MỞ ĐẦU
Ngành thể dục thể thao thời gian qua đã có những bước tiến đáng kể.
Đường lối thể dục thể thao của đảng và nhà nước ta đã cụ thể hoá hướng chỉ đạo
với điều kiện mới. Bóng chuyền là một môn thể thao ra đời ở Mỹ vào năm 1895.
Sau đó phát triển lan rộng trên toàn thể giới. Nó xuất hiện đầu tiên vào nước ta
năm 1922. Tuy trải qua nhiều khó khăn và những bước thăng trầm của lịch sử đất
nước nhưng môn bóng chuyền không ngừng được duy trì, củng cố và phát triển.
Sau khi cách mạng tháng Tám thành công, mặc dù bận rất nhiều công việc trọng
đại nhưng Bác Hồ đã hiểu được ý nghĩa và tác dụng của luyện tập thể dục thể
thao đối với sức khoẻ. Do vậy, Người đã kêu gọi toàn dân tham gia tập luyện thể
dục thể thao. Lời kêu gọi của Bác đã có tác động sâu sắc tới mọi người, mọi giới,
mọi nhà, toàn dân đã hăng hái tập luyện thể dục thể thao.
Mặt khác, điều kiện, phương tiện tập luyện bóng chuyện cũng đơn giản
không đòi hỏi trang thiết bị phức tạp nên môn bóng chuyền ở Việt Nam được
nhiều người tham gia tập luyện. Đây là một môn thể thao đồng đội đối kháng,
đòi hỏi VĐV phải hoạt động với cường độ lớn, có thể lực tốt, khéo léo, tinh thần
tập thể cao.
Trong bóng chuyền thì phát bóng không chỉ là mở màn cho một trân đấu,
hiệp đấu mà còn mang tính chất tấn công rõ rệt. Phát bóng uy lực sẽ gây khó
khăn cho đối phương trong chuyền một và có thể dành được điểm trực tiếp.
Trong thi đấu thì phát bóng không chỉ gây niềm tin cho đồng đội mà còn làm
căng thẳng cho đối phương, ức chế dẫn đến việc rối loan về chiến thuật tổ chức
tấn công. Trong thi đấu khi dành được quyền phát bóng, người phát bóng có

1


quyền thực hiện kỹ thuật động tác theo sở trường và trình độ kỹ thuật cá nhân
của mình. Trong các kỹ thuật tấn công thì phát bóng giữ một vai trò không kém
phần quan trọng trong việc góp phần dành thắng lợi cho một trận đấu. Hiện nay
ở một số nước trên thế giới, môn bóng chuyền đã phát triển ở một trình độ cao

đặc biệt là Châu Âu, Châu Mỹ. Với lợi thế về chiều cao, sức bật tốt, thể lực
chuyên môn toàn diện và sự điêu luyện về kỹ thuật cá nhân với đường nét chiến
đấu đa dạng phong phú, nhuần nhuyễn, đạt được nhiều kết quả trong thi đấu.
Theo xu hướng bóng chuyền hiện đại ngày nay tấn công dần dần chiếm
ưu thế do chiều cao, sức mạnh và trình độ ngày càng hoàn thiện, ý chí thi đấu tốt
hơn. Do vậy muốn thi đấu đạt kết quả cao các VĐV phải có đầy đủ các yếu tố
như kỹ, chiến thuật, thể lực tốt, trạng thái tâm lý vững vàng thì càng không thể
xem nhẹ phát bóng. Phát bóng cũng là một kỹ,chiến thuật mà bóng chuyền hiện
đại quan tâm và sử dụng nó như một chiến thuật tấn công có hiệu quả. Hiện nay
các HLV, Giáo viên Viêt Nam thường chú trọng đến kỹ chiến thuật trong tấn
công và phòng thủ là chính.
Theo dõi quá trình thi đấu và tập luyện, các VĐV nam bóng chuyền
trường Sĩ Quan Chính Trị ít chú trọng đến việc giảng dạy và huấn luyện kỹ thuật
này.
Xuất phát từ thực tế trên tôi đã mạnh dạn nghiên cứu đề tài :
“Nghiên cứu ứng dụng bài tập nhằm nâng cao hiệu quả phát bóng cho cho
học viên đào tạo chính trị viên Trường Sĩ Quan Chính Trị”
Mục đích nghiên cứu :
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, qua nghiên cứu phân tích và tổng hợp tài
iệu. Tôi đã tiến hành nghiên cứu một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao hiệu quả
phát bóng cho nam VĐV bóng chuyền trường sĩ quan chính trị

2


PHẦN THỨ NHẤT : MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
NÂNG CAO HIỆU QUẢ PHÁT BÓNG MÔN BÓNG CHUYỀN CỦA HỌC
VIÊN ĐÀO TẠO CHÍNH TRỊ VIÊN TRƯỜNG SĨ QUAN CHÍNH TRỊ
HIỆN NAY
1.1. Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kỹ thuật phát bóng

Bóng chuyền là một môn thể thao hoạt động có chu kỳ, tình huống phức
tạp luôn thay đổi, tính bất ngờ làm cho VĐV phải sử lý tình huống trong thời
gian ngắn. Trong các hiệp đấu và ngay cả trong từng lần bong qua lại trên lưới,
trong sân VĐV liên tục thưc hiện và ứng phó với tình huống luôn thay đổi.
Trong sân đấu các VĐV thực hiện các kỹ thuật khác nhau nó phụ thuộc
vào vị trí cụ thể từng đấu thủ. Đấu thủ hang trên luôn thực hiện kỹ thuật đập
bóng phòng thủ trên lưới, bọc lót yểm trợ lẫn nhau và chuyền bóng tấn công.
Các đấu thủ hang sau thì phòng thủ, chuyền một tấn công hàng sau. Bên cạnh đó
VĐV phải thực hiện ý đồ chiến thuật của đội, cá nhân và chiến thuật không
bóng. Hoạt động trong thời gian dài như vậy đòi hỏi VĐV phải có tâm lý vững
vàng thể lực bền bỉ, kỹ thuật và chiến thuật điêu luyện mới đáp ứng được yêu
cầu thi đấu trong thời gian dài.
Phát bóng là một trong những kỹ thuật mở màn cho trận đấu, nó có ý
nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt, thưc hiện tốt kỹ thuật sẽ tạo cho đồng đội có
tâm lý vững vàng thưc hiện kỹ thuật khác tự tin và độ chuẩn cao hơn. Nhưng để
thực hiện điều này đòi hỏi ở VĐV phải có một kỹ thuật tốt, nắm rõ được nguyên
lý kỹ thuật động tác, thưc hiện động tác chính xác, thuần thục đòi hỏi sự khéo
léo, cảm giác không gian thời gian, cảm giác dung sức.
Ngoài ra còn có rất nhiều yếu tố khách quan ảnh hưởng tới hiệu quả thưc
hiện kỹ thuật phát bóng như:
+ Mức độ hoàn thiện kỹ thuật :
3


Huấn luyện kỹ thuật là quá trình giảng dạy và hoàn thiện các động tác
kỹ thuật để dùng làm phương tiện tiến hành thi đấu thể thao ( các động tác kỹ
thuật đánh bóng ) . Nhiệm vụ chung của huấn luyện kỹ thuật là nắm vững kỹ
thuật bóng chuyền và trong quá trình đó VĐV hiểu được các quy luật sinh cơ học
của động tác, nắm vững kỹ năng vận động phù hợp với thực tế để hoàn thiện nó
ở mức độ cao nhất. Việc đạt được thành tích cao phụ thuộc vào trình độ chuẩn bị

kỹ thuật toàn diện của VĐV bóng chuyền, bởi vì nói chung trình độ huấn luyện
có ảnh hưởng lớn đến sự điêu luyện chiến thuật của toàn đội.
Yếu tố kỹ thuật có vai trò quan trọng đặc biệt trong kỹ thuật phát bóng
khi đạt được trình độ kỹ thuật cao nắm vững nguyên lý kỹ thuật động tác, kỹ
thuật ổn định thì khi thưc hiện kỹ thuật sẽ đem lại hiệu quả cao và ngược lại khi
chưa nắm vững được nguyên lý kỹ thuật động tác, kỹ thuật chưa ổn định thì khi
thưc hiện sẽ không tránh khỏi nhưng sai lầm.
Sự điều khiển tự động hóa với các động tác là một đặc điểm rất có giá
trị và có ý nghĩa quyết định của kỹ xảo vận động, tự động hoá giúp rất nhiều cho
việc thực hiện động tác, ý thức lúc đó được giải thoát khỏi việc phải thường
xuyên kiểm tra các chi tiết động tác. Do đó giảm nhẹ hoạt động chức năng của
cơ cao cấp về điều khiển động tác và cho phép chuyển sự chú ý và tư duy tập
chung vào kết quả và điều kiện sang tạo. Như vậy tự động hoá sẽ làm cho mở
rộng khả năng sử dụng các động tác khó và nâng cao tính hiệu quả của chúng. Vì
vậy các kỹ xảo vận động cũng cần thiết cả trong nhưng môn luôn biến động cũng
như càc môn bóng khác và các môn đối kháng cá nhân ở đây các VĐV có thể có
thành tích nếu họ không có vốn dự trữ các kỹ năng, kỹ xảo vận động nâng lên
phong phú và nếu họ luôn phải tập trung sự chú ý suy nghĩ trong từng hành vi
chiến thuật của mình. Khi đã trở thành kỹ xảo thì động tác trở thành môn nhẹ

4


nhàng linh hoạt và thể hiện ở tính nhịp điệu của động tác, sư hình thành kỹ xảo
toàn diện có lien quan đến các tri giác chuyên môn như cảm giác với bóng.
+ Sự chuẩn bị thể lực chuyên môn:
Huấn luyện thể lực là một trong các nội dung quan trọng của quà trình
huấn luyện bóng chuyền, nhằm phát triển cơ thể hoàn thiện các tố chất và năng
lực vận động của VĐV để trên cơ sở đó tạo nên nền tảng chức năng vững chắc
cho hoat động thi đấu.

Mức độ đòi hỏi cao đối với việc huấn luyện thể lực của VĐV bóng chuyền là do
các nguyên nhân sau :
Bóng chuyền hiện nay đã phát triển đạt tới trình độ cac mới về chất.
Điều đó đòi hỏi VĐV phải có trình độ huấn luyện thể lực tương ứng cùng với
việc thay đổi luật, thời gian và cường độ thi đấu tăng hơn, tốc độ phát triển và
kết thúc tấn công được nâng cao. Chiều cao của đấu thủ trong đội hiện nay cũng
đươc tăng lên đáng kể.
Thể lực bao gồm sức nhanh, mạnh, bền, khéo léo trong đó sức mạnh
đóng vai trò vô cùng quan trọng tới hiệu quả kỹ thuật phát bóng cao tay. Vì vậy
việc phát triển sức mạnh các nhóm cơ tay, vai có sự liên quan mật thiết tới việc
đem lại hiệu quả phát bóng
Thể lực đóng vai trò quan trọng trong thi đấu bóng chuyền, thể lực là
nền tảng cho việc thực hiện các kỹ thuật và mọi hành vi chiến thuật trình độ thể
lực không cao đáp ứng được yêu cầu thi đấu căng thẳng trong thời gian dài.
Các môn thể thao nói chung và môn bóng nói riêng trong thi đấu phải
thực hiện nhiều loại kỹ thuật khác nhau liên tục trong thời gian dài, vì vậy ở các
trận đấu, hiệp đấu VĐV sẽ bị giảm sút về thể lực, các kỹ thuật khi thực hiên hiệu
quả không cao, độ chính xác, tính hiệu quả bị giảm sút một cách một cách rõ rêt.

5


Như vậy có thể kết luận rằng thể lực đóng vai trò quan trọng trong thi đấu bóng
chuyền, thể lực đóng vai trò nền tảng cho mọi hoạt động.
+ Vai trò của tâm lý ý chí:
Huấn luyện tâm lý cho VĐV là một quá trình sư phạm, sự thành công của
nó phụ thuộc vào thực hiện hang loạt những nguyên tắc sư phạm chung, trong đó
phải nói đến các nguyên tắc của giáo dục, nguyên tắc tự giác và tích cực, nguyên
tắc tuần tự và hệ thống, nguyên tắc toàn diện và vững chắc
Cần chú ý là tất cả càc nguyên tắc huấn luyện đều liên hệ chặt chẽ và bổ

sung cho nhau. Nếu vi phạm một trong số những nguyên tắc đó thì sẽ làm ảnh
hưởng đến các nguyên tắc khác.
Huấn luyện tâm lý chung được tiến hành cùng với huấn luyện thể lực,
huấn luyện kỹ thuật, huấn luyện chiến thuật trong suốt thời gian của thời kỳ hoàn
thiện về thể thao. Nó không chỉ nhằm chuẩn bị cho VĐV trong trận đấu thi đấu
sắp tới mà còn để giải quyết các nhiêm vụ của quá trình hoàn thiện thể thao.
Nhiệm vụ chủ yếu của huấn luyện tâm lý chung cho VĐV là.
1- Giáo dục đạo đức, phẩm chất cá nhân, tính tập thể cho VĐV .
2- Phát triển quá trình tri giác bao gồm : sự hình thành và hoàn thiện các
dạng cảm giác chuyên môn như “ cảm giác bóng ”, “ cảm giác lưới” ,
“ cảm giác sân bãi” , “ cảm giác thơi gian”
3- Phát triển sự chú ý đặc biệt là khối lượng , cường độ , tính ổn định,
phân bố và chuyển hướng chú ý.
4- Phát triển ý thức chiến thuật , trí nhớ, khái niệm, trí tưởng tượng,
năng lục phán đoán nhanh chóng và chính xác tinh huống thi đấu,
quyết định các giải pháp có hiệu quả và kiểm tra hoạt động của mình,
5- Phát triển năng lực điều khiển cảm giác của mình trong quá trình
chuẩn bị trước và trong tiến hành thi đấu.
6


6- Phát triển các ý chí phẩm chất.
Từ thực tế trên ta có thể thấy yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả phát bóng
trong thi đấu là 3 yếu tố trên.
1.1.2. Xu thế tấn công của bóng chuyền hiện đại.
1.1.2.1.Xu thể chung của bóng chuyền hiên đại.
Lựa chọn tiếp thu xu thế chung của bóng chuyền hiện đại, bóng chuyền nước ta
đã có những bước thay đổi đáng kể trong công tác tổ chức đào tạo, huấn luyện và
thi đấu, huấn luyện phù hợp với xu thế mới của bóng chuyền hiện đại là : Tuyển
chọn VĐV có chiều cao, tập trung nâng cao huấn luyện tố chất thể lực, huấn

luyện VĐV có trình độ điêu luyên, coi trọng VĐV chuyền hai, chuyên môn hoá
phòng thủ, lấy tấn công xa lưới, bóng dài của sân sau và nhảy phát bóng làm yếu
tố tấn công bất ngờ. Hiệu quả từ ngay pha bóng đầu tiên để ăn điểm trực tiếp phá
vỡ ý đồ chiến thuật tấn công của đối phương trong chuyền một để dành phần
thắng lợi cho toàn đội.
1.1.2.2. Xu thế tấn công trong phát bóng.
Bóng chuyền hiện đại người ta đã lấy phát bóng là một phương tiện tấn công hữu
hiệu và chủ động nhất , nhằm phá vỡ hệ thống chiến thuật, phá vỡ đội hình thi
đấu của đối phương, gặp khó khăn trong việc phối hợp chiến thuật, cho đội bạn
và tạo được tâm lý vững vàng cho đồng đội. Ngoài ra phát bóng còn là hình thức
chủ động tấn công có thể giành được điểm trực tiếp từ những quả bóng đầu tiên
từ đó có thể khẳng định tấn công phát bóng là một hình thức tấn công tiêu biểu
điển hình.
1.1.3. Cơ sở tâm lý
Từ lâu các nhà khoa học đã quan tâm nghiên cứu tới lĩnh vực hoạt động
thể thao.

7


Trong các môn thể thao tập thể cũng như các môn thể thao cá nhân có những
điều kiện tốt để xem xét thái độ, hành động của con người ở những tình huống
căng thẳng khác nhau.
Tâm lý của con người rất đa dạng phong phú cũng như biểu hiện của nó
vậy. nó không phụ thuộc vào những điều kiện chủ quan ( lứa tuổi, giới tính, trình
độ …) mà còn phụ thuộc cả những điều kiện khách quan ( tình huống thi đấu
khác nhau , địa điểm , thời tiết , trọng tài khan giả…). Chính vì thế trong quá
trình giảng dạy và huấn luyện đòi hỏi giáo viên, huấn luyện viên thể thao phải
được vai trò của tâm lý học thể thao đối với thực tiễn, phải nắm vững được
những kiến thức cơ bản của tâm lý học….để có những biện pháp giảng dạy và

huấn luyện cho phù hợp.
Trong bóng chuyền việc rèn luyện các phẩm chất tâm lý lòng dũng cảm,
tự tin, tính quyết đoán, tính kỷ luật… và đặc biệt là trạng thái tâm lý sẵn sang đạt
thành tích cao cho các VĐV là rất cần thiết. Để đạt được điều đó trong quá trình
tập luyện phải cho người tập tiếp xúc làm quen với nhiều đối tượng khác nhau,
tham gia nhiều các trận đấu có đặc điểm khác nhau…để cho họ có điều kiện rèn
luyện các phẩm chất tâm lý.
1.1.4.Cơ sở sinh lý
Khoa học đã chứng minh các kỹ năng kỹ xảo vận động cần thiết trong
cuộc sống của con người lao động: chạy, nhảy, săn bán, hái lượm….. đã được
hình thành do quá trình lặp đi lặp lại nhiều lần các hoạt động đó.
Trong thể thao cũng vậy, các kỹ năng kỹ xảo thực hiện động tác được
hình thành do quá trình tích luỹ các phản xạ có điều kiện nghĩa là các phản xạ có
điều kiện được lặp đi lặp lai nhiều lần tạo thành định hịnh trên vỏ não. Chính dụa
trên cơ sở đó mà quá trình giảng dạy và huấn luyện phải được tiến hành từ dễ

8


đến khó, từ đơn giản đến phức tạp….Nghĩa là các bài tập trứơc phải là tiền đề
cho các bài tập sau và các bài tập phải dụa trên cơ sở những bài tập trước.
1.1.5.Cơ sở lý luận trong giảng dạy và huấn luyện kỹ thuật phát bóng.
1.1.5.1.Cơ sở lý luận huấn luyện phát bóng cho VĐV bóng chuyền.
Môn thể thao bóng chuyền hiện đại có yêu cầu cao về kỹ chiến thuật, thể
lực tâm lý, sự bền bỉ dẻo dai trong các động tác đánh bóng, trong đó kỹ thuật
phát bóng là một kỹ thuật rất cơ bản và quan trọng.
Phát bóng là một kỹ thuật với bóng đầu tiên đẻ đua bóng vào cuộc, phát
bóng là mở màn cho một trận đấu, một hiệp đấu hoạc một đợt tấn công. Phát
bóng và hiệu quả phát bóng có ý nghĩa rất quan trọng trong thành tích thi đấu
của đội. Phát bóng có uy lực đạt hiệu quả cao có thể giành được điểm trực tiếp

cho đội mình.
Tính hiệu quả của phát bóng còn thể hiện ở chỗ gây khó khăn cho đối
phương trong các hoạt động như: chuyền một, phá vỡ chiến thuật, giảm sức tấn
công…Hơn nũa phát bóng có hiệu quả cao, có uy lực còn tạo được tinh thần thi
đấu sôi nổi nhiệt tình với ý chí quyết tâm cao.
Phát bóng tốt còn tạo điều kiện, khả năng phối hợp thực hiện các động
tác, thực hiện chiến thuật một cách tự tin hơn, đạt hiệu quả cao hơn.
Trong thi đấu bóng chuyền VĐV sử dụng rất nhiều các kỹ thuật phát
bóng khác nhau như:
+ Phát bóng cao tay chính diện.
+ Phát bóng cao tay nghiêng mình.
+ Phát bóng thấp tay chính diện.
+ Phát bóng thấp tay nghiêng mình.
+ Nhảy phát bóng.

9


Ngoài ra tính chất đường bay của bóng cũng khác nhau, có thể là xoáy,
bay, manh hoặc nhẹ.
1.1.5.2.Các giai đoạn của giảng dạy và huấn luyện kỹ thuật phát bóng.
- Giai đoạn giảng dạy ban đầu.
Giai đoạn này có ý nghĩa rất quan trọng trong phạm vi tạo ra nền móng
để đạt tới hiệu quả điêu luyện của VĐV bóng chuyền, đây là giai đoạn hình
thành kỹ năng ban đầu, hoàn thành nét chính của động tác. Những nét đặc trưng
của cơ chế sinh lý hình thành kỹ năng là sự lan toả các phản xạ vận động, sự
căng thẳng cơ bắp không cần thiết do sự khuyếch tán của quá trình hưng phấn ở
vỏ bàn cầu đại não. Nhiệm vụ về mặt phương pháp ở giai đoạn này là nắm vững
các nguyên lý kỹ thuật và nhịp điệu chung của động tác, loại bỏ các động tác
thừa và sự căng thẳng cơ không cần thiết. Trong giai đoạn giảng dạy ban đầu

khâu cơ bản của kỹ thuật động tác phải được nắm vững . Ban đầu học những
động tác đơn lẻ, sau đó luân phiên kết hợp với các động tác khác theo nguyên tắc
từ động tác chủ yếu đến động tác thứ
- Giai đoạn cửng cố sâu thêm:
Đi sâu nghiên cứu và hoàn thiện kỹ thuật phát bóng trên cơ sở nắm vững
các chi tiết động tác . Hợp lý hóa cấu trúc động tác khi thực hiện kỹ thuật tăng độ
chuẩn xác của biên độ, nhịp điệu động tác sự phối hợp các bộ phận của cơ thể,
sửa chữa các động tác sau và loại bỏ các hoạt động thừa.
-Giai đoạn tiếp tục hoàn thiện:
Củng cố kỹ năng, hoàn thiện các động tác kỹ thuật đã được học và thực
hiện kỹ thuật đó phù hợp với đặc điểm cá nhân, tăng cường số lượng lặp lại động
tác kỹ thuật phát bóng đúng, thực hiện kỹ thuật một cách tự tin và ổn định. Thực
hiện tốt kỹ thuật động tác phát bóng đảm bảo hiệu quả cao trong các điều kiện thi
đấu khác nhau.
10


1.2 Thực trạng hiệu quả phát bóng môn bóng chuyền của học viên đào tạo
chính trị viên Trường Sĩ quan Chính trị hiện nay
Để đánh giá thực trạng chất lượng tự học môn bóng chuyền của học viên đào tạo
chính trị viên trường sĩ quan chính trị hiện nay tôi tiến hành quan sát giải bóng
chuyền do tiểu đoàn 6 tổ chức năm 2017
Tại giải tôi tiến hành quan sát 4 đội bóng chuyền : Đại đội 2 , Đại đội 3, Đại đội
5, Đại đội 6.
Tôi tiến hành thu thập thống kê và xử lý số liệu để đánh giá hiệu quả phát bóng
thi đấu kết quả thu được trong đó :
- Thành công gồm 2 loại:
+ Thành công loại một là phát bóng ăn điểm trực tiếp.
+ Thành công loại 2 là phá vỡ ý đồ chiến thuật của đối phương và không
để đối phương có điều kiện thuận lợi tổ chức tấn công.

- Thất bại gồm có:
+ Mất điểm.
+ Để đối phương tổ chức chiến thuật tốt và có điều kiện thuận lợi để tấn
công.
Kết quả cụ thể như sau:
* Đội Đại đội 2:
- Số lần nhảy phát bóng xoáy xuống là 79 lần, chiếm 79,43% tổng số lần
phát bóng trong đó thành công là 71 lần chiếm 86,5%.
- Số lần đứng phát bóng bay là 21 lần, chiếm 18,61% tổng số lần phát
bóng trong đó thành công là 13 lần chiếm 71%.

11


- Số lần đứng phát bóng xoáy xuống là 2 lần, chiếm 1,96% tổng số lần
phát bóng trong đó thành công là 0 lần, chiếm 60%.
* Đội Đại đội 3:
- Số lần nhảy phát bóng xoáy xuống là 21 lần, chiếm 21,62% tổng số lần
phát bóng trong đó thành công là 19 lần chiếm 91%.
- Số lần đứng phát bóng bay là 48 lần, chiếm 49,45% tổng số lần phát
bóng trong đó thành công là 30 lần chiếm 64,83%.
- Số lần đứng phát bóng xoáy xuống là 31 lần, chiếm 31,93% tổng số lần
phát bóng trong đó thành công là 16 lần, chiếm 15%.
* Đội Đại đội 5:
- Số lần nhảy phát bóng xoáy xuống là 31 lần, chiếm 38,3% tổng số lần
phát bóng trong đó thành công là 27 lần chiếm 73,22%.
- Số lần đứng phát bóng bay là 41 lần, chiếm 94,67% tổng số lần phát
bóng trong đó thành công là 36 lần chiếm 88,5%.
- Số lần đứng phát bóng xoáy xuống là 21 lần, chiếm 21,83% tổng số lần
phát bóng trong đó thành công là 14 lần, chiếm 66%.

* Đội Đại Đội 6:
- Số lần nhảy phát bóng xoáy xuống là 41 lần, chiếm 41% tổng số lần phát
bóng trong đó thành công là 31 lần chiếm 67,67%.
- Số lần đứng phát bóng bay là 46 lần, chiếm 46% tổng số lần phát bóng
trong đó thành công là 31 lần chiếm 67,67%.
- Số lần đứng phát bóng xoáy xuống là 16 lần, chiếm 14% tổng số lần phát
bóng trong đó thành công là 11 lần, chiếm 67,67%.

12


Kết luận:
Qua tổng hợp trên tôi nhận thấy hiệu quả phát bóng trong thi đấu của các
đội Bóng chuyền nam hiện nay là tương đối cao đặc biệt là các kỹ thuật nhảy
phát bóng xoáy xuống và đứng phát bóng bay.
PHẦN THỨ HAI: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ PHÁT BÓNG MÔN BÓNG CHUYỀN CỦA HỌC VIÊN ĐÀO TẠO
CHÍNH TRỊ VIÊN TRƯỜNG SĨ QUAN CHÍNH TRỊ
2.1. Phương hướng nâng cao hiệu quả phát bóng môn bóng chuyền
của học viên đào tạo chính trị viên Trường Sĩ quan Chính trị
Là một học viên trường sĩ quan chính trị chúng ta cần nâng cao thể lực là
phương châm đầu tiên .Cần thực hiện mỗi học viên đều phải hoàn thiện các ký
năng chơi bóng, đặc biệt là thành thạo ký thuật phát bóng để tránh mất điểm một
cách lãng phí trong mỗi trận đấu.Qua mỗi trận thi đấu cần rút ra bài học và kinh
nghiệm để từ đó tự rèn luyện nâng cao kỹ năng của bản thân.
2.2 .Giải pháp nâng cao hiệu quả phát bóng môn bóng chuyền của học
viên đào tạo chính trị viên Trường Sĩ quan Chính trị
Trên cơ sở lý luận và phương pháp thể dục thể thao các bài tập thỏa mãn
những yêu cầu nhằm từng bước hình thành kỹ năng vận động với phương pháp
tập luyện lặp lại ổn định, lặp lại có biến đổi, đảm bảo nguyên tắc tăng dần từ dễ

đến khó, từ đơn giản đến phức tạp và phù hợp với cá nhân người tập. Các bài tập
chuyên môn phù hợp với quy trình huấn luyện phải có cấu trúc bên ngoài và bên
trong tương tự như kỹ thuật động tác cần phải hoàn thiện. Song song với việc
từng bước hình thành các kỹ năng vận động, cần thiết là các bài tập bổ trợ để duy
trì và phát triển các tố chất thể lực tương ứng, cần thiết cho quá trình các tố chất
thể lực tương ứng, cần thiết cho quá trình hoàn thiện kỹ thuật phát bóng nhằm
lựa chọn một cách chính xác các bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật phát bóng.

13


Để giải quyết nhiệm vụ này chúng tôi đã sử dụng phương pháp đọc, tham
khảo tài liệu chuyên môn và trong quá trình trực tiếp phỏng vấn các chuyên gia
Bóng chuyền và một số huấn luyện viên nhiều kinh nghiệm, quan sát các buổi
tập chuyên môn của đội, các trận đấu tập trong thời kỳ chuẩn bị. Chúng tôi đã
thấy được 3 nhóm bài tập củng cố và hoàn thiện kỹ thuật phát bóng mà các
chuyên gia đã sử dụng trong giảng dạy và huấn luyện. Đó là các nhóm:
* Nhóm 1: Các bài tập củng cố hoàn thiện kỹ thuật động tác.
1.1. Bài tập phát bóng điểm rơi vào ô quy định.
1.2. Bài tập gõ bóng vào tường ở các cự ly khác nhau.
1.3. Phát bóng vào các vị trí hàng trên.
1.4. Bài tập phát bóng trong điều kiện cơ quan tiền đình phải làm nhiệm
vụ giữ thăng bằng cho cơ thể.
1.5. Tập luân phiên nhóm 2 người thực hiện phát bóng và di động đỡ đệm
bóng.
1.6. Nhảy phát bóng mạnh vào các vị trí.
1.7. Di động làm động tác tung bóng mạnh vào tường (có vẽ lưới thấp).
1.8. Bài tập kéo dài cự ly phát bóng ở 4 - 5m cuối sân.
1.9. Phát bóng mạnh chính xác.
* Nhóm 2: Các bài tập phát triển thể lực chuyên môn.

2.1. Bài tập với tạ Anten.
2.2. Bật nhảy đập bóng liên tục trong vòng 25 giây.
2.3. Bật nhảy hố cát nâng cao đùi.
2.4. Bài tập cơ bụng ở thang dóng.

14


2.5. Kéo dây cao su luân phiên hai tay.
2.6. Bật nhảy có mang trọng lượng phụ.
2.7. Phát bóng trong lúc cơ thể mệt mỏi sau tập luyện.
2.8. Tập ném bóng cao su, bóng ném, lựa chọn sử dụng 95% sức.
2.9. Ném bóng nhồi cho nhau nhịp độ tối đa là > 12m.
* Nhóm 3: Nhóm bài tập thi đấu.
3.1. Bài tập thi đấu.
3.2. Bài tập phát bóng tính điểm.
2.3.Phương pháp tổ chức thực nghiệm
* Bài tập 1: Người tập đứng ở khu vực phát bóng chính xác vào các ô quy
định trên sân.
Mỗi lần tập 4 tổ, mỗi tổ 36 quả, nghỉ 2 - 4 phút.
* Bài tập 2: Gõ bóng mạnh liên tục vào tường ở cự ly khác nhau cầm
bóng đối diện tường gõ bóng vào tường (tạo cảm giác bóng).
Mỗi lần tập 3 tổ, mỗi tổ 25 - 30 lần, nghỉ 2 - 3 phút.
* Bài tập 3: Tập luân phiên nhóm 2 người thực hiện nhảy phát bóng và di
động đỡ đệm bóng.
Trên cơ sở tập toàn bộ kỹ thuật kết hợp với nhóm người luân phiên nhảy
phát và đỡ đệm bóng giúp người tập nhanh chóng củng cố động tác, cảm giác
không gian cảm giác dùng sức, khả năng phối hợp vận động và chính xác của kỹ
thuật.
Tập 4 tổ mỗi tổ 20 quả, nghỉ giữa 2 - 3 phút.


15


* Bài tập 4: Nhảy phát bóng chuẩn vào các vị trí.
Quy định nhảy phát bóng mạnh, chuẩn vào các vị trí trên sân được chia
thành 3 ô cuối (ở vị trí số 1, 6, 5).

Mỗi lần tập 3 tổ mỗi tổ 25 quả, nghỉ giữa quãng 2 * Bài tập 5: Bài tập kéo dài cự ly phát bóng ở 4 - 5m cuối sân.
Người thực hiện lùi sau vạch giới hạn khu vực phát bóng của sân thực hiện
phát bóng sang sân đối phương.
Tập 4 tổ, mỗi tổ 20 quả, nghỉ giữa 1 - 2 phút.
* Bài tập 6: Phát bóng mạnh chính xác.
Người tập đứng ở khu vực phát bóng mạnh vào 2m cuối sân.
Thực hiện 3 tổ, mỗi tổ 30 lần, nghỉ giữa 3 - 4 phút.
* Bài tập 7: Bài tập với tạ Anten.
Người tập cầm tạ giơ cao tay xoay cổ tay theo chiều kim đồng hồ và
ngược lại.
Mỗi buổi tập 3 tổ mỗi tổ 40 lần, nghỉ 2 - 4 phút.
* Bài tập 8: Bật nhảy đập bóng liên tục trong vòng 25 giây.

16


Chủ yếu tạo cho người tập cảm giác đánh bóng như thế nào và dùng sức
tới đâu để bóng khi nhảy phát có thể qua lưới với tốc độ cao.
Tập 3 tổ mỗi tổ 3 - 4 phút, nghỉ giữa 1 - 1,5 phút.
Mục đích: Phát triển sức bền bật nhảy.
* Bài tập 9: Bật nhảy hố cát nâng cao đùi.
Theo quan điểm của lý luận và phương pháp trong dạy học động tác, đối

với những động tác đòi hỏi về sức mạnh, sức nhanh, sử dụng các bài tập để hình
thành các chức năng vận động, cần phải gắn liền với việc chuẩn bị giáo dục các
tố chất thể lực tương ứng.
Thực hiện 3 tổ, mỗi tổ 40 lần, nghỉ giữa 3 - 4 phút.
Mục đích: Phát triển sức mạnh tốc độ và khả năng bật nhảy.
* Bài tập 10: Bài tập cơ bụng ở thang dóng.
Người tập thực hiện đúng quy định của huấn luyện viên đưa ra, chân phải
thẳng đưa từ dưới lên trên, sau đó hạ từ từ.
Thực hiện 3 tổ, mỗi tổ 15 lần, nghỉ giữa 1 - 2 phút.
* Bài tập 11: Kéo dây cao su luân phiên hai tay.
Mô phỏng động tác phát bóng phát triển nhóm cơ vai.
Mỗi lần tập 3 tổ, mỗi tổ 20 lần, nghỉ giữa 2 - 4 phút.
* Bài tập 12: Bài tập thi đấu.
Mỗi tuần cho người tập thi đấu cọ sát với nhiều đội khác nhau.
Mỗi giáo thi đấu 3 hiệp, mỗi hiệp 25 quả.
* Bài tập 13: Bài tập phát bóng tính điểm.
Quy định các vị trí trên sân và tính điểm cho mỗi lần phát bóng của người
tập.

17


Mỗi lần tập 3 tổ, mỗi tổ 30 lần, nghỉ giữa 2 - 4 phút.
* Bài tập 14: Phát bóng vào các vị trí hàng trên: Mỗi lần tập 3 tổ mỗi tổ
30 lần.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Từ kết quả giải quyết các nhiệm vụ của đề tài tôi có một số kết luận sau:
- Từ thực tiễn qua quan sát thống kê và xử lý số liệu tôi nhận thấy hiệu quả
phát bóng của các đội Bóng chuyền trong Tiểu đoàn là tương đối cao, đặc biệt là

các kỹ thuật nhảy phát bóng xoáy xuống và đứng phát bóng bay còn hiệu quả
phát bóng trong thi đấu của đội Bóng chuyền nam Tiểu đoàn 6 còn thấp.
2. Kiến nghị:
Sau khi nghiên cứu đề tài này tôi có một số kiến nghị sau:
- Phát bóng tốt là một kỹ thuật khó và rất hiệu quả trong thi đấu cần phải
đầu tư thời gian thích đáng trong quá trình hoàn thiện các kỹ thuật động tác phát
bóng.
- Cần nắm được xu thế phát bóng của Bóng chuyền hiện đại để từng bước
nâng cao hiệu quả trong giảng dạy và huấn luyện kỹ thuật phát bóng.
Trong thời gian giảng dạy kỹ thuật cơ bản cần chú trọng vận động các biện
pháp và phương pháp giảng dạy tiên tiến để nhanh chóng hoàn thiện kỹ thuật cá
nhân. Sử dụng rộng rãi các phương tiện như: quay phim, chụp ảnh, để sửa chữa
những sai lầm thường mắc của người học.
Trong phạm vi đề tài này do điều kiện thời gian còn hạn hẹp và khả năng
có hạn nên kết quả nghiên cứu của tôi có nhiều hạn chế.
Vậy mong các thầy, cô giáo cùng toàn thể các bạn đóng góp ý kiến để đề chuyên
đề này càng được hoàn thiện hơn.

18


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phạm Đình Bẩm, Trương Anh Tuấn, Nguyễn Quý Bình, (1999), "Giáo
dục học TDTT", NXB TDTT.
2. Dr. Die Trich Harre, (1990), "Học thuyết huấn luyện", NXB TDTT,
(Trương Anh Tuấn, Bùi Thế Hiển dịch).
3. Bộ - Bình - Nga, (1999), "Tuyển tập nghiên cứu khoa học TDTT", NXB
TDTT.
4. Lưu Quang Hiệp, Phạm Thị Uyên, (1995), "Sinh lý học TDTT",
NXB TDTT.

5. Nguyễn Toán, Phạm Danh Tốn (1993), "Lý luận và phương pháp
TDTT", NXB TDTT.
6. Hyrosi Toyoda (1986), "Lý thuyết huấn luyện Bóng chuyền của Nhật",
Bản tin KHTDTT, chuyên đề Bóng chuyền - Viện KHTDTT - Hà Nội.
7. Phomin E (1986), "Nghiên cứu sức mạnh các nhóm cơ chính của các
VĐV Bóng chuyền", Bản tin KHTDTT, Viện KHTDTT - Hà Nội số 6.
8. Phomin E (1989), "Cấu trúc trình độ chuẩn bị thể lực chuyên môn của
các VĐV Bóng chuyền", Bản tin KHTDTT, Viện KHTDTT - Hà Nội số 6.
9. Tài liệu nước ngoài, "Bóng chuyền", (1997 ), NXB TDTT (Đinh Lẫn Xuân Ngà - Hữu Hùng - Nghiêm Thúc dịch).
10. Tài liệu nước ngoài, "Lý luận và phương pháp thể thao trẻ", NXB
TDTT (Nguyễn Quang Hưng dịch).
11. Nguyễn Ngọc Viễn, Lê Văn Xem, Nguyễn Thanh Nữ, Mai Văn Muôn,
(1990), "Tâm lý học TDTT", NXB TDTT.

19