
TIỂU LUẬN MÔN

NHỮNG NGUYÊN LÍ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA
MÁC – LÊNIN 2
ĐỀ TÀI:
Các giải pháp gia tăng lợi nhuận đối với tư bản thương nghiệp

1


MỤC LỤC

2


MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài

Một trong hai học thuyết gây tiếng vang cũng như đánh dấu một bước phát
triển tột bậc trong tư duy, nhận thức của nhân loại mà C.Mác để lại cho những thế
hệ sau chính là học thuyết giá trị thặng dư. Nhờ có học thuyết này, ta hiểu được
nguồn gốc và ý nghĩa của lợi nhuận hay giá trị thặng dư trong xã hội tư bản.
Trong chủ nghĩa tư bản nói chung và cơ chế thị trường mở nói riêng, lợi
nhuận đã trở thành mục đích hàng đầu, đảm bảo cho sự phát triển và tồn tại của
mỗi cá nhân và doanh nghiệp. Chỉ khi nào có lợi nhuận, nhà tư bản mới có điều
kiện tích lũy để tái sản xuất mở rộng, không ngừng đáp ứng nhu cầu ngày càng cao
của xã hội. Vì vậy, việc xác định đúng đắn các biện pháp đúng đắn và hiệu quả
giúp gia tăng lợi nhuận luôn là vấn đề cấp thiết thường trực.
Tư bản thương nghiệp - với bản chất đóng vai trò trung gian trong quá trình
lưu thông và chuyển giao hàng hóa, việc tìm ra biện pháp gia tăng lợi nhuận lại

càng cần thiết và khó khăn hơn cả. Việc nghiên cứu và tìm hiểu về lợi nhuận của tư
bản thương nghiệp có ý nghĩa quan trọng trong việc hình thành mối quan hệ phân
chia giá trị thặng dư, đặc biệt là trong khâu lưu thông hàng hóa.
II. Phương hướng nghiên cứu đề tài

Vấn đề về lợi nhuận nói chung và lợi nhuận tư bản thương nghiệp nói riêng đã
và đang là vấn đề vô cùng cấp thiết mà nhiều nhà kinh tế học, xã hội học đi tìm
hiểu và nghiên cứu. Kế thừa và tiếp thu những thành quả của các thế hệ đi trước,
đề tài này sẽ được nghiên cứu xuất phát từ các nhà kinh tế học trước Mác, kết hợp
với quan điểm của Mác và thực tiễn, thông qua quá trình tham khảo có chọn lọc từ
một số nguồn tài liệu của các nhà nghiên cứu cũng như các nghiên cứu sinh.
Tiểu luận sẽ nghiên cứu từ một số cơ sở lí luận về tư bản thương nghiệp và
lợi nhuận tư bản thương nghiệp để từ đó đưa ra được những biện pháp thiết thực và
hữu ích cho việc thu lợi nhuận đối với các nhà tư bản thương nghiệp.
3


III. Mục đích nghiên cứu đề tài

Tìm ra được những biện pháp cơ bản cũng như nâng cao nhằm giúp nhà tư
bản thương nghiệp gia tăng lợi nhuận. Từ đó đi đến ý nghĩa và mục đích của việc
tìm kiếm phương pháp gia tăng lợi nhuận của nhà tư bản thương nghiệp nói riêng
và các nhà tư bản nói chung. Qua đó rút ra được kết luận tổng quát và khách quan
nhất về những biện pháp đã tìm ra và phân tích.
NỘI DUNG
Cơ sở lí luận

I.
1.


Tư bản thương nghiệp là gì?
Trong chủ nghĩa tư bản, tư bản thương nghiệp là một bộ phận của tư bản công
nghiệp được tách rời ra và phục vụ quá trình lưu thông hàng hóa của tư bản công
nghiệp. Hàng hóa và sản phẩm nói chung sau khi được tư bản công nghiệp sản
xuất, sẽ thông qua tư bản thương nghiệp để đến với thị trường tiêu dung và phân
phối sâu rộng tới mạng lưới người tiêu dùng, là những người có nhu cầu và sẽ sử
dụng tiền để đổi lấy hàng hóa nhằm thỏa mãn cho một nhu cầu sử dụng riêng nào
đó. Ví dụ trong ngành công nghiệp sản xuất xe máy, sau khi chiếc xe được hoàn tất
sẽ thông qua các kênh phân phối, các đại diện kinh doanh, đại lý để bán tới tay
người mua, là những người có nhu cầu sử dụng phương tiện vận chuyển nói chung.
Công thức vận của tư bản thương nghiệp giống với công thức chung của tư
bản (T – H – T’), tuy nhiên nó chỉ giới hạn trong lĩnh vực lưu thông. Lúc này, tư
bản thương nghiệp thay mặt người mua ứng tư bản tiền tệ để mua hàng hóa của
nhà tư bản công nghiệp. Tư bản thương nghiệp chỉ là một bộ phận trong quá trình
tuần hoàn của tư bản công nghiệp được tách ra, có nhiệm vụ chuyển hàng thành
tiền (H’ – T’), nó chỉ hoạt động trong lĩnh vực lưu thông và không mang hình thái
tư bản sản xuất.
Tư bản thương nghiệp trong chủ nghĩa tư bản được tách ra từ tư bản công
nghiệp do sự phát triển của phân công lao động xã hội, nhưng với chức năng
chuyên môn riêng nên tư bản thương nghiệp vừa phụ thuộc, vừa độc lập với tư bản
công nghiệp. Sự ra đời và phát triển của tư bản thương nghiệp đã làm cho lưu
4


thông hàng hóa thuận lợi, thị trường mở rộng, tốc độ chu chuyển của tư bản tăng
lên và từ đó thúc đẩy sự phát triển của nền sản xuất tư bản chủ nghĩa nói chung.
2.

Nguồn gốc lợi nhuận của tư bản thương nghiệp.
Hoạt động của tư bản thương nghiệp, nếu gạt đi những chức năng khác liên

quan như: bảo quản, đóng gói, chuyên chở, mà chỉ giới hạn ở chức năng chủ yếu là
mua và bán, thì không tạo ra giá trị cũng như giá trị thặng dư. Nó chỉ làm nhiệm vụ
thực hiện giá trị và giá trị thặng dư và góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển
sản xuất và tái sản xuất tư bản công nghiệp. “Lẽ dĩ nhiên là quy mô của chu
chuyển hàng hóa ở trong tay nhà tư bản không thể nào biến lao động đó – lao động
không sáng tạo ra giá trị mà chỉ làm cho giá trị tạm thời biến đổi hình thái – thành
lao động sáng tạo ra giá trị”[1]. Tuy không tạo ra giá trị và giá trị thặng dư, nhưng
nó vẫn tham gia vào quá trình phân chia giá trị thặng dư, dưới hình thức lợi nhuận
thương nghiệp. Nhìn bề ngoài, dường như lợi nhuận thương nghiệp có được thuần
túy nhờ lưu thông nhưng thực chất lại không phải vậy, bởi bản chất của quá tình
lưu thông hang hóa chỉ làm thay đổi hình thức giá trị ( từ hình thức hàng hóa sang
hình thức tiền tệ và ngược lại) chứ không tạo ra một chút giá trị thặng dư nào. Lợi
nhuận thương nghiệp là một phần giá trị thặng dư được sáng tạo ra trong lĩnh vực
sản xuất mà nhà tư bản công nghiệp nhường cho nhà tư bản thương nghiệp. Lợi
nhuận thương nghiệp trên thực tế là chênh lệch giữa giá bán và giá mua. Nhà tư
bản thương nghiệp mua hàng hóa thấp hơn giá trị và khi bán thì họ bán đúng với
giá trị của hàng hóa, nhưng vẫn có được lợi nhuận do tư bản công nghiệp chuyển
nhượng cho. Nguyên nhân của hiện tượng này là do sự hình thành một tỉ suất lợi
nhuận bình quân mới là bình quân các tỉ suất lợi nhuận của hai ngành Công nghiệp
và Thương nghiệp.
Tại sao nhà tư bản công nghiệp lại nhường cho nhà tư bản thương nghiệp
phần lợi nhuận đó? Có điều này là bởi vì tư bản thương nghiệp chỉ hoạt động trong
lĩnh vực lưu thông, đó là một khâu, một giai đoạn của quá trình sản xuất, không có
giai đoạn đó thì quá trình tái sản xuất không thể tiếp diễn được liên tục. Hơn nữa,
hoạt động trong lĩnh vực này nếu không có lợi nhuận thì nhà tư bản thương nghiệp
không thể tiếp tục đảm nhiệm công việc đó. Vì vậy, xuất phát từ lợi ích kinh tế của
nhà tư bản thương nghiệp mà nhà tư bản công nghiệp nhường cho họ một phần lợi
1[1] C.Mác và

Ph.Ăngghen toàn tập, NKB CTQD Sự thật, H-1994, tập 24, tr199

5


nhuận. Bên cạnh đó, tư bản thương nghiệp cũng góp phần vào việc mở rộng quy
mô sản xuất, mở rộng thị trường, tạo điều kiện cho tư bản công nghiệp tập trung
đẩy mạnh sản xuất, đẩy nhanh quá trình chu chuyển tư bản và do vậy làm tăng
năng suất lao động, tăng lợi nhuận.
Với sự xuất hiện của lợi nhuận Thương nghiệp trong xã hội tư bản, đã hình
thành nên hai loại giá cả sản xuất là giá cả sản xuất Công nghiệp và giá cả sản xuất
thị trường.
II. Các giải pháp gia tăng lợi nhuận đối với tư bản thương nghiệp
1.

Nhập hàng hóa từ tư bản công nghiệp với giá cả thấp hơn giá trị

Lợi nhuận thương nghiệp thực chất là hình thức biến tướng của giá trị thặng
dư. Việc phân phối giá trị thặng dư giữa nhà tư bản công nghiệp và tư bản thương
nghiệp diễn ra theo quy luật tỷ suất lợi nhuận bình quân thông qua cạnh tranh và
thông qua chênh lệch giữa giá cả sản xuất cuối cùng (giá bán lẻ thương nghiệp) và
giá cả sản xuất công nghiệp (giá bán buôn công nghiệp).
Đối với tư bản thương nghiệp trước chủ nghĩa tư bản thì lợi nhuận thương
nghiệp được coi là do mua rẻ, bán đắt, cân đong đo đếm giả dối. Tuy nhiên trong
thời kì tư bản chủ nghĩa, lợi nhuận của tư bản thương nghiệp là một phần giá trị
thặng dư do tư bản công nghiệp nhượng lại vì nó đảm nhiệm phần bán hàng cho tư
bản công nghiệp. Do vậy, lợi nhuận thương nghiệp được hình thành do sự chênh
lệch giữa giá bán và giá mua hàng hóa, nhưng điều đó không có nghĩa là nhà tư
bản thương nghiệp bán hàng hóa cao hơn giá trị của nó. Bởi vậy, biện pháp phổ
biến cũng như truyền thống nhất giúp nhà thương nghiệp gia tăng lợi nhuận chính
mua hàng hóa thấp hơn giá trị và khi bán thì anh ta bán đúng giá trị của nó.
Việc giảm giá trị cá biệt của hàng hóa không được thấy rõ ở lợi nhuận thương

nghiệp. Tuy nhiên, nó vẫn tồn tại. Khi mua hàng hóa thấp hơn giá trị thị trường,
nhà tư bản thương ngiệp đã nhận được một phần lợi nhuận siêu ngạch mà tư bản
công nghiệp tạo ra trong quá trình sản xuất nhượng lại.

6


2.

Giảm chi phí lưu thông thuần túy

Trong quá trình chuyển giao hàng hóa từ tay tư bản công nghiệp tới tay người
mua hàng, tư bản thương nghiệp phải bỏ ra một khoản chi phí gọi là chi phí lưu
thông thuần túy - những “hư phí” (theo C.Mác). Sở dĩ gọi như vậy là bởi đó là
những chi phí không sản xuất, nhưng nó vẫn cần phải được bù đắp vì nó là những
khoản chi cần thiết, quá trình tái sản xuất tư bản không thể thiếu lưu thông được.
Như vậy, lưu thông dưới chủ nghĩa tư bản hiểu theo nghĩa rộng, tức là quá
trình bắt đầu từ khi tư bản thương nhân tiếp nhận hàng hóa hiện vật từ tay tư bản
sản xuất cho tới khi bàn giao hàng hóa hiện vật đó tới tay người tiêu dùng, là một
quá trình sản xuất kéo dài ra, cả việc sản xuất ra hàng hóa hữu hình (gia công, đóng
gói,…) và việc sản xuất ra hàng hóa vô hình (dịch vụ thương nghiệp thuần túy). Cả
hai công đoạn này đều tạo ra giá trị và giá trị thặng dư cho nhà tư bản thương
nghiệp. Bởi vậy, nếu giảm thiểu được những chi phí này, lợi nhuận mà nhà tư bản
thương nghiệp thu về sẽ được tăng lên đáng kể.
a)

Giảm chi phí sản xuất hàng hóa hữu hình

Khâu sản xuất hàng hóa hữu hình hay hiện vật của nhà tư bản thương nghiệp
gồm những công việc như: lao động gia công, bảo quản, phân loại đóng gói, vận

chuyển… Chi phí nguyên, nhiên vật liệu cần thiết để hoàn thiện những bước trên
như chi phí thuê lao động, thuê nhân công đóng gói, vận chuyển cũng như các sản
phẩm cần thiết cho đóng gói cũng chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành sản phẩm,
thường vào khoảng 60% đến 70%. Bởi vậy, phấn đấu tiết kiệm nguyên nhiên vật
liệu tiêu hao có ý nghĩa quan trọng đối với việc hạ thấp giá trị sản phẩm, qua đó
kiếm được lợi nhuận từ việc bán hàng hóa đúng với giá trị trước đó.
Muốn tiết kiệm nguyên vật liệu tiêu hao doanh nghiệp phải xây dựng định
mức tiêu hao tiên tiến và thực hiện theo kế hoạch đã đề ra để khống chế sản lượng
tiêu hao, cải tiến kỹ thuật sản xuất và thiết kế sản phẩm nhằm giảm bớt số lượng
tiêu hao cho mỗi đơn vị sản phẩm, sử dụng vật liệu thay thế và tận dụng phế liệu
phế phẩm, cải tiến công tác mua, công tác bảo quản để vừa giảm tối đa nguyên vật
liệu hư hỏng kém phẩm chất vừa giảm được chi phí mua nguyên vật liệu.
Khi quá trình này được diễn ra toàn diện, chi phí mà nhà tư bản thương nghiệp
phải chi trả cho quá trình trung gian sẽ được giảm thiểu tương đối, góp phần hạ giá
7


trị sản phẩm xuống thấp hơn so với giá trị mà đáng nhẽ của nó. Khi nhà tư bản
thương nghiệp chuyển giao đến tay người tiêu dùng với giá trị cũ, giá trị thặng dư
mới sẽ được sinh ra.
b)

Giảm chi phí trong khâu sản xuất hàng hóa vô hình.

Khâu sản xuất hàng hóa vô hình hay là khâu đòi hỏi chi phí dịch vụ thương
nghiệp thuần túy. Khi mở rộng khái niệm cũng như quan điểm nhìn nhận về hàng
hóa tồn tại trong xã hội, chúng ta có thể xác định dịch vụ phân phối, lưu thông
hàng hóa mà bộ phận thương nghiệp cung cấp trong xã hội cũng là một loại hàng
hóa. Loại hàng hóa này có tính chất tồn tại vô hình và được tổng hợp thông qua
quá trình định tính và định lượng để từ đó xác định mức độ hiệu quả và khả năng

thực hiện chức năng của bộ phận thương nghiệp. Dịch vụ thương nghiệp càng
nhanh chóng thực hiện các khâu phân phối, lưu thông sản phẩm một cách hiệu quả,
nhanh chóng thu về giá trị hàng hóa, thì giá trị sử dụng của loại hình hàng hóa dịch
vụ ấy lại càng cao. Khi chúng ta nhìn nhận dịch vụ thương nghiệp đồng thời là một
loại hàng hóa, lúc này tự bản thân tư bản thương nghiệp đã trở thành một chủ thể
độc lập và tự nó tạo ra giá trị cũng như giá trị sử dụng của riêng mình và tư bản
thương nghiệp đã tham gia một cách trực tiếp vào quá trình tạo ra giá trị từ sản
phẩm hàng hóa ban đầu của tư bản công nghiệp. Lúc này, việc phân phối và lưu
thông hàng hóa được hiểu theo một nghĩa khác, chính là sự chuyển giao lần thứ hai
từ loại hàng hóa ban đầu giờ đây đã trở thành một loại “hàng hóa kép” trước khi
đến với thị trường và người tiêu dùng.
Hàng hóa
sản phẩm

Hàng hóa
sản phẩm +
Hàng hóa
dịch vụ

Thị trường

Tiêu dùng

Để giảm thiểu được chi phí này, nhà thương nghiệp có một số biện pháp cụ
thể như sau:
8


- Giảm chi phí bán hàng: Tiêu thụ sản phẩm là khâu trực tiếp liên quan đến lợi
nhuận và là khâu được các nhà tư bản đặt sự quan tâm lên hàng đầu. Dù cho sản

phẩm có tốt như thế nào mà bộ máy bán hàng không tốt thì sản phẩm cũng không
được tiêu thụ hiệu quả, người tiêu dùng không tiếp xúc được với sản phẩm của . Vì
vậy, tổ chức bộ phận bán hàng chuyên nghiệp là vô cùng quan trọng, nó giúp nhà
thương nghiệp tiết kiệm được tương đối những chi phí phát sinh do bộ phận bán
hàng không chuyên nghiệp như chăm sóc khách hàng, thanh lí hàng tồn kho,…
- Quảng bá, mở rộng thị trường của sản phẩm: Bộ máy bán hàng cần tăng
cường hoạt động Marketing mở rộng thị trường và nâng cao thị phần. Hoạt động
này giúp các nhà tư bản quảng bá sản phẩm của mình, từ đó khẳng định chất
lượng, thu hút người tiêu dùng mua sản phẩm., nâng cao số lượng khách hàng, thu
về lợi nhuận cao hơn bình thường. Bên cạnh đó, thương hiệu cũng là một phần
quan trọng giúp các nhà tư bản thu được lợi nhuận.
- Giảm chi phí gián tiếp: Bao gồm chi phí khấu hao tài sản cố định, tiền lương
công nhân gián tiếp, chi phí văn phòng, tiếp khách, điện nước, điện thoại và các chi
phí bằng tiền khác, xây dựng phát động phong trào tiết kiệm chống lãng phí.
- Tìm nhà cung cấp chất lượng: Tư bản thương nghiệp cần phải tìm đối tác tư
bản công nghiệp uy tín và ổn định. Một nhà cung cấp lý tưởng sẽ không chỉ giữ
chân khách hàng bằng cách đưa ra mức giá hợp lý và cam kết thời gian giao hàng
đúng hạn, ngoài ra còn có thể tận dụng những dịch vụ và sản phẩm khác của họ.
…
3.

Đầu cơ tích trữ

Một số nhà tư trong những cách thức khác khá phổ biến đã được nhiều nhà
bản thương nghiệp sử dụng, chính là thu lợi nhuận bằng việc đầu cơ tích trữ. Tại
một thời điểm, họ bỏ tiền ra mua một lượng lớn hàng hóa nhưng không bán ngay
mà đợi đến khi hàng hóa đó trở nên khan hiếm trên thị trường. Khi nhu cầu của
người tiêu dùng đối với hàng hóa đó đến một thời điểm đạt mức đỉnh điểm, họ sẽ
tung ra sản phẩm với mức giá cao do cầu tăng mà cung thì có hạn. Như vậy, giá
bán khi ấy tăng cao hơn hẳn so với giá mua lúc ban đầu. Phần giá trị dôi ra ấy là lợi

nhuận siêu ngạch tư bản thương nghiệp thu về thông qua sự gian xảo trong kinh
doanh, mua rẻ bán đắt.
9


Tuy nhiên, biện pháp này có tính rủi ro cao vì nhu cầu của con người thay đổi
là điều không ai biết trước, vì thế quan hệ cung – cầu biến đổi bất thường và chỉ có
thể áp dụng trong một thời điểm ngắn. Có nhiều trường hợp nhà thương nghiệp bị
lâm vào tình trạng tồn đọng quá nhiều hàng hóa dư thừa, không đủ vốn để xoay
vòng, dẫn đến tình trạng bế tắc, cận kề phá sản.
4.

Các biện pháp gia tăng lợi nhuận trong nền công nghiệp hiện đại

Trong thời đại công nghiệp hóa – hiện đại hóa hiện nay, tư bản thương
nghiệp không chỉ đơn thuần là người bán hàng cho tư bản công nghiệp. Nhiều nhà
thương nghiệp cũng tham gia vào hoạt động sản xuất, hoàn thiện sản phẩm. Điều
này chứng tỏ nhà tư bản thương nghiệp cũng cần thuê công nhân như tư bản công
nghiệp để tham gia vào quá trình hoàn thiện sản phẩm mà họ đảm nhận từ tư bản
công nghiệp. Vì vậy, các biện pháp thu lợi nhuận siêu ngạch của nhà tư bản thương
nghiệp hiện nay cũng giống các biện pháp thu lợi nhuận của tư bản công nghiệp
như:
- Kéo dài thời gian lao động: “thời gian lao động được kéo dài ra vượt quá
thời gian lao động tất yếu trong khi năng suất lao động xã hội , giá trị sức lao động
và thời gian lao động tất yếu không thay đổi” [2]
- Giảm thời gian lao động tất yếu: Trong thời đại công nghiệp cơ khí phát triển
vượt bậc, việc áp dụng các kĩ thuật khoa học mới vào sản xuất để rút ngắn thời
gian lao động tất yếu, tăng năng suất lao động cá biệt là cực kì hợp lí. Đúng với
khái niệm về giá trị thặng dư tương đối là “được tạo ra do rút ngắn thời gian lao
động tất yếu bằng cách nâng cao năng suất lao động xã hội, nhờ đó tăng thời gian

lao động thặng dư lên trong điều kiện độ dài ngày lao động vẫn như cũ”3
- Cải tiến kỹ thuật, hợp lí hóa sản xuất
…

2[] Tr.238,

giáo trình “Những nguyên lí cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lenin”, 2010

3[]Tr.241,

giáo trình “Những nguyên lí cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lenin”, 2010
10


III. Ý nghĩa của việc tìm ra các giải pháp gia tăng lợi nhuận đối với tư bản
thương nghiệp
Theo lý thuyết, giá trị thặng dư đã được hình thành ngay từ trong sản xuất và
nằm trong giá trị sản phẩm khi tư bản công nghiệp hoàn tất một chu trình tạo ra sản
phẩm. Tư bản công nghiệp đúng ra sẽ là chủ thể được hưởng trọn vẹn toàn bộ
lượng giá trị thặng dư này, trong điều kiện các nhà tư bản công nghiệp sẽ đồng thời
chịu trách nhiệm cung ứng cũng như phân phối sản phẩm ra thị trường. Điều này
sẽ gây ra một khó khăn cho các nhà tư bản công nghiệp nếu phải thực hiện đồng
thời một chức năng hoàn toàn không liên quan với lĩnh vực chính đó là sản xuất
sản phẩm. Công việc phân phối và cung ứng sản phẩm ra thị trường đòi hỏi sự tập
trung chuyên môn riêng, sự đầu tư nguồn vốn cũng như nhân lực thích hợp vì
nhiệm vụ chính của công việc này tập trung xoay quanh vấn đề chuyển hóa giá trị
hàng hóa sang tư bản. Chính từ yêu cầu thực tế nêu trên, trong điều kiện nền sản
xuất tư bản chuyển đổi mạnh mẽ sang một giai đoạn phát triển cao với trình độ tổ
chức sản xuất và chuyên môn hóa sâu rộng, tư bản thương nghiệp đã khẳng định
chắc chắn vị trí của mình khi đảm nhiệm vai trò trung gian phân phối trong khâu

cung ứng và lưu thông hàng hóa. Sự ra đời và phát triển của tư bản thương nghiệp
đã giúp cho lưu thông hàng hóa thuận lợi, thị trường mở rộng, tốc độ chu chuyển
của tư bản tăng lên và do đó thúc đẩy sự phát triển của nền sản xuất tư bản chủ
nghĩa.
Tuy nhiên trong xã hội tư bản, không một nhà tư bản nào không nhắm đến cái
đích “lợi nhuận”. Bởi vậy, tư bản thương nghiệp, với vị thế vừa phụ thuộc, vừa độc
lập khỏi tư bản công nghiệp, cũng phải tự mình tìm ra các biện pháp phù hợp giúp
làm tăng lợi nhuận. Tư bản công nghiệp cũng vì lợi ích của mình mà phần nào
nhún nhường giúp cho tư bản thương nghiệp càng thuận lợi đạt được giá trị thặng
dư.
KẾT LUẬN
Từ những phân tích khách quan trên, ta có thể tạm thời rút ra được một số kết
luận về những biện pháp giúp nhà tư bản thương nghiệp gia tăng lợi nhuận khá
hiệu quả và tương đối đơn giản, phổ biến. Hiển nhiên các biện pháp đã nêu trên
chưa phải là toàn bộ bởi đó là những ý kiến chủ quan của bản thân người viết và sự
11


tìm hiểu trên cơ sở những tài liệu, nhưng cũng là một số biện pháp cơ bản giúp nhà
tư bản thương nghiệp trong nền kinh tế tìm hiểu và thường áp dụng để thu được
thêm một phần giá trị thặng dư và góp phần che dấu thêm một mức nữa quan hệ
bóc lột tư bản chủ nghĩa. Tư bản chủ nghĩa thành công phần lớn nhất là do sự bóc
lột của giai cấp tư sản thống trị trên pháo đài kinh tế qua các hình thức khác nhau
để gia tăng lợi nhuận và củng cố địa vị của mình.
Học thuyết về giá trị thặng dư là một trong hai chủ nghĩa quan trọng của chủ
nghĩa Mác. Áp dụng từ cơ sở lý luận đó vào thực tiễn là điều quan trọng để hình
thành những quy luật phát triển về kinh tế của các nhà tư bản thương nghiệp gia
tăng lợi nhuận vừa để khẳng định địa vị thống trị đồng thời đưa nền kinh tế xã hội
phát triển. Từ nội dung của học thuyết đưa vào thực tế của mỗi nền kinh tế xã hội
khác nhau là hoàn toàn khác nhau. Kinh tế của chủ nghĩa xã hội tư bản phát triển

với các hình thức khác nhau nhờ các biện pháp của các thương nhân tư bản trên
nền tảng của chủ nghĩa Mác soi sáng. Bởi, suy cho cùng sự phát triển của một nền
kinh tế là điểm thắt nút cho sự phát triển của xã hội.
Trên đây là kết quả nghiên cứu mà người viết thu thập và đúc kết được trong
quá trình thực hiện và hoàn thiện tiểu luận. Do hiểu biết còn hạn chế và thời gian
có hạn nên trong bài viết còn nhiều vấn đề chưa thực sự đầy đủ, chính xác, còn tồn
tại nhiều vấn đề thiếu tính thời sự. Rất mong nhận được sự xem xét, chỉ bảo, và
giúp đỡ sửa chữa, hoàn thiện của cô.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
2.
3.

Giáo trình “Những nguyên lí cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin” (NXB Chính trị
Quốc gia Hà Nội – 2010)
C.Mác và Ph.Ăngghen toàn tập, NKB CTQD Sự thật, H-1994
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia ( />%E1%BA%A3n_th%C6%B0%C6%A1ng_nghi%E1%BB%87p)

12