PHÂN TÍCH VỀ QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY

MỤC LỤC

Lời dẫn nhập

I.

Một số lý luận về quản trị nhân sự
1. Khái niệm về Quản trị nhân sự
2. Tầm quan trọng của công tác Quản trị nhân sự trong doanh nghiệp

II.

Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay
1. Đặc điểm nguồn nhân lực nước ta trong giai đoạn hiện nay
2. Thực trạng hoạt động quản trị nhân sự của các doanh nghiệp hiện nay
- Tuyển dụng nhân sự
- Sử dụng nguồn nhân lực của các doanh nghiệp
- Đào tạo và phát triển
- Đánh giá năng lực thực hiện công việc và đãi ngộ nguồn nhân lực

Kết luận

Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay

0


Lời dẫn nhập

Con người được xem là yếu tố quan trọng nhất làm nên sự thành công của
mọi tổ chức,mọi doanh nghiệp. Sự phát triển bền vững của một doanh nghiệp luôn
kèm theo sự phát triển của đội ngũ nhân sự. Và quản trị nhân sự chính là một
trong những giải pháp giúp doanh nghiệp tìm kiếm và bồi dưỡng đội ngũ kế
thừa...
Ngày nay, cùng với sự phát triển không ngừng của khoa học kỹ thuật và q
trình tồn cầu hoá diễn ra mạnh mẽ, những yếu tố cạnh tranh truyền thống của các
doanh nghiệp như vốn, nguyên vật liệu, cơng nghệ,… đã dần trở nên bão hồ. Thay
vào đó, một nguồn lực mới, một yếu tố cạnh tranh mới mang tính quyết định đối với
sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp đó chính là con người - nguồn nhân lực.
Một khi mức độ cạnh tranh tăng đột biến về chiều rộng (số lượng của đối thủ
cạnh tranh và nguồn cạnh tranh đến từ nhiều phía) và chiều sâu (tính đa dạng, giá cả
và chất lượng của sản phẩm trên thị trường). Sự thiếu quan tâm hoặc không quan tâm
đúng mức đối với yếu tố nhân sự có thể dẫn đến tình trạng "hụt hơi" hay bị loại khỏi
"vịng chiến" trong mơi trường cạnh tranh khốc liệt. Xét đến cùng thì nhân lực chính
là tác nhân tạo ra vốn và đề xuất những ý tưởng mới, đồng thời cũng đảm nhận vai trò
Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay

1


lựa chọn và ứng dụng các công nghệ tiên tiến và thực thi các chỉ tiêu nhằm nâng cao
thành tích của doanh nghiệp. Trong nhiều trường hợp vốn và công nghệ có thể huy
động được nhưng để xây dựng một đội ngũ nhân sự nhiệt tình, tận tâm, có khả năng
thích hợp và làm việc hiệu quả thì phức tạp và tốn kém hơn rất nhiều. Vì thế, để có
thể tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt đặc biệt là
trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, một doanh nghiệp (bất luận lớn hay
nhỏ) đều phải phát huy khả năng đáp ứng của nguồn nhân lực qua tất cả các giai đoạn
phát triển của doanh nghiệp.
Trong phạm vi bài này, người viết đề cập đến một số nội dung cơ bản của công

tác quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay.
I . Một số lý luận về quản trị nhân sự
1. Khái niệm về Quản trị nhân sự :

Công tác quản trị nhân sự giúp tìm kiếm, phát triển và duy trì đội ngũ nhân viên
và quản lý chất lượng - những người tham gia tích cực vào sự thành cơng của cơng ty.
Các tổ chức trông mong vào các nhà chuyên môn về quản trị nhân sự giúp họ đạt
được hiệu quả và năng suất cao hơn với một hạn chế về lực lượng lao động. Một
trong những yêu cầu chính của quản trị nhân sự là tìm ra đúng người, đúng số lượng
và đúng thời điểm trên các điều kiện thỏa mãn cả doanh nghiệp và nhân viên mới.
Khi lựa chọn được những người có kỹ năng thích hợp làm việc ở đúng vị trí thì cả
nhân viên lẫn cơng ty đều có lợi.
Quản trị nhân sự được hiểu là những tác động hợp quy luật của chủ thể quản lý
nhân sự đến các khách thể quản lý nhân sự nhằm đạt được các mục tiêu quản lý nhân
sự đã đề ra.

Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay

2


Vì thế, có thể nói quản trị nhân sự là một cơng việc hết sức khó khăn và phức tạp,
bởi vì nó động chạm đến những con người cụ thể với những hồn cảnh và nguyện
vọng, sở thích, cảm xúc và văn hóa riêng biệt. Giáo sư người Mỹ Dinock cho rằng:
"Quản trị nhân sự bao gồm toàn bộ những biện pháp và thủ tục áp dụng cho nhân
viên của một tổ chức và giải quyết tất cả những trường hợp xảy ra có liên quan đến
một loại cơng việc nào đó; cịn Giáo sư Felix Migro thì cho rằng: Quản trị nhân sự là
nghệ thuật chọn lựa những nhân viên mới và sử dụng những nhân viên cũ sao cho
năng suất và chất lượng công việc của mỗi người đều đạt tới mức tối đa có thể được.
2. Tầm quan trọng của công tác Quản trị nhân sự trong doanh nghiệp


Sự tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp phụ thuộc rất lớn vào việc khai thác
và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực: vốn, cơ sở vật chất, tiến bộ khoa học kỹ thuật,
người lao động, các yếu tố này có mối quan hệ mật thiết với nhau và tác động qua lại
với nhau. Những yếu tố như: máy móc thiết bị, của cải vật chất, cơng nghệ kỹ thuật
đều có thể mua được, học hỏi được, sao chép được, nhưng con người thì khơng thể.
Vì vậy có thể khẳng định rằng quản trị nhân sự có vai trị thiết yếu đối với sự tồn tại
và phát triển của doanh nghiệp .
Trong thời điểm kinh tế khó khăn, tài chính eo hẹp hiện tại, PGS.TS Lê Quân
(Chủ tịch EduViet Corporation kiêm trưởng ban tổ chức Ngày Nhân sự Việt Nam
2011) nhận định rằng “Doanh nghiệp Việt Nam hiện vẫn đang đầu tư rất thấp cho
chiến lược nhân sự. Một số cơng ty tự cho là có chiến lược nhân sự, nhưng khi xem
xét kỹ lại xem chiến lược đó như thế nào, hoạt động ra sao thì hầu như chưa có gì cụ
thể”.
Quản trị nhân sự hiện diện ở khắp các phòng ban, bất cứ cấp quản trị nào cũng có
nhân viên dưới quyền vì thế đều phải có quản trị nhân sự. Cung cách quản trị nhân sự
Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay

3


tạo ra bầu khơng khí văn hố cho một doanh nghiệp . Đây cũng là một trong những
yếu tố quyết định đến sự thành bại của một doanh nghiệp .
II . Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay
1. Đặc điểm nguồn nhân lực nước ta trong giai đoạn hiện nay
Việt Nam được thế giới đánh giá là có lợi thế về dân số đơng, đang trong thời kỳ
“dân số vàng” nên lực lượng trong độ tuổi lao động khá dồi dào. Tuy nhiên, chất
lượng nguồn nhân lực của Việt Nam vẫn còn thấp và cần phải được cải thiện càng
sớm càng tốt.
Có thể thấy, nguồn nhân lực Việt Nam hiện nay có các đặc điểm sau:

- Nguồn nhân lực khá dồi dào, nhưng chưa được sự quan tâm đúng mức; chưa được
quy hoạch, khai thác; chưa được nâng cấp; chưa được đào tạo đến nơi đến chốn.
- Chất lượng nguồn nhân lực chưa cao, dẫn đến tình trạng mâu thuẫn giữa lượng và
chất.
- Sự kết hợp, bổ sung, đan xen giữa nguồn nhân lực từ nơng dân, cơng nhân, trí thức,
… chưa tốt, cịn chia cắt, thiếu sự cộng lực để cùng phối hợp thực hiện sự nghiệp
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Báo chí nước ngồi thường bình luận người Việt Nam thông minh, rất nhanh nhạy
trong việc nắm bắt và tiếp thu cái mới. Tiếc rằng nguồn nhân lực này lại chưa được
khai thác đầy đủ, đào tạo chưa bài bản, điều đó ảnh hưởng đến chất lượng nhân lực và
ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế – xã hội Việt Nam.
2. Thực trạng hoạt động quản trị nhân sự của các doanh nghiệp hiện nay
+ Công tác tuyển dụng nhân sự :

Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay

4


Hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam đều có kế hoạch kinh doanh ngắn và dài
hạn, nhưng rất ít cơng ty có kế hoạch nhân sự (people plan) hay kế hoạch xây dựng
đội ngũ kế thừa cụ thể. Thông qua kế hoạch kinh doanh, doanh nghiệp có thể xác
định được nhu cầu về nhân sự, đặc biệt là những vị trí chủ chốt trong cơng ty.
Trước thực trạng khan hiếm nguồn nhân sự chất lượng phù hợp với nhu cầu
doanh nghiệp, doanh nghiệp cần phải làm gì đó để thu hút được những người hội đủ
kiến thức cũng như khả năng đảm đương cơng việc. Trong tình huống này, kẻ chiến
thắng trong cuộc chiến giành nhân tài chính là những doanh nghiệp biết vạch ra cho
mình những bước đi đúng đắn để thu hút nhân tài và giữ chân họ.
Tuyển dụng trực tuyến đang càng ngày càng tỏ ra chiếm ưu thế so với các hình
thức tuyển dụng thơng thường khác.

Tại Việt Nam, hình thức tuyển dụng trực tuyến đang được người lao động đánh giá
cao. Khá nhiều trang web tuyển dụng trực tuyến đang họat động hiệu quả như
Các trang web này đã
đáp ứng nhu cầu tìm việc của đơng đảo người lao động thời @ vì tính tiện dụng và
hiệu quả của nó...
+ Sử dụng nguồn nhân lực của các doanh nghiệp :
Hiện nay, các DN Việt Nam trung bình chỉ sử dụng khoảng 40% năng suất của
nguồn nhân lực mà họ đang sở hữu và tỷ lệ này cịn khó lý giải hơn nữa ở nhóm nhân
viên khối văn phịng. Ngun nhân của vấn đề này cơ bản nằm ở sự yếu kém về công
tác quản trị nguồn nhân lực. Những khó khăn và hạn chế chủ yếu mà phần lớn các
DN ở Việt Nam hay gặp phải như là:
- Nhận thức chưa đúng của nhiêu cán bộ lãnh đạo, nhân viên về vai trò then chốt của
nguồn nhân lực con người và quản trị nguồn nhân lực đối với sự thành công của DN.
Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay

5


- Trình độ chun mơn kỹ thuật của người lao động chưa cao, thiếu cán bộ quản lý
giỏi và các chuyên gia về quản trị nguồn nhân lực.
- Nhiều DN rơi vào tình trạng thừa biên chế. Cùng lúc các DN phải giải quyết tình
trạng thiếu lao động có trình độ lành nghề cao nhưng lại thừa lao động không có trình
độ lành nghề hoặc có những kỹ năng được đào tạo khơng cịn phù hợp với những u
cầu hiện tại, dẫn đến năng suất lao động thấp.
Nguồn : />+ Đào tạo và phát triển nhân sự :
Thực trạng hiện nay hầu hết nhân viên mới tuyển dụng chưa có đủ kỹ năng
làm việc trong môi trường kinh doanh hội nhập nhiều biến động đòi hỏi doanh nhân
người chủ doanh nghiệp phải coi trọng việc bồi dưỡng tri thức, huấn luyện kỹ năng
cho nhân viên.
Ở các nước có nền kinh tế thị trường phát triển, họ mở nhiều trường lớp, nhằm

đào tạo, đào tạo lại, và bồi dưỡng những chuyên gia quản lý giỏi có đủ trình độ và
bản lĩnh để điều hành và quản lý doanh nghiệp thành công.
Ở nước ta, vai trò quan trọng của người quản lý được đề cao qua câu nói: "Một
người lo bằng kho người làm". Về cán bộ quản lý, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định:
"….nếu cán bộ dở thì chính sách hay cũng khơng thể thực hiện được" (Hồ Chí Minh,
2000, tập 5 : 54)
Có thể nói, đội ngũ cán bộ kỹ thuật và các chun gia có vai trị đặc biệt quan
trọng đối với các doanh nghiệp, vì họ là những người trực tiếp tiếp xúc với công việc,
trực tiếp vận hành công việc. Kết quả công việc thành công hay thất bại phụ thuộc rất
lớn vào đội ngũ này. Do đó, vấn đề đào tạo các chuyên gia và cán bộ kỹ thuật trong
Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay

6


các doanh nghiệp hiện nay là hết sức cần thiết. Tuy nhiên ở nước ta hiện nay có một
thực trạng là công tác đào tạo Đại học đang diễn ra một cách ồ ạt, trong khi đó việc
đào tạo cơng nhân kỹ thuật lại bị xem nhẹ không được chú trọng đúng mức. Điều này
dẫn đến tình trạng "thừa thầy, thiếu thợ" một cách nghiêm trọng. Theo phân tích của
các nhà kinh tế và kinh nghiệm của các nước phát triển thì sản xuất sẽ phát triển khi
có nguồn nhân lực được đào tạo một cách hợp lý và có tỷ lệ tương ứng với trình độ
chun mơn kỹ thuật như sau: 1 kỹ sư - 4 cán bộ THTN - 10 công nhân kỹ thuật.
Nhưng tỷ lệ này ở nước ta hiện nay là: 1 - 1,6 - 0,95. Tỷ lệ này cho thấy, lực lượng
công nhân kỹ thuật của ta hiện nay đang thiếu trầm trọng. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến
sức sản xuất của các doanh nghiệp , đặc biệt trong giai đoạn hội nhập hiện nay.
+ Đánh giá năng lực thực hiện công việc và đãi ngộ người lao động
Công tác quản trị nhân sự thành công hay không phần lớn do doanh nghiệp biết
đánh giá đúng hiệu quả làm việc của nhân viên. Đánh giá thực hiện công việc là cơ sở
cho các hoạt động khác của quản trị nhân sự như tuyển mộ, tuyển chọn. đào tạo và
phát triển. thù lao… bởi vậy hoạt động này sẽ tăng cường hiệu quả quản lý nhân sự.

Đánh giá thực hiện công việc là sự đánh giá có hệ thống chính thức tình hình thực
hiện cơng việc của nhân viên trong quan hệ so sánh với các tiêu chuẩn đã được xây
dựng và thảo luận sự đánh giá đó
Đánh giá thực hiện cơng việc là một hoạt động quan trọng trong công tác quản trị
nhân sự. Việc đánh giá giúp khẳng định năng lực, khả năng của nhân viên. Đây là cơ
sở giúp doanh nghiệp tuyển mộ, tuyển chọn, phát triển nguồn nhân lực hiện tại, đồng
thời giúp doanh nghiệp xây dựng các chế độ thù lao hợp lý, đưa ra quyết định quản lý
về nhân sự một cách cơng bằng chính xác.

Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay

7


Đánh giá thành tích là cơ sở quan trọng cho việc phát triển hệ thống thù lao thích
hợp. Có hai loại là thù lao trực tiếp, tức tiền lương và thù lao gián tiếp, tức là các
dạng lợi ích khác nhau cho người lao động. Ý nghĩa của thù lao khơng đơn giản cịn
là yếu tố đảm bảo cho nhân viên thực hiện các nhiệm vụ của mình mà thơng qua đó,
làm động lực cho sự nỗ lực của nhân viên, sự vươn lên khẳng định vai trò của họ vì
mục tiêu chung
KẾT LUẬN
Trong giai đoạn hội nhập nền kinh tế quốc tế hiện nay, vai trò của nguồn nhân
lực được nâng cao hơn bao giờ hết. Nguồn nhân lực trở thành yếu tố quan trọng hàng
đầu quyết định sự thành cơng của các doanh nghiệp. Vì vậy quản trị nhân sự sao cho
có hiệu quả là một vấn đề cấp thiết và là thách thức đối với hầu hết các doanh nghiệp.
Điều này đỏi hỏi các nhà quản lý các doanh nghiệp phải có các chính sách và giải
pháp thích ứng nhằm quản trị nguồn nhân lực một cách có hiệu quả.
Nguồn nhân lực là yếu tố cơ bản, quan trọng nhất đối với sự phát triển bền
vững và ổn định của các doanh nghiệp. Nguồn nhân lực được coi là nguồn "tài sản vơ
hình", giữ một vị trí đặc biệt trong cơ cấu tổ chức. Quản trị nhân sự là một chỉ tiêu

quan trọng đánh giá trình độ phát triển của tổ chức. Hiện nay, công tác quản trị nhân
sự của các doanh nghiệp Việt Nam còn nhiều vấn đề cần khắc phục, đặc biệt là trước
ngưỡng cửa hội nhập kinh tế quốc tế. Các doanh nghiệp Việt Nam cần phải mạnh dạn
cải tiến, thay đổi phương thức quản lý cũ, học tập và ứng dụng các phương thức quản
trị nhân sự hiện đại trên thế giới, nhằm phát huy lợi thế và từng bước nâng cao sức
cạnh tranh của doanh nghiệp trên trường quốc tế.
Việc đổi mới phương thức quản trị nhân sự của các doanh nghiệp Việt Nam
cần thực hiện ở tất cả các khâu, bao gồm: Tuyển dụng, đào tạo và phát triển, sử dụng
nguồn nhân lực và các chế độ chính sách đối với nguồn nhân lực. Có như vậy các
Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay

8


doanh nghiệp mới tạo ra cho mình được một đội ngũ nhân sự có hiệu quả. Phát huy
được tối đa năng lực của người lao động. Từ đó thúc đẩy sự phát triển của các doanh
nghiệp nói riêng và của tồn xã hội nói chung.

Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay

9


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Triệu Tuệ Anh - Lâm Trạch Viên - Thiết kế tổ chức và quản lý chiến lược
nguồn nhân lực, NXB Lao động xã hội.
2. Đoàn Thị Thu Hà - Nguyễn Thị Ngọc Huyền - Giáo trình Khoa học quản lý
II - Đại học KTQD, NXB Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội.
3. KB. Hard, P.Hersey - Quản lý nguồn nhân lực, NXB Chính trị quốc gia.

4. Phạm Thành Nghị - Vũ Hoàng Ngân - Quản lý nguồn nhân lực ở Việt Nam.
Một số vấn đề lý luận và thực tiễn, NXB Khoa học xã hội.
5. Bài giảng : Quản trị nguồn nhân lực – Ts Lê Văn Đại

Quản trị nhân sự trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay

10