TRẦN THỊ THANH TÂM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2

TRẦN THỊ THANH TÂM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ Ở TRƯỜNG MẦM NON
THEO CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN THANH TRÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

KHÓA: XX - 2018

HÀ NỘI, 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2

TRẦN THỊ THANH TÂM

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ Ở TRƯỜNG MẦM NON
THEO CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN THANH TRÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS TRẦN TRUNG

HÀ NỘI, 2018


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tác giả luận văn xin trân trọng cảm ơn tới:
Trƣờng Đại học Sƣ Phạm 2 Hà Nội và tập thể các thầy giáo, cô giáo trực tiếp
tham gia giảng dạy lớp cao học QLGD K20, tận tình cung cấp những kiến thức quý
báu, tạo điều kiện thuận lợi cho tất cả các học viên K20 nói chung và tác giả nói
riêng đƣợc học tập và nghiên cứu tại Đại học Sƣ Phạm Hà Nội 2 để tác giả có
những kỹ năng cần thiết thực hiện luận văn hoàn chỉnh.
Đặc biệt, tác giả bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất đến PGS.TS
Trần Trung, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình
nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Xin chân thành cảm ơn phòng GD&ĐT huyện Thanh Trì, CBQL các trƣờng
mầm non, Ban giám hiệu và giáo viên 3 trƣờng mầm non C thị trấn Văn Điển, Tân
Triều, B Ngũ Hiệp trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội đã tạo điều kiện
về thời gian, cung cấp số liệu, đóng góp nhiều ý kiến cho tôi khi nghiên cứu đề tài.
Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài, mặc dù có nhiều cố gắng song
luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Kính mong nhận đƣợc sự
chỉ dẫn của Hội đồng chấm luận văn, sự góp ý của quý thầy cô, cùng các bạn bè
đồng nghiệp để luận văn hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày 30 tháng 6 năm 2018
Tác giả


Trần Thị Thanh Tâm


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là
trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác. Mọi thông tin trích dẫn trong luận
văn đƣợc lấy từ các nguồn tin cậy, có kiểm soát.
Hà Nội, ngày 30 tháng 6 năm 2018
Tác giả

Trần Thị Thanh Tâm


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................... 4
3. Nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................................. 4
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 4
5. Giả thuyết khoa học ................................................................................................ 5
6. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................... 5
7. Cấu trúc luận văn .................................................................................................... 6
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ SỰ
PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ Ở TRƢỜNG MẦM NON THEO CHUẨN PHÁT
TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI ............................................................................................ 7
1.1. Khái lƣợc tổng quan nghiên cứu vấn đề .............................................................. 7
1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới ............................................................................. 7
1.1.2. Các nghiên cứu trong nƣớc ............................................................................... 8
1.2. Một số khái niệm cơ bản .................................................................................... 10

1.2.1. Quản lý ............................................................................................................ 10
1.2.2. Quản lý giáo dục ............................................................................................. 10
1.2.3. Đánh giá .......................................................................................................... 11
1.2.4. Chức năng, nguyên tắc, quy trình của đánh giá trong giáo dục ...................... 13
1.2.5. Đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non........................................... 14
1.2.6. Quản lý đánh giá trẻ ở trƣờng mầm non ........................................................ 16
1.3. Giới thiệu về chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi tại trƣờng mầm non ............ 17
1.3.1. Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ........................................................................ 17
1.3.2. Mục đích ban hành chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ......................................... 17
1.3.3. Nội dung chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi......................................................... 18
1.3.4. Hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn
phát triển trẻ em 5 tuổi ............................................................................................. 20


1.4. Quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo
chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi. ................................................................................... 21
1.4.1. Nguyên tắc quản lý.......................................................................................... 21
1.4.2. Nội dung quản lý.............................................................................................22
1.4.3. Điều kiện đảm bảo cho quản lý hiệu quả ........................................................ 25
1.5. Yếu tố tác động đến quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở
trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi ...................................................... 26
1.5.1. Đặc điểm phát triển tâm lý của trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi .................................. 26
1.5.2. Gia đình ........................................................................................................... 28
1.5.3. Nhà trƣờng ...................................................................................................... 29
Kết luận chƣơng 1 ..................................................................................................... 34
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT
TRIỂN CỦA TRẺ Ở TRƢỜNG MẦM NON THEO CHUẨN PHÁT TRIỂN
TRẺ EM 5 TUỔI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH TRÌ, THÀNH PHỐ HÀ
NỘI ............................................................................................................................ 35
2.1. Một số nét về sự phát triển giáo dục mầm non huyện Thanh Trì ...................... 35

2.1.1. Vị trí địa lý, kinh tế- xã hội, giáo dục ở huyện Thanh Trì .............................. 35
2.1.2. Khái quát giáo dục mầm non huyện Thanh Trì .............................................. 37
2.2. Đặc điểm tình hình của 3 trƣờng mầm non công lập đƣợc chọn nghiên cứu
thực trạng................................................................................................................... 46
2.2.1. Trƣờng mầm non C thị trấn Văn Điển - Thanh Trì - Hà Nội.......................... 46
2.2.2. Trƣờng mầm non Tân Triều ............................................................................ 47
2.2.3. Trƣờng mầm non B xã Ngũ Hiệp.................................................................... 48
2.3.Tóm tắt về hoạt động khảo sát ............................................................................ 48
2.3.1. Mục đích khảo sát ........................................................................................... 48
2.3.2. Đối tƣợng khảo sát .......................................................................................... 49
2.3.3. Nội dung khảo sát............................................................................................ 49
2.3.4. Công cụ khảo sát ............................................................................................. 49
2.3.5. Tiến hành khảo sát và xử lý dữ liệu ................................................................ 49


2.4. Thực trạng hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn phát triển
trẻ em 5 tuổi tại các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì ........................................... 50
2.4.1. Hiểu biết của giáo viên về các nội dung đánh giá sự phát triển của trẻ theo
chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi .................................................................................... 50
2.4.2. Hiểu biết của CBQL, GV, phụ huynh về vấn đề liên quan đến hoạt động đánh
giá sự phát triển của trẻ 5 tuổi ................................................................................... 51
2.4.3. Thực trạng việc đánh giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn PTTE5T tại các
trƣờng mầm non huyện Thanh Trì ............................................................................ 53
2.4.4. Phối hợp giữa nhà trƣờng với phụ huynh học sinh trong hoạt động đánh giá
sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T ................................... 55
2.4.5. Thuận lợi và khó khăn của giáo viên trong việc đánh giá sự phát triển của trẻ ở
trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T trên địa bàn huyện Thanh Trì ............................ 56
2.5. Thực trạng công tác quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở
trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T trên địa bàn huyện Thanh Trì ....................... 57
2.5.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo lớn 5

tuổi theo chuẩn PTTE 5T tại các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì ....................... 57
2.5.2. Thực trạng chỉ đạo tổ chức đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non
theo chuẩn PTTE5T trong huyện Thanh Trì ............................................................. 59
2.5.3. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá giáo viên trong hoạt động đánh giá sự
phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi trên địa bàn
huyện Thanh Trì ........................................................................................................ 60
2.5.4. Thực trạng quản lý việc tổ chức các hoạt động bồi dƣỡng cho GV dạy lớp
mẫu giáo 5 tuổi về hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn PTTE5T ... 62
2.5.5. Thực trạng về quản lý việc xây dựng bộ công cụ đánh giá trẻ MGL 5 tuổi .. 64
2.6. Đánh giá những yếu tố ảnh hƣởng đến việc quản lý hoạt động đánh giá sự
phát triển của trẻ theo chuẩn PTTE5T trong các trƣờng mầm non huyện Thanh
Trì .............................................................................................................................. 66
2.7. Đánh giá chung về thực trạng ............................................................................ 68
2.7.1. Những mặt mạnh ............................................................................................. 68


2.7.2. Những mặt hạn chế ......................................................................................... 69
2.7.3. Nguyên nhân ................................................................................................... 70
Kết luận chƣơng 2 ..................................................................................................... 72
Chƣơng 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT
TRIỂN CỦA TRẺ Ở TRƢỜNG MẦM NON THEO CHUẨN PTTE 5T
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH TRÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ......................... 73
3.1. Nguyên tắc xây dựng các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát
triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T trên địa bàn huyện Thanh
Trì, thành phố Hà Nội ............................................................................................... 73
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu.................................................................. 73
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện ................................................................. 73
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .................................................................. 73
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ................................................................. 73
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi. ................................................................... 73

3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở
trường mầm non theo chuẩn PTTE 5T trên địa bàn huyện Thanh Trì,
thành phố Hà Nội .................................................................................................... 74
3.2.1. Biện pháp 1: Thông qua việc tuyên truyền, trao đổi, tập huấn, học tập, đóng
góp ý kiến, giúp GV nhận thức tầm quan trọng về hoạt động đánh giá sự phát triển
của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T cho GV và PHHS .......................... 74
3.2.2. Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch thực hiện hoạt động đánh giá sự phát triển
của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T cụ thể, sáng tạo, khoa học phù hợp
với điều kiện thực tế của trƣờng ............................................................................... 78
3.2.3. Biện pháp 3: Lập kế hoạch, lên chƣơng trình cụ thể về việc bồi dƣỡng chuyên
môn cho giáo viên trong tổ chức hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng
mầm non theo chuẩn PTTE5T .................................................................................. 83
3.2.4. Biện pháp 4: Cùng giáo viên xây dựng, hoàn thiện, thƣờng xuyên điều chỉnh,
dổi mới bộ công cụ đánh giá trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi có chất lƣợng ......................... 86
3.2.5. Biện pháp 5: Phối hợp chặt chẽ giữa gia đình-nhà trƣờng trong hoạt động


đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T .................... 90
3.2.6. Biện pháp 6: Xây dựng tiêu chí rõ ràng, công bằng, có những điều chỉnh kịp
thời về công tác kiểm tra, đánh giá giáo viên trong hoạt động đánh giá sự phát triển
của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn PTTE5T ........................................................ 94
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................................ 98
3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp ....................... 100
Kết luận chƣơng 3 ................................................................................................... 104
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ......................................................................... 105
1. Kết luận ............................................................................................................... 105
2. Khuyến nghị ........................................................................................................ 106
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 108
PHỤ LỤC ............................................................................................................... 111



NHỮNG KÝ TỰ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

1

BGH

Ban giám hiệu

2

CBQL

Cán bộ quản lý

3

CB-GV-NV

Cán bộ,giáo viên, nhân viên

4

CNTT

Công nghệ thông tin

5

CSVC


Cơ sở vật chất

6

CS-GD

Chăm sóc- giáo dục

7

CTGDMN

Chƣơng trình giáo dục mầm non

8

GD

Giáo dục

9

GD-ĐT

Giáo dục-Đào tạo

10

GDMN


Giáo dục mầm non

11

GV

Giáo viên

12

MN

Mầm non

13

KT-XH

Kinh tế - Xã hội

14

PTTE5T

Phát triển trẻ em 5 tuổi

15

PHHS


Phụ huynh học sinh

16

QL

Quản lý

17

QLGD

Quản lý giáo dục

18

SKKN

Sáng kiến kinh nghiệm

19

UBND

Ủy ban nhân dân


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: Quy mô trƣờng lớp mầm non công lập, ngoài công lập .......................... 38

Bảng 2.2: Thực trạng cơ sở vật chất giáo dục mầm non toàn huyện ....................... 39
Bảng 2.3. Đội ngũ cán bộ quản lý ............................................................................ 42
Bảng 2.4. Ý kiến của giáo viên về việc hiểu biết về nội dung chuẩn phát triển
trẻ em 5 tuổi ........................................................................................... 47
Bảng 2.5. Nhận thức của CBQL, GV và phụ huynh học sinh về hoạt động đánh
giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi ................................................. 52
Bảng 2.6. Ý kiến của giáo viên về việc thực hiện hoạt động đánh giá sự phát triển
của trẻ mẫu giáo 5 tuổi tại các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì ............. 54
Bảng 2.7. Ý kiến đánh giá của CBQL, GV và cha mẹ trẻ về việc phối hợp với
phụ huynh trong công tác đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng
mầm non theo chuẩn PTTE5T trên địa bàn huyện Thanh Trì. ............... 55
Bảng 2.8. Ý kiến của GV về công tác lập kế hoạch thực hiện hoạt động đánh giá
sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi tại trƣờng mầm non. ..................... 58
Bảng 2.9. Ý kiến của GV về tổ chức và chỉ đạo việc thực hiện hoạt động đánh
giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi của hiệu trƣởng tại các
trƣờng mầm non trong huyện Thanh Trì ................................................ 59
Bảng 2.10. Ý kiến đánh giá của GV về công tác kiểm tra, đánh giá GV trong
hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi của hiệu
trƣởng tại các trƣờng mầm non trong huyện Thanh Trì ......................... 61
Bảng 2.11. Ý kiến của CBQL, GV về công tác bồi dƣỡng đội ngũ GV trong
hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo 5 tuổi tại các
trƣờng mầm non trong huyện Thanh Trì ................................................ 63
Bảng 2.12. Ý kiến đánh giá của CBQL và GV về việc xây dựng Bộ công cụ
đánh giá sự phát triển của trẻ tại các trƣờng mầm non trong huyện
Thanh Trì ................................................................................................ 65
Bảng 2.13: Đánh giá mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động
đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát
triển trẻ em 5 tuổi trên địa bàn huyện Thanh Trì .................................... 67



Bảng 3.1. Ý kiến của giáo viên về nhu cầu bồi dƣỡng của giáo viên về hoạt
động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn
PTTE5T .................................................................................................. 92
Bảng 3.2. Ý kiến đánh giá về tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động
đánh giá sự phát triển của trẻ dựa trên chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi
tại các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội ................ 93


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1. Mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự
phát triển của trẻ ở các trƣờng mầm non dựa trên chuẩn phát triển
trẻ em 5 tuổi trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội ......... 101
Biểu đồ 3.2. Mức độ khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự
phát triển của trẻ dựa trên chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi tại các
trƣờng mầm non huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội ....................... 103


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trẻ em là những chủ nhân tƣơng lai của đất nƣớc và xã hội. Một đất nƣớc,
một xã hội tồn tại và phát triển nhƣ thế nào phụ thuộc vào những hạt giống này.
Phần lớn các quốc gia đang coi những năm phát triển đầu đời của trẻ nhƣ điểm khởi
đầu cần thiết cho một thế hệ công dân có đủ năng lực. Giáo dục mầm non là cấp học
đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển về thể
chất, nhận thức, ngôn ngữ tình cảm xã hội và thẩm mỹ cho trẻ em. Những kiến thức,
kỹ năng mà trẻ tiếp thu đƣợc qua chƣơng trình chăm sóc giáo dục mầm non sẽ là
nền tảng cho việc học tập và thành công sau này. Do vậy, phát triển giáo dục mầm
non, tăng cƣờng khả năng sẵn sàng đi học cho trẻ là yếu tố quan trọng trong việc

phát triển nguồn nhân lực chất lƣợng cao cho mỗi quốc gia. Chất lƣợng chăm sóc,
giáo dục trẻ ở trƣờng mầm non tốt hay không có ảnh hƣởng lớn đến chất lƣợng giáo
dục ở các bậc học tiếp theo.
Ngày nay, việc nâng cao chất lƣợng giáo dục là một trong những vấn đề
đƣợc quan tâm hàng đầu trong xã hội. Thực hiện nghị quyết 29/NQ-TƢ về đổi mới
căn bản toàn diện, toàn ngành GD-ĐT đang nỗ lực đổi mới phƣơng pháp dạy học
theo hƣớng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong hoạt động học tập,
phƣơng pháp dạy học đƣợc coi là một trong những thành tố quan trọng trong việc tổ
chức hoạt động học tập nhằm giúp học sinh chủ động đạt các mục tiêu dạy học.
Trong bối cảnh đổi mới và phát triển giáo dục nhƣ hiện nay, việc đánh giá
trong giáo dục không thể đứng ngoài xu thế phát triển chung và đây là vấn đề đang
rất đƣợc quan tâm. Đánh giá giáo dục vừa là một lĩnh vực nghiên cứu khoa học, vừa
là một công cụ hữu hiệu của quản lý giáo dục nhằm đánh giá giá trị của giáo dục để
điều chỉnh, kiểm nghiệm trình độ phát triển của giáo dục và cải tiến để giáo dục
ngày càng đáp ứng tốt hơn nhu cầu của cộng đồng xã hội. Trong mỗi nhà trƣờng,
đánh giá đƣợc coi là một yếu tố cấu thành của đổi mới toàn diện, đánh giá có tác
dụng xem xét và điều chỉnh các hoạt động giáo dục, khẳng định kết quả đạt đƣợc,
đƣa ra những nhận định về xu hƣớng tiến bộ, dự báo sự phát triển và đề xuất những
giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục.


2

Theo CTGDMN mới hiện nay, các hoạt động giáo dục trẻ mẫu giáo 5 tuổi
đƣợc thực hiện dựa trên 5 lĩnh vực phát triển của trẻ. Bên cạnh đó, còn dựa vào các
tiêu chí cụ thể để đánh giá trẻ có phát triển theo đúng độ tuổi, có khả năng sẵn sàng
bƣớc vào lớp 1 hay không. Nhận thức đƣợc tầm quan trọng về việc đánh giá sự phát
triển của trẻ, ngày 22/7/2010 Bộ giáo dục và đào tạo ban hành Thông tƣ số
23/2010/TT-BGD&ĐT quy định về chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi với 4 lĩnh vực, 28
chuẩn, 120 chỉ số cụ thể để đánh giá trẻ về các mặt phát triển.

Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi là những mong đợi về những gì trẻ nên biết
và có thể làm đƣợc dƣới tác động của giáo dục. Đây là xu hƣớng chung của các
nƣớc trên thế giới nhằm nâng cao và giám sát chất lƣợng giáo dục. Đồng thời, là cơ
sở để thiết kế và điều chỉnh chƣơng trình giáo dục. Đây là một bƣớc đi mới nhằm
đánh giá năng lực của trẻ 5 tuổi với những chuẩn, những chỉ số cụ thể giúp cán bộ
quản lý, giáo viên và phụ huynh có những phƣơng pháp, biện pháp phù hợp để
chăm sóc giáo dục trẻ, chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ bƣớc vào lớp 1.
Theo quy định của Bộ GD&ĐT, tất cả cơ sở giáo dục mầm non phải thực
hiện chăm sóc, giáo dục trẻ theo chƣơng trình của Bộ GD&ĐT ban hành. Nhƣng đó
là chƣơng trình khung phải tùy thuộc vào điều kiện của từng trƣờng, từng vùng
miền để xây dựng kế hoạch thực hiện chƣơng trình một cách hiệu quả và phù hợp.
Nói nhƣ vậy có nghĩa là cách thực hiện chƣơng trình ở các trƣờng, các vùng miền là
khác nhau nên kết quả triển khai thực hiện chƣơng trình cũng vì thế mà không thể
giống nhau. Cũng có nghĩa là trẻ ở các trƣờng, các vùng miền sẽ không đạt các chỉ
số nhƣ nhau. Việc đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi theo chuẩn phát
triển không phải là để đánh giá xếp loại, so sánh trẻ này với trẻ kia, hay dùng để
đánh giá giáo viên mà nó có vai trò rất quan trọng là căn cứ để giáo viên điều chỉnh
chƣơng trình: nội dung, hình thức, phƣơng pháp giáo dục và phối hợp với phụ
huynh trong việc chăm sóc giáo dục trẻ một cách toàn diện, chuẩn bị tâm thế tốt cho
trẻ vào lớp 1 đồng thời giúp cho các cấp quản lý xây dựng tài liệu liên quan để định
hƣớng cho sự phát triển toàn diện của trẻ mầm non với chất lƣợng tốt nhất. Để đạt
đƣợc mục tiêu này đòi hỏi ngƣời giáo viên phải nhận thức đúng về tầm quan trọng


3

của chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi, hiểu và thực hiện đúng quy trình đánh giá sự phát
triển của trẻ 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em đồng thời thực hiện việc đánh giá trẻ
một cách thƣờng xuyên, hiệu quả.
Việc triển khai thực hiện chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi tại các trƣờng mầm

non huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội trong đó có trƣờng Mầm non C thị trấn
Văn Điển huyện Thanh Trì nơi tôi đang làm quản lý đã đƣợc thực hiện từ năm học
2012-2013, đến nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn và hạn chế nhất định, dẫn đến
chƣa thực sự góp phần vào nâng cao chất lƣợng chăm sóc và giáo dục trẻ 5 tuổi
trong các nhà trƣờng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến các hạn chế trong việc đánh
giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi: Có nhiều chỉ số (120 chỉ
số), nhiều chỉ số khó, nhiều chỉ số không có minh chứng rõ ràng, chuẩn PTTE5T ra
sau chƣơng trình nên thiếu sự đồng nhất, nhiều giáo viên còn hiểu về chuẩn một
cách mơ hồ, một số giáo viên đánh giá theo cảm tính, đánh giá trẻ theo ý kiến chủ
quan của mình không theo chuẩn hoặc không theo đúng quy trình đánh giá, thực
hiện đánh giá trẻ theo chuẩn vẫn mang tính hình thức, qua loa đại khái, làm cho
có... nhƣng nguyên nhân chủ yếu là do công tác quản lý của các Hiệu trƣởng và phó
Hiệu trƣởng phụ trách chuyên môn chƣa có các biện pháp khả thi để nâng cao hiệu
quả trong đánh giá, buông lỏng trong quản lý, phó mặc công tác đánh giá trẻ mẫu
giáo lớn 5 tuổi cho giáo viên.
Xuất phát từ những yêu cầu về lý luận và thực tiễn trên, là một cán bộ quản
lý tôi luôn tự hỏi mình phải làm gì, chỉ đạo, phối hợp với các tổ chức, thành viên
trong và ngoài nhà trƣờng nhƣ thế nào để quản lý hoạt động đánh giá trẻ 5 tuổi theo
chuẩn phát triển trẻ em đƣợc hiệu quả góp phần nâng cao chất lƣợng toàn diện trong
nhà trƣờng.Việc này đòi hỏi cần phải có những biện pháp quản lý hoạt động đánh
giá trẻ 5 tuổi sao cho khoa học và hợp lý, phù hợp với yêu cầu đổi mới trong GD
hiện nay.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài: “Quản lý hoạt động
đánh sự phát triển của trẻ ở trường mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5
tuổi trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội” để thực hiện Luận văn
thạc sĩ quản lý giáo dục.


4


2. Mục đích nghiên cứu
Từ việc nghiên cứu về lý luận và thực trạng việc đánh giá sự phát triển của
trẻ mẫu giáo 5 tuổi tại các trƣờng mầm non huyện Thanh Trì chuẩn phát triển trẻ em
5 tuổi, đề xuất các biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng đối với hoạt động đánh giá sự
phát triển trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi theo chuẩn phát triển nhằm nâng cao chất lƣợng
chăm sóc giáo dục trẻ của các trƣờng mầm non trên địa bàn huyện Thanh Trì.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt đƣợc mục đích nghiên cứu đề ra nhƣ trên, đề tài tập trung vào các
nhiệm vụ sau:
- Nghiên cứu các vấn đề lý luận về quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển
của trẻ mẫu giáo 5 tuổi.
- Nghiên cứu thực tiễn hoạt động đánh giá và quản lý hoạt động đánh giá sự
phát triển của trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi tại các
trƣờng mầm non trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.
- Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu
giáo 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi nhằm nâng cao chất lƣợng chăm sóc giáo dục tại các trƣờng mầm non trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo
chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu một số biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát
triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi trên địa bàn
huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.
Địa bàn và khách thể nghiên cứu thực trạng đƣợc thực hiện tại 03 trƣờng
mầm non công lập (mầm non C thị trấn Văn Điển, mầm non xã Tân Triều, mầm non
B xã Ngũ Hiệp) tại huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.
Tổng số khách thể nghiên cứu: gồm 87 CBQL, 43 GV và 150 PHHS lớp mẫu
giáo lớn 5 tuổi.



5

5. Giả thuyết khoa học
Hiện nay, trƣớc bối cảnh đổi mới giáo dục mầm non diễn ra mạnh mẽ, quản lý
hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi chƣa
thực sự đem lại hiệu quả tích cực trong việc góp phần nâng cao chất lƣợng chăm
sóc - giáo dục trẻ tại trƣờng mầm non trên địa bàn huyện Thanh Trì, Hà Nội. Nếu
các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ luôn dựa vào chuẩn
và đƣợc cụ thể hóa bằng các tiêu chí, kèm theo đó là sự phát triển năng lực đánh giá
của giáo viên thì sẽ khắc phục đƣợc những khó khăn trong công tác đánh giá trẻ, từ
đó nâng cao chất lƣợng chăm sóc giáo dục trẻ 5 tuổi của nhà trƣờng.
6. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp luận
Nghiên cứu đƣợc tiến hành dựa trên cơ sở một số nguyên tắc phƣơng pháp
luận của quản lý giáo dục. Cụ thể nhƣ sau:
Nguyên tắc hoạt động: Khi nghiên cứu hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ
ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi cần nghiên cứu về hoạt động
quản lý của hiệu trƣởng và hoạt động đánh giá trẻ của giáo viên để làm bộc lộ rõ biện
pháp quản lý của Hiệu trƣởng đối với công tác đánh giá trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi theo
chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi.
Nguyên tắc tiếp cận hệ thống: Quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của
trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi chịu sự tác động của
nhiều yếu tố khác nhau. Vì vậy, trong luận văn này, quản lý hoạt động đánh giá sự
phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi đƣợc xem
xét nhƣ là kết quả tác động của nhiều yếu tố. Tuy nhiên, trong từng thời điểm, từng
hoàn cảnh khác nhau có yếu tố tác động trực tiếp, có yếu tố tác động gián tiếp, có
yếu tố tác động nhiều, có yếu tố tác động ít. Việc xác định đứng vai trò của từng
yếu tố trong nhũng hoàn cảnh có thể là điều cần thiết. Vì vậy, trong nghiên cứu này,
quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi

đƣợc xem xét trong mối liên hệ về nhiều mặt.
Nguyên tắc phát triển: Khi nghiên cứu về quản lý hoạt động đánh giá sự
phát triển của trẻ ở trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi phải nghiên
cứu trong sự vận động, biến đổi, tƣơng tác qua lại giữa toàn bộ các hoạt động trong


6

quá trình quản lý tại các trƣờng. Thấy đƣợc sự vận động, phát triển, biến đổi của
quản lý hoạt động đánh giá trẻ mẫu giáo 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em tại các
trƣờng mầm non ở thời gian hiện tại, quá khứ và dự báo tƣơng lai phát triển.
6.2. Phương pháp nghiên cứu
6.2.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu
Nghiên cứu các văn bản quy định của Nhà nƣớc và của ngành giáo dục và
đào tạo; các tài liệu lý luận về quản lý, đánh giá trẻ mầm non, chuẩn phát triển trẻ
em 5 tuổi và các tài liệu liên quan đến đề tài nghiên cứu.
6.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động kiểm tra đánh giá của giáo
viên, các giờ dạy của giáo viên trên lớp có liên quan đến đánh giá trẻ theo chuẩn
phát triển trẻ em 5 tuổi.
- Phương pháp phỏng vấn/trò chuyện: Tiến hành gặp gỡ và trao đổi với cán bộ
triển khai thực hiện chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của Phòng GD&ĐT huyện Thanh
Trì; Ban Giám hiệu, tổ trƣởng chuyên môn, đại diện công đoàn tại cơ sở giáo dục.
- Phương pháp điều tra, khảo sát: Thông qua phiếu điều tra đối với CBQL,
GV, PHHS để biết đƣợc những vấn đề về đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo
lớn 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi.
- Phương pháp thống kê toán học: Xử lý và phân tích các số liệu, kết quả
điều tra, đồng thời xác định mức độ tin cậy của việc điều tra và kết quả nghiên cứu.
7. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, nội dung luận văn đƣợc cấu

thành bởi 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở
trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi.
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở
trƣờng mầm non theo chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi trên địa bàn huyện Thanh Trì,
thành phố Hà Nội.
Chƣơng 3: Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá sự phát triển của trẻ ở trƣờng
mầm non theo chuẩn PTTE5T trên địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.


7

Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ Ở TRƢỜNG MẦM NON THEO
CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI
1.1. Khái lƣợc tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới
Ngay từ khi xuất hiện mô hình nhà trƣờng, các hình thức đánh giá ngƣời học
cũng ra đời. Tuy nhiên, ở mỗi giai đoạn lịch sử, mỗi quốc gia có những hình thức
đánh giá khác nhau nhƣng đều đƣa ra những quy định chuẩn, phù hợp với yêu cầu
của xã hội hiện tại. Chẳng hạn: Thời kì phong kiến sử dụng thi, kiểm tra để đánh giá
kết quả của ngƣời học; Thời kì tiền công nghiệp thi, kiểm tra phải phù hợp với trình
độ ngƣời học và coi đó là một cách thức dạy và học, có vai trò khuyến khích học sinh
tích cực, tự giác học tập; Thời kì hậu công nghiệp đánh giá phát triển theo tiêu chí
hƣớng vào mục đích, yêu cầu của chƣơng trình giảng dạy.
Đầu thế kỷ XVI, nhà giáo dục vĩ đại J.A Comenxki (1592-1670) đã đƣa ra
mô hình nhà trƣờng và đƣợc nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng. Đó là nhà trƣờng
đƣợc phân theo cấp học, bậc học ở những lứa tuổi nhất định; các môn học trong nhà
trƣờng đƣợc quy định chặt chẽ có chƣơng trình, có nội dung cụ thể thống nhất; thời

gian đào tạo cũng đƣợc ấn định, đƣơng nhiên cách đánh giá học sinh cũng đƣợc quy
định rõ ràng [11].
Đến thế kỷ XVIII, nhà giáo dục ngƣời Đức I.B.Bazelot (1724-1790) đã sáng
lập ra trƣờng phái giáo dục “Bác ái”. Ông là ngƣời đề xuất một hình thức đánh giá
tri thức trong trƣờng học và chia hình thức đánh giá làm 12 bậc khác nhau, nhƣng
khi đƣa vào áp dụng chỉ còn 3 bậc chính: Tốt - Trung bình - Kém, về sau đƣợc chia
làm 5 bậc cho sát với trình độ học sinh, hệ đánh giá này đƣợc lƣu hành khá rộng rãi
ở các nƣớc [4].
Từ những năm 1970 trở lại đây có rất nhiều công trình nghiên cứu từng vấn
đề cụ thể, trong đó xác định một cách khoa học nội dung đánh giá kết quả của học
sinh nhƣ: Những vấn đề lý luận dạy học của việc đánh giá trí thức (V.M.Palomxki)
[27]; con đƣờng hoàn thiện việc kiểm tra tri thức, kỹ năng (X.V.Uxova) [38]. Cũng


8

trong giai đoạn này nhiều tác giả cũng đã nghiên cứu các nguyên tắc của việc đánh
giá nhằm đảm bảo tính khách quan nhƣ: Các hƣớng nâng cao tính khách quan trong
việc đánh giá tri thức học sinh (G.V Axacliac) [3], A.M.Levitov với cuốn “Khả
năng đánh giá đúng kiến thức học sinh” [21].
Hiện nay, những nƣớc có nền kinh tế phát triển trên thế giới luôn ƣu tiên quan
tâm cho GDMN, trong đó đánh giá trẻ mầm non ở những nƣớc đó đƣợc coi là mối
quan tâm số một của toàn xã hội. Ở Singapore, Chƣơng trình GDMN là chƣơng trình
khung. Việc ban hành khung Chƣơng trình GDMN của Bộ GD&ĐT là một thành tựu
quan trọng của Singapore. Khung chƣơng trình đƣợc thiết kế để giải thích quan điểm
của chúng ta về điều gì sẽ tạo ra một nền GDMN có chất lƣợng dựa theo những đánh
giá cụ thể với riêng từng đứa trẻ. Nó chỉ ra cách học phù hợp với trẻ ở giai đoạn mẫu
giáo, và cũng quan trọng không kém, nó chỉ ra việc dạy cần phải tiến hành nhƣ thế
nào trong những năm đầu của trẻ. Việc dạy trẻ và đánh giá trẻ tiến hành song song hai
chiều, đảm bảo trẻ mầm non đƣợc phát triển toàn diện [13].

1.1.2. Các nghiên cứu trong nước
Có nhiều công trình của các nhà khoa học trong nƣớc nghiên cứu về hệ thống
lý luận QLGD, giáo dục Đại học, quản lý nhà trƣờng, quản lý chất lƣợng giáo dục;
có nhiều công trình xây dựng cơ sở lý luận về hoạt động đánh giá và quản lý hoạt
động đánh giá của ngƣời học.
Trong cuốn “Lý luận giáo dục” của Đặng Vũ Hoạt đã nêu: “Về tiêu chuẩn
đánh giá phải đảm bảo tính toàn diện, đảm bảo tính khách quan, đảm bảo có tác
dụng phát triển trí tuệ, năng lực và tư duy độc lập sáng tạo của người học” [24].
Trong cuốn “Quản lý chất lượng giáo dục” của Phạm Thành Nghị có nêu:
“Nếu như kiểm soát chất lượng là hình thức quản lý chất lượng phù hợp với cơ chế
tập trung; quản lý chất lượng tổng thể phản ánh trình độ phát triển cao của các
trường học thì bảo đảm chất lượng phù hợp với cơ chế chuyển đổi trong quản lý
giáo dục ở nước ta” [25].
Trong cuốn “Kiểm tra - đánh giá trong dạy - học” của tác giả Đặng Bá Lãm
thì cho rằng: “Đánh giá trong giảng dạy là chất xúc tác để tạo ra sự thay đổi của


9

chính bản thân người học với đầy đủ ý nghĩa của nó. Nó giúp cho người học nhận
ra chính mình, giúp họ tìm cách củng cố, phát triển những kinh nghiệm, những tiềm
năng sẵn có, tạo nên hào hứng, tạo ra động lực cho người học học tập, hình thành
và phát triển năng lực nghề nghiệp, hoàn thiện nhân cách bản thân” [18].
Và nhiều nhà khoa học khác nhƣ: tác giả Trần Bá Hoành với công trình
“Đánh giá trong giáo dục”; tác giả Nguyễn Thị Hồng Nga với “Bộ trắc nghiệm đo
lường mức độ sẵn sàng đi học của trẻ 6 tuổi vào lớp 1”; tác giả Trần Thị Tuyết
Oanh với công trình “Đánh giá và đo lường kết quả học tập”; tác giả Nguyễn
Quang Uẩn với công trình “Nhập môn đánh giá trong giáo dục dân số”; tác giả Lê
Đức Ngọc với công trình “Đo lường và đánh giá thành quả học tập”; tác giả Tạ Thị
Ngọc Thanh và cộng sự- viện KHGD, đề tài nghiên cứu cấp Bộ “Xây dựng bộ công

cụ đánh giá chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non trọng điểm khối
nhà trẻ và khối mẫu giáo”. Hầu hết các công trình này đều có hai phần nội dung
chính là đề cập tới cơ sở lý luận của hoạt động giảng dạy nói chung, hệ thống lý
luận về hoạt động đánh giá nói riêng, các khái niệm công cụ và quan trọng là xây
dựng cơ sở lý luận của các phƣơng pháp, nội dung, hình thức đánh giá, các kĩ thuật
xây dựng công cụ đo và đánh giá.
Các công trình này đã xây dựng đƣợc hệ thống lý luận đánh giá trong giáo
dục; có công trình thiên về đánh giá quá trình dạy học, đánh giá chƣơng trình, có
công trình thiên về đánh giá kết quả học tập của ngƣời học, và ở công trình nào tác
giả cũng đánh giá đƣợc thực trạng của hoạt động đánh giá làm cơ sở để xây dựng
các phƣơng pháp quản lý hoạt động đánh giá của chủ thể nhằm nâng cao hiệu quả
hoạt động đánh giá nói riêng và nâng cao chất lƣợng học tập, đào tạo nói chung.
Tóm lại, các công trình khoa học kể trên (cả trong nƣớc và nƣớc ngoài) đã
xây dựng đƣợc những hệ thống lý luận vững chắc về đánh giá (là sách, giáo trình,
tài liệu tham khảo) hoặc là đã triển khai nghiên cứu thực trạng và đề xuất các biện
pháp quản lý hoạt động đánh giá ngƣời học (các luận văn) phù hợp với mỗi địa
phƣơng, mỗi đơn vị, mỗi trƣờng.


10

1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
Quản lý không chỉ là hoạt động cụ thể mà đã trở thành một khoa học, một
nghệ thuật và trở thành một trong những nghề phức tạp nhất trong xã hội hiện đại nghề quản lý. Chính vậy mà lý luận về QL ngày càng phong phú và phát triển. Có
nhiều cách hiểu khác nhau xung quanh khái niệm “Quản lý”:
Theo Harold Koontz (Mỹ) thì: “QL là một hoạt động thiết yếu, nó bảo đảm phối
hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được mục đích của cả nhóm. Mục tiêu của nhà
QL là hình thành một môi trường mà con người có thể đạt được các mục đích của
nhóm với thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn ít nhất. Với tư cách thực hành thì

QL là một nghệ thuật, còn với kiến thức thì QL là khoa học” [14].
Theo các tác giả Vũ Dũng - Nguyễn Thị Mai Lan: “Quản lý là sự tác động
có định hướng, có mục đích, có kế hoạch và hệ thống thông tin của chủ thể đến
khách thể của nó” [12].
Theo tác giả Nguyễn Quốc Chí - Nguyễn Thị Mỹ Lộc trong tài liệu “Đại
cương về khoa học QL” cho rằng “QL là hoạt động đạt đến mục tiêu của tổ chức
bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo
(lãnh đạo) và kiểm tra” [10].
Từ các cách hiểu nêu trên, cho thấy một điểm chung nhất khi quan niệm về
Quản lý: Quản lý là sự tác động liên tục có tổ chức, có đích hƣớng, có mục đích, có
kế hoạch của chủ thể quản lý đến đối tƣợng quản lý, để chỉ huy, điều khiển, liên kết
các yếu tố tham gia vào hoạt động thành một chỉnh thể thống nhất, điều hòa hoạt
động của các khâu một cách hợp quy luật nhằm đạt đến mục tiêu xác định trong
điều kiện biến động của môi trƣờng. Quản lý là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh
đạo và kiểm tra công việc các thành viên thuộc một hệ thống đơn vị sao cho mục
tiêu của từng cá nhân biến thành những thành tựu của xã hội.
1.2.2. Quản lý giáo dục
Khái niệm QLGD hiện nay có nhiều cách tiếp cận và diễn đạt khác nhau:
Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý giáo dục (vĩ mô) là hoạt động tự giác của


11

chủ thể quản lý nhằm huy động, tổ chức, điều phối, điều chỉnh, giám sát…một cách
có hiệu quả nguồn lực giáo dục (nhân lực, vật lực, tài lực) phục vụ cho mục tiêu
phát triển giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội ". “Quản lý giáo dục
(vi mô) thực chất là những tác động của chủ thể quản lý vào quá trình giáo dục
(được tiến hành bởi tập thể giáo viên và học sinh, với sự hỗ trợ đắc lực của các lực
lượng xã hội) nhằm hình thành và phát triển toàn diện nhân cách học sinh theo mục
tiêu đào tạo của nhà trường” [17].

Theo tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc: “QLGD là quá trình tác động có kế
hoạch, có tổ chức của các cơ quan QLGD các cấp tới thành tố của quá trình dạy
học - giáo dục nhằm làm cho hệ giáo dục vận hành có hiệu quả và đạt tới mục tiêu
giáo dục nhà nước đề ra” [19].
Từ các nhận xét trên, có thể kết luận nhƣ sau: QLGD là những tác động có hệ
thống, có ý thức, có mục đích, hợp với quy luật của chủ thể quản lý ở các cấp khác
nhau đến tất cả các mắt xích của hệ thống giáo dục nhằm đảm bảo cho hệ thống giáo
dục vận hành liên tục, phát triển mở rộng cả về số lƣợng cũng nhƣ chất lƣợng. Hay
nói cách khác: QLGD là hệ thống những tác động có chủ đích, có kế hoạch hợp quy
luật của chủ thể quản lý đến tập thể GV, nhân viên, học sinh, phụ huynh học sinh và
các đối tƣợng xã hội trong và ngoài nhà trƣờng nhằm thực hiện hiệu quả mục tiêu
giáo dục.
1.2.3. Đánh giá
Đánh giá (assessment) là việc đƣa ra những nhận định, phán đoán, lập luận
chủ quan về kết quả của công việc, dựa vào sự phân tích những thông tin thu thập
đƣợc, đối chiếu với những mục tiêu, tiêu chuẩn đề ra, nhằm đề xuất những quyết
định thích hợp để cải tạo thực trạng, điều chỉnh nâng cao chất lƣợng và hiệu quả
công việc.
Trong giáo dục đánh giá là một quá trình thu thập tổng hợp, diễn giải thông
tin về đối tƣợng cần đánh giá (hiểu biết hay năng lực của học sinh, chƣơng trình,
nhà trƣờng…) một cách có hệ thống nhằm mục đích hiểu biết sâu và sử dụng các
thông tin này để ra quyết định về học sinh, về chƣơng trình, về nhà trƣờng hay đƣa
ra các chính sách giáo dục.


12

Có một số loại đánh giá:
- Đánh giá sơ khởi (placement): Là đánh giá có thể thực hiện đầu quá trình tác
động giáo dục để giúp tìm hiểu đặc điểm hay trình độ hiện tại của đối tƣợng, từ đó

tìm cách tiếp cận về nội dung và phƣơng pháp quản lý và giáo dục sao cho hợp lý.
- Đánh giá chẩn đoán (diagnostic): dựa trên những dữ kiện nhất định, đánh
giá chẩn đoán đƣa ra những nhận xét về đối tƣợng nhằm tìm ra những khó khăn của
đối tƣợng, những nguyên nhân dẫn đến hành vi này hay hành vi khác, kết quả này
hay kết quả khác để từ đó tìm các biện pháp khắc phục hoặc dự báo về sự phát triển
tiếp theo.
- Đánh giá quá trình (formative): là hoạt động diễn ra trong tiến trình thực
hiện hoạt động giảng dạy cung cấp thông tin phản hồi cho giáo viên nhằm mục tiêu
cải thiện hoạt động hƣớng dẫn, giảng dạy. Đánh giá quá trình còn giúp chẩn đoán
hoặc đo kiến thức và kĩ năng hiện tại của học sinh nhằm xác định một chƣơng trình
học tƣơng lai cho phù hợp.
- Đánh giá tổng kết (summative): hay còn gọi là đánh giá kết quả thƣờng
đƣợc thực hiện vào cuối thời kỳ giáo dục có tính tổng hợp, bao quát nhằm cung cấp
thông tin về sự thành thạo của học sinh ở các mặt nội dung kiến thức, kĩ năng, thái độ sau
khi kết thúc một khóa học, lớp học hoặc môn học/ học phần, chƣơng trình.
- Đánh giá dựa theo chuẩn (norm): Là so sánh thành tích của các đối tƣợng
cùng đƣợc đánh giá với nhau. Đó là hình thức đánh giá đƣa ra những nhận xét về
mức độ cao hay thấp trong năng lực của cá nhân so với những ngƣời khác trong
cùng một hoạt động.
- Đánh giá dựa theo tiêu chí (criterion): Là ngƣời học đƣợc đánh giá dựa
trên các tiêu chí đã đƣợc xác định rõ ràng về thành tích đạt đƣợc so với chuẩn đầu ra
hay mục tiêu đã đề ra. Ở đó hoạt động học tập của ngƣời học đƣợc so sánh với mục
tiêu học tập cố định, xác định những gì ngƣời học cần biết, cần nắm bắt và có thể
làm. Khi đánh giá theo tiêu chí, chất lƣợng thành tích không phụ thuộc vào mức độ
cao thấp về năng lực của ngƣời khác mà phụ thuộc vào mức độ cao thấp của chính
ngƣời đƣợc đánh giá so với các tiêu chí cụ thể [17].