GIÁO ÁN SINH HỌC 8
Bài 46: TRỤ NÃO, TIỂU NÃO, NÃO TRUNG GIAN
I-Mục tiêu
1. Kiến thức
Xác định được vị trí các thành phần của vỏ não (trên hinh vẽ, mô hình và mẫu vật)
và chức năng của trụ não.
-

Xác định được vị trí và chức năng của tiểu não.

-

Xác định được vị trí và chức năng chủ yếu của não trung gian.

2. Kĩ năng
-

Kỹ năng hợp tác, thảo luận nhóm.

-

Kỹ năng thu thập và xử lý thông tin khi đọc SGK.

3. Thái độ
- Chuẩn bị bài đầy đủ trước khi lên lớp.
II-Phương pháp
- Vấn đáp - tìm tòi.
- Trực quan.
- Dạy học nhóm.
III-Phương tiện
- Tranh vẽ H46.1; H46.2; H46.3

- Bảng 46.
IV-Tiến trình dạy – học
1. Ổn định: 1’
- Kiểm tra sỉ số.
2. Kiểm tra bài cũ:5’
- Trình bày cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tuỷ? Vì sao nói dây thần kinh tuỷ là
dây pha?

TaiLieu.VN

Page 1


3. Bài mới: 30’
a. Mở bài: 2’
Tiếp theo tủy sống là não bộ. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu vị trí và các thành phần
của bộ não cũng như cấu tạo và chức năng của chúng.
b. Phát triển bài: 28’
Hoạt động 1: Tìm hiểu vị trí thành phần của não bộ
Mục tiêu: Xác định được giới hạn của trụ não, tiểu não, não trung gian
TG

Hoạt động của GV

7’

- Cho HS quan sát mô
hình bộ não, đối chiếu
với H 46.1 và trả lời câu
hỏi:


Hoạt động của HS

Nội dung

- HS quan sát kĩ tranh I-Vị trí và các thành phần của
và mô hình, ghi nhớ não bộ
chú thích.
- Bộ não gồm: Trụ não, tiểu não,
- 1 HS trả lời, HS khác não trung gian và đại não.
- Bộ não gồm những nhận xét.
- Trụ não gồm não giữa, cầu não và
thành phần nào?
- HS lắng nghe.
hành não.
- GV nhận xét.

- HS dựa vào chú thích - Não trung gian nằm giữa trụ não
- Yêu cầu HS hoàn thành hình vẽ, tìm hiểu vị trí, và đại não.
bài tập điền từ (SGK) thành phần não, hoàn - Tiểu não nằm sau trụ não.
mục I.
thành bài tập điền từ.
- 1 vài HS đọc kết quả,
- GV kiểm tra bài tập của lớp nhận xét, bổ sung.
HS, chính xác hoá lại
thông tin.
- Đáp án:
- GV gọi 1 HS chỉ trên 1 – Não trung gian; 2 –
tranh hoặc mô hình các Não giữa
thành phần trên.

3 – Cầu não; 4 – Não
giữa;
5 – Cuống não; 6 – Củ
não sinh tư;
7 – Tiểu não.

TaiLieu.VN

Page 2


Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo chức năng của trụ não
Mục tiêu: So sánh cấu tạo chức năng của tủy sống và trụ não
TG

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

10’ - GV yêu cầu HS nghiên - HS đọc kĩ và xử lí II-Cấu tạo và chức năng của trụ
cứu thông tin Tr 144 và thông tin, trả lời câu não
trả lời câu hỏi:
hỏi:
1. Cấu tạo
- Nêu cấu tạo trụ não?
- Trụ não gồm chất trắng ở ngoài
-Chất trắng: ở ngoài. và chất xám ở trong.
- Chất trắng và chất xám Chất xám: ở trong

- Chất trắng là các đường liên lạc
ở trụ não có chức năng - Chất xám: điều khiển
gì?
điều hòa hoạt động của
các nội quan. Chất
trắng: dẫn truyền.
- GV hoàn thiện kiến
thức, giới thiệu 12 đôi
dây thần kinh não (dây
cảm giác, dây vận động,
dây pha).

- HS lắng nghe.

- 1 vài HS nhận xét, bổ
- GV phát phiếu học tập, sung, rút ra kết luận.
yêu cầu HS trao đổi
nhóm, hoàn thành bài tập
so sánh cấu tạo, chức
năng trụ não và tuỷ sống
(Bảng 46).
- HS theo dõi.
- GV kiểm tra kết quả
các nhóm.
- GV chính xác hoá kiến - HS lắng nghe và tiếp
thức bằng bảng so sánh. thu kiến thức.

dọc, nối tủy sống với các phần trên
của não và bao quanh chất xám.
- Chất xám ở trụ não tập trung lại

thành các nhân xám là trung khu
thần kinh, nơi xuất phát các dây
thần kinh não.
- Dây thần kinh não có 12 đôi, gồm
3 loại: dây cảm giác, dây vận động,
dây pha.
2. Chức năng
- Chức năng của trụ não là điều
khiển, điều hòa hoạt động của các
nội quan, đạc biệt là tuần hoàn, hô
hấp, tiêu hóa.
- Chất trắng làm nhiệm vụ dẫn
truyền, bao gồm các đường dẫn
truyền lên (cảm giác) và đường dẫn
truyền xuống (vận động).

Hoạt động 3: Tìm hiểu não trung gian
Mục tiêu: Nêu được vị trí chức năng của não trung gian

TaiLieu.VN

Page 3


TG
5’

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS


- Yêu cầu HS chỉ vị trí - 1 HS lên bảng chỉ.
của não trung gian trên
tranh (mô hình).

Nội dung
III-Não trung gian

- Não trung gian nằm giữa trụ
não và đại não, gồm đồi thị và
- Yêu cầu HS nghiên cứu
vùng dưới đồi thị. Đồi thị là
Đại
diện
nhóm
trình
thông tin và trả lời: Nêu
trạm cuối cùng chuyển tiếp của
bày,
nhóm
khác
bổ
cấu tạo và chức năng của
tất cả các đường dẫn truyền cảm
sung.
não trung gian?
giác từ dưới đi lên não.
- Các nhân xám nằm ở vùng
dưới đồi là trung ương điều
khiển các quá trình trao đổi chất

và điều hòa thân nhiệt.

Hoạt động 4: Tìm hiểu tiểu não
Mục tiêu: Nêu được cấu tạo và chức năng của não bộ
TG
7’

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

- Yêu cầu HS đọc thông - HS đọc thông tin IV-Tiểu não
tin mục IV, quan sát H SGK và trả lời câu hỏi, 1. Cấu tạo
46.3 và trả lời câu hỏi:
HS khác nhận xét bổ
- Tiểu não gồm hai thành phần
sung.
- Vị trí của tiểu não?
cơ bản là chất trắng và chất xám.
Tiểu
não
nằm
sau
trụ
- Tiểu não có cấu tạo như
não, dưới bán cầu não. - Chất xám nằm ngoài làm thành
thế nào?
lớp vỏ tiểu não và các nhân.

+ Chất xám ở ngoài
làm thành vỏ tiểu não. - Chất trắng nằm ở phía trong, là
các đường dẫn truyền nối vỏ tiểu
+ Chất trắng ở trong.
não và các nhân với các phần
- Yêu cầu HS đọc thí
nghiệm SGK () và trả - HS nghiên cứu thông khác của hệ thần kinh (tủy sống,
tin, hình vẽ và trả lời trụ não, não trung gian và bán
lời:
câu hỏi.
cầu đại não).
- Tiểu não có chức năng
- 1 HS trình bày, các 2. Chức năng
gì?
HS khác nhận xét, bổ Điều hoà, phối hợp các cử động
sung.

TaiLieu.VN

Page 4


- Yêu cầu HS rút ra kết - Rút ra kết luận.
phức tạp và giữ thăng bằng cho
luận.
- HS đọc thí nghiệm, cơ thể.
rút ra chức năng của
tiễu não.
Bảng 46. Vị trí, chức năng của tủy sống và trụ não


Tủy sống
Vị trí

Chất xám
Bộ phận
trung ương

Ở giữa
thành dải
liên tục

Bao quanh
Chất trắng chất xám

Chức năng

Vị trí

Chức năng

Là căn cứ
thần kinh

Ở trong
phân thành
các nhân
xám

Là căn cứ
thần kinh


Dẫn truyền

Bao ngoài
các nhân
xám

Dẫn truyền
dọc

Bộ phận ngoại biên
(dây thần kinh)

Trụ não

31 đôi dây thần kinh tủy

12 đôi gồm 3 loại: dây
cảm giác, dây vận động,
dây pha

4. Củng cố: 3’
- Gọi HS đọc khung màu hồng.
- GV nhắc lại trọng tâm bài học.
5. Kiểm tra đánh giá: 5’
1/ Nêu sự khác nhau căn bản về mặt cấu tạo giữa trụ não và tủy sống?
→ Đáp án: Ở tủy sống chất xám làm thành một cột dọc; còn ở trụ não chất xám bị chất
trắng chia cắt thành những nhân xám.
2/ Về mặt cấu tạo, tủy sống và trụ não giống nhau ở điểm căn bản nào nhất?
→ Đáp án: Điều gồm hai phần: Chất xám ở trong, chất trắng bao bọc bên ngoài.


TaiLieu.VN

Page 5


6. Nhận xét, dặn dò: 1’
- Nhận xét tiết học.
- Học bài, trả lời câu hỏi SGK.
- Xem trước bài 47.
V-Rút kinh nghiệm tiết dạy
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

TaiLieu.VN

Page 6