ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

PHAYOM NAHORKHAM

TRUYỀN THỐNG THẢ H

ĐĂNG TR NG LỄ HỘI Ở

THÁI L N VÀ VIỆT N

LUẬN VĂN THẠC SĨ VIỆT N

Hà Nội - 2017

HỌC


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

PHAYOM NAHORKHAM

TRUYỀN THỐNG THẢ H

ĐĂNG TRONG LỄ HỘI Ở

THÁI L N VÀ VIỆT N

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Việt N m H c
Mã số: 60220113

Người hướng dẫn khoa h c: TS. Đ ng Th V n Chi

Hà Nội - 2017


LỜI C
T i xin

Đ

N

m o n n i ung lu n v n “Truyền th ng thả ho

l h i ở Th i L n v Vi t N m” l k t quả nghi n
s o h p ở ất

m t

trong lu n v n ều

ng tr nh n o kh

u

ng trong

ri ng t i kh ng


T t ả mọi tham khảo và tr h

h th h ngu n t li u r r ng

y

Họ vi n

Phayom Nahorkham

n


LỜI CẢM ƠN
Để thực hiện luận văn này tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ quý
báu.
Trước hết đó là sự giúp đỡ của ngài
qu

Th

ny r k hunth p đ i s vư ng

L n t i Hà N i. Nhờ có sáng kiến t

h

l h i th

Lan của ngài t i Hà N i năm 2015 ngài đã m


ho đăng Th

nh ửa đón nhận nh ng

thông tin về L h i này mà tôi tư ng đã ph i đóng l i. Tôi xin được bày tỏ sự
c m n hân thành tới Ngài.
Trong su t thời gi n t khi
th y ô trong kho

h c,

tđ uh

iệt N m h

đến khi kết thú khóa h c Cao

và tiếng iệt và

n người iệt

N m đã giúp đỡ tôi thật nhiều
Tôi xin c m n các th y cô Khoa Việt Nam h

đã ung ấp cho tôi

nh ng kiến th c c n thiết để tôi hoàn thành luận văn
Xin c m n m Tôn N N đã giới thiệu ho tôi nh ng tình
ủ

l

ư ân Huế lú tôi đến kh o s t c m n
i s n văn hó

văn hó và thể th o tỉnh Th

thực hiện ph ng vấn v
h

không, cho tôi ó

ng-ph ng qu n

Thi n Huế v

giúp tôi

cung cấp cho tôi nh ng tài liệu qu n tr ng t ng

cho tôi nh ng quyển sách có giá trị Tôi
h p Tông hủ tr

n Tr n ăn

m ấm p

Huyền Không và

ng xin được c m n Thượng t

sư th y trong các h

h i được phỏng vấn và kh o s t. Cu

phỏng vấn và

kh o s t này đã mang l i cho tôi nh ng c m nhận đ c biệt Đó là
như tôi đ ng
Và tôi

trong m t ngôi chùa

ng xin được c m n

Huyền

Thái Lan ch không ph i

m giác

Việt Nam.

s H mm w t K ns uw p kkul người đã

giúp tôi qu y phim, ghi h nh và h p nh trong thời gi n kh ỏ s t Tôi
mu n dành nhiều lời

m n ho

n


ng

mà tôi không thể nói hết t i đây

nh ng người đư thêm thông tin và luôn c v tôi hoàn thành luận văn này
Đ c biệt, tôi mu n gửi tới T

Đ ng Thị

ân Chi người hướng dẫn


khoa h c của tôi sự biết n hân thành nhất. Trong su t thời gi n h n 5
th ng tôi làm luận văn này, tôi luôn nhận được sự giúp đỡ quý báu của cô. Cô
đã cung cấp cho tôi nh ng kiến th c, nh ng thông tin qu n tr ng và đã ành
rất nhiều thời gi n hướng dẫn đ

và góp

ng như hỉnh sửa b n th o

luận văn này
Cu i

ng tôi mu n được tư ng nhớ ô gi o iriwong Hongs w n, ô

gi o tiếng iệt đ u ti n ủ tôi, người đã kh i ậy t nh y u đ i với tiếng Việt,
văn hó và đất nướ
hoàn thành luận văn th

r ng t tr n trời

on người Việt Nam trong tôi
s này, cô đã không

n

ất tiế là đến khi tôi
đây n

nhưng tôi tin

o cô sẽ nh n thấy và luôn luôn hú m ng h

tr

ủ

như trướ đây.

Phayom Nahorkham

ô


MỤC LỤC
LỜI C

Đ


N ......................................................................................................1

LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................2
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................3
1.Lý do ch n đề tài .................................................................................................3
2.Tổng quan nghiên cứu ........................................................................................4
3.Mục tiêu nghiên cứu ...........................................................................................8
4. Pham vi nghiên cứu ...........................................................................................8
5.Phương pháp nghiên cứu và các nguồn tư liệu ................................................8
6.Dự kiến đ ng g p củ đề tài...............................................................................9
7. Bố cục luận văn ..................................................................................................9
Chương 1: TRUYỀ

ỘI THÁI LAN ...11

1.1Khái quát về Thái Lan ...................................................................................11
1.2Một số đ c trưng văn h

và lễ hội ở Thái Lan ...........................................14

1.2.1 Đặc trưng văn hóa và Lễ hội ở miền Trung Thái Lan ...........................15
1.2.2 Đặc trưng văn hóa và Lễ hội của vùng Đông Bắc (hay I-san) .............17
1.2.3 Đặc trưng văn hóa và và lễ hội miền Nam ..............................................24
1.2.4 Đặc trưng văn hóa và lễ hội miền Bắc ...................................................27
1.3 Lễ hội thả ho đăng ở Thái Lan ..............................................................29
1.3.1 Ngu n g c của lễ thả hoa ăng ..............................................................31
1.3.2 Lễ hội thả hoa ăng ở Thái Lan trong lịch sử .......................................34
1.3.3 Lễ hội thả hoa ăng hiện nay ..................................................................39
1.3.4 Nghi lễ thả hoa ăng trong lễ hội hiện nay.............................................40
1.3.5 Một số khác biệt trong Lễ hội thả đèn hoa đăng ở các vùng miền khác nhau ...41

1.3.6 Ý nghĩa của lễ thả èn hoa ăng Thái Lan .............................................42
Chương 2: LỄ HỘI THẢ H

ĐĂNG Ở VIỆT NAM ......................................45

2.1 Khái quát về L ch sử và Văn h

Việt Nam ................................................45

2.2 Khái quát về Lễ hội ở Việt Nam ..................................................................49
2.2.1 Sơ lược về Lễ hội Việt Nam trong lịch sử .............................................49
1


2.2.2 Một s loại hình Lễ hội ở Việt Nam hiện nay ........................................51
2.2.3 Một s lễ hội tiêu biểu .............................................................................56
2.3 Thả Ho đăng trong Lễ hội ở Việt Nam. ....................................................66
2.3.1 Tục thả hoa ăng trong Lễ hội Phật giáo ..............................................66
2.3.2 Tục thả Hoa ăng trong Lễ hội Phật giáo ở Việt Nam..........................69
2.3.3 Lễ hội thả hoa ăng ở Huế ....................................................................73
Chương 3:

ỘT SỐ NHẬN X T VỀ TRUYỀN THỐNG THẢ H

ĐĂNG

TRONG LỄ HỘI Ở TH I L N VÀ VIỆT NAM ................................................79
3.1 Lễ hội truyền thống Việt Nam và Thái Lan - sản phẩm củ cơ tầng văn
h


lú nước và gi o tho văn h

Trung-Ấn...................................................79

3.2 Lễ hội thả ho đăng – một lễ hội tiêu biểu cho sự kết hợp giữ văn h
củ cư d n nông nghiệp trồng lú nước với văn h

Phật giáo. .....................82

3.3 Lễ hội thả ho đăng và sự phản ánh vai trò củ đạo Phật trong đời
sống văn h , tín ngưỡng h i nước Thái Lan và Việt Nam .............................84
3.4 Lễ hội ho đăng - sản phẩm đ c trưng của văn h

du l ch ......................86

3.5 Sự tương đồng và khác biệt trong lễ hội thả ho đăng ở Thái Lan và
Việt Nam hiện nay. ..............................................................................................88
KẾT LUẬN ..............................................................................................................91
TÀI LIỆU TH

HẢ ......................................................................................94

2


MỞ ĐẦU
1. Lý do ch n đề tài
Th i L n l ất n ớc có nền v n hó phong tục t p quán rất
ạng,
c nhiều n ớc trên th giới bi t n. Những phong tục t p qu n v n hó ó

l u truyền lại từ h ng tr m n m n y ng ng ng y ng thu h t nhiều
sự quan tâm c a bạn bè trên kh p th giới.
Từ n m 2006 t i t u làm vi c tại Vi t Nam, trong su t thời gi n ó
n nay, tôi luôn gặp nhiều câu hỏi về v n hó Th i L n Bản thân t i ã
g ng tự nghiên c u, tìm hiểu và so sánh những n t t ơng ng ũng nh sự
khác bi t giữ v n hó Th i L n v v n hó Vi t Nam, và vi c nghiên c u tìm
hiểu ó ó thể nói ã giúp tôi có thêm hiểu bi t ể có thể giới thi u và giải
thích về v n hó h i n ớc mỗi khi bạn bè hỏi tới.
Tuy nhiên, có m t phong tục mà su t từ n m 2006 n n m 2014 t i
luôn cho rằng ây l m t loại h nh v n hó hỉ có ở Thái Lan mà không có ở
Vi t N m ó l phong tụ “thả ho
ng” trong l h i, h y òn th ờng
c
gọi là L h i thả ho
ng
V o n m 2007 n m u tiên H i doanh nhân Thái Lan tổ ch c ngày
h i “Th il n D y” trong ó ó ả h i thả ho
ng nhằm quảng bá tới bạn
bè Vi t Nam về l h i thả ho
ng n y v trong ng y H i ó t i vinh ự
l m ng ời d n h ơng tr nh Để làm t t công vi
gi o t i ã
g ng tìm hiểu các từ ngữ giải thích về l h i này bằng ti ng Vi t thông qua
mạng internet và bạn è ng ời Vi t N m t i
c bi t rằng ở Vi t Nam
không có l h i t ơng tự Đây là câu trả lời m t i ã ghi nhớ mỗi khi trả lời
cho bạn è ng ời Vi t Nam và qu c t . Tuy nhiên, tôi v n hoài nghi không
bi t m nh ã thực sự hiểu ng về L H i Ho
ng n y h y h ?
Cho n n m 2015 ại s quán Thái Lan tại Hà N i có ngài Panyarak

Poolthup l
ó l ng i ại s
ã ó s ng ki n tổ ch c l h i này tại th
Hà N i, Vi t Nam. Trong buổi L h i này, tôi
c giao nhi m vụ là d n
h ơng tr nh tại buổi l T i ã phải tìm hiểu từ ngữ ể giải thích về ph n l
h i ho ng ời Vi t Nam và khách mời n ớc ngoài hiểu rõ về ph n l h i này.
Khi ó t i ã ó ịp ể nghiên c u thêm m t l n nữa về l h i và thấy rằng,
3


có m t l h i tại Vi t N m ũng t ơng tự với l h i thả ho
ng a Thái
Lan. Từ ó tới nay, tôi luôn mong mu n
c nghiên c u sâu hơn nữa về l
h i này. Tôi lại ti p tục vừa tìm hiểu thông tin thêm từ mạng internet, vừa hỏi
thông tin thêm từ ng ời dân Vi t Nam. Ph n lớn mọi ng ời th ờng cho bi t l
h i này là l h i c ng ời Hu , m t tỉnh thu c miền Trung Vi t Nam. Bản
thân t i ũng ã từng n Hu m t l n ể trực ti p tìm hiểu về l h i này,
nh ng v n h hiểu sâu, hiểu rõ về ý nghĩ
ặ iểm c a l h i nh tôi
mong mu n Cho n khi ó ơ h i
c làm lu n v n thạ sĩ t i nh n thấy
ây h nh l m t ơ h i quý giá ể tôi có thể nghiên c u, so sánh hai l h i
này c a Thái Lan và Vi t Nam. Từ nghiên c u này, tôi hi vọng có thể mang
n ho ng ời ọc, những ai qu n tâm n v n hó Th i L n v v n hó Vi t
Nam hiểu r hơn về L h i này từ n i dung, các nghi l
n ý nghĩ
al
h i, và từ vi so s nh i chi u sự gi ng và khác nhau giữa hai l h i có thể

hiểu thêm về bản s v n hó giữa hai qu gi ũng nh sự gi o l u v ti p
bi n v n hó ở khu vự Đ ng N m Á trong thời kỳ h i nh p toàn c u. Qua
ó, h ng t i ũng mu n góp ph n gìn giữ, k thừa và quảng bá phong tục
v n hó n y nh l m t di sản c a nhân loại Đây h nh l lý do tôi chọn ề
tài nghiên c u: Truyền th ng th ho đăng trong l h i Th i L n và iệt
Nam
2.
Tổng quan nghiên cứu
2.1 Một số khái niệm
2.1.1 Truyền th ng văn hóa l những gi trị
k t tinh truyền lại từ
ời n y s ng ời kh góp ph n tạo n n ản s v n hó
ân t Truyền
th ng v n hó v n hịu ảnh h ởng
y u t m i tr ờng n ngo i t
ng
v o xã h i th ng qu nhiều hoạt ng kh nh u trong l i s ng, cách sinh
hoạt
ng ng ó V v y truyền th ng v n hó òn
gọi l “ h
th
uy tr v thự hi n u s ng
xã h i”
Mặt kh
truyền th ng v n hó
h nh th nh từ iều ki n m i
tr ờng xã h i thi n nhi n qu n iểm ặ tr ng thị hi u thể hi n qu niềm
tin
on ng ời v o những ấng th n linh nh s mạnh
trời ất kh

h u v những sự vi xảy r m on ng ời kh ng thể l giải
Khi xảy r
4


thi n t i on ng ời liền u xin v o những g m on ng ời nghĩ rằng ó thể
giúp m nh Khi thi n t i qu i on ng ời liền thể hi n lòng i t ơn
m nh
i với những iều ó ằng
hl m
nghi l thờ ng u n ho ản
thân theo niềm tin v hiểu i t
m nh Khi những h nh ng ó
ph n
lớn ng ng ng ời tin theo v thự hi n th nó trở th nh phong tụ , và
truyền lại ho
th h s u
2.1.2 Lễ hội: L h i l thu t ngữ ùng ể hỉ m t hoạt ng ng ng
g m hai y u t L v H i g n ó hặt hẽ với nh u kh ng thể ỏ i m t y u
t n o Ng ời t th ờng ùng ặp i “l h i” với m t h m ý l m t loại sinh
hoạt v n ho m ng t nh t n gi o/tinh th n
m t ng ng ân
L : Theo từ iển Ti ng Vi t l kh i ni m hỉ “nh ng nghi th tiến
hành nh m đ nh ấu ho kỷ niệm m t sự việ sự kiện ó ngh nào đó”
L ở ây
hiểu l ph p t
ung
h ng xử
ng ời tr n kẻ ới L
trong phạm vi ề t i n y l m ng ý nghĩ

o qu t về những ý th
ng xử
on ng ời với tự nhi n v on ng ời với xã h i v với niềm tin t n gi o
t n ng ỡng
họ L v v y th ờng h
ựng nhiều y u t th n và các
nghi th
L lu n to t l n sự u mong sự phù h
tr
ấng th n
linh.
H i: Theo từ iển Ti ng Vi t l “cu c vui t ch
hung ho đông đ o
người dự, theo phong t c ho c nhân dịp đ c biệt” Đặc iểm c a H i là t p
trung ng ng ời trong m t ị iểm ể vui hơi H i nhằm em lại l i ích
tinh th n cho mọi thành viên c a c ng ng, mang tính c ng ng cả t
h
tổ ch c l n mụ
h a nó. Có khi tính c ng ng ó
c mở r ng n các
làng, bản kh
Đây l sự c ng cảm c n thi t về ph ơng i n tâm lý sau
những ng y th ng l o ng vất vả với những d n nén c n
c giải toả và
th ng ằng trở lại Nh v y, H i là m t cu c vui với nhiều hoạt ng giải trí
công c ng di n ra tại m t thời iểm nhất ịnh nhân kỷ ni m m t sự ki n xã
h i hay nh ấu sự chuyển mùa c a tự nhiên nhằm di n ạt sự phấn khích,
sự hoan hỉ c a m t c ng ng khi tham gia nó.
N u L là ph n ạo thì H i là ph n ời rất thực, là khát vọng c a mọi
thành viên trong m t c ng ng nhằm v ơn tới những iều t t ẹp. Những

5


khát vọng c
on ng ời
c khái quát hoá, nhân cách hoá hoặ lý t ởng
hoá vào những hoạt ng rất cụ thể, rất ơng thời. Bởi v y, ph n H i bao
giờ ũng k o i hơn ph n L , nó di n ra rất s i ng ho n n on ng ời
mu n tham gia vào H i ể qu n i những nhọc nhằn vất vả, những t i ơng
những bất công trong cu c s ng nhằm h ớng tới t ơng l i ó u c s ng t ơi
ẹp hơn
Ở Vi t N m ũng nh ở Th i L n
L h il m t
ph n qu n
trọng trong kho t ng i sản v n hó ân t l nơi h
ựng mọi gi trị v ý
nghĩ v n hó tr n
lĩnh vự v n hó v t hất tinh th n v
qu n h ng
xử
on ng ời trong ti n tr nh ph t triển
m nh L h i truyền th ng l
hoạt ng v n hó ặ s nó giữ v i trò to lớn trong ời s ng
ng ng
ân t trong su t hiều i lị h sử ấu tr nh ựng n ớ giữ n ớ mở
n ớ
ân t
Với lị h sử h nh th nh v ph t triển h ng ng n n m Thái
Lan và Vi t N m ều là những ất n ớ ó nhiều l h i truyền th ng i n r
tr n mọi lĩnh vự v phản ảnh ời s ng sinh hoạt

t ng lớp nhân ân
ả ân gi n v h n ung nh qu
thời kỳ lị h sử
ất n ớ v ã trở
th nh m t n t v n hó ặ s trong truyền th ng v n hó lâu ời
ân t
2.1.3 Thả Hoa ăng và Lễ hội thả hoa ăng
Ho đăng l èn ó h nh ho .
Th ho đăng l nghi l thả những hi hoa ng ( èn ã th p n n)
xu ng n ớ tr n
òng s ng hoặ thả l n trời trong
ng y h i l lớn
m t s ân t ở Đ ng N m Á nh Th i L n Vi t N m
L h i th ho đăng l những l h i m ở ó ng ời ân thự hi n nghi
l thả những hi hoa ng xu ng s ng hoặ thả ho ho
ng y v o
không trung.
2.2 L ch sử nghiên cứu vấn đề
L h il m t
ph n qu n trọng
ời s ng v n hó
nhân loại
ặ i tl ở
n ớ n ng nghi p V v y ho n n y ã ó kh nhiều ng
tr nh nghi n u về l h i v v n hó ân gi n
Nghi n u về l h i ở Vi t N m nói hung ã ó những ng tr nh
nh H i h đ nh đ m
To n Ánh với Quyển thượng và Quyển h , do nhà
6



xuất ản N m Chi ấn h nh n m 1969 - 1974 nh xuất ản th nh ph H Ch
Minh t i ản n m 1992 To n Ánh t p trung mi u tả
l h i ổ truyền tr n
mọi miền ất n ớ T n Thất B nh vi t về L h i ân gi n ã
r
h
phân loại l h i ri ng qu vi khảo s t thự ị
l h i ân gi n Thừ
Thi n Hu
Ngo i những ng tr nh nghi n u về l h i ở những nh i n kh
nhau nói tr n h ng loạt
ng tr nh hỉ ơn thu n th ng k l h i phụ vụ
ho vi tr
u v kh h u lị h nh : H i h iệt N m o Tr ơng Th n h
biên, 60 l h i truyền th ng iệt N m
ng t giả Thạ h Ph ơng v L
Trung Vũ; L Trung Vũ v Nguy n H ng D ơng ng
u n Lị h l h i
với 387 l h i. T điển l h i iệt N m
Bùi Thi t T điển i t h văn hó
iệt N m
Ng Đ Thọ Tạp h ăn hó nghệ thuật i n soạn v ho r
m t
giả u n Kho tàng l h i
truyền iệt N m với 212 l h i
các
vùng v n hó : Tây B – Vi t B
hâu thổ B B
uy n hải Trung B

Tây Nguy n v N m B ; Tổng ụ u lị h Vi t N m ấn h nh s h h ớng n
u lị h Non nướ iệt N m; Minh Anh - Hải Y n - M i Ký ã t p h p 25 l
h iđ s
iệt N m; Đo n Huyền Tr ng s u t m v i n soạn L h i văn
hó và u lị h iệt N m Phạm Tr nh - Tr n Minh t p h p họn lọ 322 l
h i ả n ớ ho r m t
giả u n s h Hành tr nh l h i iệt N m, trong
ó ó 73 l h i ti u iểu
15 tỉnh trung u v miền n i ph
70 l h i
10 tỉnh vùng ng ằng s ng H ng 57 l h i
6 tỉnh vùng B Trung
B 60 l h i
8 tỉnh vùng uy n hải N m Trung B 22 l h i
5 tỉnh
Tây Nguy n 40 l h i
6 tỉnh vùng Đ ng N m B
V vi nghi n u l h i ở Thái L n ph n lớn các công trình ũng i
sâu v o
l h i l ng xã hoặ nghi n u về
l h i ân gi n m
ng
n mất i nh m t
h ể l u giữ ảo t n những hoạt ng v n hó
ân t nh
i nghi n u iểu i n Kăn Trưm – song
ân gi n ủ
người Th -Khmer
PSGTS Phumjit Ru ng ej v
ng t , (2007) nh

xuất ản v n hó Th i L n B V n Hó hoặ
i nghi n u hong nh
văn hó iệt N m trong làng xã làng N Jok phượng Nong rt huyện
Mu ng tỉnh N korn h nom (2015)
Methee Piyiy k rnnon Kho Ki n
7


Tr v Ngh Thuất N rumit Tr ờng M h s r kh m tuy nhi n nghi n u
này hỉ nói về sơ qu v n hó l ng xã
ng ng ng ời Vi t N m trong
tỉnh N korn Ph nom.
Ph n lớn vi nghi n u li n qu n n Th i L n v Vi t N m th ờng
l v n hó ân gi n
Vi t kiều ở Th i L n m h
ó những nghi n u
về l h i thả ho
ng nh t i ó ý ịnh nghi n u V v y t i h u nh phải
t u ng vi từ u
3.Mục tiêu nghiên cứu
Lu n v n sẽ t p trung nghiên c u về L h i thả Ho
ng a Thái Lan
và Vi t Nam, từ ngu n g ý nghĩ ho n các nghi l trong l h i và phong
tục chung quanh l h i. Để hiểu r hơn về L h i thả ho
ng a hai qu c
gia Thái Lan và Vi t N m h ng t i ặt l h i này trong khung cảnh chung
về lịch sử v n hó v
ặ iểm về v n hó v l h i ở Th i L n ũng nh
Vi t Nam. Từ vi c tìm hiểu L h i thả ho
ng ở 2 qu gi

ớ
u chúng
tôi mu n so sánh những n t t ơng ng và khác bi t giữa hai l h i này và
thử lý giải chúng.
4. Pham vi nghiên cứu
Do khuôn khổ c a lu n v n h ng t i sẽ giới hạn phạm vi nghiên c u
t p trung vào l h i thả Ho
ng ở Thái Lan và Vi t Nam, về l h i thả hoa
ng ở các qu c gia khác thu c khu vự Đ ng N m Á n u có chúng tôi xin
c giới thi u ó t nh kh i qu t ể có thể l m r hơn xu h ớng gi o l u v
ti p bi n v n hó ở các qu c gia trong khu vực.
5.Phương pháp nghiên cứu và các nguồn tư liệu
5.1 Phương pháp nghiên cứu:
Để thực hi n ề tài này, chúng tôi sử dụng
ph ơng ph p lịch sử ể
tìm hiểu ngu n g c c a l h i
ph ơng ph p m tả, phân tích các nghi l
trong L h i nhằm gi p ng ời ọc hiểu m t cách chân thực về L H i
ng
thời sử dụng ph ơng ph p phỏng vấn và nghiên c u thự ị ể tìm hiểu về
vi c tổ ch c l h i tại
ị ph ơng hi n nay.
5.2 Các nguồn tư liệu

8


1.
Tỉm hiều về lị h sử ngu n g v v n ho
l h i Thả ho

ng
Thái L n v Vi t N m qu ngu n tài li u s h tr ng we tạp h t i li u xuất
ản v
hỉnh ảnh vi eo t m hi u
tr n tr ng we v trong qu tr nh i
thự ịa...
2. T m hiều l h i thả èn ho
ng
Vi t N m qu s h tr ng we
tạp h t i li u xuất ản v ặc bi t là ngu n t li u thự ị ở Hu T i
họn Hu l nơi nghi n u o Hu l kinh
u i ùng
Vi t N m tr ớ
khi i Ph p thu
ho n n
t i li u v n hó hoặ v n ngh li n qu n ó
thể òn lại v v n òn
l u giữ trong nhân dân V ặc bi t, hi n nay Hu
l nơi
c nhiều ng ời bi t n có tổ ch c l thả ho
ng ở Vi t Nam.
6.Dự kiến đ ng g p củ đề tài
Giới thi u và làm rõ l H i thả ho
ng ở Thái Lan và Vi t N m
ớc
u so sánh sự gi ng nhau và khác nhau c a L h i này ở hai qu c gia, từ ó
r những lý giải về hi n t ng gi o l u v ti p bi n v n hó giữa các
qu c gia trong khu vực.
7. Bố cục luận văn
Ngoài ph n Mở u và K t lu n, lu n v n hi l m 3 h ơng chính

g m các n i dung sau:
Chương 1: Truyền thống thả ho đăng trong lễ hội Thái Lan
1.1 Khái quát về Thái Lan
1.2 M t s

ặ tr ng v n hó v l h i ở Thái Lan

1.3 L h i thả ho

ng ở Th L n

Chương 2: Lễ hội ở Việt N m và truyển thống thả ho đăng ở Việt
Nam
2.1 Khái quát về lị h sử v v n hó Vi t Nam
2.2 Khái qu t về L h i ở Vi t N m
2.3 Thả ho
ng trong L h i ở Vi t N m
Chương 3:
Nam

ột số nhận

t về lễ hội ho đăng ở Thái L n và Việt

3.1 L h i truyền th ng Vi t Nam và Thái Lan - sản phẩm c
9

ơ



t ng v n hó l n ớ v gi o tho v n hó Trung-Ấn.
3.2 L h i thả ho
ng – m t l h i tiêu biểu cho sự k t h p giữa
v n hó
ân n ng nghi p tr ng l n ớc với v n hó Ph t
giáo.
3.3 L h i thả ho
ng và sự phản ánh vai trò c
ạo Ph t trong
ời s ng v n hó t n ng ỡng h i n ớc Thái Lan và Vi t Nam
3.4 L h i ho
ng - sản phẩm ặ tr ng a v n hó u lị h
3.5 Sự t ơng ng và khác bi t trong l h i thả ho
ng ở Thái Lan
và Vi t Nam hi n nay.

10


Chương 1: TRUYỀN THỐNG THẢ H
ĐĂNG TR NG LỄ HỘI
THÁI LAN
1.1 Khái quát về Thái Lan
Thái Lan là m t V ơng qu c nằm ở vùng Đ ng N m Á ph
c
giáp Lào và My nm ph
ng gi p Lào và Campuchia, phía nam giáp vịnh
Thái Lan và Malaysia, phía tây giáp Myanma và biển Andaman. Lãnh hải
Th i L n ph
ng n m gi p với lãnh hải Vi t Nam ở vịnh Thái Lan, phía tây

nam giáp với lãnh hải Indonesia và Ấn Đ ở biển Andaman.
Về tên gọi, trong ti ng Vi t, tên gọi “Th i L n” ó ngu n g c từ ti ng
Ph p “Th il n e” và ti ng Anh l “Th il n ” t n gọi này thể hi n ng theo
h m ng ời Thái Lan tự gọi mình trong ti ng Th i “pr thet Th i” nghĩ l
“ ất n ớc c ng ời Th i” Đây l t n gọi xuất hi n khá mu n, và chỉ
c sử
dụng chính th v o n m 1939 Tr ớ ây
n ớ ph ơng Tây v Vi t
Nam gọi Thái Lan là Xiêm hoặc Siam, còn trong các cu n lịch sử c ng ời
Thái, các sử gi Th i L n th ờng mô tả lịch sử c a mình theo tên c a các
v ơng triều.
Các k t quả nghiên c u khảo cổ học cho thấy ị
n
tr
u tiên
c ng ời Thái cổ là ở vùng tây b c tỉnh T Xuyên, (Trung Qu c) cách ngày
nay khoảng 4,500 n m S u ó o sự gi t ng ân s ng ời Th i ã i
d n theo h ớng ng n m ể mở r ng vùng ất canh tác c a mình, t c là
vùng ất T Xuyên ngày nay, và lấy òng s ng Tr ờng Gi ng l m ph ơng
h ớng mở r ng bờ cõi.
Sự mở r ng lãnh thổ c a t ng ời Thái là nhằm mụ
h ó th m
vùng ất canh tác phù h p, sự i
n y i n ra m t cách tự phát, theo nhiều
nhóm ng ời, nhóm nào tự lo ho nhóm ó V v y lịch sử c V ơng Qu c
Thái Lan thời kỳ u là lịch sử c a các tiểu qu
c l p với nhau. Có thể kể
ra m t s tiểu qu nh s u:
1. Vương Quốc Lan Xang 1(Ai Lao hay Lão Qua)
c thành l p bởi

những t ng ời Thái do bị quân Mông Cổ xâm chi m n n ã phải rời bỏ
1

Ngu
/>
11


vùng ất c m nh i
xu ng phía nam vào khoảng n m 151 TCN C ng
ng ng ời này còn phải i
1 l n nữa vào khoảng những n m 143 SCN
V ơng Qu c Ai Lao có th
nằm ở Hun Nam, có vua trị v V ơng qu c
n y th ờng có chi n tranh với Trung Qu v
n n m 365 th ị TQ chi m.
2. Vương Quốc Nàn Chao2 (649 - 1259). Sau khi V ơng Qu c Ai Lao
bị mất nền c l p, m t nhóm ân
ã ùng nh u i
xu ng phía nam và
tách ra thành các c ng ng
ân nhỏ là Mông - xúi, Ía - Xe, Lang - Công,
Theng - Xi ng, Xi - Lang và Mung - Xể C nhóm n y s u ó ũng ị Trung
Qu c tấn công và xâm chi m.
3. Vương quốc Sukhothai (1249-1583) Đ n th kỷ th VIII, những
ng ời Th i ã i
v o khu vực thu c lãnh thổ Thái Lan ngày nay và thành
l p những qu c gia riêng c a họ Khi ng ời Thái mới i
v o khu vực này,
thì tại ây ã ó

v ơng qu c c ng ời Khmer nằm ở vùng thu c phía
nam c a ng bằng sông Mê Công tại Th nh Ankor v ơng qu c c ng ời
L o v V ơng qu c Dharavati c a ng ời Môn nằm ở vùng ng bằng sông
Ch ophr y
ng rất h ng thịnh. Tuy nhiên, khi quyền lực c ng ời Môn và
ng ời Khmer bị suy y u ng ời Thái tại Sukhothai thành l p m t nh n ớc
mới v o n m 1238 V ơng qu c này t n tại n n m 1358 t l 120 n m
Trong thời kỳ n y nh n ớ
c tổ ch c theo mô hình phụ quyền. M t ông
vu Sukhoth i t n l Vu R mkh eng l ã ó ng mở r ng lãnh thổ về phía
N m v ã tạo ra bảng chữ cái Th i u tiên. Sukhothai là m t n ớc có vai trò
cực kì quan trọng trong lịch sử với v i trò l nh n ớ
u tiên kiên quy t bảo
v nền c l p và ch quyền c a mình. Mặc dù Sukhothai chỉ là m t nh n ớc
nhỏ ở phía B c c Th i L n nh ng ũng ó sự phát triển n m c trở thành
trung tâm th ơng mại v l nơi ng ân
nhất
ng thời ây òn l trung
tâm Ph t giáo trong khu vực
4. Ti p theo là vương quốc Ayuddhaya t n tại từ n m 1350 n 1776,
khoảng tr n 400 n m Nh n ớc Ayuddhaya có những ặ tr ng ri ng Về
mặt t t ởng v v n ho Ayu h ya chịu ảnh h ởng và ti p thu cách tổ ch c
nh n ớc c Đ ch Ankor Đ Vu
c coi là vị chúa tể c a mọi th n dân
2

V

/>
12



trong v ơng qu c. Các quí t
c phân loại v
n t ớc hi u tùy theo vi c
họ có bao nhi u ất V ơng qu n y nh tr ớng và gây chi n với những
v ơng qu c láng giềng Đỉnh cao về các hoạt ng quân sự là vi
ớp phá
thành ph Angkor Thôm c Đ ch Ankor và bu c những ng ời Khmer phải
dời
về Phnom Penh ng thời ũng nh ấu b t u thời kỳ suy thoái c a
Đ ch Ankor. Vì lý do có chung biên giới, Ayuddhaya th ờng xuyên có
chi n tranh với Mi n Đi n N m1767 trong l n chi n tranh với Mi n Đi n,
khi bị Mi n Đi n thiêu rụi kinh
V ơng qu
ũng t n rã
5. Khi v ơng qu c Ayutthaya sụp ổ, m t vị t ớng ng ời Xiêm t p
h p những ng ời ng h m nh ể thành l p m t i quân v ã hi m lại
c thành ph nh ng Ayutth y ã ị tàn phá bu
ng t ớng phải dời th
xu i theo òng s ng n Thonburi và l p ra vương quốc Thonburi. Tuy
nhiên, thời ại Thonburi chỉ t n tại trong m t thời gian ng n ng i và k t thúc
v o n m 1782
6. Từ n m 1782
n nay là sự hi n di n c a Vương quốc
Rattanakosin kinh
tại Bangkok. Thi t ch nh n ớc c V ơng qu c này
c tổ ch c theo m h nh nh n ớc c Ayutth y Đây l m t qu c gia
quân ch tuy t i và hùng mạnh V ơng qu n y ó
n ớ h h u nh

Campuchia, Lào, m t s v ơng qu Mã L i v th ờng xuyên tranh giành
ảnh h ởng với Mi n Đi n và Vi t Nam.
7. H th ng v ơng triều c a Thái Lan trải qua sự th y ổi lớn v o n m
1932 khi Thái Lan chuyển từ ch
quân ch chuyên ch sang ch
quân
ch l p hi n Tuy nhi n s u ó Th i L n nằm ới ch
quân trị su t
khoảng 60 n m Nền dân ch c Th i L n
c thành l p sau sự k t thúc c a
ch
c tài quân sự v o n m 1992
Hi n nay, Thái Lan là m t v ơng qu c theo chính thể quân ch l p
hi n có di n tích 513.000 km2 (198.000 dặm vuông) lớn th 50 trên th giới
và dân s khoảng 67 tri u ng ời
ng th 20 trên th giới. Khoảng 75% dân
s Thái Lan là dân t c Th i 14% l ng ời g c Hoa và 3% là ng ời Mã Lai,
ph n còn lại là những nhóm dân t c thiểu s nh Môn, Khmer và các t c
ng ời khác. Ngôn ngữ chính th c là ti ng Thái. Th
l B ngkok
13


Th i L n ũng
c coi là qu c gia Ph t giáo với tỉ l ng ời theo tôn
giáo này chi m 94,6% dân s và là m t trong những qu c gia Ph t giáo lớn
nhất th giới theo tỉ l dân s .
Về mặt kinh t , Thái Lan phát triển nhanh từ 1985 n 1995 và trở
thành m t qu c gia công nghi p mới trong ó u lịch trở thành ngành kinh t
quan trọng với những ị iểm du lịch nổi ti ng nh Ayutthaya, Pattaya,

Bangkok, Phuket, Krabi, Chiang Mai, Koh Sami v ó óng góp lớn cho nên
kinh t .
Về v n hó v t n ng ỡng ạo Ph t trở thành qu c giáo sớm và không
có sự canh tranh c t n gi o kh
Đạo Ph t ở Thái Lan là Ph t giáo tiểu
thừ theo tr ờng phái Ấn Đ v Sri L nk Đ vu óng v i trò h nh trong
vi c phát triển và bảo v Ph t giáo.
Nhìn chung, bản s c dân t c Thái hi n ại
c g n k t bởi 3 y u t :
tinh th n y u n ớ t t ởng Ph t giáo và ý th c h quân ch
ặc bi t t
t ởng Ph t giáo có ảnh h ởng sâu m tới bản s v n hóa dân t Th i Đó
l ng ời dân Thái b t bu c phải tuân theo ạo Ph t và tuân theo những lời dạy
c a Ph t Đạo Ph t không chỉ l t n ng ỡng quan trọng trong ời s ng tâm
linh c ng ời Thái mà còn in dấu ấn sâu m lên truyền th ng v n hó
a
ng ời Thái.
1.2 ột số đ c trưng văn h và lễ hội ở Thái L n
V n hó nh l h th ng
gi trị
ề o trong ng ng l
h th thự hi n l l i s ng v l sự ùng hung s ng với nh u
on
ng ời trong mỗi ng ng ng ời kh nh u V n hó l những g thể hi n
ặ tr ng
ng ng hoặ xã h i ó V n hó
h nh th nh từ sự t h
lũy kinh nghi m ki n th
th h i tr ớ
truyền lại ho những

th h s u v nó phản nh l n ặ tr ng ản hất
m t ng ng m t
h r n t Trong tr ờng h p Th i L n ặ tr ng
v n hóa Thái Lan,
những iều m hỉ ó ở Th i L n ả về mặt ng n ngữ t nh
h
con
ng ời Th i L n ó thể nh n i n ó l h y ời những ử hỉ ngọt ng o nhẹ
nh ng v tấm lòng nhân h u h y gi p ỡ l n nh u… Tuy nhi n v n hó

14


mỗi ng ng lại ó sự kh
i t ri ng phụ thu v o iều ki n m i tr ờng
ị l t i nguy n…
Ở Th i L n Ph t gi o ó ảnh h ởng lớn nhất n truyền th ng v n hó
Tất ả những ng i hù tại Th i L n ã ho thấy m
ảnh h ởng
Ph t
gi o i với xã h i Th i L n v ho thấy rằng ng ời Th i L n rất oi trọng
vi g n giữ v ph t triển Ph t gi o họ ũng ã l m những ng tr nh ki n
tr ngh thu t tuy t ẹp ể ùng trong l nghi t n gi o từ thời ổ x
l
h i truyền th ng ở Th i L n ũng m ng nhiều y u t Ph t gi o
V n hó Th i L n phân hi th nh
vùng v n hó ự v o vị tr ị
l iều ki n tự nhi n v m i tr ờng sinh th i Cả Th i L n ó 4 vùng v n hó
g m
vùng: miền B

miền Đ ng B
miền Trung v miền N m ( òn
miền Đ ng th h p với vi g p v o v n hó
miền Trung) Ở mỗi vùng
miền ó nhiều t ng ời sinh s ng v mỗi t ng ời ều ó v n hó phong
tụ t p qu n ị ph ơng m ng ặ tr ng ri ng v ó m t truyền th ng v n
hó kh nh u tùy theo iều ki n ị l t i nguy n thi n nhi n v m i tr ờng
1.2.1 Đặc trưng văn hóa và Lễ hội ở miền Trung Thái Lan3
Miền Trung Th i L n l khu vự ó ân
sinh s ng ng
nhất
v ó s tỉnh th nh nhiều hơn so với
khu vự kh Ti ng Th i L n
oi l ng n ngữ qu gi trong gi o ti p Do ó vị tr ị l nằm ở ng ằng
s ng Ch ophr y m u mỡ n n ng ời ân nơi ây ó u s ng g n liền với
n ng nghi p ph n lớn ng ời ân s ng ằng nghề l m ru ng
ùng sinh
hoạt tại
ị ph ơng ũng nh
vùng n ng th n th ờng l l m ằng
g m Tại miền trung ó rất nhiều t ng ời nh ân t Th i Đen ân t
K ren L o Th i Phu n Khơ Me ó ặ tr ng với những ng i nh truyền
th ng ằng gỗ ặ i t l những ng i nh ặ tr ng kiểu Th i tại tỉnh
Phet uri Những ng ời ân ở ây ó i n t y kh o l o tỉ mỉ trong vi
tr ng tr hù hiền kiểu Th i Ngo i r òn ó nhiều th th
ng giỏi trong
lĩnh vự kh nh th v ng th i u kh
họ ti t tr ng tr ho v n Th i
tạ t ng


3

4

/>
15


Miền Trung v n l trung tâm
Th i L n từ lâu ng với vị tr ị
l thu n l i ho vi
i lại gi o th ơng ằng ờng th y trong thời k tr ớ
N n khi n ho vùng n y từ x
ã ó rất nhiều ân t
n ây gi o th ơng
Cũng h nh v lẽ ó rất nhiều nền v n ho
những t ng ời kh nh u
ũng ó sự gi o tho ti p nh n l n nh u v ó sự iều hỉnh i n nó th nh
m nh Ng ời miền Trung ti p nh n to n
những loại h nh iểu i n
n ớ ngo i v những vùng lân n r i iều hỉnh lại theo ặ tr ng ri ng
miền Trung C loại h nh iểu i n v th ã ó sự k thừ v ph t triển
kh ng ngừng n n m t s loại h nh ã
ph t triển th nh khu n m u nh
m l ùng t y nh t y v ả thân m nh ể m M t s
i ân
ã
ph t triển th nh loại h nh ngh thu t ó nghi m lu t trọn vẹn Miền Trung l
miền ó nhiều l n i u ân
ặ tr ng nhất v

iểu i n trong rất
nhiều ịp nhiều sự ki n trong u s ng h ng ng y
Dân
miền Trung hịu ảnh h ởng từ m i tr ờng tự nhi n
ng
vi
ời s ng sinh hoạt h ng ng y nghi l v
l h i kh nh u nh :
a.) C
i h t th ờng h t v o những mù n ớ âng o nh
i
“Pl ng r ”( i thuyền) “pl ng roi p n sả” “ pl ng r m p kh o sản”
„pl ng n gi y” “pl ng Khr ng thòn”
b.) C
i h t th ờng h t v o mù gặt h i nh “pl ng kiều kh o (gặt
l )” “pl ng t n r m m khi u” “pl ng hạ ” l những i h t
h t
trong khi gặt l
c.) C
i h t th ờng
h t v o ịp t t Songkr n g m
“Pl ng Songkr n” “pl ng giòi” “pl ng r
m n r y” “pl ng h h o
hổng” “pl ng pu ng m l y” “pl ng sẳn n t sạ thản” “pl ng khlong h ng”....
)C
i h t th ờng
h t v o tất ả
ịp nhằm tạo sự vui vẻ
v t ng tinh th n o n k t ng i th ờng
h t ùng nh u khi ng l m

vi hoặ khi ó
nghi l
u ph hoặ khi ó
sự ki n vui vẻ Trong
ó phải kể n l những i h t i p giữ n m v nữ
Lễ hội cắt lú : t l h nh sẽ th ng o ho h ng xóm i t nh
m nh sẽ t l khi n o khi tới ng y t l
h nh sẽ phải m ờ tại ru ng
m nh ể ho h ng xóm hoặ ạn è n t l
t ng ru ng Đ ng thời
16


h nh ũng n huẩn ị
n th u ng r u thu l ể hi u ãi ti p
ón những ng ời n gi p Trong khi t l mọi ng ời ũng vừ
t vừ h t
những i h t i p n m nữ ể nhằm tạo sự vui vẻ v xu t n i những m t
mỏi
ng vi gặt l
L h i n y ã trở th nh truyền th ng thể hi n tinh th n ùm ọ gi p
ỡ l n nh u
ng ời n ng ân Th i
ng thời l m t ng th m t nh o n k t
th t hặt t nh l ng xóm Ch nh những hoạt ng n y ã l m n n n t v n ho
h t ặ tr ng
những ng ời l m n ng nghi p
Lễ hội “đu tr u” l l h i li n qu n n n ng nghi p
truyền lại
từ thời x x

ho n ng y n y với mụ
h nhằm ể ng ời ân huẩn ị
l i l hù v ũng l ịp ể ng ời ân
nghỉ ngơi th giãn li n ho n
ùng nh u s u m t mù vụ l m vi vất vả
Th ng th ờng s u mỗi mù thu hoạ h ân l ng lại tụ t p nh u lại tổ
h
u thi “ u trâu” với mụ
h vui hơi giải tr ể ng ời ân nghỉ
ngơi s u m t mù l m vi vất vả v
ng thời ũng l ể t ng th m sự g n
ó t nh o n k t giữ những ng ời ân trong l ng Cu thi “ u trâu” n y
tổ h l n u ti n tại tỉnh Ch n- ụ - ri. Trong l h i “ u trâu” ân
l ng i ũng tr ng tr on trâu
m nh ho th t ẹp nhằm tạo th m s m u
ho u “ u trâu” S u n y òn ó u thi “ ho kh i trâu” nữ ! Ngo i thi
“ho kh i trâu” r òn ó l
u nguy n ho trâu nữ !
L h i u trâu l l h i
tổ h v o ng y 14 th ng 11 âm lị h
h ng n m Sở ĩ tổ h v o ng y n y v ây l ng y l Ph t Dân l ng sẽ ho
trâu hở xe hu i ừ l hu i ngọn ừ i n ể ho ng ời ân trong
th nh ph thị trấn mu về nấu m t món h o ó t n l : “ Kh o T m
H ng” ( nh l m từ n p s ng nh
nh tr ng) l m l âng
n l n ho nh
s V o những ng y l mãn hạ ng ời ân sẽ ó thể mu
ể l m ti
hi u
ãi

nh s tại
hù v o những ng y s t ng y l Ph t hoặ s t ng y
mãn hạ Ng y n y l h i “ u trâu” ã trở th nh l h i truyền th ng
tỉnh
Chôn - ụ - ri rất nổi ti ng
ng ời ân Th i kh p ả n ớ v ng ời n ớ
ngo i i t n m t
h r ng rãi
1.2.2 Đặc trưng văn hóa và Lễ hội của vùng Đông Bắc (hay I-san)
17


I-s n l từ o h m ý nghĩ
y
nhất m ng ời Th i ùng ể gọi
vùng Đ ng
Đây ũng l vùng ó sự
ạng phong ph về v n hó v
phong tụ m mỗi m t tỉnh huy n trong vùng tạo n n Vùng I-s n ó nhiều
ân t s ng hung với nh u ó những m i li n h m t thi t với ng ời ân
n ớ l ng giềng n n sự gi o tho về v n hó phong tụ V ụ
ng ời ân ở
tỉnh i n giới gi p với n ớ ạn th v n hó ũng
ti p
x v gi o tho với nh u nh : ng ời ân ph B I-s n tại
tỉnh nh
Nongkh i Loei N khon Ph nom Muk h n U onr t h thni ó sự gi o l u
với nền v n hó n ớ ạn L o Ng ời ân ở ph N m I-s n tại
tỉnh nh
Surin, Buriram, Sis ket N khon R t h sim ó gi o l u với nền v n hó

C mpu hi H y l sự i
n I-s n
ng ời Vi t N m trong gi i oạn
hi n tr nh ũng tạo r sự gi o l u về v n hó giữ ng ời Vi t N m v ng ời
ân ở nhiều tỉnh ph B I-s n ặ i t l ở
tỉnh nh : Nongkh i
U onth ni N khon Ph nom V v y phong tụ
vùng I-s n rất
ạng v
m t trong những iểu hi n r r t nhất về t nh
ạng n y l l h i phóng hỏ
ti n Bun B ng F i L h i thả thuyền ho
ng L h i m Phi Ta Kh n L
h i r ớ lâu i s p H t ân gi n Mol m Ngo i r ng ời ân I-san còn có
những l v h i ổ truyền rất ặ tr ng
m nh trong su t 12 th ng
1
n m theo n m Âm lị h nh :
Lễ tháng Giêng ( th ng 12 theo ơng lị h) h y òn gọi l L tu thi n
h nh thi n Th ng Gi ng l th ng m
nh tu h nh phải thự h nh tu t p
h nh thi n t h
Còn họ h ng ng ời ân th l m t h ng
h nh
thi n nghe những iều r n ạy
vị s t ng ng ở trong th ng h nh
thi n Ng ời t h y tổ h v o ng y mùng 1 hoặ ng y rằm Tuy nhiên, ngày
lự họn nhiều hơn ả l v o ng y rằm
Lễ tháng 2 ( Th ng 1 ơng lị h) h y òn gọi l L t
ng thó t sân

thó Sân thó l nơi m ng ời t ùng ể p l
ể hạt thó rơi r khỏi
ng l s u ó hất ng l n ho th t o th gọi l T
ng thó Vi h nh
l
tổ h tại sân phơi thó Ng ời ân tin rằng: n u ng ời n ng ân
l m ru ng mu n ó vụ mù t t t ơi th n phải ó sân thó ể nơi l m l t
C h th
thự hi n nh s u: huẩn ị m t i sân ể l m l s u ó mời
18


họ h ng nh em n th m gi uổi l Ti p n l mời
vị s
nl ml
Khi mọi ng ời n ng
th họ t p trung lại gi p nh u s p x p ụ l t
S u ó l tụng kinh ni m ph t
ng ờng
h t ng nghe h t ng
giảng giải về Ph t ph p Cu i ùng uổi l sẽ k t th
ằng
ti t mụ iểu
i n vui vẻ
Lễ tháng 3 ( th ng 2 ơng lị h) h y òn gọi l L x i n ớng X i
n ớng l món x i
n m th nh những n m nhỏ s u ó r mu i l n qu t
m t lớp tr ng g l n r i n ớng tr n p lử ho h n thơm S u khi l m L
x i n ớng
âng l n hù Ngo i r th ng B ũng l m t th ng qu n

trọng v òn ó m t ng y l rất lớn
Ph t gi o ó l ng y M kh Bu h
ng y t n vinh Đ Ph t Trong ng y n y
Ph t tử sẽ u ph
ng
ờng v o uổi s ng v th m gi nghi l th p n n tại hù v o uổi t i
Lễ tháng 4 ( Th ng 3 ơng lị h) h y òn gọi L t Pr Wet Đây l l
lớn t ởng nhớ n Pr Wet l ng ời hi sinh tất ả
ải v t hất
m nh
ho l i h hung
h ng s nh Trong ng y l ó
vị s sẽ kể về Pr
Wet C Ph t tử sẽ ùng nh u v o hù
huẩn ị nơi n h n nghỉ ho
những ng ời n th m gi Ng ời t lấy ho xâu lại th nh những huỗi ể
tr ng tr ị iểm tổ h
Ti p theo l huẩn ị u tr u t m sẵn ờ i l m
từ vải hoặ giấy m u l ọ l nón x i n m ho ỏng gạo ể ng Ngo i r
òn phải huẩn ị 8 lẵng ho k t ằng l hu i 4 vại ựng n ớ ể g n hỗ
vị h t ng ng i Trong vại n ớ ó èo v m t s loại ho nh ho l
vừng ho S l ho sen ho
ạ h nh t v l sen…Ng ời ân ùng nặn
on v t
nh on him on ò on trâu on voi on ngự …v ặt
h ng ph
ới hỗ ng i
vị s Xung qu nh hòi l m l
tr ng
tr ằng

loại ờ lớn m ở 8 h ớng Điều n y ó ý nghĩ rằng ây l khu
vự n to n m quỷ kh ng thể xâm phạm Dọ theo
t ờ l ơm n m
ặt trong
giỏ l m từ n n tre v
ặt th m ả ọ l i i v o hòi
l m l Tr n hòi l m l ngo i vi tr ng tr ho th t ẹp ó m t s nơi òn
ể
h nh
Pr Wet ở ph Đ ng
hòi Ngo i r òn kho nh m t
nhỏ ể ựng
nh s u: m t hi
t m t hi
m t hi li n m t
n ớ h i
s Trong uổi l òn ó
vị s kể về Pr Wet ho
19


ng ời ân nghe Đây
oi l m t uỗi l thi ng li ng i với những
ng ời
th m ự ể từ ó Ph t tử noi g ơng l m Pr Wet iều thi n t h
ng
tạo ph
ho ki p s u
Lễ hội tháng 5 (tháng 4 dương l ch) h y l L t n ớ Đây l m t l
h i truyền th ng ó từ lâu ời h y òn gọi l T t Songkr n Tr ớ ki th ờng

tổ h v o ng y 15 th ng 5 âm lị h trùng v o th ng t
ơng lị h
Trong ng y n y ng ời t th ờng t m ho Ph t Ng ời Th i oi T t Songkr n
l t t n m mới v l ng y ể l m ph Do tháng này là tháng nông nhàn, nên
ng ời ân họn lu n ng y Songkr n l ng y l m ph lớn trong n m r i s u
ó sẽ l
hoạt ng vui hơi m ng ời t gọi l hơi t t Songkr n Hi n
n y T t Songkr n
tổ h từ ng y 13-15 th ng T
ơng lị h t k o
i 3 ng y Ng y 13 th ng 4 l ng y t u ng y 14 l ng y th 2 v ng y
15 l ng y k t th v ũng l ng y T t n m mới T t Songkr n
oi l
m t l h i qu n trọng li n qu n n ời s ng tinh th n
ng ời Th i v nó
oi nh l T t n m mới l sự khởi u ho m t n m C hoạt ng
tổ h ph n lớn l
hoạt ng nh t m t ng Ph t xin lời h ph
từ
vị s từ những ng ời lớn tuổi hơi t n ớ ho nh u xây lâu i ằng
t ở trong khu n vi n hù
Lễ tháng 6 h y òn gọi l L phóng hỏ ti n Bun B ng F i L h i n y
t p h p tất ả ng ời ân trong l ng ể tổ h l m hỏ ti n Hỏ ti n
l m từ i m ti u tr n với th n em r ng nóng l n hỗn h p n y
giã
nhuy n em nh i th t hặt v o trong lòng 1 oạn tre S u ó ng ời t kho t
lỗ l m m t i u i tr ng tr th t ẹp m v o L r ớ
tổ h tr ớ
s u ó ng ời t em hỏ ti n r hỗ ất tr ng hâm lử ho hỏ ti n y v t
l n trời Đây

oi l m t vi l m ể ng t
vị th n u m
n ể
ó vụ mù t t t ơi
Lễ tháng 7 h y òn gọi l L Gi t Bọ ây l tụ g i sạ h những th
ẩn sâu ọ gây r m m m ng nh t t Tụ n y
thự hi n ở ả 2 vi
ó
l l m sạ h n ngo i o g m thân thể qu n o
n th u ng hỗ ở hỗ
sinh hoạt v những th ẩn ở n trong on ng ời nh sự th m l m lòng
kỵ…
20