Chương 3
CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH SƯ
Sản xuất vật chất và Phương thức sản xuất
II. Cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng
III. Tồn tại xã hội và Ý thức xã hội
IV. Hình thái KT – XH và sự phát triển hình thái
KT – XH
V. Đấu tranh giai cấp và Cách mạng xã hội
trong lịch sử
VI.Quan điểm Mác – Lênin về con người
I.
I. Sản xuất vật chất và
Phương thức sản xuất
1. San xuât vật chât? vai trò của san xuât vật
chât?
2. Phương thức san xuât? vai trò của phương
thức san xuât?
3. Quy luật cơ ban nhât cua lịch sử?
1)
Sản
xuất
vật
chất
vai
trò
của
sản
xuất
1.
SẢN XUẤT VẬT CHẤT
vật chất
Vi SXV
C la
hanh v
i l i ch
sư đâu
tiên,
cơ ban
c
loai ng ua
ươi !!
Khi nghiên cứu xã
hội, trước hết Mác
nghiên cứu lĩnh
vực sản xuất vật
chất.
Vì sao vậy??
2) Phương thức sản xuất? vai trò của
phương thức sản xuất?
Lich sư loai
ngươi la lich
sư cua
Phương
thức san
xuất !!
PTSX la cách thức san
xuất (cách sư dụng
PTLĐ, cách tổ chức quan
lý san xuất, cách phân
phối san phẩm lao
ôộng !
`
P
T
S
X
=
cách
sản
xuất
Phương tiện lao động
Người lao động
Tổ chức lao động
Quản lý sản xuất
Phân phối sản phẩm
sức
mạnh
chinh
phục tự
nhiên
quan hệ sở hữu
quan hệ quản lý
quan hệ phân phối
Lực
lượng
sản
xuất
Quan
hệ
sản
xuất
quy luật QHSX phải phù hợp với trình độ
phát triển của LLSX
Quy luật QHSX phù hợp với trình độ phát triển
của LLSX
1. QHSX biểu hiện hình thức xã hội
của nền sản xuất. Để sản xuất, phải
xây dựng các hình thức QHSX .
2. Việc xây dựng các hình thức QHSX
không
thể
tùy
tiện
mà
phải dựa trên trình độ hiện co
của LLSX
3. QHSX phù hợp sẽ thúc đẩy LLSX
phát triển. QHSX không phù hợp sẽ
kìm hãm LLSX.
SƠ ĐỒ QUAN HỆ BIỆN CHỨNG
GIỮA LLSX VÀ QHSX
QHSX
A
QHSX
A
QHSX
B
QHSX
B
LLSX
B
LLSX
C
MÂU THUẪN
LLSX
A
LLSX
B
PTSX A
PTSX B
SỰ THAY THẾ CÁC PTSX TRONG LỊCH SƯ LOÀI
NGƯỜI LÀ DO LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT
PTSX TBCN
PTSX PK
PTSX CHNL
PTSX CSNT
X
S
H
Q
T
N
S
C
Phù
hợp
Mâu
thuẫn
X
QHS L
CHN
Phù
hợp
Mâu
thuẫn
X
QH S ến
ki
g
n
o
Ph
Phù
hợp
p
n
ô
u
l
X
LLS
Mâu
thuẫn
n
ể
i
r
t
hát
X
QHS
TBCN
Phù
hợp
Mâu
thuẫn
Phương pháp luận rút ra:
Phải kết hợp biện chứng giữa LLSX với
QHSX:
1.Phát triển LLSX phải gắn với xây dựng
QHSX (Vì QHSX qui định mục đích của nền
sản xuất)
2.Xây dựng QHSX phải xuất phát từ trình độ
của LLSX.
II. cơ sở hạ tầng va kiến trúc
thượng tầng.
Cơ sở hạ tầng? Kiến trúc thượng
tầng?
Quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ
tầng và kiến trúc thượng tầng?
Ý nghĩa phương pháp luận
QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA CƠ SỞ HẠ
TẦNG VÀ KIẾN TRÚC THƯỢNG TẦNG
Qu
yết
đin
h
Anh
hương
trơ
lai
PHƯƠNG PHÁP LUẬN RÚT RA:
Phải kết hợp biện chứng giữa CSHT với
KTTT:
1.Phát triển kinh tế (CSHT) cần có sự định
hướng, sự thúc đẩy từ KTTT (động lực
chính trị). Cần phát huy vai trò của Nhà
nước đối với kinh tế.
2.Xây dựng KTTT phải xuất phát từ CSHT.
Phải chú trọng giải pháp kinh tế trong giải
quyết các bài toán xã hội
III. TỒN TẠI XÃ HỘI VÀ Ý THỨC XÃ HỘI
1) Khái niệm và
kết cấu
2) Quan hệ biện
chứng
3) Ý
nghĩa
phương pháp
luận
KHÁI NIỆM TỒN TẠI XÃ HỘI
TTXH = đời sống
vật chất
KHÁI NIỆM Ý THỨC XÃ HỘI
Ý thức xã
hội = đời
sống tinh
thần .
TXH
Y
i
á
h
t
h
n
Các hì quyền, đạo đức tôn
pháp
thuật
ệ
h
g
n
,
(Chính trị,
c
ọ
, khoa h
c
ọ
h
t
iế
r
t
,
giáo
…)
Ý thức
lý luận
Ý thức
thông
thường
ng
ở
ư
t
tư
ệ
H
in
Lên
.
I
.
V
c va
a
M
C.
Tâm
hộ
ã
lý x
i
BIỆN CHỨNG GIỮA TỒN TẠI XÃ HỘI VÀ Ý
THỨC XÃ HỘI
Tác
độn
gtrở
lại
QU
YẾT
ĐỊN
H
TTXH QUYẾT ĐỊNH YTXH
1/2 TTXH như thế nào
thì YTXH như vậy
(YTXH là sự phản
ánh TTXH)
TTXH QUYẾT ĐỊNH YTXH
2/2 TTXH biến đổi thì
YTXH sớm muộn
sẽ biển đổi theo.
TÍNH ĐỘC LẬP TƯƠNG ĐỐI CỦA YTXH
1/5) Sư lac hâu
của YTXH
TÍNH ĐỘC LẬP TƯƠNG ĐỐI CỦA
YTXH
2/5) Sự vượt trước
của YTXH
TÍNH ĐỘC LẬP TƯƠNG ĐỐI CỦA
YTXH
3/5) Sư kế thừa
của YTXH
TÍNH ĐỘC LẬP TƯƠNG ĐỐI CỦA
YTXH
Thuyeát
nhaät taâm
4/5) Sư ảnh
hưởng lẫn
nhau YTXH
TÍNH ĐỘC LẬP TƯƠNG ĐỐI CỦA
YTXH
5/5) Sự tác
động trở
lại
của
YTXH
KẾT LUẬN PHƯƠNG PHÁP LUẬN
1. Đánh giá các hiện tượng
tinh thần, cần tìm hiểu cơ sở
Tồn tại xã hội của nó
2. Để giải quyết triệt để các
vấn đề tinh thần, cần giải
quyết cơ sở TTXH của nó.
3. phát huy sức mạnh của
nhân tố tinh thần