CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY
HỌC MÔN NGỮ VĂN THEO
HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG
LỰC THẨM MỸ CHO HỌC SINH
TẠI TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG TRẦN HƯNG ĐẠO, AN
LÃO, HẢI PHÒNG


- Những nguyên tắc đề xuất các biện pháp
- Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi, phù hợp
Các biện pháp được đề xuất phải thực sự cần thiết, xuất
phát từ thực tiễn của công tác quản lý dạy học môn Ngữ văn
theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh ở các
trường THPT Trần Hưng Đạo; có khả năng áp dụng vào thực
tiễn, mang lại hiệu quả cao, phù hợp với xu thế chung và điều
kiện thực tiễn của địa phương, của nhà trường. Các biện pháp
cần hướng tới một cách cụ thể những việc cần làm, nội dung,
cách thức và điều kiện thực hiện… Ngoài ra, việc xây dựng
các biện pháp phải phù hợp với quy luật phát triển của nền
giáo dục hiện đại, tiên tiến trên thế giới để tránh tụt hậu về tri
thức, kỹ năng, góp phần đưa thế hệ trẻ Việt Nam hoà nhập với
các nước trong khu vực và quốc tế.
- Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống
Nguyên tắc này đòi hỏi các biện pháp đề xuất phải được
tổ chức hợp lý, sao cho tác động có tính hệ thống đến toàn bộ
các thành tố của quá trình dạy học nhằm tạo ra những thay đổi
tích cực trong công tác quản lý.
Quản lý dạy học bao gồm các yếu tố như: Mục tiêu, nội

dung chương trình dạy học, phương pháp dạy học, phương
tiện dạy học, hoạt động dạy của thầy, hoạt động học cuả trò,
hình thức tổ chức dạy học, phương thức kiểm tra đánh giá kết
quả học tập,…. Điều này đòi hỏi các biện pháp đưa ra phải
đồng bộ, đồng thời phải xác định các mục tiêu ưu tiên hợp lý.
- Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển
Trước yêu cầu đổi mới giáo dục THPT, công tác quản lý
dạy học môn Ngữ văn nhà trường cũng cần phải thay đổi.
Những thay đổi này là sự kế thừa những biện pháp tích cực
hiện có và bổ sung những biện pháp hiệu quả, khoa học.
Giáo dục và đào tạo muốn tồn tại và phát triển thì phải
đổi mới, vì thế các nhà quản lý giáo dục khi đưa ra các biện
pháp quản lý phải tuân theo quy luật phát triển, hay nói cách
khác phải tìm ra những lỗi hệ thống, các biện pháp lạc hậu
kìm hãm sự phát triển để thay thế bằng những biện pháp phù
hợp thúc đẩy sự phát triển.
- Đảm bảo tính đồng bộ và tính hệ thống
Nguyên tắc này đòi hỏi các biện pháp đưa ra phải thống
nhất với nhau, hỗ trợ, bổ sung và có mối quan hệ chặt chẽ với
nhau. Có thể nói, tính đồng bộ, tính logic là một trong những


yêu cầu không thể thiếu trong quá trình xây dựng hệ thống
các biện pháp quản lý dạy học môn Ngữ văn theo hướng phát
triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh ở trường THPT, vì vậy
trong quá trình xây dựng các biện pháp cần chú ý để đạt được
các mục tiêu sau đây:
- Các biện pháp phải có mối quan hệ qua lại, tác động,
hỗ trợ lẫn nhau; đồng bộ, thống nhất về quan điểm, mục
đích yêu cầu và hướng đến việc làm thay đổi có hiệu quả.

- Các biện pháp xây dựng phải thiết thực, áp dụng được
ở nhiều trường có điều kiện dạy- học khác nhau.
- Các biện pháp quản lý dạy học môn Ngữ văn theo
hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho HS tại Trường
THPT Trần Hưng Đạo
- Tổ chức tuyên truyền GD, nâng cao nhận thức về
dạy học môn Ngữ văn định hướng phát triển năng lực thẩm
mỹ cho HS cho CBQL, GV, HS
- Mục tiêu của biện pháp
Để CBQL, GV môn Ngữ văn, học sinh thống nhất tư
tưởng, nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò, mục tiêu dạy- học
môn Ngữ văn trong trường THPT. Với yêu cầu đổi mới thì
mục tiêu dạy học của môn Ngữ không chỉ trang bị cho người


học kiến thức cơ bản về môn học mà còn hình thành ở người
học các phẩm chất và năng lực theo đặc trưng bộ môn, đây là
yêu cầu cơ bản, cấp thiết của các nhà trường trong bối cảnh
hiện nay, góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng
môn học cũng như chất lượng giáo dục toàn diện.
- Nội dung thực hiện
Phân tích thực trạng cho thấy, một bộ phận không nhỏ
CBQL, GV, HS và chưa nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò,
mục tiêu của môn Ngữ văn, dẫn đến thái độ thờ ơ, học đối
phó, không tích cực chủ động. Do áp lực thi cử, GV dạy trên
lớp vẫn nặng kiến thức, rèn kỹ năng, chưa quan tâm nhiều tới
việc phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh. Nhiều phụ
huynh định hướng rõ cho con học các môn xét tuyển vào Đại
học, một bộ phận học sinh không thiết tha với môn Ngữ văn.
Do đó muốn quản lý dạy học môn Ngữ văn theo hướng

phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh thì nhà quản lý cần
phải tổ chức tuyên truyền, giáo dục, giải thích cho cán bộ,
GV, học sinh, phụ huynh trong nhà trường và lực lượng xã hội
khác hiểu một cách sâu sắc về vị trí vai trò, mục tiêu của môn
Ngữ văn trong bối cảnh đổi mới. Cần phải làm cho họ hiểu
rằng, việc dạy học theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ
cho học sinh là nhiệm vụ và yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh


hiện nay. Điều này góp phần quan trọng trong việc tạo ra
những sản phẩm giáo dục có chất lượng cho xã hội.
- Cách thức thực hiện
* Hàng năm, nhà trường kiện toàn lại Ban Chỉ đạo công
tác dạy- học nói chung và hoạt động dạy- học môn Ngữ văn
nói riêng, bổ sung thành viên đại diện cho các lực lượng giáo
dục khác nhau để tiếp tục tuyên truyền, nâng cao nhận thức
ngay trong Ban chỉ đạo với kết quả cần đạt được cho từng lực
lưỡng giáo dục như sau:
- Cán bộ QLGD: Tích cực tham gia học tập nâng cao
trình độ lý luận, chuyên môn nghiệp vụ, để nắm vững các chủ
trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, các văn bản quy định
của Ngành về đổi mới công tác quản lý dạy học, về quan điểm
mục tiêu dạy học môn Ngữ văn. Để nâng cao nhận thức và
biết vận dụng sát với thực tế quản lý dạy học môn Ngữ văn
theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh, từ đó
chỉ đạo hoạt động một cách thống nhất.
- GV môn Ngữ văn: Cung cấp tài liệu, tổ chức các lớp
tập huấn, bồi dưỡng lý luận, kiến thức môn Ngữ văn cho giáo
viên thường xuyên trong năm học. GV cần có đầy đủ thông
tin, nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận trong nhận thức

cũng như hành động về các chủ trương, định hướng đổi mới
chương trình, sách giáo khoa môn Ngữ văn.


- Học sinh: Cung cấp tài liệu, tổ chức thảo luận chuyên
đề cấp trường… để học sinh hiểu rõ tinh thần, chủ trương đổi
mới của Ngành
- Đưa nội dung tuyên truyền vào các buổi họp Hội đồng
Sư phạm, buổi sinh chuyên môn.
- Chủ động tuyên truyền sâu rộng trong buổi họp phụ
huynh học sinh toàn trường.
- Tổ, nhóm chuyên môn, phối hợp với GVCN, ĐTN tổ
chức các hoạt động TNST, có tích hợp nội dung tuyên truyền
đến từng học sinh.
Chỉ khi nào có sự tham gia tích cực của CBQL, của đội
ngũ GV, sự hứng khởi của HS và sự đồng thuận của phụ
huỳnh học sinh thì hoạt động dạy- học môn Ngữ văn nói riêng
và các hoạt động giáo dục trong nhà trường mới đạt được chất
lượng và hiệu quả mong muốn.
- Điều kiện thực hiện
- Cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường với các
phòng, ban chuyên môn nhằm thống nhất nội dung tuyên
truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức, về mục tiêu đổi mới
môn Ngữ văn.
- Cán bộ quản lý cần có thái độ tham gia học tập tích cực
và biết vận dụng sáng tạo, linh hoạt vào điều kiện thực tế của
nhà trường.
- Cần có kế hoạch tuyên truyền thường xuyên để không



ngừng nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên.
Nội dung tuyên truyền cần có trọng tâm để giúp đội ngũ nắm
chắc mục tiêu, nội dung, phương pháp tổ chức dạy học môn
Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho học
sinh. Cần tạo điều kiện về thời gian, hỗ trợ kinh phí (trong
điều kiện có thể) để giáo viên tham gia bồi dưỡng; từ đó có
điều kiện làm tốt nhiệm vụ của mình.
- GV môn Ngữ văn kết hợp tốt với GVCN, các tổ chức
đoàn thể trong công tác tuyên truyền.
- Có kế hoạch tuyên truyền cho từng đối tượng từ học
sinh, thành phần đóng vai trò chủ động trong dạy học môn
Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho học
sinh và các LLGD khác cùng tham gia như phụ huynh học
sinh, các đoàn thể trong nhà trường.
- Xây dựng và chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học
môn Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho
học sinh
- Mục tiêu của biện pháp
Xây dựng kế hoạch dạy học môn Ngữ văn theo hướng
phát triển năng lực thẩm mỹ cho HS một cách khoa học, đổi
mới sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Ngữ
văn tại nhà trường và đáp ứng mục tiêu đổi mới giáo dục.


Công tác chỉ đạo thực hiện kế hoạch là khâu quan trọng
nên trong công tác phân công nhiệm vụ cho tổ, nhóm, cá
nhân, cần chi tiết về thời gian, tiến độ, nhiệm vụ và trách
nhiệm cho mỗi cá nhân trong nhà trường. Sự chỉ đạo thực
hiện kế hoạch càng quyết liệt thì các mục tiêu của kế hoạch đề
ra sẽ đạt kết quả cao.

- Nội dung của biện pháp
- Hiệu trưởng cần nắm vững chương trình gồm: Mục
tiêu dạy học; Phạm vi và cấu trúc nội dung dạy học; Chuẩn
kiến thức, kỹ năng và yêu cầu về thái độ của môn học;
Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học; Đánh giá kết quả
giáo dục môn học ở từng lớp, từng khối. Với chương trình
sách giáo khoa mới, hiệu trưởng cần tăng cường hoạt động
quản lý việc thực hiện kế hoạch dạy học của tổ chuyên môn
và của từng cá nhân. Quản lý thực hiện kế hoạch theo mục
tiêu đào tạo chung, thực hiện đúng tiến độ, phân phối chương
trình môn học. Ngay từ đầu năm học, hiệu trưởng yêu cầu tổ
chuyên môn, giáo viên nghiên cứu nội dung chương trình
sách giáo khoa, lập kế hoạch giảng dạy cá nhân.
- Quản lý kế hoạch giảng dạy của mỗi giáo viên ở các
nội dung: nội dung, phương pháp giảng dạy, tiến độ thực hiện
chương trình.
- Quản lý việc xây dựng và thực hiện thời khóa biểu: Kế


hoạch dạy học của giáo viên được cụ thể hóa một phần qua
thời khóa biểu. Thông qua thời khóa biểu, công việc của giáo
viên được phân công từng ngày, tuần, tháng, học kỳ và cả
năm học. Do đó, việc xây dựng thời khóa biểu phải đảm bảo
tính khoa học, phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường.
- Quản lý việc xây dựng, thực hiện kế hoạch tổ chuyên
môn: Căn cứ vào mục tiêu, kế hoạch của nhà trường, tổ
chuyên môn xây dựng kế hoạch cụ thể. Xây dựng kế hoạch tổ
chuyên môn cần đảm bảo tính thống nhất, khả thi, có đối
tượng, thời gian thực hiện cụ thể, có đăng ký các chỉ tiêu,
danh hiệu thi đua của cá nhân và tập thể - tổ chuyên môn.

Trong quá trình triển khai kế hoạch nên bổ sung kịp thời
những nhiệm vụ mới hoặc những biến động về đội ngũ giáo
viên, học sinh.
- Cách thực hiện biện pháp
Để đảm bảo tính khoa học, tránh sự chồng chéo trong
quản lý, đồng thời cũng để đảm bảo việc xây dựng kế hoạch
dạy học môn Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực thẩm
mỹ cho học sinh được đầy đủ, hoàn chỉnh và thông suốt tới
các bộ phận, cần thực hiện theo quy trình sau:
- Tập hợp thông tin, dữ liệu: Dựa vào hướng dẫn thực
hiện nhiệm vụ năm học do Bộ GD-ĐT, Sở GD-ĐT ban hành
vào đầu năm học; quy định về nội dung chương trình và mối


quan hệ giữa kế hoạch dạy học môn Ngữ văn theo hướng phát
triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh với kế hoạch xây dựng
CSVC, kế hoạch hoạt động của các đoàn thể,… trong phương
hướng, nhiệm vụ năm học của nhà trường trên cơ sở tình hình
thực tế của trường (đặc điểm, thuận lợi, khó khăn,…), để xây
dựng kế hoạch quản lý dạy học môn Ngữ văn theo hướng phát
triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh.
- Kế hoạch cần xác định rõ nội dung, các biện pháp,
thời gian, tiến độ thực hiện, có phân công, phân nhiệm cụ thể
và rõ ràng cho các lực lượng tham gia và người phụ trách
hoạt động dạy học. Mỗi nội dung trong kế hoạch cần làm rõ
kinh phí tổ chức thực hiện, các phương tiện, CSVC hỗ trợ
cho hoạt động dạy học sẽ được trích ra từ đâu, huy động từ
nguồn nào, ai là người quản lý; việc kiểm tra, đánh giá sự
phối hợp này sẽ căn cứ vào đâu và được tiến hành như thế
nào cùng với phương án dự phòng.

- Kế hoạch sau khi được thảo luận tại hội nghị liên tịch
thì phải được Hiệu trưởng phê duyệt thành một văn bản pháp
quy, thông qua Hội đồng giáo dục nhà trường trở thành Nghị
quyết đưa vào thực hiện. Dựa vào kế hoạch chỉ đạo chung, tổ
trưởng chuyên môn sẽ chỉ đạo thực hiện tại tổ.
- Tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch tổ, nhóm, cá nhân


trên cơ sở bám sát đặc điểm đối tượng học sinh lớp mình
được phân công giảng dạy.
+ Trong quá trình thực hiện kế hoạch tổ chuyên môn, các
thành viên trong tổ để cải tiến phương pháp giảng dạy, tổ cần
tập trung vào những việc như: Xây dựng quy chế, nề nếp của
tổ, nhóm; thông qua các hình thức thi đua dựa trên tiêu chí
của nhà trường kết hợp với đặc thù của tổ, nhóm chuyên môn.
Tổ, nhóm tăng cường trao đổi, bàn bạc, thống nhất về
phương pháp giảng dạy đối với một số bài dài, khó dạy.
+ Để tạo thuận lợi cho giáo viên xây dựng bản kế hoạch
cá nhân, nhà trường nên tổ chức các buổi học tập văn bản chỉ
thị, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của Bộ, Sở nhằm
xác định nội dung trọng tâm, phương pháp dạy học theo
hướng phát triển năng lực học sinh theo tinh thần đổi mới
đúng với nguyên tắc dạy học Văn học, lựa chọn phương tiện,
tài liệu hỗ trợ quá trình giảng dạy… Động viên, khuyến khích
giáo viên đăng ký các danh hiệu thi đua và chỉ tiêu phấn đấu
năm học.
+ Giao cho giáo viên, tổ trưởng chuyên môn xây dựng
kế hoạch cá nhân, kế hoạch tập thể trong thời gian hạn định.
Các bản kế hoạch đó được Ban giám hiệu kiểm tra và ký
duyệt vào tuần 3 tháng 9.

+ Hướng dẫn việc xây dựng kế hoạch cá nhân theo mẫu


thống nhất, định rõ thời gian tiến hành, các bước của kế
hoạch, đảm bảo cụ thể hóa nhiệm vụ giảng dạy. Kế hoạch của
mỗi giáo viên cần được xây dựng dựa trên những điều tra cơ
bản về đặc điểm, chương trình môn học và đối tượng học
sinh.
Kế hoạch của cá nhân, của tổ chuyên môn sau khi đã
được ký duyệt cần được thể hiện trên các bảng biểu để tiện
theo dõi và thực hiện.
- Thành lập ban kiểm tra việc thực hiện kế hoạch của giáo
viên, kịp thời phát hiện, uốn nắn, điều chỉnh những sai lệch.
Tăng cường dự giờ thường xuyên và đột xuất.
- Chỉ đạo tổ chuyên môn quản lý hoạt động giảng dạy
của giáo viên, theo dõi việc thực hiện thời khóa biểu, các loại
hồ sơ chuyên môn và đề xuất khen thưởng đối với giáo viên.
- Điều kiện thực hiện biện pháp
- Việc xây dựng kế hoạch thực hiện dạy học môn Ngữ
văn theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh
phải bám sát chương trình SGK và điều kiện thực tế của nhà
trường để có sự chỉ đạo kịp thời, đảm bảo tính khả thi của kế
hoạch; vì thế cần điều tra, khảo sát tình hình, điều kiện thực
hiện trước khi xây dựng kế hoạch nhằm kịp thời cập nhật sự
biến đổi môi trường, đảm bảo tính hệ thống và tính hướng
đích, không gây ra sự bất ổn, tự tiện trong tổ chức dạy học


động.
- Cần xây dựng kế hoạch cả năm, kế hoạch tuần, tháng;

điều này giúp cán bộ quản lý có cái nhìn bao quát về dạy
học môn Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ
cho học sinh sẽ diễn ra trong năm và sẽ có sự chuẩn bị chu
đáo về điều kiện CSVC, có kế hoạch phối hợp với các lực
lượng giáo dục phù hợp với nội dung dạy học cũng như có
sự phân phối nguồn lực cho hoạt động một cách hợp lý, có
nội dung kiểm tra và xây dựng tiêu chí đánh giá cụ thể, để
động viên khen thưởng kịp thời.
Để thực hiện tốt biện pháp trên, Hiệu trưởng nhà trường
cần lưu ý:
- Phân công giảng dạy lý, ổn định ngay từ đầu năm học,
tránh xáo trộn, thay đổi giáo viên làm ảnh hưởng tới kế hoạch
dạy học bộ môn Ngữ văn của giáo viên.
- Hiệu trưởng chỉ đạo kiểm tra việc thực hiện thời thời
khóa của GV vừa đảm bảo quyền lợi học tập của học sinh và
vừa nắm bắt việc thực hiện chương trình giảng dạy của giáo
viên.
- Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học theo hướng
phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh
- Mục tiêu của biện pháp


Quản lý đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát
triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh của tổ nhóm chuyên môn
và của từng giáo viên giúp nhà quản lý điều hành hoạt động
dạy và học một cách khoa học và hiệu quả. Từ đó tổ chuyên
môn, cá nhân thực hiện kế hoạch đề ra.
Đổi mới PPDH giúp học sinh: tích cực, chủ động, sáng
tạo, mạnh dạn chia sẻ, hợp tác, bày tỏ ý kiến của mình, góp
phần nâng cao chất lượng dạy học và phát triển được năng lực

thẩm mỹ cho học sinh.
- Nội dung của biện pháp
Để đổi mới phương pháp dạy Văn theo hướng phát triển
năng lực thẩm mỹ cho học sinh, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng
chuyên môn, tổ trưởng chuyên môn cần nâng cao nhận thức
về nguyên tắc dạy học theo đặc trưng bộ môn. Cần trang bị
cho giáo viên những kiến thức cơ bản về phương pháp dạy
học mới – phát huy phẩm chất, năng lực của học sinh.
Trong những năm qua, GV môn Ngữ văn tích cực đổi
mới PP và đã đạt được nhiều kết quả, nhiều chuyên đề đổi
mới PPDH đã được thể nghiệm thành công: phương pháp dạy
học tác phẩm thơ, tác phẩm tự sự, phương pháp ôn tập, dạy
tác phẩm qua “Bản đồ tư duy”; Dạy viết Blog… nhằm giúp
học sinh làm quen với phương pháp học tập mới, chủ động
học tập, rèn luyện kỹ năng đọc- hiểu, viết, tạo hứng thú học


tập và khả năng sáng tạo cho học sinh.
Chương trình sách giáo khoa Ngữ văn mới được biên
soạn theo quan điểm tích hợp, hơn nữa đây là môn học có
những đặc trưng riêng biệt nên các chuyên gia nghiên cứu về
phương pháp dạy học Ngữ văn đã thống nhất một hệ thống
phương pháp dạy học tích cực, hiện đại như:
- Phương pháp gợi mở: là phương pháp dẫn dắt học sinh
từng bước tham gia phát hiện, phân tích và đánh giá từng bộ
phận của tác phẩm, giúp học sinh mở rộng, đào sâu hoạt động
nhận thức, phát triển năng lực cảm thụ tác phẩm. Hình thức
gợi mở có thể thông qua hệ thống câu hỏi gợi mở hướng vào
những đặc sắc về nội dung, nghệ thuật, các bài tập so sánh,
đối chiếu. Phương pháp này có tác dụng phát triển tư duy

nghệ thuật và năng lực thẩm mỹ cho học sinh
Phương pháp đọc sáng tạo: được đánh giá là phương
pháp quan trọng nhất trong dạy học môn Ngữ văn theo hướng
phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh. Đây là phương
pháp tiếp nhận nghệ thuật một cách sáng tạo. Phương pháp
này được thực hiện qua nhiều hình thức và mục đích khác
nhau: đọc tạo cảm hứng, rèn luyện năng lực tri giác và tái tạo
âm thanh…
Phương pháp nghiên cứu: Được vận dụng nhiều hơn ở
các lớp cuối cấp, giúp học sinh đi sâu vào tác phẩm, bước đầu


rèn cho học sinh kỹ năng phân tích và cắt nghĩa tác phẩm.
Phương pháp này có tác dụng phát triển tư duy nghệ thuật,
năng lực thẩm mỹ cho học sinh ở mức độ cao nhất. Tuy nhiên
phương pháp nghiên cứu, đòi hỏi ở học sinh trình độ bao quát
kiến thức, khả năng vận dụng tri thức tổng hợp, do vậy, nếu
vận dụng không khéo dễ gây tình trạng quá tải với học sinh
trung học.
- Phương pháp tái tạo: Nhằm giúp học sinh tái hiện tri
thức đã có trong bài giảng và các loại tài liệu. Từ đó khơi gợi
những hình dung, tưởng tường về các vẻ đẹp, cùng các giá trị
của tác phẩm.
- Phương pháp nêu vấn đề: Là phương pháp dạy học
sáng tạo, tuy nhiên đối với bộ môn Ngữ văn, phương pháp
này hiện được áp dụng khá dè dặt, phần vì hệ thống câu hỏi
có vấn đề, tình huống có vấn đề, phần vì mâu thuẫn ngay
trong quá trình giải quyết vấn đề. Mâu thuẫn giữa học sinh và
học sinh, mâu thuẫn giữa quan điểm của học sinh và quan
điểm của nhà văn, mâu thuẫn ngay trong nhận thức về cái đã

biết và cái đang tìm ở chính bản thân mỗi học sinh.
Vận dụng linh hoạt, phù hợp các phương pháp dạy học
sẽ góp phần nâng cao chất lượng dạy – học cũng như đáp ứng
yêu cầu đổi mới giáo dục.
- Cách thức thực hiện


* Xây dựng kế hoạch đổi mới phương pháp dạy học
Nhà trường xây dựng kế hoạch, mục tiêu cụ thể hàng
năm, dựa trên những điều kiện cụ thể, trước mắt cũng như lâu
dài, nhằm hoạch định một kế hoạch phát triển lâu dài. Kế
hoạch đó bao gồm các nội dung như quá trình phát triển, mục
tiêu, giải pháp v.v… Từ việc phân tích bối cảnh, đánh giá thực
trạng về đổi mới phương pháp dạy học, nguồn lực cho việc
đổi mới phương pháp dạy học, cần lựa chọn lộ trình tối ưu đi
tới đích với các điều kiện, nguồn lực cụ thể.
* Chỉ đạo thực hiện
Bước 1: Bước chuẩn bị
- Bồi dưỡng nhận thức cho giáo viên Ngữ văn về chương
trình SGK mới và yêu cầu của việc đổi mới phương pháp dạy
học theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh.
- Tăng cường chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học theo
hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh thông qua
bồi dưỡng giáo viên, dự giờ, rút kinh nghiệm, dạy thể nghiệm
ở tổ chuyên môn, hội thảo cấp trường, cụm trường, hội thi
giáo viên giỏi cấp Thành phố.
- Nghiên cứu và phân tích thực trạng đội ngũ giáo viên
Ngữ văn và đặc điểm đối tượng học sinh nhà trường. Đây là
bước có ý nghĩa quan trọng liên quan mật thiết tới tiến trình
đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực

học sinh thẩm mỹ cho học sinh và kết quả thực hiện.


- Chỉ đạo tổ chuyên môn thảo luận và xây dựng chương
trình nhà trường, kế hoạch ĐMPPDH, triển khai đến từng cá
nhân.
- Thành lập ban chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học
theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh.
Bước 2: Tổ chức thực hiện
- Tổ chuyên môn thảo luận tiết dạy thể nghiệm: chọn
bài, phương pháp, phương tiện dạy học, thiết kế giáo án dạy
học theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ của học sinh.
- Phân công giáo viên dạy thể nghiệm
- Tổ chức dự giờ, đánh giá và rút kinh nghiệm.
Bước 3: Chỉ đạo kiểm tra, đánh giá.
Ban chỉ đạo cần yêu cầu tất cả giáo viên tổ chuyên môn
đều phải tham gia dạy ít nhất một tiết thể nghiệm, có tổ chức
dự giờ, đánh giá, rút kinh nghiệm. Tuy nhiên, để hoạt động
thực sự có hiệu quả, nên xây dựng cơ chế động viên, khuyến
khích, bắt buộc cả về vật chất lẫn tinh thần và đặc biệt phải
được thực hiện đều đặn, thường xuyên. Coi đổi mới phương
pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho
học sinh là một tiêu chí thi đua bắt buộc hằng năm.
Bước 4: Lập, duy trì và bổ sung ngân sách để có quỹ phục
vụ cho đổi mới PPDH.
- Lưu trữ hồ sơ giúp cho việc nhìn lại quá trình đổi mới
PPDH của nhà trường, đánh giá và rút ra các bài học kinh
nghiệm cho những thành công và những tồn tại, hạn chế.



Thậm chí cả bài học kinh nghiệm cho việc xử lý những tình
huống xung đột nảy sinh.
- Đưa kế hoạch thay đổi vào phương hướng phấn đấu,
vào kế hoạch chiến lược phát triển nhà trường để đảm bảo
tính kế thừa.
- Điều kiện thực hiện
Duy trì sự thay đổi bền vững: Mọi sự thay đổi không có
điểm kết thúc, luôn mang tính kế thừa. Đổi mới thành công
phải được duy trì, cái mới sẽ thay thế dần cái cũ. Để đảm bảo
thành quả của đổi mới được duy trì, củng cố cần lưu ý:
- Tuyên dương, khen thưởng, truyền thông nhân rộng
điển hình và chia sẻ kinh nghiệm; nêu gương dạy tốt, khích lệ
đổi mới.
- Tiếp tục bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ, tổ
chức sinh hoạt tổ chuyên môn nghiêm túc, thảo luận sâu về
ĐMPP dạy học theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho
học sinh, tổ chức dự giờ theo hướng phát triển năng lực thẩm
mỹ cho HS.
- Huy động các nguồn lực để có đầy đủ các phương tiện
dạy học, điều kiện và các trang thiết bị dạy học để đội ngũ
giáo viên môn Ngữ văn thực hiện đổi mới phương pháp dạy
học theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh.
- Tăng cường kiểm tra, đánh giá giờ dạy học theo


hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh
- Mục tiêu của biện pháp
Chỉ đạo kiểm tra đánh giá giờ dạy học theo hướng phát
triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh trong thời điểm hiện
nay được xem là một trong những biện pháp quan trọng, góp

phần nâng cao chất lượng dạy học môn Ngữ văn của nhà
của nhà trường.
Chỉ đạo kiểm tra, đánh giá giờ dạy học theo hướng phát
triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh giúp nhà quản lý đánh
giá đúng thực trạng dạy và học môn Ngữ văn hiện nay của
nhà trường. Từ đó có những điều chỉnh trong công tác quản
lý.
- Nội dung của biện pháp
- Nhà quản lý xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá giờ
dạy học theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh
và triển khai chi tiết đến tổ chuyên môn và các giáo viên.
- Thành lập và chỉ đạo ban kiểm tra triển khai thực hiện
kế hoạch trong tháng và mỗi học kỳ với các nội dung:
+ Nề nếp thực hiện chương trình dạy học: Chương trình
dạy học, sách giáo khoa được thống nhất thực hiện trên toàn
quốc do Bộ Giáo dục và đào tạo ban hành. Giáo viên là phải
thực hiện đúng, đủ phân phối chương trình, không cắt xén,
thêm bớt, làm sai lệch nội dung, mục tiêu môn học. Nếu thực


hiện chương trình nhà trường thì chương trình đó phải được
Sở phê duyệt. Ban giám hiệu phối hợp với tổ trưởng chuyên
môn theo dõi chặt việc thực hiện chương trình của giáo viên.
Đây là cách tạo nề nếp chuyên môn tốt trong nhà trường.
+ Nề nếp soạn giáo án trước khi lên lớp: Đây là nội dung
bắt buộc đối với mỗi giáo viên. GV soạn giáo án theo hướng
dẫn của phòng chuyên môn Sở, ở mỗi bài, giáo viên cần xác
định mục tiêu, phẩm chất, năng lực, nội dung cơ bản, phương
pháp dạy học cùng việc phân bổ thời gian từng mục cho hợp
lý. Giáo án có sự thống nhất các bước, ghi rõ ngày tháng soạn,

dạy, lớp dạy và được tổ trưởng chuyên môn ký duyệt trước
khi dạy. Mỗi tháng BGH phê duyệt giáo án một lần. Yêu cầu
giáo viên có đầy đủ giáo án của các khối, lớp được phân công
giảng dạy kể cả dạy học các chủ đề tự chọn, tích hợp.
+ Dự giờ: Giảng dạy trên lớp là hoạt động chủ đạo của
người giáo viên.
Giờ dạy theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho
học sinh, ở trên lớp giáo viên là người hướng dẫn, chỉ đạo các
hoạt động học tập của học sinh. Học sinh chủ động tìm hiểu,
phân tích, cắt nghĩa, đánh giá và đưa ra những kiến giải riêng
cho các tình huống học tập.
Có thể nói, giờ giảng dạy trên lớp đã hội tụ đủ những nội
dung, công việc cần thiết của người giáo viên như: soạn,


giảng, kiểm tra, đánh giá, chấm, chữa, sử dụng thiết bị,
phương tiện dạy học và thái độ, trách nhiệm, kỹ năng giao
tiếp ứng xử của người giáo viên. Xây dựng nề nếp giảng dạy
trên lớp chính là xây dựng nề nếp sư phạm trong nhà trường.
- Đánh giá giờ dạy học: Nhà quản lý chỉ đạo nghiêm túc
hoạt động đánh giá giờ dạy, sau khi dự giờ, tổ chức rút kinh
nghiệm, cần phân tích rõ: sự phù hợp của các phương pháp và
kỹ thuật dạy học hiện đại với nội dung bài học và đối tượng
học sinh; những khó khăn của học sinh khi giải quyết các tình
huống trên lớp; thái độ học tập của học sinh, sự chú trọng phát
triển phẩm chất, năng lực cho người học…
- Cuối học kỳ, năm học tổ chức lấy ý kiến của học sinh
về giờ dạy – học, để có những chỉ đạo phù hợp
Kiểm tra đánh giá giờ dạy học theo hướng phát triển
năng lực thẩm mỹ cho học sinh cần chú trọng đánh giá hoạt

động học của học sinh đây là một trong những nội dung quan
trọng quyết định chất lượng giáo dục. Hình thành động cơ,
thái độ và nề nếp học tập cho học sinh cần cả một quá trình
lâu dài với sự phối hợp của gia đình và các lực lượng xã hội
tham gia vào quá trình giáo dục.
- Hướng cho học sinh có thói quen lập kế hoạch học tập,
thời gian biểu trong ngày và thời gian dành cho môn Ngữ văn.
- Xây dựng nề nếp soạn bài và làm bài tập về nhà, nề


nếp tự học.
- Nề nếp học tập trên lớp.
- Nề nếp tự kiểm tra và tự đánh giá…
- Cách thực hiện biện pháp
- Tổ chức học tập, quán triệt tới từng giáo viên về các nội
quy, quy chế dạy học như: Hướng dẫn 10227/THPT ngày
11/9/2001 về đánh giá xếp loại giờ dạy; Thông tư 58/2011/TTBGD ngày 12/12/2011 về đánh giá, xếp loại học sinh trung học
cơ sở và học sinh phổ thông; Quy chế của Bộ Giáo dục và Đào
tạo về dạy học; Quy định của nhà trường đối với giáo viên;
những quy định về thi đua, khen thưởng...
- Thành ban kiểm tra, đánh giá giờ dạy học môn Ngữ văn
theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh, phân
công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên.
- Quản lý chặt chẽ việc thực hiện kế hoạch dạy học và
lịch giảng dạy của giáo viên, tổ chức dự giờ, đột xuất, định
kỳ.
- Sau khi dự giờ kiểm tra cần dành thời gian thích hợp
đánh giá, rút kinh nghiệm trước tổ chuyên môn.
- Để nâng cao chất lượng giờ dạy học theo tinh thần đổi
mới, biện pháp trước mắt là chỉ đạo kiểm tra đánh giá giờ dạy

học theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh
nghiêm túc. Cần đổi mới hình thức kiểm tra đánh giá giờ dạy,
tránh hình thức, tập trung vào một số đợt trong năm. Đồng


thời nhà trường có thể huy động nguồn xã hội hóa để có thể
lắp đặt mạng lưới camera tại các phòng học.
- Điều kiện thực hiện biện pháp
- Hiệu trưởng chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch
tổ chuyên môn khoa học, chú trọng việc đến công tác sinh
hoạt tổ, nhóm chuyên môn theo các nội dung dạy học phát
triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh và được Hiệu trưởng phê
duyệt, lưu giữ tại trường và phổ biến tới tất cả giáo viên.
- Thường xuyên kiểm tra, giám sát và điều chỉnh việc
thực hiện kế hoạch của tổ chuyên môn và kế hoạch dạy học
của từng giáo viên theo hướng phát triển năng lực thẩm mỹ
cho học sinh.
- Chỉ đạo các bộ phận chuẩn bị tốt CSVC- TBDH, tài
liệu tham khảo.... phục vụ cho việc dạy học theo hướng phát
triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh.
- Kết hợp với các phòng ban chuyên môn của Sở, để làm
tốt công tác tư vấn cho GV về đổi mới giờ dạy học theo hướng
phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh.
Xây dựng cơ chế khen thưởng những giáo viên dạy giỏi,
sáng tạo, học sinh giỏi, tích cực, phê bình nghiêm túc những
giáo viên và học sinh chưa cố gắng trong dạy và học theo tinh
thần đổi mới.
- Chỉ đạo kiểm tra việc đánh giá của giáo viên theo