014, đ ng th i ngày 26/6/2014 Chính ph c ng ban
hành Ngh đ nh s 63 /2014/N -CP quy đ nh chi ti t thi hành m t s đi u c a Lu t
đ u th u v l a ch n nhà th u có hi u l c ngày 15/08/2014 thay th Ngh đ nh s
85/2009/N
d ng ph
1.1.3.
- CP ngày 15/10/2009. Hi n nay, đây là c s pháp lý cao nh t đ áp
ng th c đ u th u
Vi t Nam.
u th u và các khái ni m liên quan
u th u là m t thu t ng quen thu c đ i v i chúng ta, nó không ch thông d ng đ i
v i nh ng ng
i đang h c t p và làm vi c trong ngành xây d ng mà nó còn r t ph
bi n đ i v i m i ng
đ
i dân chúng ta.
c m t nhà th u đáp ng đ
u th u là m t quá trình ch đ u t l a ch n
c các yêu c u c a mình. Trong n n kinh t th tr
10
ng,
ng
i mua t ch c đ u th u đ ng
c a các ng
i mua là có đ
m t k thu t, ch t l
i bán (các nhà th u) c nh tranh nhau. M c tiêu
c hàng hóa và d nh v th a mãn các yêu c u c a mình v
ng và chi phí th p nh t. M c đích c a nhà th u là giành đ
c
quy n cung c p hàng hóa d nh v đó v i giá đ bù đ p các chi phí đ u vào và đ m b o
m c l i nhu n cao nh t có th có.
Theo t đi n Bách Khoa thì:
ng
i m i th u, ng
u th u là m t lo i mua bán trong đó, ng
i bán là ng
i d th u, đ i t
i mua là
ng mua bán đó là các công trình
Xây d ng.
Theo quy đ nh c a Chính ph t i đi u 3 ch
ng I c a Ngh
nh 88/1999/N - CP thì:
u th u là quá trình l a ch n nhà th u đáp ng các yêu c u c a bên m i th u.
Còn theo t đi n Ti ng Vi t thì:
ki n t t nh t thì đ
u th u là vi c đ ai nh n làm, ai nh n bán v i đi u
c giao cho nh n làm ho c nh n bán bao g m các công trình Xây
d ng, các lo i hàng hóa và các d ch v ... Quá trình đ u th u đ
c di n ra m t cách
công khai.
Tuy v y n u đ ng
m i góc đ khác nhau thì s có cách nhìn nh n và nh ng khái
ni m khác nhau v
u th u:
-D
i góc đ c a ch đ u t :
u th u là hình th c c nh tranh nh m l a ch n ng
i
nh n th u v t v n kh o sát thi t k , thi công xây l p công trình mua s m thi t b ...
đáp ng đ
c yêu c u kinh t , k thu t đ t ra trong xây d ng công trình v i giá c h p
lý nh t.
-D
i góc đ các nhà th u:
u th u là hình th c c nh tranh mà trong s n xu t kinh
doanh mà thông qua đó nhà th u giành đ
c c h i nh n th u v t v n thi t k , thi
công xây l p, mua s m thi t b .... Do ph i c nh tranh lên m i nhà th u đ u đ m b o có
trách nhi m cao đ i v i công vi c nh n th u đ gi uy tín c a mình v i ch đ u t .
-
u th u là quá trình l a ch n nhà th u đáp ng đ
th u trên c s c nh tranh gi a các nhà th u.
đáp ng đ
c các yêu c u c a bên m i m i
u th u là quá trình l a ch n nhà th u
c các yêu c u c a bên m i th u trên c s c nh tranh gi a các nhà th u.
11
Trên đây m i ch là nh ng khái ni m c b n v
nói v
u th u còn r t nhi u khái ni m khác
u th u. Nh ng nói chung, tuy có nhi u khái ni m t nhi u góc đ khác nhau
thì các khái ni m đ u nói lên m t v n đ mà đ u th u c n đ c p đ n đó là ph i làm
sao đ t đ
c 3 m c tiêu c b n c a đ u th u: s c nh tranh công b ng, minh b ch và
hi u qu . ây m i chính là v n đ chung mà các khái ni m mu n đ c p t i.
• D án: là t p h p các đ xu t đ th c hi n m t ph n hay toàn b công vi c nh m
đ tđ
c m c tiêu hay yêu c u nào đó trong m t th i gian nh t đ nh d a trên ngu n
v n xác đ nh.
• Ch đ u t (C T): là ng
s h u, ng
i s h u v n ho c đ
c giao trách nhi m thay m t ch
i vay v n tr c ti p qu n lý và th c hi n d án.
• Bên m i th u (BMT): là C T ho c t ch c chuyên môn có đ n ng l c và kinh
nghi m đ
c C T s d ng đ t ch c đ u th u theo các quy đ nh c a pháp lu t v
đ u th u.
• Nhà th u: là t ch c, cá nhân có đ t cách h p l theo quy đ nh t i Lu t
• Nhà th u ph : Là nh ng đ n v đ
c thuê đ th c hi n t ng ph n công vi c ho c
h ng m c công trình vì nhi u lý do, trong đó th
ng là nh ng công vi c đòi h i
nh ng k n ng k x o đ c bi t c th nào đó. Nhà th u ph có th đ
nhà th u chính ch n, nh ng c n đ
u th u.
c C T ho c
c s nh t trí gi a C T và Nhà th u chính.
• T v n đ u t xây d ng: là ho t đ ng đáp ng yêu c u v ki n th c, kinh nghi m
chuyên môn cho bên m i th u trong vi c xem xét quy t đ nh ki m tra quá trình
chu n b đ u t và th c hi n đ u t .
• Gói th u: là m t ph n c a d án, trong m t s tr
ng h p đ c bi t gói th u là toàn
b d án; gói th u có th g m nh ng n i dung mua s m gi ng nhau thu c nhi u d
án ho c là kh i l
ng mua s m m t l n đ i v i mua s m th
ng xuyên.
• H s m i th u: là toàn b tài li u s d ng cho đ u th u r ng rãi ho c đ u th u h n
ch bao g m các yêu c u cho m t gói th u làm c n c pháp lý đ nhà th u chu n b
h s d th u và đ bên m i th u đánh giá h s d th u nh m l a ch n nhà th u
trúng th u. là c n c cho vi c th
ng th o, hoàn thi n và ký k t h p đ ng.
• H s d th u: là toàn b tài li u do nhà th u l p theo yêu c u c a h s m i th u
và đ
c n p cho bên m i th u theo quy đ nh nêu trong h s m i th u.
12
• Giá d th u: là giá do nhà th u nêu trong đ n d th u thu c h s d th u. Tr
ng
h p nhà th u có th gi m giá thì giá d th u là giá sau gi m giá.
• Giá trúng th u: là giá đ
đ th
c phê duy t trong k t qu l a ch n nhà th u làm c s
ng th o, hoàn thi n và ký k t h p đ ng.
• H p đ ng: là v n b n ký k t gi a ch đ u t và nhà th u đ
c l a ch n trên c s
th a thu n gi a các bên nh ng ph i phù h p v i quy t đ nh phê duy t k t qu l a
ch n nhà th u.
• Xây l p: là công vi c có liên quan đ n quá trình xây d ng và l p đ t thi t b các
công trình, h ng m c công trình...
• N p th u: là th i gian nh n h s d th u đ
c quy đ nh trong h s m i th u.
• M th u: Là th i đi m t ch c m các h s d th u (HSDT) đ
c quy đ nh trong
h s m i th u (HSMT).
• Xét th u: Là quá trình phân tích, đánh giá các th u (HSDT) đ
c quy đ nh trong h
s m i. [2]
1.1.4. Vai trò c a
u th u trong ho t đ ng xây d ng
Xây d ng là m t trong nh ng ngành kinh t l n c a n n kinh t qu c dân, đóng vai trò
ch ch t
khâu cu i cùng c a quá trình sáng t o nên c s v t ch t k thu t và tài s n
c đ nh cho m i l nh v c ho t đ ng c a đ t n
c và xã h i d
i m i hình th c (xây
d ng m i, c i t o, m r ng và hi n đ i hoá tài s n c đ nh). Cùng v i s phát tri n c a
n n kinh t , quy mô ho t đ ng xây d ng c a n
c ta ngày càng m r ng, th tr
ng
xây d ng ngày càng s ng đ ng, tính xã h i c a quá trình s n xu t s n ph m xây d ng
ngày càng cao, qua đó ph
b
ng th c l a ch n t ch c nh n th u thông qua đ u th u đã
c đ u hình thành và ngày càng phát tri n, ngày càng th hi n rõ tính u vi t c a nó.
So v i các ph
ng th c t làm và ph
ng th c giao th u, ph
ng th c đ u th u có
nh ng u đi m n i b t, mang l i l i ích to l n cho c C T và c các Nhà th u. M c
tiêu c a đ u th u là nh m th c hi n tính c nh tranh công b ng, minh b ch trong quá
trình đ u th u đ l a ch n đ
án.
c nhà th u thích h p đ m b o cho l i ích kinh t c a d
u th u có vai trò h t s c to l n đ i v i các doanh nghi p xây l p, C T và đ i
v i c Nhà N
c.
13
1.1.4.1.
i v i Ch đ u t
Trong đ u th u di n ra s c nh tranh gay g t gi a các Nhà th u và C T l a ch n
nh ng nhà th u đáp ng đ
c nh ng yêu c u kh t khe c a mình đ ra: giá thành h p
lý, đ m b o đúng ti n đ thi công, ch t l
ng công trình t t. Do đó, s ti t ki m đ
t i đa v n b ra. Nh v y thông qua đ u th u, C T s l a ch n đ
kh n ng đáp ng đ
c
c các nhà th u có
c t t nh t các yêu c u kinh t , k thu t, ti n đ đ t ra c a công
trình. Trên c s đó giúp cho C T v a s d ng hi u qu , ti t ki m v n đ u t , tránh
th t thoát, lãng phí v n đ ng th i v n đ m b o đ
c ch t l
ng c ng nh ti n đ công
trình.
Thông qua đ u th u, C T c ng s n m b t đ
và gi m thi u đ
c quy n ch đ ng, qu n lý có hi u qu
c các r i ro phát sinh trong quá trình th c hi n d án đ u t do toàn
b quá trình t ch c đ u th u và th c hi n k t qu đ u th u đ
c tuân th ch t ch
theo quy đ nh c a pháp lu t và sau khi C T đã có s chu n b k l
ng, đ y đ v
m i m t.
đánh giá đ
c đúng các h s d th u, đ m b o tính công b ng trong đ u th u, đòi
h i các cán b c a C T ph i có trình đ nh t đ nh.Vi c qu n lý m t d án đ u t v i
bên B c ng đòi h i các cán b ph i t nâng cao trình đ c a mình đ đáp ng đ
cv i
yêu c u th c t . K t qu là thúc đ y vi c nâng cao trình đ n ng l c c a đ i ng cán
b kinh t , k thu t c a bên C T.
Th c hi n d án theo ph
ng th c đ u th u giúp C T ch đ ng, tránh đ
c tình tr ng
ph thu c vào nhà th u xây d ng trong xây d ng công trình.
u th u t o môi tr
1.1.4.2.
ng c nh tranh bình đ ng và lành m nh gi a các đ n v xây d ng.
i v i Nhà th u
i v i nhà th u xây d ng, th ng th u đ ng ngh a v i vi c mang l i công n vi c làm
cho cán b công nhân viên, nâng cao uy tín c a nhà th u trên th
l i nhu n, tích lu thêm đ
ng tr
ng, thu đ
c
c nhi u kinh nghi m trong thi công và qu n lý, đào t o
đ
c đ i ng cán b , công nhân k thu t v ng tay ngh , máy móc thi t b thi công
đ
c t ng c
ng.
14
u th u giúp phát huy t i đa tính ch đ ng, tích c c trong vi c tìm ki m các thông tin
v công trình m i th u, v C T, v các c h i tham d đ u th u.
u th u t o c h i cho các nhà th u kh ng đ nh v th c a mình trên th tr
ch ng minh kh n ng, u th c a doanh nghi p tr
ng,
c đ i th c nh tranh.
u th u giúp nhà th u đ u t có tr ng đi m giúp nâng cao n ng l c và công ngh ,
hoàn thi n các m t qu n lý, nâng cao n ng l c c a đ i ng cán b . Vi c tham gia d
đ u th u, trúng th u và ti n hành thi công theo h p đ ng làm cho nhà th u ph i t p
trung ngu n v n c a mình vào m t đi m đ u t , ngay t quá trình tham gia đ u th u.
N u trình đ k thu t công ngh c a nhà th u không cao thì c ng khó có c h i trúng
th u ho c n u có trúng th u thì c ng do trình đ thi công, n ng l c qu n lý c a nhà
th u th p kém d n đ n d b l . Th c t này đòi h i các nhà th u ph i không ng ng
nâng cao trình đ v m i m t nh : t ch c qu n lý, đào t o đ i ng cán b , đ u t
nâng cao n ng l c máy móc thi t b , có nh v y m i đ m b o th ng th u, đ m b o
hi u qu đ ng v n c a mình b ra là có lãi, m t khác nâng cao đ
công trình, nâng cao uy tín trên th tr
c trình đ thi công
ng.
u th u còn có ý ngh a đ c bi t quan tr ng đ i v i các nhà th u m i xu t hi n trong
th tr
ng vì n u thành công s mang l i nhi u c h i đ phát tri n.
1.1.4.3.
i v i Nhà n
c
Trong đi u ki n xây d ng n n kinh t m , v i nhi u công trình có quy mô l n, yêu c u
k thu t ph c t p, đ u th u là ph
ng th c hi u qu đ xây d ng c s h t ng k
thu t đáp ng đ
c yêu c u c a đ t n
c.
u th u còn đ
c xem nh m t ph
ng pháp qu n lý d án có hi u qu nh t, đ
xem nh là nguyên t c trong qu n lý d án c a Nhà N
u th u là ph
nhà đ u t n
c.
ng th c phù h p v i thông l qu c t nó t o ra môi tr
c ngoài tham gia vào th tr
Công tác qu n lý Nhà n
c
ng thu hút các
ng xây d ng Vi t Nam.
c v đ u th u trong xây d ng ngày càng hoàn thi n góp
ph n ch ng tham nh ng đ ng th i t o ra môi tr
ho t đ ng.
15
ng t t nh t cho các doanh nghi p
T o c s đ đánh giá ti m n ng c a các đ n v kinh t t đó có các chính sách xã h i
thích h p. Ng n ch n bi u hi n tiêu c c di n ra, tránh đ
c s thiên v đ c quy n, đ c
l i, móc ngo c riêng v i nhau làm th t thoát v n đ u t c a Nhà n
c. Và thông qua
đ u th u t o ti n đ qu n lý tài chính c a các d án c ng nh các doanh nghi p xây
d ng có hi u qu .
ng trên m i góc đ c a quá trình đ u th u thì ta có th hi u đ u th u đ
c th c hi n
nh m m c đích đ m b o s c nh tranh công khai, lành m nh và bình đ ng gi a các
nhà th u nh m t o c h i nh n đ
c h p đ ng trên c s đáp ng các yêu c u c a
C T th hi n trong HSMT. Nh v y có th nói r ng m c đích c a công tác đ u th u
chính là ch t l
ng, giá thành, ti n đ xây l p, an toàn … c a công trình t
ng lai.
Trong m i n l c c a mình thì nhà th u luôn ph i ch ng t cho C T v kh n ng th c
hi n h p đ ng c a mình là hi u qu h n, th c thi h n các nhà th u khác. Thông qua
công tác đ u th u C T s tìm đ
c Nhà th u đáp ng đ
c các yêu c u c a gói th u
và có giá thành h p lý nh t.
Ho t đ ng đ u th u góp ph n đ i m i c ch qu n lý hành chính Nhà n
đ ng đ u t và xây d ng. Tr
khác, Nhà n
c trong ho t
c đây trong xây d ng c ng nh trong các ngành kinh t
c qu n lý toàn b trong vi c quy t đ nh xây d ng công trình nào, v n,
đ xu t gi i pháp k thu t, th i gian, do đ n v nào thi công... Hi n nay v i ho t đ ng
đ u th u đ
c áp d ng thì Nhà n
trình hoàn thành v i ch t l
c ch còn qu n lý s n ph m cu i cùng, t c là công
ng đ m b o. Vi c thi công mua v t t , th i gian thi công
t ng h ng m c công trình, đ c bi t là giá công trình tùy thu c vào kh n ng t ng nhà
th u khác nhau. Trách nhi m c a các c quan qu n lý Nhà n
c v xây d ng bây gi
ch y u chuy n sang vi c nghiên c u ban hành các chính sách, quy ch v xây d ng
đ đi u ch v l nh v c này cho phù h p v i c ch th tr
Trong c ch th tr
ng hi n nay, ph
ng.
ng th c đ u th u ngày càng th hi n rõ tính u
vi t và vai trò quan tr ng c a nó đ i v i C T, nhà th u và Nhà n
d ng ph
c, do đó vi c áp
ng th c này và ho t đ ng kinh doanh, xây d ng là t t y u đ nh m đ m b o
l i l i ích chính đáng cho ng
i lao đ ng cho doanh nghi p và cho Nhà n
16
c.
1.2. C s pháp lý trong công tác đ u th u
1.2.1. H th ng v n b n pháp lu t tr
c khi có Lu t đ u th u 2005
xóa b nh ng h n ch v vi c mua s m khép kín, ch y u là ch đ nh trong mua
s m hàng hóa, l n đ u tiên Chính ph ban hành Quy t đ nh 91/TTg ngày 13/11/1992
v h
ng d n đ u th u mua s m máy móc, thi t b nh p kh u và kèm theo là quy đ nh
v nh p kh u máy móc, thi t b nh p kh u và kèm theo là quy đ nh v nh p kh u máy
móc thi t b b ng ngu n ngân sách nhà n
Thông t s 04/TM- T h
c. Ngày 3/7/1993, Chính ph ban hành
ng d n thi hành quy t đ nh này. Thông t h
ng d n
nh ng vi c liên quan t i v n đ đ u th u mua s m hàng hóa, bao g m: hình th c đ u
th u r ng rãi, đ u th u h n ch , chào hàng c nh tranh và mua s m tr c ti p. Tuy nhiên,
các quy đ nh này m i ch áp d ng trong l nh v c nh p kh u b ng v n ngân sách mà
ch a bao quát các l nh v c mua s m khác.
n n m 1994, quy đ nh v mua s m đ u th u m i bao quát h u h t các l nh v c b ng
Quy t đ nh 183/TTg ngày 16/04/1994. Qua th c t áp d ng quy t đ nh này đã phát
sinh m t s b t c p, đòi h i ph i có v n b n pháp lý hoàn ch nh h n, có kh n ng đi u
ch nh các ho t đ ng đ u th u trên m i l nh v c, phù h p v i lu t pháp qu c t . ây là
ti n đ c b n đ có s ra đ i c a Quy ch đ u th u ban hành kèm Ngh đ nh 43/CP
ngày 16/7/1996. Quy ch này đã th ng nh t các quy đ nh các B , các Ngành v đ u
th u, đ ng th i t o ra s công khai, minh b ch, t ng tính c nh tranh và đ t hi u qu
kinh t , qu n lý cao. Nói chung, Quy ch đ u th u đã t o ra s quy chu n và t
phù h p v i các quy đ nh qu c t . Quy đ nh này đ
t ch s 02/TTLT-BKH-BXD ngày 25/02/1997 và đ
ch
ng đ i
ng d n b ng thông t liên
c s a đ i, b sung theo Ngh
đ nh 93/CP ngày 23/08/1997.
Sau h n 2 n m th c hi n Quy ch đ u th u ban hành kèm Ngh đ nh 43/CP đ
đ i b sung theo Ngh đ nh 93/CP, đã t o d ng đ
qu s d ng v n, t ng c
ng môi tr
cs a
c quy trình đ u th u, nâng cao hi u
ng c nh tranh lành m nh. Nh ng đó c ng là th i
gian đ các Quy ch đ u th u c không còn phù h p v i hoàn c nh m i n a, gây ra
nhi u hi n t
ng tiêu c c trong đ u th u.
hoàn thi n pháp lu t v đ u th u trong
đi u ki n kinh t xã h i m i, Chính ph đã ban hành Quy ch đ u th u kèm theo Ngh
17
đ nh 88/1999/N -CP ngày 01/9/1999. Quy ch đ u th u m i này ti p t c đ
c b
sung và hoàn thi n theo các v n b n sau:
• Ngh đ nh s 14/2000/N -CP ngày 05/05/2000 c a Chính ph s a đ i, b sung m t
s đi u c a Quy ch đ u th u b an hành kèm theo Ngh đ nh s 88/1999/N -CP
ngày 01/09/1999 c a Chính ph ;
• Ngh đ nh s 66/2003/N -CP ngày 12/06/2003 c a Chính ph s a đ i, b sung m t
s đi u c a Quy ch đ u th u ban hành kèm theo Ngh đ nh s 88/1999/N -CP
ngày 01/09/1999 và Ngh đ nh s 14/2000/N -CP ngày 05/05/2000 c a Chính ph ;
• Thông t s 04/2000/TT-BKH ngày 26/05/2000 c a B k ho ch và
ut h
ng
ut h
ng
d n th c hi n Quy ch đ u th u;
• Thông t s 01/2004/TT-BKH ngày 02/02/2004 c a B k ho ch và
d n th c hi n Ngh đ nh s 66/2003/N -CP ngày 12/06/2003 c a Chính ph ;
• Thông t s 17/2001/TT-BTC ngày 21/03/2001 c a B tài chính h
ng d n ch đ
qu n lý và s d ng l phí th m đ nh k t qu đ u th u;
• Thông t s 50/2001/TT-BNN-XDCB ngày 03/05/2001 c a B Nông nghi p và
phát tri n nông thôn h
ng d n th c hi n Quy ch đ u th u đ i v i các d án đ u t
thu c B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn;
• Công v n s 8895 BKH/VPXT ngày 31/12/2001 c a B k ho ch và
u t và
u
th u mua s m hàng hóa;
• Công v n s 952/CP-CN ngày 16/08/2002 c a Chính ph v vi c h
ng d n tri n
khai th c hi n Ngh quy t 05/2002/NQ-CP ngày 21/04/2002 c a Chính ph đ i v i
n i dung đ u th u và s a đ i quy ch đ u th u;
• Công v n s 3220 BKH/VPXT ngày 23/05/2002 c a B K ho ch và
vi c h
ut v
ng d n tri n khai th c hi n Ngh quy t 05/2002/NQ-CP ngày 24/04/2002
c a Chính ph đ i v i n i dung liên quan t i công tác đ u th u.
1.2.2. H th ng v n b n pháp lu t h
ng d n, thi hành Lu t đ u th u 2005
Trong h n sáu n m th c hi n Quy ch đ u th u ban hành kèm Ngh đ nh 88/1999/N CP ngày 1/9/1999 và các v n b n h
ng d n, b sung kèm theo, m c dù đã nâng cao
đ
c hi u qu kinh t , hi u qu qu n lý và t
tr
ng, song v n còn nhi u v
ng đ i phù h p v i n n kinh t th
ng m c và tiêu c c phát sinh trong công tác đ u th u.
18
M t khác, v i xu th h i nh p kinh t qu c t di n ra r t nhanh và toàn di n trong khu
v c và c th gi i, đ c bi t là khi Vi t Nam tr thành thành viên chính th c c a WTO,
thì càng đòi h i c n ph i có b lu t v đ u th u phù h p v i tình hình m i, phù h p
v i pháp lu t qu c t và mang tính pháp ch cao.
ây không ch là yêu c u c a Vi t
Nam mà còn là yêu c u mang tính đi u ki n c a các nhà tài tr và các t ch c tài
chính, th
Tr
ng m i Qu c t .
c tình hình c p thi t đó, k h p th 8 ngày 29 tháng 11 n m 2005, Qu c h i n
C ng hòa xã h i ch
ngh a Vi t Nam khóa XI đã thông qua lu t
c
u th u s
61/2005/QH11. Lu t này có hi u l c thi hành t ngày 01/04/2006.
Tóm l i, v n b n pháp lu t đ u th u
Vi t Nam thay đ i liên t c, nhanh chóng. M t
m t nó phù h p v i nh ng thay đ i trong tình hình, xu h
m i
ng phát tri n kinh t xã h i
Vi t Nam và th gi i, nh ng m t khác nó d n đ n nh ng b t
trong tâm lý ng
n trong áp d ng,
i th c hi n, k c các nhà tài tr qu c t . Vi c thông qua Lu t
u
th u 2005 đã t o ra c s pháp lý n đ nh đ th c hi n và qu n lý đ u th u hi u qu
h n. M t khác, đó c ng là h
ng phù h p v i quy đ nh c a các nhà tài tr và t ch c
tài chính qu c t . Tuy nhiên, c n ph i s m hoàn thi n h th ng v n b n h
ng d n đ
Pháp lu t đ u th u pháp huy hi u qu ph c v cho h i nh p qu c t , thu h t đ u t
qu c t và s nghi p công nghi p hóa hi n đ i hóa
Vi t Nam.
1.2.3. Nh ng t n t i trong h th ng v n b n pháp lý v đ u th u
Qua t ng k t g n 8 n m thi hành Lu t đ u th u n m 2005, các ho t đ ng đ u th u mua
s m s d ng v n nhà n
c đã d n đi vào n n p, ngày càng khách quan, công b ng,
hi u qu , ti t ki m. Tuy nhiên, c ng xu t hi n tình tr ng l i d ng s h m t s quy
đ nh pháp lu t đ thông th u, ch đ nh th u b t h p lý, kéo dài th i gian th c hi n gói
th u… gây lãng phí, th t thoát ngu n v n nhà n
c.
Trong quá trình th c hi n Lu t đ u th u 2005 c ng đã b c l nh ng t n t i, khó kh n,
v
ng m c và h n ch nh :
• Ph m vi đi u ch nh c a Lu t đ u th u hi n hành ch a bao quát h t các ho t đ ng
mua s m s d ng ngu n l c c a Nhà n
c.
19