ĐỀ SỐ 6


BỘ ĐỀ THI THPT QUỐC GIA CHUẨN CẤU TRÚC BỘ GIÁO DỤC
Môn: Ngữ văn
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Cách đây nhiều năm, khi xe hơi ở Việt Nam vẫn còn là thứ vô cùng xa xỉ, người bạn
của tôi sau một thời gian quyết tâm dành dụm và vay mượn đã mua được một chiếc. Chỉ là
một chiếc xe cũ thôi. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ anh chỉ là một nhà báo với thu nhập vừa phải
và vẫn đang ở nhà thuê. Gia đình phản đối nói anh phung phí. Đồng nghiệp xì xầm rằng anh
đua đòi. Bạn bè nghi ngại cho là anh học làm sang. Và anh tâm sự với tôi rằng: từ hồi còn
nhỏ xíu, anh đã luôn mơ mình được ngồi sau vô lăng, được tự lái xe lên rừng xuống biển.
Ước mơ đó theo anh mỗi ngày. Vì vậy anh đã gom góp suốt thời gian qua, cho đến khi có thể
mua được một chiếc xe cho riêng mình. Chỉ thế thôi. Rồi anh nhìn tôi và hỏi: Tại sao tôi phải
trì hoãn ước mơ chỉ vì sợ người khác đánh giá sai về mình? Sao tôi phải sống theo tiêu
chuẩn của người khác?
Tôi không thể tìm ra một câu trả lời đủ thuyết phục cho câu nói đó. Bởi thế, tôi luôn
mang theo câu hỏi của anh bên mình. Nó nhắc tồi rằng, rất nhiều khi chúng ta vì quá lo lắng
về những điều người khác đã nói, sẽ nói và có thể nói mà không dám sống với con người và
ước mơ đích thực của mình. [...]
(Phạm Lữ Ân, Lắng nghe lời thì thầm của trái tim, dẫn theo petalia.org/song-dep)
Câu 1. Nêu phương thức biểu đạt chính của văn bản trên? Tác giả đã sử dụng thao tác lập
luận chính nào?
Câu 2. Nêu tên và tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong phần văn bản sau: “Gia
đình phản đối nói anh phung phí. Đồng nghiệp xì xầm rằng anh đua đòi. Bạn bè nghi ngại
cho là anh học làm sang.”?
Câu 3. Hãy giúp anh bạn trong văn bản trả lời câu hỏi: Tại sao tôi phải trì hoãn ước mơ chỉ vì
sợ người khác đánh giá sai về mình? Sao tôi phải sống theo tiêu chuẩn của người khác?

Câu 4. Mới đây, khi nhận giải thưởng VMA 2017, nữ ca sĩ Pink đã có bài phát biểu đặc biệt.
Cô kể câu chuyện về con gái mình khi cô bé tự nhận mình là “đứa con gái xấu xí nhất mà con
từng biết”, nữ ca sĩ đã nói với con:

Trang 1 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải


- Khi người khác cười nhạo mẹ, họ nói rằng nhìn mẹ rất giống con trai đấy vì họ thấy mẹ thể
hiện quan điểm quá nhiều hay nhìn cơ thể mẹ quá vạm vỡ. Nhưng con thấy mẹ nuôi tóc dài
không?
- Không ạ.
- Con có thấy mẹ thay đổi vóc dáng không?
- Không mẹ ạ.
- Con có thấy mẹ thay đổi hình ảnh của mình trước công chúng không?
- Không ạ.
- Con có thấy show diễn của mẹ trải khắp thể giới đều bán hết vé không?
- Có ạ.
- Vậy nên, con yêu à, chúng ta không việc gì phải thay đổi. Nếu cuộc đời cho chúng ta một
hòn sỏi và một cái vỏ sò thì chúng ta sẽ làm ra ngọc trai. Chúng ta phải giúp những người
khác thay đổi định kiến để họ nhận ra những vẻ đẹp khác.
(Dẫn theo )
Anh/Chị suy nghĩ gì về thông điệp của Pink? (trình bày trong 5 -7 dòng)
II. LÀM VĂN (7 điểm)
Câu 1. (2 điểm)
Bằng đoạn văn khoảng 200 chữ, hãy nêu quan điểm của anh/chị về sức mạnh của dư
luận đối với mỗi cá nhân trong xã hội hiện đại ngày nay?
Câu 2. (5 điểm)
Bàn về hình tượng sông Hương trong bài kí Ai đã đặt tên cho dòng sông? của Hoàng
Phủ Ngọc Tường có ý kiến cho rằng “Sông Hương mang một vẻ đẹp đầy nữ tính và rất mực
đa tình”. Hãy bình luận ý kiến trên qua việc phân tích đoạn trích dưới đây.

... Phải nhiều thế kỷ qua đi, người tình mong đợi mới đến đánh thức người gái đẹp nằm ngủ
mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại. Nhưng ngay từ đầu vừa ra khỏi vùng núi,
sông Hương đã chuyển dòng một cách liên tục, vòng những khúc quanh đột ngột, uốn mình
theo những đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới nơi gặp thành
phố tương lai của nó. Từ ngã ba Tuần, sông Hương theo hướng nam - bắc qua điện Hòn
Chén, vấp Ngọc Trản, nó chuyển sang hướng tây - bắc vòng qua thềm đất bãi Nguyệt Biều,
Lương Quán rồi đột ngột vẽ một hình cung thật tròn về phía đông - bắc, ôm lấy chân đồi
Thiên Mụ, xuôi dần về Huế. Từ Tuần về đây, sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường
Sơn, vượt qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản để sắc nước trở nên xanh thẳm, và
từ đó nó trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách, với những điểm cao đột ngột
Trang 2 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải


như Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo mà từ đó, người ta luôn nhìn thấy dòng sông mềm như
tấm lụa, với những chiếc thuyền xuôi ngược chỉ bé vừa bằng con thoi. Những ngọn đồi này
tạo nên những mảng phản quang nhiều màu sắc trên nền trời tây nam của thành phố, “sớm
xanh, trưa vàng, chiều tím” như người Huế thường miêu tả. Giữa đám quần sơn lô xô ấy, là
giấc ngủ nghìn năm của những vua chú được phong kín trong lòng những rừng thông u tịch,
và niềm kiêu hãnh âm u của những lăng tẩm đồ sộ tỏa lan khắp cả một vùng thượng lưu
“bốn bề núi phủ mây phong - mảnh trăng thiên cổ bóng tùng vạn niên”. Đó là vẻ đẹp trầm
mặc nhất của sông Hương, như triết lí, như cổ thi, kéo dài mãi đến lúc mặt nước phẳng lặng
của nó gặp tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng bát
ngát tiếng gà...
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
ĐỀ SỐ 6
I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)
Phương thức biểu đạt chính: nghị luận (dù chi tiết tự sự nhiều nhưng không
Câu 1

phải là phương thức chính của văn bản).

Thao tác lập luận chính ở đây là thao tác quy nạp (kể một câu chuyện cụ
thể, nêu quan điểm bản thân rồi cuối cùng đúc rút thành một kết luận).
Biện pháp tu từ: điệp ngữ (điệp cấu trúc)
Tác dụng:

Câu 2

+ Tạo nhịp điệu, giúp liên kết các câu văn.
+ Sự lặp lại cấu trúc giúp nhấn mạnh sự phản đối, chê bai, nghi ngại của tất
cả mọi người thân quen trước việc mua xe của anh bạn đó.
Có thể có nhiều lí do. Lí do chính khiến ta e ngại, trì hoãn ước mơ và sống
theo tiêu chuẩn của người khác chính là do sức mạnh của định kiến và dư
luận:

Câu 3

- Định kiến là những tiêu chuẩn có sẵn theo tư duy mặc định của xã hội, ví
dụ ở đây là cần mua nhà trước khi mua xe.
- Dư luận là sự bàn tán, xì xào (khen hoặc chê) của cộng đồng, xã hội trước

Câu 4

một lời nói, hành động, quan điểm của người khác.
- Về hình thức: 5-7 dòng, diễn đạt mạch lạc.
- Về nội dung:
+ Nêu quan điểm: đồng tình hoặc phản đối
+ Bàn luận làm sáng rõ quan điểm (Ví dụ: đồng tình vì mỗi người có quyền

Trang 3 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải



thể hiện cá tính bản thân, không cần chịu sự chi phối của người khác,...;
phản đối vì mỗi cá nhân sống trong xã hội cần hài hòa với tập thể,...)
II. LÀM VĂN
Câu 1. (2 điểm)
 Yêu cầu chung về hình thức và kết cấu đoạn văn:
- Xác định đúng vấn đề nghị luận.
- Nêu được quan điểm cá nhân và bàn luận một cách thuyết phục, hợp lí.
- Đảm bảo bố cục: mở - thân - kết, độ dài 200 chữ.
- Lời văn mạch lạc, lôi cuốn, đảm bảo chính tả và quy tắc ngữ pháp.
 Yêu cầu nội dung:
- Giải thích: Đám đông: chỉ những thói quen trong suy nghĩ, lời nói, hành xử của cộng đồng,
xã hội. “Quyết định khác thường và đi ngược lại đám đông” chỉ những suy nghĩ, hành động
khác biệt, không theo nếp tư duy thông thường.
- Đánh giá, lí giải: nghĩ khác, làm khác bình thường thực sự khó và có tính hai mặt.
+ Khó bởi người làm khác phải đối diện với thái độ dư luận, sự phản đối của những người
thân, nỗi sợ hãi bản ngã sẽ thất bại.
+ Hai mặt bởi nó sẽ tích cực nếu đó là một quyết định đúng đắn, không ảnh hưởng xấu tới xã
hội; ngược lại, quyết định đó sẽ là tiêu cực.
- Chứng minh:
+ “Hầu hết mọi người là người khác. Những suy nghĩ của họ là ý kiến của người khác, cuộc
sống của họ là sự bắt chước, cảm xúc của họ là một câu trích dẫn.” Oscar Wilde
+ Nhiều doanh nhân giỏi sẵn sàng dừng việc học giữa chừng để khởi nghiệp và họ đã thành
công: Bill Gate. Nhưng đó chỉ là số ít, phần lớn là những sinh viên bỏ học đều thất bại.
+ Thường nhật hơn, khi cả xã hội lờ đi một cái vỏ chai trên đường, bạn dừng lại nhặt và bỏ
vào thùng rác, bạn sẽ bị dè bỉu, dù đó là hành động nên làm. .
- Bàn luận:
+ Dám làm khác đi là phẩm chất của những người dám đương đầu với thất bại và khó khăn.
+ Xã hội càng phát triển hiện đại, càng cần những con người dám đổi mới, dám cần khác đi,
để khẳng định bản thân và giúp thúc đẩy xã hội.

+ Biện pháp: Rèn luyện sự sáng tạo và tư duy phản biện từ những việc nhỏ trong cuộc sống.
- Liên hệ: Rút ra bài học cho bản thân.
Câu 2. (5 điểm)
 Yêu cầu chung:
Trang 4 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải


- Đảm bảo cấu trúc để nghị luận: mở bài - thân bài - kết bài.
- Xác định đúng vấn đề cần nghị luận.
- Triển khai vấn đề thành các luận điểm, vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ
giữa lí lẽ và dẫn chứng.
- Diễn đạt trôi chảy, đảm bảo tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.
 Yêu cầu nội dung:
- Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm, vị trí trích đoạn.
- Giải thích ý kiến: Sông Hương với vẻ đẹp nữ tính và rất mực đa tình.
- Phân tích nội dung, nghệ thuật của đoạn trích để làm sáng tỏ.
- Đánh giá, bàn luận, mở rộng.
Tiến trình bài làm
Kiến
thức
Cơ bản

Hệ thống
ý chính

Phân tích chi tiết
- Hoàng Phủ Ngọc Tường (1937) - sinh ra tại thành phố Huế. Ông là
một trí thức yêu nước gắn bó sâu sắc với quê hương. Là nhà văn có
sở trường về bút kí, tuỳ bút. Tác phẩm của ông luôn có sự kết hợp
nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và trữ tình; giữa nghị luận sắc bén với


Vài nét về
tác giả
Hoàng
Phủ Ngọc
Tường

trình bày giàu chất thơ và sự vận dụng tổng hợp tri thức triết học, địa
lí, lịch sử, văn hoá...
- Lối hành văn trong bút kí của Hoàng Phủ Ngọc Tường thường
hướng nội, súc tích, mê đắm và rất mực tài hoa. Như nhà thơ Ngô
Minh từng nhận xét: “Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong số rất ít
nhà văn viết bút ký nổi tiếng ở nước ta vài chục năm nay. Bút ký của
Hoàng Phủ Ngọc Tường hấp dẫn người đọc ở tấm lòng nhân văn

Vài nét về
tác phẩm
và vị trí
trích đoạn

sâu sắc, trí tuệ uyên bác và chất Huế thơ huyền hoặc, quyến rũ”.
- Bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông? được Hoàng Phủ Ngọc Tường
viết năm 1981 bằng tình yêu, sự gắn bó hơn nửa cuộc đời với mảnh
đất, cảnh vật, con người xứ Huế. Tác phẩm được in trong tập bút kí
cùng tên năm 1986. Ban đầu, tác giả đặt tên là: Hương ơi, e phải
mày chăng?
- Vị trí trích đoạn thuộc phần đầu của thiên tùy bút, khi nhà văn nhìn
sông Hương trong vẻ đẹp tự nhiên, trong thủy trình của dòng sông từ
nguồn ra biển. Đoạn trích là dòng chảy dòng sông khi ở ngoại vi


Trang 5 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải


thành phố.
- Sông Hương - người con gái hết mực nữ tính: Trong cảm quan của

Kiến
thức
trọng
tâm
của bài

Hoàng Phủ Ngọc Tường, sông Hương hiện lên đậm thiên tính nữ.
Ngay từ phần mở đầu, nhà văn đã nhân hóa sông Hương với hình
ảnh cô gái Di-gan đầy phóng khoáng và man dại, là hình ảnh người
con gái của rừng già với sức mạnh bản năng, một tầm hồn tự do
trong sáng. Và đến đoạn trích này, sông Hương tiếp tục được nhìn
Giải thích
ý kiến

nhận như một người gái đẹp say ngủ giữa cánh đồng Châu Hóa. Như
vậy, có thể nói, sông Hương đã hiện lên qua áng văn Hoàng Phủ là
người con gái hết sức vẹn toàn.
- Sông Hương - người con gái đa tình: Có thể hiểu ở đây đa tình
nghĩa là giàu tình cảm. Hành trình sông Hương từ thượng nguồn ra
biển là hành trình của một người con gái vượt qua bao gian nan để
đến với người tình xứ Huế, do vậy, mà qua thiên tùy bút, sông

Sông
Hương –

người con
gái hết
mực nữ
tính

Hương cũng hiện lên hết mực đa tình.
- Vẻ đẹp của dòng sông Hương trong đoạn trích, ngay từ câu mở đầu
đoạn, đã hiện lên đậm thiên tính nữ: “Phải nhiều thế kỷ qua đi,
người tình mong đợi mới đến đánh thức người gái đẹp nằm ngủ mơ
màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại”. Hình ảnh nhân hóa
sông Hương như một người gái đẹp say ngủ đã nói sự dịu dàng, vẻ
kín đáo, sự quyến rũ của nó. Hình ảnh người gái đẹp với giấc ngủ
mơ màng qua hàng trăm năm ấy khiến ta liên tưởng tới hình ảnh
nàng công chúa cùng giấc ngủ trăm năm trong câu chuyện cổ tích.
- Khi người tình xứ Huế đến đánh thức, sông Hương đã choàng tỉnh
và bắt đầu cuộc hành trình của mình. Trong cuộc hành trình đó, sông
Hương đã bộc lộ và tự trau dồi thêm cho vẻ đẹp, cho phẩm chất của
mình, khiến cho vẻ đẹp của nó ngày càng toàn vẹn hơn:
+ Vẻ đẹp của sông Hương là vẻ đẹp được tô điểm qua thử thách. Khi
chảy qua lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản, giống như là một
bể lọc lớn, để nước sông Hương trở nên xanh thẳm, phải chăng
giống như người con gái, sông Hương đang tự làm mới mình.
+ Khi trôi qua những dãy đồi sừng sững, sông Hương phải uốn dòng
chảy, và qua hướng chảy lắt léo đó, sông Hương đã phô ra được
những đường cong quyến rũ của nó. Tại nơi đây, sông Hương mềm

Trang 6 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải


đi như một dải lụa.

+ Đặc biệt hơn, khi uốn mình qua hai dãy đồi sừng sững như thành
quách, những ngọn đồi này tạo nên những mảng phản quang nhiều
màu sắc trên nền trời tây nam thành phố: “sớm xanh, trưa vàng,
chiều tím”, hay nói cách khác, những ngọn đồi ấy đã tạo nên chiếc
áo màu sắc để khoác lên mình người con gái Hương giang. Khiến cô
gái ấy thêm phần lộng lẫy và xinh đẹp.
+ Nhưng Hương giang không chỉ có vẻ đẹp của nhan sắc, người con
gái còn hiện lên trong vẻ đẹp của trí tuệ, của văn hóa và sự hiểu biết.
Khi dòng sông chảy qua những đồi thông u tịch, nơi phong kín giấc
ngủ ngàn năm của những vị vua chúa, dòng sông ấy mang vẻ đẹp
trầm mặc như triết lý, như cổ thi. Sự nghiêm trang, lặng lẽ và khẽ
khàng của Hương giang giống như người con gái ý tứ, lịch thiệp,
không muốn làm kinh động đến giấc ngủ ngàn năm của các vị vua
Sông
Hương –
người con
gái đa tình

chúa.
- Sông Hương ngoài vẻ đẹp nữ tính, còn hiện lên như một người con
gái đa tình. Sự đa tình của Hương giang đã hiện lên qua cuộc hành
trình của nó tìm đến với người tình xứ Huế. Ngay từ mở đầu của tùy
bút, tác giả đã viết về sự đặc biệt của Hương giang khi nó chỉ thuộc
về một thành phố duy nhất. Là người con gái yêu Huế, trọn đời chỉ
có người tình Huế.
- Cuộc hành trình của Hương giang từ nguồn đến với kinh thành Huế
như sau: “Từ ngã ba Tuần, sông Hương theo hướng nam – bắc qua
điện Hòn Chén, vấp Ngọc Trản, nó chuyển sang hướng tây – bắc
vòng qua thềm đất bãi Nguyệt Biều, Lương Quán rồi đột ngột vẽ một
hình cung thật tròn về phía đông – bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ,

xuôi dần về Huế”. Có thể nói đó là cuộc hành trình dài, đầy những
gian truân. Cuộc hành trình của sông Hương khiến ta liên tưởng tới
câu ca dao: “Yêu nhau tam tứ núi cũng trèo/Ngũ lục sống cũng lội,
thất bát đèo cũng qua”.
- Hành trình sông Hương từ khi bắt đầu đã được nhà văn miêu tả:
“Nhưng ngay từ đầu vừa ra khỏi vùng núi, sông Hương đã chuyển
dòng một cách liên tục, vòng những khúc quanh đột ngột, uốn mình
theo những đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức

Trang 7 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải


để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó”. Như vậy, hướng chảy
dòng sông, sự chuyển dòng của dòng sông, qua cảm quan nhà văn đó
là một cuộc tìm rất rõ ràng, có ý thức và có mục đích. Hướng chảy
ấy giống như bước chân của người con gái lần đầu, bỡ ngỡ, đến với
tình yêu.
- Miêu tả sông Hương, Hoàng Phủ Ngọc Tường bộc lộ một vốn hiểu
biết phong phú, một trí tưởng tượng bay bổng. Bằng giọng văn say
đắm lòng người, nhà văn đã thổi hồn vào dòng chảy, thổi phẩm chất
Bàn luận,
mở rộng

vào Hương giang bản tính của người con gái xứ Huế e lệ, dịu dàng,
kín đáo nhưng cũng thật mãnh liệt.
- Với hơn nửa đời gắn bó cùng cố đô, nhà văn đã có một tình cảm
sâu đậm với xứ sở này, và cũng như dòng sông, tình yêu của Hoàng
Phủ Ngọc Tường với Huế cũng thật đậm đà, sâu nặng.

Trang 8 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải