I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh là hệ thống những quy định có tính
điều lệ của tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh, được xây dựng theo đề nghị của
đội viên và tổ chức Đội, được Đoàn TNCS Hồ Chí Minh chỉ đạo xây dựng và
trực tiếp quyết định. Nghi thức Đội được thực hiện thống nhất trong tổ chức
Đội, là phương tiện để giáo dục toàn diện cho đội viên từ tư thế, tác phong đến
cử chỉ, hành động, ngôn ngữ… tạo thói quen nhanh nhẹn, chính xác, hoạt bát
trong cuộc sống. Một trong những vấn đề cần thiết để nâng cao chất lượng hoạt
động Đội là cần phải nâng cao chất lượng nghi thức Đội. Bởi vì nghi thức Đội là
một hoạt động giáo dục đặc trưng của Đội TNTP Hồ Chí Minh. Thông qua hoạt
động này tổ chức Đội được củng cố, phát triển và khẳng định vị trí vai trò của
mình đối với xã hội.
Nghi thức Đội còn góp phần giáo dục toàn diện cho các em đội viên mà
trước hết là giáo dục ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần trách nhiệm trước tập thể,
tạo nên tình cảm gắn bó đoàn kết, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau để cùng tiến bộ.
Hoạt động nghi thức Đội giúp các em Đội viên có thể lực khỏe mạnh,
nhanh nhẹn, tháo vát. Góp phần tạo nên vẻ đẹp của người Đội viên: đẹp trong
lời nói, đẹp trong hành động. Hoạt động nghi thức Đội tốt sẽ tạo thành thói
quen, nề nếp tốt trong sinh hoạt hàng ngày cho tập thể và cá nhân Đội viên như:
trang phục đẹp, gọn gàng, sạch sẽ, ra vào lớp đúng giờ, trật tự, ngăn nắp... Bên
cạnh đó, người đội viên muốn thực hiện tốt nghi thức Đội phải có thái độ đúng
đắn, nghiêm túc và kiên trì.
Bản thân tôi là một giáo viên – TPT Đội kiêm nhiệm cho nên thời gian
dành cho nghiên cứu và tổ chức công tác thực hành tập luyện nghi thức Đội cho
học sinh chưa tốt và chưa thật sự theo bài bản. Các em học sinh có độ tuổi
không đông đều , là đội viên mới (các em đội viên lớp 6 ) mới kết nạp vào Đội
cho nên mọi hoạt động thực hành mang tính tập thể là rất khó đồng đều. Hơn
nữa giờ giấc học tập các môn học của các em chiếm phần nhiều nên không chủ
động được trong quá trình tập luyện nghi thức Đội. Tôi thấy, để hoạt động Đội
trong nhà trường được nâng cao thì vai trò của nghi thức Đội là một yêu cầu
1

thiết yếu góp phần vào việc thực hiện các hoạt động phong trào. Là một giáo
viên - TPT khi đã được phân công nhiệm vụ thì trước hết phải nhìn nhận được
vấn đề mình đang làm, nhiệt tình, chịu khó học hỏi và lắng nghe ý kiến của các
anh chị đi trước.
Đồng thời việc nghiên cứu để nâng cao nghi thức Đội trong nhà trường là
rất cần thiết. Các em là thành viên của tổ chức Đội, phải thực hiện các nhiệm vụ
chung của Đội đó là: Đội viên phải thực hiện Điều lệ Đội, nghi thức Đội và
chương trình Rèn luyện đội viên, thể hiện tính kỉ luật của đội viên đối với tổ
chức của mình; Thể hiện trách nhiệm của đội viên đối với tổ chức của mình là
giúp cho Đội phát triển về số lượng, chất lượng đồng thời cũng thể hiện tình
cảm, sự nhiệt tình của cá nhân trong quá trình giúp đỡ bạn mình vào Đội.
Điều đó một lần nữa khẳng định: Tổ chức Đội là một tổ chức không thể
thiếu trong các nhà trường THCS . Nếu hướng dẫn các em thực hiện đúng theo
Điều lệ Đội và thực hành đúng nghi thức Đội thì sẽ góp phần giáo dục các em
trở thành con ngoan trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ, xứng đáng là chủ nhân tương
lai của đất nước.
Với mong muốn có được phương pháp tốt nhất để nâng cao hoạt động
nghi thức Đội tại Liên đội. Tôi đã quyết định tiến hành viết sáng kiến kinh
nghiệm: “Một số biện pháp rèn kỹ năng thực hiện Nghi thức Đội ở Liên đội
cấp Trung học cơ sở ”.

2


II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
1. Thực trạng của vấn đề:
Trung học cơ sở là cấp học nối tiếp trong chương trình giáo dục phổ
thông. Ở đây các em được làm quen với một môi trường học tập, rèn luyện mới.

Nhất là hoạt động tập thể và các hoạt động Nghi thức Đội. Đây cũng là bước
ngoặt lớn về tâm sinh lý của các em vì vậy người giáo viên – TPT Đội không chỉ
giới thiệu, giáo dục, hướng dẫn để các em thực hiện các hoạt động đầu tiên đơn
thuần như xếp hàng, chỉnh đốn hàng ngũ mà phải tìm hiểu tâm sinh lý của các
em để giúp các em biết, hiểu tổ chức Đội là một tổ chức của các em và đã là
người đội viên phải nắm vững nghi thức Đội. Ngoài mục đích giúp các em nắm
vững nghi thức Đội, tổ chức Đội và giáo viên – TPT Đội cùng với các anh chị
phụ trách còn giúp các em đội viên phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể
lực; để các em luôn có ý thức tổ chức kỷ luật, có tinh thần tập thể cao, không bị
lôi kéo, dụ dỗ bởi những kẻ xấu hay sa đà vào những tệ nạn xã hội như trộm cắp,
nghiện game online… đang là mối đe dọa của mọi lứa tuổi trong xã hội.
Muốn đạt được những mục đích đó người TPT phải biết tổ chức các hoạt
động nhẹ nhàng, có tính giáo dục cao và gây hứng thú cho đội viên để thu hút các
em tích cực tham gia để các em thực sự được thư giãn, được học mà chơi – chơi
mà học. Thực trạng của vấn đề đã được đề cập nhiều năm song vẫn chưa được coi
trọng, chưa được đánh giá đúng mức; hoạt động nghi thức Đội trong nhà trường
vẫn bị coi là một thứ hoạt động làm mất thời gian, là không quan trọng.
Trường Trung học cơ sở Dữu Lâu nằm trên địa bàn phường Dữu Lâu
Tỉnh Phú Thọ. Là một xã có địa bàn rộng có dân số đông , trên 90% các em là
con em gia đình nông thôn, đường xá đi lại gặp nhiều khó khăn, khi tham gia
các hoạt động tập thể còn rụt rè, nhút nhát. Dân số ít, mỗi năm trường chỉ có
khoảng 155 đến 170 em học sinh tham gia học tập và sinh hoạt tại trường.
Trường ở vùng ven Thành Phố , các em đội viên ít, thời gian dành cho
hoạt động Đội không nhiều. Hơn nữa các em rải rác ở các khu dân cư nên hoạt
động Nghi thức Đội ở trường còn nhiều hạn chế, hiệu quả chưa cao. Những lý
3


do và khó khăn nếu không giải quyết được vấn đề sẽ ảnh hưởng đến quá trình
phát triển giáo dục toàn diện cho các em Đội viên và người phụ trách Đội cũng

sẽ gặp không ít khó khăn trong khi triển khai hoạt động Đội dẫn đến công tác
Đội trong nhà trường sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều.
Do điều kiện cơ sở vật chất, kinh tế của địa phương, nhà trường còn thiếu
thốn khó khăn, do phụ huynh của nhiều em học sinh chưa nhận thức rõ về công
tác Đội và hoạt động nghi thức Đội trong nhà trường. Cho nên việc đầu tư thời
gian cũng như sự động viên các em học sinh tham gia luyện tập nghi thức Đội là
chưa có hoặc có chăng thì cũng rất ít. Đội viên của Liên đội THCS Dữu Lâu ít,
gia đình các em chủ yếu làm nông nghiệp, thời gian để các em đầu tư vào hoạt
động Đội là chưa có nên các em chưa tích cực tham gia, có tham gia thì mang
tính chống đối do vậy mà việc thực hiện nghi thức Đội trong liên đội còn nhiều
hạn chế, giáo viên – TPT Đội kiêm nhiệm, mới nhận nhiệm vụ nên chưa có
nhiều kinh nghiệm trong các hoạt động Đội.
Việc nhận thức được các kiến thức về Đội của đội viên còn nhiều hạn chế,
gia đình chưa tạo điều kiện để các em tích cực tham gia. Chính vì vậy nhiệm vụ
của người giáo viên TPT là phải biết động viên, khích lệ, tham mưu để các em
tham gia. Tập trung tuyên truyền, giáo dục các em nhận thức rõ hơn về tổ chức
Đội và hiểu rõ ý nghĩa của nghi thức Đội trong hoạt động Đội.
Giáo viên – TPT Đội và các anh chị phụ trách đội là giáo viên chủ nhiệm
lớp mặc dù nhiệt tình trong các hoạt động và các phong trào của Liên đội nhưng
do còn thiếu kinh nghiệm thực tế và kiến thức tổ chức các hoạt động tập thể. Cho
nên gặp rất nhiều trở ngại trong quá trình triển khai và tổ chức các hoạt động tập
thể. Nhiều các phong trào, hoạt động phải tập huấn nhiều lần trong khâu tổ chức
và thiết kế các hoạt động. Trong các hoạt động phong trào chưa phát huy hết năng
lực, sáng tạo trong công việc còn lúng túng nên chất lượng hoạt động còn chưa
cao. Vì vậy ảnh hưởng rất lớn đến việc thu hút tập hợp thiếu nhi.
Bản thân tôi về công tác và trực tiếp làm Giáo viên tổng phụ trách Đội tại
trường Trường học cơ sở Dữu Lâu được 3 năm, tôi thấy rằng: Để tổ chức Đội
trong nhà trường hoạt động được như đúng yêu cầu của Điều lệ Đội TNTP Hồ
4



Chí Minh đã đề ra là một vấn đề hết sức nan giải, đặc biệt là tổ chức các hoạt
động nghi thức Đội cho thiếu nhi trong nhà trường. Ở trường, phần lớn thời gian
dành để cho các em học tập, thời gian để thực hiện hoạt động Đội rất ít nên chất
lượng các buổi hoạt động chưa thật sự cao.
Trải qua quá trình công tác và làm việc, qua một số lần kiểm tra hoạt động
nghi thức Đội của Liên đội trong những năm học trước. Khi hoạt động nghi
thức, học sinh thực hiện còn nhiều sai sót, chưa đồng đều và chưa đúng các động
tác cá nhân so với 7 yêu cầu của người đội viên, các kỹ năng hầu như chưa có.
Cụ thể như khi thực hiện động tác chào kiểu đội viên; động tác thắt, tháo khăn
quàng; các động tác cá nhân di động và tại chỗ; đội hình đội ngũ... các em thực
hiện còn lúng túng, sai sót.
Muốn thực hiện tốt các động tác về Nghi thức Đội, không thể không
nghiên cứu kĩ về Nghi thức Đội và phương pháp tập luyện về Nghi thức Đội,
đặc biệt là biện pháp rèn kĩ năng thực hành Nghi thức Đội cho đội viên. Để tổ
chức tốt việc này, các giáo viên TPT Đội cần có tài liệu cung cấp những kiến
thức lí thuyết về các động tác thực hành Nghi thức Đội, và các biện pháp cụ thể
cho từng động tác.
Với tinh thần và ý trí quyết tâm, bản thân tôi mạnh dạn đưa ra sáng kiến
này với hy vọng góp ý kiến sao cho việc hướng dẫn thực hiện Nghi thức Đội
trong trường học đạt kết quả cao. Đồng thời Đội viên sẽ nắm được các kĩ năng
thực hành Nghi thức Đội một cách thành thạo và chính xác nhất, góp phần nâng
cao chất lượng các hoạt động Đội trong trường học nói chung và trường trung
học cơ sở Dữu Lâu nói riêng.
Trong những năm gần đây phong trào hoạt đông Đội và thực hành Nghi
thức Đội TNTP Hồ Chí Minh đã và đang được các nhà trường quan tâm và đưa
vào các hoạt động ngoại khoá, đặc biệt là các trường Trường trung học cơ sở .
Song qua thực tế ở tại nhà trường thì tôi thấy rằng: Phần lớn các Đội viên chưa
nắm vững 7 yêu cầu Đội viên dẫn đến việc thực hành Nghi thức Đội đạt kết quả
chưa cao.


5


Cụ thể dựa vào kết quả kiểm tra của toàn Liên đội đầu năm học 20182019 như sau:

Tổng số
Đội viên
392

KẾT QUẢ
Giỏi
Khá
Trung bình
Số lượng Tỷ lệ (%) Số lượng Tỷ lệ (%) Số lượng Tỷ lệ (%)
7
12,1
31
53,4
20
34,5

Do giáo viên - TPT Đội là kiêm nhiệm, về chuyên môn nghiệp vụ công
tác Đội phần lớn là tự tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, tự nghĩ, tự làm; Ban chỉ huy
Liên đội thiếu ổn định, thay đổi theo từng năm nên gặp rất nhiều khó khăn trong
công tác bồi dưỡng cán bộ chỉ huy mang tính chất lâu dài. Học sinh phần lớn là
con em nông thôn nên tính cách còn e dè nhút nhát, chưa phát huy được tính tự
quản, chưa chủ động tham gia các hoạt động của Đội đặc biệt là rất nhiều em
chưa thực hiện được các kĩ năng thực hành nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh.
Chính vì vậy mà trong quá trình kiểm tra đánh giá chuyên hiệu “Nghi

thức Đội viên” của các năm học trước chất lượng chưa được như mong muốn.
Từ những kinh nghiệm sau những năm làm giáo viên -TPT Đội tôi đã tìm tòi
nghiên cứu và đã tìm ra được giải pháp để khắc phục tình trạng trên.
2. Biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề:
2.1. Xây dựng Chương trình và triển khai kế hoạch hoạt động Đội:
Xuất phát từ những vướng mắc, khó khăn; trải nghiệm qua nhiều năm làm
TPT Đội lại được học hỏi, được Phòng GD&ĐT, Thành đoàn đánh giá thực tiễn
vào cuối năm học nên bản thân tôi cũng thấy mình tiếp thu được nhiều kinh
nghiệm. Ngay từ đầu năm học TPT tham mưu với BGH nhà trường, xây dựng
Chương trình kế hoạch hoạt động Đội năm học, đồng thời phối kết hợp chặt chẽ
với giáo viên chủ nhiệm các lớp, chi đội. Để tổ chức hoạt động nghi thức Đội
nhằm thu hút, lôi cuốn các em đội viên tham gia thì cần phải có năng lực tổ chức
các hoạt động thực tiễn cho các em, biết thiết kế và thực thi các hoạt động sao
cho đúng.
Sau khi kiện toàn tổ chức TPT tiến hành họp BCH Liên đội, các đội
chuyên để triển khai kế hoạch hoạt động, đồng thời thường xuyên nhắc nhở các
6


em là đội viên đội TTMN hoạt động liên tục, có trách nhiệm. Học tập và tiếp thu
kiến thức từ những lần tập huấn của HĐĐ các cấp cùng với những kiến thức và
kinh nghiệm của bản thân, TPT tiến hành tập huấn kỹ năng nghiệp vụ công tác
Đội đến BCH liên, chi đội và các đội chuyên để bổ sung, củng cố đồng thời uốn
nắn kịp thời những thiếu sót cho các em.

Triển khai thực hiện chương trình Rèn luyện đội viên hàng năm và thực
hiện chuyên hiệu Nghi thức Đội viên vào thời điểm phù hợp trong các năm học
để đánh giá trực tiếp hoạt động thực hành nghi thức của các em đội viên.
Thiết kế hoạt động nghi thức Đội chính là sự lựa chọn về nội dung, hình
thức và phương pháp giáo dục nhằm tạo ra một mô hình hoạt động và tổ chức

thực hiện sáng tạo theo một yêu cầu giáo dục nhất định của Đội. Phải đảm bảo
nội dung một cách trình tự, khoa học. Phải có phần mở đầu và kết thúc, xác định
đâu là khâu quan trọng nhất của toàn bộ hoạt động. Xác định được thời điểm
diễn ra các hoạt động trong năm học, có thời gian cụ thể hoá chương trình trong
quá trình thiết kế.
Thiết kế hoạt động phải phù hợp với đối tượng (là đội viên), về khả năng,
trình độ và đặc biệt là sức khoẻ. Thiết kế một hoạt động phải phù hợp với điều
kiện kinh tế, chính trị, xã hội của địa phương và nhà trường. Chính vì những
7


điều kiện, khả năng đó TPT Đội cụ thể hóa bằng cách xây dựng lịch hoạt động
Đội hàng tuần và tận dụng, lồng ghép vào các hoạt động diễn ra thường ngày
như: xếp hàng ra vào lớp, hoạt động tập thể giữa giờ, qua việc học môn Thể
dục… Tất cả những hoạt động đó đều được sự theo dõi, đánh giá của các em đội
viên là Sao đỏ. Cuối tuần, cuối tháng có nhận xét, xếp loại từng lớp, chi đội và
rút kinh nghiệm.
VD: Lịch hoạt động Đội của liên đội hàng tuần.
Thứ hai: Chào cờ
Thứ ba: Thể dục nhịp điệu
Thứ tư: Múa hát tập thể
Thứ năm (tuần chẵn): Đọc báo Đội, đọc truyện.
(tuần lẻ): Sinh hoạt Đội, Sinh hoạt Sao nhi đồng
Thứ sáu: Họp lớp trực tuần, đánh giá các hoạt động Đội.
Các hoạt động triển khai phải mang tính lành mạnh, có ý nghĩa giáo dục
các em , vừa tạo ra được một sân chơi bổ ích để các em thực sự được “học mà
chơi”, “chơi mà học” gây hứng thú cho các em tham gia nhiệt tình, tích cực.
Hình ảnh Thể dục

Bản thân tôi là giáo kiêm nhiệm nên không có nhiều thời gian để nghiên

cứu sâu về các tài liệu Đội, về chuyên môn nghiệp vụ công tác Đội, chủ yếu là
tự tìm tòi nghiên cứu nên còn gặp rất nhiều khó khăn. Việc dạy thực hành Nghi
thức Đội đòi hỏi người giáo viên - TPT Đội phải có chuyên môn cũng như tài
nghệ sư phạm. Trong thực tế không phải tất cả giáo viên - TPT đều có năng lực,
8


nghiệp vụ chuyên sâu. Điều đó đòi hỏi bản thân tôi là giáo viên - TPT cần tự
học, tự bồi dưỡng năng lực nghiệp vụ chuyên môn của mình, để có thể làm tốt
nhiệm vụ được giao và nâng cao chất lượng thực hành nghi thức Đội trong nhà
trường.
Hình ảnh Hs tập trống

Khi muốn rèn kỹ năng thực hiện nghi thức Đội ở trường THCS, người
giáo viên – TPT Đội phải vận động và hướng dẫn các em đội viên bằng những
hình thức để thu hút và gây sự chú ý, hứng thú cho các em. Đồng thời phải đưa
ra những yêu cầu của người học nghi thức Đội và yêu cầu đối với người hướng
dẫn theo các phương pháp.
2.2. Phương pháp hướng dẫn thực hành nghi thức Đội của giáo viên -TPT
Đội.
Để thực hiện thành công công tác rèn kĩ năng thực hành nghi thức Đội
cho thiếu niên thì đòi hỏi người giáo viên – TPT Đội cần phải có các yếu tố sau:
+ Thứ nhất: Giáo viên - TPT Đội phải có phẩm chất đạo đức tốt, có lập
trường tư tưởng vững vàng.
+ Thứ hai: Giáo viên - TPT Đội là người có tấm lòng yêu trẻ, say sưa với
nghề nghiệp, ưa thích hoạt động chính trị – xã hội.
+ Thứ ba: Giáo viên - TPT Đội phải có năng lực sư phạm vững vàng.

9



+ Thứ tư: Giáo viên - TPT Đội phải có năng lực về tổ chức và chỉ đạo các
hoạt động Đội.
+ Thứ năm: Giáo viên - TPT Đội phải nắm vững nghiệp vụ và phương
pháp công tác Đội.
Như vậy, 5 yếu tố đặc trưng cho năng lực và phẩm chất của người giáo viên
- TPT Đội là những đòi hỏi khách quan của công tác Đội TNTP Hồ Chí Minh và
phong trào Thiếu nhi trong những điều kiện mới của cách mạng Việt Nam.
Để có thể hướng dẫn cho Đội viên về nghi thức Đội, người phụ trách Đội
nhất thiết phải là người thành thục và giỏi nghi thức Đội, bản thân cần được đào
tạo, có trình độ sư phạm và khả năng tiếp cận với đối tượng Thiếu nhi, yêu quý
Thiếu nhi và thích làm việc với Thiếu nhi. Đồng thời khi hướng dẫn nghi thức
Đội cho các em Thiếu nhi ở các độ tuổi khác nhau phụ trách Đội không được
nóng vội, phải có thái độ ôn tồn, hoà nhã, vui vẻ nhưng dứt khoát. Nghi thức
Đội phải được thực hiện theo quy trình từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức
tạp… Phải hướng dẫn cho các em nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng và
các biểu trưng của Đội, các kĩ năng cơ bản của người Đội viên rồi mới chuyển
sang các động tác phối hợp phức tạp của cá nhân và tập thể.

Để học và thực hiện nghi thức Đội có hiệu quả tốt nhất, giáo viên - TPT Đội
nhắc nhở đội viên phải thực hiện các yêu cầu sau:
+ Phải có thái độ đúng đắn, nghiêm túc và kiên trì.
10


+ Phải có trang phục cá nhân gọn gàng chuẩn mực.
+ Phải tập trung chú ý ghi chép và nghe lệnh của người chỉ huy.
+ Khi thực hiện động tác phải nhanh nhẹn, dứt khoát, rõ ràng theo khẩu
lệnh và sự hướng dẫn của người chỉ huy.
Trước hết yêu cầu học sinh nắm được nội dung của 7 yêu cầu đối với Đội

viên:
1. Thuộc và hát đúng Quốc ca, Đội ca.
2. Thắt khăn, tháo khăn quàng đỏ.
3. Chào kiểu Đội viên Đội TNTP Hồ Chí Minh.
4. Cầm cờ, giương cờ, vác cờ, kéo cờ.
5. Hô - Đáp khẩu hiệu Đội.
6. Thực hiện các động tác cá nhân tại chỗ, di động.
7. Biết 3 bài trống quy định.
+ Giáo viên - TPT nói ý nghĩa của từng yêu cầu, đồng thời làm mẫu động
tác và hướng dẫn học sinh thực hiện bằng phương pháp ngắn gọn, dễ hiểu nhất.
+ Học sinh quan sát từng bước của từng động tác đến tổng thể của từng
động tác.
+ Giáo viên nêu câu hỏi về cách thực hiện từng động tác.
+ Học sinh mô tả và thực hiện lại.
+ Giáo viên theo dõi uốn nắn sửa sai.
VD: Giáo viên hướng dẫn học sinh động tác “Chào kiểu Đội viên TNTP
Hồ Chí Minh”. Trước hết giáo viên phải nói cho học sinh hiểu rằng: Tay giơ lên
đầu biểu hiện Đội viên luôn đặt lợi ích của Tổ quốc và tập thể trên, năm ngón
tay khép kín tượng trưng cho ý thức đoàn kết của đội viên để xây dựng tạp thể
đội vững mạnh. Chỉ chào khi đeo Khăn quàng đỏ hoặc đeo Huy hiệu Đội. Sau
đó giáo viên hướng dẫn cụ thể động tác “Chào”.
Đội viên thực hiện động tác “Chào” ở tư thế nghiêm. Mặt hướng về phía
chào, chào bằng tay phải, các ngón tay khép kín giơ lên đầu, ngón cái cách thuỳ
trán bên phải khoảng 5cm. Bàn tay thẳng với cánh tay dưới, khuỷu tay chếch ra

11


phía trước tạo với thân người một góc khoảng 130 0 . Giơ chào và bỏ xuống theo
đường ngắn nhất, không gây tiếng động.


Giáo viên dùng phương pháp thuyết trình kết hợp với trực quan để hướng
dẫn học sinh. Khi nói đến động tác nào giáo viên thực hiện động tác đó, làm như
vậy học sinh sẽ dễ hiểu và thực hiện tốt hơn. Sau đó cho học sinh thực hiện tập
luyện nhiều lần bằng phương pháp chia nhóm, cá nhân, tự kiểm tra đánh giá
giữa các tổ với nhau…
Qua thời gian đảm nhận công tác và từ những kinh nghiệm thực tế của
bản thân, tôi thấy rằng khi hướng dẫn động tác nào thì phải hướng dẫn kĩ và cho
học sinh tập luyện nhiều lần thì các em sẽ ghi nhớ tốt hơn và thực hiện tốt hơn
động tác đó.
Với các động tác tiếp theo như: Thắt, tháo khăn. Cầm cờ, giương cờ, vác
cờ. Các động tác cá nhân tại chỗ và di động… giáo viên cũng dùng phương pháp
hướng dẫn tương tự như động tác Chào kiểu Đội viên (thuyết trình kết hợp trực
quan).

12


2.3. Tập luyện kết hợp phát huy tính tự quản của BCH Liên Đội:
Trước hết phải chọn ra được đội ngũ BCH Liên đội (7 đến 9 em), là
những đội viên tiêu biểu, có tác phong nhanh nhẹn, chững chạc, có năng lực tổ
chức và khả năng nói trước đám đông, biết hô khẩu lệnh to, rõ ràng động lệnh,
dự lệnh, biết chọn địa hình, vị trí tập hợp… Đội ngũ chỉ huy Liên đội phải được
tập huấn cơ bản trước, phải thực hiện thành thạo 7 yêu cầu Đội viên để có thể
giúp Tổng phụ trách Đội tập luyện cho các Chi đội và kèm các đội viên chưa đạt
yêu cầu. Giáo viên - TPT chia ra các Chi đội và mỗi Chi đội cử một thành viên
trong BCH Liên đội đến kèm và hướng dẫn Chi đội tập luyện.

13



Tổ chức kiểm tra đánh giá việc thực hiện 7 yêu cầu Đội viên thông qua
hội thi nghi thức Đội:
Đây là một buổi sinh hoạt Đội kết hợp hoạt động ngoại khoá vừa mang tính
kiểm tra đánh giá các bài học nghi thức Đội vừa mang tính giáo dục cao. Bởi lẽ
học nghi thức Đội mà không được thực hành thì Đội viên sẽ không hiểu hết
được ý nghĩa, vai trò của nghi thức đối với công tác Đội đồng thời các em được
thực hiện cả 7 yêu cầu Đội viên theo một hệ thống.
Người hướng dẫn Nghi thức Đội là người quyết định chất lượng hoạt
động này đối với các em đội viên. Chính vì vậy, để rèn kỹ năng thực hành nghi
thức Đội trong nhà trường, người giáo viên – TPT Đội phải luôn trau dồi nghiệp
vụ công tác Đội. Tham gia các lớp tập huấn do Hội đồng Đội tỉnh, huyện tổ
chức, không ngừng học hỏi đồng nghiệp và những người có kinh nghiệm trong
hoạt động Đội. Đồng thời giáo viên – TPT Đội phải biết kết hợp và sử dụng các
phương pháp:
- Phương pháp thuyết trình kết hợp với trực quan.
- Phương pháp tập luyện tập thể.
- Phương pháp ôn tập: Theo nhóm, cá nhân.
- Phương pháp kiểm tra, đánh giá.
- Phương pháp tổ chức hoạt động.
3. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Sau khi áp dụng kinh nghiệm trên tại Liên đội Trường Trung học cơ sở
Dữu Lâu trong thời gian 3 năm học gần đây, cụ thể là năm học 2018- 2019 đã
đem lại hiệu quả chuyển biến cao hơn so với khi chưa áp dụng đúng những yêu
cầu và cách rèn các kỹ năng. Cùng với các phong trào của Liên đội trong năm
học 2016- 2017: 2017- 2018 Liên đội THCS Dữu Lâu được tỉnh Đoàn tặng
Bằng khen.
Trong quá trình tổ chức các hoạt động Đội, hoạt động ngoài giờ lên lớp do
Đội phụ trách như: Tập thể dục, múa hát tập thể giữa giờ, tổ chức lễ chào cờ đầu
tuần, tổ chức hội thi “Yêu Sao, yêu Đội TNTP Hồ Chí Minh” để kiểm tra, đánh giá


14


chương trình Dự bị đội viên và công nhận chuyên hiệu trong chương trình Rèn
luyện Đội viên như: Nghi thức Đội viên; Nhà sử học nhỏ tuổi; Nghệ sĩ nhỏ tuổi...
Nhờ vào sự vận dụng những biện pháp rèn luyện kĩ năng thực hành nghi
thức Đội ở trên mà kết quả thực hiện các hoạt động Đội đạt được như sau:
Hoạt động tập thể dục, múa hát giữa giờ ra chơi: 100% đội viên, nhi đồng
biết tập hợp đội hình hành dọc, hàng ngang, vòng tròn nhanh, khoảng cách đều
và đúng quy định. Giúp cho việc tập trung đội hình các buổi chào cờ đầu tuần,
tập thể dục, múa hát tập thể đảm bảo thời gian, đội hình đều và đẹp.
Hình ảnh múa hát tập thể

100% đội viên triển khai chỉnh đốn hàng ngũ nhanh, hát đúng Quốc ca,
Đội ca và thực hiện tốt động tác Chào kiểu Đội viên, Hô - đáp khẩu hiệu Đội …
trong nghi lễ chào cờ đầu tuần. Ban chỉ huy liên đội, đội nghi lễ đã thực hành
thành thạo các động tác về Nghi thức Đội.

Trong Hội thi “Nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh” chào mừng 86 năm
ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931 – 26/3/2017) TPT Đội đã
đánh giá kết quả cụ thể đạt được như sau:

KẾT QUẢ
15


Tổng số
Đội viên
392


Giỏi
Khá
Trung bình
Số lượng Tỷ lệ (%) Số lượng Tỷ lệ (%) Số lượng Tỷ lệ (%)
11

19

37

63,8

10

17,2

Qua kết quả đánh giá ở biểu trên, ta thấy: Đội viên thực hành kĩ năng
Nghi thức Đội đạt khá, giỏi chiếm tỷ lệ 82,8%, đội viên đạt mức trung bình chỉ
chiếm tỷ lệ 17,2%.
Đây là một bước tiến đáng kể trong lĩnh vực công tác Đội đối với một liên
đội có số học sinh ít, hầu hết các hoạt động còn gặp nhiều khó khăn, đồng thời là
sự cố gắng nỗ lực và sự động viên để TPT và đội viên vươn lên.

III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
16


Sáng kiến kinh nghiệm về “Một số biện pháp rèn kỹ năng thực hiện

Nghi thức Đội ở Liên đội cấp Trung học cơ sở ” là một cố gắng của bản thân
tôi thể hiện sự đổi mới về phương pháp tổ chức hoạt động Đội trong nhà trường.
Việc tiến hành giáo dục bằng Nghi thức Đội đòi hỏi phải có tính thuyết
phục cao, tính nghiêm túc, tính chính xác và thống nhất. Có như vậy mới làm
cho Nghi thức Đội trở thành nhu cầu thực sự của mỗi Đội viên, và tập thể Đội.
Sáng kiến này tôi muốn đi sâu phân tích các biện pháp rèn kĩ năng thực
hành Nghi thức Đội để làm cơ sở lí luận cho việc vận dụng các biện pháp làm
nâng cao kĩ năng thực hành Nghi thức Đội cho học sinh.
Từ việc tìm hiểu những yêu cầu về nội dung thực hành nghi thức Đội cần
có của học sinh và từ thực tiễn làm công tác Tổng phụ trách Đội, tôi đã đề xuất
một số biện pháp rèn kĩ năng thực hành nghi thức Đội. Các kĩ năng cơ bản bao
gồm: Kĩ năng tìm hiểu nội dung về nghi thức Đội; Kĩ năng quan sát, mô tả và
thực hiện các động tác theo mẫu; Kĩ năng thực hành các động tác nghi thức Đội;
Kĩ năng thực hành nghi thức Đội cho cán bộ chỉ huy Đội.
Các kĩ năng này được xây dựng trên cơ sở đảm bảo mục tiêu, yêu cầu về
thực hiện nghi thức Đội.
2. Những ý kiến đề xuất:
Trong nhiều năm liền làm giáo viên kiêm TPT Đội tại trường Trung học
cơ sở Dữu Lâu phường Dữu Lâu tỉnh Phú Thọ, bản thân tôi đã hiểu được ý
nghĩa và tầm quan trọng của nghi thức Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh
đồng thời biết rằng tổ chức Đội là tổ chức giáo dục không thể thiếu được trong
các nhà trường. Vì vậy tôi xin được đưa ra một số kiến nghị:
- Nhà trường và Hội cha mẹ học sinh tạo điều kiện cho Đội để các em
được sinh hoạt Đội, tìm hiểu về truyền thống Đội và được học nghi thức Đội
Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh.
- Tạo điều kiện để giáo viên - TPT Đội có thêm quỹ thời gian để nghiên
cứu thêm tài liệu Đội, các trò chơi tập thể… để phục vụ cho các buổi sinh hoạt
Đội thêm phong phú đa dạng hơn giúp các em thấy vui và chủ động tham gia
các hoạt động của Đội.
17



- Các anh chị phụ trách là giáo viên chủ nhiệm lớp nhi đồng, chi đội bầu
chọn BCH có năng lực đồng thời quản lí chặt chẽ hơn nữa các hoạt động của chi
đội mình trong hoạt động chung của toàn liên đội.
- Các tổ chức lãnh đạo địa phương phối kết hợp với Đoàn xã đưa các hoạt
động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh vào các dịp hè để các em học sinh
không bỡ ngỡ khi quay trở lại trường sau 3 tháng hè.
Trên đây là kinh nghiệm của tôi về việc tạo điều kiện thuần lợi và thích hợp
để các em đội viên có điều kiện tham gia thực hiện nghi thức cho đội viên. Tôi đã
áp dụng kinh nghiệm này trong những năm học vừa qua và nó đã mang lại hiệu
quả cao trong công tác tự quản và hoạt động nề nếp, hoạt động thi đua của toàn
liên đội cũng như các hoạt động giáo dục trong nhà trường. Tôi hy vọng với kinh
nghiệm nhỏ này sẽ góp phần cho việc tiến hành các hoạt động Đội, nhất là việc
thực hiện chương trình Rèn luyện đội viên với chuyên hiệu Nghi thức đội viên
ngày càng đạt kết quả tốt hơn. Rất mong sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô giáo
và các đồng chí đang làm công tác TPT Đội TNTP Hồ Chí Minh.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Người viết sáng kiến:

Tạ Thị Bích Lan

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

18


1. “Cẩm nang công tác thanh thiếu niên” - Nhà xuất bản chính trị quốc
gia, năm 2006.
2. “Trần Quang Đức - Kỹ năng công tác phụ trách Đội thiếu niên tiền

phong Hồ Chí Minh” - Nhà xuất bản Thanh niên, năm 2010.
3. “Trần Quang Đức – Phương pháp thực hành nghi thức, nghi lễ Đội
TNTP Hồ Chí Minh” - Nhà xuất bản Thanh niên, năm 2007.
4. “Sổ tay Phụ trách đội” - Nhà xuất bản Kim Đồng, năm 2009.
5. “Sổ tay Đội viên” - Nhà xuất bản Kim Đồng, năm 2016.
6. “Cẩm nang chỉ huy đội TNTP Hồ Chí Minh” - Nhà xuất bản Kim
Đồng, năm 2009.
7. “Điều lệ và hướng dẫn thực hiện điều lệ Đội TNTP Hồ Chí Minh” Nhà xuất bản Thanh niên, năm 2014.
8. “Nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh” - Nhà xuất bản Kim Đồng, năm
2016.

19