Trường THCS Hiếu Nghóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN CHÚ Ý VỀ VIỆC ÁP DỤNG
PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ
------------------------I. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG
Trong nhiều năm giảng dạy tôi thấy học sinh còn xem nhẹ
môn đòa lí, phương pháp học tập của học sinh còn lơ là,
chủ yếu là theo kiểu học thuộc lòng. Nhưng trong quá trình
đổi mới giáo dục hiện nay đòi hỏi người học phải tự tìm
tòi, khám phá kiến thức qua sách giáo khoa và các
phương tiện dạy học. Bản thân tôi thấy học sinh còn tiếp
thu chậm mà nguyên nhân là do học sinh vẫn quen với lối
học thụ động, gây khó khăn cho việc dạy học nêu vấn
đề.
II. LÍ DO
Chúng ta biết rằng từ trước đến nay dạy học là một nghề
hết sức khó khăn. Dạy cho đúng, dạy cho hay, cho học sinh
nắm vững kiến thức chính là nhiệm vụ rất nặng nề đối
với người giáo viên. Giờ học đòa đòi hỏi các em phải tập
trung lắng nghe, giải thích được các sự vật hiện tượng đòa lí
và tìm ra nguyên nhân dẫn đến sự việc đó, biết liên hệ
với thực tế…
Do ảnh hưởng từ phương pháp dạy học củ nên nhiều giáo
viên còn lúng túng trong việc áp dụng phương pháp thảo
luận mà đây là một trong những phương pháp mới có ý
nghóa lớn trong dạy học đặc biệt đối với môn đòa lí vì
phương pháp thảo luận nhóm có tác dụng:
+ Giúp cho học sinh mở rộng, đào sâu thêm những
vấn đề học tập trên cơ sở nhìn nhận chúng (các vấn đề)

Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 1


Trường THCS Hiếu Nghóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

một cách có suy nghó, phân tích chúng có lý lẽ, có dẫn
chứng minh họa, phát triển óc tư duy khoa học.
+ Giúp học sinh phát triển các kó năng nói, giao tiếp,
tranh luận, bồi dưỡng các phương pháp nghiên cứu một
cách vừa sức (như các phương pháp tìm đọc sách và tài
liệu tham khảo, làm thí nghiệm…).
+ Thông qua thảo luận có thể thay đổi quan điểm của
cá nhân nhờ cách lập luận lôgíc trên cơ sở các sự kiện,
thông tin của các học sinh khác trong nhóm, lớp.
+ Về phía giáo viên: quá trình thảo luận dưới sự
hướng dẫn của giáo viên sẽ tạo ra mối quan hệ hai chiều
giữa giáo viên và học sinh, giúp cho giáo viên nắm được
hiệu quả giáo dục về các mặt nhận thức, thái độ, quan
điểm, xu hướng hành vi của học sinh.
Từ thực tế và lợi ích nêu trên tôi quyết đònh nghiên
cứu và viết nên sáng kiến “Một số vấn đề cần chú ý
về việc áp dụng phương pháp thảo luận trong dạy học đòa
lí”.
III. MỤC TIÊU
Giúp học sinh và giáo viên nắm vững các bước thực
hiện cũng như việc chuẩn bò cho một tiết học có áp dụng

phương pháp thảo luận nhóm nhằm nâng cao chất lượng
môn đòa lí trong nhà trường trung học cơ sở.
IV. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
Để thảo luận đạt kết quả tốt, giáo viên cần quan
tâm đến các khâu quan trọng sau:
-Chuẩn bò nội dung thảo luận
-Tiến hành thảo luận

Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 2


Trường THCS Hiếu Nghóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

-Tổng kết thảo luận
1. Chuẩn bò nội dung thảo luận:
-Trước hết giáo viên cần chọn đề tài, chọn các vấn
đề thích hợp cho học sinh thảo luận. Những bài học sinh
thảo luận thường là những bài không khó về mặt nội
dung, nhưng lại được nhiều học sinh quan tâm, có cách giải
quyết khác nhau, đặc biệt phải gần gũi với cuộc sống
của học sinh. Nhất quyết không nên chọn những vấn đề
mà cách giải quyết đã rõ. Việc thảo luận trong trường
hợp này, sẽ biến thành một cuộc tham gia minh họa, làm
rõ thêm vấn đề.
-Vấn đề thứ hai cần lưu ý khi chọn đề tài thảo luận
là phải nghiên cứu xem học sinh đã biết gì, cảm thấy gì,
sẽ suy nghó gì về chủ đề sẽ nêu ra.

-Nội dung thảo luận có thể lấy từ sách giáo khoa Đòa
lí. Đó là các vấn đề môi trường, dân số, phát triển kinh
tế xã hội của đòa phương, đất nước như sự ô nhiễm
không khí và nguồn nước, rác thải, đô thò hóa không có
kế hoạch hoặc khai thác rừng quá mức, khả năng cung
cấp tài nguyên thiên nhiên, vò trí các nhà máy độc hại
gần khu vực dân cư, tượng đài lòch sử hoặc gần nguồn
nước. Phương thức này sẽ thúc đẩy, nảy sinh sự hứng thú
và sự tò mò giữa các học sinh.
-Khi đã chọn được vấn đề thảo luận đúng yêu cầu,
giáo viên cần báo cho học sinh chuẩn bò, ý kiến phát
biểu của học sinh phải ghi ra giấy. Từ đó học sinh sẽ ý
thức được yêu cầu, nội dung của vấn đề, các nguồn tài
liệu chính, phương pháp tiến hành, kế hoạch thực hiện và

Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 3


Trường THCS Hiếu Nghóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

nhiệm vụ của tập thể cũng như của từng cá nhân. Học
sinh cần nghiên cứu các sách báo và tài liệu có liên
quan, nếu cần thì phải tiến hành quan sát, tham quan các
đối tượng cần thiết, phải thí nghiệm, phải đàm thoại với
những người có thể cung cấp những thông tin có ích, có
thể thu thập hiện vật để có thể minh họa khi thảo luận.
-Trước khi thảo luận giáo viên có thể phải kiểm tra

tới từng chi tiết như: học sinh chuẩn bò nội dung thế nào ?
Tâm thế đã sẵn sàng tham gia thảo luận hay chưa? Các
điều kiện khác đã chuẩn bò ra sao ? Ví dụ: việc kê bàn
ghế, bảng con, bảng phụ….
2. Tiến hành thảo luận:
Khi tiến hành thảo luận, người hướng dẫn có thể là
giáo viên hoặc có thể là học sinh, nhiều trường đã có
kinh nghiệm là nên chỉ đònh và bồi dưỡng lần lượt các
em học sinh trong tổ, để mỗi em đều có khả năng hướng
dẫn thảo luận. Tuy nhiên bên cạnh đó việc làm này
thường rất khó nên chỉ có giáo viên là người hướng
dẫn thôi.
a. Mở đầu thảo luận
-Giáo viên nên đònh lượng thời gian, ban đầu có thể
cho các em làm việc cá nhân sau đó thảo luận nhóm.
-Giáo viên nên thông báo về chủ đề cần thảo
luận, quy trình và thủ tục thảo luận.
b. Hướng dẫn thảo luận:
Kết quả thảo luận phụ thuộc vào quan hệ giữa giáo
viên và học sinh, điều kiện cơ sở vật chất của nhà
trường và chủ đề đưa ra thảo luận. Quan hệ tốt giữa giáo

Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 4


Trường THCS Hiếu Nghóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM


viên và học sinh, thái độ cư xử, gương mặt, lời bình luận
của giáo viên sẽ làm cho hứng thú của học sinh tăng
lên. Vì vậy trong quá trình thảo luận giáo viên phải chú
ý:
-Làm nhiệm vụ quan sát, theo dõi mà không tham gia
ý kiến thảo luận
-Không cắt ngang lời học sinh, không phản ứng nếu
câu trả lời, tranh luận không đúng với ý mình. Tuy nhiên,
nhằm tăng thêm hứng thú của cuộc thảo luận, giáo
viên cũng có thể đưa các câu hỏi hoặc nêu ra cách
thảo luận để tạo không khí sôi nổi cho buổi thảo luận
đó.
-Khuyến khích sự tham gia của mỗi cá nhân, biểu thò
sự hài lòng hoặc thích thú với những câu trả lời hoặc
bình luận chính xác, tập trung vào những đóng góp tích cực
của học sinh.
-Một số học sinh cố tình đưa ra những thông tin ngoài
lề hoặc những sự kiện không thích hợp, hoặc những câu
hỏi ngờ nghệch, giả vờ thú vò giáo viên nên nhanh
chóng làm cho học sinh nhận thức được sự không phù hợp
của những hành động đó mà không làm tổn thương đến
cảm xúc của học sinh.
-Khi thảo luận giáo viên phải chú ý nghe những đều
học sinh nói để hiểu học sinh đònh nói gì. Nếu không sẽ
rất khó nhớ để tổng kết các ý kiến thảo luận của học
sinh. Nên ghi chép lại những điểm cơ bản của mỗi ý kiến
để phát hiện những mâu thuẫn trong các ý kiến phát

Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 5



Trường THCS Hiếu Nghóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

biểu, kòp thời nêu vấn đề cho học sinh tập trung giải
quyết, tránh được tình trạng thảo luận miên man ngoài lề.
* Một số kó thuật đặc biệt cho giai đoạn đầu và cuối
của buổi thảo luận.
- Kinh nghiệm cho thấy: Bắt đầu buổi thảo luận,
không khí rất trầm. Để khắc phục tình trạng đó, nên kích
thích xúc cảm của học sinh (mồi nước vào bơm để cho
máy bơm vận hành) và kích thích học sinh để thoát ra một
số năng lượng xúc cảm của họ bằng cách cung cấp cho
nhóm ( lớp ) các xúc cảm thông thường như đưa ra các tình
huống, các mẫu báo mới, các tờ rơi dưới dạng hình vẽ,
số liệu về chủ đề thảo luận để học sinh có chỗ dựa mà
thảo luận. Đó là con đường đáng tin cậy nhất để đảm
bảo rằng: Học sinh sẽ sẵn sàng nói.
- Giáo viên còn phải biết kết thúc thảo luận, sau khi
phần lớn học sinh đã trao đổi ý kiến. Giáo viên có thể
thông báo cho học sinh việc kết thúc buổi thảo luận bằng
câu hỏi: “ còn có ý kiến nào khác không trước khi
chúng ta cùng thống nhất vấn đề này ?” để cho những
học sinh chưa bao giờ được nói biết rằng: Họ cần phải nói
ngay lúc đó.
c. Tổng kết thảo luận
Cuối buổi thảo luận giáo viên cần phải:
-Tổng kết những ý kiến phát biểu, nêu lên một

cách xúc tích và có hệ thống những ý kiến thống nhất
và chưa thống nhất.
-Tham gia ý kiến về những điều chưa thống nhất và
bổ xung thêm những ý kiến cần thiết.

Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 6


Trường THCS Hiếu Nghóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

-Đánh giá các ý kiến phát biểu, nhận xét về tinh
thần, thái độ làm việc chung của nhóm, của cá nhân.
3. Hình thức thảo luận:
Theo phạm vi tổ chức thì thường ở các trường THCS sử
dụng phương pháp thảo luận theo nhóm nhỏ
Hình thức này tạo điều kiện để học sinh tham gia một
cách thoải mái và rộng rãi hơn. Khi thảo luận theo nhóm
nhỏ, những học sinh vốn dè dặt trước khi phát biểu trước
cả lớp cũng cảm thấy thoải mái hơn, ngay cả người ít nói
cũng có thể trình bay ý kiến của mình, có thể trình bày
bằng lời kèm theo tranh ảnh, bảng biểu, hình vẽ. Sau khi
đại diện các nhóm lên báo cáo kết quả của nhóm, giáo
viên sẽ là người tổng kết cuộc thảo luận. Hình thức
thảo luận theo nhóm có nhiều ưu điểm nên hình thức này
hiện nay đang được sử dụng phổ biến.
4. Các điều kiện để thảo luận.
Kích thước phòng học, kích thước, kiểu bàn là một là

một nhân tố cản trở việc thảo luận. Một số giáo viên
có kinh nghiệm đã sắp xếp bố trí lớp thành 4 nhóm, kê 2
bàn vào nhau để học sinh dễ dàng thảo luận. Sự sắp xếp
chỗ ngồi có tác động đến chất lượng của việc thảo
luận ít hơn là kó năng của giáo viên trong việc khuyến
khích, hướng dẫn học sinh thảo luận.
Khó khăn lớn nhất trong vấn đề thảo luận là về
thời gian. Vì vậy, giáo viên phải cân nhắc giữa việc đảm
bảo mục tiêu với thời gian đã quy đònh. Nếu vấn đề thảo
luận đơn giản thì sẽ đủ thời gian để đưa ra các giải pháp.

Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 7


Trường THCS Hiếu Nghóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Còn nếu vấn đề thảo luận phức tạp thì giáo viên phải
cân nhắc rất kó về thời gian.
V. KẾT QUẢ
Qua quá trình áp dụng kinh nghiệm trên tôi thấy hiệu
quả khá cao, học sinh hứng thú học tập, phát huy tối đa
tính tích cực của học sinh, học sinh có tư duy, suy nghó, sáng
tạo, nắm vững bài rất nhanh chất lượng của bộ môn
không ngừng tăng lên.
NĂM HỌC

GIỎI


KHÁ

2006 – 2007
2007 – 2008
2008 – 2009

30,1%
36,8%
51,9%

46,9%
44%
39,4%

TRUNG
BÌNH
19%
18,4%
8,7%

YẾU
4%
0,8%

VI. KẾT LUẬN:
Trên đây chỉ là một số kinh nghiệm của cá nhân
và tôi đã áp dụng vào việc dạy đòa lí, tôi thấy kết quả
rất khả quan. Nhưng chắc chắn rằng đây là những kinh
nghiệm của bản thân thì không thể nào không thiếu sót.

Rất mong được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô, các
bạn đồng nghiệp để giúp cho tôi có thêm nhiều kinh
nghiệm hơn trong công tác giảng dạy nhằm nâng cao chất
lượng giảng dạy ở môn Đòa lí. Xin chân thành cảm ơn.


DUYỆT
Giáo viên

Hiếu Nghóa, ngày 25
tháng 12 năm 2009
CỦA
TỔ
CHUYÊN
MÔN

Lê ngọc Hùng

Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 8


Trường THCS Hiếu Nghóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

 DUYỆT CỦA BAN GIÁM HIỆU
…………………………………………………………………………………………
……
…………………………………………………………………………………………

……
…………………………………………………………………………………………
……
…………………………………………………………………………………………
…….
…………………………………………………………………………………………
……
HIỆU TRƯỞNG
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN CHÚ Ý VỀ VIỆC ÁP DỤNG
PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ
------------------------I. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG
Trong nhiều năm giảng dạy tơi thấy học sinh còn xem nhẹ mơn địa lí, phương pháp
học tập của học sinh còn lơ là, chủ yếu là theo kiểu học thuộc lòng. Nhưng trong q
trình đổi mới giáo dục hiện nay đòi hỏi người học phải tự tìm tòi, khám phá kiến thức
qua sách giáo khoa và các phương tiện dạy học. Bản thân tơi thấy học sinh còn tiếp thu
chậm mà ngun nhân là do học sinh vẫn quen với lối học thụ động, gây khó khăn cho
việc dạy học nêu vấn đề.
II. LÍ DO
Chúng ta biết rằng từ trước đến nay dạy học là một nghề hết sức khó khăn. Dạy cho
đúng, dạy cho hay, cho học sinh nắm vững kiến thức chính là nhiệm vụ rất nặng nề đối
với người giáo viên. Giờ học địa đòi hỏi các em phải tập trung lắng nghe, giải thích
được các sự vật hiện tượng địa lí và tìm ra ngun nhân dẫn đến sự việc đó, biết liên
hệ với thực tế…
Do ảnh hưởng từ phương pháp dạy học củ nên nhiều giáo viên còn lúng túng trong
việc áp dụng phương pháp thảo luận mà đây là một trong những phương pháp mới có
Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 9


Trường THCS Hiếu Nghóa


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ý nghĩa lớn trong dạy học đặc biệt đối với mơn địa lí vì phương pháp thảo luận nhóm
có tác dụng:
+ Giúp cho học sinh mở rộng, đào sâu thêm những vấn đề học tập trên cơ sở
nhìn nhận chúng (các vấn đề) một cách có suy nghĩ, phân tích chúng có lý lẽ, có dẫn
chứng minh họa, phát triển óc tư duy khoa học.
+ Giúp học sinh phát triển các kĩ năng nói, giao tiếp, tranh luận, bồi dưỡng các
phương pháp nghiên cứu một cách vừa sức (như các phương pháp tìm đọc sách và tài
liệu tham khảo, làm thí nghiệm…).
+ Thơng qua thảo luận có thể thay đổi quan điểm của cá nhân nhờ cách lập luận
lơgíc trên cơ sở các sự kiện, thơng tin của các học sinh khác trong nhóm, lớp.
+ Về phía giáo viên: q trình thảo luận dưới sự hướng dẫn của giáo viên sẽ tạo
ra mối quan hệ hai chiều giữa giáo viên và học sinh, giúp cho giáo viên nắm được hiệu
quả giáo dục về các mặt nhận thức, thái độ, quan điểm, xu hướng hành vi của học
sinh.
Từ thực tế và lợi ích nêu trên tơi quyết định nghiên cứu và viết nên sáng kiến
“Một số vấn đề cần chú ý về việc áp dụng phương pháp thảo luận trong dạy học địa
lí”.
III. MỤC TIÊU
Giúp học sinh và giáo viên nắm vững các bước thực hiện cũng như việc chuẩn
bị cho một tiết học có áp dụng phương pháp thảo luận nhóm nhằm nâng cao chất
lượng mơn địa lí trong nhà trường trung học cơ sở.
IV. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
Để thảo luận đạt kết quả tốt, giáo viên cần quan tâm đến các khâu quan trọng
sau:
-Chuẩn bị nội dung thảo luận
-Tiến hành thảo luận
-Tổng kết thảo luận

1. Chuẩn bị nội dung thảo luận:

Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 10


Trường THCS Hiếu Nghóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

-Trước hết giáo viên cần chọn đề tài, chọn các vấn đề thích hợp cho học sinh
thảo luận. Những bài học sinh thảo luận thường là những bài khơng khó về mặt nội
dung, nhưng lại được nhiều học sinh quan tâm, có cách giải quyết khác nhau, đặc biệt
phải gần gũi với cuộc sống của học sinh. Nhất quyết khơng nên chọn những vấn đề mà
cách giải quyết đã rõ. Việc thảo luận trong trường hợp này, sẽ biến thành một cuộc
tham gia minh họa, làm rõ thêm vấn đề.
-Vấn đề thứ hai cần lưu ý khi chọn đề tài thảo luận là phải nghiên cứu xem học
sinh đã biết gì, cảm thấy gì, sẽ suy nghĩ gì về chủ đề sẽ nêu ra.
-Nội dung thảo luận có thể lấy từ sách giáo khoa Địa lí. Đó là các vấn đề mơi
trường, dân số, phát triển kinh tế xã hội của địa phương, đất nước như sự ơ nhiễm
khơng khí và nguồn nước, rác thải, đơ thị hóa khơng có kế hoạch hoặc khai thác rừng
q mức, khả năng cung cấp tài ngun thiên nhiên, vị trí các nhà máy độc hại gần
khu vực dân cư, tượng đài lịch sử hoặc gần nguồn nước. Phương thức này sẽ thúc đẩy,
nảy sinh sự hứng thú và sự tò mò giữa các học sinh.
-Khi đã chọn được vấn đề thảo luận đúng u cầu, giáo viên cần báo cho học
sinh chuẩn bị, ý kiến phát biểu của học sinh phải ghi ra giấy. Từ đó học sinh sẽ ý thức
được u cầu, nội dung của vấn đề, các nguồn tài liệu chính, phương pháp tiến hành,
kế hoạch thực hiện và nhiệm vụ của tập thể cũng như của từng cá nhân. Học sinh cần
nghiên cứu các sách báo và tài liệu có liên quan, nếu cần thì phải tiến hành quan sát,
tham quan các đối tượng cần thiết, phải thí nghiệm, phải đàm thoại với những người

có thể cung cấp những thơng tin có ích, có thể thu thập hiện vật để có thể minh họa khi
thảo luận.
-Trước khi thảo luận giáo viên có thể phải kiểm tra tới từng chi tiết như: học
sinh chuẩn bị nội dung thế nào ? Tâm thế đã sẵn sàng tham gia thảo luận hay chưa?
Các điều kiện khác đã chuẩn bị ra sao ? Ví dụ: việc kê bàn ghế, bảng con, bảng phụ….
2. Tiến hành thảo luận:
Khi tiến hành thảo luận, người hướng dẫn có thể là giáo viên hoặc có thể là học
sinh, nhiều trường đã có kinh nghiệm là nên chỉ định và bồi dưỡng lần lượt các em học

Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 11


Trường THCS Hiếu Nghóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

sinh trong tổ, để mỗi em đều có khả năng hướng dẫn thảo luận. Tuy nhiên bên cạnh đó
việc làm này thường rất khó nên chỉ có giáo viên là người hướng dẫn thơi.
a. Mở đầu thảo luận
-Giáo viên nên định lượng thời gian, ban đầu có thể cho các em làm việc cá
nhân sau đó thảo luận nhóm.
-Giáo viên nên thơng báo về chủ đề cần thảo luận, quy trình và thủ tục thảo
luận.
b. Hướng dẫn thảo luận:
Kết quả thảo luận phụ thuộc vào quan hệ giữa giáo viên và học sinh, điều kiện
cơ sở vật chất của nhà trường và chủ đề đưa ra thảo luận. Quan hệ tốt giữa giáo viên
và học sinh, thái độ cư xử, gương mặt, lời bình luận của giáo viên sẽ làm cho hứng thú
của học sinh tăng lên. Vì vậy trong q trình thảo luận giáo viên phải chú ý:
-Làm nhiệm vụ quan sát, theo dõi mà khơng tham gia ý kiến thảo luận

-Khơng cắt ngang lời học sinh, khơng phản ứng nếu câu trả lời, tranh luận
khơng đúng với ý mình. Tuy nhiên, nhằm tăng thêm hứng thú của cuộc thảo luận, giáo
viên cũng có thể đưa các câu hỏi hoặc nêu ra cách thảo luận để tạo khơng khí sơi nổi
cho buổi thảo luận đó.
-Khuyến khích sự tham gia của mỗi cá nhân, biểu thị sự hài lòng hoặc thích thú
với những câu trả lời hoặc bình luận chính xác, tập trung vào những đóng góp tích cực
của học sinh.
-Một số học sinh cố tình đưa ra những thơng tin ngồi lề hoặc những sự kiện
khơng thích hợp, hoặc những câu hỏi ngờ nghệch, giả vờ thú vị giáo viên nên nhanh
chóng làm cho học sinh nhận thức được sự khơng phù hợp của những hành động đó
mà khơng làm tổn thương đến cảm xúc của học sinh.
-Khi thảo luận giáo viên phải chú ý nghe những đều học sinh nói để hiểu học
sinh định nói gì. Nếu khơng sẽ rất khó nhớ để tổng kết các ý kiến thảo luận của học
sinh. Nên ghi chép lại những điểm cơ bản của mỗi ý kiến để phát hiện những mâu
thuẫn trong các ý kiến phát biểu, kịp thời nêu vấn đề cho học sinh tập trung giải quyết,
tránh được tình trạng thảo luận miên man ngồi lề.
Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 12


Trường THCS Hiếu Nghóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

* Một số kĩ thuật đặc biệt cho giai đoạn đầu và cuối của buổi thảo luận.
- Kinh nghiệm cho thấy: Bắt đầu buổi thảo luận, khơng khí rất trầm. Để khắc
phục tình trạng đó, nên kích thích xúc cảm của học sinh (mồi nước vào bơm để cho
máy bơm vận hành) và kích thích học sinh để thốt ra một số năng lượng xúc cảm của
họ bằng cách cung cấp cho nhóm ( lớp ) các xúc cảm thơng thường như đưa ra các tình
huống, các mẫu báo mới, các tờ rơi dưới dạng hình vẽ, số liệu về chủ đề thảo luận để

học sinh có chỗ dựa mà thảo luận. Đó là con đường đáng tin cậy nhất để đảm bảo
rằng: Học sinh sẽ sẵn sàng nói.
- Giáo viên còn phải biết kết thúc thảo luận, sau khi phần lớn học sinh đã trao
đổi ý kiến. Giáo viên có thể thơng báo cho học sinh việc kết thúc buổi thảo luận bằng
câu hỏi: “ còn có ý kiến nào khác khơng trước khi chúng ta cùng thống nhất vấn đề
này ?” để cho những học sinh chưa bao giờ được nói biết rằng: Họ cần phải nói ngay
lúc đó.
c. Tổng kết thảo luận
Cuối buổi thảo luận giáo viên cần phải:
-Tổng kết những ý kiến phát biểu, nêu lên một cách xúc tích và có hệ thống
những ý kiến thống nhất và chưa thống nhất.
-Tham gia ý kiến về những điều chưa thống nhất và bổ xung thêm những ý kiến
cần thiết.
-Đánh giá các ý kiến phát biểu, nhận xét về tinh thần, thái độ làm việc chung
của nhóm, của cá nhân.
3. Hình thức thảo luận:
Theo phạm vi tổ chức thì thường ở các trường THCS sử dụng phương pháp thảo
luận theo nhóm nhỏ
Hình thức này tạo điều kiện để học sinh tham gia một cách thoải mái và rộng rãi
hơn. Khi thảo luận theo nhóm nhỏ, những học sinh vốn dè dặt trước khi phát biểu
trước cả lớp cũng cảm thấy thoải mái hơn, ngay cả người ít nói cũng có thể trình bay ý
kiến của mình, có thể trình bày bằng lời kèm theo tranh ảnh, bảng biểu, hình vẽ. Sau
khi đại diện các nhóm lên báo cáo kết quả của nhóm, giáo viên sẽ là người tổng kết
Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 13


Trường THCS Hiếu Nghóa

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM


cuộc thảo luận. Hình thức thảo luận theo nhóm có nhiều ưu điểm nên hình thức này
hiện nay đang được sử dụng phổ biến.
4. Các điều kiện để thảo luận.
Kích thước phòng học, kích thước, kiểu bàn là một là một nhân tố cản trở việc
thảo luận. Một số giáo viên có kinh nghiệm đã sắp xếp bố trí lớp thành 4 nhóm, kê 2
bàn vào nhau để học sinh dễ dàng thảo luận. Sự sắp xếp chỗ ngồi có tác động đến chất
lượng của việc thảo luận ít hơn là kĩ năng của giáo viên trong việc khuyến khích,
hướng dẫn học sinh thảo luận.
Khó khăn lớn nhất trong vấn đề thảo luận là về thời gian. Vì vậy, giáo viên phải
cân nhắc giữa việc đảm bảo mục tiêu với thời gian đã quy định. Nếu vấn đề thảo luận
đơn giản thì sẽ đủ thời gian để đưa ra các giải pháp. Còn nếu vấn đề thảo luận phức
tạp thì giáo viên phải cân nhắc rất kĩ về thời gian.
V. KẾT QUẢ
Qua q trình áp dụng kinh nghiệm trên tơi thấy hiệu quả khá cao, học sinh
hứng thú học tập, phát huy tối đa tính tích cực của học sinh, học sinh có tư duy, suy
nghĩ, sáng tạo, nắm vững bài rất nhanh chất lượng của bộ mơn khơng ngừng tăng lên.
NĂM HỌC
2013 – 2014
2014 – 2015

GIỎI
36,8%
51,9%

KHÁ
44%
39,4%

TRUNG BÌNH

18,4%
8,7%

YẾU
0,8%

VI. KẾT LUẬN:
Trên đây chỉ là một số kinh nghiệm của cá nhân và tơi đã áp dụng vào việc dạy
địa lí, tơi thấy kết quả rất khả quan. Nhưng chắc chắn rằng đây là những kinh nghiệm
của bản thân thì khơng thể nào khơng thiếu sót. Rất mong được sự đóng góp ý kiến
của các thầy cơ, các bạn đồng nghiệp để giúp cho tơi có thêm nhiều kinh nghiệm hơn
trong cơng tác giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy ở mơn Địa lí. Xin chân
thành cảm ơn.

Giáo viên thực hiện : Lê Ngọc Hùng
Trang 14