CHƯƠNG I
TỔNG QUAN
1. Thực trạng của vấn đề:
Bàn về thực trạng học tập của học sinh đối với bộ môn Tin học, bên cạnh
những học sinh vui thích, đam mê với việc học tập thì cũng có một bộ phận
không nhỏ các em không thích học, chán học, nguyên nhân là do mất hứng
thú học tập. Tình trạng chán học, không thích học do mất hứng thú học này đã
ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả học tập của các em nói riêng và chất lượng
giáo dục nói chung. Điều này có có ảnh hưởng lớn tới tương lai của các em.
Bên cạnh đó, cơ sở vật chất của nhà trường còn hạn chế. Phòng máy vi
tính chưa đáp ứng được nhu cầu thực hành của các em, dẫn đến tình trạng 3 4 học sinh thực hành trên 1 máy tính. Chưa kể đến một số máy thường xuyên
gặp sự cố hư hỏng. Do đó một số học sinh không có máy để thực hành gây
tâm lí bất bình chán nản cho học sinh. Các em lười học thực hành.
Nhìn chung các em học sinh lớp 5 chưa có cái nhìn toàn diện về môn
Tin học và những lợi ích thiết thực mà nó mang lại. Từ đó chưa có thái độ
nghiêm túc, đúng đắn và đầu tư đúng mức.
Theo Quyết định 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2006 Ban hành
chương trình Giáo dục phổ thông môn Tin học là môn học tự chọn do đó một
bộ phận phụ huynh, học sinh coi bộ môn Tin học là “môn phụ”, dễ học,
không cần phải tư duy, động não, dẫn đến tâm lí chủ quan. Các em ít chú ý
nghe giảng, lười suy nghĩ, không biết phân tích vấn đề, hay nhớ hoặc nhầm
lẫn giữa nội dung này và nội dung khác, càng không biết nêu vấn đề để bàn
bạc - thảo luận.
Từ đó các em nảy sinh một số biểu hiện tiêu cực như:
Thường xuyên không thuộc bài hay học đối phó, thuộc bài nhưng không
hiểu. Thích chơi hơn là học, các em hiện nay say mê với các loại game
online. Do đó việc giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống cho các em là rất cần
thiết trong giai đoạn hiện nay. Do không xuất phát từ lòng thích thú, đam mê
vi tính nên vẫn còn rất nhiều e em ngại thực hành. Không thích sử dụng máy
tính để luyện tập. Trên hết, các em tỏ ra thụ động, ít phát biểu, tiếp thu bài
chậm, kết quả học tập không cao. Nhận thức của một bộ phận không nhỏ phụ

huynh học sinh, ban ngành đoàn thể địa phương chưa đúng mức về vị trí vai
trò, tầm quan trọng của việc giáo dục rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh.
Coi đó là nhiệm vụ của riêng nhà trường. Nhận thức này là không phù hợp
trong bối cảnh của giáo dục cả nước trong thời kỳ đất nước ta đang hội nhập
với các nước trong khu vực và thế giới.
1


2. Lý do tạo ra sáng kiến
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Người có tài mà không có đức
là người vô dụng; Người có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”.
Đối với lứa tuổi học sinh trong giai đoạn hiện nay thì “tài” - tri thức, kiến
thức, kỹ năng học tập, kỹ năng làm việc và “đức” - đạo đức, nhân cách làm
người luôn là hai yếu tố song hành, gắn chặt với nhau tạo nên con người hoàn
thiện. Một nền giáo dục thành công cần chăm lo phát triển cả hai mặt tài - đức
cho học sinh. Trong giai đoạn hiện nay, vấn đề giáo dục đạo đức cho các em
học sinh đang thể hiện nhiều vấn đề gây nhức nhối trong dư luận xã hội. Tình
trạng bạo lực học đường ngày một đáng báo động. Học sinh vi phạm pháp
luật, học sinh đánh nhau, học sinh đánh giáo viên, các clip học sinh, nữ sinh
đánh nhau xuất hiện ngày càng nhiều như một bệnh dịch. Nhiều học sinh sống
khép kín, bị lôi cuốn vào thế giới ảo trên mạng Internet, nghiện game online.
Các nhà tâm lí học nghiên cứu và chỉ ra rằng hứng thú có một vai trò
quan trọng trong quá trình hoạt động của con người. Nó là động cơ thúc đẩy
con người tham gia tích cực vào hoạt động đó. Khi được làm việc có hứng thú
dù phải khó khăn con người cũng vẫn cảm thấy thoải mái và đạt được hiệu
quả cao. Trong hoạt động học tập, hứng thú có vai trò hết sức quan trọng.
Thực tế cho thấy hứng thú đối với các bộ môn của học sinh tỉ lệ thuận với kết
quả học tập của các em.
Cũng như các môn học khác, môn Tin học có nhiệm vụ và khả năng góp
phần vào việc thể hiện mục tiêu đào tạo của nhà trường. Đồng thời, cung cấp

cho học sinh những kiến thức cơ bản về khoa học máy tính, trang bị cho học
sinh một số kỹ năng cần thiết để học tập và làm việc hiệu quả.
Đối với học sinh, đặc biệt là học sinh bậc Tiểu học cần phải được giáo
dục, rèn luyện kỹ năng sống. Giáo dục kỹ năng sống càng trở nên cấp thiết
đối với thế hệ trẻ, bởi vì các em là những chủ nhân tương lai của đất nước.
Lứa tuổi học sinh là lứa tuổi đang hình thành những giá trị nhân cách, giàu
ước mơ, ham hiểu biết, thích tìm tòi, khám phá song còn thiếu hiểu biết sâu
sắc về xã hội, còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lôi kéo, kích động,…Vì vậy,
việc lồng ghép các môn học vào giáo dục kỹ năng sống cho thế hệ trẻ là rất
cần thiết.
Bản thân là một giáo viên Tin học, tôi nhận thức được rằng bên cạnh sự
truyền đạt kiến thức đến cho các em, tôi còn phải có nhiệm vụ hết sức quan
trọng đó là giáo dục, uốn nắn các em thành những con ngoan trong gia đình,
trò giỏi trong nhà trường và hữu ích cho xã hội. Ca dao có câu: “Dạy con từ
thưở còn thơ” - câu ca dao ấy đúng với cả ngày xưa và ngày nay. Thật vậy
việc hình thành và phát triển con người mới trước tiên là phải rèn luyện ngay
từ lứa tuổi Tiểu học. Trẻ em hôm nay là tương lai đất nước mai sau. Nếu được
2


giáo dục tốt sẽ thúc đẩy đất nước đi lên. Như Bác Hồ kính yêu đã từng dạy:
“Dân tộc Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, đất nước Việt Nam có thể
sánh vai với các cường quốc năm châu hay không chính là nhờ một phần lớn
vào công học tập của các cháu”. Nhận thức được tầm quan trọng này, giáo
dục các em học sinh ở lứa tuổi Tiểu học mà nhất là các em khối lớp 5 đang
trong độ tuổi phát triển mạnh về thể chất lẫn nhận thức là việc làm hết sức cấp
thiết. Do đó, tôi nghĩ tạo sự hứng thú trong từng tiết học Tin học lồng ghép
với rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh là một việc làm hết sức cần thiết.
Trực tiếp đứng lớp giảng dạy môn Tin học, tôi có nhiệm vụ giúp cho các
em hiểu được vai trò hết sức quan trọng của lĩnh vực công nghệ thông tin

trong xã hội hiện đại, tin học đã làm thay đổi nhận thức của con người và ứng
dụng trong hầu hết các hoạt động của xã hội loài người để từ đó các em dần
hình thành được những ước mơ, hoài bão cho mình để sau này sẽ trở thành
những thế hệ trẻ năng động, sáng tạo, nắm vững tri thức khoa học công nghệ,
làm chủ trong mọi hoàn cảnh công tác và hoạt động xã hội trong thời kỳ công
nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước. Bên cạnh đó, tôi cũng có trách nhiệm
giáo dục, rèn kỹ năng sống cho các em.
Tôi luôn trăn trở trước tình trạng các em bị lôi cuốn vào thế giới ảo trên
mạng Internet, nghiện game online nhất là khi tôi là một giáo viên chuyên về
lĩnh vực tin học. Chính vì thế càng thôi thúc tôi phải tìm ra một phương pháp
dạy sao cho phù hợp, giúp các em vừa yêu thích bộ môn Tin học, hiểu được
lợi ích của chiếc máy vi tính để ứng dụng vào việc học và cuộc sống như thế
nào; đồng thời cũng chỉ ra cho các em biết tác hại của việc nghiện game
online nguy hiểm ra sao. Hơn thế nữa, các em ở khối lớp 5 chỉ còn một
khoảng thời gian ngắn nữa thôi sẽ rời xa mái trường Tiểu học tiếp tục bước
vào cấp học cao hơn - cấp học sinh THCS. Và cấp học này chính là bước
chuyển tiếp từ lứa tuổi thiếu niên sang lứa tuổi dậy thì. Các em sẽ có nhiều
biến đổi sâu sắc về chất và lượng. Ở lứa tuổi này nếu được quan tâm giáo dục
tốt sẽ để lại trong quá trình phát triển nhân cách một định hướng tốt . Chính vì
vậy, tôi mạnh dạn nghiên cứu và đưa ra sáng kiến kinh nghiệm có tựa đề:
“Tạo hứng thú học môn Tin học và rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5”
với mong muốn cùng đồng nghiệp trao đổi kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau để
có thể hoàn thành tốt công việc giảng dạy và giúp các em học sinh sẽ có đủ tự
tin, bản lĩnh tiếp tục bước vào cấp học THCS cũng như có đủ nghị lực, niềm
tin để ứng phó với mọi khó khăn mà trong cuộc sống các em chắc chắn sẽ
gặp.

CHƯƠNG II
3



MÔ TẢ SÁNG KIẾN
I. Các giải pháp thực hiện sáng kiến:
1. Tạo môi trường học tập thân thiện, gần gũi giữa thầy và trò để học
sinh tự tin nói lên suy nghĩ của mình từ đó tạo cho các em niềm say mê,
hứng thú.
“Hãy để các em nói về môn học sẽ tốt hơn thầy cô nói về nó”.
Thật vậy, với các em lớp 5 thì môn Tin học là môn học còn khá mới mẻ
(mặc dù các em đã được học ở chương trình Tin học lớp 3 và lớp 4, nhưng
kiến thức vẫn còn khá nhiều để các em hiểu rõ vấn đề). Do đó, ngay từ buổi
học đầu tiên, giáo viên nên dành một ít thời gian đặt ra một số câu hỏi để khảo
sát cũng như gợi mở cho các em nói lên những điều các em suy nghĩ. Chẳng
hạn như:
Môn Tin học là một môn học khác hẳn với các môn học khác, bởi vì
trong quá trình học chúng ta sẽ được tiếp xúc nhiều với máy tính. Vậy bao
nhiêu em ở nhà đã có máy tính? Bao nhiêu em đã từng được tiếp xúc với máy
tính? Máy tính của em thường do ai sử dụng và sử dụng để làm gì? Em có
thích máy tính không? Vì sao chúng ta cần học cách sử dụng nó?...
Cho các em lần lượt trả lời, giáo viên tiếp nhận ý kiến. Thông qua đó,
giáo viên thấu hiểu hoàn cảnh, tâm tư, nguyện vọng, mức độ hiểu biết của các
em bước đầu xác định động cơ đúng đắn cho các em, tạo cho các em niềm
hứng thú say mê dành cho môn học. Từ đó, tìm và lựa chọn ra những phương
pháp dạy học phù hợp, hiệu quả. Đây cũng là một điều kiện rất quan trọng để
phát triển khả năng giao tiếp của học sinh. Giúp các em hình thành kỹ năng
sống một cách có hiệu quả hơn. Bởi học sinh không thể mạnh dạn, tự tin trong
một môi trường mà giáo viên luôn gò bó và áp đặt. Đây cũng chính là giúp
các em thể hiện kỹ năng tự tin của mình trước đám đông.
Ngoài ra trong quá trình học, giáo viên nên cho các em nói lên suy nghĩ
của mình về một vấn đề nào đó. Khi các em phát hiện ra vấn đề dù sai hay
đúng cũng tạo ở các em sự hứng thú và tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn. Các

em tiếp nhận kiến thức theo cách hiểu của mình, không gò bó, khuôn khổ.
Các em sẽ nhớ lâu và hiểu rất sâu. Và nếu có thể, thầy cô nên biến tiết học
thành một tiết trao đổi kiến thức giữa thầy và trò. Thầy nắm vai trò khởi
xướng, đánh giá và bổ sung những vấn đề mà học sinh chưa phát hiện hay
nhận xét chưa đúng. Phần phát hiện vấn đề, phân tích và đánh giá ban đầu nên
dành cho học sinh. Như thế sẽ giúp các em làm việc tích cực, vui vẻ, tự mỗi
em nói được tiếng nói, suy nghĩ của mình với bạn bè, với thầy cô một cách tự
tin mạnh dạn. Việc rèn luyện các kĩ năng này đã tạo ra được thói quen tốt cho
bản thân mỗi em, các em tham gia một cách chủ động tích cực vào quá trình
4


học tập, tạo điều kiện cho các em chia sẻ những kinh nghiệm, ý kiến hay để
giải quyết một vấn đề nào đó.
Tạo cho học sinh niềm say mê khi học. Bởi vì say mê là yếu tố không thể
thiếu giúp học sinh học tốt. Khi say mê các em sẽ thích khám phá những điều
hay ở môn học. Từ đó, các em không có cảm giác chán nản khi nghe thầy cô
giảng bài. Khi ấy, mỗi kiến thức thầy nói đều rất quan trọng, cần phải nghe và
tìm hiểu thật kỹ. Vậy để các em thấy hứng thú với môn học thì mỗi thầy cô
nên tạo cho các em sự yêu thích môn học. Để làm được điều đó không phải là
đơn giản. Trước tiên, các em phải xóa dần tâm lý phân biệt giữa môn chính và
môn phụ, vì đây là nguyên do khiến các em lơ là với những môn mà các em
cho là phụ. Tâm lý ấy sẽ làm cho tiết học rất nhàm chán. Các em thụ động và
tiếp tục lặp lại lối mòn “Thầy nói gì trò ghi nấy”. Thầy cô thường xuyên nhắc
nhở các em môn học nào cũng đều quan trọng và phải tạo cho các em áp lực
“Không học môn này không được”. Và thầy cô cũng nên đem thực tế vào quá
trình dạy để minh chứng điều mình đang nói, tạo cho bài giảng thêm phong
phú, thu hút hơn.
2. Công tác tư tưởng cho học sinh.
Sau khi đã tạo cơ hội cho các em nói về những suy nghĩ của chính bản

thân mình về môn Tin, tôi bắt đầu làm công việc công tác tư tưởng cho học
sinh.
Đây là công việc mà bản thân tôi cũng như hầu hết người giáo viên Tin
học nào cần phải làm là cho các em học sinh thấy được ý nghĩa to lớn và tầm
quan trọng của việc học môn Tin học. Để từ đó các em xác định được hướng
phấn đấu và nổ lực hết mình trong học tập. Đặc biệt, giáo viên nên phân tích
để học sinh thấy rõ sự cần thiết, hữu ích của môn Tin và mối tương quan của
môn Tin với các môn học khác.
Bước tiếp theo của quá trình này là tôi nêu cho các em thấy được các
thành tựu của ứng dụng Tin học nổi tiếng trên thế giới, Việt Nam. Các em có
thể tham gia các cuộc thi giải Toán, Tiếng anh và các môn học khác do Bộ
Giáo dục và Đào tạo tổ chức trên mạng. Điều này có nghĩa rất lớn tạo động
lực, tiền đề cho các em trước khi bắt đầu môn học.
Vì là học sinh lớp 5, lứa tuổi các em đã có sự hiểu biết nhất định, chính
vì thế tôi cũng không quên mở rộng thêm vốn kiến thức cho các em. Để các
em có được hình mẫu cho mình, từ đó các em có hướng phấn đấu để đạt ước
mơ của mình và đó cũng là kết quả giáo dục cần phải đạt được là rèn kỹ năng
sống, giúp cho các em có những ước mơ, hoài bão cho riêng mình. Và đây
cũng chính là kỹ năng xác lập mục tiêu cho cuộc đời.
5


Ví dụ khi dạy chương I - bài 1: Những gì em đã biết, ngoài những kiến
thức trong sách giáo khoa đòi hỏi các em phải nắm bắt được nội dung, tôi còn
gợi ý cho các em hiểu như sau: Em cứ tưởng tượng, máy tính của chúng ta
vừa được lắp ráp giống như một ngôi nhà vừa mới xây xong. Lúc bấy giờ,
trong nhà chưa có vật dụng gì nên không thể ở và sinh hoạt. Máy tính cũng
vậy, chỉ có phần cứng thôi thì chưa sử dụng được. Và việc mang lần lượt các
vật dụng cần thiết vào nhà tương tự như việc chúng ta cài đặt lần lượt các
phần mềm vào máy tính. Máy tính chỉ có thể hoạt động được khi có đầy đủ cả

phần cứng và phần mềm.

3. Dạy học gắn liền với thực tiễn.
“Giờ dạy tốt thường được bắt đầu bằng thực tiễn và kết thúc bằng thực
tiễn”.
Những gì được dạy trên lớp phải gắn với cuộc sống bên ngoài, hiện tại
và tương lai. Do vậy, ngay từ đầu, giáo viên nên phân tích cho các em thấy rõ
“Học Tin học là xuất phát từ nhu cầu thực tế”. Trước sự phát triển mạnh mẽ
của công nghệ thông tin, Tin học đang giữ một vai trò rất quan trọng trong
hầu hết các ngành nghề, lĩnh vực xã hội. Vì xã hội đang cần một thế hệ trẻ
năng động, tiến bộ, hiện đại, bắt kịp tri thức thời đại. Cho nên việc trang bị
kiến thức Tin học cho các em là vô cùng cần thiết. Và khi học tốt Tin học các
em dễ dàng tìm cho mình một công việc tương đối nhẹ nhàng với mức lương
ổn định sau này.
Bên cạnh đó, trong quá trình giảng dạy Tin học, tôi còn đặc biệt chú ý
đến những phần nội dung có thể liên hệ thực tế. Vì thực tế sẽ giúp các em
có sự nhìn nhận xác đáng về kiến thức được tiếp thu trên lớp. Các em
sẽ được thấy những điều thú vị và ham muốn khám phá môn học. Bởi
6


các môn học này theo nhận xét của nhiều học sinh là khô khan, phải
học bài nhiều và khó nhớ. Chính thế giới sinh động, biến hóa khôn
lường của thực tế xã hội sẽ làm cho các em luôn băn khoăn, trăn trở
“Tại sao nó lại như thế?”. Có câu hỏi đó, các em sẽ muốn tự mình
tìm hiểu, khám phá, giải đáp thắc mắc. Từ đó các em tự vận động,
nghĩ ra nhiều câu hỏi để chất vấn giáo viên ở các tiết học. Chính sự
trao đổi qua lại giữa thầy và trò làm tiết học thêm sôi động và hiệu
quả hơn rất nhiều trong việc giúp học sinh nắm bắt và hiểu thật sâu
bài học. Ngoài ra, thực tế làm cho bài giảng của giáo viên thêm

phong phú và xóa dần tư tưởng “Kiến thức trong sách giáo khoa chỉ
là những kiến thức suông” ở học sinh.
Tốt nhất là đưa ra ví dụ liên quan đến công việc hàng ngày của học sinh
giúp học sinh tò mò và nhận ra rằng giờ học đã đề cập đến những vấn đề hết
sức gần gũi, hữu ích. Khi học sinh thấy rõ lợi ích của môn học, các em sẽ tiếp
thu bài tốt hơn, tập trung hơn. Đến cuối bài, giáo viên cần thiết lập lại mối
quan hệ giữa bài học với đời sống thực tiễn.
Bài học bắt đầu bằng thực tiễn và kết thúc cũng bằng thực tiễn, như thế
mới đảm bảo được việc học đi đôi với hành.
* Một số nội dung có dể dàng liên hệ thực tế trong bộ môn Tin học 5:
Khi dạy bài 1 – chương 1: Những gì em đã biết
Ở phần 2- Máy tính có khả năng thực hiện tự động các chương trình
do con người viết. Để minh họa cho điều này, tôi có thể liên hệ thực tế
như sau:
Đặt câu hỏi: Khi các em đi mua sắm ở siêu thị lớn, các em thấy nhân
viên trong siêu thị tính tiền cho chúng ta bằng hình thức nào?
(Chắc chắn sẽ có rất nhiều em miêu tả đúng: Nhân viên đưa món hàng
vào một thiết bị để nhận biết và xử lí bằng máy tính, sau đó sẽ in hóa đơn ra
cho chúng ta.) Từ đó tôi phân tích thêm sau đó kết luận đây là một ứng dụng
rất hiệu quả mà máy tính đã giúp con người dựa vào khả năng kì diệu của nó.
Đồng thời giải thích cho học sinh hiểu rằng để máy tính có thể làm được
những điều kỳ diệu trên tất cả nhờ vào sức lao động, trí tuệ của con người mà
có.

7


Máy tính phục vụ trong việc tính tiến ở siêu thị

Máy rút tiền tự động (ATM)


Hay như: Máy tính xử lý thông tin vào và cho kết quả là thông tin ra. Tôi
đã yêu cầu học sinh mở chương trình CALCULATOR (Bằng cách vào Start
 Programs  Accessories  calculator) và tính tổng của 8 và 6. Như vậy
thông tin vào là 8 và 6; thông tin ra là 14.

4. Tạo không khí tích cực trong giờ giảng.
Giáo viên giữ một vai trò rất quan trọng trong sự thành công của mỗi
buổi học. Học sinh có hào hứng tham gia đóng góp cho tiết học, có sôi nổi
hăng hái xây dựng bài hay không, có thu nhận những vấn đề mà giáo viên
truyền đạt hay không đôi khi bí quyết lại nằm ở những vấn đề tưởng chừng rất
đơn giản. Với việc tạo cơ hội cho học sinh phát biểu sẽ giúp các em tích cực
xây dựng bài, giáo dục cho các em hiểu rằng học tập vừa là quyền được học,
vừa là nhiệm vụ của các em. Tạo ra nhu cầu hứng thú về sự hiểu biết dần dần
hình thành nhu cầu học tập với tinh thần tự giác, có thái độ đúng đắn.
Dạy trẻ phải giữ gìn “Toàn vẹn cái tính vui vẻ hoạt bát, tự nhiên, tự
động, trẻ trung của chúng, chớ nên làm cho chúng hóa ra những người già
sớm”, lời Bác Hồ kính yêu đã từng nhắc nhở riêng cho ngành giáo dục Việt
Nam chúng ta như thế. Chính vì vậy, trong từng tiết dạy của mình, tôi luôn
8


niềm nở với học sinh, tạo ra môi trường học tập thật gần gũi, thân thiện giữa
thầy trò với nhau. Đôi khi đặt câu hỏi gợi ý pha chút dí dỏm cho nhiều em trả
lời theo suy nghĩ của riêng mình nhằm đóng góp ý tưởng cho bài học. Đặc
biệt lứa tuổi Tiểu học, các em rất thích được thầy cô khen ngợi, tuyên dương.
Vì vậy, khi các em trả lời câu hỏi đúng, tôi tuyên dương các em trước tập thể
lớp học nhằm giúp cho các em sẽ hăng hái, có hứng thú hơn trong những lần
phát biểu sau. Ngược lại, em nào trả lời chưa đúng, tôi kịp thời động viên,
khích lệ nhằm giúp các em sẽ tự tin, mạnh dạn hơn để tiếp tục tham gia xây

dựng bài những lần tiếp theo. Song song đó, tôi cũng tạo bầu không khí học
tập vui tươi, thoải mái cho các em nhằm giúp các em hểu rằng: “Trường học
thật sự trở thành ngôi nhà thứ hai của các em, các thầy cô giáo là những người
thân trong gia đình".
Buổi học đầu tiên làm quen với các em, tôi đã sử dụng một thủ thuật nhỏ
như sau để khuyến khích các em hăng hái phát biểu xây dựng bài. Vì lí do tôi
không nhớ, chưa biết hết tên các em học sinh trong lớp nên sau phần giới
thiệu ngắn gọn về bản thân mình, tôi đã đặt ra cho học sinh một yêu cầu nhỏ:
“Khi các em đứng dậy, các em phải giới thiệu họ tên của mình cho thầy biết
trước khi trả lời câu hỏi”. Các em sẽ tỏ ra thích thú khi nhận được yêu cầu
như vậy. Đôi khi các em xung phong phát biểu không phải để trả lời câu hỏi
mà chủ yếu là được giới thiệu tên mình, lâu dần sẽ hình thành thói quen tốt là
thường xuyên phát biểu. Và các em còn lại cũng tập trung hơn để lắng nghe
câu trả lời của bạn vì có phần giới thiệu tên rất hấp dẫn. Như vậy các em sẽ có
cảm giác mình được thầy cô và các bạn quan tâm, tôn trọng, tâm lí thoải mái
và vui vẻ. Chính không khí học tập như vậy sẽ giúp học sinh tránh được tình
trạng nghe giảng trên lớp một cách ép buộc, thụ động, tâm lí bắt buộc chú ý
nghe giảng trên lớp vì sợ thầy cô quát mắng theo đó cũng giảm dần. Tức là xu
hướng học với động cơ bên ngoài, phụ thuộc nhiều vào người khác hoặc do
thành tích cũng giảm dần.
Giáo viên là người đóng vai trò hướng dẫn, là trung tâm thu hút học sinh
tham gia đóng góp, xây dựng bài trong các tình huống. Do vậy giáo viên cần
lưu ý một số vấn đề sau:
- Giáo viên phải có phong thái chững chạc, nghiêm túc nhưng lại hết sức
vui vẻ, gần gũi, hòa đồng với các em.
- Lời nói phải rõ ràng, dễ hiểu, ấn tượng, luôn gây tạo sự hấp dẫn và pha
trộn ít hài hước trong các tình huống. Nhằm tác động đến tình cảm, tâm lí và
đem lại niềm vui tươi, sự hứng thú trong học tập cho học sinh.
- Biết phối hợp hài hòa giữa lời nói và các động tác cần thiết (Cơ mặt,
tay, chân,…), để học sinh dễ dàng nắm bắt nội dung và đầu tư suy nghĩ.

9


Đồng thời vào mỗi tiết học (giờ lý thuyết lẫn thực hành), tôi luôn chú ý
đến tư thế ngồi học của các em (mặc dù tư thế ngồi trước máy tính các em đã
được học ở chương trình Tin học lớp 3, tuy nhiên vẫn có một vài em ngồi sai
tư thế) nhằm giúp các em có thái độ đúng đắn, nghiêm túc khi làm việc trên
máy tính như tư thế ngồi đúng, gõ phím theo đúng ngón,... Đây cũng là một
cách rèn kỹ năng sống nhằm giúp các em có kỹ năng phục vụ bản thân, rèn
luyện sức khỏe của chính bản thân.
5. Tổ chức giờ học thực hành hiệu quả.
Ngay buổi học đầu tiên giáo viên cần quán triệt, sắp xếp chỗ ngồi cho
học sinh và thực hiện các công việc sau:
+ Chia nhóm và đặt tên cho từng nhóm: Mỗi nhóm 4-6 học sinh, được
chia theo nhóm học trên lớp. Trong mỗi nhóm có nhóm trưởng để điều hành
nhóm.
+ Sinh hoạt cho các em biết cách thức khi thực hành: Mỗi nhóm có 02
máy tính để thực hiện, mỗi máy có 2 đến ba em vì vậy khi thực hành bạn ngồi
bên phải chuột mỗi máy sẽ là người thực hiện trước sau đó lần lượt đến các
bạn còn lại. Trong khi bạn điều khiển máy thì các bạn còn lại phải quan sát và
hỗ trợ bạn khi cần thiết.
+ Học sinh cần chú ý và nghiêm túc thực hiện hiệu lệnh của giáo viên.
Biện pháp này nhằm giúp các em có thái độ đúng đắn trong học tập, chú
ý, quan sát đến mọi người xung quanh, các em không còn thái độ hời hợt với
môn học cũng như giúp các em biết quan tâm đến mọi việc xung quanh hơn.
Hiệu quả đào tạo kĩ năng sống không đo đếm được bằng những con số
chính xác nhưng được thể hiện bằng những biểu hiện cụ thể: Các em có ý
thức, thái độ học tập tốt hơn; luôn hoà đồng với bạn bè; tự tin khi thể hiện khả
năng hiểu bài của mình ... . Qua phương pháp này giúp tôi có thêm kinh
nghiệm trong việc giúp các em rèn kỹ năng sống cho chính bản thân các em.

Việc sinh hoạt theo nhóm tạo môi trường làm việc thân thiện, giúp các em cải
thiện hành vi giao tiếp thông qua các hoạt động trao đổi diễn ra thường xuyên.
Các em trở nên thân thiện, từ đó giúp bầu không khí học tập, lao động trở nên
sôi động hơn. Tham gia sinh hoạt theo nhóm giúp các em học sinh hưng phấn
hơn trong học tập và tạo nên cách ứng xử hợp lý trong mọi tình huống, giúp
các em biết cùng nhau hợp tác và chia sẻ trong học tập và cuộc sống.
6. Tận dụng nội dung bài học, sưu tầm tài liệu, tranh ảnh nhằm nuôi
dưỡng ước mơ và hình thành nhân cách cho học sinh.
10


Cũng như các môn học khác, quá trình dạy học môn Tin học phải là một
quá trình thống nhất giữa dạy chữ và dạy người. Để làm được điều này, người
giáo viên Tin học một mặt phải thực hiện phần nhiệm vụ chung giống như
giáo viên các bộ môn khác, nhưng mặt khác còn cần phải khai thác khả năng
của nội dung môn để góp phần vào việc thực hiện mục tiêu nhà trường. Bao
gồm có: Giáo dục tư tưởng chính trị cho học sinh; Giáo dục lòng yêu nước,
yêu chủ nghĩa xã hội; Giáo dục lòng tự hào về tiềm năng Tin học của đất
nước; Giáo dục nhân cách cho học sinh trong dạy học Tin học. Chính vì
những điều trên, trong quá trình giảng dạy, tôi luôn tận dụng nội dung bài học
để có những phương pháp tốt nhất nhằm gây sự hứng thú trong môn học đối
với các em. Đồng thời cũng không quên lồng ghép vào việc rèn kỹ năng sống
cho học sinh. Bởi vì rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh là một việc làm hết
sức cần thiết của xã hội, các em không chỉ biết học giỏi về kiến thức mà còn
phải biết ứng phó, thích nghi với cuộc sống hiện đại.
Sách giáo khoa Cùng học Tin học quyển 3 bao gồm có 7 chương, mỗi
chương có những bài cụ thể. Trong từng chương, nếu tôi nhận thấy bài nào có
thể vừa dạy, vừa lồng ghép vào rèn kỹ năng sống cho học sinh, bằng kinh
nghiệm học tập từ đồng nghiệp cộng với vốn kiến thức mà bản thân tích lũy
được, tôi sẽ cố gắng vận dụng vào bài giảng.

Ví dụ khi dạy bài “Thông tin được lưu trong máy tính như thế nào? ”, tôi
sẽ hỏi ý kiến của từng em về việc sắp xếp góc học tập của mình tại gia đình
như thế nào? Sau đó sẽ đúc kết các câu trả lời lại để giúp các em hiểu rằng sắp
xếp góc học tập cần có trật tự, ngăn nắp, dễ tìm. Từ đó dẫn đến nhu cầu về tổ
chức thông tin trên máy tính và các khái niệm ban đầu về tệp và thư mục.
Giúp các em hiểu rằng nếu sắp xếp trên máy tính có trật tự, việc tìm thông tin
trên máy tính sẽ dễ dàng hơn mà không cần bất cứ công cụ gì khác. Qua đó
cũng rèn cho học sinh cách làm việc cẩn thận và có tổ chức, có suy nghĩ trước
khi thực hiện công việc,giữ gìn ngăn nắp đồ dùng cá nhân và của tập thể.

Sắp xếp sách vở trong góc học tập

11


Sắp xếp thông tin trong các tệp và thư mục
Hay như khi dạy chương 5: EM TẬP SOẠN THẢO, ngoài việc tạo ra sự
hứng thú cho các em khi tự tay mình gõ và trình bày một đoạn văn, một bài
thơ,... một cách cân đối, sáng sủa, rõ ràng, được chèn bằng những hình ảnh có
sẵn,... tôi còn khơi dậy nơi các em một thái độ làm việc đúng đắn nhằm giúp
các em hiểu rằng học môn Tin học chính là học văn hóa Tin học. Nhất là trong
khi gõ văn bản, yêu cầu gõ chính xác và tôn trọng ngôn ngữ tiếng Việt là rất
cần thiết. Bên cạnh đó, khi các em đã trang bị cho mình một kiến thức nhất
định, đó là các em có thể tự tay mình trình bày văn bản một cách đẹp mắt, tôi
sẽ đưa ra cho các em một số bài thơ có tính giáo dục yêu cầu các em gõ và
trình bày, đồng thời nêu lên ý nghĩa của bài thơ ấy. Ví dụ như để các em tuân
thủ luật giao thông và cách đi đường, tôi đặt ra những bài hát ngắn để các em
gõ và trình bày vào máy tính:
12



“Ai ơi ta nhớ không quên ngày ngày khuyên nhau
Mỗi khi ra đường ra phố lòng luôn nhủ lòng
Mình đi xe đội mũ an toàn là hạnh phúc người ơi!
Ơi người hãy nhớ “An toàn giao thông”
Hay có thể đưa ra một bài thơ giúp các em có mẹo vặt trong việc học
toán:
Muốn tìm diện tích hình thang
Đáy lớn, đáy nhỏ ta mang cộng vào
Rồi đem nhân với chiều cao
Chia đôi, lấy nửa thế nào cũng ra.
Đặc biệt phần mềm Paint (vẽ tranh) là một chương rất khó mà hầu hết
học sinh nào cũng lo sợ, đòi hỏi các em có tính thẩm mĩ rất cao khi mà đây lại
là cách cầm chuột để vẽ. Nhưng nếu người giáo viên biết tận dụng phần mềm
này để vừa khai thác tối đa năng khiếu cũng như giáo dục kỹ năng sống cho
các em thì đó chính là một phương pháp rất hay và có ý nghĩa. Ví dụ ngoài
những bài thực hành trong sách giáo khoa, nếu có thời gian, tôi sẽ đưa ra
những đề tài về các chủ đề như: Bảo vệ môi trường, góc học tập của em,
phong cảnh làng quê,.... để phát huy năng khiếu cũng như giáo dục, khơi gợi
lòng yêu Quê hương - đất nước, bảo vệ môi trường xung quanh các em bằng
những việc làm thiết thực hàng ngày: vệ sinh trường, lớp; biết giữ gìn góc học
tập ngăn nắp,....

Tranh vẽ phong cảnh làng làng quê của học sinh lớp 5A1
13


Tranh vẽ chú bộ đội của học sinh lớp 5A2

Tranh vẽ em học giao thông của học sinh lớp 5A3


II. Hiệu quả của sáng kiến.
Qua quá trình thực nghiệm dạy học chú trọng nâng cao hứng thú cho
học sinh lớp 5 khi học môn Tin hoc. Tôi nhận thấy học sinh đã có nhiều
chuyển biến trong hoạt động nhận thức. Có hướng đi đúng trong việc phát
hiện kiến thức, tích cực học tập.
Tôi đã tiến hành áp dụng sáng kiến kinh nghiệm “Tạo hứng thú học môn
Tin học và rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5” vào những tiết dạy Tin học
tại khối lớp 5 theo hướng đổi mới đã trình bày và đối chứng với phương pháp
dạy truyền thống kết quả chuyển biến rõ rệt.
14


Các em học chuyên cần hơn, thích học môn Tin hơn và tích cực trong
các tiết học.
Đảm bảo được sự công bằng giữa các học sinh và điều quan trọng là em
nào cũng được điều khiển máy trong giờ học thực hành.
Các em không còn tình trạng chen lấn, tranh giành nhau để giành máy
khi thực hành như trước.
Các tiết dạy Tin mà bản thân thực hiện luôn diễn ra trong không khí vui
tươi, nhẹ nhàng và thân thiện, làm cho học sinh cảm nhận được: “Mỗi ngày
đến trường là một niềm vui”.
Các em có ý thức tự nguyện, tự giác, tự chủ, phát huy tính tích cực trong
mọi hoạt động rèn luyện kĩ năng sống.
Không chỉ rèn luyện cho mình mà quan tâm đến việc rèn luyện chung
của cả một tập thể tổ, lớp và rộng hơn, của trường mình (Các em luôn có ý
thức giữ gìn vệ sinh trường, lớp xanh - sạch - đẹp).
Luôn đảm bảo đầy đủ 4 nhóm quyền cơ bản của trẻ em, đó là: Quyền
được sống còn; quyền được bảo vệ; quyền được phát triển; quyền được tham
gia.

* Chất lượng giảng dạy môn tin học khối lớp 5 được thể hiện trong
bảng sau (Năm học 2017-2018 - Tổng số học sinh lớp 5: 77 em).
Thái độ học tập
Hoàn thành tốt
Hoàn thành
Chưa hoàn thành

Trước khi thực hiện
SL
%
10
13
59
76,7
8
10,3

Sau khi thực hiện
SL
%
63
81,8
14
18,2
0
0

Mức độ
tăng giảm
Tăng 68,8%

Giảm 58,5%
Giảm 100

III. Khả năng áp dụng, nhân rộng sáng kiến.
Sau khi áp dụng các biện pháp trên, tôi nhận thấy một số học sinh từ
chỗ không thích học, chán học trở nên nên siêng năng, hứng thú trong học tập
hơn dẫn đến kết quả học tập tốt hơn. Sáng kiến của tôi đã được áp dụng cho
học sinh lớp 5 trường tiểu học xã Đồng Tâm và có thể áp dụng với học sinh
khối lớp 3,4 trong nhà trường cũng như trong giảng dạy môn tin học cho học
sinh khối lớp 3,4,5 trong toàn huyện.

CHƯƠNG III
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT/ KIẾN NGHỊ
15


I. Kết luận.
Đào tạo mầm non của đất nước là công việc hết sức quan trọng, đào tạo
nên con người có ích cho xã hội là một việc làm không chỉ một người làm
nên mà phải là cả xã hội; mà người đào tạo nên nhân cách tri thức trẻ là
người giáo viên nhân dân. Công việc ấy phải được thực hiện thường xuyên,
liên tục, hằng ngày, mọi lúc. Vì thế mỗi người giáo viên chúng ta là một tấm
gương sáng cho học sinh noi theo.
Việc tạo hứng thú trong học tập cho học sinh là điều kiện tiên quyết, là
cách tối ưu giúp các em lĩnh hội tri thức cũng như đảm bảo cho sự thành
công trong cuộc đời của mỗi cá nhân.
Sống, học tập, lao động là những vấn đề thiết yếu mà tôi luôn cố gắng để
ươm mầm cho thế hệ trẻ. Bởi trẻ em là hạnh phúc của gia đình, tương lai của
đất nước, là lớp người kế tục sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc, là nhân
tố để cây đời mãi mãi xanh tươi. Việc chăm sóc và giáo dục trẻ em, bồi dưỡng

trẻ em trở thành công dân tốt của đất nước là một công việc vô cùng quan
trọng mà mỗi giáo viên chúng tôi phải cùng có trách nhiệm giống như câu
danh ngôn của Gôlôbôlin đã từng nói:
“Nếu người kỹ sư vui mừng nhìn thấy cây cầu mình mới vừa xây xong,
người nông dân mỉm cười nhìn đồng lúa mình mới vừa trồng, thì người giáo
viên vui sướng khi nhìn thấy học sinh đang trưởng thành, lớn lên”.
II. Đề xuất/kiến nghị.
Để nâng cao chất lượng học sinh, giúp các em nắm được kiến thức, vận
dụng vào thực hành, tôi mạnh dạn đưa ra một số đề xuất sau:
1. Về phía nhà trường
- Thường xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề, bồi dưỡng, nâng
cao trình độ cho giáo viên.
- Tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất (phòng máy), phương tiện dạy
học góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy.
2. Đối với giáo viên
- Không ngừng nâng cao trình độ bản thân bằng cách tự học qua đồng
nghiệp hay tham khảo thêm tài liệu hay trên các phương tiện nghe nhìn.
- Khi lên kế hoạch bài học cần chuẩn bị kỹ nội dung, đồ dùng và các
phương pháp dạy học.
Trên đây là những giải pháp, kinh nghiệm mà bản thân đã đúc kết thông
qua quá trình dạy học ở trường. Mặc dù bản thân đã có nhiều cố gắng song
không thể tránh khỏi những thiếu sót và những ý kiến chủ quan. Kính mong
16


sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp để sáng kiến
ngày một hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Đồng Tâm, ngày 26 tháng 10 năm 2018
HIỆU TRƯỞNG


NGƯỜI VIẾT

Nguyễn Thị Nga

Lê Quang Huy

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
17


STT

Tên tác giả

Tên tài liệu

Nhà xuất bản

1

Dự án phát triển
giáo viên Tiểu học- Đổi mới phương pháp dạy
Bộ Giáo dục và
học ở Tiểu học.
đào tạo

2

Nhóm tác giả biên

soạn

Tài liệu Bồi dưỡng
thường xuyên cho giáo
viên Tiểu học

NXB Giáo dục.

5

Bộ GD&ĐT

Sách Cùng học tin học
quyển 1,2,3

NXB Giáo dục.

6

7

8

Nhóm tác giả biên
soạn

PGS. Trần Trọng
Thủy

NXB Giáo dục.


Một số kĩ thuật nhằm giúp
cho giáo viên giải quyết
Phòng tiểu học –
những khó khăn cho học
mầm non
sinh tiểu họctrong học tập

Sinh lí học trẻ em

Một số tài liệu hỗ trợ khác
trên internet

18

Dự án phát triển
giáo viên Tiểu
học-Bộ GD- ĐT.
- NXB Giáo dục –
NXB Đại học sư
phạm.