Giáo án Hóa học 11 bài 10: Photpho
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (86.49 KB, 7 trang )
HÓA HỌC 11 CƠ BẢN
§ 10: PHOTPHO
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
- Biết vị trí của photpho trong bảng hệ thống tuần hoàn.
- Hiểu được tính chất vật lí và tính chất hoá học của photpho.
- Biết được ứng dụng của photpho và phương pháp điều chế photpho trong
phòng thí nghiệm cũng như trong công nghiệp.
2. Kỹ năng
- Vận dụng cấu tạo của photpho để giải thích tính chất vật lí, hoá học của
photpho.
- Rèn luyện kĩ năng dự đoán tính chất của một chất dựa vào mức oxi hoá của
nó.
II. Phương pháp giảng dạy
Sử dụng phương pháp đàm thoại nêu vấn đề kết hợp với phương tiện trực
quan.
III. Chuẩn bị
-
1. Giáo viên
- Chuẩn bị nội dung kiến thức.
- Hoá chất và dụng cụ làm thí nghiệm biểu diễn.
2. Học sinh
- Cần chuẩn bị trước nội dung bài học ở nhà.
IV. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định lớp
2. Bài cũ
- Làm bài tập 5 SGK
3. Bài mới
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động 1 Vị trí và cấu
hình electron nguyên tử
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
I. Vị trí và cấu hình
electron nguyên tử
Vị trí giáo viên yêu cầu
P 1s22p63s23p3
2
6
2
3
P 1s 2p 3s 3p
học sinh viết cấu hình
Photpho ở ô thứ 15 thuộc
electron nguyên tử từ đó Photpho ở ô thứ 15 thuộc
chu kỳ 3, nhóm VA.
suy ra vị trí trong bảng hệ chu kỳ 3, nhóm VA.
HÓA HỌC 11 CƠ BẢN
thống tuần hoàn.
Từ cấu tạo cho biết hoá trị
của photpho ?
Photpho có hoá trị III
hoặc V
Photpho có hoá trị III
hoặc V
Hoạt động 2 Tính chất
vật lí
Giáo viên cho học sinh
Học sinh quan sát hình
quan sát hình ảnh photpho
ảnh photpho trắng và trả
trắng.
lời
Ngoài ra photpho trắng
Photpho trắng là chất rắn
còn có những tính chất vật
màu trắng trong suốt
lí nào khác ?
Photpho trắng mềm, dễ
nóng chảy, không tan
Tên gọi khác của photpho trong nước tan nhiều
trắng là lân tính xuất phát trong dung môi hữu cơ.
từ tính chất này.
Nó phát sáng trong bóng
Vì sao photpho trắng tối.
mềm, dễ nóng chảy ? ít
Vì photpho trắng có mạng
tan trong nước ?
tinh thể phân tử lực liên
kết yếu nên nó mềm và dễ
nóng chảy.
Ngoài các tính chất vật lí
trên photpho trắng còn có Phân tử photpho không
tính chất nào đáng chú ý ? phân cực nên nó ít tan
trong nước.
Giáo viên cung cấp thông
tin về độc tính của Photpho trắng rất độc.
photphat trắng.
Giáo viên cho học sinh
II. Tính chất vật lí
1. Photpho trắng
- Photpho trắng là chất rắn
màu trắng trong suốt.
- Nó bốc cháy ở 40oC.
- Photpho trắng rất độc.
2. Photpho đỏ
- Photpho đỏ là chất bột
màu đỏ, khó nóng chảy,
khó bay hơi hơn phôt pho
trắng. Photpho đỏ bốc
cháy ở 250oC.
- Photpho đỏ không độc.
HÓA HỌC 11 CƠ BẢN
quan sát một mẫu phot
pho đỏ.
Photpho đỏ là chất bột
Ngoài ra nó còn những màu đỏ.
tính chất vật lí nào ? So
sánh với photpho trắng ?
Photpho đỏ khó nóng
Giải thích ?
chảy, khó bay hơi, bền
trong không khí, không
phát quang, không tan
trong các dung môi thông
thường.
Do photpho có cấu trúc
polyme nên nó khó tan,
khó nóng chảy và không
độc.
Sự chuyển hoá của 2 dạng
thù hình photpho như thế
nào ?
250oC, không có không khí
P
trắng
to, cao, không có không khí
P
đỏ
- Sự chuyển hoá giữa hai
dạng thù hình
Hoạt động 3 Tính chất
hoá học
Từ cấu tạo, độ âm điện và
các mức oxi hoá của
photpho yêu cầu học sinh
dự đoán tính chất hoá học
của photpho ? So sánh
mức độ hoạt động của hai
dạng thù hình photpho ?
250oC, không có không khí
Photpho vừa có tính oxi
hoá vừa có tính khử.
P
Photpho trắng hoạt động trắng
hơn photpho đỏ.
to, cao, không có không khí
P
đỏ
Do photpho đỏ có cấu
trúc polyme nên khó tham
gia phản ứng hơn.
III. Tính chất hoá học
HÓA HỌC 11 CƠ BẢN
Giải thích ?
Các mức oxi hoá của
photpho
-3
0
+3
+5
Hoạt động 4 Tính oxi hoá
Tính oxi
Tính oxi hoá thể hiện như Tính oxi hoá thể hiện khi
thế nào ? Cho thí dụ ?
tác dụng với kim loại hoạt
hoá
động tạo thành muối
Yêu cầu học sinh xác định
photphua hoặc với hiđro.
số oxi hoá và vai trò của
tác dụng
-3
0
photpho trong các thí dụ
đó.
với chất
t
2P + 3Ca →
Ca3P2
khử
Hướng dẫn học sinh gọi 0
Canxi photphua
tên
một
số
muối
-3
photphua.
Tính khử
tác dụng
với chất oxi
hoá
o
Photpho tác dụng với
hiđro tạo thành photphin
là một chất độc.
Chú ý muối photphua
thuỷ phân mạnh dựa vào
tính chất này người ta làm
thuốc diệt chuột.
t
P + 3Na →
Na3P
o
1. Tính oxi hoá
natri photphua
0
-3
-3
0
t
2P + 3H2 →
2PH3
o
t
2P + 3Ca →
Ca3P2
o
photphin
Canxi photphua
-3
0
Hoạt động 5 tính khử thể
hiện khi nào ? cho thí dụ
minh hoạ, xác định số oxi
hoá và vai trò của
photpho trong các thí dụ
đó.
t
P + 3Na →
Na3P
o
natri photphua
-3
0
0
Hướng dẫn học sinh gọi Tính khử thể hiện khi
tên các sản phẩm phản photpho tác dụng với chất
t
2P + 3H2 →
2PH3
o
photphin
HÓA HỌC 11 CƠ BẢN
ứng.
oxi hoá mạnh hơn.
Cháy trong oxi
Thiếu oxi
+3
t
4P + 3O2 →
2P2O3
o
điphotpho trioxit
2. Tính khử
- Cháy trong oxi
Thừa oxi
0
+5
t
4P + 5O2 →
2P2O5
o
Thiếu oxi
0
+3
t
2P2O3
điphotpho pentaoxit 4P + 3O2 →
o
điphotpho trioxit
Tác dụng với clo
Thiếu clo
0
+3
t
2P + 3Cl2 →
2PCl3
o
photpho triclorua Thừa oxi
0
Thừa oxi
0
+5
t
2P + 5Cl2 →
2PCl5
o
Hoạt động 6 ứng dụng
Photpho có những ứng
dụng nào ?
Giáo viên cung cấp thêm
photpho pentaclorua
+5
t
4P + 5O2 →
2P2O5
o
điphotpho pentaoxit
HÓA HỌC 11 CƠ BẢN
một số thông tin.
- Tác dụng với clo
Thiếu clo
0
+3
Hoạt động 7 Trạng thái tự Photpho được sử dụng
nhiên
làm diêm, phân lân, thuốc
t
2P + 3Cl2 →
2PCl3
bào vệ thực vật.
Photpho tồn tại trong tự
photpho triclorua
nhiên ở dạng nào ?
Dùng trong quân sự.
o
Thừa oxi
Giáo viên cung cấp thêm
một số thông tin về
0
+5
photpho có liên quan đến
t
tư duy
Photpho tồn tại ở dạng 2P + 5Cl2 → 2PCl5
hợp chất chủ yếu là
photpho pentaclorua
photphorit và apatit.
Hoạt động 8 Sản xuất
o
Photpho được sản xuất
như thế nào ?
IV. Ứng dụng
- Photpho được sử dụng
làm diêm, phân lân, thuốc
bào vệ thực vật.
Giáo viên bổ sung thêm
một số thông tin về quy
trình sản xuất photpho và
lịch sử tìm ra photpho.
- Dùng trong quân sự.
Photpho được sản xuất V. Trạng thái tự nhiên
bằng cách nung quặng
- Photpho tồn tại ở dạng
photpho với cát và than
hợp chất chủ yếu là
cốc trong lò điện.
photphorit và apatit.
Ca3(PO4)2 + 3SiO2 + 5C
1200
C → 3CaSiO3 + 5CO
+ 2P
o
HÓA HỌC 11 CƠ BẢN
VI. Sản xuất
Ca3(PO4)2 + 3SiO2 + 5C
1200
C → 3CaSiO3 + 5CO
+ 2P
o
4. Củng cố
- So sánh tính chất hoá học của nitơ với photpho ? Tại sao photpho và nitơ
thuộc cùng một nhóm chính, độ âm điên của photpho nhỏ hơn nitơ nhưng
photpho hoạt động hóa học mạnh hơn nitơ ?
5. Dặn dò
- Làm bài tập SGK, SBT.
- Chuẩn bị nội dung bài axit photphoric.
