Truyện ngắn số 1:
NỐT NHẠC TRẦM CUỐI HẠ!
XUÂN DỊ

Theo thời gian ai rồi cũng sẽ trưởng thành. Ai rồi cũng tự xây cho mình
một cung điện mà nơi ấy vốn dĩ được trang bị từ lâu lắm, từ những ngày biết
xếp giấc mơ vào cánh hạc, biết giấu thầm những suy nghĩ bâng quơ, biết khóa
chặt tập lưu bút vào nơi bí mật… ấy vậy mà mãi mãi về sau, khi đủ sức mạnh
vượt qua giông tố đời người, mỗi người mới có dịp ngoáy nhìn lại về một thời
đẹp nhất của tuổi trẻ- tuổi hai mươi- lứa tuổi chập chững xây và dệt nên ước
mơ, xác định viên gạch hồng cho cuộc đời của mình không bằng trò chơi tinh
nghịch mà đan xen vào đó là nghiêm túc dù lắm lúc ngây ngô, và đáng yêu đến
mức tội nghiệp!
Với tôi, năm tháng vẫn khơi dậy một mầm kí ức đẹp dù có đượm buồn.
Năm tôi 20 tuổi, tôi chỉ vừa tốt nghiệp bậc trung học phổ thông. Ấn tượng với
bạn bè là đàn chị - vì dân vùng nông thôn nên cảnh thiếu giáo viên, tôi phải leo
mãi 3 năm lớp 1 mới hoàn thành. Thương là thương cảnh trò tìm thầy, dân quê
tìm chữ; thương là thương cho những thầy cô giáo đã từng ươm mầm giấc mơ
trường làng cho tôi, bởi nhờ những người thầy cô nhiệt tình ấy mà tôi mới vững
vàng học tiếp. Rồi đến khi tôi học xong lớp 12, tôi không tin là mình đã hoàn
thành nhiệm vụ 12 năm đèn sách. Một ước mơ là học gì? Làm gì sau khi ra
trường? Chỉ vẻn vẹn thôi là giáo viên dạy Văn. Duy nhất và không thể thay đổi!
Tôi là đứa chúa ghét khối A, B. Có lẽ niềm đam mê môn văn đã làm cho
tôi bị lệch về các môn học. Đáng lí ra tôi cần sự cân bằng hơn là học mỗi một
môn mình thích. Nhưng không phải điều tôi yêu thích lại không có lí do. Nếu
khi bạn được học một thần tượng thì bạn sẽ ra sao? Bạn có vỡ òa lên vì sung
sướng hay không? Bạn có ước ao mai này mình sẽ trở thành người như thầy, như
cô đó hay không?
Và rồi tôi đã gói gém bao mơ ước lòng mình, gom tất cả vào ước nguyện
là học thật giỏi môn Văn. Ngày ấy, thầy chủ nhiệm lớp tôi là giáo viên dạy môn
Văn. Thầy còn trẻ lắm. Nhiệt huyết với nghề, đam mê trong công tác giảng dạy.

Thầy giảng hay lại viết chữ đẹp. Mỗi lần nhìn nét chữ nghiêng nghiêng trên
1


bảng đen là tôi chỉ ngắm mãi, ước ao mai này chữ mình trên bảng cũng như thế!
Tôi tự cho mình có quyền bắt chước, quyền ao ước.
Thế rồi tôi luyện. Nhưng không phải năm 12 chỉ có riêng việc học. Xung
quanh năm đó còn bao chuyện cám dỗ khác nữa, nó như mớ dây leo chằng chịt
quấn lấy tâm trạng của tôi. Có ai đó đã ghép tuổi đẹp nhất của đời học sinh bằng
những mối tình yêu nhẹ nhàng như những cơn mưa mùa hạ. Tình yêu thời đó rất
tinh anh và mãi về sau này nếu nhớ lại luôn làm trái tim tôi ấm áp. Và theo cách
nói Phật pháp là tình yêu không vướng vòng tội lỗi.
Tôi đã từng rộn lên bởi một ánh nhìn trìu mến của bạn khác giới. Và sự
thân thuộc làm tôi quen hẳn mùi hương nếu ngồi sau xe đạp cho bạn ấy chở một
lần vòng quanh con lộ đến trường. Tình trong ánh mắt chỉ làm cho người ta ôm
ấp, biết về nhau, nhớ về nhau và chỉ vui khi mỗi ngày được gặp nhau- chung
trường, chung lớp. Một câu ngôn tình cũng chưa thốt nên lời. Một bức thư ngỏ ý
tạm thời gọi là trọn vẹn - đọc mãi vẫn thinh thích. Nhưng năm cuối còn bao
chuyện trớ trêu ngoài việc học.
Tôi không biết yêu là thể hiện như thế nào? Thấy bạn bè đua nhau áo
quần đi chơi khuya với bạn trai, thấy cuối giờ học là kéo nhau đi ca, đi hát hay
đi ăn uống ở những quán sang trọng. Còn tôi chỉ biết rúc mình vào trong gian
nhà trọ, một ốc đảo lửng lơ dành riêng cho việc học. Còn nói việc yêu đương sao
tôi thấy thẹn vô cùng. Lúc ấy, chưa có khái niệm F.A hay thế giới thứ ba, hay tự
kỉ. Chỉ nói là sống khép kín, dạng người nghiêm túc. Đơn giản thế thôi.
Tôi không biết người bạn trai tôi mến có đam mê như thế nào, chỉ thấy
ngồi nói chuyện là hợp thôi. Không phải giận hờn vu vơ hay phải viết thư nài nỉ
như bao cặp bạn cùng lứa tuổi. Rồi đến lúc hướng nghiệp, nghe định hướng
tương lai, tôi biết rằng đó là điều khó khăn. Với một vùng quê nông thôn mà
định kiến trọng nam khinh nữ như bức tường thành còn quá kiên cố, khó lòng

cho các cô gái như tôi đi xa mái nhà, ra khỏi rặng dừa, cánh đồng. Con gái là
may- vá- thêu- thùa; học nhiều cho lắm rồi cũng lấy chồng, sinh con…thôi thì
cho cái nghề may là xong, xem như thủ tục trước khi về nhà chồng. Ít ra cũng
biết may áo cho chồng, cho con. Tôi cũng rơi vào tâm thế ấy. Khi lực lượng bề
trên có ý cho tôi sống theo lối xưa. Và để làm lung lay bức tường thành ấy
không phải là chuyện một ngày một buổi. Những yếu tố giúp tôi thuyết phục
người thân về con đường học vấn và sự nghiệp tương lai của tôi không ai khác là
2


những thầy cô, bạn bè và cha mẹ. Dư luận rất mạnh nhưng nếu ta không đủ sức
bình tâm và giải quyết thuyết phục lần lượt sự việc một thì ta sẽ như con rối giữa
dòng đời muôn sắc.
Tôi chọn nghề không theo phong trào. Nghĩa là thấy bạn chơi cùng nhóm
chọn sao là chọn như thế. Lớp tôi khi ấy đa số là chọn khối A, B, D. Riêng tôi và
một số bạn chọn khối C. Và chỉ có tôi chọn sư phạm Văn. Tôi yêu môn Văn
bằng tâm hồn của mình. Như dòng kênh gắn bó với bãi bờ. Có thể vì thế mà tôi
thường được gán cho thương hiệu đa cảm, đa sầu!
Tôi chọn nghề cũng không theo nhu cầu thị trường hiện thực. Nói như thế
không có nghĩa là tôi phớt lờ đi giá trị thực tế đời sống xã hội. Như năng lực của
tôi chỉ có chính tôi mới hiểu. Tôi không thể đủ điều kiện để học nghề báo chí –
vì tiền học phí là tự túc. Tôi cũng không thể tự lập 100% trong suốt quá trình
học – tự lường được túi tiền khi vào siêu thị!
Tôi không chọn nghề vì ý nghĩ sẽ có ai đó vì mình để cho rồi tôi sẽ nhận
về… một vị trí việc làm. Với tôi đứng trên đôi chân của mình mới là mạnh nhất.
Còn nếu dựa vào thế lực nào đó để nâng đời mình lên mà phải trả giá hay thọ ơn
(ngoại trừ gia đình) thì tôi rất sợ. Sợ lòng tự trọng của mình không còn; sợ sự
khinh khi của bạn bè; sợ sự dè bĩu của đồng nghiệp mai này; sợ năng lực thực
thụ bị dìm mạnh xuống mà nổi lợn cợn trên dòng đời là cái bóng của ai đó mà
không phải là tôi.

Tôi sợ… tôi sợ và trong đó có cả nỗi sợ xa người mà tôi mến bấy lâu nay.
Tôi nghe thầy giáo phụ trách công tác Đoàn từng nói: Mùa thi đến rồi, mong
chúng tôi bế quan tọa cảng, văn ôn sử luyện để đi thi có kết quả cao nhất. Tôi
vừa lo vừa thấp thỏm mùa thi cận kề. Không lo những tấm giấy khen nữa rồicái mà những học sinh cuối cấp mong là đậu tốt nghiệp và chọn được một hướng
đi phù hợp với bản thân mình. Thấy bạn bè xôn xao đăng kí nguyện vọng, thấy
mình lẻ loi chọn ngành sư phạm - cũng buồn lắm. Chút tủi thân cho chính mình.
Những ngành các bạn tôi chọn như du lịch, quản trị kinh doanh, kế toán, luật sư,
bác sĩ, điều dưỡng… nhưng khi chúng bạn hỏi tôi, tôi bảo ngành sư phạm thì
chúng cứ cười hô hố lên. Chúng bảo, nghề này nghèo lắm nhỏ ơi! Tôi ngậm ngùi
suốt mùa thi! Không phải buồn vì nghề giáo nghèo, mà buồn cho sự đánh giá về
vai trò của nghề chưa đúng mực. Tôi biết sự giàu nghèo không là thước đo duy
nhất của con người mà quan trọng là họ chọn nghề dựa trên năng lực, niềm đam
3


mê và lòng nhiệt thành với nghề hay không? Nếu ai cũng vì kinh tế thị trường
chọn ngành nghề thì tôi và các bạn tôi đâu có được những bài học hay như thế?
Ngẫm vậy nên tôi nguôi ngoai. Tự tạo cho mình một không gian tím về một
ngày mai bằng sự cố gắng trong năm học.
Tiếng ve sầu trỗi điệu nhạc nức lòng bao cô cậu cuối cấp. Hè về chỉ vui
với những chú ve khi có công ăn việc làm, còn riêng học sinh chúng tôi lại là
những ngày buồn não ruột. Tôi sợ cảnh xa nhau… nhưng nếu suốt ngày sầu tư
thì tôi cũng không đủ sức mạnh như ma lực mà níu thời gian chậm lại được, lúc
ấy tôi chỉ nghĩ rằng: gặp phút nào vui phút đó thôi! Quan trọng là mùa thi sắp
tới. Sự nghiệp! Sự nghiệp! Nếu thi không đậu thì tôi ân hận lắm, ân hận và trách
mình đã dành thời gian vui chơi quá nhiều mà lơ đãng việc học. Ánh lên trong
tâm trí tôi là đôi bàn tay chai sạn và bàn chân loang lỗ vết hào của mẹ…Nghĩ
đến mẹ là sống mũi tôi cay nồng, khó thở…lòng nức nở lên từng hồi. Tôi đôn
đốc bạn mình, cả hai cùng cố gắng, không để thời gian tung tăng qua vô nghĩa
đời nhau. Học để mai này có điều kiện hơn về tương lai.

…
Và ngày xa nhau cũng đến. Như chuyến xe cùng một con đường đi nhưng
ngã rẽ đã cho chúng tôi dừng chân tại những nơi khác nhau. Không khóc khi
chia xa, mà hẹn ngày gặp lại, dặn lòng cần cố gắng hơn trong tương lai. Từ cánh
cổng trường trung học phổ thông, tung cánh vào đời, hòa mình vào môi trường
mới với vô vàn sự cám dỗ, sự thú vị, mới lạ… đang chờ đón. Nơi ấy tôi sẽ làm
những gì? Chuyến xe ấy có ai là bạn đồng hành? Có ai là hậu phương củng cố
tương lai với tôi từng ngày?
Dù suy nghĩ có dày đặc trong khoảnh khắc ấy, tôi cũng thầm nhủ với
mình về sự mạnh mẽ của bản thân. Vào đời bằng năng lực, đam mê và cố gắng
hoàn thiện bản thân. Đã chọn thì cần cố gắng và chứng tỏ thực lực bản thân. Vì
trong tất cả mọi sự thành công chúng ta đều trả giá bởi không ai trải thảm để ta
đi. Xin mượn câu nói của cố nhạc sĩ, ca sĩ Trần Lập để gửi thông điệp yêu
thương: “Chặng đường nào trải bước trên hoa hồng. Bàn chân cũng thấm
những mũi gai. Đường vinh quang đi qua muôn ngàn sóng gió.” (Trích Đường
đến ngày vinh quang).

4


Thế là tôi đã bước vào giảng đường Đại học, phía trước tôi là chân trời
đầy hi vọng… mỗi lần nhớ về mùa hạ cuối cấp, tôi lại ngập tràn bao yêu mến!
Nhớ về tuổi hai mươi chông chênh suy nghĩ, phập phồng hướng đi chọn ngành,
chọn nghề. Nơi ấy, ngày ấy mãi mãi đẹp trong tôi!

Hết.
Truyện ngắn số 2:
GÓP NHẶT ĐAM MÊ
Nhỏ Xuân vốn là cô bé sinh ra và lớn lên ở một vùng quê khó nghèo, nơi
người dân quanh năm chỉ biết ruộng đồng và ao cá, nơi mà phèn đậm chất bám

lên từng ngón chân, tà áo. Mỗi ngày trôi qua cứ êm đềm và nhẹ nhàng, không ồn
ào hay náo nhiệt như chốn đô thị. Những ngày học mái trường lá vách thưa cây
gỗ địa phương, chiếc bàn đóng chặt, bất di bất dịch, mà con chữ nó sáng làm
sao, hình ảnh của chị Võ Thị Sáu hiên ngang đi giữa hai làn giặc, đóa hoa tươi
chị cài lên mái tóc… bài học ấy như chạm vào trái tim của nhỏ ở tuổi học lớp 2.
Để rồi từ đó, nhỏ đam mê buổi học Văn của thầy. Nhỏ tập trung lắng
nghe, nghe và thuộc lòng những câu thơ lục bát, những bài ca dao do người lớn
ru, hay đan xen vào mỗi cuộc nói chuyện.
Ai đó đã nói, cái nôi từ truyền thống gia đình hay ảnh hưởng từ quê
hương xứ sở sẽ hình thành nên phần nào tính cách và nghề nghiệp của con
người. Điều này xem ra có phần đúng, đúng với trường hợp của nhỏ. Bà nội ru
nhỏ từ bé, rồi mẹ, rồi cha thường cho nghe bao bài ca cổ từ xưa, ca cổ ngày ấy
thường đan xen ca dao, dân ca, điều này dễ tạo thiện cảm cho người tiếp nhận,
dễ thuộc. Hành trang là như thế, cho đến ngày nhỏ học cấp ba. Một hôm, mẹ nhỏ
chuẩn bị đồ đạc cho con lên trường huyện học, bất thình lình, mẹ nhỏ phát hiện
mớ giấy xếp chồng lên nhau, có cả những tờ lịch. Mẹ hỏi:
- Mớ giấy này bỏ đi con nhé, cũ rồi.
Nhỏ chạy te te lên, ngăn mẹ lại:
- Mẹ ơi, đừng, con để dành lâu lắm mới được nhiêu đó.
Thế rồi nhỏ lấy lại, bỏ vào một chiếc hộp, định bụng sẽ mang theo những
tài sản be bé của người yêu mê văn chương. Vì ở quê, không có sách hay thư
5


viện, góp nhặt điều hay ngoài cuộc sống là một chuyện, còn sưu tầm từ sách báo
lại là một chuyện khác. Nó khó khăn hơn ở một vùng quê kinh cùng, xa chợ
vắng đò này.
Ấy vậy mà ngày lên cấp ba, một ngôi trường huyện to ơi là to, nhỏ choáng
ngộp với thư viện bao la là sách. Nhỏ học chiều thì sáng đã trực tại thư viện, đọc
thỏa thích, ghi chép lại say mê. Rồi những tờ báo văn nghệ, nghệ thuật được nhà

trường cho mượn, nhỏ đọc và ghi lại bài thơ mình yêu thích. Ngày ấy, bài thơ
Lời của mắt- tác giả Lệ Thu đã tạo cảm giác mạnh cho nhỏ- lứa tuổi ô mai chớm
nở với bao cảm xúc, nhỏ biết tình cảm len lén là như thế nào, rồi đến Biển Vắng
– Trương Thanh Sơn, rồi bài thơ Khi biết yêu người ta bắt đầu nói dối, hay trong
những giờ ngoại khóa, cả lớp yêu cầu thầy chủ nhiệm đọc thơ, lời thơ trầm lắng,
suy tư của Nguyễn Trung Kiên- bài thơ Đôi dép như thêu dệt bao trái tim non
nớt năm 12.
Bài thơ đầu tiên anh viết tặng em
Là bài thơ anh kể về đôi dép
Khi nỗi nhớ trong lòng da diết
Những vật tầm thường cũng viết thành thơ
...
Cả lớp im ắng, tập trung, rơi gọn vào thế giới thơ mà thầy đọc. Sự cảm
nhận đó mới quý làm sao, bởi cuộc sống bên ngoài làm sao có thể tìm được
niềm yêu chân thành ấy ? Và có được bao điều thánh thiện thực sự chạm đến trái
tim lứa tuổi đẹp nhất cho tuổi trẻ này ? Nó đưa con người ta đến khao khát đẹp
nhất.
Rồi nhỏ say mê, nhỏ định hướng nghề nghiệp bằng tình yêu thơ văn, yêu
văn chương. Ai cũng bảo văn chương ốm lòi xương, nhưng nhỏ yêu rồi biết làm
sao ? Như gia vị trong cuộc sống, văn chương làm cho cuộc sống ta bớt nhạt đi,
thay vào sự mạnh mẽ là sự mềm mại, âu yếm, yêu thương. Sự lãng mạn không
cần đao to búa lớn, mà chỉ cần sự chân thành bằng một tình yêu đậm chất nhất.
Thế là nhỏ không ngần ngại, muốn được đọc thơ, muốn được là giáo viên dạy
văn như thầy, muốn được truyền lại những giây phút em nghe thầy đọc thơ ngày
ấy lại cho thế hệ mai sau, muốn làm bao điều để cho bao người biết văn chương
nước ta, hay của thế giới này là đẹp lắm, là tài sản vô cùng quý giá.
6


Những bài thơ hay được viết tay, những bài báo hay được cắt lại, ghép

thành tập, một thời để nhớ cho niềm đam mê dễ thương ấy của nhỏ mới vui làm
sao, dù thời gian có trôi qua, ấn tượng về thời đi học với nhỏ bao giờ cũng đẹp.
Đó là chuỗi ngày để nhớ một thời áo trắng, một thời ta đuổi ước mơ bằng
đam mê cháy bỏng và nhiệt tình. Thế mới hay, hiện thực hình thành từ những gì
được góp nhặt bằng đam mê là vô giá.
Gói hành trang giúp nhỏ vào đời cũng xuất phát từ đam mê vào ngành nhỏ
đã chọn. Tuổi 20 nhỏ xa gia đình. Lên thành phố học tập. Nhìn chốn phồn hoa
nhỏ nhớ nao nao mùi mằn mặn của quê, nhớ tiếng mưa rơi xì xào bên vách, nhớ
tiếng đàn ca cổ của cha mỗi độ nhàn hạ...xuống câu vọng cổ mà thấm thía tình
nhà, thương quê ; nhỏ nhớ nồi canh chua mẹ nấu, nhớ thằng út khóc lè nhè khi
chế nó đi học xa nhà. Nhỏ nhớ lắm. Gánh nỗi nhớ trên mai có thể sờ, có thể nắn
nót thành hình khối được. Nghĩ cảnh xa nhà, mấy ai không sợ, không lo lắng.
Với nhỏ cũng không ngoại lệ. Xa nhà có bao cám dỗ men theo, rình mò, như
muốn nuốt chững những ai yếu đuối, cả tin. Ánh đèn điện phòng trọ như không
đủ sáng để thấy hết những nỗi lòng của nhỏ, nó lờ mờ hiu hắt và yếu ớt với tâm
trạng u hoài lúc bấy giờ. Có lúc vì nhớ nhà nhỏ định xếp quần áo vào va li và về
nơi ấy.. nơi có gia đình. Nhưng về rồi lên hay về rồi định cư như bao bạn bè của
nhỏ ? Có đứa 20 tuổi đã hai đứa con, nhìn vẻ cơ cực, héo hon và mang gánh
nặng gia đình, nhìn thương cho cảnh cơm áo gạo tiền oằn vai tụi bạn. Cũng một
thời áo trắng, cũng một thời trèo me, bắt bướm, cũng một thời giành nhau từng
trái ổi, đuổi bắt nhau đọc lén thư tình viết tay vụng về... vậy mà...ở quê chỉ còn
có nhỏ đi học. Bạn bè cùng trang lứa đã yên bề gia thất cả rồi. Tuổi của nhỏ đã
bị xem là « ế » chổng mông. Nghĩ đến đó, nhỏ cười buồn rười rượi. Đã quyết đi
học, vì cái chữu thì phải định hướng rõ ràng, phải nhìn xa trông rộng... không
thể vì chút nhi nữ mà về được. Đưa tay quẹt nước mắt đang thi nhau lăn dài trên
gương mặt trái xoan xinh xắn, nhỏ tự trấn an chính mình. Buồn tự biết, tự mạnh
mẽ để vươn lên. Khi xa nhà, đâu thể sà vào lòng mẹ để mong sự vỗ về, nựng
nịu. Tất cả chỉ có bản thân tự vận động. Nhỏ hiểu được giá trị sự tự học và nghị
lực như thế nào. Nên việc đầu tiên là can đảm chấp nhận hoàn cảnh xa nhà, lo
học, học bằng sự chăm chỉ và siêng nhất có thể. Môi trường Đại học không như

môi trường trung học phổ thông, càng không như lớp mẫu giáo. Sinh viên tự lực,
tự lập. Ý thức của mỗi sinh viên là trên hết. Giáo viên chủ nhiệm thay bằng cố
7


vấn học tập. Gặp nhau rất ít. Phần lớn sinh viên tự quản. Đoàn trường, nhỏ hơn
là Đoàn khoa sẽ trực tiếp giám sát thông qua Bí thư chi đoàn của lớp mà sinh
viên đó theo học. Sinh viên năng động hơn, theo năng lực hơn. Vai trò của
nhóm, taạp thể rất mạnh trong môi trường học Đại học. Và sự thỏa thích nhất
của nhỏ là những nguồn tài liệu của thư viện khoa, thư viện trường, thư viện
tỉnh, nàh sách lân cận, siêu thị, quầy sách cũ... tha hồ mà chọn những quyển sách
hay nguồn tư liệu mình cần. Nhỏ cũng góp nhặt, chắt chiu ngần ấy cơ hội.
Điều nhỏ sợ nhất thời học Đại học này là yêu.
Yêu – ai rồi cũng lớn và ai rồi cũng yêu. Nhưng sao nhỏ sợ quá. Có đứa
bạn bảo :
- Trái tim cậu bằng sắt hay cậu vô cảm thế ?
Nhỏ chỉ cười trừ. Yêu ư ? Thời sinh viên ai cũng nói phải có một mối tình
vắt vai – xem như phong trào thời thượng- phải có gấu đi cùng các ngày lễ, hội
thế mới oai. Nhưng nhỏ lại rụt rè- sợ. Sợ cho cha mẹ ở nhà- bỏ công nuôi con
cái ăn học, học không ra học, học tệ hại... vì yêu rồi không học chăm chỉ, lo nghĩ
xa xôi, hồn vía gửi theo ai kia ; lắm lúc nhỏ nghe mấy vụ nhảy lầu vì chia tay
hay vụ không yêu hết mình sẽ bị bạn trai chia tay... rồi nặng hơn là có thai ngoài
ý muốn nếu yêu hết mình không an toàn... có bạn đi phá thai rồi chết luôn.
Thử hỏi muôn màu muôn vẻ trong tình yêu như thế sao nhỏ dám yêu !
Thật sự tình yêu cũng cần lắm, nó ví như gia vị không thể thiếu trong cuộc ddời
mỗi con người. Nhưng lứa tuổi 20 này yêu không thì chưa đủ. Cần học và góp
sức vào vận mệnh của quê hương. Hệ lụy yêu quá trớn cũng đã bị lên án và việc
học mang vinh dự về cho quê hương cũng được vinh danh, thử hỏi lứa tuổi này
ta có phải ích kỉ để cho mình cái quyền cá nhân sống yêu hơn học tập chăng ?
Những góp nhặt tuy nhỏ song cũng đủ để nhỏ biết năm nay nhỏ cần làm

gì – làm điều nên làm trong tuổi đời đẹp nhất. Những quan niệm cá nhân về một
tình yêu, về một tương lai, về một giá trị cái tôi dúng nghĩa, cần lắm trong cuộc
chạy đua với thời gian để tuổi trẻ khi nó qua đi, trong thâm tâm mỗi người đều
không có chỗ đứng cho từ giá như hay phải chi ngày đó..../.
Hết

8


Truyện ngắn số 3:
KHÚC NHẠC TÌNH BAN MAI
Xuân Dị
Có những rung động đầu đời làm cho ta nhớ mãi và có những nụ hôn bất ngờ làm
ta bừng tĩnh sau một cơn mê. Tình yêu ban đầu bao giờ cũng đẹp. Như trái cấm treo
đầu cành mà ta muốn đưa tay với, vịnh vào nó để khám phá cuộc đời trần thế. Và mơ
về một thiên đường có đôi tim cùng thổn thức, cùng nói với nhau những tâm sự thầm
kín nhất…
Hôm nay, ngoài sông Hậu mang gió Tết nên lành lạnh khắp cơ thể, thằng Tư chỉ
mặc cộc có chiếc áo thun màu từ khoai môn ngã sang màu xanh xám ngắt. Gió làm
mái tóc vàng hoe vì cháy nắng bay tứ tung không thấy đường bảy ba của nó đâu nữa.
Số nó cực khổ lắm đây. Người ta nói khi không có đường rẽ của tóc, dù bảy ba, sáu tư
hay năm năm thì đời long đong, lận đận. Ai lại bù đều như thằng này. Ôi mà nó chẳng
thèm để ý tới, nó nghĩ đời nó trôi nổi, tới đâu thì hay tới đó. Chiều nay nó hướng mắt
nhìn chiếc phà từ Cần Thơ chở khách qua Vĩnh Long, sao mà nó buồn đến đứt ruột.
Đôi mắt nó như chở hàng tá nỗi buồn từ kiếp nào chứ không phải nó đang tức cảnh
sinh tình.
Cứ như thường lệ, thằng Tư mon men hai bên dãy sông để nhặt mớ rác “còn giá
trị” để mang lại ông Nghĩa đổi tiền mua gạo về nấu cơm. Tay nó cầm cái bao ni lông
đã sờn mép, tay kia thì cầm cây gắp, để những khi gặp mớ rác nguy hiểm, nó dùng cây
đó sẽ an toàn hơn.

Bà Ba bán cào cào thắt bằng lá dừa ngồi dưới tán cây liễu nãy giờ không nghe
nó trả lời trả vốn gì, mặc cho bà hỏi, nó vẫn trầm ngâm, đưa lưng đứng tì vào thanh
cây sắt. Hai tay ôm gọn vào thanh cây. Bỗng nhiên nó quay lại nói:
- Phà hôm nay đông quá bà Ba hen.
Quái lạ! Bà Ba thắc mắc. Ngạc nhiên. Thằng Tư hôm nay uống lộn thuốc hay
sao, ngày nào phà chẳng đông khách. Có chuyện gì vậy không biết. Cái thằng kín như
bưng, không biết đang nghĩ ngợi chuyện gì.
- Sao, đang buồn hả mậy?
Bà hỏi thế thôi chứ bà biết nó đang có tâm sự.

9


Nó cũng gần 20 rồi chứ ít ỏi gì nữa. Nhưng nó háp lắm. Cứ như ông cụ non ấy.
Nó không nhớ lúc nhỏ nó có dễ thương không, sao nó bị bỏ rơi để phải trôi dạt tới
miệt Cần Thơ này. Nó sống với ông lão chuyên nghề đàn mướn cho mấy đám cưới gả
có nhu cầu nghe ca cổ. Ông nghèo lắm. Nó thương ông bao nhiêu thì ông thương nó
bấy nhiêu. Nghĩ thiệt đời, con ai ở đâu chạy vô nhà mình, mình xem nó như con, mình
chăm chút từng li từng tí, nhìn nó mồ côi mồ cút, ông thương ơi là thương.
Khi về đêm, nó thường nằm trên bộ ván cây còng, nó đã lên nước màu vàng
sậm, bóng láng để nghe ông vừa đàn vừa kể chuyện đời xưa đời nay cho nó nghe. Trai
tráng như nó giờ này có người đã học Đại học, Cao đẳng, hay làm nghề tận các công
ti… hay lập gia đình có con rồi. Nó không biết lăn xả vào những trò chơi như game,
hay bắn cá, cá độ những trận đá banh, hoặc có gấu chở đi dạo phố mỗi đêm…Nó cũng
không biết điện thoại cảm ứng là gì huống hồ chơi facebook, zalo kết bạn xa xăm với
cô gái đẹp nào. Nó chỉ biết đi làm và về nhà với ông. Nó được ông dạy mấy ngón đàn
cơ bản như: cống xang, cống xang hò sự, hò sự hò sự cống xang…nhưng nó học
không để tâm gì hết nên không kế nghiệp của ông được. Ông cũng vui vẻ, không trách
gì nó. Bởi có đam mê thì mới học được, ép cách mấy cũng vô nghĩa. Ép dầu ép mỡ ai
nỡ ép người ta học đàn! Âu cũng là duyên với nghề!

Ông kể nó nghe thời ông còn trẻ. Ông cũng là một tay tài tử có tiếng một thời
trong xóm nhà lá này. Ngón đờn ngọt lịm, dứt gọn ghẽ khi xuống mấy câu vọng cổ,
điệu phụng hoàng nghe mà thấm thía, hay làm sao. Mỗi đêm về, ông ngâm nga “Tôi
tên Lê Bá Phước mà cuộc đời thật vô phước, vào cuộc chiến tranh đã cướp đi hai
đấng sinh thành, họ bỏ tôi lại giữa trần gian vô thân tứ cố, mặc cánh chim non chống
chỏi giữa phong… trần”. Thằng Tư nghe đến thuộc nằm lòng lời bài hát ấy, thế mà
mỗi đêm nó vẫn nghe ông hát độc mãi bài đó. Phải rồi. Cuộc đời ông cũng “vô phước”
lắm. Người ta nói khi mình thích bài hát nào đến mức xem nó như máu thịt hay chứa
nỗi niềm tâm sự cuộc đời thì mình càng động đến nó nhiều hơn. Ông Bảy đờn có
những chuỗi ngày cơ cực mà không một ai trong xóm này không biết đến. Người lối
xóm gặp ông khi ông còn là một chú bé con mới bảy tuổi. Cha ông nay ốm mai đau,
lên đất Cần Thơ lập nghiệp, nhờ ngón đờn làm nhói lòng người mà họ dắt díu nhau
kiếm sống bằng cái nghề nghệ sĩ lang thang. Như người khách lữ hành lấy thiên hạ
làm nhà, lấy tiếng đờn lời ca làm lẽ sống, họ bương chải rồi cũng qua ngày. Cha ông
Bảy bị bệnh lao giai đoạn cuối, biết mình không sống nổi để chờ ngày con mình thành
gia lập thất, không có chút của cải để đời cho con, ông đau đáu tấm lòng của người
10


cha nghèo nên ông trao lại cây đờn đã sờn, màu nước bóng láng nổi lên in thấy mặt
người đối diện, cho ông Bảy. Giờ thì ông Bảy vẫn ôm cây đờn cũ kĩ mà gãy, mà nhịp
để góp vui cho đám tiệc, ông nuôi thằng Tư (ông đặt tên như thế vì hôm ông gặp nó
vào ngày thứ tư, ngày ông làm giỗ cha mình…) hay ngụ ý về đời sống tâm linh xui
khiến cho ông có người bầu bạn?. Cuộc đời chưa mỉm cười với ông lần nào. Ông sinh
ra đã nghèo, yêu thì yêu thầm nhớ trộm chứ nào dám ngỏ với ai đâu, ông nghĩ phận
ông nghèo, ông “sợ không bảo bọc người yêu sống đời sang cả, nên vẫn cô đơn ôm
mộng tuổi xuân thời”. Ông mê tít hay ông đau khổ khi hát bài hát ấy nhỉ!!? Thằng Tư
tự hỏi nhiều lần như thế. Vì nó biết mỗi lần ông buồn thì ông mới hát bài hát “ruột” đó
thôi. Nghe hát bài cũ là thằng Tư cứ nhoản miệng cười, làm lộ hàm răng đều, tròn bầu
đẹp lắm. Nó có đôi mắt đa tình. Nó cao đẹp, duy chỉ có cái hễ nói chuyện gì là cứ đâu

hai chân mày lại với nhau, 20 tuổi thôi mà cứ đăm đăm vầng trán. Mái tóc xoăn mới
ngộ. Nghe người lớn bảo nhau tóc xoăn thường thông minh, nhưng nhìn kĩ lại mọi
chuyện, chỉ số IQ của Tư lại lùn hơn nhiều so với ước tính chung chung đó của người
xưa.
Cái nghèo như đeo bám đời sống ông Bảy và thằng Tư. Đám cưới, đám gả thời
nay đâu ai còn nghe đờn ca cổ nhiều nữa, ở thành phố người ta thuê giàn nhạc sóng,
ca toàn nhạc trẻ, nhạc sập xìn, sập xìn, nhức cả tai. Đâu ai hoài vọng về một thời vàng
son của ca cổ thời nào. Còn khóc mướn thì hai ông cháu kham không nổi. Khả năng
vật vã tệ hại họ lượng sức mình nên không làm được. Ông thất nghiệp. Thằng Tư đi
nhặt ve chai, mủ bể về đổi lấy gạo nuôi hai miệng ăn. Nó thương ông nên mỗi lần
được “trúng mánh” thì nó lại mua về cho ông một xị rượu với vài con cá khô chỉ vàng
hay nhúm đậu phộng về rang nêm với nước mắm đường… cũng ngon như quán nhậu
bình dân. Có hơi rượu vào là ông hát nghe sướng tai lắm, nó nhìn thấy vẻ đẹp từ ngón
đờn và phong thái nghệ sĩ của ông thời trai trẻ đang sống dậy. Khi ta sống thật với
chính mình sao mà tuyệt vời đến thế. Nó ngoẻo đầu và cười khẽ khàng khi thấy ông
Bảy như thế. Đời người đi qua nhau không nhất thiết là cao sang mĩ vị mà điều chất
nhất là cần thật với nhau.
Tâm hồn thằng Tư đa cảm lắm. Không đến nỗi như con Tám gần nhà (một
chiếc lá rơi cũng làm lòng nó xao động- ả ta lại mê thơ Hàn Mặc Tử nhất vùng này),
nhưng thằng Tư có những suy nghĩ như người lớn. Nó biết cha mẹ nó còn sống, giàu
sang nữa là đằng khác. Nhưng họ nào dám thừa nhận. Nghĩ đời thật đảo điên. Danh dự
và đạo đức hiếm khi nào cùng song hành trong một con người! Nó biết vì danh dự nên
11


cha mẹ nó làm ngơ như không hề biết đến sự có mặt của thằng Tư này. Nó có hai
người em, hai cô em gái thôi. Đôi khi không biết có phải vì buồn bực công việc hay
hối hận chuyện quá khứ mà cha thằng Tư thường uống rượu một mình và thơ thẩn
quanh xóm nhà lá. Để tìm kiếm gì thế không biết. Ông không nghĩ đến tình cảnh hiện
tại khi hơn 19 năm về trước ông cùng vợ mình bỏ rơi đứa bé vô tội nằm lăn lóc trên

nền đất này. Đảm bảo là ông không hề nghĩ. Có ai làm việc mà nghĩ tới hậu quả đâu.
Nếu có thì xã hội đã tốt đẹp hơn rồi. Đâu đến nỗi như gia đình cha thằng Tư. Sống mà
như chết. Sống mà luôn hối hận về quá khứ. Sống gần con mình mà không dám nhận
nhìn.
Nó vẫn ngắm nhìn dòng nước nô đùa cùng mấy đám lục bình. Gió. Nắng. Nó
không về mà còn nghĩ ngợi gì đây! Có trời mới hiểu cái thằng nhiêu khê này. Con
Tám nói nhỏ với bà Ba như thế. Nếu thằng Tư đăm chiêu bao nhiêu thì con Tám vô tư
đến mức tội nghiệp.
Chung cảnh hàn vi nên chúng thông cảm với nhau. Có lần thằng Tư buồn rầu
khi biết sự thật về người đã tạo ra nó, nó buồn dữ dội suốt mấy ngày dài ra mặt. Ông
Bảy không biết khuyên như thế nào cho nó hiểu, nó cứ đi làm về là ở miết ngoài bến
Ninh Kiều, không nói năng với ai một lời cho ra hồn, hay ít ra cũng cho biết nó đang
nghĩ gì, đằng này nó lại câm như hến thì ai mà biết. Vậy mà con Tám lại hiểu và chia
sẻ với thằng Tư đúng vào lúc ấy. Cái chia sẻ không bằng lời mà là sự im lặng. Nó đã
ngồi và nhìn theo hướng thằng Tư nhìn, cứ thế, chỉ im lặng và nhìn đến khuya mới về.
Ánh chiều nay im lặng quá, bầu trời như giận dữ vì ai đó mà đỏ gay gắt, nặng nề
muốn nghiền nát uất hận chăng? Hay sự xót xa thẩm thấu tận trời cao?
Hai số phận bất hạnh như nhau đang men theo hai dòng suy nghĩ khác nhau.
Nếu như thằng Tư trách cha mẹ nó đã bỏ rơi nó trôi nổi giữa chợ đời thì con Tám lại
đang tưởng tượng có một ngày cha mẹ nó sẽ tìm và nhìn nhận nó. Vì nghe đâu nó bị
thất lạc từ bé. Trong đôi hồ nước đen huyền kia ẩn chứa tia hi vọng tràn đầy. Mọi hôm
nó nói chuyện mãi không thôi, hôm nay nó trầm tính thật lạ làm sao. Chẳng lẽ buồn
cũng có tính lây lan từ người này sang người khác?
Con Tám ở trại trẻ mồ côi đường Xô Viết Nghệ Tĩnh. Nó khá xinh gái, tuổi mới
18 nhưng nhìn thấy khôn lanh lắm, nào thua các bạn đồng trang lứa con nhà khá giả.
Tóc dài hơn nửa lưng, dày và đen huyền. Nước da trắng hồng tự nhiên. Nhỏ có chiếc
răng khểnh duyên lắm. Cười nhẹ thôi cũng rộn lên niềm vui người đối diện. Thằng Tư
thường bảo khuôn mặt nó như hai cái bánh bèo dễ thương. Nó không biết mình đang
12



được khen hay đang bị ông cụ non này chê, nhưng nó vẫn mỉm cười và nói “cám ơn”
mới khách khí đáo để biết mấy.
Thằng Tư quen nhỏ Tám trong dịp hai đứa đến nhà ông Hai Nghĩa đổi ve chai.
Nó nhớ như in cái ngày ấy, ngày định mệnh của cái đuôi đáng thương bên nó mỗi
ngày. Cách đây hai năm, hôm đó, nó đang nhận tiền sau khi bán mớ giấy vụn và mớ
lon bia, chuẩn bị xách cái bao quen thuộc của mình về thì con Tám ở đâu không biết
chạy đổ nhào vào người nó, suýt chút nữa vỡ cả đầu nhau ra chứ chẳng vừa. Con nhỏ
vội đứng dậy, miệng khẳng định đẳng cấp chợ búa với nó liền.
- Nè, không thấy tui chạy vô sao mà không biết tránh hả?
Sốc. Thằng Tám ngẩn người ra.
- Ê, nhỏ đụng người tui, tui chưa hỏi tội, giờ còn bắt lỗi.
Chưa chịu thua đối phương, con Tám tiếp luôn.
- Xe còn có lúc hư thắng mà, tui đang chạy ngon trớn, ông không biết lách qua
một chút, đứng chàng ràng ai mà thấy.
Ông Bảy thấy tình hình căng thẳng của hai đứa con nít, ông lắc đầu.
- Thôi. Hai đứa đừng đấu khẩu nữa. Thằng Tư đừng trách nó, nó tốt bụng lắm.
Còn con Tám, chạy gì mà chạy thụt mạng vậy, đụng người ta còn lí sự?
Thằng Tư không đợi con Tám giải thích, nó từ giã ông Nghĩa ra về. Con Tám không
thèm xin lỗi một tiếng cho đúng phép.
- Ông Hai ơi! Ai vậy ông? Con Tám quay lại hỏi ông Hai.
- À, thằng Tư con ông Bảy đờn dưới xóm mình chứ ai. Nó hiền lắm, cháu đừng ăn
hiếp nó mà tội nghiệp.
Con Tám kéo vội chiếc ghế đẩu gần bên cạnh rồi ngồi xuống. Nó thắc mắc vì sao
nó chưa gặp thằng ấy lần nào vậy ta?
- Ông Hai ơi! Người đó lại đây làm gì vậy ông?
- Trời. Bây hởi ngộ hông. Ở đây mua ve chai, thì nó lại bán ve chai. Ai mà rảnh
như bây lại chọc phá ông suốt ngày.
Ông vừa nói vừa làm nốt mấy công việc soạn và phân loại mớ ve chai trong
ngày người ta lại đổi. Ông vốn có tính cẩn thận. Hễ ngày nào thu mua được bao nhiêu

13


là ông phân loại rõ ràng và cụ thể để không dồn nhiều thứ, cho đỡ mệt khi chúng đã
quá nhiều, lúc đó ông sợ ông sẽ nhầm và mất thời gian.
Ngồi chơi với ông được một lúc, con Tám cũng nhóng người lên mà từ giã ra
về. Nó có vẻ tò mò về anh chàng Tư lúc nãy thì phải. Không biết hắn sao nhỉ? Rồi nó
đi thẳng một mạch về nhà trẻ. Đêm đó nó khó ngủ, không phải vì thằng Tư bắt bẻ hay
vặn nài vặn ống nó, mà khi nghe ông Nghĩa kể lại cuộc đời đáng thương của thằng Tư.
Nó ứa nước mắt. Thật ngộ đời. Nó đang khóc cho người dưng. Mà trước đây không
hề. Suy nghĩ sao không biết, nó quyết định ngày hôm sau sẽ tìm gặp thằng Tư xin lỗi
và kết bạn.
Nói là làm. Mới tờ mờ sáng, nó chạy nhanh vào tủ áo tìm lựa bộ quần áo lành
lặn, ít phong trần nhất và nữ tính nhất để đi vi hành. Nhưng quần áo của nó đã ố màu
hết rồi, đẹp đâu chẳng thấy chỉ thấy mất thời gian vì hội từ thiện tặng đã hơn một năm
nay rồi còn gì. Kệ, bộ này cũng đẹp chán.
Thằng Tư đang nấu cơm phía sau nhà, nghe tiếng người lạ hỏi thăm, nó giật
mình, mà là con gái vì nó đâu dám quen ai đâu nà.
Tiếng ông Bảy vang vang:
- Tư ơi! Có bạn kiếm nè con.
Cháu ngồi chơi, thằng Tư ra liền bây giờ.
Tranh thủ thời gian, nó đưa mắt đảo quanh ngôi nhà lá lụp sụp, thưa vách lá,
ánh nắng lọt vào nghe ấm cả người. Nó thấy chạnh lòng. Thằng Tư tay phủi phủi bụi
tro trên tay, trên vai, mắt nhìn lên đầy vẻ ngạc nhiên.
- Bạn đến có việc gì vậy?
- Mình đến xin lỗi bạn việc hôm trước ở nhà ông Nghĩa.
Thằng Tư khoác tay:
- Trời đất, chuyện nhỏ như trái bần ấy mà, tui đâu để ý.
Rồi thằng Tư cười hì hì, tay gãi đầu, mà kì thực lúc đó đầu nó đâu có ngứa. Con
Tám cũng mắc cười. Thằng Tư xin phép ông đi làm việc. Nó mang theo đồ nghề và từ

giã cô bạn mới quen. Con Tám chào ông rồi mon men đi theo hỏi chuyện thằng Tư.
Hỏi ra mới biết thằng Tư không biết chữ, con Tám hứa tình nguyện làm gia sư, không

14


thu tiền học phí. Thằng Tư từ chối mãi, nhưng không được, lấy cớ là đi nhặt ve chai,
thời gian đâu mà học.
- Dễ ợt. Anh cứ làm việc của anh, khi nào xong thì anh ghé chỗ em ở, có bàn,
có ghế ngồi, học thích lắm, anh chịu hông?
- Ừ. Để tui thu xếp thử xem sao. Không dám hứa trước đâu ngen. Tui tối dạ
lắm, sợ làm mất thời gian của Tám thui.
Con Tám cười tươi ơi là tươi.
- Quyết định vậy đi. Mai gặp anh Tư nhé.
Từ đó, hai đứa trẻ trở thành anh em thân thiết với nhau, hơn hai năm rồi còn gì.
Con Tám dạy thằng Tư học, nghĩ vậy mà thằng Tư sáng dạ ghê. Ban đầu còn khó đọc,
khó viết, phần nhiều mắc cỡ chứ suy cho cùng nó không đến nỗi tệ. Nó bắt đầu viết
được tên nó và tên con Tám. Và tên mấy người gần nhà. Đến cả những “địa danh” mà
nó đã đi qua xứ sở này.
Cứ thế, ngày này qua ngày khác thằng Tư càng thích học hơn, nó có thể nghe
bài hát trên radio và chép lại để học, mỗi tối hát vui với ông Bảy. Nó thầm cảm ơn con
Tám. Nhờ Tám mà nó biết chữ, biết tìm niềm vui trong cuộc sống. Niềm vui không ở
đâu xa lạ mà quanh ta, quan trọng ta có tiếp nhận nó thật lòng hay không. Còn con
Tám cảm thấy cuộc đời nó như sang trang bởi nó gặp một người hiểu nó và cùng nó
vui chơi. Thằng Tư thường rủ nó đi sang Cồn với mấy đứa bạn, bao nhiêu là trái cây,
nó được đi cầu khỉ, cầu ván, xung quanh là những cây bần trái oằn cành rụng chi chít
trên nền cầu. Nó được ngồi xuồng bơi lắc lư ở Phù Sa, rồi đi tham quan những nơi đẹp
mà nó cứ nghĩ sẽ xa xôi lắm nhưng không ngờ thiên đường ngay trước mặt nó. Hôm
đó mặt con Tám vui hớn hở, ngoài mái ấm tình thương thì đây là người cho nó niềm
vui và hạnh phúc nhất. Suốt hành trình ấy, nó được tung tăng nô đùa, nghịch với nước,

có khi giành nhau bơi xuồng mà hai đứa muốn nhào lộn cả xuống sông. Có khi thằng
Tư phải vịnh tay, kéo người nó lại, không thôi nó lại rơi xuống nước. Sự giúp đỡ vô
tình đã tạo thêm khoảng cách gần nhau hơn và niềm xao xuyến càng có cơ hội dâng
lên dào dạt trong lòng đôi trẻ. Lần đầu tiên trong đời được cầm một bàn tay người con
gái, sự ngỡ ngàng xen lẫn niềm vui khó tả. Ánh mắt ngại ngùng, sợ sệt như vừa phạm
tội gì ghê gớm lắm nên thằng Tư rút tay nhanh lại. Còn Tám thì đỏ ửng đôi gò má.
Cười nụ làm lộ chiếc răng khểnh xinh xinh.

15


Chiều đến, chân nó mỏi nhừ, thằng Tư thấy nó cứ ì ì không muốn đi, chân con
Tám xem chừng đã mỏi. Thằng Tư bảo:
- Đi tiếp được không vậy nhỏ?
Ánh mắt như van lơn:
- Mỏi hết cả chân rồi nè. Chắc lăn về quá anh Tư ơi!
- Trời, đúng là con gái.
Cái nhìn của thằng Tư lúc đó sao ấm áp và trìu mến đến lạ nhưng giọng nói thì
chát là. Rồi một tấm lưng không quá lớn để trước mặt con nhỏ, nó cười lí nhí :
- Em nặng lắm ngen. Suy nghĩ lại đi.
- Lên không thì bảo. Lắm chuyện.
Nó lườm mắt nhìn thằng Tư, cái môi son nó bĩu ra dài hơn bình thường. Nó
sung sướng vì nó biết thằng Tư không thể bỏ nó ở lại đây một mình. Trên chiếc cầu xi
măng đã phủ rêu, hai bóng nho nhỏ đang đi với nhau nhưng chỉ có một người đi, còn
một người nằm trên lưng và đang mơ đến giấc mộng đẹp ! Nhỏ Tám đã ngủ lúc nào.
Thằng Tư vẫn cõng nó trên lưng, nó cũng mỏi nhừ nhưng con Tám đang ngủ... đôi khi
nó mỉm cười vô thức trong cơn mơ. Lần đầu tiên nó cõng một người con gái như thế
này. Khung cảnh hôm nay lãng mạn cho những cặp tình nhân nhưng nó cũng có cảm
giác mông lung khó tả. Ấm áp và vui vẻ. Nó thấy vui khi con Tám mỉm cười vì đời nó
có làm cho ai cười như thế bao giờ. Nó mơ đến mai này, nó được hạnh phúc bên

người mà nó yêu, nó sẽ cố gắng xây căn nhà gỗ và sống nơi yên tĩnh để hưởng thụ
không khí thanh bình, không bon chen với thị thành... rồi đến khi chúng già... chúng
sẽ sống men theo miền cổ tích nhẹ nhàng, mùa nào thức nấy, chỉ vậy thôi.
Chuyện tình chớm nở với bao ánh nhìn trìu mến, thân thương và rất dịu dàng đã
sưởi ấm tâm hồn của hai người bạn trẻ. Chỉ nhìn nhau và hiểu nhau bằng lời của mắt.
Không nhất thiết từ điện thoại mà thay vào đó là những lá thư viết tay nắn nót kĩ càng,
đọc càng say chất tình của người đã bỏ công thể hiện. Nhờ những lá thư như thế mà
chữ của thằng Tám ngày càng đẹp. Những dòng tin trong sáng, ngây ngô dù có chút
vụng về, tinh nghịch nhưng đó là kỉ niệm đẹp nhất trong cuộc đời của hai bạn trẻ này.
Đojc thư xong, vui đến mức Tám áp thư vào người mình, mừng cho Tư viết chữ lưu
loát, giảm sai chính tả, trình bày có hoa đan xen viền lá thư, xem ra cũng có chút lãng
mạn. Từng ngày, từng ngày, tình cảm ấy như dòng phù sa trước sông Hậu cú bồi lắng
16


mãi để nên bờ nên bãi. Tình cảm ấy Tư chỉ gọi là thích, chưa dám nói yêu. Yêu sao
được ? Nói như ông Bảy... sợ không bảo bọc người yêu sống đời sang cả... !
Mộng hải hồ với ý chí người đàn ông trong Tư vẫn có. Lập công hay lập danh
càng cần nuôi ý chí hơn ai hết. Phận Tư nghèo nên lời yêu thật lòng cũng dè chừng
biết mấy. Bao lần đi chơi cùng nhau trên chiếc xe đạp cũ tróc sơn- chiếc xe đạp mà
xanh lá mạ, mua bên nhà xe cũ –gần trường Đại học tại chức Cần Thơ có 100 ngàn
đồng. Ấy thế mà nó đã đi khắp các nẻo đường Cần Thơ. Rong ruổi những ngày nắng
hạ hay những chiều mưa lâm thâm. Qua Vĩnh Long tham quan khu vực bà con trồng
bắp cải, thu hoạch mùa khoai lang... nhìn những đồng lúa xanh nõn nà, mượt dáng và
vi vu làn gió thơm nồng mùi sữa. Những luống bắp cao ngời, trông rất đẹp.
Bận đi thì đạp xe, bận về xe hư phải đi xe buýt về, chuyến xe chiều có hai vị
khách mà thôi. Bác tài vui tính chọc ghẹo hai bạn trẻ, chắc bác thấy họ là người yêu
của nhau mà người ngồi đầu dãy, người kia cuối dãy, lâu lâu ngó nhau bằng đôi mắt
rất có tình.
Về đến Cần Thơ may sao sửa xe được, thế là vòng qua đường Lý Tự Trọng mua

ly rau má đậu mới chịu về. Quán ở đấy phục vụ những người bình dân là nhiều. Thêm
phần Tám và Tư đều ưa món này.
Công việc của Tám rồi cũng được xin vào một thế giới di động ở Ninh Kiều. Tư
thì trở thành người thu mua phế liệu, vì ông Bảy đã già yếu nên nhường nghề lại cho
Tư. Dù công việc khác nhau nhưng sáng chiều họ vẫn đưa rước và cùng nhau trên
chiếc xe đạp ấy. Tư nhủ thầm sẽ dành dụm tiền mua chiếc xe máy- qua tay cũng
được, lo Tám ngại. Nhưng trong suy nghĩ mộc mạc của Tám, nó vẫn thích sự tự nhiên
hơn. Nếu nó là cô gái đua đòi thì nó đã không quen và yêu Tư ! Đời người bước qua
nhau đâu nhất thiết dùng vật chất làm thước do, vì chả mấy chốc mà ta cần vật chất,
nó đến và đi như dòng nước qua lá cây. Chỉ tình người mới ở lại mãi mãi. Chân tình
đó càng thiết tha hơn khi Tư nhất quyết quen và chọn một người như Tám làm bạn
đời.
Ngày suy nghĩ, đêm về nhung nhớ. Những chuỗi dài liên tiếp càng xây đắp
thêm ân tình tuổi trẻ. Họ cần có nhau trong cuộc đời này. Tám nhớ lại ngày đi làm đầu
tiên của mình, khoác lên mình bộ đồng phục, vội chạy sang khoe với Tư ngay. Tư trố
mắt nhìn, lần đầu thấy người ấy đẹp sang trọng như thế. Tóc dài được kẹp và cho vào
búi gọn gàng, chân váy dài ngang gối thanh lịch. Áo khoác đen có bâu kín đáo với bên
17


trong là áo sơ mi trắng tinh. Cả hai nhìn nhau và mỉm cười như thế hồi lâu mới chịu
ngừng. Hiểu ý nhau lắm. Như dòng sông trôi qua ghềnh thác, nó hiểu mỗi đặc điểm
của gì trên mặt sông, của thác đá. Tình cảm con người không nhất thiết điều gì cũng
nói ra, cần e ấp thế mà hay.
.....
Một hôm con Tám ngồi sau lưng thằng Tư, trên chiếc đạp cũ đang từng bước
chậm chạp dạo buổi chiều dọc cầu Quang Trung. Nó kể về giấc mơ làm nó lo sợ.
- Anh Tư ơi! Anh Tư ơi…
Rồi nó lí nhí kể.
Nó mơ thấy cha mẹ nó đón nhận nó về. Rồi trong cơn mơ, nó chạy vội tới ôm

thằng Tư, đôi vai rung rung. Nó bảo lúc đó thằng Tư còn giữ thái độ bình tĩnh, an ủi:
- Nín đi em. Gia đình tìm gặp em thì em phải mừng chứ sao lại khóc. Xấu quá,
mặt mũi tèm nhem hết rồi kìa. Em có gia đình, người thân, mai này mình vẫn gặp
nhau, đâu phải không gặp đâu mà khóc.
- Em… biết vậy..mà vẫn muốn khóc. Cha mẹ em mà sao lạ hoắc, không quen gì
hết.
Cha mẹ của con Tám đến đón nó về.
Nghe kể đến những lời nói mang tình cảm ấm áp của gia đình họ, thằng Tư ngơ
ngác và là lạ làm sao, cái cảm giác này không phải lần đầu tiên trong đời nó thấy
được. Trong chuỗi ngày lang thang đây đó nhặt nhạnh những bao, những giấy bọc ven
đường nó chứng kiến bao cảnh ấm áp của gia đình, những câu nói nựng nịu, trìu mến
đầy yêu thương của cha mẹ dành cho đứa con… nó thầm khao khát giây phút thiêng
liêng ấy biết bao.
Chợt Tư dừng xe lại bên công viên nhỏ, cả hai ngồi nhìn ánh đèn đường pha
xuống, trải dọc và dại tít tắp. Vòng tay của Tư choàng qua Tám như một sự cố gắng
bình sinh, Tư không muốn bị nó là thô thiển hay quá trớn nhưng đó chỉ là sự quan tâm
và yêu thương nhẹ nhàng.
Gió vẫn thổi ngày thêm lạnh. Chiếc áo cộc tay cũ kĩ không đủ giữ ấm cõi lòng
nó lúc này. Nó thấy lạnh. Nó thèm khát mái ấm gia đình hun đúc đời nó hơn bao giờ
hết. Nó mông lung, xa vời hay gần gũi nhỉ? Có trời mới biết số phận có mỉm cười hay
trêu đùa với một chàng trai mồ côi như nó hay không?
18


Một tia hi vọng cũng đủ làm con người lạc quan, yêu đời hơn dù trong hoàn
cảnh khắc nghiệt nhất. Dấu chấm hỏi to tướng cho số phận con người không phải do
ai khác quyết định mà ngay những người trong cuộc và sống có trách nhiệm.
Một tình yêu thương hay một sự sẻ chia với hai tâm hồn bé nhỏ, chúng có
quyền cảm nhận theo cách riêng nhất mà đôi khi mọi người xung quanh vì cuộc sống
bộn bề đã quên hẳn nó đi.

Tám hi vọng ngày gần nhất được mãi mãi bên Tư, người làm nó phải nhổ hết
những chiếc gai nhọn phòng thân, người cho nó hiểu tâm hồn xao động và người làm
cho nó khóc. Đôi khi tim ta chạnh lòng và yêu một người không chỉ vì người đó làm
cho ta biết cười mà còn làm ta khóc và đau đớn đến khôn cùng.
Tình yêu đầu đời của họ như sợi chỉ mong manh của tuổi đôi mươi. Theo năm
tháng có thể sẽ quên nhưng cảm giác làm trái tim nó vỡ òa ra ngày ấy thì mãi mãi
không quên. Một cái choàng vai, sâu đậm hơn một nụ hôn nhẹ nhàng đến từ hai phía
sao vẫn ngọt ngào và kiêu hãnh đến thế!/.

Truyện ngắn số 4:
CÁNH CHIM MÀU BẠC
Xuân Dị
Chiều nay nước sông êm đềm không gợn sóng, màu nước ánh nâu lợ càng
làm cho người ta cái cảm giác buồn nhớ về một dĩ vãng xa xưa. Dòng sông quê
Lung Cây Xoài này đã gắn bó với tuổi thơ đầy thăng trầm của thằng Đệ theo bao
con nước lớn ròng, nhưng ký ức bị bỏ lại sau lưng mặc cho tiếng khóc, tiếng kêu
than đầy thảm khốc đòi mẹ chắc hẳn nó sẽ không bao giờ quên.
Nó về sống với bà ngoại khi được 12 tháng tuổi. Đời nó khổ. Mẹ với cha nó
li dị, tình thương gia đình đã không còn, có chăng là sự yêu thương của người bà
dành cho nó mà thôi.
Năm nay nó được 19 tuổi. Nó khôn, lanh lợi nhưng rất bướng bỉnh. Từ ngày
còn bé hễ bà ngoại đâu là nó theo sát nách, không rời nửa bước. Mọi người xung
quanh có ai thương nó, nếu có là tình thương hại cho một đứa trẻ bị mẹ cha bỏ rơi.
Những tiếng chửi mắng cay nghiệt của bà cô Sáu vang lên mỗi khi nó làm sai
việc gì hay khi nó lỡ tay làm té đứa cháu yêu của bà:
19


- Cái thứ không cha không mẹ, mày liệu hồn đó, tao đánh cho mày biết tay
bây giờ.

Bà ngoại nó chỉ còn biết ngậm ngùi. Đôi khi bà phải giấu những giọt nước
mắt sau quai nón lá đã ngã màu thâm kim, đen ố đi. Tiếng chửi hay lời mắng nhiếc
của Bà Sáu người ta nghe riết rồi quen, mỗi lần ai mà bị bà ta chửi cơ hồ không thể
đầu thai nổi. Ấy thế mà tháng nào cũng ăn chay, ăn lạt!
Con kênh cùng này có ai giàu sang cho mấy. Bao năm làm ruộng không ai
mắc nợ nhưng từ ngày chuyển dịch cơ cấu, người dân xứ kinh này đã phải sống với
tia hi vọng mong manh không biết đến ngày mai; bản thân người dân ở đây chỉ ý
thức rằng: lo tôm sống trước rồi lo cho bản thân mình. Như dây tằm gửi, sống phụ
thuộc vào người khác một cách đáng thương. Cái nghèo không ai mời mọc mà vẫn
ùn ùn kéo vào nhà người dân, trong đó có gia đình bà ngoại thằng Đệ!
Mẹ nó ngày đó còn trẻ lắm. Chẳng may trao thân gửi phận nơi không phải
bến. Sang đò một lần với bao ngàn giọt nước mắt dù biết sự lựa chọn là do mẹ nó,
chứ nào ai ép uổng cho cam. Nhưng với cái tuổi 17, sự trải nghiệm trên đường đời
chưa nhiều, không tránh khỏi vấp ngã và đau khổ. Bao trận đòn roi, bao lời than vãn
khi hai mẹ con nó bị cha nó đánh đập. Nhưng nó nào biết gì khi bản thân đang là
thai nhi!
Mẹ nó kể trong nước mắt:
- Những bữa cơm phần nhiều ăn kho quẹt, không chất dinh dưỡng, khi anh về
nhà là đòi vợ đưa tiền đi đá gà, đánh bạc, khi thua thì về nhà đánh vợ, mắng vợ.
Vì thế, thằng Đệ bị suy dinh dưỡng nặng và còi xương. Mẹ nó đau lòng lắm
nhưng càng ngày tình yêu thương con đã giảm chỉ có sự ám ảnh và thù hận dâng
lên, như cơn bão mỗi khi đi qua đều để lại bao đỗ nát, hoang tàn.
Mái gia đình ấm áp, hạnh phúc không mỉm cười với đứa trẻ vô tội. Mẹ nó
phải ra đi. Nó phải về sống với bà ngoại từ ngày đó. Với hi vọng mẹ nó đi làm kiếm
tiền về nuôi nó ăn học. Nhưng dòng đời mỗi người không thuận theo ước muốn của
mình. Mẹ nó đi 1 năm, 2 năm rồi 3 năm vẫn không gửi được tiền về nuôi nó. Ánh
mắt mỏi mòn của người bà ngày ngày mong con gái về dưới mái nhà ngày càng xa
xăm vô vọng. Không phải bà mong những đồng tiền mà bà mong tình mẹ con cho
cháu bà- đứa cháu đáng thương. Bởi bà không biết bà sẽ sống tới ngày nào, liệu bà


20


có quẳng gánh lo giữa đường hay không khi chứng bệnh trong người ngày một
hoành hành thân xác.
Bà là người thứ hai trong gia đình dành tình yêu thương nồng ấm nhất cho
thằng Đệ. Phải kể đến cậu 3 của nó. Mỗi khi cậu nó ngồi trầm ngâm suy nghĩ thì nó
không dám lại, nhưng sau giây phút ấy, cậu nó lại đưa tay ngoắt nó lại gần, ôm nó
mà hôn lấy hôn để. Nó ngơ ngác, nó phát cười lên thành tiếng khi bị thọt lét. Không
ai hiểu hành động kì lạ này của cậu nó. Duy chỉ có bà ngoại nó biết mà thôi.
Năm năm trước, mẹ nó theo cậu nó đi Đồng Nai lập nghiệp, khi đi, bà ngoại
nó đã căn dặn đủ điều:
- Thằng ba coi em cho cẩn thân, nó còn nhỏ dại. Đừng hở chút là đánh, tội
nghiệp nó. Hai anh em nhớ đùm bọc yêu thương nhau nhiều đó ngen.
Đó là gói hành trang mà người anh mang lên đường với bao tâm nguyện tốt
lành. Dù đi làm ăn xa, không mong giàu có nhưng vẫn mong ngày tư ngày tết về
thăm nhà vẫn có chút quà, ít tiền tu sửa lại ngôi nhà lá đã dột nát này.
Thế nhưng, người em gái đã vội vàng yêu và trao thân gửi phận cho người ăn
chơi sa đọa, những hào nhoáng bên ngoài chẳng mấy chốc bị lật tẩy, khốn nỗi cô đã
có mang thằng bé! Nỗi ân hận không quản em mình thật tốt, cậu nó gọi mẹ lên đón
đứa em gái về nhà. Tinh thần suy sụp, không thiết làm gì nữa. Một thời gian sau,
cậu nó cũng trở về nhà để lo cho nó khi mẹ nó ra đi.
Dường như ai ai cũng muốn bàn chân, đôi tay mình sạch đẹp, thơm mát
không phải dính đầy bùn lầy. Họ từ bỏ quê hương, xa xứ mong đổi đời ở nơi mà bản
thân họ cho rằng đó là thiên đường, đó là lẽ sống, là nơi đáng để cống hiến. Quê
hương chỉ là nơi sinh ra họ và nơi nhận lại thân xác họ khi về già hay đã mỏi gối
chồn chân. Mẹ của thằng Đệ nằm trong số đó. Khi bà ngoại gọi mẹ nó về nhà thì mẹ
nó nói rất thản nhiên:
- Mẹ ơi! Về đó con làm gì được. Trồng rau, nuôi gà, nuôi vịt, hay đi bán đồ
tươi như anh ba, con không chịu được.

Tiếng người mẹ vẫn nhẫn nhịn:
- Không lẽ con không nhớ thằng Đệ, không đưa nó đi học mẫu giáo, mẹ già
rồi làm sao đưa rước được?

21


- Nó giống thằng cha khốn nạn của nó, nhìn mặt là thấy hận thêm. Mẹ không
đưa nó được thì cho nó nghỉ, ở nhà có gì thì kêu nó làm, học chi nhiều rồi mai này
nó phản mình, vô ơn bội nghĩa mà thôi.
Nước mắt bà không hiểu sao cứ thi nhau lăn đều trên hai hõm má đã nhăn
nheo, bà không nói nên lời, phải chăng sự hi sinh của bà là vô ích sau năm bà trông
chờ sự trưởng thành của đứa con gái, vậy mà giờ đây…
Không ai là gỗ đá và trái tim yêu thương của người mẹ dành cho đứa con của
mình muôn đời là vô bờ bến. Bà ngoại thằng Đệ lại tiếp tục chịu đựng, hi sinh khi
mẹ nó đi thêm bước nữa với một người đàn ông khác. Nghe nói sống ở U Minh,
quen biết nhau qua lần gặp mặt ở quán nước, rồi nhắn tin, điện thoại và giờ là rước
mẹ nó về nhà sinh sống.
Ai cũng hi vọng sự may mắn sẽ đến với mình. Mẹ nó cũng không ngoại lệ.
Tháng ngày bôn ba, mẹ nó mong mỏi một gia đình hạnh phúc, một tình yêu mà thời
thiếu nữ mẹ nó đã không có. Giống như khi ta đang đói, ta cần ăn chứ ta không cần
vàng, trong cuộc sống cũng vậy, ta thiếu tình ta lại cần và đi tìm tình, không cần biết
cái đích sẽ tới đâu, ta được gì sau chuyến thám hiểm ấy mà tin chắc rằng sự thỏa
mãn trong phút giây ngắn ngủi sẽ không được bền lâu.
Năm sau, mẹ thằng Đệ khăn gói trở về nhà bà ngoại nó. Nó mừng và la lên:
- A! Mẹ về! Mẹ về!
Nó vừa chạy ra sân vừa kêu la một cách mừng sung sướng. Rồi nó chạy vào
nhà, ôm chân bà ngoại, nói tíu tít:
- Bà ngoại ơi, mẹ con về đem đồ nhiều lắm, lần này mẹ con ở luôn rồi nè.
Thay vì sự mừng vui, bà lại lo lắng:

- Có chuyện rồi đây.
Thật vậy, khi vào nhà, bà nhìn đứa con gái đầy vẻ tội nghiệp. Cả nhà ngồi
nghe câu chuyện với vẻ bức xúc, ngậm ngùi.
- Con cùng anh Linh về sống ở U Minh, lúc đầu con nghĩ hạnh phúc mới sẽ
đến với con, con không nghe lời khuyên của gia đình, sợ mẹ buồn, nên con không
thưa chuyện, nghĩ rằng gạo nấu thành cơm rồi thì đâu vào đó. Sáu tháng trước, con
cùng gia đình chồng lên Bình Dương làm công nhân, họ nói con cố gắng làm giúp
họ trả nợ thì họ sẽ giúp con ít tiền gửi cho thằng Đệ. Con tin nên cố gắng làm, rồi
22


tăng ca… đến lúc hết nợ, chồng con đòi mua xe máy cho có phương tiện đi lại với
người ta, thế là con lại làm công nhân tiếp tục. Xong đâu đấy, cuối tháng lãnh
lương, con thưa chuện với mẹ chồng xin gửi ít tiền về nhà để mẹ nuôi thằng Đệ,
nhưng mẹ chồng mượn lại đóng hụi… bao lần con xin anh Linh nhưng anh không
cho đưa thằng Đệ về nuôi, vì anh sợ bạn bè sẽ cười chê anh ấy “có thằng ngu mới đi
nuôi con của thằng khác”, sự ích kỉ của anh ngày một nhiều. Sau đó, gia đình chồng
con lại về sống ở U Minh, khoảng cách của con và gia đình mình gần hơn, nhưng
mỗi lần về lại không có tiền, con không giữ tiền, nếu xin tiền thì lại nghe mãi một
câu chua chát “tiền đâu mà xin”. Con biết gia đình buồn con nhiều lắm. Sắp vào
năm học mới, thằng Đệ phải đi học, con biết anh Linh vừa hốt hụi, con xin ít trăm
gửi về nhà phụ mẹ và anh ba lo chuyện học hành cho nó, vậy mà….ảnh không cho
lại đuổi con đi, mẹ chồng không cản lại ủng hộ anh ấy…
Nói đến đây, mẹ thằng Đệ không thể nói được, cô òa khóc tức tửi, bà mẹ già
ôm con, bà muốn trách mắng lắm nhưng trách gì đây, khi bà làm mẹ lại không uốn
nắn con mình ngay từ nhỏ, không hướng cho con đường ngay lối thẳng, đâu là hạnh
phúc, đâu là bất hạnh, khổ đau. Bà có 4 người con, nhưng có cô là con gái nên bao
nhiêu sự yêu thương, nuông chiều bà đều dành cho cô tất. Bà nung nấu trong lòng là
ngày gần nhất cô con gái sẽ về với mình, nhưng không phải trong tình cảnh đau
buồn như thế này, thà bà nuôi cháu ngoại một mình, thà bà sống nghèo khổ vất

vưởng dưới mái nhà xiêu dột còn hơn phải nhận lấy những đông tiền xương máu,
mà con bà phải hạ mình bên chồng như thế…
Nước mắt chảy xuôi không bao giờ chảy ngược. Cô ôm đứa con mình vào
lòng mà khóc, không nói được gì. Đứa con giờ sau ấm áp lạ thường, không vướng
mùi tội lỗi của người cha vô trách nhiệm, không rẻ rúng lạnh lùng như người chồng
đến sau, không xô bồ, tranh giành như đời sống kim tiền… cô tìm thấy niềm an ủi
trong đời mình mà trước đó cô hất hủi, bỏ quên.
Bà ngoại thằng Đệ an ủi:
- Thôi bây về mà phụ anh 3 bây lo làm ăn, nuôi thằng Đệ. Giày dép còn có số
mà, huống chi đời người. Cháu bà giờ sướng rồi, có mẹ về không ai theo tôi mà
khóc nhè nữa.
Bà vừa nói mà vừa rưng rưng. Hạnh phúc với con gái bà, hạnh phúc gia đình
bé nhỏ đứa cháu tội nghiệp giờ chỉ mới bắt đầu. Những khó khăn, chông gai và thử
23


thách đang ở phía trước. Con gái bà còn quá trẻ, 20 tuổi, cái tuổi mà tình yêu đang
là điều bí ẩn cần được khám phá, liệu mảnh đất này, đứa con này và mái nhà này có
giữ được bước chân mang mộng hải hồ hay không?
Dòng đời tưởng cứ êm trôi nhưng đó là những cơn sóng ngầm, cuốn đời ta
vào khoảng không gian vô định. Ta chọn đời, nhưng liệu đời có chấp nhận ta! Hạnh
phúc ta đang có nếu ta không biết trân trọng, giữ gìn thì nấc thang cuối cùng mà ta
đi tới sẽ là nuối tiếc. Nhưng đời sẽ đẹp hơn khi tình người còn dang rộng và vị tha
để cánh chim phiêu bạt ấy tìm nẻo quay về cầu sự bình yên, an lạc.
***
Nhìn lại chuỗi tháng ngày trôi qua, nó lại đang lớn lên, đang ở lứa tuổi đẹp
nhất của mẹ nó trước kia. Nó mong muốn điều hạnh phúc bình dị nhất, dù mong
manh những đừng dễ đổ vỡ. Mẹ nó ngót nghét cũng sắp trung niên, cay đắng cuộc
đời đã đủ. Nhìn con trai lớn lên trong sự thiếu thốn- mua gánh bán bưng, lặn lội với
vuông tôm, đồng sâu nước mặn. Rồi có lúc đời chen nhau, người ta bước đi nhanh

như muốn cho khỏi thấy nhau vậy – sợ nhìn mặt rồi khó quên chăng ? Hay cái nhìn
sâu lắng chỉ dành khi ta về với đất mẹ ? Nó muốn yêu bằng tình yêu thuần hậu nhất,
muốn bạn đời nó không khổ như mẹ nó từng trải, muốn chăm sóc người vợ nó khi
chế độ thai kì đã đến, muốn hạnh phúc là mãi mãi chứ không vẻn vẹn những ngày
đầu yêu nhau hay những ngày mới cưới. Mỗi lần nhìn mẹ nó, nó lại day dứt về một
trái tim phụ nữ bị hao mòn theo năm tháng. Ai đó gánh tình yêu qua đời nhau để rồi
trong thoáng chốc vơi nhanh như sức nóng bốc hơi nước mùa hạ ?
Nó không muốn lăn đời như vòng xe vô định. Nó còn có nghĩa vụ với gia
đình- với bà ngoại- với người mẹ, những người phụ nữ vĩ đại của dời nó, bởi họ đã
đau khổ cả đời vì duyên kiếp. Nó buồn nhất là khi có ai đó bảo nó giống cha nó. Nó
buồn. Buồn vì từ giống đó về ngoại hình hay về mức độ nhẫn tâm nhất mà cha nó
đã tặng cho mẹ con nó ? Làm người đã khó rồi còn làm người tử tế lại càng khó
khăn hơn vạn lần. Nó tự nhủ thế đó, tự răn mình như thế để hướng đến cái thiện
hơn. Nó hi vọng 20 tuổi đi qua chỉ để lại cái đẹp nhất, nó không muốn đau nhói lên
khi nó tới trung niên phải rơi lệ hay quặn lòng như mẹ nó bây giờ.
Muốn thành người tử tế thì mỗi giờ khắc phải sống tốt, vì ta, vì mọi người,
tránh xa thói ích kỉ, ti tiện đi, hướng đời ta vào nét chung nhất. Đừng vì lợi ích cá
nhân mà xâm hại đi cái tốt đẹp của những người xung quanh. Đừng mua lấy nụ cười
24


bản thân trên những giọt nước mắt của bao thâm tình quyến thuộc... và nó cứ như
thế, như nghĩ về một dự định, điều đó cốt để dẹp đi câu nói hối tiếc mai này sẽ tắt
mãi : giá như, phải chi.. ước gì !
HẾT

Truyện ngắn số 5: MÙA QUẢ KHÔNG ĐỢI!
Xuân Dị

Nhiều khi mình nghĩ cuộc đời như vòng xoay của tạo hóa nhưng không thể

phỡn lờ suy nghĩ tích cực ấy mãi. Có thể vì thế nên ta khổ. Ta tự áp đặt và tự
mình hà khắc, trói buộc và giam hãm dòng suy nghĩ miên man dù biết điều đó là
không có tí lợi lộc gì cho bản thân. Để rồi ta nhu nhược, ta yếu hèn không dám
vượt qua chính mình, vượt qua quá khứ mình để xây dựng một tương lai mới với
nhiều hứa hẹn sáng đẹp.
Trong phòng trọ Phương đang rộn lên tiếng cười inh ỏi đến chát là của
những cô cậu sinh viên. Khi có dịp liên hoan vì một chiến thắng của một thành
viên trong nhóm là phòng của Phương rộn rã hẳn lên, át tiếng mọi người xung
quanh nhà trọ lân cận. Có lẽ vì thế mà cuộc sống của Phương luôn bị bận rộn và
25