PHÒNG GD&ĐT PHÙ NINH
TRƯỜNG THCS PHÚ LỘC

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH NĂNG KHIẾU – LỚP 7
NĂM HỌC: 2018 - 2019
Môn: Ngữ văn.

ĐỀ CHÍNH THỨC

Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao đề)
Đề thi có 01 trang

Câu 1: (8,0 điểm)
Viết bài văn (khoảng 01 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về câu nói
sau:
“Đời phải trải qua giông tố nhưng không được cúi đầu trước giông tố”
(Trích “Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm”)

Câu 2: (12,0 điểm)
Nhận xét về hai bài thơ “Cảnh khuya” và “Rằm tháng giêng” của Hồ
Chí Minh, có ý kiến cho rằng:
“Hai bài thơ đã cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của Bác: Đó là sự hòa hợp
thống nhất giữa tâm hồn nghệ sĩ với cốt cách của người chiến sĩ”.
Bằng hiểu biết của em về hai bài thơ, hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

-----------------Hết----------------Họ và tên thí sinh…………………………………… Số báo danh……………………
Chữ ký của của giám thị 1……………………………………………………………….
Chữ ký của của giám thị 2……………………………………………………………….


PHÒNG GD&ĐT PHÙ NINH

TRƯỜNG THCS PHÚ LỘC

HƯỚNG DẪN CHẤM
CHỌN HỌC SINH NĂNG KHIẾU – LỚP 7
NĂM HỌC: 2018 - 2019
Môn: Ngữ văn.

ĐÁP ÁN

Hướng dẫn chấm có 0 trang
I. YÊU CẦU CHUNG

- Hướng dẫn chấm chỉ nêu những ý cơ bản, trên cơ sở các gợi ý đó giám khảo
(GK) có thể vận dụng linh hoạt, tránh cứng nhắc và nên cân nhắc trong từng
trường hợp cụ thể để phát hiện những bài làm thể hiện tố chất của học sinh giỏi
(kiến thức vững chắc, năng lực cảm thụ sâu sắc, tinh tế, kỹ năng làm bài tốt,…);
- GK nên khuyến khích những bài làm có sự sáng tạo, có phong cách riêng song
hợp lí. Có thể thưởng điểm cho các bài viết sáng tạo song không vượt quá khung
điểm của mỗi câu đã quy định.
- GK nên đánh giá bài làm của học sinh trên cả hai phương diện: kiến thức và kỹ
năng. Chỉ cho điểm tối đa ở mỗi ý khi thí sinh đạt được yêu cầu cả về nội dung
kiến thức và kỹ năng.
- Điểm toàn bài là 20 điểm, chi tiết đến 0,5đ. (không làm tròn số)
II. YÊU CẦU CỤ THỂ

Câu
1
(8,0đ)

Nội dung cần đạt


Thang
điểm

1. Yêu cầu về kĩ năng:
Dựa vào hai đoạn trích thơ đã cho, học sinh bằng lời văn của mình
diễn đạt thành bài văn hoàn chỉnh, nhưng đảm bảo các yêu cầu sau:

1,0

+ Đảm bảo bài văn hoàn chỉnh, đúng yêu cầu đề (khoảng 01 trang
giấy thi).
+ Bài văn chặt chẽ, diễn đạt trôi chảy, không mắc lỗi chính tả, dùng
từ và ngữ pháp.
2. Yêu cầu về kiến thức:
a) Giải thích khái niệm của đề bài (câu nói):
+ Giông tố ở đây dùng để chỉ cảnh gian nan đầy thử thách hoặc việc
xảy ra dữ dội.

1,0

+ Câu nói khẳng định: cuộc đời có thể trải qua nhiều gian nan nhưng
chớ cúi đầu trước khó khăn, chớ đầu hàng thử thách, gian nan. (Đây
là vấn đề nghị luận)

1,0

b) Giải thích, chứng minh vấn đề:



Có thể triển khai các ý:
+ Cuộc sống nhiều gian nan, thử thách nhưng con người không khuất
phục.

1,0

+ Gian nan, thử thách chính là môi trường tôi luyện con người

1,0

c) Khẳng đinh, bàn bạc mở rộng vấn đề:
+ Câu nói trên là tiếng nói của một lớp trẻ sinh ra và lớn lên trong
thời đại đầy bão táp, sống thật đẹp và hào hùng.

1,0

+ Câu nói thể hiện một quan niệm nhân sinh tích cực: Sống không sợ
gian nan, thử thách, phải có nghị lực và bản lĩnh.

1,0

+ Câu nói gợi cho bản thân nhiều suy nghĩ: Trong học tập, cuộc sống
bản thân phải luôn có ý thức phấn đấu vươn lên. Bởi cuộc đời không
phải con đường bằng phẳng mà đầy chông gai, mỗi lần vấp ngã
không được chán nản bi quan mà phải biết đứng dậy vươn lên. Để có
được điều này thì cần phải làm gì?

1,0

Lưu ý: Học sinh có thể làm nhiều cách và triển khai ý có thể khác

đáp án nhưng vẫn phải đảm bảo đúng ý nghĩa mà câu nói hướng đến.

2
(12,0đ
)

1. Yêu cầu về kĩ năng:
- Đảm bảo bài văn nghị luận văn học có bố cục rõ ràng, luận điểm
đầy đủ chính xác.
- Lời văn chuẩn xác diễn đạt trong sáng, ít sai chính tả ngữ pháp, cảm
xúc sâu sắc.
2. Yêu cầu về kiến thức:
* Giới thiệu vài nét về tác giả, hoàn cảnh sáng tác hai bài thơ,
trích dẫn nhận định.
* Giải thích: Học sinh cần giải thích được
- Tâm hồn nghệ sĩ: Là tâm hồn của con người có tình yêu tha thiết,
sống giao hòa với thiên nhiên, có những rung cảm tinh tế trước vẻ
đẹp của thiên nhiên.
- Cốt cách chiến sĩ: Là lòng yêu nước, phong thái ung dung lạc quan
của người chiến sĩ.
* Chứng minh:
Học sinh làm sáng tỏ qua hai luận điểm cơ bản sau:
LĐ 1. Vẻ đẹp tâm hồn nghệ sĩ
- Đó là rung cảm về âm thanh của tiếng suối từ xa vọng lại.
- Là sự say mê trước vẻ đẹp của đêm trăng
+ Trong bài Cảnh khuya: Đêm trăng giữa rừng Việt Bắc, ánh trăng
tỏa xuống vòm cây cổ thụ, bóng cây in xuống mặt đất như muôn
ngàn bông hoa lung linh huyền ảo, điệp từ “lồng” tạo cho bức tranh
như có thần bậc, giao hòa quấn quýt.
+ Trong bài Rằm tháng giêng: Vầng trăng đêm rằm sáng vằng vặc,

soi tỏ khắp không gian. Điệp từ “xuân” được lặp lại ba lần tạo nên
một vũ trụ tràn đầy sức xuân.
HS lấy dẫn chứng, phân tích làm rõ luận điểm
-> Đằng sau bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp là tâm hồn yêu thiên
nhiên tha thiết, sự rung cảm tinh tế của thi sĩ Hồ Chí Minh.

1,0

1,0
1,0

1,0
1,0

1,0

0,5


LĐ 2. Cốt cách chiến sĩ
- Cốt cách chiến sĩ thể hiện ở lòng yêu nước:
+ Nỗi niềm băn khoăn trăn trở cho vận mệnh của đất nước, thức tới
canh khuya lo việc nước. (HS lấy dẫn chứng, phân tích, làm rõ luận
điểm)
- Cốt cách chiến sĩ thể hiện ở tinh thần lạc quan, phong thái ung dung
của Bác:
+ Cả hai bài thơ đều được làm trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến
chống Pháp đầy gian khổ nhưng trong cả hai bài ta đều bắt gặp hình
ảnh của Bác với phong thái thật ung dung
+ Thể hiện ở những rung cảm tinh tế trước thiên nhiên đất nước. Mặc

dù ngày đêm lo nghĩ việc nước, nhiều đêm không ngủ nhưng tâm hồn
Người vẫn hướng lòng mình về vẻ đẹp đêm trăng.
+ Đêm trăng rằm tháng giêng đầy sức sống, trong trẻo, tươi sáng,
rộng lớn. Đằng sau bức tranh ấy là tinh thần lạc quan, phong thái
bình tĩnh ung dung tự tại của người chiến sĩ cách mạng.
+ Niềm lạc quan cách mạng còn được thể hiện ở hình ảnh con thuyền
lướt phơi phới trên dòng sông, chở đầy ánh trăng -> Vẻ đẹp của tạo
vật còn là một ẩn dụ cho tình hình kháng chiến đầy triển vọng lúc bấy
giờ. Đồng thời thể hiện hình ảnh của người chiến sĩ luận bàn việc
quân trong giây phút trở thành thi sĩ – một tao nhân mặc khách giữa
thiên nhiên.
* Đánh giá: Hai biểu hiện trong vẻ đẹp tâm hồn của Bác có sự hòa
hợp thống nhất một cách tự nhiên, không tách rời. Đây là vẻ đẹp
trong thơ người cũng là vẻ đẹp nhất quán trong con người Bác: Tâm
hồn nghệ sĩ và cốt cách người chiến sĩ.
* Chất văn chương trong bài viết, sự sáng tạo, phát hiện mới mẻ

1,0

0,5
0,5

0,5

0,5

1,5
1,0

3. Cách cho điểm.

- Từ 10-12 điểm với bài viết có đủ nội dung, lập luận chặt chẽ, thuyết
phục, cảm xúc sâu sắc, có chất văn, hơi thở văn học và sự phát hiện
mới mẻ
- Từ 7,5-9,5 điểm cho bài còn thiếu 1-2 ý, cảm xúc chưa sâu.
- Từ 5-6,5 điểm cho bài tỏ ra hiểu đề song còn chưa trọn vẹn về nội
dung, lập luận chưa chặt chẽ, còn mắc nhiều lỗi chính tả
- Từ 1-4,5 điểm cho bài viết yếu.

·

Lưu ý: Trân trọng bài làm có sáng tạo, cá tính, văn viết trong sáng. Nếu chỉ
phân tích bài thơ mà không có luận điểm khái quát và đánh giá thì không cho
quá ½ số điểm.