Giáo án Sinh học 11 bài 15: Tiêu hóa ở động vật
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (91.54 KB, 6 trang )
Tuần: 17
Tiết: 17-cb
B. CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG
Bài 15: TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT
I. Mục tiêu
Sau khi học xong bài này HS phải:
- Mô tả được quá trình tiêu hóa trong không bào tiêu hóa, túi tiêu hóa và ống
tiêu hóa ở các nhóm động vật khác nhau.
- Phân biệt được tiêu hóa nội bào và tiêu hóa ngoại bào.
- Thấy được sự khác nhau trong hấp thụ các chất từ môi trường vào cơ thể thực
vật và động vật
II. Chuẩn bị
HS: Xem trước bài học, SGK
GV: Tranh phóng to các hình từ 15.1 đến 15.6 SGK, bảng 15 SGK
III. Tiến trình bài học
1. Ổn định tổ chức
Lớp
11A3
11A4
Ngày
Vắng
TaiLieu.VN
Page 1
2. Kiểm tra bài cũ (không kiểm tra bài cũ)
3. Bài mới
Hoạt động GV và HS
Nội dung
* Liên hệ môi trường:
- Động vật ăn thực vật và động vật ăn thịt là
các mắc xích trong chuổi và lưới thức ăn, đảm
bảo dòng tuần hoàn vật chất và năng lượng, sự
cân bằng sinh thái, sự phát triển bền vững
- Nên phải có ý thức bảo vệ động vật, thực vật
và môi trường sống của chúng, đặc biệt động
vật hoang dã quý hiếm, bảo tồn đa dạng sinh
học
Hoạt động 1: Tiêu hóa là gì?
GV cho HS quan sát hình 15.1 đến 15.4 và
xem câu hỏi SGK, yêu cầu:
I. Tiêu hóa là gì?
? Đánh dấu X vào đáp án đúng nhất? Từ đó
1. Khái niệm
cho biết: Tiêu hoá là gì?
- Đáp án D
? Động vật có các hình thức tiêu hoá nào?
Tiêu hoá là quá trình biến đổi và hấp thụ thức
ăn thành những chất dinh dưỡng, đồng thời
tạo ra năng lượng, hình thành phân thải ra
ngoài.
- Chuyển ý: Ở động vật đơn bào, thức ăn được
tiêu hoá trong không bào tiêu hoá, ở các nhóm 2. Các hình thức tiêu hoá ở động vật
động vật khác thức ăn được tiêu hoá bên ngoài
- Tiêu hoá nội bào: (tiêu hoá bên trong tế
tế bào (trong túi tiêu hoá hoặc ống tiêu hoá):
bào): ở cơ thể động vật đơn bào và đa bào bậc
TaiLieu.VN
Page 2
Hoạt động 2: Tiêu hóa ở động vật chưa có thấp
cơ quan tiêu hóa
- Tiêu hoá ngoại bào (tiêu hoá bên ngoài tế
- GV yêu cầu HS nghiên cứu nội dung SGK bào): ở cơ thể động vật đa bào
và quan sát hinh vẽ 15.1, thảo luận nhóm đôi
và trả lời câu hỏi:
? Ở động vật đơn bào, chưa có cơ quan tiêu II. Tiêu hóa ở động vật chưa có cơ quan
hoá thì chúng tiêu hoá thức ăn do bộ phận nào tiêu hóa
thực hiện?
- Tiêu hoá thức ăn ở động vật đơn bào là tiêu
- Thức ăn được tiêu hoá trong không bào tiêu hoá nội bào.
hoá
- Quá trình tiêu hóa nội bào gồm 3 giai đoạn:
? Mô tả quá trình tiêu hoá thức ăn ở trùng
* Giai đoạn bắt mồi
giày?
- Đáp án B - 2 → 3 → 1
- Nhận xét và hoàn thiện kiến thức.
Màng tế bào lõm dần vào hình thành không
bào tiêu hóa chứa thức ăn bên trong
* Giai đoạn biến đổi thức ăn
- Lizôxôm gắn vào không bào tiêu hóa
- Enzim của lizôxôm thủy phân các chất dinh
dưỡng phức tạp thành các chất dinh dưỡng
đơn giản
* Giai đoạn hấp thụ dinh dưỡng và thải bã
- Các chất dinh dưỡng đơn giản được hấp thụ
từ không bào tiêu hóa vào tế bào chất
Hoạt động 3: Tiêu hóa ở động vật có túi tiêu - Phần thức ăn không được tiêu hóa được thải
hóa
ra ngoài bằng xuất bào
Yêu cầu HS quan sát hình 15.2 và những III. Tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hóa
thông tin SGK trả lời câu hỏi:
- Động vật có túi tiêu hoá: Ngành ruột khoang
TaiLieu.VN
Page 3
? Nhóm động vật nào có túi tiêu hóa?
và giun dẹp
- Nhóm động vật thuộc ngành ruột khoang và
giun dẹp
- Túi tiêu hóa: có hình túi, được tạo thành từ
nhiều tế bào. Túi tiêu hóa có một lỗ thông duy
nhất ra bên ngoài
? Hình thức tiêu hoá ở nhóm động vật có túi
tiêu hoá?
Quá trình tiêu hóa: Thức ăn vào túi tiêu hoá
tiêu hoá ngoại bào thành các mảnh nhỏ
- Tiêu hoá theo hình thức ngoại bào và nội bào thức ăn tiêu hoá nội bào thành các chất
dinh dưỡng.
? Mô tả quá trình tiêu hoá và hấp thụ thức ăn ở
thuỷ tức?
Ưu điểm:
- Diễn ra trong túi tiêu hoá và trong tế bào Tiêu hoá được những thức ăn khác nhau có
thành túi tiêu hoá
kích thước lớn.
? Tại sao ở thuỷ tức phải có thêm quá trình
tiêu hoá nội bào?
- Tiêu hoá nội bào thành các chất dinh dưỡng
đơn giản hơn hấp thụ vào cơ thể
? Tiêu hoá thức ăn trong túi tiêu hoá có ưu
điểm gì so với tiêu hoá nội bào?
- Tiêu hoá được những thức ăn khác nhau có
kích thước lớn
Hoạt động 4: Tiêu hóa ở động vật có ống
tiêu hóa
? Nhóm động vật nào có ống tiêu hoá?
- Nhóm động vật có xương sống
? Cấu tạo ống tiêu hoá gồm những cơ quan
nào?
IV. Tiêu hóa ở động vật có ống tiêu hóa
- Miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột, hậu môn 1. Ống tiêu hóa:
TaiLieu.VN
Page 4
Chia nhóm thảo luận nội dung sau:
Ống tiêu hóa gồm: miệng, hầu, thực quản, dạ
dày, ruột, hậu môn. Thức ăn đi theo một chiều
? Trình bày quá trình tiêu hoá thức ăn diễn ra trong ống tiêu hoá.
trong các bộ phận của ống tiêu hoá người?
2. Quá trình
GV nhận xét hoàn thiện kiến thức
Ở động vật có ống tiêu hoá thức ăn được tiêu
? Trong các bộ phận đó bộ phận nào tiêu hóa
hoá hoá trong ống tiêu hoá theo hình thức tiêu
cơ học, bộ phận nào tiêu hóa hóa học?
hoá ngoại bào nhờ tác động cơ học và hóa
học thành các chất dinh dưỡng đơn giản và
? Ưu điểm của tiêu hoá thức ăn trong ống tiêu được hấp thụ trực tiếp vào máu. Thức ăn
hóa?
không được tiêu hoá sẽ tạo thành phân và
được thải ra ngoài.
? Ống tiêu hóa của giun đất, châu chấu, chim
có các bộ phận nào khác với ống tiêu hóa ở 3. Ưu điểm:
người?
Mỗi bộ phận trong ống tiêu hoá có một chức
- Diều ở giun đất và châu chấu: chứa và làm năng riêng nên hiệu quả tiêu hoá cao.
mềm thức ăn
* Chiều hướng tiến hóa của hệ tiêu hóa
- Mề (dạ dày cơ) ở chim có chức năng nghiền
nát thức ăn dạng hạt
- Cấu tạo ngày càng phức tạp: từ không có cơ
quan tiêu hóa đến có cơ quan tiêu hóa, từ túi
tiêu hóa đến ống tiêu hóa
- Chuyên hóa về chức năng của từng cơ quan
tiêu hóa trong ống tiêu hóa
IV. Củng cố và hướng dẫn HS học ở nhà
* Liên hệ sử dụng năng lượng tiết kiệm :
Xây dựng khẩu phần ăn hợp lí, cân đối cho từng nhóm động vật
- Trả lời các câu hỏi ở cuối bài
- Đọc mục Em có biết
TaiLieu.VN
Page 5
- Học bài để chuẩn bị kiểm tra học kì I
Bảng 15 Tiêu hóa thức ăn trong các bộ phận của ống tiêu hóa ở người
TaiLieu.VN
Bộ phận
Tiêu hóa cơ học
Tiêu hóa hoá
học
Miệng
x
x
Thực quản
x
Dạ dày
x
x
Ruột non
x
x
Ruột già
x
Page 6
