Tự thú và Đầu thú
“Tự thú” và “Đầu thú” là hai chế định có nhiều điểm tương đồng, thậm chí là đối với
những sinh viên luật cùng thường hay nhầm lẫn trong việc xác định hai vấn đề này.
Tự thú
Đầu thú
Giống - Đầu thú và tự thú là hành động của người có những hành vi phạm tội tự mình đến
nhau trình diện và khai báo tại cơ quan chức năng để được xem xét, xử lý theo quy định
của pháp luật.
- Mong muốn giải quyết vụ việc theo đúng pháp luật và chủ động chịu trách nhiệm
về hành vi sai phạm của mình.
- Hành vi đầu thú và tự thú đều được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
Khác
nhau
Định Tự thú là việc người phạm tội tự nguyện khai báo vớiĐầu thú là việc người phạm
nghĩa cơ quan, tổ chức về hành vi phạm tội của mình trước tội sau khi bị phát hiện đã tự
khi tội phạm hoặc người phạm tội bị phát hiện.
nguyện ra trình diện và khai
báo với cơ quan có thẩm
quyền về hành vi phạm tội
của mình.
Đặc
điểm
- Hành vi phạm tội chưa bị ai phát giác hoặc đã bị phát - Đã xác định được ai là
giác nhưng chưa xác định được ai là tội phạm.
người phạm tội. Hành vi tội
phạm đã bị phát hiện, nhiều
người biết, bị tố cáo và đang
bị các cơ quan chức năng
điều tra làm rõ, cho dù nghi
can có thể chưa chính thức
bị khởi tố hình sự.
- Việc người phạm tội tự khai ra hành vi phạm tội của - Hành vi đầu thú cho thấy
mình với nhà chức trách là biểu hiện của sự ăn năn người có hành vi phạm tội
hối cải về việc làm sai trái của mình nên đáng được có tư tưởng ăn năng, đã
khoan hồng.
nhìn nhận ra lỗi lầm của
mình.
- Mức độ khoan hồng căn cứ vào chính sách hình sự - Nếu có người biết hành vi
của Nhà nước; căn cứ vào tính chất mức độ nguy phạm tội của người phạm tội
hiểm của hành vi phạm tội, hậu quả đã xảy ra; thái độ được nên người phạm tội
khai báo; sự góp phần vào việc phát hiện và điều tra đến cơ quan có thẩm quyền
tội phạm của người tự thú. Có thể miễn trách nhiệm trình diện thì xem xét giảm
hình sự Bộ luật hình sự hoặc coi là tình tiết giảm nhẹ. nhẹ trách nhiệm hình sự cho
người phạm tội.
Điều
kiện
miễn
trách
- Tội phạm mà người tự thú đã thực hiện chưa bị phát Không được miễn
giác, tức là chưa ai biết có tội phạm xảy ra hoặc có nhiệm hình sự.
biết nhưng chưa biết ai là thủ phạm.
- Người tự thú phải khai rõ sự việc, góp phần có hiệu
trách
nhiệm quả vào việc phát hiện và điều tra tội phạm, tức là khai
hình đầy đủ tất cả hành vi phạm tội của mình cũng như
sự.
hành vi phạm tội của những người đồng phạm khác,
không giấu giếm bất cứ một tình tiết nào của vụ án,
đồng thời giúp cơ quan điều tra phát hiện tội phạm
như: chỉ nơi ở của người đồng phạm khác hoặc dẫn
cơ quan điều tra đi bắt người đồng phạm khác đang
bỏ trốn, thu thập các dấu vết của tội phạm, thu hồi vật
chứng, tài sản của vụ án... Nếu khai không rõ ràng
hoặc khai báo không đầy đủ thì không được lấy đó
làm căn cứ miễn trách nhiệm hình sự.
- Cùng với việc tự thú người tự thú phải cố gắng hạn
chế đến mức thấp nhất hậu quả của tội phạm như: Trả
lại tài sản đã chiếm đoạt; thông báo kịp thời cho người
bị hại biết những gì đang đe doạ đến tính mạng, sức
khoẻ, nhân phẩm danh dự hoặc tài sản để họ đề
phòng; đòi lại hoặc thu lại những phương tiện, công cụ
hoặc các nguồn nguy hiểm mà họ đã giao hoặc đã tạo
ra cho người đồng phạm khác hoặc cho những lợi ích
khác v.v...
Quy
định
pháp
luật
- Khoản 2 Điều 3;
- Khoản 2 Điều 25;
- Điểm o, khoản 1 Điều 46;
BLHS 1999 (sửa đổi 2009);
Chưa được quy định trong
BLHS 1999 (sửa đổi 2009),
bắt đầu được nhắc đến lần
đầu trong BLTTHS 2003 và
đã được hướng dẫn bởi Hội
đồng thẩm phán TAND tối
cao.
BLHS
2015 và BLTTHS
2015 đã sửa đổi và quy định
chi tiết rõ ràng hơn.