TRƯỜNG: ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC TP.HCM
BỘ MÔN: ĐƯỜNG LỐI ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

THẢO LUẬN: ĐƯỜNG LỐI ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

ĐỀ TÀI:

ĐẢNG LÃNH ĐẠO PHONG TRÀO DÂN SINH
DÂN CHỦ NĂM 1936-1939

NHÓM 2: (LỚP KT15TNB)
Phạm Thanh An
Huỳnh Thị Huệ Anh
Nguyễn Cao Vân Anh
Phương Quế Anh (nhóm trưởng)
Võ Thị Hồng Châu
Nguyễn Thị kim Chi
Nguyễn Hoàng Duy
Phạm Đức Duy
Phạm Hồ Trúc Duy
Phạm Nguyễn Trường Giang
Trương Thị Cẩm Giang
Nguyễn Hoàng Hiếu


I.

HOÀN CẢNH LỊCH SỰ CỦA PHONG TRÀO
DÂN SINH DÂN CHỦ NĂM 1936-1939
1.

Tình hình thế giới
- Cuộc khủng hoảng kinh tế trong giai đoạn 1929-1930 ở các
nước tư bản chủ nghĩa làm cho mâu thuẫn của tư bản và
phong trào cách mạng ngày càng gay gắt
- Những năm 30 của thế kỉ XX, thế lực phát xít cầm quyền ở
Đức, Ý, Nhật ráo riết chuẩn bị chạy đua vũ trang, chuẩn bị
chiến tranh nhằm chia lại thị trường và thế giới, nhằm thực
hiện mưu đồ tiêu diệt Liên Xô để đẩy lùi phong trào cách
mạng vô sản
- 7/1935, Đại Hội VII – Quốc tế Cộng sản họp tại Mátxcơva
đã xác định:
+Kẻ thù: phát xít
+Nhiệm vụ: chống chủ nghĩa phát xít
+ Mục tiêu: đấu tranh giành dân chủ, bảo vệ hòa bình,
thành lập mặt trận nhân dân rộng rãi chống phát xít và
chiến tranh, đòi tự do, dân chủ, hòa bình và cải thiện đời
sống.

2.

Tình hình trong nước:
Về chính trị:
- 6/ 1936, Mặt trận nhân dân lên cầm quyền ở Pháp, thi hành
cải cách tiến bộ ở thuộc địa. Đối với Đông Dương, Pháp cử
phái đoàn sang điều tra tình hình, cử Toàn quyền mới, ân
xá tù chính trị, nới rộng tự do báo chí,... tạo điều kiến
thuận lợi cho cách mạng ở Việt Nam ( đấu tranh chính trị )
- Có nhiều Đảng phái chính trị hoạt động, hệ thống tổ chức
của Đảng được khôi phục
Về kinh tế: sau khủng hoảng kinh tế, Pháp tập trung đầu tư

khai thác thuộc địa đẻ bù đắp sự thiếu hụt của mình
- Nông nghiệp: tư bản Pháp chiếm ruộng đất, độc canh các
loại cây trông tiềm năng như lúa, đa, gai, bông, cao su =>
nhằm độc chiếm nguồn lương thực và nguyên liệu sản xuất
vũ khí, quân trang

•

•


Thương nghiệp: độc quyền bán thuốc phiện ( để đầu độc
nhân dân ta), rượu, muối, và xuất nhập khẩu, thu lợi nhuận
rất cao, nhập máy móc và hàng tiêu dùng, xuất khoáng và
nông sản => sử dụng nguồn tài nguyên ở Việt Nam để làm
giàu cho chính quốc
- Công nghiệp: đẩy mạnh khai mỏ, sản xuất dệt, xi măng,
chế cất rượu, hạn chế phát triển điện, nước, cơ khí, đường,
diêm => một mặt tận dụng nguồn lợi từ các mỏ khoáng sản
đưa về phục vụ cho chúng, mặt khác kìm hãm sự phát triển
công nghiệp nặng để Việt Nam không thể sản xuất vũ khí
chiến tranh
Về xã hội :
- Đời sống nhân dân khó khăn:
+ Pháp tăng thuế
+ Công nhân thất nghiệp
+Nông dân vừa không có ruộng cày vừa chịu áp bức, bóc
lột về tô thuế của địa chủ và cường hào
+Tư sản dân tộc ít vốn, cịu thuế cao, bị tư bản chèn ép
+Tiểu tư sản thất nghiệp, lương thấp

+Các tầng lớp khác chịu thuế nặng, phí sinh hoạt cao
=>Mâu thuẫn giữa thực dân và các tầng lớp, giai cấp ngày
càng sâu sắc, nhu cầu đòi quyền được sống, quyền tự do,
cơm áo và hòa ình trở nên cấp thiết
-

•

II.
1.

NỘI DUNG PHONG TRÀO DÂN SINH DÂN
CHỦ:
Chủ trương của Đảng trong Hội nghị Ban Chấp
hành Trung ương (7/1936):
Tháng 7/1936 của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng
Cộng sản Đông Dương do Lê Hồng Phong chủ trì ở Thượng Hải
(Trung Quốc) dựa trên Nghị quyết Đại hội 7 của Quốc tế Cộng
sản, đề ra đường lối và phương pháp đấu tranh:
- Nhiệm vụ chiến lược của cách mạng tư sản dân quyền Đông
Dương là chống đế quốc và phong kiến.


- Nhiệm vụ trực tiếp, trước mắt là đấu tranh chống chế độ phản
động thuộc địa, chống phát xít, chống nguy cơ chiến tranh, đòi
tự do, dân sinh, dân chủ, cơm áo, hòa bình.
- Phương pháp đấu tranh: Kết hợp các hình thức công khai và bí
mật, hợp pháp và bất hợp pháp, giáo dục, tổ chức và lãnh đạo
quần chúng đấu tranh bằng hình thức và khẩu hiệu thích hợp
- Chủ trương: Thành lập Mặt trận thống nhất nhân dân phản đế

Đông Dương. Tháng 3/1938, đổi thành Mặt trận thống nhất dân
chủ Đông Dương, gọi tắt là Mặt trận dân chủ Đông Dương.

Đấu tranh đòi các quyền dân sinh, dân chủ, tự do:

2.

Đảng nắm rõ nguyện vọng và nhu cầu cấp thiết của nhân để phát
động quần chúng đấu tranh, tạo tiền đề đưa cách mạng tiến bước cao
hơn.
* Phong trào Đông Dương Đại hội
-

Năm 1936,Đảng vận động và tổ chức nhân dân thảo ra bản
dân nguyện gửi tới phái đoàn chính phủ Pháp, tiên tời triệu tập
Đông Dương Đại hội (8-1936)

-

Các ủy ban hành động thành lập khắp nơi, phát truyền đơn, ra
báo, mít tinh, thảo luận dân chủ, dân sinh… )

-

Tháng 09/1936 Pháp giải tán Ủy ban hành động, cấm hội họp,
tịch thu các báo, nhằm đẩy lùi phong trào trong nhân dân

Qua phong trào, đông đảo quần chúng được giác ngộ, đoàn kết đấu
tranh đòi quyền sống. Đảng thu được một số kinh nghiệm về phát
động và lãnh đạo đấu tranh công khai, hợp pháp.

* Phong trào đón Gô đa: năm 1937, lợi dụng sự kiện đó Gô đa và
Toàn quyền mới sang Đông Dương, Đảng tổ chức quần chúng mít
tinh, biểu dương lực lượng, đưa yêu sách về dân sinh, dân chủ.
* 1937 - 1939: nhiều cuộc mít tinh, biểu tình đòi quyền sống tiếp tục
diễn ra, nhân ngày Quốc tế lao động 01/05/1938, lần đầu tiên nhiều


cuộc mít tinh tổ chức công khai ở Hà Nội, Sài Gòn và nhiều
nơi khác có đông đảo quần chúng tham gia.
*Đấu tranh nghị trường: hình thức đấu tranh mới của Đảng
-

Đảng đưa người của Mặt trận Dân Chủ Đông Dương ra ứng cử
vào Viện dân biểu Bắc kỳ, Trung kỳ, Hội đồng quản hạt Nam
kỳ….

-

Mục tiêu: Mở rộng lực lượng Mặt trận dân chủ và vạch trần
chính sách phản động của thực dân, tay sai, bênh vực quyền lợi
của nhân dân.
*Đấu tranh trên lĩnh vực báo chí

-

Từ 1937 báo chí công khai của Đảng bằng tiếng Việt: Tin tức,
Đời nay, Phổ Thông, Dân chúng …, bằng tiếng Pháp: Lao động),
Tranh đấu….trở thành mũi xung kích trong cuộc vận động dân
chủ, dân sinh.


-

Nhiều sách chính trị – lý luận xuất bản công khai hoặc đưa từ
Pháp về. Nhiều tác phẩm văn học hiện thực phê phán ra đời
như: Bước đường cùng, Tắt đèn, Số đỏ ,thơ cách mạng, kịch Đời
cô Lựu…

-

Cuối 1937, Đảng phát động phong trào truyền bá chữ Quốc ngữ
giúp quần chúng đọc được sách báo, nâng cao sự hiểu biết về
chính trị và cách mạng.

Cuộc đấu tranh trên lãnh vực báo chí đã thu kết quả to lớn về
văn hóa – tư tưởng: đông đảo các tầng lớp nhân dân được giác ngộ
về con đường cách mạng.
- 3/1938, BCH Trung Ương Đảng họp Hội nghị toàn thể nhấn
mạnh thành lập mặt trận thống nhất dân chủ
-3/1939, Đảng ra bản Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản Đông Dương
đối với thời cuộc, kêu gọi các tầng lớp phải thống nhất hành động hơn
nữa để đòi các quyền tự do, dân chủ, chống nguy cơ chiên tranh đế
quốc


-7/1939, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ cho xuất bản tác phẩm Tự chỉ
trích phân tích những vấn đề cơ bản về xây dựng Đảng.
3.

Ý nghĩa:
a.


Phong trào dân sinh dân chủ:

- Đây là phong trào quần chúng rộng lớn, có tổ chức, dưới sự lãnh đạo
của Đảng.
- Buộc Pháp phải nhượng bộ 1 số yêu sách về dân sinh, dân chủ.
- Quần chúng được giác ngộ chính trị, trở thành lực lượng chính trị
hùng hậu của cách mạng.
- Đội ngũ cán bộ, đảng viên được rèn luyện, trưởng thành.
- Làm cho uy tín của Đảng ăn sâu trong quần chúng. Đảng tích luỹ
được nhiều kinh nghiệm đấu tranh.
- Phong trào đã động viên, giáo dục, tổ chức và lãnh đạo quần chúng
đấu tranh, đập tan những luận điệu tuyên truyền, hành động phá hoại
của các thế lực phản động.
- Là cuộc tập dượt thứ 2, chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám.
b.

Vai trò của Đảng:

- Chủ trương của Đảng trong giai đoạn 1036-1939 đã giải quyết đúng
đắn mói quan hệ giữa mục tiêu chiến lược và mục tiêu cụ thể trước
mắt của cách mạng, các mối quan hệ giữa liên minh công-nông và nặt
trận đoàn kết dân tọc rộng rãi, giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp,
giữa phong trào cách mạng Đông Dương, phong trào cách mạng Pháp
và trên Thế giới, để ra các hình thức tổ chức, đấu tranh linh hoạt, thích
hợp nhằm hướng dẫn quần chúng đấu tranh giành quyền lợi hằng
ngày, chuẩn bị cho những cuộc đấu tranh cao hơn vì độc lập dân tộc
- Cao trào dân chủ 1936-1939 thực sự là cuộc vận động cách mạng
sâu rộng, hiếm có ở một xứ thuộc địa, đã tuyên truyền đường lối, chủ
trương cách mạng của Đảng cho quảng đại quần chúng, mở rộng lực

lượng và trận địa cách mạng, sáng tạo nên những hình thức tổ chức,
hình thức đấu tranh mới linh hoạt, gắn phong trào cách mạng Đông
Dương với cuộc đấu tranh chung chống củ nghĩa phát xít của nhân dân
thế giới.


III. BÀI HỌC KINH NGHIỆM CỦA PHONG TRÀO
DÂN SINH DÂN CHỦ 1936-1939
- Về việc xây dựng Mặt trận dân tộc thống nhất.
- Tổ chức, lãnh đạo quần chúng đấu tranh công khai, hợp pháp.
- Đấu tranh tư tưởng trong nội bộ Đảng và với các đảng phái phản
động
- Phân hóa, cô lập, cao độ kẻ thù để tập trung lực lượng vào kẻ thù
chính
- Đảng thấy được hạn chế trong công tác mặt trận, dân tộc…
- Giành chính quyền từng bước
- tranh thù quyền lợi của chính quốc
- Là một cuộc diễn tập thứ hai , chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa
tháng Tám sau này.