Trong nửa thập kỷ trở lại đây, kinh tế Việt Nam có những bước phát
triển nhanh chóng. Cũng với sự phát triển của nền kinh tế là quá trình đô thi
hóa, là sự ra đời và phát triển của hàng loạt khu công nghiệp, khu chế xuất,
hàng nghìn con đường mới.
Công ty xây dựng số 8 Thăng Long trực thuộc Tổng công ty xây dựng
Thăng Long là một doanh nghiệp nhà nước lâu năm đã có không ít đóng góp
cho việc mở rộng hệ thống giao thông - mạch máu của nền kinh tế làm nên
những con đường chất lượng.
Đặc thù của ngành xây dựng là chi phí cao, thời gian thi công dài với
sự tham gia của nhiều bên nhiều bộ phận nên quy trình tác nghiệp tương đối
phức tạp. Tuy nhiên, sự tác nghiệp của các bên, các bộ phận liên quan lại có
vai trò rất lớn trong việc quản lý dự án về mọi mặt như: chất lượng công
trình, tiến độ thi công, chi phí sản xuất,…
Để thấy rõ việc tác nghiệp này, tôi xin phép được phân tích dựa trên
việc thi công công trình xây dựng của công ty xây dựng Thăng Long.
Bài viết gồm ba phần:
Phần I: Quy trình tác nghiệp trong thi công công trình xây dựng của
công ty xây dựng số 8 Thăng Long
Phần II:Đánh giá quy trình tác nghiệp trong thi công công trình xây
dựng của công ty xây dựng số 8 Thăng Long
1
Phần III: Giải pháp
Phần IV: Vận dụng kiến thức môn học vào công việc của bản thân
2
PHẦN MỘT: QUY TRÌNH TÁC NGHIỆP TRONG THI CÔNG CÔNG
TRÌNH XÂY DỰNG
Sau khi công ty được trúng thầu mộ dự án, công ty sẽ giao xuống một
đội cụ thể. Đội này có trách nhiệm trực tiếp đối với công trình được thi công,
ngoài ra các phòng ban, các bộ phận khác trong công ty có trách nhiệm hợp
tác giúp đỡ giám sát thi công.
Sự tham gia của các phòng ban ngay sau khi trúng thầu như sau:
Phòng kỹ thuật lập ra một biện pháp thi công phù hợp dựa trên năng
lực của công ty cũng như yêu cầu về chất lượng và tiến độ của công trình.
Phòng kinh tế hợp đồng làm hồ sơ trúng thầu và biên bản bàn giao
công trình cho một đội cụ thể.
Phòng Tài chính kế toán phụ trách mảng tài chính của công trình.
Phòng tổ chức hành chính quản lý lao động.
Phòng thiết bị quản lý, điều hành phân công máy móc thiết bị của
công ty cho từng đội theo nhu cầu sản xuất của họ.
Tất cả các hoạt động trên được giám sát và chỉ huy trực tiếp từ 2 phó
giám đốc: Phó giám đốc kinh tế và Phó giám đốc kỹ thuật dựa trên sự chỉ
đạo của Giám đốc công ty xuống hai giám đốc này.
Trong công ty, sự phân quyền và chức năng rất rõ và cụ thể. Các
phòng ban cùng hợp tác hoàn thành công việc chung của công ty. Tuy nhiên,
3
đối với một công trình cụ thể, được thực hiện bởi một đội cụ thể trong công
ty. Do đó, quá trình tác nghiệp trong thi công không những dừng lại ở giữa
các phòng ban bộ phận trong công ty mà quan trọng hơn là quá trình tác
nghiệp với đội xây dựng và trong nội bộ đội.
Một đội xây dựng thường bao gồm:
Đội trưởng chịu trách nhiệm chung về công trình.
Các cán bộ kỹ thuật trực tiếp quản lý công tác kỹ thuật của công trình
Các cán bộ giám sát (kế toán, thủ kho, bảo vệ).
Các tổ tham gia trực tiếp sản xuất.
Ban chỉ huy công trình bao gồm:
Chỉ huy trưởng công trình
Các cán bộ kỹ thuật
Bộ phận gián tiếp
Tổ trực tiếp sản xuất
Khi công trình xây dựng được đưa vào thi công thì quá trình tác
nghiệp diễn ra như sau:
Về lao động, Giám đốc ủy quyền trực tiếp cho đội trưởng thuê lao
động theo hợp đồng ngắn hạn để chủ động lao động đến từng công trình.
Hợp đồng lao động được chuyển tới phòng tài chính kế toán để trả lương.
4
Cán bộ kỹ thật của công trình thường là lao động kỹ thuật dài hạn của
công ty. Sự phân công lao động cho từng đội được do phòng tổ chức hành
chính dựa theo yêu cầu của từng công trình, từng đội. Trong công ty xây
dựng số 8 Thăng Long lao động kỹ thuật của một đội thường khá ổn định.
Những lao động chịu sự quản lý trực tiếp của đội trưởng, phòng tổ chức
hành chính chỉ quản lý về hồ sơ, chế độ,…
Việc mua bán vật tư vật liệu đầu vào do trực tiếp đội làm dưới sự
giám sát của các bên. Việc quản lý chất lượng vật liệu tuân theo Luật Xây
dựng, tuân theo Nghị định số 209/2004/NĐ-CP ngày 16/12/2004 của Chính
phủ về quản lý chất lượng công trình xây dựng, theo yêu cầu của nhà đầu tư
trong hồ sơ mời thầu và trong biện phát thi công công ty xây dựng.
Không những thế, khi mua vật liệu đầu vào người mua cũng phải cân
nhắc về giá cả, việc vận chuyển. Việc mua vật liệu cần dựa trên tiến độ của
công trình, kế hoạch tài chính tránh mua nhiều một lúc làm ứ động vốn, mua
ít không có lượng dự trữ có thể làm gián đoạn thi công. Công ty có thể lựa
chọn nhà cung ứng hợp lý nhất sao cho giá rẻ, chất lượng đảm bảo lại chiếm
dụng được vốn. Như thế có thể tiết kiệm được chi phí rất nhiều.
Máy móc thiết bị thi công được phòng vật tư thiết bị điều hành theo
nhu cầu của các đội. Tuy nhiên, công trình của công ty lại ở khắp các vùng
miền trên cả nước nên đôi khi việc vận chuyển máy móc thiết bị của công ty
vào thi công công trình ở xa có thể không hiệu quả bằng việc thê ngoài. Nên
tùy từng điều kiện cụ thể đội và phòng có hướng giải quyết thích hợp.
5
Cán bộ kỹ thuật, công nhân, máy móc, vật tư thiết bị được bố trí cho
từng hàng mục công trình. Mỗi hạng mục được thi công đều được kiểm tra
giám sát và nghiệm thu nghiêm ngặt. Từng công việc trong mỗi hạng mục
cũng đựợc thực hiện như vậy.
Chẳng hạn, việc đào đường đặt ống cống có sự tham gia chỉ đạo và
giám sát của cán bộ kỹ thuật của đội, người lái máy đào. Mọi hoạt động của
lao động đều được giám sát và chấm công cẩn thận. Sau khi công việc hoàn
thành có sự nghiệm thu của cán bộ giám sát đội.
Công tác giám sát càng chặt chẽ thì càng giảm thiểu được lẵng phí và
còn có thể rút ngắn tiến độ thi công.
Sau một hạng mục công trình được hoàn thành thì có sự nghiện thu
giữa các bên. Đầu tiên giám sát của công ty (nhà thầu), sau đó là gián sát của
chủ đầu tư và tiến hành nghiệm thu.
Lúc này, phòng kế hoạch hợp đồng thực hiện quyết toán công trình rồi
chuyển sang phòng kế toán để thanh toán cho công trình.
Tiền lương cho người lao động được tính toán dựa trên sản lượng
hoàn thành. Đội tính lương và chuyển qua kế hoạch và phòng kế toán kiểm
tra đối chiếu với sản lượng hoàn thành nghiệm thu và sự phê duyệt của giám
đốc.
Như vậy, mỗi công trình xây dựng là sản phẩm được tạo thành bởi sức
lao động của con người, vật liệu xây dựng, thiết bị thi công công trình.
6
Ngoài ra còn có sự quản lý chất lượng thi công xây dựng công trình bao gồm
các hoạt động quản lý chất lượng của nhà thầu thi công xây dựng; giám sát
thi công xây dựng công trình và nghiệm thu công trình xây dựng của chủ
đầu tư; giám sát tác giả của nhà thầu thiết kế xây dựng công trình.
PHẦN II: ĐÁNH GIÁ VỀ QUY TRÌNH TÁC NGHIỆP CỦA CÔNG TY
XÂY DỰNG SỐ 8 THĂNG LONG
1. Ưu điểm
Quá trình tác nghiệp của công ty trong thi công một công trình xây
dựng có sự tham gia phối hợp chặt chẽ của các bộ phận chức năng trong
công ty dưới sự chỉ huy giám sát của giám đốc và hai phó giám đốc công ty.
Các phòng ban đều hoàn thành công việc được giao đảm bảo không
cản trở họat động chung của công ty.
Đội là một đơn vị khá độc lập có quyền quyết định cao đối với từng
công trình được giao. Không giống như mô hình quản lý ở nhiều công ty xây
dựng là cơ cấu ma trận có thể làm mất nguyên tắc phân quyền trong quản lý
dẫn đến một người chịu sự quản lý trực tiếp của hai bộ phận: phòng chức
năng và đội. Ở công ty xây dựng số 8 Thăng Long, mỗi đội có những cán bộ
tương đối cố định chỉ chịu sự quản lý trực tiếp của đội trưởng do đó việc
điều động nhân sự của đội khá chủ động, tránh tình trạng trồng chéo công
việc.
7
Việc kiểm tra giám sát được thực hiện bởi tất cả các bên liên quan và
tiến hành thường xuyên đảm bảo chất lượng công trình và tiến độ thi công.
2. Hạn chế
Khối lượng công việc trong thi công cũng như việc chịu trách nhiệm
của đội đối với mỗi công trình là chính. Bản thân đội trưởng phải chủ động
trong mọi hoạt động liên quan đến công trình đựợc giao như tài chính, lao
động, máy móc thiết bị thi công,… vai trò của công ty chỉ là hỗ trợ thêm. Do
đó, nhiều khi đội không tự giải quyết được vốn sẽ dẫn đến không đảm bảo
tiến độ thi công.
Nhiều hoạt động tác nghiệp còn mang nặng tính chất hành chính dẫn
đến lãng phí không cần thiết. Các phòng ban chức năng không phải chịu
trách nhiệm trực tiếp nên đôi khi có thể lơ là thiếu trách nhiệm.
PHẦN III: GIẢI PHÁP
Thứ nhất, ban lãnh đạo công ty cần kiểm tra giám sát gắt gao hơn nữa,
đảm bảo các phòng ban chức năng làm việc phối hợp với đội đạt hiệu quả
hơn.
Thứ hai, cần xây dựng một phương pháp, cơ chế quản lý phối hợp
giữa các phòng ban bộ phận hiệu quả hơn và tiến đến loại bỏ các thủ tục
hành chính không cần thiết.
8
Thứ ba, Hiện tại Công ty đang hoạt động với mô hình 100% vốn nhà
nước nên việc cổ phần hóa doanh nghiệp là rất cần thiết đối với cơ chế thị
trường hiện nay để mọi hoạt động của Công ty đạt hiệu quả cao hơn.
PHẦN IV: VẬN DỤNG KIẾN THỨC MÔN HỌC VÀO CÔNG VIỆC
Sau học xong môn “ Quản trị hoạt động” tôi rút ra được rất nhiều bài
học phục vụ cho công tác quản lý của bản thân. Môn học dậy thêm cho tôi
cách làm việc có chiến lược, cách quản lý điều hành mọi hoạt động trong
công ty.
Tuy nhiên, trong các nội dung môn học tôi thấy 2 phần: Quản trị chất
lượng và Hệ thống kế hoạch tác nghiệp mang lại cho tôi nhiều bài học có thể
áp dụng vào công việc của bản thân mình nhất.
Làm lãnh đạo trong một công ty nhà nước, hiện nay công ty của tôi
chưa trang bị được cho mình một hệ thống chất lượng đạt tiêu chuẩn, do đó
tình trạng lãng phí, quản lý không hiệu quả còn nhiều. Sau khi học môn học
tôi hiểu công tác quản lý chất lượng là hết sức quan trọng, việc quản lý chất
lượng liên tục thường xuyên giúp phát hiện kịp thời những sai sót để sửa đổi
tránh hiện tượng sai hỏng dây truyền, hạn chế lãng phí sai hỏng. Với sự
giám sát từ khâu đầu vào, cũng như trong quá trình tốt thì hiển nhiên kết quả
sẽ tốt. Qua công việc thực tiễn, các quá trình được cải tiến liên tục làm cho
quy trình tác nghiệp của công ty ngày một hoàn thiện hơn.
9
Đồng thời, việc phân cấp giao quyền cho nhân viên dưới quyền có thể
giúp tôi không mất thời gian vào việc giải quyết các công việc mang tính
chất sự vụ, có thời gian tập trung vào việc quản lý của mình.
Tham khảo thêm tài liệu và tình hình thực tế, tôi biết hiện tại Việt
Nam chưa áp dụng được quy trình chất lượng JIT nhưng đây cũng là một
quy trình mà chúng ta nên học hỏi. Nếu việc cung ứng đầu vào được diễn ra
đúng lúc, đúng thời điểm, đúng địa điểm, đúng khối lượng sẽ hạn chế được
được chi phí do hoạt động dự trữ hay ứ đọng vốn.
Bài Hệ thống kế hoạch tác nghiệp giúp tôi làm việc có kế hoạch hiệu
quả hơn, giúp tôi điều hành các dự án hoạt động đúng tiến độ. Trong xây
dựng khối lượng công việc mang tính chất mùa vụ. Do đó, để hạn chế lãng
phí trong chi phí nhân công công ty có thể thay đổi cơ cấu nhân lực bằng
cách thuê ngoài và giãn thợ. Với nhiều công trình mà tiềm lực của công ty
không hoàn thành tốt được chúng tôi có cho thầu phụ….
Tôi nghĩ mình còn có thể áp dụng môn học nhiều hơn nữa nội dung
môn học vào công việc của mình trong tương lai để có thể thu được hiệu quả
công việc cao hơn nữa.
10
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình Quản trị sản xuất và tác nghiệp.
Tác giả: TS.Trương Đoàn Thể
2. Giáo trình Quản trị sản xuất
Tác giả: TS.Nguyễn Thanh Liêm
3. Giáo trình Quản trị sản xuất sản phẩm và dịch vụ
Tác giả: TS. Đặng Thị Thanh Phương
4. Slide môn Quản trị Hoạt động
11