TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA SƯ PHẠM
-----------------GIÁO ÁN GIẢNG DẠY
Trường: THPT Phạm Hùng

Họ & tên GSh

Lớp: 10C1

MSSV: B1301072

Môn: Lịch sử

Ngành học: Sư phạm Lịch Sử

Tiết thứ: 5

Họ & tên GVHD:

Ngày: 10 tháng 03 năm 2017
Bài 27. QUÁ TRÌNH DỰNG NƯỚC VÀ GIỮ NƯỚC.
I. MỤC TIÊU
- Kiến thức cơ bản:
+ Biết được Việt Nam có lịch sử dựng nước và giữ nước lâu đời, phải
trải qua nhiều biến động thăng trầm.
+ Biết được quá trình hình thành, xây dựng, phát triển một Việt Nam, có
tổ chức nhà nước riêng, nền kinh tế riêng và một nền văn hóa riêng đặc sắc của
dân tộc – một nền móng vững chắc cho mai sau.
+ Biết được bên cạnh quá trình lao động, sáng tạo xây dựng đất nước,
nhân dân ta còn phải tiến hành các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm bảo vệ
nền độc lập dân tộc.

- Kỹ năng: Tổng hợp vấn đề, phân tích, so sánh.
- Thái độ: + Bồi dưỡng lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc.
+ Ý thức xây dựng, bảo vệ tổ quốc.
II. PHƯƠNG PHÁP & PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1. Phương pháp: Miêu tả, phân tích, đánh giá các sự kiện lịch sử, vấn đáp
thông qua các hoạt động tập thể và cá nhân.
2. Phương tiện: Sách giáo khoa lớp 10, tài liệu tham khảo
III. NỘI DUNG & TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1.Kiểm tra bài cũ:
2. Giới thiệu bài mới:

1


3. Dạy bài mới: Từ buổi đầu dựng nước Văn Lang – Âu Lạc cho đến giữa thế
kỉ XIX, nhân dân ta phải trải qua một quá trình lao đông và chiến đấu đầy hi sinh
gian khổ mà kiên cường để xây dựng và bảo vệ nền độc lập dân tộc. Để biết
được quá trình lao động và chiến đấu đó chúng ta sẽ tìm hiểu bài 27. QUÁ
TRÌNH DỰNG NƯỚC VÀ DỰNG NƯỚC.
Nội dung lưu bảng

Thời Hoạt động của giáo
gian
viên

Hoạt động của trò

- Ổn định lớp, kiểm
tra bài cũ.
- Cho lớp thảo luận

nhóm: Chia lớp thành
4 nhóm thảo luận
trong 4 phút với nội
dung:
+ Nhóm 1: Tìm hiểu
phần 1. Thời kì dựng
nước đầu tiên.
+ Nhóm 2: Tìm hiểu
phần 2. Giai đoạn
đầu của nước Đai
Việt phong kiến độc
lập.
+ Nhóm 3: Tìm hiểu
phần 3. Thời kì đất
nước bị chia cắt.
+ Nhóm 4: Tìm hiểu
phần 4. Đất nước ở
nửa đầu thế kỉ XIX.
- Gọi nhóm 1 lên trình
bày phần 1. Thời kì
dựng nước đầu tiên.

I. Các thời kì xây
dựng và phát triển
đất nước.
1. Thời kì dựng nước
đầu tiên.
- Vào khoảng thế kỉ
VII TCN, nhà nước


- Gọi nhóm 1 lên trình
bày. Các nhóm khác
nhận xét phần trình
bày của nhóm.
2

- Vào khoảng thế kỉ
VII TCN, nhà nước
Văn Lang ra đời –
quốc gia đầu tiên của


Văn Lang ra đời –
quốc gia đầu tiên của
người Việt cổ, sau đó
là nước Âu Lạc. Đánh
dấu thời kì dựng nước
của dân tộc. Nền văn
minh sông Hòng (thực
chất là nền văn minh
nông nghiệp lúa nước)
hình thành với nhiều
thành tựu văn hóa
mang bản sắc riêng.
Đầu TK II TCN, Âu
Lạc rơi vào ách đô hộ
của các triều đại
phương Bắc. Trong
hơn 1000 năm Bắc
thuộc, nhân dân ta đã

đấu tranh anh dũng để
giải phóng, xây dựng,
phát triển và giữ gìn
bản sắc văn hóa dân
tộc.
Những TK đầu Công
nguyên, ở Nam Trung
Bộ ngày nay, quốc gia
Lam Ấp, Chămpa ra
đời và phát triển; ở
vùng Tây Nam Bộ,
quốc gia Phù Nam
hình thành. Cả hai
quốc gia này cũng đã
xây dựng cho mình
một nhà nước quân
chủ với nền kinh tế và
văn hóa lâu đời.

người Việt cổ, sau đó
là nước Âu Lạc. Đánh
dấu thời kì dựng nước
của dân tộc. Nền văn
minh sông Hòng (thực
chất là nền văn minh
nông nghiệp lúa nước)
hình thành với nhiều
thành tựu văn hóa
mang bản sắc riêng.
Đầu TK II TCN, Âu

Lạc rơi vào ách đô hộ
của các triều đại
phương Bắc. Trong
hơn 1000 năm Bắc
thuộc, nhân dân ta đã
đấu tranh anh dũng để
giải phóng, xây dựng,
phát triển và giữ gìn
bản sắc văn hóa dân
tộc.
Những TK đầu Công
nguyên, ở Nam Trung
Bộ ngày nay, quốc gia
Lam Ấp, Chămpa ra
đời và phát triển; ở
vùng Tây Nam Bộ,
quốc gia Phù Nam
hình thành. Cả hai
quốc gia này cũng đã
xây dựng cho mình
một nhà nước quân
chủ với nền kinh tế và
văn hóa lâu đời.
- Nhận xét phần trình - Chú ý lắng nghe và
bày của nhóm 1. Phản chép bài vào tập.
hồi kiến thức.

3



2. Giai đoạn đầu của
nước Đại Việt độc
lập.
- Đầu X, với sự nghiệp
tự cường của họ Khúc,
nhà Đường bị lật đổ,
quyền tự chủ, đất nước
độc lập. 968, quốc hiệu
Đại Cồ Việt thể hiện
một nước tự chủ ở phía
Nam Trung Quốc.
1054, đổi thành Đại
Việt và trở thành tên
nước đến cuối thế kỉ
XVIII.
- Từ TK X cuối TK
XV; đất nước độc lập,
nhà nước quân chủ
phong kiến cũng từng
bước được xây dựng
và củng cố, ngày càng
hoàn chỉnh, có hệ
thống từ trung ương
đến địa phương.
Nông nghiệp có bước
phát triển mới: diện
tích ngày càng mở
rộng, kĩ thuật sản xuất,
hệ thống trị thủy, thủy
lợi được quan tâm =>

năng suất nâng cao,
vừa ổn định đời sống
nhân dân vừa góp phần
kháng chiến chống
ngoại xâm thắng lợi.
- Công thương nghiệp
phát triển. Sản phẩm
thủ công đa dạng, chất
lượng cao, phục vụ
tiêu dùng trong nước

- Gọi nhóm 2 trình - TL: - Đầu X, với sự
bày, các nhóm khác nghiệp tự cường của
nhận xét phần trình
họ Khúc, nhà Đường
bày của nhóm.

bị lật đổ, quyền tự chủ,
đất nước độc lập. 968,
quốc hiệu Đại Cồ Việt
thể hiện một nước tự
chủ ở phía Nam Trung
Quốc. 1054, đổi thành
Đại Việt và trở thành
tên nước đến cuối thế
kỉ XVIII.
- Từ TK X cuối TK
XV; đất nước độc lập,
nhà nước quân chủ
phong kiến cũng từng

bước được xây dựng
và củng cố, ngày càng
hoàn chỉnh, có hệ
thống từ trung ương
đến địa phương.
Nông nghiệp có bước
phát triển mới: diện
tích ngày càng mở
rộng, kĩ thuật sản xuất,
hệ thống trị thủy, thủy
lợi được quan tâm =>
năng suất nâng cao,
vừa ổn định đời sống
nhân dân vừa góp phần
kháng chiến chống
ngoại xâm thắng lợi.
- Công thương nghiệp
phát triển. Sản phẩm
thủ công đa dạng, chất
lượng cao, phục vụ
tiêu dùng trong nước

4


và trao đổi buôn bán
với nước ngoài. Nội
thương, ngoại thương
từng bước mở rộng.
Giáo dục Đại Việt

chính thức ra đời 1070,
đã đào tạo các bậc hiền
tài và nâng cao dân trí.
Phật giáo, Nho giáo
từng bước du nhập vào
Đại Việt, nhưng đã
phải hiệu chỉnh cho
phù hợp với tính
ngưỡng và tâm linh
của người Việt.
Đây là thời kì mà văn
hóa dân tộc đạt được
những thành tựu rực rỡ
trên các lĩnh vực văn
học, nghệ thuật và
khoa học - kĩ thuật.

và trao đổi buôn bán
với nước ngoài. Nội
thương, ngoại thương
từng bước mở rộng.
Giáo dục Đại Việt
chính thức ra đời 1070,
đã đào tạo các bậc hiền
tài và nâng cao dân trí.
Phật giáo, Nho giáo
từng bước du nhập vào
Đại Việt, nhưng đã
phải hiệu chỉnh cho
phù hợp với tính

ngưỡng và tâm linh
của người Việt.
Đây là thời kì mà văn
hóa dân tộc đạt được
những thành tựu rực rỡ
trên các lĩnh vực văn
học, nghệ thuật và
khoa học - kĩ thuật.
- Nhận xét phần trình - Chú ý lắng nghe và
bày nhóm 2. Phản hồi viết bài vào tập.
kiến thức.

3. Thời kì đất nước bị
chia cắt.
- Sự suy yếu của quốc
gia phong kiến tập
quyền ở đầu thế kỉ
XVI đã dẫn đến sự
hình thành các thế lực
phong kiến khác nhau.
Chiến tranh phong
kiến đã chia cắt đất
nước: Đàng Trong và
Đàng Ngoài.
Nông nghiệp ở hai
miền đều có những

- Gọi nhóm 3 lên trình - Sự suy yếu của quốc
bày. Các nhóm khác gia phong kiến tập
nhận xét phần trình quyền ở đầu thế kỉ

bày của nhóm.

XVI đã dẫn đến sự
hình thành các thế lực
phong kiến khác nhau.
Chiến tranh phong
kiến đã chia cắt đất
nước: Đàng Trong và
Đàng Ngoài.
Nông nghiệp ở hai
miền đều có những

5


bước phát triển mới.
Các giống lúa có năng
suât cao, kĩ thuật thâm
canh trong sản xuất,
tạo điều kiện cho năng
suất cây trồng ngày
càng cao, kĩ thuật thâm
canh trong sản xuất,
tạo điều kiện cho năng
suất cây trồng ngày
càng cao. Thủ công
nghiệp được mở rộng.
Kinh tế hàng hóa trong
các thế kỉ XVI – XVII
có những bước phát

triển mới, là cơ sở cho
việc hình thành và
hưng khởi của các đô
thị.
Các cuộc khủng hoảng
của xã hội từ giữa
XVIII => phong trào
đấu tranh của nông dân
ở Đàng ngoài và
phong trào Tây Sơn
bước đầu thống nhất
đất nước và hai lần
chống ngoại xâm bảo
vệ độc lập dân tộc.
Vương triều có những
chính sách tiến bộ về
kinh tế, văn hóa, phát
triển đất nước.

4. Đất nước ở nửa
đầu thế kỉ XIX.
Sau khi đánh bại
phong trào Tây Sơn,

bước phát triển mới.
Các giống lúa có năng
suât cao, kĩ thuật thâm
canh trong sản xuất,
tạo điều kiện cho năng
suất cây trồng ngày

càng cao, kĩ thuật thâm
canh trong sản xuất,
tạo điều kiện cho năng
suất cây trồng ngày
càng cao. Thủ công
nghiệp được mở rộng.
Kinh tế hàng hóa trong
các thế kỉ XVI – XVII
có những bước phát
triển mới, là cơ sở cho
việc hình thành và
hưng khởi của các đô
thị.
Các cuộc khủng hoảng
của xã hội từ giữa
XVIII => phong trào
đấu tranh của nông dân
ở Đàng ngoài và phong
trào Tây Sơn bước đầu
thống nhất đất nước và
hai lần chống ngoại
xâm bảo vệ độc lập
dân tộc. Vương triều
có những chính sách
tiến bộ về kinh tế, văn
hóa, phát triển đất
nước.
- Nhận xét phần trình - Chú ý lắng nghe và
bày. Phản hồi kiến thứ chép bài vào tập.


- Gọi nhóm 4 trình
bày. Các nhóm khác TL: Sau khi đánh bại
6


Nguyễn Ánh lên ngôi
vua, triều Nguyễn
được thành lập. Đất
nước thống nhất đất
nước từ Bắc vào Nam
với một lãnh thổ rộng
lớn, các vua triều
Nguyễn có những
chính sách để xây
dựng nhà nước nhằm
duy trì nền thống trị
của mình. Nhà Nguyễn
thực hiện các chính
sách về kinh tế, khẩn
hoang, trị thủy, thủy
lợi được chú trọng.
Tuy nhiên, cuộc sống
của nhân dân, vẫn khổ
cực => phong trào đấu
tranh chống triều đình
diễn ra suốt nửa đầu
thế kỉ XIX.
Nền văn hóa dân tộc
phát triển. Các thành
tựu về văn học, giáo

dục và đặc biệt về
nghệ thuật và khoa học
- kĩ thuật là di sản văn
hóa quan trọng còn lại
đến ngày nay.

nhận xét phần trình phong trào Tây Sơn,
bày của nhóm.
Nguyễn Ánh lên ngôi

vua, triều Nguyễn
được thành lập. Đất
nước thống nhất đất
nước từ Bắc vào Nam
với một lãnh thổ rộng
lớn, các vua triều
Nguyễn có những
chính sách để xây
dựng nhà nước nhằm
duy trì nền thống trị
của mình. Nhà Nguyễn
thực hiện các chính
sách về kinh tế, khẩn
hoang, trị thủy, thủy
lợi được chú trọng.
Tuy nhiên, cuộc sống
của nhân dân, vẫn khổ
cực => phong trào đấu
tranh chống triều đình
diễn ra suốt nửa đầu

thế kỉ XIX.
Nền văn hóa dân tộc
phát triển. Các thành
tựu về văn học, giáo
dục và đặc biệt về
nghệ thuật và khoa học
- kĩ thuật là di sản văn
hóa quan trọng còn lại
đến ngày nay.
- Nhận xét phần trình
- Chú ý lắng nghe và
bày nhóm 4. Phản hồi
chép bài vào tập.
kiến thức.

7


II. Cuộc kháng chiến
bảo vệ Tổ Quốc.

- Song song với quá
trình dựng nước, nhân
dân phải liên tục chiến
đấu chống ngoại xâm,
bảo vệ độc lập dân tộc.
Từ cuối III TCN, nhân
dân Lạc Việt và Tây
Âu ( Âu Việt) đã hợp
lực với nhau kháng

chiến chống Tần.
- Hơn 1000 năm Bắc
thuộc, các cuộc khởi
nghĩa chống lại chính
quyền đô hộ của nhân
dân ta liên tục nổ ra.
- X, sự nghiệp tự
cường của họ Khúc và
chiến thắng Bạch Đằng
của Ngô Quyền năm
938 mở đầu cho thời kì
phong kiến độc lập của
Việt Nam.
- Thời Tiền Lê, Lý,
Trần ta vẫn thường
xuyên đối phó với giặc
ngoại xâm: kháng
chiến chống Tống –
Tiền Lê, thời Lý;
kháng chiến chống
Mông – Nguyên thời
Trần, bảo vệ vững
chắc nền độc lập.
- Đầu XV, phong trào

Song song với quá
trình xây dựng đất
nước, nhân dân ta
phải liên tục cầm vũ
khí đấu tranh chống

ngoại xâm bảo vệ
nền độc lập dân tộc.
Để tìm hiểu chúng
ta công cuộc đấu
tranh này chúng ta
tiếp tục tìm hiểu
phần
II.
Cuộc
kháng chiến bảo vệ
Tổ Quốc.
PV: Kể tên một số
cuộc kháng chiến TL: Từ cuối III TCN,
bảo vệ tổ quốc của nhân dân Lạc Việt và
nhân dân ta từ thế kỉ Tây Âu ( Âu Việt) đã
8


đấu tranh chống Minh,
đỉnh cao là khởi nghĩa
Lam Sơn, dưới sự lãnh
đạo của Lê Lợi đã
mang lại độc lập tự do
cho đất nước.
- XVIII, phong trào
nông dân Tây Sơn
ngoài nhiệm vụ đấu
tranh giai cấp đã vươn
lên làm nhiệm vụ dân
tộc. Cuộc kháng chiến

chống Xiêm và Mãn
Thanh, nền độc lập
được giữ vững.
Các cuộc kháng chiến
bảo vệ Tổ Quốc của
nhân dân đã thể hiện
tinh thần kiên trung,
lòng dũng cảm và ý
chí tự lập tự cường của
dân tộc.

III TCN đến giữa hợp lực với nhau
thế kỉ XIX ?
kháng chiến chống
Tần.
Hơn 1000 năm Bắc
thuộc, các cuộc khởi
nghĩa chống lại chính
quyền đô hộ của nhân
dân ta liên tục nổ ra.
X, sự nghiệp tự cường
của họ Khúc và chiến
thắng Bạch Đằng của
Ngô Quyền năm 938
mở đầu cho thời kì
phong kiến độc lập của
Việt Nam.
Thời Tiền Lê, Lý, Trần
ta vẫn thường xuyên
đối phó với giặc ngoại

xâm: kháng chiến
chống Tống – Tiền Lê,
thời Lý; kháng chiến
chống Mông – Nguyên
thời Trần, bảo vệ vững
chắc nền độc lập.
Đầu XV, phong trào
đấu tranh chống Minh,
đỉnh cao là khởi nghĩa
Lam Sơn, dưới sự lãnh
đạo của Lê Lợi đã
mang lại độc lập tự do
cho đất nước.
XVIII, phong trào
nông dân Tây Sơn
ngoài nhiệm vụ đấu
tranh giai cấp đã vươn
lên làm nhiệm vụ dân
tộc. Cuộc kháng chiến
chống Xiêm và Mãn
Thanh, nền độc lập
- Nhận xét câu trả được giữ vững.
9


lời của học sinh. - Chú ý lắng nghe chép
Phản hồi kiến thức. bài vào tập.
- Giới thiệu các
cuộc khởi nghĩa tiêu
biểu từ nguồn gốc

đến nửa đầu thế kỉ
XIX.
4. Củng cố kiến thức: Câu hỏi trắc nghiệm:
Câu1 Tên các triều đại phong kiến nước ta sắp xếp theo thứ tự thời gian từ
trước đến sau là ?
A. Ngô, Đinh, Tiền Lê, Trần, Lý, Lê sơ, Hồ, Nguyễn.
B. Đinh, Tiền Lê, Trần, Lý, Ngô, Hồ, Lê sơ, Nguyễn.
C. Ngôn, Đinh, Tiền Lê, Lý, Trần, Hồ, Lê sơ, Mạc, Tây Sơn, Nguyễn.
D. Ngô, Đinh, Tiền Lê, Trần, Lý, Hồ, Lê sơ, Mạc, Tây Sơn, Nguyễn.
Câu2 Các chiến thắng oanh liệt của quân dân ta trong sự nghiệp chống ngoại
xâm từ thế kỉ X đến thế kỉ XVIII sắp xếp theo thứ tự thời gian là:
A. Chi Lăng – Xương Giang, Như Nguyệt, Bạch Đằng, Ngọc Hồi – Đống Đa.
B. Bạch Đằng – Như Nguyệt, Chi Lăng – Xương Giang, Ngọc Hồi – Đống
Đa.
C. Chi Lăng – Xương Giang, Bạch Đằng, Ngọc Hồi – Đống Đa, Như Nguyệt.
D. Chi Lăng – Xương Giang, Ngọc Hồi – Đống Đa, Như Nguyệt, Bạch Đằng.
5. Bài tập về nhà: Nhớ học bài và tìm hiểu trước bài 28. TRUYỀN THỐNG
YÊU NƯỚC CỦA DÂN TỘC VIỆT NAM THỜI PHONG KIÊN
Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Minh Chính
Ngày soạn:.......................
Ngày duyệt:....................
Người soạn
Chữ ký...........................

Lê Nguyễn Trường An

10