Khóa luận tốt nghiệp
1
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
HĐND
: Hội đồng nhân dân
UBND
: Ủy ban nhân dân
HSMT
: Hồ sơ mời thầu
HSDT
: Hồ sơ dự thầu
BMT
: Bên mời thầu
KQĐT
: Kết quả đấu thầu
NSNN
: Ngân sách Nhà nước
KHĐT
: Kế hoạch đấu thầu
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
2
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1: Sơ đồ tổ chức UBND quận Hải An – Hải Phòng................................7
Sơ đồ 2: Quy trình tổ chức đấu thầu tại UBND quận Hải An – Hải Phòng…19
Bảng 1: Bảng kế hoạch đấu thầu dự án đường liên phường Đông Hải – Đằng
Hải – Nam Hải – Tràng Cát.............................................................. 24
Bảng 2: Bảng tổng hợp đánh giá sơ bộ HSDT................................................35
Bảng 3: Bảng kết quả mở thầu HSDT của các nhà thầu.................................45
Bảng 4: Bảng kết quả đánh giá chi tiết kỹ thuật HSDT của các nhà thầu.......47
Bảng 5: Bảng kết quả đánh giá về mặt tài chính thương mại HSDT của các
nhà thầu............................................................................................. 49
Bảng 6: Bảng phân loại gói thầu theo hình thức và theo lĩnh vực đấu thầu giai
đoạn 2003 – 2007 của UBND quận Hải An – Hải Phòng................. 53
Bảng 7: Bảng hiệu quả về chi phú thông qua đấu thầu giai đoạn 2003 – 2007
của UBND quận Hải An – Hải Phòng................................................55
Bảng 8: Bảng tiến độ thực hiện các gói thầu giai đoạn 2003 – 2007 của
UBND quận Hải An – Hải Phòng..................................................... 58
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
3
LỜI MỞ ĐẦU
Trong tình hình nền kinh tế hiện nay, đất nước ta đang trong quá trình hội
nhập và từng bước đi lên, việc quản lý các hoạt động đầu tư là một điều đáng
quan tâm nhất là đối với các cơ quan Nhà nước. Đặc biệt khi nước ta đã gia nhập
WTO thì việc quản lý tốt các hoạt động đầu tư lại càng có vai trò quan trọng, nó
đảm bảo cho các dự án được thực hiện đúng tiến độ, chất lượng tốt và điều quan
trọng là tiết kiệm được ngân sách của Nhà nước.
Hải An là quận mới thành lập của thành phố Hải Phòng có tiềm năng về
đất đai để phát triển kinh tế xã hội, xây dựng các cơ sở hạ tầng, có nguồn
nhân lực dồi dào, vị trí địa lý thuận lợi. Trong bối cảnh hiện tại, việc phát
triển kinh tế quận sẽ có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế của Thành
phố Hải Phòng trong tương lai. Ủy ban nhân dân (UBND) quận Hải An – Hải
Phòng hàng năm cũng đầu tư một khoản tiền ngân sách tương đối lớn cho
hoạt động đầu tư. Hoạt động đấu thầu tuy mới chỉ xuất hiện ở nước ta nhưng
UBND quận Hải An đã luôn ý thức được đấu thầu có một vai trò quan trọng
trong giai đoạn thực hiện đầu tư, quyết định đến sự thành công của công cuộc
đầu tư. Vì vậy trong những năm qua, UBND quận đã tổ chức rất nhiều cuộc
đấu thầu, chọn được nhà thầu phù hợp và tiết kiệm được nguồn ngân sách
đang còn hạn chế của quận.
Chính vì vai trò quan trọng và sự cần thiết của công tác đấu thầu trong
hoạt động đầu tư và trong quá trình thực tập tại phòng Kế hoạch – Tài chính
UBND quận Hải An em đã chọn tên đề tài luận văn tốt nghiệp của mình là:
“Công tác tổ chức đấu thầu tại UBND quận Hải An – Hải Phòng. Thực
trạng và giải pháp”.
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
4
Luận văn tốt nghiệp của em gồm 2 chương:
Chương 1 : Thực trạng công tác tổ chức đấu thầu tại UBND quận
Hải An – Hải Phòng.
Chương 2 : Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác tổ chức đấu thầu
tại UBND quận Hải An – Hải Phòng.
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
5
CHƯƠNG 1: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TỔ CHỨC ĐẤU
THẦU TẠI UBND QUẬN HẢI AN – HẢI PHÒNG
1.1. Tổng quan về UBND quận Hải An – Hải Phòng.
1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của UBND quận Hải An - Hải
Phòng.
Quận Hải An được thành lập theo Nghị định số 106/NĐ-CP ngày
20/12/2002 của Chính Phủ trong điều kiện kinh tế xã hội, cơ sở vật chất, cơ
sở hạ tầng kỹ thuật đô thị và hạ tầng xã hội còn yếu và thiếu so với nhu cầu
xây dựng và phát triển đô thị văn minh, hiện đại.
Về hành chính, quận gồm 6 phường khi thành lập, chỉ có phường Cát
Bi (thuộc quận Ngô Quyền), vốn là phường yếu nhất của thành phố trước đây,
còn 5 phường mới thực chất là 5 xã thuộc huyện An Hải (cũ) nay được
chuyển thành phường thuộc quận Hải An.
UBND quận Hải An cũng ra đời cùng khi thành lập quận với chức
năng, nhiệm vụ là cơ quan quản lý Nhà nước của quận.
Hải An là quận nằm ở phía Đông Nam thành phố Hải Phòng, là đầu mối
giao thông rất quan trọng của thành phố. Phía bắc giáp huyện Thủy Nguyên,
phía đông giáp huyện Cát Hải, phía nam giáp huyện Kiến Thụy, phía tây giáp
quận Ngô Quyền. Diện tích của quận 10.040,87 ha, dân số của quận gần 7 vạn
người trong đó 95% làm nông nghiệp. Hải An phần nhiều nằm trong vành đai
đô thị được cấu trúc khu dân cư theo kiểu nông thôn. Đặc điểm xã hội là vùng
đang được đô thị hóa nên mật độ dân cư nhiều nơi rất cao, hoạt động kinh tế
đa dạng với nhiều ngành nghề như: sản xuất nông nghiệp, tiểu thủ công
nghiệp, buôn bán nhỏ và các hoạt động dịch vụ khác. Nhìn chung thu nhập
bình quân đầu người còn thấp do tính chất lao động chủ yếu là lao động giản
đơn, người lao động thiếu việc làm hoặc việc làm không ổn định. Cơ sở hạ
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
6
tầng phục vụ dân sinh còn nhiều bất cập so với nhu cầu sử dụng, nhất là các
công trình giao thông cấp nước, vệ sinh môi trường, chiếu sáng công cộng.
Ngay từ khi ra đời UBND quận Hải An đã ý thức được vai trò và trách
nhiệm nặng nề của mình nên đã có một cơ chế quản lý chặt chẽ, nghiêm ngặt,
từng bước xây dựng một quận Hải An mới phát triển về kinh tế cũng như xã
hội. Hiện nay giá trị sản xuất trên địa bàn quận Hải An tăng với tốc độ rất cao
19,35%/năm. Ngành xây dựng tăng nhanh nhất (30,09%), tiếp đến là công
nghiệp (24,95%) rồi đến dịch vụ (14,16%). Tốc độ tăng GDP trên địa bàn
quận cũng cao 13,44%/năm. Đó là những thành tích chung của cả một tập thể
nhân dân quận Hải An dưới sự lãnh đạo hiệu quả của UBND quận. UBND
quận Hải An đang từng bước hoàn thiện, xây dựng một bộ máy ngày càng
vững mạnh, thực hiện đúng chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước đã
đề ra.
1.1.2. Cơ cấu tổ chức của UBDN quận Hải An – Hải Phòng.
1.1.2.1 Sơ đồ tổ chức UBND quận Hải An – Hải Phòng.
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
7
Sơ đồ 1: Cơ cấu tổ chức UBND quận
Chủ tịch UBND
quận Hải An
Phó chủ tịch
phụ trách kinh
tế
Phòng Quản lý đô thị
Phó chủ tịch
phụ trách nội
chính
Phó chủ tịch
phụ trách
văn xã
Phòng Tư pháp
Phòng Y tế
Phòng TC-KH
Thanh tra
Phòng Giáo dục
Phòng TN-MT
Phòng HĐND &
UBND
Phòng Văn hoáThông tin
Phòng Kinh tế
Phòng Nội vụ- Lao
động Thương binh và
Xã hội
UBND quận Hải An làm việc theo chế độ thủ trưởng. Chủ tịch UBND
quận là người đứng đầu UBND quận, chịu trách nhiệm trước UBND quận và
trước pháp luật về thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của UBND
quận. Chủ tịch UBND quận căn cứ các quy định của pháp luật và phân công
của UBND quận xây dựng quy chế làm việc, chế độ thông tin báo cáo của cơ
quan và chỉ đạo, kiểm tra việc thực hiện quy chế đó. Chủ tịch UBND quận có
trách nhiệm báo cáo với UBND quận về tổ chức, hoạt động của cơ quan
mình.
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
8
Phó chủ tịch UBND quận là người giúp chủ tịch UBND quận chỉ đạo một
số công tác và chịu trách nhiệm trước chủ tịch UBND quận về nhiệm vụ được
phân công. Khi chủ tịch UBND quận đi vắng, một phó chủ tịch được ủy
nhiệm điều hành các hoạt động của cơ quan.
Việc điều động, luân chuyển, khen thưởng, kỷ luật, miễn nhiệm cho từ
chức, thực hiện chế độ chính sách đối với thủ trưởng và phó thủ trưởng cơ
quan chuyên môn do chủ tịch UBND quận quyết định theo quy định của pháp
luật.
1.1.2.2 Chức năng, nhiệm vụ của các phòng ban trong bộ máy tổ chức
của UBND quận Hải An – Hải Phòng.
Phòng tài nguyên và môi trường: Thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về
nguồn tài nguyên của quận như tài nguyên đất, tài nguyên nước, tài nguyên
khoáng sản, môi trường.
Phòng Kế hoạch - Tài chính: Là cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận,
chịu sự quản lý trực tiếp và toàn diện của UBND quận và sự chỉ đạo về
chuyên môn nghiệp vụ của Sở tài chính – vật giá và sở Kế hoạch đầu tư Hải
Phòng. Tham mưu cho UBND quận quản lý Nhà nước về các lĩnh vực: quy
hoạch, kế hoạch – đầu tư, đăng ký kinh doanh, quản lý tài chính– vật giá, xổ
số kiến thiết trên địa bàn quận.
Đối với công tác quản lý đầu tư và xây dựng thì nhiệm vụ của phòng là
tổng hợp nhu cầu xây dựng cơ bản trên địa bàn quận, đề xuất bố trí vốn cho
các dự án đầu tư, trình HĐND quận thông qua, báo cáo UBND thành phố và
các Sở chuyên ngành phê duyệt. Tại phòng Kế hoạch – Tài chính phân công
riêng một nhân viên làm nhiệm vụ theo dõi và quản lý công tác đầu tư, xây
dựng.
- Đối với các dự án do UBND thành phố giao cho UBND quận làm chủ đầu
tư: phòng Kế hoạch - Tài chính thực hiện chức năng đầu mối trong việc thẩm
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
9
định dự án đầu tư, công tác xét thầu, hồ sơ quyết toán, báo cáo UBND quận
trước khi trình UBND thành phố phê duyệt.
- Đối với các dự án thuộc thẩm quyền quyết định đầu tư của UBND quận:
+ Phòng chủ trì thẩm định các dự án đầu tư (hoặc báo cáo đầu tư) trước khi
được trình lên UBND quận quyết định.
+ Tham mưu cho UBND quận trong việc xét thầu, hướng dẫn các chủ đầu tư
trong công tác đấu thầu như việc tổ chức đấu thầu , thẩm định hồ sơ mời thầu,
kế hoạch đấu thầu, kết quả đấu thầu,…
+ Chủ trì thẩm định quyết toán các công trình báo cáo UBND quận quyết
định.
+ Triển khai các văn bản quy định của Nhà nước, của địa phương về công tác
quản lý đầu tư và xây dựng trên địa bàn quận.
Phòng Kinh tế: Có chức năng quản lý tổng hợp về tất cả các lĩnh vực kinh tế
bao gồm: nông, lâm, ngư nghiệp, công nghiệp, thương mại, dịch vụ…
Phòng giáo dục: Có chức năng quản lý Nhà nước về giáo dục từ tất cả các
bậc từ mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, phổ thông,…đến trung tâm giáo
dục thường xuyên, trung tâm kỹ thuật tổng hợp – hướng nghiệp cấp quận.
Phòng Y tế: Quản lý Nhà nước về chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân
toàn quận.
Phòng văn hóa thông tin thể thao: Có chức năng tuyên truyền và quản lý Nhà
nước về văn hoá, thông tin, thể dục, thể thao, phát thanh, truyền hình trên địa
bàn quận.
Phòng Tư pháp: Quản lý Nhà nước về công tác xây dựng văn bản quy phạm
pháp luật, có nhiệm vụ kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, phổ biến, giáo
dục pháp luật thi hành án dân sự, chứng thực, hộ tịch, trợ giúp pháp lý, hòa
giải ở cơ sở và các công tác tư pháp khác trên địa bàn toàn quận.
Phòng quản lý đô thị: Thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về kiến trúc,
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
10
quy hoạch đô thị, xây dựng nhà ở và công sở, quản lý vật liệu xây dựng, giao
thông, bưu chính, viễn thông.
Phòng thanh tra: Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn thanh tra hành chính trong
phạm vi quản lý Nhà nước của UBND quận.
Phòng nội vụ - Lao động thương binh và xã hội: Quản lý Nhà nước về nội vụ,
lao động thương binh và xã hội.
Văn phòng Hội đồng nhân dân và UBND quận là cơ quan tham mưu, tổng
hợp giúp Hội đồng nhân dân và UBND quận như tổ chức phục vụ hoạt động
của hội đồng nhân dân, điều hòa phối hợp hoạt động của các cơ quan chuyên
môn cùng cấp, ngoài ra Văn phòng Hội đồng nhân dân và UBND quận còn
đảm nhiệm chức năng tham mưu, giúp UBND, Chủ tịch UBND quận về lĩnh
vực tôn giáo, dân tộc…
Nhìn chung cơ cấu tổ chức các phòng của UBND quận gồm 11 phòng, mô
hình tổ chức này tương đối cồng kềnh, do có nhiều phòng nên việc truyền tải
thông tin qua các phòng tương đối chậm. Tuy nhiên mỗi phòng ban như đã
phân tích ở trên lại có một chức năng, nhiệm vụ riêng nên phân chia công việc
phù hợp hơn, Nguyên tắc tổ chức này đảm bảo:
- Tính hợp lý, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu quản lý của Nhà nước trên
địa bàn cấp quận (huyện) và đảm bảo tính thống nhất quản lý ngành, lĩnh vực
từ tỉnh đến cơ sở.
- Tổ chức quản lý đa ngành, đa lĩnh vực công tác trên địa bàn cấp quận.
- Phù hợp với điều kiện tự nhiên, dân số, tình hình phát triển kinh tế - xã hội
của quận và yêu cầu cải cách hành chính Nhà nước.
- Thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục thành lập cơ quan chuyên môn
được quy định tại các quy định của pháp luật.
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
11
Hiện nay UBND quận đang có phương hướng sắp xếp một bộ máy
quản lý gọn nhẹ, bớt cồng kềnh hơn nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng của
công tác quản lý Nhà nước.
1.2. Thực trạng công tác đấu thầu tại UBND quận Hải An – Hải Phòng.
Trong phạm vi một nền kinh tế, để thực hiện hoạt động mua sắm (hàng
hoá, dịch vụ hay công trình) thì người mua có thể tiến hành theo hai cách
khác nhau đó là người mua tự do trao đổi với người bán về nhu cầu mua sắm
và cách thứ hai là người mua tiến hành lựa chọn người bán theo một trình tự
nhất định. Cách mua sắm thứ hai này người ta gọi là đấu thầu. Khoản tiền
dùng cho các hoạt động mua sắm (hay nói chung là đầu tư) được huy động từ
hai nguồn, đó là nguồn tiền của tư nhân và nguồn tiền do Nhà nước quản lý.
Việc sử dụng khoản tiền từ nguồn thứ hai bắt buộc phải tuân thủ theo những
quy định về mua sắm do Nhà nước đề ra nhằm đảm bảo mang lại hiệu quả
cao.
Như vậy đấu thầu có thể được hiểu là một cách thức mua sắm (hàng
hóa, công trình hoặc dịch vụ) mà trong đó người mua và người bán phải tuân
thủ theo các quy định do người quản lý nguồn vốn sử dụng cho việc mua sắm
này đề ra. Đấu thầu là bắt buộc đối với hoạt động mua sắm sử dụng vốn do
Nhà nước quản lý.
UBND quận Hải An – Hải Phòng là một cơ quan Nhà nước, nguồn vốn
chủ yếu là vốn ngân sách Nhà nước chính vì thế mà các dự án của UBND
quận đều thực hiện đấu thầu đảm bảo tính công bằng và hiệu quả.
1.2.1 Các quy định về hoạt động đấu thầu UBND quận sử dụng.
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
12
UBND quận Hải An khi tham gia công tác đấu thầu chỉ làm bên A tức là
bên tổ chức đấu thầu các dự án của quận chứ không làm bên B (tham gia đấu
thầu). Theo như cách hiểu trên thì hoạt động đấu thầu là một cách thức mua
sắm hàng hóa trong đó người mua và người bán phải tuân thủ theo các quy
định do người quản lý nguồn vốn sử dụng cho việc mua sắm này đề ra. Khi
tham gia công tác đấu thầu UBND quận Hải An cũng thực hiện đầy đủ các
quy định của cơ quan quản lý Nhà nước về đấu thầu:
- Luật đấu thầu số 61/2005/QH11 của Quốc hội khóa 11, kỳ họp thứ 8 có
hiệu lực từ ngày 01/04/2006 và Nghị định số 111/2006/NĐ-CP ngày
29/9/2006 của Chính Phủ về hướng dẫn thi hành Luật đấu thầu và lựa chọn
nhà thầu xây dựng.
- Luật xây dựng số 16/2003/QH11 Ban hành ngày 26/11/2003 của Quốc hội
khóa 11.
- Ngoài ra còn các Nghị định và văn bản hướng dẫn thực hiện quy chế đấu
thầu và đầu tư xây dựng:
+ Nghị định số 16/NĐ-CP ngày 07/02/2005 của Chính phủ về quản lý dự án
đầu tư xây dựng công trình.
+ Nghị định số 99/NĐ-CP ngày 13/6/2007 của Chính phủ về quản lý chi phí
đầu tư xây dựng công trình.
+ Nghị định số 88/1999/NĐ-CP ngày 01/09/1999 về việc ban hành quy chế
đấu thầu.
+ Văn bản số 2364/BKH/TĐ&GSĐT ngày 12/4/2005 của Bộ Kế hoạch và
Đầu tư về việc hướng dẫn quản lý đấu thầu gắn với việc thực hiện Nghị định
số 16/2005/NĐ-Cp của Chính phủ.
+ Nghị định số 66/2003/NĐ-CP ngày 12/06/2003 của Chính Phủ điều chỉnh
Nghị định số 88/1999/NĐ-CP ngày 01/09/1999.
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
13
+ Quy chế quản lý đầu tư và xây dựng ban hành kèm theo nghị định
52/1999/NĐ-CP ngày 8/7/1999 và nghị định số 12/2000/NĐ-CP ngày
5/5/2000 về việc sửa đổi bổ sung một số điều của quy chế quản lý đầu tư xây
dựng.
+ Thông tư 04/2000/TT-BKH ngày 26/5/2000 và thông tư số 01/2004/TT-KH
ngày 2/2/2004 của Bộ Kế hoạch & Đầu tư về việc hướng dẫn thực hiện quy
chế đấu thầu.
Ngay sau khi Luật đấu thầu và Nghị định 111 có hiệu lực, UBND quận
Hải An đã cử các cán bộ, chuyên viên chuyên làm công tác đầu tư và quản lý
đấu thầu tham gia các lớp tập huấn về nghiệp vụ đấu thầu đồng thời hướng
dẫn, phổ biến đến các đơn vị chủ đầu tư để triển khai các dự án trên cơ sở
hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
1.2.2. Đặc điểm của các dự án, các gói thầu mà UBND quận Hải An đã
và đang tham gia tổ chức đấu thầu.
Hải An là một quận mới thành lập cơ sở hạ tầng kỹ thuật đô thị và hạ
tầng xã hội của Quận còn thấp, nguồn vốn chủ yếu là nguồn Ngân sách Nhà
nước và nguồn do dân đóng góp nên các dự án của quận chủ yếu dành cho
đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng trợ giúp các chương trình chuyển dịch cơ cấu
sản xuất và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất. Các dự án
mà UBND quận tổ chức đấu thầu mang những đặc điểm sau:
-
Nguồn vốn được sử dụng ở các dự án, các gói thầu chủ yếu là vốn
ngân sách Nhà nước và vốn do dân đóng góp.
-
Chủ đầu tư của các dự án thường là UBND quận Hải An hoặc
UBND các phường thuộc địa bàn quận.
-
Các dự án, các gói thầu đều nằm trên địa bàn của quận Hải An có
tổng mức đầu tư nhỏ chủ yếu là các dự án xây dựng các trường học, đường
giao thông, xây dựng cơ sở vật chất, các dự án Chương trình nuôi trồng thủy
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
14
sản…Các dự án được chia thành nhiều gói thầu nhỏ (tư vấn và xây lắp) theo
tính chất kỹ thuật hoặc theo trình tự thực hiện dự án, có quy mô hợp lý và bảo
đảm tính đồng bộ của dự án.
-
Các gói thầu chủ yếu là các gói thầu xây lắp, một số là tư vấn. Theo
thống kê tình hình xây dựng cơ bản của UBND quận Hải An từ năm 2003 cho
đến nay, gói thầu có quy mô lớn nhất là gói thầu xây lắp tên G3 thuộc dự án
xây dựng tuyến đường Đông Hải – Đằng Hải – Nam Hải – Tràng Cát, giá gói
thầu được duyệt là 31,814 tỷ đồng trong khi gói thầu có quy mô nhỏ dưới 1 tỷ
đồng rất nhiều, gói thầu có quy mô nhỏ nhất là dự án công trình đường Đồng
Xá – Cát Bi, tổng mức đầu tư là 309,017 triệu đồng.
-
Các gói thầu có giá trị nhỏ nhiều, nên hình thức chỉ định thầu, đấu
thầu cạnh tranh hạn chế được áp dụng ở các gói thầu của quận được sử dụng
nhiều.
-
Yêu cầu về thời gian và chất lượng các gói thầu: Do thành quả của
các dự án, các gói thầu có giá trị sử dụng lâu dài nhất là các dự án xây dựng
cơ sở hạ tầng nên yêu cầu về thời gian và chất lượng thực hiện các gói thầu
càng cao và chặt chẽ. Chính vì thế các nhà thầu tham gia phải đưa ra các biện
pháp kỹ thuật, chất lượng tốt nhất và thời gian hoàn thành dự án nhanh nhất
để đáp ứng được yêu cầu của UBND quận.
- Các dự án mà quận tổ chức đấu thầu mang ý nghĩa xã hội cao: UBND
quận Hải An là cơ quan Nhà nước dưới sự chỉ đạo của UBND thành phố và sự
giúp đỡ của các ngành UBND quận đã tích cực triển khai các dự án đầu tư.
Các dự án mà quận đầu tư chủ yếu là các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng phục
vụ cho các hoạt động xã hội của quận như dự án xây dựng trường học, xây
dựng đường, dự án xây dựng khu trung tâm hành chính quận…Chính vì vậy
mà thành quả của các dự án này có giá trị sử dụng lâu dài, đem lại lợi ích lớn
cho người dân nhưng không có thể thu hồi vốn như các dự án kinh tế. Để các
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
15
dự án được thực hiện tốt và mang lại hiệu quả cao, đóng góp cho sự phát triển
của quận cũng như của Thành phố và của đất nước thì cần chuẩn bị về mọi
mặt, dự đoán trước tất cả các tình huống có thể xảy ra.
1.2.3. Các hình thức đấu thầu UBND quận Hải An sử dụng hiện nay.
Hiện nay có 6 hình thức lựa chọn nhà thầu chủ yếu, việc các bên mời
thầu áp dụng hình thức lựa chọn nào tùy thuộc vào đặc điểm của dự án đó. Số
lượng các nhà thầu tham gia đấu thầu một gói thầu có thể rất nhiều hay chỉ là
một số lượng hạn chế trước hoặc thậm chí chỉ có một nhà thầu. Phụ thuộc vào
số lượng nhà thầu tham gia trong điều kiện cụ thể của gói thầu mà bên mời
thầu lựa chọn một trong 6 hình thức sau đây:
-
Cạnh tranh rộng rãi (competitive bidding) – khi áp dụng hình thức
này bên mời thầu không hạn chế số lượng nhà thầu tham gia. Đây là hình thức
lựa chọn nhà thầu có tính cạnh tranh cao nhất. Hình thức này được lựa chọn
đối với những gói thầu có tính chất kỹ thuật không phức tạp, giá trị không lớn
và điều kiện thực hiện không có gì đặc biệt, nhiều nhà thầu có khả năng đáp
ứng yêu cầu của gói thầu.
-
Chào hàng cạnh tranh (shopping) – đây là một dạng của hình thức
cạnh tranh rộng rãi. Hình thức này được lựa chọn đối với những gói thầu có
tính chất kỹ thuật đơn giản với giá trị nhỏ. Bên mời thầu có thể tổ chức đấu
thầu rất đơn giản để tiết kiệm thời gian và chi phí.
-
Cạnh tranh hạn chế (limited competitive bidding) – bên mời thầu chỉ
lựa chọn một số nhà thầu nhất định để tham gia dự thầu, những nhà thầu này
đáp ứng một số yêu cầu của gói thầu như tính chất kỹ thuật, quy mô và điều
kiện thực hiện.
-
Chỉ định thầu (single bidder) – bên mời thầu lựa chọn một nhà thầu
để thực hiện gói thầu có những đặc điểm sau:
+ Phải đảm bảo tính bí mật của công việc (an ninh quốc gia).
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
16
+ Phải thực hiện công việc ngay (khắc phục sự cố).
+ Giá trị công việc nhỏ, yêu cầu kỹ thuật rất đơn giản.
+ Công việc có tính thử nghiệm nên rủi ro cao.
+
Quy định của nguồn vốn.
-
Mua sắm trực tiếp (direct contrating) – khi bên mời thầu muốn thực
hiện một công việc có nội dung giống gói thầu đã được tiến hành đấu thầu và
hợp đồng thực hiện gói thầu này được ký vào thời điểm trước đó không quá
lâu (thường là 6 tháng).
- Tự thực hiện (force account) – áp dụng cho các loại hình đấu thầu,
bên mời thầu có khả năng sử dụng nhân công và phương tiện làm việc của
mình để thực hiện công việc khi:
+ Khối lượng công việc không xác định trước được.
+ Công việc có giá trị nhỏ và có tính đặc thù nên không có nhà thầu quan
tâm.
+ Công việc có tính gián đoạn.
+ Công việc có tính rủi ro cao.
+ Phải khắc phục ngay sự cố.
Các hình thức đấu thầu mà UBND quận sử dụng hiện nay tùy thuộc vào
giá trị các gói thầu.
-
Đối với các gói thầu có giá trị < 1 tỷ đồng: theo điều 20 Luật đấu
thầu thì hình thức đấu thầu là chỉ định thầu.
-
Đối với các gói thầu có giá trị lớn hơn thì hình thức đấu thầu mà
UBND quận sử dụng là cạnh tranh hạn chế hoặc đấu thầu rộng rãi trong nước.
Hình thức đấu thầu cạnh tranh rộng rãi đảm bảo tính cạnh tranh và công
bằng trong việc lựa chọn nhà thầu, thực tế cũng cho thấy tỷ lệ tiết kiệm chi
phí qua hình thức này là khá cao.
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
17
1.2.4 Phương thức đấu thầu và hợp đồng sử dụng.
- Có 4 phương thức thực hiện đấu thầu nhưng ở Việt Nam cũng như
UBND quận Hải An sử dụng 3 phương thức sau:
+ Phương thức đấu thầu một túi hồ sơ được áp dụng đối với hình thức
đấu thầu rộng rãi và đấu thầu hạn chế cho gói thầu mua sắm hàng hóa, xây
lắp, gói thầu EPC. Nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu gồm đề xuất về kỹ thuật và đề
xuất về tài chính theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu. Việc mở thầu được tiến
hành một lần.
+ Phương thức đấu thầu hai túi hồ sơ được áp dụng đối với đấu thầu
rộng rãi và đấu thầu hạn chế trong đấu thầu cung cấp dịch vụ tư vấn. Nhà thầu
nộp đề xuất kỹ thuật và đề xuất tài chính riêng biệt theo yêu cầu của hồ sơ
mời thầu. Việc mở thầu được tiến hành hai lần; trong đó đề xuất kỹ thuật sẽ
được mở trước để đánh giá, đề xuất tài chính của tất cả các nhà thầu có đề
xuất kỹ thuật được đánh giá là đáp ứng yêu cầu được mở sau để đánh giá tổng
hợp. Trường hợp gói thầu có yêu cầu kỹ thuật cao thì đề xuất về tài chính của
nhà thầu đạt số điểm kỹ thuật cao nhất sẽ được mở để xem xét, thương thảo.
+ Phương thức đấu thầu hai giai đoạn được áp dụng đối với hình thức
đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế cho gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp,
gói thầu EPC có kỹ thuật, công nghệ mới, phức tạp, đa dạng và được thực
hiện theo trình tự sau:
Trong giai đoạn một, theo hồ sơ mời thầu giai đoạn một, các nhà thầu
nộp đề xuất kỹ thuật, phương án tài chính nhưng chưa có giá dự thầu, trên cơ
sở trao đổi với từng nhà thầu tham gia giai đoạn này sẽ xác định hồ sơ mời
thầu giai đoạn hai;
Trong giai đoạn hai, theo hồ sơ mời thầu giai đoạn hai, các nhà thầu đã
tham gia giai đoạn một được mời nộp hồ sơ dự thầu giai đoạn hai bao gồm: đề
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
18
xuất kỹ thuật và đề xuất tài chính trong đó có giá dự thầu, biện pháp bảo đảm
dự thầu.
Tại UBND quận Hải An các dự án mà quận tổ chức đấu thầu đều là các
dự án có mức đầu tư vừa, nhỏ, chủ yếu là các dự án đầu tư xây dựng cơ bản
có kỹ thuật không quá phức tạp. Theo điều 26 Luật đấu thầu đối với phương
thức đấu thầu thứ hai áp dụng cho đấu thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, và với
phương thức đấu thầu thứ ba thường áp dụng cho các gói thầu có giá trị lớn và
tính chất kỹ thuật phức tạp, chính vì lẽ đó mà UBND quận Hải An thường áp
dụng phương thức một túi hồ sơ là phương thức phù hợp nhất.
-
Đối với hợp đồng sử dụng thì UBND quận Hải An sử dụng trong
hoạt động đấu thầu là loại hợp đồng trọn gói. Hình thức trọn gói được áp dụng
cho những phần công việc được xác định rõ ràng về số lượng, khối lượng. Giá
hợp đồng không thay đổi trong suốt thời gian thực hiện hợp đồng (thường là
thời gian thực hiện dưới 12 tháng). Các gói thầu mà UBND quận tổ chức chủ
yếu đều có kỹ thuật không quá phức tạp, thời gian thực hiện nhanh, không
chịu sự biến động về giá trong quá trình thực hiện hợp đồng, chính vì lý do đó
mà loại hợp đồng trọn gói được UBND quận sử dụng chủ yếu.
1.2.5. Thực trạng công tác đấu thầu tại UBND quận Hải An – Hải Phòng.
1.2.5.1. Quy trình tổ chức đấu thầu tại UBND quận Hải An – Hải Phòng.
Sơ đồ 2: Quy trình tổ chức đấu thầu tại UBND quận Hải An
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
Lập kế hoạch
đấu thầu
19
Chuẩn bị nhân sự
Sơ tuyển nhà thầu
Chuẩn bị đấu
thầu
Chuẩn bị d.sách ngắn
Chuẩn bị HSMT
Thông báo mời thầu
Tổ chức đấu
thầu
Phát hành HSMT
Nhận HSDT, Mở thầu
Đánh giá xếp
hạng nhà thầu
Đánh giá sơ bộ
Đánh giá chi tiết
Tổng hợp, xếp hạng
T.định & phê
duyệt KQĐT
Tính pháp lý
Quá trình đấu thầu
Công bố KQĐT
Kết quả đấu thầu
Tên nhà thầu trúng
thầu
Thương thảo &
Giá trúng thầu
ký kết hợp đồng
UBND quận Hải An là một cơ quan Nhà nước nên mọi hoạt động của
UBND quận đều được sự giám sát chặt chẽ của các cơ quan chức năng nhằm
đảm bảo cho UBND quận hoạt động đúng pháp luật và nguồn vốn của Nhà
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
20
nước được sử dụng đúng mục đích và đạt hiệu quả cao. Việc xây dựng một
quy trình thực hiện đấu thầu theo đúng pháp luật và phù hợp với tình hình
quận không chỉ đảm bảo cho nguồn vốn của Nhà nước được giám sát chặt
chẽ mà còn giảm thiểu khả năng thất thoát, lãng phí. Các bước trong quá
trình tổ chức đấu thầu được quy định cụ thể trong Luật đấu thầu 2005, tuy
nhiên mỗi cơ quan, tổ chức sẽ có những quy trình khác nhau. Quy trình tổ
chức đấu thầu ở UBND quận Hải An, được thực hiện đúng theo quy định của
luật đấu thầu Việt Nam 2005 (có hiệu lực từ ngày 1/4/2006). Chúng ta có thể
hình dung quy trình tổ chức đấu thầu của UBND quận như sau:
- Kế hoạch đấu thầu sẽ do phòng Kế hoạch – Tài chính của quận lập.
Sau đó phòng Kế hoạch – Tài chính sẽ chuyển lên UBND quận xem xét và
phê duyệt đối với các dự án thuộc UBND quận phê duyệt hoặc chuyển lên
UBND thành phố đối với các dự án thuộc quyền quyết định của UBND thành
phố.
- Chuẩn bị đấu thầu: HSMT chủ yếu là do đơn vị tư vấn lập hoặc do
đơn vị tư vấn và phòng Kế hoạch – Tài chính phối hợp thực hiện sau đó được
chuyển lên UBND quận phê duyệt.
- Tổ chức đấu thầu: Thông báo mời thầu được đăng trên các phương
tiện thông tin đại chúng. Phòng Kế hoạch – Tài chính tiếp nhận HSDT và
phối hợp với tổ chuyên gia tiến hành mở thầu. Công việc xét thầu và đánh giá
kết quả do tổ chuyên gia đảm nhiệm.
- Sau khi có kết quả lựa chọn được nhà thầu trúng thầu, phòng Kế
hoạch – Tài chính sẽ gửi văn bản lên UBND quận xem xét và phê duyệt kết
quả đấu thầu.
- Phòng Kế hoạch – Tài chính thực hiện nhiệm vụ thương thảo hợp
đồng. Nếu thương thảo không thành công thì sẽ báo cáo với chủ tịch UBND
quận để có biện pháp giải quyết hoặc thương thảo lại.
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
21
1.2.5.2. Lập kế hoạch đấu thầu.
a. Căn cứ lập kế hoạch đấu thầu.
Kế hoạch đấu thầu của UBND quận Hải An được lập ra nhằm đảm bảo nguồn
vốn đầu tư được thực hiện có hiệu quả. Bởi nguồn vốn chủ yếu của quận là
nguồn ngân sách Nhà nước. Căn cứ vào tình hình thực tế của UBND quận về
tình hình tài chính, căn cứ vào số lượng, khối lượng, mối quan hệ của các
công việc, thứ tự thực hiện các công việc… để từ đó lập kế hoạch đấu thầu.
Sau đó phân chia dự án thành một hay nhiều gói thầu, quy mô, giá trị của từng
gói thầu.
Việc lập kế hoạch đấu thầu của dự án căn cứ vào:
-
Báo cáo đầu tư.
-
Thiết kế kỹ thuật.
-
Giá trị tổng dự toán được duyệt.
-
Quyết định đầu tư.
-
Nguồn vốn cung cấp cho dự án.
-
Các văn bản pháp lý có liên quan, văn bản giải trình…
Hàng năm theo kế hoạch, UBND quận Hải An thực hiện các công việc như:
thực hiện xây dựng cơ sở, mua sắm vật tư thiết bị, quản lý các dự án đầu tư
xây dựng cơ bản trên địa bàn quận…Do đó việc lập kế hoạch hàng năm đối
với từng dự án, từng gói thầu là rất quan trọng.
b. Nội dung của KHĐT.
Kế hoạch đấu thầu của dự án được lập theo điều 6 Luật đấu thầu Việt Nam
2005. Kế hoạch đấu thầu của một dự án được lập ngay khi tiến hành lập dự án
đầu tư vì thế mà khi dự án đầu tư được phê duyệt thì kế hoạch đầu thầu cũng
được phê duyệt.
Nội dung kế hoạch đấu thầu:
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
22
1-Phân chia dự án thành các gói thầu: có thể là một gói thầu (nếu dự án
nhỏ) hoặc nhiều gói thầu.
2-Giá gói thầu.
3-Nguồn vốn.
4-Hình thức lựa chọn nhà thầu (đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, hay
chỉ định thầu), phương thức đấu thầu áp dụng cho từng gói thầu (đấu thầu một
túi hồ sơ, đấu thầu hai túi hồ sơ, đấu thầu hai giai đoạn).
5-Thời gian tổ chức đấu thầu cho từng gói thầu.
6-Hình thức hợp đồng sử dụng: hợp đồng trọn gói, hợp đồng chìa khóa
trao tay, hợp đồng có điều chỉnh.
7-Thời gian thực hiện hợp đồng.
Trong tất cả các nội dung của kế hoạch đấu thầu thì việc phân chia dự án
thành các gói thầu là nội dung quan trọng nhất. Bởi việc phân chia dự án
thành các gói thầu phải căn cứ theo tính chất kỹ thuật, trình tự thực hiện, bảo
đảm tính đồng bộ của dự án và có quy mô gói thầu hợp lý. Việc phân chia
thành các gói thầu phù hợp đảm bảo yêu cầu về chất lượng, tiến độ triển khai,
sự đồng bộ của các hạng mục công trình và nhiều đơn vị cùng tham gia tăng
tính minh bạch, tiết kiệm được thời gian, chi phí cho chủ đầu tư. Tuy nhiên
cần đảm bào rằng các dự án không được chia thành các gói thầu nhỏ để chỉ
định thầu.
Giá gói thầu chính là giá dự toán đã được phê duyệt. Nó là cơ sở, là căn
cứ để sau này so sánh với các giá dự thầu của các nhà thầu tham gia. Giá gói
thầu được xác định trên cơ sở khối lượng công việc thực hiện hoàn chỉnh
nhân với giá và định mức do Nhà nước ban hành áp dựng đối với từng hạng
mục, công trình do công ty tư vấn thiết kế lập khi họ lập thiết kế kỹ thuật. Các
chuyên gia trong ban tổ chức đấu thầu sẽ kiểm tra, đối chiếu các khối lượng
trong bản thiết kế với các khối lượng dự toán xem có sai sót gì không.
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
23
Nguồn vốn đối với từng dự án, từng gói thầu cần xác định là vốn ngân
sách, vốn do dân góp hay vốn khác…Nếu là vốn Ngân sách, các dự án lớn do
UBND thành phố quyết định đầu tư thường thì rất ít khi phòng Kế hoạch –Tài
chính phải lập Kế hoạch đấu thầu. Đối với những gói thầu nhỏ thì phòng tự
lập đấu thầu rồi trình lên cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Các nội dung trong kế hoạch đấu thầu cần phải được xem xét một cách
cẩn thận, kỹ lưỡng giúp tránh những sai sót sau này khi thực hiện. Sau khi kế
hoạch đấu thầu được lập sẽ được chuyển lên UBND quận phê duyệt để cấp
vốn thực hiện và quyết định đầu tư.
c. Ví dụ cụ thể về công tác lập kế hoạch đấu thầu.
Dự án đường liên phường Đông Hải – Đẳng Hải – Nam Hải – Tràng Cát.
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
24
Bảng 1: Kế hoạch đấu thầu của dự án xây dựng đường liên phường Đông Hải-Đằng Hải-Nam Hải-Tràng Cát.
Thời
Hình thức đấu Giá gói thầu Loại
Tên gói thầu
thầu
(triệu đồng)
đồng
gian
tổ
hợp chức đấu thầu
Phương thức đấu thầu
(đến lúc ký xong
Thời gian
thực hiện
hợp đồng)
Gói thầu G1
Hạn chế trong
Trọn gói
6/2005
1 túi hồ sơ, 1 giai đoạn
680 ngày
Gói thầu G2
nước
29.604
Hạn chế trong
Trọn gói
6/2005
1 túi hồ sơ, 1 giai đoạn
695 ngày
Gói thầu G3
nước
30.248
Hạn chế trong
nước
31.814
Gói thầu tuyến Hạn chế trong
Trọn gói
6/2005
1 túi hồ sơ, 1 giai đoạn
700 ngày
nhánh
nước
11.705
Gói thầu hệ thống Hạn chế trong
Trọn gói
6/2005
1 túi hồ sơ, 1 giai đoạn
600 ngày
điện chiếu sáng- nước
Trọn gói
6/2005
1 túi hồ sơ, 1 giai đoạn
145 ngày
9.767
cấp nước
(Nguồn: Phòng Kế hoạch – Tài chính)
Khoa: Đầu tư
Khóa luận tốt nghiệp
25
Nguồn vốn: Vốn ngân sách Trung Ương và Thành phố.
Chủ đầu tư: Ban quản lý dự án quận Hải An.
Năm phê duyệt: 2004.
Tổng mức đầu tư: 144.000 triệu Việt Nam Đồng.
Thời gian thực hiện: Năm 2005.
Cơ sở lập kế hoạch đấu thầu: Quyết định phê duyệt dự án đầu tư và tổng
mức đầu tư của công trình, các văn bản có liên quan…
Đánh giá về kế hoạch đấu thầu:
+ Việc phân chia các gói thầu:
Dự án được phân chia thành 5 gói thầu, đảm bảo quy mô hợp lý với
tổng nguồn vốn được cấp. Việc phân chia các gói thầu như vậy rất rõ ràng và
phù hợp với quy chế đấu thầu. Số lượng công việc cần thực hiện đã được gói
gọn trong các hạng mục công trình hoàn chỉnh, phù hợp với đặc điểm của dự
án cũng như năng lực của các nhà thầu.
+ Về giá gói thầu và nguồn tài chính:
Giá gói thầu được lập trên cơ sở báo cáo đầu tư được phê duyệt. Tổng
giá trị các gói thầu từ số 01 đến số 05 là 113.138 triệu đồng phù hợp với tổng
giá trị chi phí mua sắm hàng hóa và xây lắp trong tổng mức đầu tư đã được
phê duyệt. Như vậy nguồn tài chính của gói thầu là nguồn ngân sách là hoàn
toàn hợp pháp, giá của các gói thầu được xác định ở mức hợp lý.
+ Về hình thức đấu thầu và loại hợp đồng:
Mỗi gói thầu đều có một hình thức đấu thầu và loại hợp đồng áp dụng.
Trong kế hoạch đấu thầu này thì tất cả các gói thầu đều áp dụng hình thức đấu
thầu hạn chế trong nước, hình thức hợp đồng sử dụng là hợp đồng trọn gói
phù hợp với quy định tại điều 19 và điều 49 Luật đấu thầu Việt Nam 2005.
Thời gian thực hiện hợp đồng của từng gói thầu cũng được quy định rõ trong
kế hoạch đấu thầu.
Khoa: Đầu tư