Giáo án Sinh học 7
Bài 55: TIẾN HOÁ VỀ SINH SẢN
1. Mục tiêu
a.Kiến thức: Nêu được sự tiến hoá về các hình thức sinh sản ở ĐV, nhất là hình
thức sinh sản hữu tính. Thấy được sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản ở ĐV.
b.Kĩ năng: Rèn kỹ năng so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát hoá, hoạt động
nhóm.
c.Thái độ: Giáo dục tinh thần học tập đảm bảo tính chính xác, KH của kiến thức,
ý thức bảo vệ MT, bảo vệ các động vật đặc biệt vào mùa sinh sản.
2.Chuẩn bị:
a.GV: Tranh vẽ sinh sản vô tính ở ĐVNS, thuỷ tức, sự chăm sóc trứng, con non ở
chim, thú, bảng ghi nội dung SGK.
b. HS: Học bài cũ. Nghiên cứu nội dung bài mới, kẻ bảng 55 vào vở BT.
3.Tiến trình bài dạy
a. Kiểm tra bài cũ: (5’)
Câu hỏi:
? Phân tích sự phức tạp hoá của cơ quan hô hấp, tuần hoàn ở ĐV? Có VD?
Đáp án:
- Hô hấp:
Chưa phân hoá→ Hô hấp qua da→hô hấp = mang (…) và phổi chưa hoàn chỉnh
(EĐ)→phổi (…)
- Tuần hoàn:
+ Chưa phân hoá: Chưa có tim (ĐVNS, RK)=>Có tim chưa chia ngăn (Giun đất,
châu chấu)=> Có tim phân hoá: 2 ngăn (cá)→ 3 ngăn (L.cư)→ 3 ngăn có vách hụt
(B.sát)→ 4 ngăn phân biệt (Chim, thú).
+ Vòng tuần hoàn: Chưa có → có, hở → có, kín
+ Máu nuôi cơ thể: Máu pha→đỏ tươi
Giáo án Sinh học 7
* Nêu vấn đề: (1’)
? Nhờ đâu số lượng cá thể mỗi loài ĐV không ngừng tăng? (Nhờ sinh sản)
- Sinh sản là đặc tính đặc trưng của cơ thể sống. Ở ĐV có những hình thức sinh
sản nào? Mức độ tiến hoá của cơ quan sinh sản ra sao? N/cứu bài →
b.Dạy bài mới:
TG
15’
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
I. Phân biệt các hình thức sinh sản của
động vật:
* Qua nội dung chương trình đã học, cho
biết: ĐV có những hình thức sinh sản nào?
- Y/cầu HS bằng kiến thức SGK và sự hiểu
biết của mình hoạt động nhóm:
? Nêu đặc điểm phân biệt 2 hình thức sinh
sản đó? Lấy VD?
1. Sinh sản vô tính:
- Gọi 1-2 nhóm báo cáo. Lớp nhận xét, bổ
+ Là hình thức sinh sản không có sự kết
sung
hợp giữa 2 TB sinh dục đực, cái
+ Sự hình thành cơ thể mới là nhờ:
- Mọc chồi, tái sinh: Ruột khoang…
- Phân đôi cơ thể: ĐVNS.
2. Sinh sản hữu tính:
+ Là hình thức sinh sản có sự kết hợp
giữa 2 TB sinh dục đực, cái→hợp tử, hợp
tử→ phôi→ cơ thể mới. (Sinh sản có quá
trình thụ tinh VD: Giun đất, thân mềm,
các ĐVCXS)
? ĐV có những hình thức thụ tinh nào?
Nêu KN?
Giáo án Sinh học 7
- Thụ tinh ngoài, thụ tinh trong…
? Yếu tố đực, cái ở trên cùng cá thể hay
trên trên các cá thể khác nhau? VD? Tên
gọi loại cá thể đó?
+ Sinh sản hữu tính ở cơ thể đơn tính
- Y/cầu HS trao đổi cùng bàn hoàn thiện
hoặc lưỡng tính. VD: Giun đất - lưỡng
BT và ▼ SGK
tính, chim - đơn tính
? So sánh 2 hình thức SS trên bằng cách
điền số 1 hoặc 2 vào bảng sao cho phù hợp
- ĐA:
Hình
Số cá thể
thức
tham gia
Thừa kế đặc điểm
Của 1
Của 2 cá
cá thể
SS
Vô
1
tính
Hữu
2
thể
+
+
tính
? Hình thức sinh sản nào tiến hoá hơn? Vì
sao?
- SS hữu tính, vì có sự kết hợp đặc điểm
- ĐA ▼ SGK:
sinh học của 2 cá thể bố, mẹ…
+ Giun đũa đơn tính, thụ tinh trong
+ Giun đất lưỡng tính, thụ tinh ngoài.
- Hướng dẫn HS thảo luận nhóm hoàn
17’
thành bảng trong SGK vào vở BT (3’)
II. Sự tiến hoá các hình thức sinh sản hữu
- Treo bảng phụ: Gọi đại diện các nhóm
tính và tập tính chăm sóc thế hệ sau:
báo cáo = ghi bảng (hoặc gắn vào bảng)
- Lớp theo dõi, nhận xét, bổ sung
* Thảo luận nhóm hoàn thành bảng trong
Giáo án Sinh học 7
SGK vào vở BT.
? Nêu sự tiến hoá các hình thức sinh sản
hình thành ở ĐV?
* Đại diện nhóm báo cáo, lớp theo dõi,
? Hướng tiến hoá? Lấy VD?
nhận xét, bổ sung.
* Sinh sản:
- Thụ tinh ngoài→ thụ tinh trong.
- Đẻ trứng (nhiều ở loài thụ tinh ngoài)→
đẻ ít trứng ở loài thụ tinh trong (cá, bò
sát, chim…)→đẻ con (thú)
- Phôi: Phát triển có biến thái( sâu bọ,
lưỡng cư…)→Phát triển trực tiếp không
nhau (cá, bò sát, chim) →Phát triển trực
tiếp có nhau (thú).
* Chăm sóc:
- Không làm tổ, không ấp - bảo vệ
trứng→Làm tổ (hoặc đào hang), ấp
trứng: Bò sát, chim→bảo vệ con non
(chim, thú)
- Con non không được nuôi dưỡng, tự
? Trong đó đặc điểm nào được coi là tiến
kiếm ăn (…)→ nuôi = mồi, sữa diều(…)
hoá, giải thích?
→nuôi bằng sữa mẹ, dạy tập tính sống(…)
VD: - Phát triển qua biến thái, mỗi lần lột
xác con non rất yếu, dễ làm mồi cho loài
khác
- Phát triển trực tiếp không nhau (ấp hoặc
nhờ nhiệt độ môi trường), con non phát
Giáo án Sinh học 7
triển ngoài môi trường→nguy hiểm…có
nhau, con non phát triển trong bụng mẹ→
an toàn đủ chất dinh dưỡng…nuôi bằng
sữa mẹ…
? Các loài động vật ngày càng bi khai thác
bừa bãi ? Chúng tâphỉ làm gì để bảo vệ
- Bảo vệ động vật đặc biệt là trong mùa
chúng.
sinh sản
c. Củng cố - Luyện tập
(5’)
? Chứng minh sự tiến hoá của cơ quan sinh sản ở ĐV? Ý nghĩa?
- Nhận xét, cho điểm.
d. Hướng dẫn học ở nhà. (2’)
- Học bài trả lời các câu hỏi SGK.
- Đọc mục “Em có biết” SGK Tr.181.
- Nghiên cứu bài tiếp theo: Ôn toàn bộ kiến thức về đặc điểm chung của các
ngành ĐV đã học, chú ý tìm hiểu về nguồn gốc mỗi loài.