GIÁO ÁN SINH HỌC 8
Bài 7: BỘ XƯƠNG
I/ Mục tiêu: (chuẩn kiến thức)
1/ Kiến thức:
- Kể tên các phần của bộ xương người
- HS trình bày được các thành phần chính của xương, và xác định được vị trí các
xương chính ngay trên cơ thể mình.
- Phân biệt được các loại khớp xương, nắm vững cấu tạo khớp động.
2/ Kĩ năng:
- Quan sát tranh, mô hình, nhận biết kiến thức.
- kĩ năng tư duy độc lập làm việc với SGK
- Phân tích, so sánh, tổng hợp, khái quát.
- Hoạt động nhóm
Kĩ năng sống:
- Kĩ năng hợp tác, lắng nghe tích cực khi hoạt động nhóm
- Kĩ năng xử lí và thu thập thông tin khi đọc SGK, quan sát hình, mô hình để tìm hiểu các
phần chính của bộ xương người
- Kĩ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, trước tổ
3/ Thái độ:
Giáo dục ý thức giữ gìn bộ xương
II/ Phương pháp/kĩ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng
- Động não
- Vấn đáp – tìm tòi
- Trực quan
- Thảo luận nhóm
- Nêu vấn đề
- Bản đồ tư duy
TaiLieu.VN
Page 1
III/ Chuẩn bị:
- Gv: Tranh phóng to hình 7.1 – 7.4, sơ đồ 6.3 SGK và mô hình bộ xương người
- HS: Xem trước nội dung bài
IV/ Tiến trình lên lớp:
1/ Ổn định (1’)
2/ Kiểm tra bài cũ (5’)
(?) Căn cứ vào chức năng người ta phân biệt mấy loại nơron, các loại nơron đó khác nhau
ở điểm nào?
(?) Phản xạ là gì? Cho thí dụ? Phân tích đường dẫn truyền xung TK từ cơ quan thụ tới cơ
quan phản ứng?
3/ Các hoạt động dạy học
a/ Khám phá:
Gv: Trong QT tiến hóa, sự vận động của cơ thể có được là nhờ sự phối hợp hoạt động của
hệ cơ và bộ xương. Cấu tạo hệ vận động như thế nào để phù hợp với dáng đứng thẳng của
người? Nhiệm vụ của chúng ta khi học chương này là tìm hiểu cấu tạo, chức năng của cơ và
xương… ( vận động).
Bài hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu về bộ xương.
b/ Kết nối:
T gian
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Tìm hiểu các phần chính của bộ xương
18’
hs Chỉ rõ các vai trò chính của bộ xương. Nắm được 3 phần chính của bộ xương và
nhận biết được trên cơ thể mình
- Gv: Y/c hs nhắc lại kiến thức cũ
(?) Cho biết các cơ quan nào nằm trong - HS: Tự nhắc kiến thức
hệ vận động?
I/ các phần chính của bộ xương
1/ Thành phần chính của bộ xương.
TaiLieu.VN
Page 2
- Gv: Y/cầu học sinh quan sát kĩ mô hình - HS: Tự quan sát, đối chiếu hình vẽ, thu
bộ xương người, đối chiếu với hình vẽ thập thông tin và trao đổi nhóm.
và thu thập thông tin SGK.
→ Thảo luận nhóm (3') trả lời câu hỏi:
(?) Bộ xương người chia làm mấy phần?
Đặc điểm của mỗi phần?
Bộ xương gồm 3 phần:
- Xương đầu:
+ Xương sọ
- Gv: Nhấn mạnh
→ Xương đầu:
+ Xương sọ phát triển.
+ Xương mặt nhỏ ( lồi cằm)
→ Xương Thân:
+ Xương mặt
- Xương Thân:
+ Cột sống
+ Lồng ngực
- Xương Chi:
+ Có các xương đai (đai vai, đai
+ Cột sống gồm nhiều đốt khớp lại, có hông).
4 chỗ cong (hình chữ S)
+ Các xương tay, chân
+ Lồng ngực gồm: xương sườn, xương
ức.
→ Xương Chi:
+ Có các xương đai (đai vai, đai
hông).
+ Các xương: Xương cánh, ống, bàn,
ngón tay và xương đùi, ống, bàn, ngón
chân
- HS: Nêu được
(?) Bộ xương người thích nghi với dáng
+ Cột sống có 4 chỗ cong, các xương
đứng thẳng thể hiện ở những đặc điểm
gắn khớp….
nào?
+ Lồng ngực mở rộng sang 2 bên, tay,
chân linh hoạt...
(?) Xương tay và xương chân có đặc
TaiLieu.VN
Page 3
điểm gì giống và khác nhau?
- HS: Nêu được sự giống và khác nhau
→ Giống: Đều có các phần tương ứng.
→ Khác:
+ Kích thước.
+ cấu tạo khác nhau của đai vai, đai
hông
- Gv: Mở rộng thêm
+ Sự xắp sếp và đặc điểm hình thái của
(?) Có sự khác nhau đó là do đâu? (ý
xương cổ tay, cổ chân, bàn tay bàn chân.
nghĩa)
→ Sự khác nhau đó là kết quả của sự
phân hoá tay và chân trong quá trình tiến
hóa thích nghi với tư thế đứng thẳng và
phù hợp vơi chức năng lao động.
- Gv: Y/cầu hs n/cứu .SGK, kết hợp
quan sát sơ đồ hình 7.1/SGK. (quan sát 2/ Vai trò của bộ xương
mô hình bộ xương người)
(?) Bộ xương có vai trò gì?
- Tạo khung giúp cơ thể có hình dạng
nhất định ( dáng đứng thẳng)
- Làm chỗ bám cho các cơ, giúp cơ thể
vận động.
- Bảo vệ các nội quan
Hoạt động 2: Tìm hiểu các loại xương
Không dạy
II/ Phân biệt các loại xương
(không dạy)
15’
TaiLieu.VN
Hoạt động 3: Tìm hiểu các khớp xương
Page 4
HS chỉ rõ 3 loại khớp xương dựa trên khả năng cử động
và xác định được khớp đó trên cơ thể
III/ Các khớp xương
- Gv: Y/c hs n/cứu
sát sơ đồ hình 7.4
SGK, kết hợp quan
(?) Thế nào là 1 khớp xương ?
- HS: Tự thu thập thông tin, kết hợp quan
sát sơ đồ
- HS: Khớp xương là nơi tiếp giáp giữa
các đầu xương.
- Gv: Y/c học sinh thảo luận nhóm (3')
hoàn thành BT mục lệnh/SGK.
Có 3 loại khớp:
(?) Dựa vào cấu tạo khớp đầu gối hãy
mô tả một khớp động?
- HS: Khớp động: hai đầu xương có lớp
sụn, giữa là dịch khớp, ngoài là dây
chằng → cử động dễ dàng.
(?) Khớp bán động có đặc điểm gì?
- HS: Khớp bán động: Giữa 2 đầu xương
là đĩa sụn → hạn chế cử động.
(?) Khả năng cử động của khớp động và
khớp bán động khác nhau ntn? Vì sao có
- HS: Dựa theo đặc điểm của khớp động
sự khác nhau đó?
và khớp bán động để trả lời
(?) Nêu đặc điểm của khớp bất động
- HS: Khớp bất động: Các xương gắn
chặt bằng khớp răng cưa → không cử
(?) Trong bộ xương người loại khớp nào động được.
TaiLieu.VN
Page 5
chiếm nhiều hơn?
(?) Điều đó có ý nghĩa như thế nào đối - HS: Khớp động và bán động
với hoạt động sống của con người?
- Gv: Y/c hs tự rút ra kết luận:
- Gv: Có thể sử dụng bản đồ tư duy ở
bài này
5’
- HS: Giúp con người vận động và lao
động
Kết luận phần ghi nhớ
Hoạt động 4: Củng cố và tóm tắt bài
- Xác định các xương ở mỗi phần của bộ xương người trên mô hình?
- Nêu rõ vai trò của từng loại khớp xương?
+ Khớp động → bảo đảm hoạt động linh hoạt của tay, chân;
+ Khớp bán động → tạo khoang bảo vệ (khoang ngực) và giúp cơ thể mềm dẻo
trong dáng đi thẳng và lao động phức tạp.
+ Khớp bất động → tạo hộp, thành khối để bảo vệ nội quan (hộp sọ bảo vệ
não), hoặc nâng đỡ (xương chậu)
1’
Hoạt động 5: Hướng dẫn học ở nhà
- Học bài, trả lời câu hỏi 1,2,3 tr 27 SGK.
- Đọc mục " Em có biết"
- Xem trước nội dung bài 8: Cấu Tạo Tính Chất Của Xương
TaiLieu.VN
Page 6