BỘ ĐỀ THI THPT QUỐC GIA CHUẨN CẤU TRÚC BỘ GIÁO DỤC
Môn: Ngữ văn

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)
ĐỀ SỐ 4

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
MUỐN THỰC HIỆN GIẤC MƠ - VIỆC ĐẦU TIÊN LÀ TỈNH GIẤC!
Status trước của tôi được hơn 25 ngàn like, được hơn 2.000 share, và rất nhiều người gửi
tin nhắn PM riêng hẹn cafe và chia sẻ các câu chuyện bản thân. Một khởi đầu rất thú vị cho
những ngày đầu tiên khởi nghiệp - sau 15 năm làm thuê.
Tôi không phải là giáo sư hay bác học lỗi lạc - nhưng tôi tin rằng xã hội sẽ tốt đẹp hơn
nếu như người đi trước thẳng thắn chia sẻ với người đi sau, người được 5 điểm dạy người
được 2 điểm...
Xã hội tốt đẹp hơn khi ta giúp đỡ những người quanh ta từ việc nhỏ nhất!
Một câu hỏi mà nhiều người hỏi tôi nhất: rằng nên bắt đầu từ đâu? Tôi nghĩ rằng bạn nên
bắt đầu từ việc hãy vận động và tỉnh giấc.
Hãy cafe với người mình thích, hãy đọc một cuốn sách và chia sẻ với người mình quý, hãy
cafe với người mình tôn trọng, hãy tìm một ai đó tư vấn định hướng cho cuộc đời mình.
(Dẫn theo facebook Hiếu Chí Trần, ngày 28/04/2017)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên?
Câu 2. Xác định thành phần cấu tạo của câu: “Xã hội tốt đẹp hơn khi ta giúp đỡ những
người quanh ta từ việc nhỏ nhất!”
Câu 3. Theo anh/chị, trong câu: “Tôi nghĩ rằng bạn nên bắt đầu từ việc hãy vận động và
tỉnh giấc”, “bắt đầu” nên được hiểu là bắt đầu điều gì? Vì sao tác giả bài viết lại cho rằng:
“nên bắt đầu từ việc hãy vận động và tỉnh giấc”?
Câu 4. “Hãy cafe với người mình thích, hãy đọc 1 cuốn sách và chia sẻ với người mình
quý”. Bằng một đoạn văn khoảng 5 - 7 câu, anh/chị hãy nói về một người hoặc một cuốn sách
mình thích và thông điệp mà nhân vật hoặc cuốn sách đó đã mang đến cho anh/chị.
II. LÀM VĂN (7 điểm)

Câu 1. (2 điểm)
Tác giả của văn bản trên đã xin thôi việc và bắt đầu khởi nghiệp ở lứa tuổi 40. Quá trình
làm việc trước đó, tác giả tự gọi là “quá trình trải nghiệm”, kéo dài tới hơn 15 năm. Ngược
lại, ngày nay, có rất nhiều bạn trẻ khát khao thành công và cho rằng cần bắt tay khởi nghiệp
từ những ngày tháng trẻ tuổi đầy nhiệt huyết.
Bằng một đoạn văn khoảng 200 chữ, anh/chị hãy bàn luận về vấn đề trên.
Trang 1 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải


Câu 2. (5 điểm)
So sánh vẻ đẹp tài hoa nghệ sĩ của hai nhân vật Huấn Cao trong Chữ người tử tù và ông lái
đò trong Người lái đò sông Đà của nhà văn Nguyễn Tuân.
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)
Câu 1

Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận. Tác giả nên quan điểm và đưa lí lẽ bàn

Câu 2

luận về vấn đề khởi nghiệp theo ý kiến riêng của mình.
Xác định cấu tạo câu:
Xã hội// tốt đẹp hơn// khi ta/ giúp đỡ những người quanh ta từ việc nhỏ nhất!//
C-

Câu 3

V

CN

VN
TN
- “Bắt đầu” có nghĩa là bắt đầu khởi nghiệp, bắt đầu thực hiện ước mơ lí tưởng và
đam mê thực sự của cuộc đời mình, sống một cuộc đời đầy cảm hứng.
- Quan niệm cần bắt đầu từ sự vận động và tỉnh giấc là muốn nhắc nhở mỗi người
cần sự chuẩn bị cả hai phương diện: Vận động là chuẩn bị sẵn sàng về thể lực, vật
chất, phải dám xông pha, sẵn sàng đối diện với những vất vả, gian nan, khó khăn.
Tỉnh giấc là sự chuẩn bị về tinh thần, ý thức, hiểu rõ mình thực sự muốn gì, quyết
tâm thực hiện nó, sẵn sàng đón nhận những tư tưởng mới mẻ, độc đáo và thậm chí
là phản biện lại những gì trước đây mình đã biết.
Từ đó, nhắc nhở những ai muốn xây dựng hoài bão lí tưởng phải biết trau dồi hành
trang cho mình về mọi mặt: tư tưởng, tinh thần, thể lực, vật chất, người đồng

Câu 4

hành,...
- Về hình thức: 5-7 dòng, diễn đạt mạch lạc.
- Về nội dung:
+ Nêu tên và giới thiệu sơ lược về tiểu sử của nhân vật hoặc nội dung chính của
cuốn sách.
+ Nêu cảm nhận bản thân và lí do thích nhân vật/cuốn sách đó: sự nghiệp/nhân
cách đáng trân trọng của nhân vật; giá trị nghệ thuật/nhân đạo/nhân văn/giáo
dục/giảỉ trí của cuốn sách,...
+ Thông điệp rút ra từ nhân vật/cuốn sách: lòng quyết tâm, tinh thần nhiệt huyết,

sự kiên trì,... (nên là một thông điệp nhân văn và mang tính giáo dục).
II. LÀM VĂN
Câu 1. (2 điểm)
❖ Yêu cầu chung về hình thức và kết cấu đoạn văn:
- Xác định đúng vấn đề nghị luận.

Trang 2 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải


- Nêu được quan điểm cá nhân và bàn luận một cách thuyết phục, hợp lí.
- Đảm bảo bố cục: mở - thân - kết, độ dài 200 chữ.
- Lời văn mạch lạc, lôi cuốn, đảm bảo chính tả và quy tắc ngữ pháp.
❖ Yêu cầu nội dung: Với đề này, thí sinh có thể chủ động bày tỏ quan điểm của mình
về vấn đề, miễn sao đưa ra lí lẽ, dẫn chứng phù hợp.
- Giải thích:
Khởi nghiệp là một mốc bắt đầu cho tiến trình xây dựng ước mơ, hoài bão lí tưởng của
một người hoặc một tập thể, nhằm thể hiện khả năng bản thân và đóng góp công sức của
mình, giá trị của mình cho cộng đồng, xã hội. Tất nhiên, hoài bão cá nhân không được đi
ngược lại với tư tưởng đạo lí, với những quy chuẩn chung của xã hội.
- Quan điểm bản thân, lí giải: Khởi nghiệp vô cùng quan trong trọng trong xã hội, bởi chỉ
khi từng người có sự hoài bão, ước mơ và nỗ lực để thực hiện ước mơ thì xã hội mới có thể
phát triển được.
Thời điểm, hoàn cảnh, động lực và quyết định khởi nghiệp của mỗi người đều khác nhau.
Bởi vậy, dù tác giả Trấn Chí Hiếu khởi nghiệp khi bước vào tuổi 40 hay các bạn trẻ khởi
nghiệp khi còn đang ngồi trên ghế nhà trường đều hợp lí, nếu họ đã chuẩn bị sẵn sàng những
hành trang cho mình.
Bởi lẽ:
+ Ước mơ của mỗi người một khác nhau, họ cần những hành trang và thời gian chuẩn bị
khác nhau;
+ Điều kiện của mỗi người đều khác biệt, họ chịu sự chi phối của hoàn cảnh để có thể khởi
nghiệp sớm hay muộn hơn.
- Chứng minh:
Đó có thể là một cậu bé bắt đầu từ công việc bồi bàn rồi dần dần phát triển, trở thành một
ông chủ quán ăn của chính mình. Đó có thể là một nhóm sinh viên cùng nhau lập trình một
phần mềm ưu việt, tạo giá trị kinh tế lớn cho thế giới, mang lại cuộc sống hạnh phúc, an
khang cho gia đình họ.

(Thí sinh tự lấy dẫn chứng làm rõ quan điểm của mình)
- Bàn luận:
+ Khởi nghiệp cần có quá trình chuẩn bị về nhiều mặt, chỉ có người trong cuộc mới có thể
hiểu rõ khi nào là hợp lí để bắt đầu.
+ Khởi nghiệp là tiến trình của cá nhân nhưng không có ai khởi nghiệp đơn độc, ai cũng
cần sự hỗ trợ, giúp đỡ, động viên từ người khác để đạt được ước vọng bản thân: gia đình, bạn
bè, đồng nghiệp, thầy cô, ê kíp,...
Trang 3 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải


- Biện pháp:
+ Cần có ý chí khởi nghiệp.
+ Cần mạnh dạn hành động, không ngại khó ngại khổ.
+ Khởi nghiệp nên đi từ nhỏ đến lớn, biết lượng sức và biết hoài bão.
- Liên hệ: Rút ra bài học cho bàn thân.
Câu 2. (5 điểm)
❖ Yêu cầu chung:
- Đảm bảo cấu trúc đề nghị luận: mở bài - thân bài - kết bài.
- Xác định đúng vấn đề cần nghị luận.
- Triển khai vấn đề thành các luận điểm, vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt
chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng.
- Diễn đạt trôi chảy, đảm bảo tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.
❖ Yêu cầu nội dung:
- Giới thiệu về tác giả, hai tác phẩm, vai trò của nhân vật cần phân tích trong hai tác phẩm.
- Cảm nhận hai nhân vật ở phương diện vẻ đẹp trong cái nhìn đối sánh.
- Lý giải sự tương đồng và khác biệt.
Tiến trình bài làm
Hệ
Kiến thức thống ý


Phân tích chi tiết

chính
Cơ bản

- Nguyễn Tuân sinh ra trong một gia đình Nho học khi Hán học trong
giai đoạn lụi tàn, bản thân lại theo tây học vì vậy mà Nguyễn Tuân tiếp
thu cả tinh hoa của Nho học và cả văn minh phương Tây.
- Chặng đường văn học của Nguyễn Tuân có thể chia làm hai giai đoạn,
cũng ứng với chặng đường đời, chặng đường tư tưởng của nhà văn. Đó
Vài nét

là: Trước Cách mạng tháng Tám với phong cách ưa xê dịch, chối bỏ

về tác

thực tại, tìm về giá trị quá khứ, sa đà trong đời sống trụy lạc. Sau Cách

giả

mạng tháng Tám, gắn bó với cách mạng, với vẻ đẹp cuộc sống lao
động, với quần chúng nhân dân hơn.
- Nguyễn Tuân tạo lập được cho mình được một phong cách nghệ thuật
độc đáo: văn chương tài hoa, uyên bác, Nguyễn Tuân là nhà văn suốt
đời đi tìm cái đẹp, luôn khám phá thế giới ở bình diện văn hóa, thẩm

Vài nét

mỹ, luôn miêu tả con người trong vẻ đẹp tài hoa, nghệ sĩ.
- Chữ người tử tù là một tác phẩm xuất sắc và tiêu biểu của Nguyễn


Trang 4 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải


Tuân trong thời kỳ trước năm 1945. Tác phẩm lúc đầu tên là Dòng chữ
cuối cùng đăng trên tạp chí Tao đàn số 29 năm 1938, sau đó được in
trong tập Vang bóng một thời (một tập truyện ngắn có giá trị như một
kiệt tác viết về những thú chơi tao nhã, về những con người tài hoa thời
phong kiến) và đổi tên là Chữ người tử tù. Tác phẩm được xuất bản lần
đầu tiên năm 1940.
- Lấy nguyên mẫu là nhân vật Cao Bá Quát, Nguyễn Tuân xây dựng
hình tượng trung tâm của tác phẩm - Huấn Cao - cái Đẹp xuất phát từ
sự khí phách, có tài năng và thiên lương.
về tác

- Về tùy bút Người lái đò sông Đà, đây một tùy bút xuất sắc được in

phẩm

trong tập Sông Đà 1960, đó là thành quả của một chuyến đi gian khổ
nhưng rất hứng thú của nhà văn vào những năm 1958 - 1960. Chuyến đi
đã thỏa mãn niềm khát khao xê dịch, đi để tìm kiếm vẻ đẹp của thiên
nhiên, miền đất Tây Bắc, tìm ra thứ “vàng mười” đã qua thử lửa trong
vẻ đẹp của con người miền Tây Bắc.
- Ông lái đò là nhân vật tiêu biểu cho nhũng con người lao động trong
thời kỳ mới, đất nước dựng xây, cả một cuộc cách mạng lớn đang đổi
thay từng ngày trên mảnh đất quê hương. Đó chính là cảm hứng để nhà
văn tạo dựng bức chân dung những anh hùng lao động trong cuộc sống

Kiến


Đối

đời thường.
- Điểm chung giữa hai nhân vật Huấn Cao và ông lái đò:

thức

sánh

+ Huấn Cao và ông lái đò đều là những con người hết sức tài hoa, nghệ

trọng

sĩ. Với quan niệm của Nguyễn Tuân về người tài hoa, đó không cần

tâm

phải là những con người hết sức phi thường, lập nên những kỳ công. Họ
là những con người bình thường, nhưng làm một công việc đã đạt đến
sự phi thường, khó ai bì kịp. Nghĩa là trong công việc họ làm, họ trở
thành những nghệ sĩ mà trình độ đã thượng thừa, điêu luyện. Với Huấn
Cao, tài năng của ông là tài viết chữ nhanh và đẹp, cả vùng tỉnh Sơn
khó ai theo được. Còn với ông lái đò, chỉ đơn sơ mái chèo là vũ khí,
ông đã biến con thuyền thành mũi tên tre, vun vút vượt thác dữ, ông
chính là người nghệ sĩ trên chiến trường vượt thác, leo ghềnh.
+ Cả Huấn Cao và ông lái đò đều là những con người hết sức bản lĩnh.
Bản lĩnh của họ là những bản lĩnh hơn người, một ý chí mạnh mẽ, thậm
chí là kiêu bạc. Với những kẻ thường, hiểm nguy và cái chết cận kề


Trang 5 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải


chính là thứ khiến con người kinh sợ. Ta thấy cả ông Huấn và ông lái đò
đều vững vàng, đều hết sức uy dũng đối mặt. Bản lĩnh của họ khiến
chúng ta phải ngả mũ bái phục.
- Điểm khác biệt:
1. Về nhân vật Huấn Cao: Vẻ đẹp của Huấn Cao được hiện lên trên ba
phương diện:
+ Vẻ đẹp tài năng: Huấn Cao được biết đến là một người văn võ song
toàn, tuy nhiên, nổi tiếng nhất vẫn là tài viết chữ nhanh và đẹp. Tài
năng của ông Huấn nổi tiếng khắp vùng tỉnh Sơn, “Chữ ông Huấn Cao
đẹp lắm, vuông lắm”. Đẹp đến mức người ta khát khao, ngưỡng vọng
“có được chữ ông Huấn mà treo là có một báu vật trên đời”.
+ Vẻ đẹp thiên lương: Huấn Cao là người hết sức chính trực, khảng
khái ông lại là người có ý thức giữ gìn cái đẹp, có lòng tự trọng: “Ta
nhất sinh không vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình viết câu đối
bao giờ”. Tiền bạc không mua được chữ Huấn Cao, uy quyền không thể
khuất phục được Huấn Cao. Ông là con người kiêu bạc, nhưng lại rất dễ
mềm lòng trước những tấm lòng.Ông cho chữ viên quản ngục bởi nể
trọng và yêu mến một tấm lòng thanh sạch - nốt nhạc trong trẻo giữa
bản đàn xô loạn.
+ Vẻ đẹp khí phách: Huấn Cao là một kẻ sĩ dám xả thân vì đại nghĩa,
dũng cảm đứng về phía nhân dân để chống lại triều đình phong kiến
mục nát đương thời, khi trở thành tử tù vẫn được người đời khâm phục
hoặc kinh sợ. Nguyễn Tuân miêu tả chiếc gông bằng gỗ lim dài đến tám
thước, nặng đến bảy tám tạ “đóng khung lấy sáu cái cổ phiến loạn”,
miêu tả cái “dỗ gông”với “một trận mưa rệp” trước cửa ngục và trước
mũi bọn lính, điều đó cho thấy Huấn Cao và các đồng chí của mình vô
cùng hiên ngang, bất khuất coi thường mọi nhục hình, đày đọa, trước

cái chết vẫn ngẩng cao đầu. Vẻ đẹp của bản lĩnh khí phách phi thường
đó còn phi thường và lý tưởng ở chi tiết: khi được nhận rượu thịt từ
viên quản, ông Huấn vẫn thản nhiên thưởng thức như thú bình sinh lúc
ở ngoài. Chi tiết này nói lên sự thản nhiên đến bất khuất cùa ông Huấn.
Phàm là kẻ tử tù, sắp đến ngày hành hình, ngủ còn không nổi, huống hồ
là ăn. Mà thậm chí còn là ăn ngon, ăn như cái thú, thưởng thức trong
biệt giam không khác gì lúc được tự do, lúc còn thư thả. Coi thường
Trang 6 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải


ngay cả cái chết, cái chết nhẹ tựa lông hồng, phải là một bản lĩnh hơn
người, hiếm có.
+ Nhân vật Huấn Cao bộc lộ lý tưởng thẩm mỹ của Nguyễn Tuân. Sự
thống nhất của cái tài, cái tâm và khí phách anh hùng. Qua nhân vật
này, Nguyễn Tuân muốn biểu lộ niềm tin bất diệt vào những giá trị cao
quý của con người và sức mạnh kỳ diệu của cái đẹp, đồng thời cũng bày
tỏ tấm lòng yêu nước thầm kín của mình.
2. Về nhân vật ông lái đò sông Đà: vẻ đẹp của ông hiện lên trong nét
khác biệt về ngoại hình, tuổi tác, và đặc biệt là vẻ đẹp trí - dũng song
toàn trong cuộc chiến với thác dữ sông Đà:
+ Vẻ đẹp khác biệt về ngoài hình của một tay lão luyện vùng sông
nước: Tay “lêu nghêu” chân “khuỳnh khuỳnh”, “giọng ào ào như tiếng
nước trước mặt ghềnh”, nhỡn giới vòi vọi như lúc nào cũng mong một
cái bến xa nào đó”… Đặc điểm ngoại hình và những tố chất này được
tạo nên bởi nét đặc thù của môi trường lao động trên sông nước.
+ Ông lái đò là người tài trí, luôn có phong thái ung dung pha chút nghệ
sĩ: Ông hiểu biết tường tận về “tính nết” của dòng sông, “nhớ tỉ mỉ như
đóng đanh vào lòng tất cả những luồng nước của tất cả những con thác
hiểm trở”, “nắm chắc binh pháp cùa thần sông thần đá”, “thuộc quy luật
phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm trở”, biết rõ từng cửa tử, cửa sinh

trên “thạch trận” sông Đà. Đặc biệt, ông chỉ huy các cuộc vượt thác một
cách tài tình, khôn ngoan và biết nhìn những thử thách đã qua bằng cái
nhìn giản dị mà không thiếu vẻ lãng mạn...
+ Ông lái đò rất mực dũng cảm trong những chuyến vượt thác đầy nguy
hiểm: tà xung hữu đột trước “trùng vi thạch trận” của sông Đà, kiên
cường nén chịu cái đau thể xác do cuộc vật lộn với sóng thác gây nên,
chiến thắng thác dữ bằng những động tác táo bạo mà vô cùng chuẩn
xác, mạch lạc (tránh, đè sấn, lái miết một đường chéo, phóng thẳng...).
+ Ông lái đò chính là “cái thứ vàng mười mang sẵn trong tâm trí con
người Tây Bắc”. Qua đây, Nguyễn Tuân muốn phát biểu một quan
niệm: người anh hùng không chỉ xuất hiện trong chiến đấu, mà còn xuất
Lý giải

hiện trong cuộc sống lao động bình thường.
- Sự tương đồng: Cả Huấn Cao và ông lái đò là “dấu triện” mà nhà văn

sự

khắc lên nhân vật. Đó là dấu triện được đóng bởi một ngòi bút tài hoa,

Trang 7 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải


uyên bác. Nguyễn Tuân đã vận dụng rất nhiều vốn tri thức của rất nhiều
những ngành nghề để dựng nên chân dung hai nhân vật, mà hai nhân
vật ấy khi đã dựng thành xong, khó mà trộn lẫn với bất kỳ nhân vật nào
khác.
- Thứ hai, cả hai nhân vật đều được nhìn ở phương diện vẻ đẹp, phương
diện thẩm mỹ. Đó là điều mà nhà văn suốt đời đi tìm kiếm.
- Sự khác biệt giữa hai nhân vật Huấn Cao và ông lái đò chính là minh

tương
đồng
và
khác
biệt

chứng rõ nét cho hai chặng đường văn học của Nguyễn Tuân trước và
sau Cách mạng tháng Tám. Trước Cách mạng tháng Tám, con người
Nguyễn Tuân hướng tới và ca ngợi là những con người tài hoa của quá
khứ, đi tìm vẻ đẹp đã lui lại nay chỉ còn vang bóng. Sau Cách mạng
tháng Tám, nhân vật tài hoa nghệ sĩ của Nguyễn Tuân có thể tìm thấy
ngay trong cuộc chiến đấu, lao động hàng ngày của nhân dân.
- Trước Cách mạng tháng Tám, Nguyễn Tuân là một người tài tử, thích
chơi “ngông”, mắc cái bệnh ham mê thanh sắc, thích chiêm ngưỡng,
chắt chiu cái Đẹp và nhấm nháp những cảm giác mới lạ. Sau Cách
mạng tháng Tám, nhà văn nhạy cảm với con người mới, cuộc sống mới
từ góc độ thẩm mĩ của nó. Không còn là một Nguyễn Tuân “nghệ thuật
vị nghệ thuật” nữa. Ông đã nhìn cái đẹp của con người là cái đẹp gắn
với nhân dân lao động, với cuộc sống đang nẩy nở sinh sôi.

Trang 8 – Website chuyên đề thi thử file word có lời giải