ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ HỒNG SÁNG

QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
CHO HỌC VIÊN TẠI TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG
CHÍNH TRỊ CẤP HUYỆN CỦA TỈNH VĨNH PHÚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2014


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ HỒNG SÁNG

QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
CHO HỌC VIÊN TẠI TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG
CHÍNH TRỊ CẤP HUYỆN CỦA TỈNH VĨNH PHÚC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. TRẦN THỊ TUYẾT OANH

THÁI NGUYÊN - 2014

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi.
Công trình được hoàn thành tại Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên dưới sự
hướng dẫn của Phó Giáo sư - Tiến sỹ Trần Thị Tuyết Oanh. Các tài liệu tham
khảo có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, các số liệu trong luận văn trung thực, đảm
bảo tính khách quan, khoa học. Kết quả nghiên cứu của luận văn chưa từng
được công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào.

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2014
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Hồng Sáng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

1

/>

LỜI CÁM ƠN
Trước tiên, tác giả xin gửi lòng biết ơn sâu sắc đến Cô giáo hướng dẫn:
PGS.TS. Trần Thị Tuyết Oanh, người đã tận tâm chỉ bảo, hướng dẫn và đồng
hành cùng tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Tác giả xin chân thành cám ơn:
- Quý Thầy, Cô khoa Tâm lý - Giáo dục đã tận tình hướng dẫn, giảng
dạy lớp Quản lý giáo dục Khóa 20 trong thời gian qua.
- Các cấp lãnh đạo, giảng viên, công nhân viên tại Trung tâm Bồi dưỡng
Chính trị cấp huyện tỉnh Vĩnh Phúc đã tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong
suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn.

- Quý Thầy, Cô cùng các Anh, Chị Phòng Sau đại học.
- Các Anh Chị cùng lớp đã gắn bó, chia sẻ cùng tác giả trong quá trình
học tập.
Tác giả xin chân thành cám ơn gia đình và bạn bè của tác giả, những
người luôn giúp đỡ, đồng hành cùng tác giả trong suốt quá trình học tập và thực
hiện luận văn.
Tuy đã rất cố gắng, nhưng luận văn này chắc chắn còn thiếu sót. Tác giả
kính mong tiếp tục nhận được sự giúp đỡ, góp ý của Quý Thầy, Cô, các Anh,
Chị và các bạn đồng khóa, đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin trân thành cảm ơn !
Thái Nguyên, tháng 11 năm 2014
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Hồng Sáng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

2

/>

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CÁM ƠN ......................................................................................................ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT..........................................................iv
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................. 3
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 4
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 4
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG LÝ
LUẬN
CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN TẠI TRUNG TÂM BDCT
CẤP HUYỆN......................................................................................................5
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 5
1.2. Một số khái niệm cơ bản .............................................................................. 6
1.2.1. Khái niệm quản lý...................................................................................... 6
1.2.2. Khái niệm bồi dưỡng ............................................................................... 10
1.2.3. Quản lý bồi dưỡng ................................................................................... 11
1.2.4. Lý luận chính trị ...................................................................................... 11
1.2.5. Quản lý bồi dưỡng lý luận chính trị ........................................................ 15
1.3. Bồi dưỡng lý luận chính trị tại Trung tâm BDCT cấp huyện..................... 16
1.3.1. Chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm BDCT cấp huyện .........................
16
1.3.2. Các thành tố của quá trình bồi dưỡng LLCT .......................................... 19
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

3

/>

1.4. Quản lý bồi dưỡng lý luận chính trị cho học viên tại Trung tâm
BDCT cấp huyện ..................................................................................... 20
1.4.1. Nội dung quản lý bồi dưỡng .................................................................... 20

1.4.2. Các chủ thể quản lý quá trình bồi dưỡng................................................. 23
1.4.3. Yêu cầu khách quan của quản lý bồi dưỡng lý luận chính trị cho học
viên tại các Trung tâm BDCT cấp huyện ................................................ 28
Kết luận chương 1.............................................................................................. 35
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG LÝ LUẬN
CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN TẠI TRUNG TÂM BDCT CẤP
HUYỆN CỦA TỈNH VĨNH PHÚC ......................................................
36
2.1. Khái quát chung về các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Vĩnh Phúc ... 36
2.1.1. Sơ lược về tỉnh Vĩnh Phúc....................................................................... 36
2.1.2. Khái quát chung về các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Vĩnh Phúc ......
38
2.2. Thực trạng bồi dưỡng LLCT cho học viên tại Trung tâm BDCT của
tỉnh Vĩnh Phúc ......................................................................................... 41
2.2.1. Khái quát về khảo sát Trung tâm BDCT cấp huyện ............................... 41
2.2.2. Thực trạng về nội dung bồi dưỡng LLCT ............................................... 42
2.2.3. Thực trạng về phương pháp bồi dưỡng LLCT ........................................ 48
2.2.4. Thực trạng về hình thức bồi dưỡng LLCT .............................................. 49
2.3. Thực trạng quản lý bồi dưỡng LLCT cho học viên tại Trung tâm
BDCT của tỉnh Vĩnh Phúc....................................................................... 51
2.3.1. Thực trạng quản lý việc thực hiện mục tiêu bồi dưỡng LLCT tại
Trung tâm BDCT cấp huyện tỉnh Vĩnh Phúc ......................................... 51
2.3.2. Thực trạng quản lý việc thực hiện công tác lập kế hoạch tổ chức bồi
dưỡng LLCT tại Trung tâm BDCT cấp huyện tỉnh Vĩnh Phúc ............. 54
2.3.3. Thực trạng quản lý việc đổi mới phương pháp bồi dưỡng LLCT tại
Trung tâm BDCT cấp huyện tỉnh Vĩnh Phúc .......................................... 60
2.3.4. Thực trạng quản lý hình thức bồi dưỡng vào hoạt động BDLLCT tại
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

4


/>

Trung tâm BDCT cấp huyện tỉnh Vĩnh Phúc .......................................... 62

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

5

/>

2.3.5. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá bồi dưỡng học viên .... 63
2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý bồi dưỡng LLCT cho học viên
tại Trung tâm BDCT................................................................................ 65
2.4.1. Ưu, nhược điểm công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT tại
Trung tâm BDCT cấp huyện tỉnh Vĩnh Phúc .......................................... 67
2.4.2. Nguyên nhân dẫn đến ưu điểm và hạn chế trên ...................................... 69
Kết luận chương 2.............................................................................................. 71
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG LLCT CHO HỌC
VIÊN TẠI TRUNG TÂM BDCT CẤP HUYỆN CỦA TỈNH
VĨNH PHÚC...................................................................... .72
3.1. Định hướng và nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................ 72
3.1.1. Định hướng đề xuất biện pháp ................................................................ 72
3.1.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ................................................................. 78
3.2. Các biện pháp ............................................................................................. 82
3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của cấp ủy các cấp đối với công
tác quản lý hoạt động bồi dưỡng LLCT tại TTBDCT theo hướng
hiệu
quả, thiết thực .......................................................................................... 82
3.2.2. Biện pháp 2: Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự phối hợp giữa

các ngành và phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong công tác
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đảng viên ở cơ sở ......................................... 84
3.2.3. Biện pháp 3: Tiếp tục chỉ đạo đổi mới nội dung, phương pháp dạy
và học, vận dụng phương pháp mới trong công tác bồi dưỡng LLCT
tại Trung tâm BDCT................................................................................ 86
3.2.4. Biện pháp 4: Tổ chức bồi dưỡng, tập huấn đội ngũ cán bộ quản lý,
giảng viên, giảng viên kiêm chức............................................................ 90
3.2.5. Biện pháp 5: Đảm bảo nguồn kinh phí cho công tác đào tạo, bồi
dưỡng theo kế hoạch được duyệt hàng năm, tiếp tục hoàn thiện cơ
chế quản lý, chính sách hỗ trợ nhằm nâng cao chất lượng quản lý
hoạt động bồi dưỡng LLCT tại Trung tâm .............................................. 92
v
/>Số hóa bởi Trung tâm Học liệu


3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, từng bước
hiện đại hóa công cụ và phương tiện dạy học, đưa công nghệ thông
tin vào đổi mới phương pháp dạy học tại Trung tâm .............................. 96
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 97
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt
động bồi dưỡng LLCT tại Trung tâm BDCT cấp huyện tỉnh Vĩnh Phúc...
100
Kết luận chương 3............................................................................................ 102
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 103
1. Kết luận........................................................................................................ 103
2. Khuyến nghị................................................................................................. 105
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 107
PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu


vi

/>

DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT
STT

Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

1

BDCT

Bồi dưỡng chính trị

2

CNH- HĐH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

3

CBQL

Cán bộ quản lý


4

GV

Giảng viên

5

LLCT

Lý luận chính trị

6

QLBD

Quản lý bồi dưỡng

7

TTBDCT

Trung tâm bồi dưỡng chính trị

8

UBND

Ủy ban nhân dân


Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

iv

/>

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Kết quả điều tra công tác chỉ đạo thực hiện mục tiêu bồi dưỡng tại
Trung tâm BDCT tỉnh Vĩnh Phúc ..................................................... 41
Bảng 2.2. Kết quả mở lớp theo chương trình đào tạo, bồi dưỡng trong 3 năm (từ
2010- 2012) ....................................................................................... 44
Bảng 2.3. Kết quả điều tra việc sử dụng các phương pháp bồi dưỡng cho học
viên tại Trung tâm BDCT tỉnh Vĩnh Phúc ........................................ 48
Bảng 2.4. Kết quả điều tra các hình thức bồi dưỡng giảng viên Trung tâm ..... 50
Bảng 2.5. Thực trạng công tác quản lý bồi dưỡng lý luận chính trị cho học viên
tại Trung tâm BDCT cấp huyện ........................................................ 52
Bảng 2.6. Thực trạng công tác lập kế hoạch tổ chức bồi dưỡng của Trung tâm
BDCT cấp huyện ............................................................................... 52
Bảng 2.7. Quản lý việc thực hiện mục tiêu bồi dưỡng lý luận chính trị cho học
viên tại Trung tâm BDCT cấp huyện ................................................ 53
Bảng 2.8. Thực trạng công tác lập kế hoạch tổ chức bồi dưỡng của Trung tâm
tâm BDCT cấp huyện ........................................................................ 54
Bảng 2.9. Nội dung chương trình bồi dưỡng hiện đang giảng dạy tại Trung tâm
BDCT cấp huyện ............................................................................... 55
Bảng 2.10. Ý kiến đánh giá về mức độ cần thiết đổi mới phương pháp trong
hoạt động BDLLCT tại Trung tâm BDCT cấp huyện hiện nay ........
61
Bảng 2.11. Kết quả khảo sát tỷ lệ sử dụng các biện pháp quản lý đổi mới
phương pháp BDLLCT tại Trung tâm BDCT cấp huyện ................. 61
Bảng 2.12. Kết quả khảo sát mức độ sử dụng phương pháp bồi dưỡng lý luận

chính trị đang sử dụng tại Trung tâm theo các nội dung sau ............ 62
Bảng 2.13. Đánh giá mức độ cần thiết của việc ứng dụng công nghệ thông tin
vào hoạt động BDLLCT.................................................................... 63
Bảng 2.14. Kết quả khảo sát điều tra thực trạng quản lý việc kiểm tra hoạt động
bồi dưỡng của học viên tại Trung tâm .............................................. 63
Bảng 3.1. Tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ............................. 100
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

v

/>

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Công tác giáo dục lý luận chính trị là một trong những nhiệm vụ quan
trọng trong xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng. Thông qua giáo
dục lý luận chính trị làm cho lý luận Chủ nghĩa Mác- Lênin, Tư tưởng Hồ Chí
Minh thâm nhập vào quần chúng tạo nên sức mạnh thúc đẩy sự nghiệp cách
mạng phát triển. Thực tế, đại đa số cán bộ, đảng viên và quần chúng đều ở cơ
sở, là những người trực tiếp tổ chức thực hiện các chủ trương, đường lối của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Vì vậy, việc đào tạo, bồi dưỡng lý
luận chính trị cho đội ngũ cán bộ, đảng viên ở cơ sở nhằm nâng cao bản lĩnh
chính trị, khả năng giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra.
Trong giai đoạn hiện nay, nhiệm vụ này lại càng quan trọng khi đất nước
ta đang trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và mở rộng hội nhập quốc
tế. Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch ngày càng chống phá cách mạng
nước ta bằng nhiều âm mưu, thủ đoạn, nhiều vấn đề mới nảy sinh cần phải có
sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận xã hội. Trong bối cảnh như vậy, việc
bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên ở cơ sở tại các Trung tâm bồi
dưỡng chính trị cấp huyện nhằm nâng cao cảnh giác cách mạng, bản lĩnh chính

trị, chống “diễn biến hoà bình” cho cán bộ, đảng viên cơ sở, đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ trong tình hình mới là nhiệm vụ có ý nghĩa chính trị lớn.
Những năm qua, các cấp uỷ đảng, chính quyền đã thường xuyên quan tâm
lãnh đạo, chỉ đạo công tác bồi dưỡng lý luận chính trị trên địa bàn tỉnh đạt được
những kết quả: nhận thức của các cấp uỷ đảng, chính quyền về vị trí, vai trò của
công tác giáo dục lý luận chính trị được nâng lên; Trung tâm BDCT cấp huyện
được đầu tư nâng cấp, cải tạo, xây dựng mới; cơ sở vật chất phục vụ cho việc
dạy và học được tăng cường, trình độ năng lực của đội ngũ giảng viên ngày
càng được nâng lên; chương trình đào tạo, bồi dưỡng được bổ sung, cập nhật
đáp ứng yêu cầu dạy và học; chất lượng hoạt động của các Trung tâm bồi
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

1

/>

dưỡng chính trị cấp huyện từng bước được nâng lên, nâng cao chất lượng đội
ngũ cán bộ ở cơ sở, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, giữ vững an
ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.
Hoạt động của Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện thời gian qua tuy
có nhiều cố gắng, đạt được nhiều kết quả, song chất lượng chưa thật sự đáp ứng
yêu cầu trong tình hình mới. Công tác giáo dục lý luận chính trị ở một số cơ sở
chưa được quan tâm đúng mức. Nhiều cán bộ, đảng viên chưa được đào tạo,
bồi dưỡng về lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, thiếu kiến thức cơ bản,
năng lực chuyên môn yếu, năng lực xử lý, giải quyết các tình huống phức tạp
nảy sinh trong đời sống xã hội, khả năng tổ chức, vận động, tập hợp quần
chúng của một bộ phận cán bộ, đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ chính trị ở
cơ sở còn hạn chế. Chương trình đào tạo, bồi dưỡng chưa đa dạng, tập trung bồi
dưỡng lý luận chính trị, phổ biến chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chưa chú trọng
bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng tổ chức điều hành thực hiện chức trách, nhiệm

vụ của từng chức danh cán bộ và kỹ năng xử lý tình huống; chất lượng, hiệu
quả đào tạo, bồi dưỡng chưa cao; cơ sở vật chất và trang thiết bị, kinh phí còn
nhiều bất cập; tổ chức bộ máy của Trung tâm chưa được kiện toàn kịp thời,
chưa bố trí đủ số lượng biên chế; chất lượng đội ngũ giảng viên còn hạn chế,
thiếu thực tiễn và phương pháp giảng dạy, ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả
hoạt động của các Trung tâm cần sớm được khắc phục trong thời gian tới.
Xuất phát từ lý do trên, việc chọn viết luận văn: “Quản lý bồi dưỡng lý
luận chính trị cho học viên tại Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện của
tỉnh Vĩnh Phúc” nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng cán
bộ, đảng viên; nâng cao nhận thức lý luận chính trị, giữ vững lập trường, tư
tưởng chính trị, quan điểm chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và
khả năng vận dụng lý luận vào thực tiễn của cán bộ, đảng viên, nâng cao năng
lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

2

/>

2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng việc quản lý bồi
dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên ở cơ sở tại các Trung tâm BDCT
trong tỉnh, đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng LLCT tại các Trung tâm
BDCT tỉnh Vĩnh Phúc nhằm nâng cao chất lượng công tác giáo dục LLCT cho
cán bộ, đảng viên.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý bồi dưỡng lý luận chính trị cho học viên tại Trung tâm bồi dưỡng
chính trị cấp huyện của tỉnh Vĩnh Phúc..
3.2. Đối tượng nghiên cứu

Các biện pháp quản lý bồi dưỡng lý luận chính trị tại Trung tâm bồi
dưỡng chính trị tỉnh Vĩnh Phúc.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu xây dựng một hệ thống các biện pháp quản lý bồi dưỡng LLCT cho
học viên tại Trung tâm BDCT tỉnh Vĩnh Phúc theo hướng đổi mới phương
pháp, hình thức bồi dưỡng và phối hợp các lực lượng để bồi dưỡng nâng cao
hiệu quả bồi dưỡng lý luận chính trị tại các Trung tâm BDCT cấp huyện trong
tỉnh thì sẽ nâng cao được hiệu quả bồi dưỡng lý luận chính trị tại Trung tâm
BDCT cấp huyện trong tỉnh.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của hoạt động bồi dưỡng LLCT cho học viên tại
Trung tâm BDCT cấp huyện.
5.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng hoạt động bồi dưỡng LLCT cho học viên
tại Trung tâm BDCT.
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng LLCT cho học viên tại Trung
tâm BDCT của tỉnh Vĩnh Phúc và khảo nghiệm tính cấp thiết, khả thi của các
biện pháp đề xuất.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

3

/>

6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
6.1. Về khách thể khảo sát
- Khảo sát cán bộ quản lý của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, cán bộ quản lý các
Trung tâm BDCT, giáo viên, học viên của Trung tâm.
6.2. Về địa bàn nghiên cứu
- Nghiên cứu tại 9 Trung tâm BDCT cấp huyện trong tỉnh từ năm (20102013).
7. Phương pháp nghiên cứu

7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: sử dụng phương pháp này nhằm
tổng hợp các nội dung mang tính lý luận về công tác giáo dục lý luận chính trị
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: sử dụng phương pháp này nhằm
tổng hợp các nội dung mang tính thực tiễn về công tác giáo dục lý luận chính trị
Các nội dung thực tiễn là các vấn đề có liên quan đến thực trạng cần nghiên cứu
7.3. Nhóm phương pháp thống kê toán học
Tôi sử dụng phương pháp này để xử lý các số liệu thu thập được do các
phương pháp khác đem lại, phục vụ cho quá trình nghiên cứu đề tài.
7.4. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: sử dụng phương pháp này nhằm
trưng cầu ý kiến của các đối tượng thông qua phiếu điều tra. Các nội dung cần
trưng cầu ý kiến là các vấn đề có liên quan đến thực trạng cần nghiên cứu.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, các đề xuất, khuyến nghị, danh mục tài liệu
tham khảo, các phụ lục, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của quản lý bồi dưỡng LLCT cho học viên tại
Trung tâm BDCT cấp huyện.
Chương 2: Thực trạng quản lý bồi dưỡng LLCT cho học viên tại Trung
tâm BDCT cấp huyện của tỉnh Vĩnh Phúc hiện nay.
Chương 3: Biện pháp quản lý bồi dưỡng LLCT cho học viên tại Trung
tâm BDCT cấp huyện tỉnh Vĩnh Phúc trong thời gian tới.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

4

/>

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG LÝ LUẬN CHÍNH
TRỊ CHO HỌC VIÊN TẠI TRUNG TÂM BDCT CẤP HUYỆN

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Công tác giáo dục, bồi dưỡng lý luận chính trị là một bộ phận của công
tác Tư tưởng, có vị trí vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng
của Đảng. Nó trang bị cho cán bộ, đảng viên thế giới quan khoa học, nhân sinh
quan cách mạng, phương pháp luận đúng đắn V. I. Lênin khẳng định: “Không
có lý luận cách mạng thì cũng không thể có phong trào cách mạng”. Truyền bá
Chủ nghĩa Mác Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành hệ tư tưởng chủ đạo
trong đời sống xã hội; củng cố niềm tin vững chắc vào mục tiêu lý tưởng cách
mạng, vào sự nghiệp đổi mới đất nước; nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo,
vận động, tổ chức các phong trào thi đua yêu nước, các hoạt động thực tiễn cho
cán bộ, đảng viên; góp phần huy động mọi nguồn lực, tạo nên sức mạnh tổng
hợp hoàn thành sứ mệnh lịch sử trong từng giai đoạn của cách mạng Việt Nam.
Chủ tịch Hồ Chí Minh, người sáng lập và rèn luyện Đảng ta đã tìm ra
chân lý cách mạng của thời đại là Chủ nghĩa Mác- Lênin, thấy được muốn giải
phóng dân tộc không có con đường nào khác là con đường cách mạng vô sản.
Năm 1921 người viết tác phẩm "Bản án chế độ thực dân Pháp", đây là tác phẩm
lý luận cách mạng đầu tiên của Việt Nam và tác phẩm "Đường kách mệnh" đã
đặt nền tảng về lý luận chính trị, tư tưởng và tổ chức cho việc thành lập Đảng
Cộng sản Việt Nam.
Từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta luôn quan tâm, coi trọng công tác
bồi dưỡng lý luận chính trị. Qua từng thời kỳ của cách mạng công tác giáo dục
lý luận chính trị đã hướng trọng tâm hoạt động vào phục vụ nhiệm vụ chính trị
góp phần vào những thắng lợi của cách mạng.
Trong thời kỳ đổi mới, những kết quả nghiên cứu lý luận gắn với tổng
kết thực tiễn đã cung cấp nhiều luận cứ khoa học cho việc hình thành, xây
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

5

/>


dựng, bổ sung và phát triển đường lối đổi mới của Đảng, đưa đất nước ta thoát
khỏi khủng hoảng kinh tế- xã hội, từng bước phát triển vững chắc, vị thế nước
ta ngày càng được khẳng định ở khu vực và quốc tế.
Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí
Minh luôn đặc biệt quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Người luôn
khẳng định rằng: “Công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay
kém” từ sự nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò của người cán bộ. Vì thế, trong di
chúc Người đã dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm
quan trọng và rất cần thiết”. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ về chuyên môn nghiệp
vụ cũng như về lý luận chính trị là một việc làm rất cần thiết trong bất cứ xã hội
nào.
Bồi dưỡng lý luận chính trị cho học viên tại Trung tâm BDCT cấp huyện
có vai trò quan trọng. Vì thế trong thời gian qua, nhiều nhà nghiên cứu về lý
luận đã nghiên cứu và có nhiều bài viết trên tạp chí, chuyên san, báo ngành về
công tác bồi dưỡng lý luận chính trị với nội dung phong phú bàn về vấn đề
nâng cao chất lượng bồi dưỡng lý luận chính trị cho học viên tại các Trung tâm
BDCT cấp huyện. Tuy nhiên có rất ít công trình quan tâm nghiên cứu để tìm ra
biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng lý luận chính trị cho học viên tại Trung
tâm BDCT tại tỉnh Vĩnh Phúc trong thời gian tới.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Khái niệm quản lý
Quản lý là một hoạt động bắt nguồn từ sự phân công, hợp tác lao động
trong một tổ chức nhất định. Sự phân công, hợp tác lao động đó nhằm đạt hiệu
quả và năng suất lao động cao hơn, do vậy cần có người đứng đầu, chỉ huy,
phối hợp để điều hành, kiểm tra, điều chỉnh. Chính vì vậy, người ta quan niệm
quản lý là một thuộc tính lịch sử vì nó phát triển theo sự phát triển của xã hội
loài người, thường xuyên biến đổi, nó là hiện tượng xã hội xuất hiện sớm.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu


6

/>

Theo Đại từ điển tiếng Việt, quản lý là: “Tổ chức, điều khiển hoạt động
của một đơn vị, một cơ quan: quản lý lao động, quản lý cán bộ, quản lý công

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

6

/>

việc” hay quản lý là: “Trông coi, giữ gìn, theo dõi việc gì: quản lý lý lịch, quản
lý vật tư” [30, tr.651].
Quản lý là khái niệm rất quen thuộc, quản lý là một hiện tượng xã hội
xuất hiện rất sớm trong lịch sử xã hội loài người. Nhu cầu quản lý ngày càng
phát triển gắn với tiến trình phát triển của nhân loại, trở thành quan điểm, tư
tưởng quan trọng. C.Mác đã viết: “Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao
động chung nào tiến hành trên quy mô tương đối lớn thì ít nhiều cũng đều cần
đến một sự chỉ đạo để điều hoà những hoạt động cá nhân và thực hiện những
chức năng chung phát sinh từ sự vận động của toàn bộ cơ thể sản xuất khác với
sự vận động của những khí quan độc lập của nó. Một người độc tấu vĩ cầm tự
điều khiển lấy mình, còn một dàn nhạc thì cần có nhạc trưởng”.
Khái niệm quản lý được tiếp cận với nhiều góc độ khác nhau đó là: Cai
quản, chỉ huy, lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra theo góc độ tổ chức. Theo góc độ
điều khiển thì quản lý là điều khiển, điều chỉnh.
Theo cách tiếp cận hệ thống thì quản lý là sự tác động của chủ thể quản
lý đến khách thể quản lý (hay đối tượng quản lý) nhằm tổ chức, phối hợp hoạt

động của con người trong quá trình sản xuất để đạt được mục đích đã định.
Còn trong quá trình tồn tại và phát triển của quản lý, đặc biệt trong quá trình
xây dựng lý luận về quản lý, khái niệm quản lý được nhiều nhà lý luận đặt ra,
nói theo W. Taylor: Quản lý là biết được rõ ràng, chính xác điều bạn muốn
người khác làm và sau đó hiểu được rằng họ đã hoàn thành công việc một cách
tốt nhất.
Theo Kozlova O.V và Kuzenetsov I N: Quản lý là sự tác động có mục
đích đến tập thể con người để tổ chức và phối hợp hoạt động của họ trong quá
trình sản xuất.
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý là tác động có mục đích, có
kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể những người lao động khách thể quản
lý nhằm thực hiện được những mục tiêu dự kiến” [14, tr.123].
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

7

/>

Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý nhằm phối hợp nỗ lực của nhiều
người, sao cho mục tiêu của từng cá nhân biến thành thành tựu của xã hội”.
Theo tác giả Phạm Khắc Chương: “Quản lý một đơn vị (cơ sở sản xuất,
cơ quan, trường học, địa phương…) với tư cách là một hệ thống xã hội, là khoa
học và nghệ thuật tác động vào từng thành tố của hệ thống bằng phương thức
thích hợp nhằm đạt được các mục tiêu đề ra”.
Theo tác giả Trần Quốc Thành: “Quản lý là những hoạt động phối hợp
nhằm định hướng và kiểm soát quá trình tiến tới mục tiêu”.
Quản lý là sự tác động có tổ chức, có định hướng của chủ thể lên khách
thể về các mặt chính trị, văn hóa, kinh tế, xã hội một hệ thống các luật lệ, các
chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và các biện pháp cụ thể nhằm tạo
ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển của đối tượng.

Theo tác giả Nguyễn Thị Tính “Quản lý là sự tác động có định hướng có
chủ đích của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý trong tổ chức nhằm làm
cho tổ chức vận hành đạt được mục tiêu đã đề ra. Hay nói cách khác: Quản lý
là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng việc thực hiện các chức năng
quản lý, lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra” [30, tr.2,3].
Tóm lại, có nhiều khái niệm, cách định nghĩa khác nhau về quản lý, song
có thể hiểu: Quản lý là quá trình tác động có hướng đích của chủ thể quản lý
lên đối tượng quản lý nhằm làm cho hệ quản lý vận động phù hợp với quy luật
khách quan.
Do đó, quản lý là một hoạt động của chủ thể quản lý nhằm thiết kế và
tạo ra môi trường mà ở đó có mọi tổ chức và cá nhân có liên quan trong hoạt
động lao động của xã hội nhất định để đạt được mục tiêu, dự kiến trong những
điều kiện, phương tiện và các hoạt động khác của xã hội. Quản lý có tầm quan
trọng đặc biệt đó là tính hiệu quả tối ưu trong các hoạt động. Chất lượng phụ
thuộc vào lĩnh vực hoạt động, nghiên cứu của mỗi người. Chất lượng quản lý
được đánh giá ở chỗ cùng mục tiêu và kết quả người quản lý giỏi sẽ đưa tập thể
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

8

/>

đạt đến nhanh hơn, ít tốn kém hơn và thoả mãn yêu cầu đặt ra cho công tác
quản lý.
Quản lý một đơn vị (cơ sở sản xuất, cơ quan, trường học…) với tư cách
là một hệ thống xã hội cần có cả một khoa học và nghệ thuật để tác động vào
hệ thống, vào từng thành tố của hệ thống bằng các phương pháp thích hợp
nhằm đạt tới các mục tiêu đề ra trong quá trình hoạt động.
Các chức năng quản lý: Quản lý cũng như các hoạt động khác đều có
chức năng riêng của nó. Quản lý có thể có rất nhiều chức năng khác nhau,

nhưng cơ bản có thể xác định quản lý có 4 chức năng: Kế hoạch, tổ chức, chỉ
đạo và kiểm tra.
Chức năng lập kế hoạch là quá trình xác định các mục tiêu phát triển
giáo dục và quyết định những biện pháp tốt nhất để thực hiện mục tiêu đó. Đây
là chức năng đầu tiên của một quá trình quản lý, nó có vai trò khởi đầu, định
hướng cho toàn bộ các hoạt động của quá trình quản lý và là cơ sở để huy động
tối đa các nguồn lực cho việc thực hiện các mục tiêu và là căn cứ cho việc kiểm
tra đánh giá quá trình thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của tổ chức, đơn vị và cá
nhân. Nội dung của chức năng thể hiện ở 4 hoạt động cơ bản là xác định mục
tiêu và phân tích, xây dựng kế hoạch thực hiện mục tiêu, triển khai thực hiện
các kế hoạch và kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch.
Chức năng tổ chức là quá trình phân phối và sắp xếp nguồn nhân lực theo
những cách thức nhất định để đảm bảo thực hiện tốt các mục tiêu đề ra. Nội
dung của chức năng thể hiện ở 4 nội dung, trước hết là xác định cấu trúc tổ
chức của chủ thể quản lý tương ứng với các đối tượng quản lý, xây dựng và
phát triển đội ngũ nhân sự, xác định cơ chế hoạt động và các mối quan hệ của
tổ chức, tổ chức lao động một cách khoa học của người quản lý.
Chức năng chỉ đạo là chức năng thứ ba trong quá trình quản lý giáo dục
nó có vai trò cùng với chức năng tổ chức để thực hiện hóa các mục tiêu. Chức
năng chỉ đạo xem như chỉ đạo là một công việc của một “nhạc trưởng”, người
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

9

/>

lãnh đạo dẫn dắt, hướng dẫn, điều chỉnh mọi liên kết, mọi hoạt động của tổ
chức trong đơn vị để hoàn thành những mục tiêu đã vạch ra. Nhà quản lý, chỉ
đạo điều hành các văn bản, quyết định hành chính và tôn trọng nguyên tắc dân
chủ trong điều hành.

Chức năng kiểm tra là chức năng cuối cùng của một quá trình quản lý, có
vai trò giúp cho chủ thể quản lý biết được mọi người thực hiện các nhiệm vụ
mức tốt, vừa, xấu như thế nào, đồng thời cũng biết được những quyết định quản
lý ban hành có phù hợp với thực tế hay không, trên cơ sở đó điều chỉnh các hoạt
động. Thực tế muốn biết được hiệu quả của việc điều hành, vận hành của bộ
máy nhà nước, một tổ chức thì vấn đề không thể thiếu được đó là công tác kiểm
tra của người quản lý. Có thể nói không thanh tra, kiểm tra, coi như không quản
lý. Tác động của kiểm tra là để uốn nắn, điều chỉnh đánh giá và tự điều chỉnh
cho một chu kỳ hoạt động. Vậy muốn kiểm tra đúng thực chất thì phải có
chuẩn. Nó là các bước mà người thực hiện và người đánh giá phải tuân theo.
1.2.2. Khái niệm bồi dưỡng
Bồi dưỡng là quá trình cập nhật, bổ sung kiến thức, kỹ năng, thái độ
nhằm nâng cao năng lực trình độ nghề nghiệp [21, tr.216].
Bồi dưỡng là bổ sung, bồi đắp những thiếu hụt về tri thức, cập nhật cái
mới trên cơ sở nuôi dưỡng những cái đã có để mở rộng, làm cho chúng phát
triển thêm, có giá trị làm tăng hệ thống những tri thức, kỹ năng, nghiệp vụ, làm
giàu vốn hiểu biết, nâng cao hiệu quả lao động.
Theo tổ chức Unesco “Bồi dưỡng với ý nghĩa nâng cao nghề nghiệp, quá
trình này chỉ diễn ra khi cá nhân và tổ chức có nhu cầu nâng cao kiến thức hoặc
kỹ năng chuyên môn của bản thân nhằm đáp ứng nhu cầu lao động nghề nghiệp”
[5].
Như vậy, thực chất của bồi dưỡng là quá trình bổ sung những thiếu hụt
về tri thức kỹ năng hoặc để nâng cao trình độ, mở mang và phát triển những gì

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

10

/>


đã có, làm tăng thêm lượng vốn hiểu biết trong lĩnh vực hoạt động chuyên môn
nào đó nhằm đáp ứng những yêu cầu mới của chuyên môn, nghiệp vụ nâng cao

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

10

/>

hiệu quả lao động. Và chủ thể bồi dưỡng là những người đã được đào tạo và có
trình độ chuyên môn nhất định, mục đích bồi dưỡng nhằm nâng cao phẩm chất
và năng lực chuyên môn để người lao động có cơ hội củng cố, mở mang nâng
cao hệ thống kiến thức, kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ có sẵn với phương
châm “Học tập suốt đời” để nâng cao hiệu quả công việc đang làm.
1.2.3. Quản lý bồi dưỡng
Là quá trình quản lý việc bổ sung những thiếu hụt về tri thức kỹ năng
hoặc để nâng cao trình độ, mở mang và phát triển những gì đã có, làm tăng
thêm lượng vốn hiểu biết trong lĩnh vực hoạt động chuyên môn nào đó nhằm
đáp ứng những yêu cầu mới của chuyên môn, nghiệp vụ nâng cao hiệu quả lao
động.
Quản lý bồi dưỡng là quản lý một hệ thống toàn vẹn bao gồm các thành
tố: mục tiêu bồi dưỡng, nội dung bồi dưỡng, phương pháp bồi dưỡng, hình thức
tổ chức bồi dưỡng, người dạy, người học, công tác kiểm tra, đánh giá bồi dưỡng.
Hoạt động bồi dưỡng LLCT là một việc có ý nghĩa rất quan trọng, gắn
liền với quan điểm học tập thường xuyên, học tập suốt đời, trở thành một
phương thức chủ yếu của mọi hoạt động giáo dục, đào tạo. Quản lý hoạt động
bồi dưỡng là một hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch nhằm đạt
được mục tiêu đề ra.
1.2.4. Lý luận chính trị
Lý luận, theo ngôn ngữ Hy Lạp cổ đại, nghĩa là tôi đang xem xét, đang

nghiên cứu. Trong nghĩa rộng, lý luận là hệ thống các quan điểm, các tư tưởng,
các khái niệm hướng tới việc tiếp cận và giải thích một sự vật, hiện tượng nào
đó. Trong nghĩa hẹp, lý luận là hình thức phát triển cao nhất của nhận thức
khoa học mang lại những khái niệm tổng thể về những quy luật và những mối
liên hệ của một phạm vi của hiện thực nào đó. V.I.Lênin viết: nhận thức tồn tại
trong dạng lý luận, học thuyết cần phải đưa lại khách thể trong sự tất yếu của
nó, trong các mối quan hệ mọi mặt của nó.
Xét về cấu trúc, lý luận là thể hiện sự phân hoá tri thức bên trong, nhưng
tổng hợp hệ thống tri thức có tính phụ thuộc lôgíc của những yếu tố này vào
11
/>Số hóa bởi Trung tâm Học liệu


những yếu tố kia, phân chia nội dung của lý luận từ tổng số của những khẳng
định và khái niệm tức là từ cơ sở xuất phát của lý luận theo các nguyên tắc
lôgíc phương pháp luận nhất định.
Lý luận là sự tổng kết những kinh nghiệm của loài người, là sự tổng hợp
những tri thức về tự nhiên và xã hội tích luỹ lại trong quá trình lịch sử. Bản
chất của lý luận nằm ở chỗ, lý luận là một hệ thống những tri thức được khái
quát từ thực tiễn, phản ánh những mối liên hệ bản chất, những tính quy luật
của thế giới khách quan. Sự phát triển của nhận thức dẫn đến sự xuất hiện của
lý luận và lý luận được hình thành trong mối liên hệ với thực tiễn.
Trong quá trình hoạt động thực tiễn, trí tuệ con người được phát triển,
được nâng cao dần để trở thành lý luận. Nhưng lý luận ra đời không phải do
nhu cầu của bản thân lý luận mà do nhu cầu chủ yếu của hoạt động thực tiễn
của con người, chúng ta khẳng định rằng, thực tiễn là mục đích của nhận thức,
của lý luận.
Lý luận là hệ thống những tri thức đã được khái quát, tạo ra một quan
niệm hoàn chỉnh về các quy luật và về mối liên hệ cơ bản của hiện thực. Lý
luận là sự phản ánh và tái hiện hiện thực khách quan. Mọi Lý luận đều quy

định bởi hoàn cảnh lịch sử, được hình thành từ điều kiện cụ thể của lịch sử sản
xuất, kỹ thuật và thực nghiệm. Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Lý luận là sự tổng kết
những kinh nghiệm của loài người, là tổng hợp những tri thức về tự nhiên và
xã hội tích trữ lại trong quá trình lịch sử”. [12, tr.487]
Theo nghĩa rộng, Lý luận là một dạng hoạt động của con người nhằm thu
nhận tri thức về hiện thực tự nhiên, xã hội và cùng với thực tiễn tạo thành hoạt
động tổng thể của xã hội. Thuật ngữ Lý luận đồng nghĩa với các hình thức có tổ
chức cao và phát triển nhất của ý thức xã hội. Với tư cách là sản phẩm cao nhất
của tư duy có tổ chức, Lý luận biểu hiện quan hệ gián tiếp của con người đối với
hiện thực và là điều kiện cho sự cải biến thực sự có ý thức hiện thực.
Theo nghĩa hẹp, Lý luận là một dạng tri thức khoa học đáng tin cậy về
một tổng thể các khách thể nào đó. Nó là hệ thống các luận điểm gắn bó chặt
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

12

/>