BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ
CHUYÊN MÔN CỦA TỔ TRƯỞNG CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
ĐÁP ỨNG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC
PHỔ THÔNG MỚI Ở HUYỆN LẠC SƠN,
TỈNH HÒA BÌNH
- Định hướng và các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản
lý hoạt động TCM đáp ứng chương trình GD phổ thông mới
- Định hướng đề xuất biện pháp quản lý hoạt động TCM
đáp ứng chương trình GD phổ thông mới
Để đáp ứng chương trình GD phổ thông mới, nhà trường
phải có chất lượng tốt mới thu hút được HS. Chính vì vậy, phải
nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường ngày một tốt và
phù hợp với thực tế hơn. Do vậy phải có một đội ngũ GV nòng cốt
vững vàng về chuyên môn, đồng thời phải quản lý tốt. Muốn thế,
TTCM các trường phải có những BPQL mới về quản lý hoạt động
TCM, đổi mới về nội dung, hình thức sinh hoạt TCM phù hợp với
tình hình thực tế phát triển của GD hiện nay.
Hội nhập quốc tế của đất nước ta ngày càng sâu rộng trong
tất cả mọi lĩnh vực. Trong lĩnh vực GD, các phương pháp dạy học
truyền thông không còn phù hợp nữa. Vì thế, TTCM phải có biện
pháp tăng cường chỉ đạo đổi mới phương pháp theo hướng phát
huy tính tích cực, sáng tạo của HS từ đó tạo ra hứng thú học tập
cho các em để đạt kết quả cao.
Trong nhà trường bao giờ cũng có các GV có trình độ
chuyên môn tốt và có GV có trình độ chuyên môn chưa được tốt.
Để nắm bắt kịp thời mức độ giảng dạy, công tác của GV trong tổ,
TTCM phải có biện pháp để thường xuyên phân loại GV, có biện
pháp, hình thức, nội dung bồi dưỡng để đưa chất lượng của GV
trong nhà trường ngày càng tốt hơn.
Do điều kiện kinh tế phát triển, đời sống xã hội ngày càng
nâng cao, mặt trái của cơ chế thị trường ảnh hưởng ngày càng
mạnh mẽ đến môi trường GD hiện nay, đặc biệt là nhà trường.
Các tệ nạn xã hội không ngừng gia tăng, xâm nhập vào trường học
gây ra nhiều hậu quả khôn lường. Do đó trong nhà trường không
chỉ đơn thuần giúp các em tiếp thu kiến thức văn hóa mà còn tiếp
thu nhiều kiến thức khác về xã hội, kĩ năng sống... Để làm được
điều này, TTCM phải có biện pháp tăng cường chỉ đạo GD toàn
diện HS.
Trước bối cảnh đổi mới GD phổ thông, người GV THPT
phải có học vấn sâu và rộng về khoa học tự nhiên, khoa học xã hội
- nhân văn và khoa học GD, có kỹ năng dạy học tích cực, dạy học
giải quyết vấn đề sáng tạo, kiểm tra - đánh giá, GD trải nghiệm
sáng tạo, ứng dụng CNTT vào quá trình dạy học, trình độ ngoại
ngữ… Người GV không chỉ thực hiện chức năng dạy học, GD mà
còn là một nhà khoa học, nhà văn hóa, nhà GD, nhà hoạt động xã
hội.
- Nguyên tắc đề xuất BPQL hoạt động TCM
- Tính cấp thiết
Ở bất kì quốc gia nào, đội ngũ GV luôn đóng vai trò là nòng
cốt của sự nghiệp GD, là lực lượng quan trọng hàng đầu trong đổi
mới GD, bởi vì họ là nhân tố biến các mục tiêu GD thành hiện
thực.
Đảng và Nhà nước luôn đề cao vị trí vai trò của đội ngũ GV,
xem họ như là một trong những khâu then chốt để đổi mới hệ
thống GD. Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI năm 2011 đã xác
định: “Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo
hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội
nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển
đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là khâu then chốt”.
Chất lượng đào tạo đội ngũ GV phụ thuộc vào chất lượng của
quá trình đào tạo ở các trường sư phạm và phụ thuộc vào công tác
tự bồi dưỡng của GV trong quá trình giảng dạy và công tác. TTCM
trong các nhà trường trong những năm qua đã áp dụng nhiều biện
pháp quản lý hoạt động TCM, song chưa đáp ứng được yêu cầu
thực tế của nhà trường hiện nay, vẫn còn nhiều bất cập. Để quản lý
hoạt động TCM phù hợp với yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện,
đáp ứng chương trình GD phổ thông mới hiện nay nhằm đưa chất
lượng dạy và học của nhà trường ngày càng tốt hơn thì cần thiết
phải có một số biện pháp phù hợp, đáp ứng yêu cầu của nhà trường
cũng như các thầy giáo, cô giáo và nguyện vọng của HS, của phụ
huynh HS trong giai đoạn hiện tại và tương lai.
- Đảm bảo tính đồng bộ, hệ thống
Các BPQL của TTCM phải được xuất phát từ lý luận khoa
học GD, phù hợp với đặc điểm về tâm lý GD, phù hợp nội dung
chương trình kế hoạch học tập.
Các BPQL hoạt động TCM theo hướng phát triển nghề
nghiệp GV đóng vai trò chủ đạo nhằm nâng cao chất lượng dạy
học, đồng thời phải có mối liên hệ chặt chẽ với với các BPQL
khác tạo ra một hệ thống BPQL toàn vẹn, định hướng sự phát
triển của nhà trường.
- Đảm bảo tính thực tiễn
Các BPQL của TTCM phải được xuất phát từ lý luận khoa
học GD, phải đảm bảo tính thực tiễn về điều kiện thực tế như: đội
ngũ GV, HS, điều kiện cơ sở vật chất trang thiết bị các nhà trường
THPT trên địa bàn huyện Lạc Sơn, điều kiện kinh tế, xã hội, yếu
tố vùng, miền và yêu cầu đổi mới GD.
-Đảm bảo tính kế thừa
Các BPQL là chọn lọc kinh nghiệm quản lý từ các nền GD
tiên tiến trên thế giới, trong khu vực, các vùng miền trong cả nước,
các trường THPT trong toàn tỉnh. Đặc biệt phải kế thừa những kinh
nghiệm quý báu của các thế hệ CBQL trước, được vận dụng phù
hợp với điều kiện thực tế từng nhà trường.
- Đảm bảo tính khả thi và hiệu quả
Các BPQL phải phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội và tình
hình GD của nước ta, phù hợp với điều kiện cụ thể mang tính đặc
thù của địa phương miền núi tỉnh Hòa Bình.
Các biện pháp này được thực hiện mang lại hiệu quả rất thiết
thực. Trước hết là đối với TTCM, tổ phó chuyên môn: được nâng
cao trình độ quản lý; đội ngũ GV được nâng cao, rèn luyện
chuyên môn để đáp ứng nhu cầu học tập của HS từng giai đoạn
mà giảng dạy. Tóm lại, các biện pháp đề xuất mà thực hiện tốt thì
hiệu quả mang lại khẳng định được vị thế của nhà trường với các
nhà trường THPT trong tỉnh Hòa Bình.
- Các BPQL của TTCM đối với hoạt động TCM trường
THPT đáp ứng chương trình GD phổ thông mới
- Nâng cao nhận thức về vai trò và tầm quan trọng của
hoạt động TCM cho GV
- Mục tiêu của biện pháp
Mục tiêu của biện pháp là tác động nhằm thay đổi, nâng cao
nhận thức cho đội ngũ CBQL, TTCM và GV các trường THPT
huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình về ý nghĩa, tầm quan trọng của
TCM. Đặc biệt giúp cho TTCM nhận thức đầy đủ và đúng đắn về
sự cấp bách cần phải nâng cao chất lượng dạy học trong nhà
trường. Nâng cao chất lượng hoạt động TCM đóng một vai trò
quan trọng, đảm bảo cho sự hoạt động của hệ thống GD theo mục
tiêu và phương hướng đã định.
Biện pháp tác động vào nhận thức đóng vai trò là biện pháp
mở đường cho các biện pháp khác bởi nó là cơ sở tập hợp các lực
lượng phát huy tính tích cực chủ động làm cho mọi lực lượng hiểu
mà dẫn đến tự nguyện, thống nhất trong hành động để thực hiện
mục tiêu chung.
- Nội dung biện pháp và cách thực hiện biện pháp
Nội dung của biện pháp này là phân tích, thuyết phục, tác
động vào nhận thức làm cho đối tượng hiểu một cách đúng đắn về
tầm quan trọng mà tự nguyện chấp hành theo yêu cầu của người
quản lý. Từ đó, có những biện pháp để nâng cao năng lực trong
công tác cho mỗi người.
Cơ sở của những biện pháp này là những quy luật tâm lý,
nhận thức, đó là cơ sở của thái độ, hành vi. Cho nên tác động vào
nhận thức là cơ sở để dẫn đến hành vi đúng đắn để từ đó người
quản lý sẽ tạo ra những thói quen, bồi dưỡng những phẩm chất
năng lực tốt cho GV, phát triển nghề nghiệp cho GV, đáp ứng
chương trình GD phổ thông mới.
TTCM tham mưu cho hiệu trưởng tổ chức các buổi sinh hoạt
chuyên đề về công tác quản lý hoạt động TCM cho đội ngũ GV
trong trường nhằm làm cho mỗi người nhận thức rõ vị trí, vai trò,
chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, để từ đó mỗi người xác định rõ
vai trò, trách nhiệm bản thân, phối hợp tốt với đồng nghiệp trong
thực hiện mục tiêu chung.
Quán triệt nội dung và hướng dẫn thực hiện các văn bản chỉ
đạo của các cấp quản lý về việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn
ngay trong đợt học tập chính trị đầu năm.
Đánh giá cụ thể kết quả việc thực hiện các nhiệm vụ năm
học trước, TCM cần phải đề xuất được biện pháp thực hiện trong
năm học tiếp theo.
Xây dựng cơ chế phối hợp với tổ chức trong nhà trường như
Công đoàn, Đoàn thanh niên…để tuyên truyền, triển khai sâu rộng
thực hiện lồng ghép nội dung các cuộc vận động và phong trào thi
đua vào các hoạt động chuyên môn.
TTCM cũng có thể tổ chức đối thoại với nhóm trưởng
chuyên môn nhằm làm cho nhóm trưởng chuyên môn thay đổi
nhận thức bằng phương pháp GD, thuyết phục. Nhóm trưởng
chuyên môn là những người có năng lực chuyên môn tốt, có ý
thức trách nhiệm cao nên họ có khả năng nhận thức và chuyển hoá
nhận thức vào hành động.
Trong các buổi họp TCM, TTCM đưa vào những nội dung
về công tác quản lý tổ chuyên môn, cung cấp thông tin về các chủ
trương, các quy định của ngành và đơn vị để mọi người nhận thức
đúng đắn và hiểu rằng trên cơ sở làm tốt những nội dung quy
định, thực hiện đúng vai trò, chức năng thì họ có thể hoàn thành
tốt nhiệm vụ của mình.
Biểu dương kịp thời cán bộ, GV thự hiện tốt nhiệm vụ, đồng
thời thẳng thắn phê bình những cá nhân chưa có trách nhiệm cao
trong công việc. Đây cũng là một biện pháp tác động vào nhận
thức của mỗi người nhằm làm cho mỗi cá nhân thực hiện nhiệm
vụ với trách nhiệm cao nhất, tránh những hành vi chưa tốt trong
công tác làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự cá nhân.
- Đổi mới việc xây dựng kế hoạch đối với hoạt động TCM
- Mục tiêu của biện pháp
Trong thực tiễn thì TCM là đơn vị cơ sở, nền tảng để tổ chức,
triển khai các hoạt động chuyên môn một cách cụ thể và có hiệu lực.
Ngay từ đầu năm học TCM phải tổ chức cho GV trong tổ bàn bạc,
xác định những thuận lợi, khó khăn để từ đó thống nhất các biện
pháp, giải pháp, mục tiêu, chỉ tiêu của tổ.
Bản kế hoạch TCM được coi là cương lĩnh hoạt động của tổ.
Đây chính là công cụ quản lý của hiệu trưởng và TTCM thực hiện
chức năng quản lý của mình. Quản lý theo kế hoạch là làm cho
TCM hoạt động theo định hướng để đạt được mục tiêu. Vì kế
hoạch là “kim chỉ nam”, là “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt quá trình hoạt
động của TCM trong thời gian thực hiện mục tiêu của kế hoạch.
Quản lý kế hoạch là chiến lược của nhà trường thành kế hoạch cụ
thể trong từng giai đoạn của TCM. Quản lý kế hoạch hoạt động
TCM, nâng cao ý thức thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn của GV
như trong điều lệ nhà trường đã quy định. Đưa hoạt động TCM vào
nền nếp, kỷ cương, làm cho mọi thành viên trong tổ thực hiện đầy
đủ, nghiêm túc chương trình, kế hoạch giảng dạy là điều kiện bắt
buộc trong nhà trường đối với mọi GV. Việc đầu tư chuyên môn,
soạn bài, đổi mới phương pháp dạy học, tự học, tự bồi dưỡng… là
những điều kiện cần và đủ để thực hiện mục tiêu, nâng cao chất
lượng dạy và học.
- Nội dung biện pháp và cách thực hiện biện pháp
Tổ chức cho GV trong TCM học tập nắm vững nội dụng,
nhiệm vụ năm học, nắm vững các mục tiêu, chương trình, sách
giáo khoa, các quy định, quy chế chuyên môn.
Tổ chức cho GV trao đổi, thống nhất chỉ tiêu, biện pháp để
xây dựng kế hoạch thực hiện được mục tiêu chuyên môn mà nhà
trường đã giao.
Tổ chức cho GV bàn bạc thống nhất để xây dựng kế hoạch
thực hiện được mục tiêu chuyên môn mà nhà trường đã giao cho
tổ, nhóm chuyên môn.
Tổ chức cho GV trong tổ bàn bạc, thống nhất chương trình,
kế hoạch giảng dạy, mục đích yêu cầu của từng chương, từng bài
cụ thể theo từng khối lớp. GV trong tổ thống nhất nội dung
chương trình nội, ngoại khóa, kế hoạch bồi dưỡng HS giỏi, phụ
đạo HS yếu kém, kiểm tra, đánh giá HS…
TTCM phải thống nhất được với tổ, nhóm chuyên môn về kế
hoạch, nội dung sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn theo từng tuần,
từng tháng.
Kế hoạch của TCM phải thống nhất đan xen với kế hoạch
của các tổ chức khác trong trường để tránh tình trạng chồng chéo
lên nhau.
Vào đầu năm học, các TCM triển khai nội dung tự học, tự
bồi dưỡng trong hè về những kiến thức mới được cập nhật và
các quy định, quy chế chuyên môn của năm học do Bộ GD&ĐT,
Sở GD&ĐT ban hành. Từ đó, TTCM cùng với GV trong tổ bàn
bạc đi đến thống nhất xây dựng kế hoạch chỉ đạo, giám sát việc
soạn, giảng, chấm, chữa bài. GV đánh giá HS một cách thường
xuyên, khách quan, phù hợp với chương trình từ đó nắm bắt
được chất lượng học tập của HS có biện pháp phù hợp, đáp ứng
được yêu cầu của người học đó là:
Thực hiện các chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học. Lựa
chọn các phương pháp dạy học phù hợp với đặc thù bộ môn, đối
tượng HS, điều kiện cơ sở vật chất nhà trường… có như vậy mới
nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường.
Thống nhất thực hiện và sử dụng đồ dùng dạy học, ứng dụng
CNTT, phương tiện dạy học hiện đại vào giảng dạy.
Tổ chức sinh hoạt chuyên môn, chia sẻ với đồng nghiệp các
kiến thức, kinh nghiệm về chuyên môn, nghiệp vụ sao cho TCM
phải thực sự là nơi GV có điều kiện để tự học, tự bồi dưỡng, đúc
kết kinh nghiệm bản thân, chia sẻ với đồng nghiệp, với tập thể.
- Đổi mới nội dung, hình thức hoạt động TCM
Sinh hoạt TCM là hoạt động không thể thiếu của các TCM.
Đây là dịp GV trong tổ trao đổi chuyên môn, góp phần tháo gỡ
những khó khăn trong giảng dạy, công tác, nâng cao chất lượng
dạy và học. Để các buổi sinh hoạt chuyên môn thực sự hiệu quả,
phù hợp với thực tế từng năm học thì đổi mới nội dung, hình thức
sinh hoạt TCM luôn là nội dung quan trọng.
- Mục tiêu của biện pháp
Đổi mới nội dung, hình thức hoạt động TCM: giảm nội dung
mang tính chất hành chính, tăng nội dung sinh hoạt chuyên môn
nghiệp vụ mang tính chất sư phạm. Sinh hoạt TCM không chỉ
giúp mỗi GV nâng cao năng lực, trình độ mà còn là môi trường để
gắn kết tình đồng nghiệp, giúp đỡ nhau trong công tác, góp phần
nâng cao chất lượng giảng dạy trong các trường học.
Chất lượng sinh hoạt TCM tốt là yếu tố tạo động lực mạnh
mẽ, giúp GV làm việc tích cực, chủ động, sáng tạo và tu dưỡng
phấn đấu tốt.
- Nội dung biện pháp và cách thực hiện biện pháp
TTCM làm tốt công tác tuyên truyền để GV nhận thức rõ
tầm quan trọng của sinh hoạt TCM là khâu then chốt trong nâng
cao chất lượng tay nghề GV, là điều kiện nâng cao chất lượng GD.
Đảm bảo thời gian sinh hoạt TCM theo quy định của
BGD&ĐT là ít nhất 2 lần trong tháng. Mỗi buổi sinh hoạt chuyên
môn cần xác định rõ mục tiêu, nội dung chung, trọng tâm và hình
thức tổ chức cho phù hợp.
Xây dựng nền nếp sinh hoạt TCM có khoa học và văn hóa:
+ Xây dựng nền nếp, tác phong sinh hoạt TCM một cách
nghiêm túc, khoa học như: bắt đầu, kết thúc đúng giờ, không nói
chuyện riêng và làm việc riêng, không ra về tùy tiện…
+ Thông thường thì TTCM chủ trì và điều hành sinh hoạt
TCM, song không nhất thiết buổi họp nào TTCM cũng phải là chủ
trì. Dựa vào kế hoạch chuyên môn của tổ, nội dung họp cụ thể,
TTCM có thể phân công cho GV phụ trách nhiệm vụ có liên quan
đến nội dung đó sẽ chủ trì cuộc họp. Trong quá trình sinh hoạt tổ,
TTCM lưu ý đến các yếu tố tâm lý, khuyến khích, động viên các
thành viên quan tâm đến nội dung cuộc họp, tạo bầu không khí
dân chủ, cởi mở, nghiêm túc. Sau mỗi buổi họp có sự tổng kết,
nhấn mạnh các nhiệm vụ trọng tâm, nhắc nhở và lưu ý nội dung
công việc cần thiết và động viên mọi người thực hiện.
Ứng dụng CNTT vào quản lý hoạt động TCM: TTCM tạo
hộp thư điện tử dùng chung cho cả tổ trao đổi, cập nhật thông tin,
yêu cầu từng GV tạo hộp thư điện tử cá nhân, tìm hiểu các thông
tin liên quan qua hộp thư chung, qua diễn đàn; tổ chức hướng dẫn
GV sử dụng các phần mềm dạy học liên quan đến bộ môn mình
phụ trách.
Nội dung sinh hoạt TCM được chuẩn bị trước và có nhiều
đổi mới về cách thức tổ chức thực hiện:
+ Nội dung hành chính: TTCM phải chuẩn bị trước, công
bố phương tiện thông tin chung của trường, đặc biệt là Webside
và hòm thư dùng chung, hòm thư cá nhân. Khi sinh hoạt chuyên
môn, các nội dung hành chính cần ngắn gọn, thiết thực, nội
dung còn lại là các thông tin mang tính quyết định thực hiện.
+ Nội dung chuyên môn: TTCM thông báo chủ đề chính của
buổi sinh hoạt, GV có sự chuẩn bị về báo cáo công việc đã làm
của mình trên thực tế giảng dạy: những thành công, khó khăn gặp
phải khi thực hiện công việc và thảo luận, góp ý. Việc kiểm điểm
công tác giảng dạy tuần qua của GV trong tổ cần tiến hành ngắn
gọn.
Sinh hoạt TCM như là một cơ hội học tập. Chủ đề chính của
sinh hoạt TCM là dạy và học. GV khi dự sinh hoạt TCM phải chủ
động tham gia, cùng ra quyết định cho một chương trình hành
động cụ thể và quan trọng nhất là rút ra được bài học cho bản
thân. Sinh hoạt TCM để GV chia sẻ ý kiến về những gì nên làm và
những gì không nên làm, GV cùng phối hợp khi soạn bài, phát
huy vai trò của GV cốt cán, từ đó thúc đẩy công tác chuyên môn
tốt hơn. Sinh hoạt TCM không nên dùng để “quản lý hành chính”,
không đề cập đến những thông tin đã có trong bảng thông báo
chung. Điều đó sẽ làm cho GV có thái độ và nhận thức thiếu tích
cực về buổi sinh hoạt chuyên môn.
Sinh hoạt TCM tập trung vào một số nội dung như: sinh hoạt
theo chuyên đề trên cơ sở căn cứ vào nội dung chỉ đạo của cấp
trên, các vấn đề về chuyên môn, các kỹ thuật dạy học tích cực,
phương pháp dạy học theo nhóm, theo bản đồ tư duy, trao đổi về
nội dung bài dạy khó, kỹ năng sử dụng các thiết bị mới, chuyên đề
bồi dưỡng HS giỏi, phụ đạo HS yếu, ứng dụng CNTT, đổi mới
phương pháp dạy học, GD, nghiên cứu khoa học sư phạm ứng
dụng… Sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học,
các TTCM, nhóm trưởng động viên GV trong tổ tham gia nghiên
cứu bài học và dạy bài minh họa để đưa ra phương pháp dạy hiệu
quả nhất.
Biên bản cuộc họp phải ghi chép khoa học, ngắn gọn, có thể
do một GV trong TCM ghi lại và thông qua cho các GV trong tổ
để có thể thông tin phản hồi ngay lập tức về tính chính xác trong
việc ghi lại tiến trình cuộc họp. Người ghi biên bản không nên là
một người cố định, luân phiên giữa các thành viên trong TCM.
Hoạt động này làm tăng sự chủ động và sự cam kết của GV trong
TCM với những hoạt động của nhà trường.
- Tăng cường việc tự học, tự bồi dưỡng
- Mục tiêu của biện pháp
Tăng cường công tác tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn của
GV, rèn luyện nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ chuyên môn; nâng cao
chất lượng đội ngũ GV trong nhà trường để đáp ứng nhu cầu đổi
mới GD; các GV có điều kiện học hỏi, trao đổi kinh nghiệm với
nhau, có điều kiện để cập nhật kiến thức trong quá trình giảng
dạy; giúp cho GV có nhiều sáng kiến trong giảng dạy, có nhiều
suy nghĩ, cách làm hay trong đổi mới kiểm tra đánh giá, đổi mới
phương pháp, bồi dưỡng HS khá giỏi, từng bước nâng cao chất
lượng dạy học trong nhà trường.
Tăng cường, nâng cao năng lực quản lý cho các TTCM, tổ
phó, nhóm trưởng chuyên môn sẽ góp phần nâng cao hiệu quả
hoạt động TCM. Các CBQL, TTCM được đóng vai trò chủ động,
phát huy năng lực sáng tạo trong điều hành các hoạt động chuyên
môn cụ thể nhằm đạt được mục tiêu GD. Nâng cao năng lực, rèn
luyện kỹ năng quản lý giúp cho TTCM chỉ đạo hoạt động TCM
chủ động, bài bản, khoa học và hiệu quả.
- Nội dung biện pháp và cách thực hiện biện pháp
Để tăng cường việc tự học, tự bồi dưỡng của GV, người
TTCM cần thực hiện những hoạt động quản lý sau:
+ Ngay từ đầu năm học, triển khai đầy đủ kế hoạch tự học,
tự bồi dưỡng cho GV theo kế hoạch chung của nhà trường.
+ TTCM xem xét trong TCM xem ai có nhu cầu đi đào tạo
trên chuẩn, đào tạo ngắn hạn, dài hạn và có chế độ chính sách
động viên khuyến khích GV tham gia các lớp học tập trên chuẩn
như: đào tạo thạc sĩ và các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn
ngắn hạn theo chương trình bồi dưỡng thường xuyên của Bộ
GD&ĐT, Sở GD&ĐT. Phải coi vấn đề bồi dưỡng thường xuyên
nâng cao nghiệp vụ là quyền lợi và nghĩa vụ đối với mọi GV. Hiệu
trưởng và TTCM phải tạo mọi điều kiện thuận lợi để GV yên tâm
đi học.
+ TTCM cùng với tổ phó, nhóm trưởng chuyên môn bàn bạc
lên kế hoạch cụ thể cho từng GV nghiên cứu những vấn đề cần
thiết để thảo luận trước tổ trong buổi họp TCM như những bài
giảng khó, phương pháp dạy học mới, khuyến khích dạy học giáo
án điện tử những chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học, cập
nhập kiến thức khoa học. Từ đó, GV được phân công chịu trách
nhiệm giảng dạy hoặc nêu vấn đề cả tổ cùng bàn bạc thảo luận đi
đến nhất trí chung.
+ TTCM tham mưu cho hiệu trưởng, phó hiệu trưởng phân
công GV có năng lực phụ trách đội tuyển HS giỏi.
+ TTCM có kế hoạch chỉ đạo nhóm chuyên môn phân công
giúp đỡ lẫn nhau trong chuyên môn. Đề xuất giảm số giờ theo quy
định để GV tập sự có điều kiện dự giờ, học hỏi đồng nghiệp.
+ Từ đầu năm học TTCM cho cá nhân trong tổ đăng ký đề
tài sáng kiến, giải pháp khoa học trong năm. Phải coi việc này là
việc làm bắt buộc đối với tất cả các GV, là tiêu chí xếp loại thi đua
đối với từng tổ và cá nhân.
+ Mỗi cá nhân trong TCM đều phải xây dựng kế hoạch và
đăng ký tự học, tự bồi dưỡng, đăng ký tỷ lệ HS xếp loại giỏi, khá
và phụ đạo HS yếu kém… để TTCM theo dõi kiểm tra.
+ Trong công tác quản lý hoạt động ngoài giờ lên lớp như:
ôn thi THPT quốc gia, phụ đạo HS yếu kém thì nhà trường cũng
cần phải quản lý nghiêm như học chính khóa. Cụ thể là các TCM
và GV đang dạy phải thống nhất chương trình giảng dạy, ôn tập
cho HS. Các buổi học đều phải có sổ đầu bài theo dõi chương
trình học tập, có kiểm tra, lên thời khóa biểu theo quy định.
+ Tất cả các GV trong nhà trường đều phải có sổ dự giờ, sổ
tự bồi dưỡng. Đây là một loại hồ sơ bắt buộc đối với mỗi GV.
+ TTCM phân loại đánh giá năng lực của từng GV trong tổ
để phân công GV giúp đỡ lẫn nhau về chuyên môn và có kế hoạch
bồi dưỡng GV. Để phân loại đúng được GV, TTCM phải tổng hợp
qua nhiều kênh thông tin như dự giờ thăm lớp, dùng phiếu thăm
dò HS, thông qua nhóm chuyên môn, lấy ý kiến từ phía cha mẹ
HS. Việc phân loại đúng GV giúp nhà trường phân công giảng dạy
phù hợp, bồi dưỡng GV đúng năng lực, giúp cho công tác giảng
dạy của GV đáp ứng được yêu cầu của người học. Từ đó nâng cao
chất lượng dạy và học trong nhà trường.
+ Để tạo điều kiện tốt cho GV trong công tác tự học, tự bồi
dưỡng thì TTCM có kế hoạch thường xuyên tổ chức các chuyên
đề, tham mưu với BGH tổ chức hội thi, hội giảng, sinh hoạt
chuyên đề như: chuyên đề bồi dưỡng HS giỏi, chuyên đề đổi mới
phương pháp dạy học, thi GV giỏi cấp trường, hội thi làm đồ
dùng, sử dụng đồ dùng tự làm trong dạy học... Tất cả các hoạt
động này đều nhằm mục đích nâng cao năng lực dạy học cho
GV.Vì vậy, các TCM phải có kế hoạch cụ thể để tất cả các GV
được tham gia. Sau mỗi lần tổ chức hội thi đều phải rút kinh
nghiệm, tổng kết, khen thưởng để động viên, khuyến khích mọi
thành viên tham gia.
Hiện nay, xu thế đổi mới mạnh mẽ nền GD đòi hỏi công tác
quản lý TCM ngày càng phải thay đổi cả nội dung, phương thức
thực hiện. TTCM cần chủ động thực hiên các hoạt động quản lý
nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ tổ phó, nhóm trưởng chuyên
môn, giúp họ thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, đáp ứng yêu cầu
ngày càng cao của GD hiện nay. Để làm tốt công tác này, người
TTCM cần thiết phải thực hiện những hoạt động quản lý sau đây:
+ Rà soát lại trình độ của tổ phó, nhóm trưởng chuyên môn
về chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ lý luận chính trị để tham mưu
cho hiệu trưởng lập kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cụ thể theo từng
giai đoạn, theo từng đối tượng, phù hợp năng lực cụ thể của từng
người.
+ Tập trung bồi dưỡng, tập huấn kiến thức cũng như rèn kỹ
năng quản lý cho đội ngũ này. Mỗi TTCM, tổ phó, nhóm trưởng
chuyên môn phải nhận thức được rằng họ chính là những nhà
quản lý - nhà lãnh đạo thực sự. Họ dẫn đầu một tập thể và có vai
trò quan trọng trong việc điều hành, dẫn dắt để tập thể đó đi theo
đúng con đường đã lựa chọn, định hướng. Đó chính là cùng nhau
hoàn thành tốt các nhiệm vụ chuyên môn theo đặc thù riêng của
TCM mà họ đang sinh hoạt, giúp bản thân họ phát triển nghề
nghiệp, đáp ứng được chương trình GD phổ thông mới.
Những kỹ năng cần bồi dưỡng đó là biết nắm bắt và thực
hiện chức năng quản lý của mình trong quá trình quản lý TCM
như: Lập kế hoạch hoạt động, tổ chức, chỉ đạo thực hiện và kiểm
tra đánh giá hoạt động. Đây là bốn chức năng quản lý tạo thành
chu trình quản lý mà tối thiểu mỗi người TTCM cần biết để thực
hiện tốt nhiệm vụ của mình.
+ Cung cấp tài liệu, hướng dẫn nghiên cứu thực hiện vận dụng
những kĩ năng quản lý hiện đại cho các TTCM, tổ phó chuyên môn
như sử dụng các phần mềm quản lý, kỹ năng phân tích tình hình của
tổ chức (SWOT), kỹ năng quản lý sự thay đổi, cách thức lập bản kế
hoạch tổ, kỹ năng xây dựng nhà trường hiệu quả, vận dụng lý luận
về quản lý chất lượng tổng thể (TQM) trong GD…
+ Tham gia giao lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm về quản
lý với các trường trong và ngoài tỉnh, giúp bản thân có thêm kinh
nghiệm quản lý học hỏi được từ đồng nghiệp.
+ Tạo điều kiện cũng như cử GV đi tham gia các lớp tập
huấn, bồi dưỡng chuyên đề tại các cụm trường do Sở GD& ĐT tổ
chức.
- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện
quy chế chuyên môn, việc tự học, tự bồi dưỡng của GV
- Mục tiêu của biện pháp
Kiểm tra là chức năng có vai trò quan trọng trong quá trình
quản lí hoạt động TCM. Chúng ta có thể khẳng định rằng không
có kiểm tra thì không có quản lý. Như vậy, kiểm tra đánh giá hoạt
động của TCM là biện pháp không thể thiếu được trong quá trình
quản lý TCM.
Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy
chế chuyên môn, việc tự học, tự bồi dưỡng của GV nhằm mục tiêu
đánh giá đúng thực chất kết quả giảng dạy công tác. Từ đó TTCM
có thể điều chỉnh, cải tiến công tác này một cách tốt hơn và mỗi
GV tự điều chỉnh, đổi mới phương pháp giảng dạy, công tác để
đạt được kết quả cao. Kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy chế
chuyên môn nhằm mục đích:
+ Theo dõi tiến trình hoạt động của GV để điều chỉnh hoạt
động đó đi đúng kế hoạch mục tiêu đã đề ra.
+ Nắm bắt được tinh thần, thái độ thực hiện quy chế chuyên
môn, thực hiện nhiệm vụ của người GV và có tác dụng uốn nắn,
điều chỉnh những GV có tư tưởng sai lệch, thiếu tích cực trong
hoạt động CM.
+ Kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy chế chuyên môn
nhằm mục đích đưa nền nếp hoạt động TCM thành kỷ cương,
trách nhiệm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. Kiểm tra,
giám sát còn giúp TTCM kịp thời điều chỉnh kế hoạch hoạt động
TCM đúng hướng, phù hợp với thực tiễn nhà trường và đảm bảo
đạt được mục tiêu đã định.
- Nội dung biện pháp và cách thực hiện biện pháp.
Người TTCM cần thực hiện những nội dung tăng cường
công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy chế chuyên môn
như sau:
+ Tìm hiểu xem các mục tiêu, mục đích GD trong nhà
trường thực hiện như thế nào và phát hiện các vấn đề khó khăn từ
đó tìm ra các giải pháp khắc phục, đưa đến mục tiêu dự kiến.
+ Phát hiện các mối liên hệ ngược về kết quả giảng dạy được
phản ánh từ phía GV, từ đó TTCM có kế hoạch điều chỉnh các
quyết định và các kế hoạch trong quản lý TCM. Đồng thời chỉ ra
những tồn tại của GV, đề ra biện pháp khắc phục, điều chỉnh nhằm
giúp đỡ GV nâng cao chất lượng chuyên môn cũng như chất
lượng GD toàn diện HS.
+ Giữ vững kỷ luật trong khi làm việc, khuyến khích sự cố
gắng của GV đồng thời có cơ sở vững chắc để đánh giá, xếp loại,
sử dụng, bồi dưỡng, đãi ngộ GV một cách thỏa đáng.
Làm tốt công tác kiểm tra tìm được thông tin ngược trong bộ
máy là đóng góp quan trọng trong việc kiểm soát quá trình GD
đồng thời thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ quan. Chức năng
quản lý này có nhiều cách thực hiện khác nhau, tuy nhiên cũng
bao gồm chủ yếu cách thức sau:
+ Cải tiến phương pháp kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy
chế chuyên môn, đảm bảo tính khách quan trung thực trong đánh
giá chất lượng chuyên môn. Giao quyền chủ động và tăng cường
trách nhiệm nhiều hơn cho các tổ phó, nhóm trưởng nhóm chuyên
môn trong việc kiểm tra, đánh giá hoạt động giảng dạy, công tác
của GV.
+ Tăng cường thanh tra, kiểm tra, lấy kết quả công việc (đối
chiếu kế hoạch đã được giao) làm thước đo đánh giá chất lượng,
hiệu quả các mặt công tác của từng thành viên trong TCM. Có kế
hoạch kiểm tra hồ sơ, ký duyệt giáo án mỗi tuần một lần. Tập
trung vào việc thực hiện quy chế chuyên môn: thực hiện phân
phối chương trình giảng dạy của Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT kế
hoạch của nhà trường thông qua kiểm tra sổ ghi đầu bài của lớp,