PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

BỘ GIÁO DỤC VÀO ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP. HCM
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

PHẦN MỀM QUẢN LÝ
PHÒNG KHÁM ĐA KHOA
Ngành
: Công Nghệ Thông Tin
Niên khóa
: 2006 – 2010
Lớp
: TC05DTDN
Sinh viên thực hiện:
Trần Thị Tuyết - 05230089
Trương Thanh Giang - 05230017

ĐỒNG NAI, tháng 12 năm 2010
GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

I

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP HCM
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

PHẦN MỀM QUẢN LÝ
PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

Giáo viên hướng dẫn:
Ths. Nguyễn Đức Công Song

Sinh viên thực hiện:
Trần Thị Tuyết
Trương Thanh Giang

ĐỒNG NAI, tháng 12 năm 2010
GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

I

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

[U\

Giáo viên hướng dẫn: Ths.Nguyễn Đức Công Song


Giáo viên phản biện: Ths.Mai Anh Thơ

Luận văn cử nhân được bảo vệ tại HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN CỬ NHÂN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP. HCM ngày 30 tháng 12 năm 2010

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

II

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

Nhận xét của giáo viên hướng dẫn
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................

Nhận xét của giáo viên phản biện

.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

III

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

SINH VIÊN THỰC HIỆN
[U\
Họ tên: Trần Thị Tuyết

Phái: Nữ

Ngày tháng năm sinh: 03/11/1964

Nơi sinh: Tp.Hồ Chí Minh


Chuyên ngành: Hệ thống thông tin
Địa chỉ: 18/2 tổ 12, Kp 2, phường Thống Nhất, Tp Biên Hòa, Đồng Nai
Điện thoại liên lạc: 0915863696
Email:
Họ tên: Trương Thanh Giang

Phái: Nam

Ngày tháng năm sinh: 29/4/1985.

Nơi sinh: Biên Hòa - ĐN

Chuyên ngành: Hệ thống thông tin
Địa chỉ: 2/12A, Kp 7, phường Tam Hiệp, Tp Biên Hòa, Đồng Nai
Điện thoại liên lạc: 0907131094
Email:

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

IV

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

LỜI CÁM ƠN
[U\
Chúng em xin trân trọng gởi lời cảm ơn đến quý Thầy, Cô khoa Công

nghệ Thông tin Trường Đại học Nông Lâm Thành Phố Hồ Chí Minh đã giảng
dạy và truyền đạt những kiến thức quý báu cho chúng em suốt những năm
tháng đại học.
Xin chân thành cảm ơn thầy Nguyễn Đức Công Song đã tận tình
hướng dẫn, giúp đỡ, động viên chúng em hoàn thành luận văn này.
Mặc dù chúng em đã cố gắng hoàn thành tốt đề tài trong phạm vi và
khả năng cho phép nhưng do giới hạn về mặt thời gian và kiến thức nên chắc
chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Chúng em kính mong
nhận được sự cảm thông và tận tình chỉ bảo của quý Thầy Cô và đó là những
bài học kinh nghiệm quý báu cho chúng em sau này.

Sinh viên thực hiện
Trần Thị Tuyết
Trương Thanh Giang

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

V

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

MỤC LỤC

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN........................................................................................1
1.1. Lý do chọn đề tài ...............................................................................................1
1.2. Mục tiêu .............................................................................................................2
1.3. Phát biểu bài toán: .............................................................................................2

1.4. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................5
1.5. Phạm vi nghiên cứu ...........................................................................................5
CHƯƠNG 2. KHẢO SÁT HIỆN TRẠNG ..................................................................6
2.1. Khảo sát thực tế tại Bệnh viện Phổi Đồng Nai: ................................................6
2.1.1. Giới thiệu về Bệnh viện: ............................................................................6
2.1.2. Một số biểu mẫu đang dùng tại phòng khám: (xem phụ lục) ....................7
2.2. Các phần mềm tham khảo: ................................................................................7
2.2.1. HKMA CMS 3.0 (The Hong Kong Medical Association TaoYuan
Project Clinic Management System 3.0) ..................................................................7
2.2.1.1. Giới thiệu: ............................................................................................7
2.2.1.2. Các chức năng chính của hệ thống: .....................................................8
2.2.1.3. Nhận xét, đánh giá phần mềm: ............................................................8
2.2.2. Hệ thống phần mềm quản lý bệnh viện YKHOA.NET .............................9
2.2.2.1. Giới thiệu: ............................................................................................9
2.2.2.2. Các chức năng chính của hệ thống: .....................................................9
2.2.2.3. Nhận xét, đánh giá phần mềm: ............................................................9
2.3. Định hướng phát triển: ......................................................................................9
CHƯƠNG 3. MÔI TRƯỜNG VÀ CÔNG CỤ PHÁT TRIỂN..................................11
3.1. NGHIỆP VỤ CHUYÊN MÔN .......................................................................11
3.1.1. Một số danh từ y khoa: ............................................................................11
3.1.2. Nghiệp vụ chuyên môn: ...........................................................................11
3.1.3. Thống kê báo cáo: ....................................................................................13
3.2. CÔNG CỤ PHÁT TRIỂN: ..............................................................................13
3.2.1. Plugin WindowBuilder Pro: ....................................................................13

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

VI

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang



PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

3.2.2. Jasper Reports: .........................................................................................14
CHƯƠNG 4. HIỆN THỰC HỆ THỐNG ..................................................................16
4.1. XÂY DỰNG PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA...........16
4.1.1.Yêu cầu: ....................................................................................................16
4.1.1.1. Yêu cầu tổng thể: ...............................................................................16
4.1.1.2. Yêu cầu chi tiết: .................................................................................16
4.1.2. Kiến trúc vật lý: .......................................................................................18
4.1.3. Sơ đồ Usecase ..........................................................................................19
4.1.3.1. Đăng nhập: .........................................................................................19
4.1.3.2. Đăng ký khám bệnh: ..........................................................................20
4.1.3.3. Xem danh sách bệnh nhân đăng ký khám bệnh:................................21
4.1.3.4. Xem thông tin lần khám gần nhất của bệnh nhân:.............................21
4.1.3.5. Cập nhật đăng ký khám bệnh:............................................................22
4.1.3.6. Cập nhật sinh hiệu:.............................................................................23
4.1.3.7. Khám bệnh: ........................................................................................24
4.1.3.8. Chỉ định cậm lâm sàng: .....................................................................25
4.1.3.9. Xem hồ sơ bệnh nhân: .......................................................................25
4.1.3.10. In toa thuốc: .....................................................................................26
4.1.3.11. Toa thuốc cũ:....................................................................................27
4.1.3.12. Xem danh sách bệnh nhân khám bệnh: ...........................................27
4.1.3.13. Nhập thuốc: ......................................................................................28
4.1.3.14. Bán thuốc: ........................................................................................28
4.1.3.15. Thống kê báo cáo: ............................................................................29
4.1.3.16. In hóa đơn bán thuốc: ......................................................................30
4.1.3.17. Quản lý người dùng: ........................................................................31
4.1.3.18. Quản lý nhóm người dùng: ..............................................................32

4.1.4. Sơ đồ Activity: .........................................................................................34
4.1.4.1 Sơ đồ Activity cho Chức năng đăng nhập ..........................................34
4.1.4.2 Sơ đồ Activity cho chức năng tạo mới ...............................................35
4.1.4.3 Sơ đồ Activity cho chức năng cập nhật ..............................................36
4.1.4.4 Sơ đồ Activity cho chức năng xóa đối tượng .....................................37

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

VII

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

4.1.4.5 Sơ đồ Activity cho chức năng báo cáo ...............................................37
4.1.4.6 Sơ đồ Activity cho chức năng phân quyền .........................................38
4.1.5. Class Diagram:.........................................................................................39
4.1.6. Mô hình cơ sở dữ liệu: .............................................................................40
4.1.7. Một số màn hình chính: ...........................................................................41
4.2. VẤN ĐỀ GẶP PHẢI TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG VÀ
HƯỚNG GIẢI QUYẾT .........................................................................................54
4.2.1. Vấn đề gặp phải: ......................................................................................54
4.2.2. Hướng giải quyết .....................................................................................55
CHƯƠNG 5. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN .......................57
5.1. Kết quả đạt được............................................................................................57
5.2. Phạm vi ứng dụng ..........................................................................................58
5.3. Ưu điểm .........................................................................................................58
5.4. Nhược điểm ...................................................................................................58
5.5. Hướng phát triển:...........................................................................................58

TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................................59
[1] Hệ thống phần mềm quản lý bệnh viện YKHOA.NET ....................................59
[2] HKMA CMS 3.0 (The Hong Kong Medical Association TaoYuan Project
Clinic Management System 3.0) ............................................................................59
[3] JasperReports 3.5 for Java Developers - Packt Publishing (09/2009)..............59
[4] WindowBuilder Pro: .........................................................................................59
PHỤ LỤC .....................................................................................................................1
1. Một số biểu mẫu bệnh viện: .................................................................................1

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

VIII

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

DANH MỤC CÁC HÌNH
Trang
Hình 4.1.3. 1: Sơ đồ usecase ......................................................................................19
Hình 4.1.4. 1 Sơ đồ Activity cho chức năng đăng nhập ...........................................34
Hình 4.1.4. 2: Sơ đồ Activity cho chức năng tạo mới ...............................................35
Hình 4.1.4. 3: Sơ đồ Activity cho chức năng cập nhật ..............................................36
Hình 4.1.4. 4: Sơ đồ Activity cho chức năng xóa đối tượng .....................................37
Hình 4.1.4. 5: Sơ đồ Activity cho chức năng báo cáo ...............................................37
Hình 4.1.4. 6: Sơ đồ Activity cho chức năng phân quyền .........................................38
Hình 4.1.5. 1: Class Diagram .....................................................................................39
Hình 4.1.6. 1: Mô hình cơ sở dữ liệu .........................................................................40
Hình 4.1.7. 1 Màn hình chính ....................................................................................41

Hình 4.1.7. 2 Đăng ký khám bệnh .............................................................................41
Hình 4.1.7. 3 Danh sách bệnh nhân đăng ký khám bệnh ...........................................42
Hình 4.1.7. 4 Danh sách bệnh nhân chờ khám ..........................................................42
Hình 4.1.7. 5 Khám bệnh ...........................................................................................43
Hình 4.1.7. 6 Dấu hiệu sinh tồn .................................................................................43
Hình 4.1.7. 7 Xem hồ sơ bệnh nhân...........................................................................44
Hình 4.1.7. 8 Chỉ định cận lâm sàng ..........................................................................45
Hình 4.1.7. 9 Phiếu chỉ định cận lâm sàng.................................................................46
Hình 4.1.7. 10 Lấy thông tin toa thuốc cũ .................................................................47
Hình 4.1.7. 11 Màn hình bán thuốc ...........................................................................48
Hình 4.1.7. 12 Hóa đơn bán thuốc .............................................................................49
Hình 4.1.7. 13 Màn hình nhập thuốc .........................................................................50
Hình 4.1.7. 14 Báo cáo hoạt động khám bệnh ...........................................................51
Hình 4.1.7. 15 Báo cáo tồn kho..................................................................................52
Hình 4.1.7. 16 Danh mục bệnh ..................................................................................53
Hình 4.1.7. 17 Cập nhật thông tin người dùng ..........................................................53

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

IX

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

TÓM TẮT
Tên đề tài:
PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA
Nội dung nghiên cứu

- Thông tin quản lý chuyên môn khám chữa bệnh.
- Xây dựng phần mềm ứng dụng gồm 2 phân hệ: quản lý khám bệnh và
quản lý nhà thuốc Bệnh viện.
Hướng tiếp cận và giải quyết vấn đề
- Khảo sát yêu cầu thực tế về việc quản lý khám bệnh tại phòng khám đa khoa
Bệnh viện Phổi Đồng Nai.
- Phân tích tính khả thi của các yêu cầu
- Tham khảo các phần mềm có chức năng tương ứng
- Tìm hiểu các công cụ để xây dựng phần mềm.
- Xây dựng phần mềm ứng dụng vào thực tế
Một số kết quả đạt được
- Quản lý tiếp nhận bệnh nhân đăng ký khám bệnh
- Quản lý thông tin khám bệnh của bệnh nhân
- Quản lý nhà thuốc Bệnh viện: nhập thuốc, bán thuốc
- Quản trị hệ thống - người dùng: phân quyền sử dụng cho từng người dùng,
nhóm người sử dụng, quản lý các danh mục.

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

X

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN

1.1. Lý do chọn đề tài
Bước vào thế kỷ XXI, kinh tế tri thức với sản phẩm mũi nhọn là công nghệ

thông tin đang thể hiện vai trò và sức mạnh vượt trội chi phối các hoạt động của con
người. Đặc biệt, công nghệ thông tin là phương tiện trợ giúp đắc lực và có hiệu quả
cao trong công tác quản lý nền hành chính nói chung và quản lý ngành Y tế nói
riêng.
Vì vậy, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý bệnh viện là
một yêu cầu bức thiết nhằm nâng cao chất lượng của công tác quản lý bệnh viện,
góp phần thúc đẩy bệnh viện phát triển toàn diện, từng bước đáp ứng được yêu cầu
về khám chữa bệnh và chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân.
Khi chưa đưa tin học vào quản lý Bệnh viện, mọi việc xem như cũng có vẻ trôi
chảy, vì thói quen đã đi vào cách suy nghĩ, cách làm việc. Thật ra không quản lý
bằng máy tính sẽ có đầy lỗ hổng, nhất là không thể xem toàn bộ thông tin về người
bệnh một cách nhanh chóng, bệnh nhân đó đã đến khám và điều trị bao nhiêu lần,
chẩn đoán là gì, đã điều trị những thuốc nào? Và khi số lượng hồ sơ bệnh nhân quá
nhiều sẽ dễ dẫn đến sai sót và mất nhiều thời gian. Chính vì vậy phần mềm quản lý
Phòng khám đa khoa ra đời với sự kết hợp của hai phân hệ quản lý khám bệnh và
quản lý nhà thuốc bệnh viện sẽ giúp bệnh viện quản lý chặt chẽ, khoa học thông tin
bệnh nhân đến khám bệnh, giúp cho việc khám chữa bệnh cho bệnh nhân nhanh
chóng không để bệnh nhân phải chờ đợi lâu đồng thời quản lý chặt chẽ hoạt động
của nhà thuốc Bệnh viện

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

1

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

1.2. Mục tiêu

Xây dựng phần mềm đạt được hai mục tiêu sau:
- Quản lý khám bệnh: các thông tin hành chính và thông tin khám bệnh của
bệnh nhân để tái sử dụng trong toàn bộ hệ thống phần mềm và trong các lần khám
sau.
- Quản lý nhà thuốc Bệnh viện bao gồm: quản lý nhập thuốc - xuất thuốc, quản
lý thông tin thuốc vừa bán thuốc theo toa được chỉ định bởi bác sĩ trong phòng khám
chuyển sang, vừa bán lẻ cho khách.
1.3. Phát biểu bài toán:
Để có thể quản lý chặt chẽ thông tin bệnh nhân đến khám và điều trị tại phòng
khám đa khoa từ khâu tiếp nhận, khám bệnh đến cấp thuốc điều trị, Bệnh viện Phổi
tỉnh Đồng Nai xây dựng phần mềm quản lý phòng khám đa khoa như sau:
Khi bệnh nhân đến đăng ký khám bệnh, bộ phận tiếp nhận lập sổ khám bệnh
cho bệnh nhân. Mỗi bệnh nhân được cấp một mã số bệnh nhân đóng trên sổ. Nhân
viên tiếp nhận sẽ ghi nhận thông tin hành chính của người bệnh như: họ tên, tuổi,
giới tính, nghề nghiệp, dân tộc, giới tính, địa chỉ, nơi làm việc.
Nếu là bệnh nhân cũ đến tái khám thì có thể lấy thông tin bệnh nhân thông qua
mã số bệnh nhân. Trường hợp bệnh nhân không còn giữ sổ khám bệnh cũ thì có thể
tìm kiếm thông tin bệnh nhân thông qua họ tên và năm sinh.
Mỗi lần khám bệnh, bệnh nhân sẽ được lập phiếu khám bệnh ghi nhận các
thông tin: ngày khám, phòng khám, đối tượng (thu phí hay bảo hiểm y tế), sau đó
phân bệnh nhân đến phòng khám thích hợp. Thứ tự khám bệnh do hệ thống cung cấp
tự động trên cơ sở thời gian bệnh nhân đến đăng ký khám bệnh, ai đăng ký trước thì
khám trước.
Tại phòng khám, bác sĩ thực hiện khám bệnh và cho các chỉ định cận lâm sàng
cần thiết. Ghi nhận thông tin khám bệnh: dấu hiệu sinh tồn (sinh hiệu), tiền sử bản
thân, tiền sử gia đình, triệu chứng lâm sàng, kết quả cận lâm sàng (xét nghiệm máu,
siêu âm, điện tim, chụp x-quang phổi…), ghi nhận chẩn đoán bệnh theo bảng phân
loại bệnh ICD 10 của tổ chức Y tế thế giới.
Tùy vào bệnh và tình trạng bệnh nhân mà có các hướng giải quyết như sau:


GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

2

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

- Sau khi khám bệnh cho bệnh nhân hoặc sau khi xem các kết quả cận lâm sàng
nếu bệnh nhân không có dấu hiệu gì nghiêm trọng bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị và
hẹn ngày tái khám nếu cần. Toa thuốc của bệnh nhân sẽ tự tổng hợp thông tin của
bệnh nhân, bác sĩ chọn các loại thuốc cần điều trị cho bệnh nhân theo danh mục
thuốc có sẵn. Có hai loại toa: toa bảo hiểm y tế và toa tự mua:
+ Toa thuốc bảo hiểm y tế được chuyển về phòng thu viện phí để bệnh nhân
đóng tiền. Số tiền đóng tùy thuộc vào đối tượng bảo hiểm y tế cùng chi trả. Sau đó
toa thuốc được chuyển đến kho cấp phát thuốc bảo hiểm y tế của bệnh viện để bệnh
nhân lãnh thuốc
+ Toa thuốc tự mua: in và lưu đơn thuốc, thông tin đơn thuốc được chuyển đến
nhà thuốc của bệnh viện, bệnh nhân đến nhà thuốc đóng tiền và nhận thuốc về điều
trị.
- Trường hợp bệnh cần phải nằm viện thì ghi nhận cho bệnh nhân nhập viện
- Trường hợp bệnh vượt quá khả năng điều trị của bệnh viện thì ghi nhận
chuyển viện lên tuyến trên.
- Nếu bệnh nhân cần khám thêm một chuyên khoa khác thì chuyển bệnh nhân
sang phòng khám tương ứng.
- Ngoài ra còn có trường hợp cho về hoặc bệnh nhân bỏ khám.
Bác sĩ có thể xem thông tin các lần khám bệnh trước đây của bệnh nhân nếu có.
Nhà thuốc Bệnh viện được liên kết chặt chẽ với bác sĩ phòng khám, vừa bán
thuốc theo toa được chỉ định bởi bác sĩ trong phòng khám chuyển sang, vừa bán lẻ

cho khách. In hoá đơn mua thuốc của bệnh nhân.
Nhà thuốc Bệnh viện quản lý thông tin thuốc; quản lý các hoạt động nhập
thuốc - xuất thuốc. Báo cáo tình trạng tồn kho thuốc, doanh thu của quầy thuốc.
Để đảm bảo tính an toàn về dữ liệu cũng như góp phần bảo mật hệ thống,
người quản trị hệ thống được sử dụng tất các chức năng của hệ thống và phân quyền
cho từng thành viên cụ thể như: nhân viên tiếp nhận ghi nhận thông tin bệnh nhân
đến đăng ký khám bệnh, có thể xem danh sách bệnh nhận đã đăng ký khám bệnh,
xem thông tin đăng ký khám lần gần nhất; điều dưỡng ghi nhận dấu hiệu sinh tồn,
xem danh sách bệnh nhân chờ khám; bác sĩ ngoài chức năng như điều dưỡng còn có

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

3

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

chức năng khám bệnh, cho toa thuốc điều trị, xem hồ sơ cũ của bệnh nhân; nhân
viên quầy thuốc bán thuốc theo toa, xem thông tin thuốc, cập nhật thuốc.

Hình 1.3 1: Quy trình khám bệnh

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

4

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang



PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

1.4. Đối tượng nghiên cứu
Toàn bộ quy trình hoạt động của phòng khám đa khoa Bệnh viện Phổi Đồng
Nai từ khâu tiếp nhận bệnh nhân - khám bệnh đến bán thuốc cho bệnh nhân.
1.5. Phạm vi nghiên cứu
Phát triển các chức năng của hệ thống yêu cầu, tuy nhiên do thời gian làm luận
văn có giới hạn, nhóm chỉ có 02 sinh viên nên chỉ hiện thực một số chức năng chính
như sau:
- Quản lý tiếp nhận bệnh nhân, xem danh sách bệnh nhân đăng ký khám bệnh,
xem hồ sơ khám bệnh gần nhất của bệnh nhân (nếu có).
- Khám bệnh, xem hồ sơ bệnh nhân, chỉ định cận lâm sàng, in toa thuốc, lấy toa
thuốc cũ
- Quản lý nhà thuốc: nhập thuốc, bán thuốc, quản lý các hóa đơn nhập - xuất.
- Quản trị hệ thống: quản lý người dùng, quản lý nhóm người dùng, quản lý
danh mục

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

5

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

CHƯƠNG 2. KHẢO SÁT HIỆN TRẠNG
2.1. Khảo sát thực tế tại Bệnh viện Phổi Đồng Nai:
2.1.1. Giới thiệu về Bệnh viện:

Bệnh viện Phổi Đồng Nai tọa lạc tại ấp Tân Mai 2, xã Phước Tân, thành phố
Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Là một Bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh, chuyên điều trị
bệnh Lao và các bệnh lý về đường hô hấp với 180 giường bệnh nội trú, đồng thời
quản lý điều trị bệnh nhân lao toàn tỉnh thông qua phòng chỉ đạo tuyến Bệnh viện.
Bệnh viện có 5 phòng chức năng, 5 khoa cận lâm sàng, 4 khoa lâm sàng và
khoa khám bệnh đa khoa.
Khoa khám bệnh đa khoa gồm các phòng khám: Nội, Ngoại - Da liễu, Mắt,
Tai Mũi Họng, Răng Hàm Mặt, Sản phụ khoa và Lao (không khám bệnh nhi).
Bệnh viện có khám chữa bệnh ban đầu cho bệnh nhân có thẻ bảo hiểm y tế.
BAN GIÁM ĐỐC

Sơ đồ tổ chức của bệnh viện

Bộ phận lâm sàng

Bộ phận Hành Chánh

Phòng
Tổ chức
- Hành
Chánh

Phòng
khám
Nội

Phòng
Kế
hoạch
Tổng

hợp

Phòng
khám
Ngoại –
Da liễu

Phòng
Chỉ Đạo
Tuyến

Phòng
khám
Mắt

Phòng
Điều
Dưỡng

Phòng
Tài
Chính
Kế toán

Khoa
Xét
nghiệm

Khoa
khám

bệnh đa
khoa

Khoa
Cấp
cứu

Khoa
A

Khoa
B

Phòng
khám
Tai Mũi
Họng

Phòng
khám
Răng
Hàm
Mặt

Phòng
khám
Sản phụ
khoa

Phòng

khám
Lao

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

6

Bộ phận cận lâm sàng

Khoa
Chẩn
đoán
hình ảnh

Khoa
Dược

Khoa
Dinh
dưỡng

Khoa
Chống
nhiễm
khuẩn

Khoa
Bệnh
phổi


Nhà
thuốc
Bệnh
viện

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

2.1.2. Một số biểu mẫu đang dùng tại phòng khám: (xem phụ lục)
2.2. Các phần mềm tham khảo:
2.2.1. HKMA CMS 3.0 (The Hong Kong Medical Association TaoYuan
Project Clinic Management System 3.0)
2.2.1.1. Giới thiệu:
Là hệ thống quản lý phòng khám đa khoa mã nguồn mở, được tổ chức Y tế
và hội thông tin - Công nghiệp phần mềm Hồng Kông triển khai với sự tài trợ của
Văn phòng thông tin Chính Phủ, và được phát triển bởi tập đoàn công nghệ
Mobigator.
HKMA CMS được xây dựng dưới dạng ứng dụng web, dựa trên nền tảng
Java, sử dụng ngôn ngữ Groovy và cơ sở dữ liệu là MySQL, do đó có thể hoạt động
trên nhiều nền tảng hệ điều hành như: Windows, Linux, Mac và đặc biệt là hoàn
toàn miễn phí.
Một số chức năng chính của hệ thống: quản lý lịch hẹn, tiếp nhận bệnh nhân, khám
bệnh, phát thuốc, quản lý kho thuốc phòng khám, sổ tiền mặt, báo cáo, quản trị hệ
thống. Luồng xử lý chính của hệ thống:
Quản lý lịch hẹn

Tiếp nhận bệnh nhân


Khám bệnh

Cấp thuốc

1. Quản lý lịch hẹn (tùy chọn, có thể đặt hẹn
trước hoặc tới khám trực tiếp cũng được):
Tạo và sắp xếp lịch hẹn
2. Tiếp nhận bệnh nhân:
- Tìm kiếm thông tin bệnh nhân thông qua mã
bệnh nhân, họ tên, điện thoại,…
- Nhập mới thông tin bệnh nhân (nếu là bệnh
nhân mới)
- Cập nhật thông tin bệnh nhân (nếu là bệnh
nhân cũ)
- Lấy sinh hiệu (nếu cần)
3.
-

Khám bệnh:
Kiểm tra sinh hiệu (nếu cần)
Xem lại bệnh án cũ
Nhập thông tin khám bệnh: chẩn đoán, lời dặn
Nhập toa thuốc

4. Cấp thuốc:
- Cấp thuốc theo toa từ danh sách toa thuốc
- Dược sĩ, bác sĩ kiểm tra lại
Thanh toán

5. Thanh toán:

- Thanh toán
- In hóa đơn

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

7

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

2.2.1.2. Các chức năng chính của hệ thống:
- Quản lý lịch hẹn: cho phép tạo và sắp xếp lịch hẹn
- Tiếp nhận bệnh nhân: nếu là bệnh nhân mới thì tạo hồ sơ bệnh nhân mới,
nếu là bệnh nhân cũ thì thông qua chức năng tìm kiếm theo tên, địa chỉ, hoặc mã số
bệnh nhân phòng khám có thể tìm và cập nhật thông tin cho bệnh nhân, lấy sinh hiệu
(dấu hiệu sinh tồn) nếu cần.
- Khám bệnh: kiểm tra sinh hiệu, xem (hoặc nhập) thông tin tiền căn của
bệnh nhân, dị ứng, tình trạng đặc biệt (có thai, cho con bú), triệu chứng, khám bệnh,
cho toa.
- Phát thuốc: phát thuốc, in hoá đơn bán thuốc
- Quản lý kho thuốc phòng khám: kiểm tra tồn kho, gửi yêu cầu mua thêm
thuốc nếu hết, kiểm tra hạn dùng của thuốc, cập nhật giá.
- Sổ tiền mặt: quản lý thu chi trong phòng khám.
- Báo cáo: doanh thu phòng khám, toa thuốc, tồn kho, hạn sử dụng thuốc,
danh sách bệnh nhân.
- Quản trị hệ thống: quản lý người dùng trong hệ thống, phân quyền, bảo trì
sao lưu hệ thống.
2.2.1.3. Nhận xét, đánh giá phần mềm:

- Ưu điểm: mã nguồn mở, miễn phí, tương thích với nhiều nền tảng hệ điều
hành, quy trình xử lý không khác biệt nhiều so với các phòng khám đa khoa trong
nước hiện nay.
- Khuyết điểm: vì là một hệ thống phần mềm mở, viết ra để dùng chung
cho nhiều bệnh viện nên việc triển khai phần mềm này vào một hệ thống bệnh viện
cụ thể sẽ phát sinh một số điểm không phù hợp, thế nên để đưa phần mềm này vào
sử dụng thực tế, ta phải hiệu chỉnh lại một số chức năng, thông tin đầu vào cho phù
hợp với hệ thống của bệnh viện được triển khai.
- Đánh giá: có khả năng áp dụng được cho các phòng khám ở Việt Nam
(sau khi đã được điều chỉnh lại)

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

8

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

2.2.2. Hệ thống phần mềm quản lý bệnh viện YKHOA.NET
2.2.2.1. Giới thiệu:
Do công ty phát triển điện toán y khoa Hoàng Trung (HT Medsoft) triển
khai và phát triển.
Phần mềm được triển khai dưới dạng ứng dụng web, sử dụng ngôn ngữ
ASP.NET, cơ sở dữ liệu SQL Server 2005, đây là phần mềm thương mại trả phí.
Phần mềm bao gồm đầy đủ các phân hệ phục vụ trong ngành Y tế như: quản
lý tiếp nhận và viện phí, quản lý phòng khám ngoại trú và toa thuốc, quản lý nội trú,
cận lâm sàng, quản lý dược, quản lý hành chánh, hệ thống giám sát báo cáo tổng
hợp, tiếp nhận bệnh nhân qua Internet.

Phần mềm đạt được nhiều giải thưởng trong nước và đã được sử dụng rộng
rãi trong nhiều hệ thống bệnh viện.
2.2.2.2. Các chức năng chính của hệ thống:
Các chức năng chính của phân hệ quản lý phòng khám ngoại trú và toa thuốc:
- Tiếp nhận bệnh nhân: lập hồ sơ cho bệnh nhân, ghi sinh hiệu, tiền căn, dị ứng,
tình trạng đặc biệt.
- Khám bệnh: ghi nhận tình trạng lâm sàng, chỉ định cận lâm sàng (xét nghiệm,
chụp x-quang, siêu âm, điện tim...), ghi kết quả cận lâm sàng, ghi chẩn đoán theo hệ
thống ICD 10.
- Xử trí: kê toa thuốc, nhập viện, chuyển viện, chuyển khám khoa khác...
- Lập toa thuốc, in toa.
- Bán thuốc theo toa
2.2.2.3. Nhận xét, đánh giá phần mềm:
- Ưu điểm: đã đưa vào triển khai trong thực tế, được người dùng chấp nhận.
- Khuyết điểm: ở một vài màn hình giao diện thiết kế chưa thân thiện.
- Đánh giá: nhóm tham khảo một số màn hình giao diện, cách xử lý của chương
trình để xây dựng phần mềm của mình sao cho sát với thực tế.
2.3. Định hướng phát triển:
Trong quá trình tìm hiểu, nhóm nhận thấy việc thiết kế giao diện cho ứng dụng
desktop sử dụng ngôn ngữ Java còn gặp một số khó khăn như công cụ phát triển hỗ

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

9

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA


trợ thiết kế giao diện kéo thả còn rất ít, hơi khó dùng, và chức năng còn sơ sài. Một
số công cụ mà nhóm đã tìm hiểu qua:
- EasyEclipse Desktop Java: công cụ thiết kế giao diện cho ứng dụng
desktop hỗ trợ kéo thả, miễn phí tuy nhiên chỉ mới hỗ trợ ở mức cơ bản.
- Eclipse Classic 3.5 và plugin Windows Builder Pro: hỗ trợ thiết kế giao
diện kéo thả với nhiều chức năng, control đa dạng, dễ dàng can thiệp vào code,
nhưng có phí.
- NetBean 6.5: hỗ trợ tương đối tốt, dễ dùng, nhưng không thể chỉnh sửa
code trực tiếp (phần code giao diện), nên gặp nhiều bất tiện
- Việc dùng hệ quản trị cơ sở dữ liệu SQL Server mặc dù có nhiều chức
năng rất mạnh, nhưng lại là một phần mềm có phí nên nhóm quyết định sử dụng hệ
quản trị cơ sở dữ liệu MySQL.
Tóm lại: từ việc khảo sát thực tế và tham khảo các phần mềm có chức năng
tương đương, nhóm quyết định sẽ xây dựng phần mềm quản lý phòng khám đa khoa
dưới dạng ứng dụng desktop sử dụng ngôn ngữ Java và cơ sở dữ liệu MySQL. Công
cụ phát triển là Eclipse classic và plugin Windows Builder Pro, JasperReport.

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

10

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

CHƯƠNG 3. MÔI TRƯỜNG VÀ CÔNG CỤ PHÁT
TRIỂN
3.1. NGHIỆP VỤ CHUYÊN MÔN
3.1.1. M t s  danh t  y khoa: 

- Bệnh sử:
Mô tả quá trình mắc bệnh: thời gian bị bệnh, có những biểu hiện bệnh tật nào
(ho, khó thở, đau bụng, nôn ói…), đã điều trị những thuốc gì, ở đâu trước khi đến cơ
sở khám bệnh.
- Lâm sàng:
Là những ghi nhận những triệu chứng khi bác sĩ khám bệnh cho bệnh nhân bao
gồm 04 động tác chính là: nhìn, sờ, gõ, nghe
- Cận lâm sàng:
Cận lâm sàng là phương pháp giúp ích cho lâm sàng trong chẩn đoán và điều trị
tốt hơn, bao gồm những xét nghiệm (huyết học, sinh hóa, bệnh phẩm....), chẩn đoán
hình ảnh (x-quang, siêu âm, CT scanner, MRI...), thăm dò chức năng (điện tim, nội
soi, đo chức năng hô hấp…)
- Tiền sử bản thân:
Là những bệnh mà bệnh nhân đã mắc trước đây như: bệnh tim, tiểu đường, cao
huyết áp, bệnh lao…
- Tiền sử gia đình:
Là bệnh của những người thân trong gia đình có thể là một trong những yếu tố
ảnh hưởng đến bệnh tật của bệnh nhân. Ví dụ như: bệnh lao, tâm thần…
3.1.2. Nghiệp vụ chuyên môn:
Việc chẩn đoán bệnh và kê đơn điều trị có vị trí rất quan trọng trong khám bệnh,
chữa bệnh. Hồ sơ bệnh án là tài liệu khoa học về chuyên môn kỹ thuật, là chứng từ

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

11

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA


tài chính và cũng là tài liệu pháp y. Việc làm hồ sơ bệnh án phải được tiến hành
khẩn trương, khách quan, thận trọng, chính xác và khoa học.
Khi tiến hành khám bệnh, chẩn đoán và kê đơn phải kết hợp chặt chẽ các triệu
chứng cơ năng, thực thể lâm sàng, cận lâm sàng, yếu tố gia đình xã hội và tiền sử
bệnh.
a. Khám bệnh : bác sĩ làm công tác khám bệnh có trách nhiệm:
- Khám bệnh, chẩn đoán xác định bệnh và ra y lệnh điều trị đúng bệnh, đúng
thuốc.
- Đối với người bệnh ở khoa khám bệnh hoặc người bệnh mới chuyển viện đến
phải nghiên cứu các tài liệu liên quan: giấy giới thiệu, hồ sơ bệnh án của tuyến dưới,
kết hợp với các dấu hiệu lâm sàng, các chỉ số sinh tồn: mạch, huyết áp, nhiệt độ,
nhịp thở, nước tiểu hiện tại để chẩn đoán ban đầu, cho làm các xét nghiệm cần thiết
và ra lệnh y điều trị.
- Người bệnh nặng, cấp cứu phải được khám ngay theo quy chế cấp cứu.
- Trường hợp khó chẩn đoán, bệnh nặng phải được hội chẩn theo quy chế hội
chẩn.
- Khi thăm khám cho người bệnh phải thận trọng, tỉ mỉ, toàn diện và tôn trọng
người bệnh.
b. Chẩn đoán bệnh : bác sĩ làm công tác khám bệnh, chữa bệnh có nhiệm vụ :
- Thăm khám cho người bệnh xong phải ghi chép đầy đủ các triệu chứng và
diễn biến vào hồ sơ bệnh án. Trên cơ sở nghiên cứu, phân tích, tổng hợp các triệu
chứng và các diễn biến bệnh để có thể chẩn đoán chính xác.
- Chỉ định dùng thuốc phải phù hợp với chẩn đoán.
- Làm các xét nghiệp bổ sung nếu cần.
- Ký và ghi rõ họ tên vào hồ sơ bệnh án sau mỗi lần khám.
c. Điều dưỡng ở khoa khám bệnh có nhiệm vụ giúp bác sĩ điều trị suốt thời gian
khám bệnh, cung cấp các chỉ số sinh tồn và tình hình người bệnh sau quá trình tiếp
xúc, theo dõi, chuẩn bị dụng cụ cần thiết cho yêu cầu khám bệnh.
d. Kê đơn điều trị: các bác sĩ được giao nhiệm vụ khám bệnh, chữa bệnh có

quyền kê đơn và chịu trách nhiệm về an toàn, hợp lý và hiệu quả sử dụng thuốc.
Bác sĩ kê đơn thuốc tại khoa khám bệnh phải thực hiện:
GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

12

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

- Ghi đầy đủ các mục in trong đơn thuốc.
- Họ và tên, tuổi, địa chỉ và căn bệnh
- Thuốc dùng phải phù hợp với chẩn đoán; tên thuốc ghi đúng danh pháp quy
định; ghi đầy đủ hàm lượng, đơn vị, nồng độ, liều dùng, cách dùng và thời gian
dùng; thuốc được ghi theo trình tự: thuốc tiêm, thuốc viên, thuốc nước; có đánh số
các khoản.
- Cuối đơn nếu còn thừa giấy thì phải gạch chéo, cộng số khoản, ghi ngày
tháng, ký tên ghi rõ họ tên, chức danh và đóng dấu đơn vị.
- Chữ viết phải rõ ràng, không viết tắt, không dùng công thức hoá học, khi tẩy
xoá phải ký tên xác nhận bên cạnh, không được viết bằng mực đỏ.
Dược sĩ cấp phát thuốc theo đơn khi phát hiện có sai sót hoặc không có thuốc
như trong đơn, phải hỏi lại bác sĩ kê đơn không được tự ý sửa chữa hoặc thay thế
thuốc khác.
3.1.3. Thống kê báo cáo:
Thực hiện các báo cáo tháng, quí, năm theo các biểu mẫu quy định của Bộ Y tế
và của cơ quan chủ quản là Sở Y tế Đồng Nai.
3.2. CÔNG CỤ PHÁT TRIỂN:
3.2.1. Plugin WindowBuilder Pro:
WindowBuilder Pro (còn gọi là WindowBuilder) là một công cụ hỗ trợ thiết kế

giao diện người dùng trong Java, sử dụng như một plugin tích hợp vào Eclipse.
Trang chủ: />Sau khi cài đặt thì WindowBuilder Pro sẽ được tích hợp vào Eclipse, mỗi khi
thiết kế một form giao diện người dùng, bên cạnh cửa sổ code java bình thường,
Eclipse IDE sẽ xuất hiện thêm một tab cho phép chúng ta hiệu chỉnh giao diện kéo
thả rất thân thiện.
Với sự giúp đỡ của WindowBuilder Pro việc thiết kế giao diện người dùng
trong Java hết sức dễ dàng từ việc thiết kế form, tạo các controls, thay đổi các thuộc
tính, quản lý các sự kiện trên controls đều được hỗ trợ kéo thả trực quan, đơn giản,
code Java sẽ được WindowBuilder Pro tự động sinh ra, tuy nhiên người dùng vẫn có
thể tự do can thiệp trực tiếp, rất linh động.

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

13

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang


PHẦN MỀM QUẢN LÝ PHÒNG KHÁM ĐA KHOA

Tham khảo thêm đánh giá, và chức năng của WindowBuilder Pro tại:
/>WindowBuilder Pro hỗ trợ đầy đủ các gói tạo giao diện trong java như SWT,
Swing và GWT. Code java do công cụ này sinh ra hoàn toàn tương thích với các
IDE khác ngoài Eclipse như Jbuilder, NetBean. Ngoài Windows, WindowBuilder
Pro còn tương thích với các hệ điều hành như Mac, Linux.
3.2.2. Jasper Reports:

Jasper report là một thư viện java, mã nguồn mở, được thiết kế nhằm giúp các
ứng dụng java (cả web và desktop application) có khả năng tạo các báo cáo.
3 Chức năng:

Jasper report hỗ trợ lấy dữ liệu để tạo báo cáo từ các nguồn khác nhau như
từ file XML, từ cơ sở dữ liệu, hoặc là từ một nguồn dữ liệu do chúng ta tự định
nghĩa (với điều kiện là việc khai báo tên các tham số, các trường trong template
jrxml phải khớp với tên các biến trong chương trình do chúng ta tự định nghĩa), hỗ
trợ hầu hết các yếu tố cần có cho một báo cáo: như text, hình ảnh, biểu đồ…
3 Công cụ thiết kế mẫu báo cáo:
Tuy nhiên bản thân Jasper report là một gói thư viện nên nó không hỗ trợ
việc thiết kế các mẫu báo cáo (template), nhưng cũng có rất nhiều công cụ hỗ trợ
cho chúng ta việc này như: Jasper Assistant (dưới dạng ứng dụng rời standalone,
dưới dạng plugin Eclipse), sunshine reports (dưới dạng ứng dung rời standalone,

GVHD: Ths.Nguyễn Đức Công Song

14

SVTH: Trần.T.Tuyết - Trương.T.Giang