ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ TRANG

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG
XUẤT BẢN - NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP TẠI
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ
THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2018


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ TRANG

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG
XUẤT BẢN - NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP TẠI
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ
THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Thị Hồng Nhung

THÁI NGUYÊN - 2018


i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng
dẫn của PGS. TS Nguyễn Thị Hồng Nhung. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là
trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin cam
đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được ghi rõ nguồn gốc.
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Trang


ii
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện luận văn: “Quản lý Nhà nước đối với hoạt động
xuất bản - nghiên cứu trường hợp tại Nhà xuất bản Đại học Thái Nguyên”, tôi
đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi
xin được bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều
kiện giúp đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu.
Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng dẫn PGS.
TS Nguyễn Thị Hồng Nhung
Tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến quý báu của cố vấn
chuyên môn PGS. TS Trần Thị Việt Trung - Nguyên Giám đốc - Tổng biên tập
Nhà xuất bản ĐHTN.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, các phòng chức năng của Nhà xuất
bản Đại học Thái Nguyên đã giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài.

Tôi xin cảm ơn sự động viên, giúp đỡ của bạn bè và gia đình đã giúp tôi thực
hiện luận văn này.
Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với mọi sự giúp đỡ quý báu đó.
Thái Nguyên, ngày

tháng

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Trang

năm 2018


iii
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iii
DANH MỤC VIẾT TẮT ................................................................................. vi
DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii
DANH MỤC CÁC BIỂU............................................................................... viii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 2
4. Những đóng góp của đề tài ........................................................................... 3
5. Bố cục của luận văn ...................................................................................... 4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ

NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG XUẤT BẢN .................................... 5
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý Nhà nước đối với hoạt động xuất bản ................ 5
1.1.1. Khái niệm ................................................................................................ 5
1.1.2. Mục tiêu và vai trò của quản lý Nhà nước đối với hoạt động xuất bản ...... 12
1.1.3. Nội dung của quản lý Nhà nước đối với hoạt động xuất bản ............... 16
1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý Nhà nước đối với hoạt động
xuất bản ........................................................................................................... 27
1.2. Cơ sở thực tiễn việc quản lý Nhà nước đối với hoạt động xuất bản ........ 30
1.2.1. Kinh nghiệm của một số Nhà xuất bản, các cơ sở in và phát hành
trong việc quản lý hoạt động xuất bản phẩm .................................................. 30
1.2.2. Kinh nghiệm của Nhà xuất bản Đại Giáo dục Việt Nam...................... 31
1.2.3. Kinh nghiệm của Công ty cổ phần sách Việt Nam ............................... 32
1.2.4. Bài học kinh nghiệm cho Nhà xuất bản Đại học Thái Nguyên ............ 34


iv
Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................. 35
2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 35
2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 35
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 36
2.2.2. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 38
2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu: .................................................................. 39
2.3.1. Chỉ tiêu đánh giá hiệu lực quản lý Nhà nước đối với hoạt động
xuất bản ........................................................................................................... 39
2.3.2. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động
xuất bản ........................................................................................................... 40
2.3.3. Chỉ tiêu đánh giá theo tính phù hợp của quản lý Nhà nước đối với
hoạt động xuất bản .......................................................................................... 41
Chương 3. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG XUẤT BẢN TẠI NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI

HỌC THÁI NGUYÊN .................................................................................. 44
3.1. Thực trạng về quản lý Nhà nước đối với hoạt động xuất bản ở Việt Nam........ 44
3.1.1. Chiến lược, chính sách và quy hoạch đối với hoạt động xuất bản ....... 44
3.1.2. Xây dựng chính sách, quy định và quy trình quản lý ........................... 48
3.1.3. Tổ chức thực hiện .................................................................................. 55
3.1.4. Thanh tra và kiểm soát .......................................................................... 60
3.1.5. Sự hình thành và quá trình phát triển Nhà xuất bản ĐHTN ................. 61
3.2. Tình hình thực thi quản lý Nhà nước đối với hoạt động xuất bản tại
Nhà xuất bản ĐHTN ....................................................................................... 64
3.2.1. Cơ cấu tổ chức quản lý của Nhà xuất bản Đại học Thái Nguyên ......... 66
3.2.2. Trong công tác xuất bản ........................................................................ 67
3.2.3. Trong công tác in .................................................................................. 69
3.2.4. Trong công tác phát hành ...................................................................... 70
3.2.5. Về giá sách ............................................................................................ 70
3.2.6. Thực thi pháp luật tại NXB ĐHTN ....................................................... 71


v
3.3. Đánh giá công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động xuất bản tại
Nhà xuất bản Đại học Thái Nguyên ................................................................ 71
3.3.1. Những thành tựu cơ bản ........................................................................ 71
3.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ....................................................................... 76
Chương 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ
NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG XUẤT BẢN VÀ KHẢ NĂNG
THỰC THI TẠI NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN ............ 83
4.1. Định hướng quản lý Nhà nước đối với hoạt động xuất bản của Việt
Nam trong thời gian tới ................................................................................... 83
4.1.1. Quan điểm ............................................................................................. 83
4.1.2. Phương hướng ....................................................................................... 84
4.2. Một số giải pháp tăng cường quản lý Nhà nước đối với hoạt động

xuất bản và khả năng thực thi tại Nhà xuất bản Đại học Thái Nguyên .......... 86
4.2.1. Một số giải pháp tăng cường QLNN đối với hoạt động xuất bản ........ 86
4.2.2. Một số giải pháp tăng cường quản lý hoạt động xuất bản tại Nhà
xuất bản ĐHTN ............................................................................................... 89
4.3. Kiến nghị .................................................................................................. 95
4.3.1. Kiến nghị đối với Ban Tuyên giáo Trung ương .................................... 95
4.3.2. Kiến nghị Bộ Thông tin và Truyền thông ............................................. 95
4.3.3. Kiến nghị đối với UBND tỉnh, Sở Thông Tin Truyền Thông .............. 96
4.3.4. Kiến nghị đối với cơ quan chủ quản Đại học Thái Nguyên ................. 96
4.3.5. Kiến nghị với Ban Giám đốc ................................................................ 97
KẾT LUẬN .................................................................................................... 98
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 100
PHỤ LỤC ..................................................................................................... 102


vi
DANH MỤC CÁC CHỮ VIÊT TẮT

STT

Ký hiệu

Nguyên nghĩa

1

Bộ GD&ĐT

Bộ Giáo dục và Đào tạo


2

Bộ TT&TT

Bộ Thông tin và Truyền thông

3

CBCCVC

Cán bộ công chức viên chức

4

CNXH

Chủ nghĩa xã hội

5

CSVC

Cơ sở vật chất

6

CTCP

Công ty cổ phần


7

ĐHTN

Đại học Thái Nguyên

8

HC - TH

Hành chính tổng hợp

9

NXB

10

NXBGD

11

QLNN

Quản lý Nhà nước

12

SXKD


Sản xuất kinh doanh

13

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

14

UBND

Ủy ban Nhân dân

15

XBP

16

XHCN

Nhà xuất bản
Nhà xuất bản Giáo dục

Xuất bản phẩm
Xã hội chủ nghĩa


vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1:

Thang trung bình và đánh giá Likert ......................................... 37

Bảng 2.2:

Tổng hợp số lượng XBP lưu chiểu dưới dạng sách giấy
năm 2015 -2017 ......................................................................... 42

Bảng 3.1:

So sánh sự giống và khác giữa Chỉ thị số 20/CT-TW và
Chỉ thị số 42/CT-TW của Ban Bí thư trong HĐXB .................. 51

Bảng 3.2:

Cơ cấu nhân sự Phòng Nghiệp vụ Nhà xuất bản ĐHTN........... 68

Bảng 3.3:

Thống kê số lượng sách xuất bản từ năm 2015 - 2017 ............. 72


viii
DANH MỤC CÁC BIỂU, SƠ ĐỒ, HỘP

DANH MỤC CÁC BIỂU


Biểu đồ 2.1:

Số lượng XBP vi phạm năm 2015 - 2017 .............................. 39

Biểu đồ 2.2:

Kết quả sản xuất kinh doanh ngành xuất bản năm 2015 -2017.... 40

Biểu đồ 3.1:

Tổng hợp số lượng XBP phát hành trong nước năm 2015 - 2017 ...... 46

Biểu đồ 3.2:

Khảo sát về giá sách tại NXB ĐHTN .................................... 70

Biểu đồ 3.3:

Khảo sát đánh giá chất lượng XBP nói chung tại Nhà
xuất bản ĐHTN ...................................................................... 73

Biểu đồ 3.4:

Khảo sát chất lượng in ấn tại Nhà xuất bản ĐHTN ............... 74

Biểu đồ 3.5:

Khảo sát thái độ phục vụ của cán bộ Nhà xuất bản ĐHTN ... 75

Biểu đồ 3.6:


Phân loại lao động của Nhà xuất bản Đại học Thái
Nguyên theo trình độ chuyên môn năm 2015 - 2017 ............ 75

Biểu đồ 3.7:

Số lượng cán bộ biên tập viên trực tiếp đọc bản thảo năm
2015 - 2017 ............................................................................. 76

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1.

Mô hình tác động quản lý trong hoạt động xuất bản ............. 24

Sơ đồ 3.1:

Sơ đồ các cơ quan quản lý nhà nước đối với hoạt động
xuất bản .................................................................................. 55

Sơ đồ 3.2:

Sơ đồ tổ chức quản lý của Nhà xuất bản ĐHTN .................. 66

DANH MỤC CÁC HỘP

Hộp 3.1:

Ý kiến góp ý tác giả Đinh Đức Hợi - Giảng viên Trường
Đại học Sư phạm - ĐHTN về công tác hoạt động xuất

bản tại NXB ĐHTN ............................................................... 69

Hộp 3.2:

Phỏng vấn cố vấn chuyên môn PGS. TS Trần Thị Việt
Trung về đánh giá công tác xuất bản những năm gần đây .... 77


ix
Hộp 3.3:

Phỏng vấn PGS. TS Nguyễn Đức Hạnh - Giám đốc Tổng biên tập về đánh giá tính thực thi trong hoạt động
xuất bản tại NXB ĐHTN ....................................................... 77

Hộp 3.4:

Phỏng vấn Th.S Lê Thị Như Nguyệt - Trưởng phòng
Nghiệp vụ về đánh giá cán bộ phòng Nghiệp vụ ................... 78

Hộp 3.5:

Phỏng vấn TS. Phạm Quốc Tuấn - Phó Giám đốc về đánh
giá các cán bộ phòng Nghiệp vụ và phòng In ấn ................... 78

Hộp 3.6:

Phỏng vấn Th.S Trịnh Thanh Điệp - Phụ trách phòng
Kinh doanh Phát hành về đánh giá cán bộ trong công tác
chăm sóc khách hàng ............................................................. 79


Hộp 3.7:

Phỏng vấn TS. Đỗ Thùy Ninh - Trưởng phòng In ấn xuất
bản về máy móc thiết bị tại xưởng in..................................... 79

Hộp 3.8:

Phỏng vấn TS. Đỗ Thùy Ninh - Trưởng phòng In ấn xuất
bản về tình trạng in lậu đã ảnh hưởng đến sản xuất kinh
doanh tại NXB ĐHTN ........................................................... 81

Hộp 3.9:

Phỏng vấn Bà: Nguyễn Thị Hoài Minh - Giám đốc
Doanh nghiệp tư nhân Mặt Trời Vàng về tình trạng in lậu
trên địa bàn ............................................................................. 81

Hộp 3.10:

Phỏng vấn Ông: Bùi Thế Đạt - Giám đốc Công ty TNHH
in Tiến Dậu tình trạng in lậu trên địa bàn .............................. 81


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Xuất bản là hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, tư tưởng nhằm phổ biến, giới
thiệu tri thức thuộc các lĩnh vực đời sống xã hội, giá trị văn hóa dân tộc và tinh hoa
văn hóa nhân loại, đáp ứng nhu cầu đời sống tinh thần của nhân dân, nâng cao dân
trí, xây dựng đạo đức và lối sống tốt đẹp của con người. Tuy nhiên, hoạt động xuất

bản có những đặc thù riêng, vừa phải phục vụ nhiệm vụ chính trị, tư tưởng, đáp ứng
nhu cầu đọc của nhân dân, đồng thời phải thực hiện tốt nhiệm vụ kinh doanh.
Hiện nay, trên cả nước có gần 60 Nhà xuất bản đang hoạt động với nhiều mô
hình khác nhau như: Đơn vị sự nghiệp, Doanh nghiệp Nhà nước, Công ty TNHH
một thành viên,...Nhưng các nhà xuất bản đang gặp nhiều khó khăn, hạn chế do
nhiều nguyên nhân khác nhau tạo nên. Một trong số đó là năng lực quản lý Nhà
nước nói chung và năng lực quản lý của các nhà xuất bản nói riêng.
Nhà xuất bản Đại học Thái Nguyên (NXB ĐHTN) là đơn vị sự nghiệp có
thu, chịu sự quản lý nhà nước về hoạt động xuất bản của Bộ Thông tin và Truyền
thông (trực tiếp là Cục xuất bản, In và Phát hành), Bộ Giáo dục & Đào tạo và cơ
quan chủ quản của Nhà xuất bản ĐHTN là Đại học Thái Nguyên (ĐHTN). Nhà xuất
bản ĐHTN là tổ chức xuất bản hoạt động trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa, xuất bản
các xuất bản phẩm phục vụ cho công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao
công nghệ của ĐHTN và nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của
các tỉnh trung du, miền núi phía Bắc.
Trong xu thế chung hiện nay, hoạt động xuất bản phải được quản lý bằng pháp
luật và định hướng phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Bên
cạnh đó, các nhà xuất bản là các doanh nghiệp, chịu sự chi phối của nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa mà chính phủ Việt Nam đang theo đuổi. Vấn đề
đặt ra là làm thế nào để cân bằng giữa nhiệm vụ chính trị và kinh doanh của các nhà
xuất bản. Đây là bài toán mà mỗi nhà xuất bản cần đi tìm lời giải..
Thực trạng QLNN bằng pháp luật đối với hoạt động xuất bản của Việt
Nam trong những năm vừa qua đã phát triển mạnh cả về lượng và chất, phục vụ
tốt các nhiệm vụ chính trị của Đảng và Nhà nước đề ra, nâng cao đời sống văn


Luận văn đủ ở file: Luận văn full