BӜ GIÁO DӨC VÀ ĈÀO TҤO
TRѬӠNG ĈҤI HӐC NÔNG LÂM TP. HCM

KHÓA LUҰN TӔT NGHIӊP

KHҦO SÁT KӺ THUҰT ѬѪNG CÁ TRA (Pangasius
hypophthalmus Sauvage, 1878) GIӔNG SҤCH THEO TIÊU
CHUҬN SQF 1000 TҤI TRҤI GIӔNG THӪY SҦN
BÌNH THҤNH, AN GIANG

Hӑ và tên sinh viên : CHAU XOM MONL
Ngành

: Nuôi Trӗng Thӫy Sҧn

Niên Khóa

: 2004-2008

Tp. Hӗ Chí Minh
Tháng 8/2008


KHҦO SÁT KӺ THUҰT ѬѪNG CÁ TRA (Pangasius hypophthalmus
Sauvage, 1878) GIӔNG SҤCH THEO TIÊU CHUҬN SQF 1000
TҤI TRҤI GIӔNG THӪY SҦN BÌNH THҤNH, AN GIANG

Tác giҧ

Chau Xom Monl

Khóa luұn ÿѭӧc ÿӋ trình ÿӇ hoàn tҩt yêu cҫu ÿѭӧc cҩp bҵng Kӻ Sѭ Thӫy Sҧn

Giáo viên hѭӟng dүn
Ngô Văn Ngӑc

Tp. Hӗ Chí Minh
Tháng 8/2008

i


CҦM TҤ
Chúng tôi xin chân thành cҧm tҥ:
- Ba mҽ và gia ÿình ÿã luôn ӣ bên cҥnh, ÿӝng viên và hӛ trӧ vӅ tinh thҫn lүn vұt
chҩt cho con trong suӕt nhӳng năm ÿi hӑc cNJng nhѭ tҥo mӑi ÿiӅu kiӋn thuұn lӧi nhҩt
ÿӇ con hoàn thành khóa luұn này.
- Ban Giám HiӋu Trѭӡng Ĉҥi Hӑc Nông Lâm TP. HCM;
- Ban Chӫ NhiӋm Khoa Thӫy Sҧn cùng toàn thӇ quý thҫy cô ÿã tҥo mӑi ÿiӅu kiӋn
và tұn tình giҧng dҥy, truyӅn ÿҥt kiӃn thӭc cho chúng tôi trong suӕt khóa hӑc;
- Ĉһc biӋt, thҫy Ngô Văn Ngӑc ÿã tұn tình hѭӟng dүn, giúp ÿӥ chúng tôi trong
quá trình hӑc tұp và thӵc hiӋn khóa luұn;
- Cô NguyӉn Thӏ Ngӑc Trinh, Giám ÿӕc Trung Tâm KhuyӃn Ngѭ và Giӕng Thӫy
Sҧn An Giang
- Anh Trҫn Phùng Hoàng Tuҩn, Trҥi trѭӣng Trҥi Giӕng Thӫy Sҧn Bình Thҥnh.
Ĉӗng thӡi, chúng tôi xin gӣi lӡi cҧm ѫn ÿӃn các anh chӏ em nhân viên, công
nhân cӫa Trҥi GTS Bình Thҥnh ÿã tұn tình giúp ÿӥ, tҥo mӑi ÿiӅu kiӋn thuұn lӧi cho
chúng tôi trong suӕt thӡi gian thӵc hiӋn khóa luұn.
Chân thành cҧm ѫn các bҥn sinh viên lӟp DH04NT ÿã ÿӝng viên giúp ÿӥ chúng
tôi trong thӡi gian hӑc tұp và quá trình thӵc hiӋn khóa luұn.
Do hҥn chӃ vӅ thӡi gian cNJng nhѭ vӅ mһt kiӃn thӭc nên khóa luұn này không

tránh khӓi thiӃu sót. Chúng tôi rҩt mong nhұn ÿѭӧc nhӳng ý kiӃn ÿóng góp quý báu
cӫa quý thҫy cô và các bҥn ÿӇ khóa luұn ÿѭӧc tӕt hѫn.

ii


TÓM TҲT
ĈӅ tài “Khҧo sát kӻ thuұt ѭѫng cá tra (Pangasius hypophthalmus) giӕng sҥch
theo tiêu chuҭn SQF 1000” ÿѭӧc thӵc hiӋn tӯ 14/04/2008 ÿӃn 03/08/2008 tҥi Trҥi
Giӕng Thӫy Sҧn Bình Thҥnh (An Giang).
Quá trình ѭѫng cá tra (Pangasius hypophthalmus) tӯ giai ÿoҥn cá bӝt (18 - 22
giӡ tuәi) lên cá hѭѫng, cá giӕng ÿѭӧc thӵc hiӋn vào cùng mӝt thӡi ÿiӇm, ao có cùng
diӋn tích ѭѫng (1.400m2), xung quanh bӡ ao ÿѭӧc gia cӕ bҵng bê tông.
Sau khi cҧi tҥo ao, chúng tôi tiӃn hành cҩp nѭӟc và gây thӭc ăn tӵ nhiên cho cá
bҵng bӝt huyӃt kӃt hӧp vӟi zeofish trѭӟc khi thҧ cá bӝt 1 ngày.
Tuҫn ÿҫu tiên, chúng tôi sӱ dөng bӝt sӳa và bӝt ÿұu nành ÿӇ gây thӭc ăn tӵ nhiên
cho cá. Các tuҫn tiӃp theo, chúng tôi tiӃn hành sӱ dөng thӭc ăn công nghiӋp ÿӇ tұp cho
cá ăn, thay thӃ nguӗn thӭc ăn tӵ nhiên.
Các chӍ tiêu môi trѭӡng ÿѭӧc kiӇm tra 2 ngày/lҫn và kiӇm tra hai lҫn vào lúc 6 6h30’ và 13 - 13h30’. KӃt quҧ thu ÿѭӧc nhѭ sau: NhiӋt ÿӝ tӯ 290C - 330C, NH3 tӯ
0,009 mg/L - 0,03 mg/L, DO tӯ 4 - 7 mg/L, pH tӯ 7,5 - 8,5.
Thí nghiӋm cho thҩy tuҫn ÿҫu cá phát triӇn bình thѭӡng. Khi tiӃn hành thay thӃ
thӭc ăn tӵ nhiên bҵng thӭc ăn công nghiӋp cá bҳt ÿҫu tăng trѭӣng chұm. Sau mӝt tuҫn
tұp luyӋn cá ÿã sӱ dөng tӕt thӭc ăn công nghiӋp.
KӃt quҧ thu ÿѭӧc sau 28 ngày ѭѫng, cá ÿҥt chiӅu dài là 7,13cm, trӑng lѭӧng là
3,76g.
Khi tiӃn hành ѭѫng 3 ao và thu hoҥch chúng tôi nhұn thҩy hiӋu quҧ cӫa mô hình
ѭѫng khá tӕt. TӍ lӋ sӕng cӫa cá khá cao tӯ 31,1% - 33,1%, cá ít bӋnh và lӧi nhuұn ÿem
lҥi rҩt cao (khoҧng 20 triӋu ÿӗng/ao trong bӕn tuҫn ѭѫng).

iii



MӨC LӨC
Trang
Trang tӵa...........................................................................................................................i
Cҧm tҥ............................................................................................................................. ii
Tóm tҳt........................................................................................................................... iii
Mөc lөc .......................................................................................................................... iv
Danh sách các chӳ viӃt tҳt ............................................................................................ vii
Danh sách các bҧng ..................................................................................................... viii
Danh sách các hình ҧnh ................................................................................................. ix
Danh sách các ÿӗ thӏ........................................................................................................x
Danh sách các phө lөc ................................................................................................... xi
Chѭѫng 1. GIӞI THIӊU ...............................................................................................1
1.1. Ĉһt Vҩn ĈӅ ...............................................................................................................1
1.2 Mөc Tiêu ĈӅ Tài .......................................................................................................4
Chѭѫng 2. TӘNG QUAN TÀI LIӊU...........................................................................5
2.1 HiӋn Trҥng và Xu Hѭӟng Phát TriӇn NghӅ Nuôi Cá Tra .........................................5
2.2 Bѭӟc Ĉҫu Thӵc HiӋn Tiêu Chuҭn Quӕc TӃ SQF 1000CM tҥi An Giang ................8
2.3. Mӝt Sӕ KӃt Quҧ Bѭӟc Ĉҫu ......................................................................................9
2.3.1 Giá bán cá tra giӕng và tình hình sҧn xuҩt, ѭѫng nuôi...........................................9
2.3.2 Tình hình nuôi và giá bán cá tra thѭѫng phҭm.....................................................10
2.4 Ĉһc ĈiӇm Sinh Hӑc Cá Tra.....................................................................................12
2.4.1 Phân loҥi ...............................................................................................................12
2.4.2 Nguӗn gӕc và Phân bӕ..........................................................................................12
2.4.3 Ĉһc ÿiӇm hình thái................................................................................................12
2.4.4 Tұp tính và ÿiӅu kiӋn sӕng....................................................................................13
2.4.5 Ĉһc ÿiӇm dinh dѭӥng ...........................................................................................13
2.4.6 Ĉһc ÿiӇm sinh trѭӣng ...........................................................................................13
2.4.7 Sinh sҧn.................................................................................................................13

Chѭѫng 3. VҰT LIӊU VÀ PHѬѪNG PHÁP NGHIÊN CӬU ................................15
3.1 Thӡi Gian và Ĉӏa ĈiӇm Nghiên Cӭu.......................................................................15
3.2 Vұt LiӋu Nghiên Cӭu ..............................................................................................15
iv


3.3 Ĉӕi Tѭӧng Nghiên Cӭu...........................................................................................15
3.4 Nguӗn Nѭӟc Sӱ Dөng .............................................................................................15
3.5 Phѭѫng Pháp Nghiên Cӭu .......................................................................................16
3.5.1 Quá trình theo dõi.................................................................................................16
3.5.2 Bӕ trí thí nghiӋm..................................................................................................16
3.5.3 Khҧo sát các chӍ tiêu.............................................................................................16
Chѭѫng 4. KӂT QUҦ VÀ THҦO LUҰN..................................................................18
4.1 Chuҭn Bӏ Ao Ѭѫng..................................................................................................18
4.1.1 Vӏ trí ao ѭѫng........................................................................................................18
4.1.2 Cҩu tҥo ao .............................................................................................................18
4.1.3 Cҧi tҥo ao ..............................................................................................................19
4.1.4 Cҩp nѭӟc và gây màu nѭӟc ao ѭѫng ....................................................................21
4.2 Thҧ Cá vào Ao Ѭѫng...............................................................................................23
4.2.1 Cá bӝt....................................................................................................................23
4.2.2 Thҧ cá bӝt .............................................................................................................23
4.2.3 Mұt ÿӝ ѭѫng .........................................................................................................24
4.3 Chăm Sóc và Quҧn Lí..............................................................................................24
4.3.1 Thӭc ăn và cách cho ăn ........................................................................................24
4.3.2 Tұp cho gom cҫu ..................................................................................................26
4.3.3 Quҧn lí môi trѭӡng ...............................................................................................27
4.3.3.1 Nhi͏t ÿ͡..............................................................................................................27
4.3.3.2 Ĉ͡ pH ................................................................................................................28
4.3.3.3 Hàm l˱ͫng oxy hoà tan .....................................................................................29
4.3.3.4 Hàm l˱ͫng ammonia .........................................................................................30

4.3.4 Sӵ tăng trѭӣng cӫa cá ...........................................................................................31
4.3.4.1 S͹ tăng tr˱ͧng v͉ tr͕ng l˱ͫng ..........................................................................31
4.3.4.2 S͹ tăng tr˱ͧng v͉ chi͉u dài ..............................................................................33
4.4 TӍ LӋ Sӕng cӫa Cá ӣ Ba Ao.....................................................................................34
4.5 HiӋu Quҧ Kinh TӃ ...................................................................................................36
4.6 Phòng Trӯ Ĉӏch Hҥi và Dӏch BӋnh trong Quá Trình Ѭѫng ....................................37
4.7 Các BӋnh Thѭӡng Gһp và Cách Phòng Trӏ.............................................................39
v


4.7.1 BӋnh chѭӟng hѫi ..................................................................................................39
4.7.2 BӋnh kí sinh trùng ................................................................................................39
4.7.3 BӋnh nhiӉm khuҭn do Pseudomonas....................................................................40
Chѭѫng 5. KӂT LUҰN VÀ Ĉӄ NGHӎ ......................................................................42
5.1 KӃt Luұn ..................................................................................................................42
5.2 ĈӅ Nghӏ....................................................................................................................42
TÀI LIӊU THAM KHҦO...........................................................................................43
PHӨ LӨC .....................................................................................................................45

vi


DANH SÁCH CÁC CHӲ VIӂT TҲT
BS

Bӝt sӳa

ĈN

Bӝt ÿұu nành


TĂCN I

Thӭc ăn công nghiӋp dҥng bӝt mӏn 40% ÿҥm

TĂCN II

Thӭc ăn công nghiӋp dҥng mҧnh nhӓ (M) 40% ÿҥm

BKC

Benzyl konium chloride

TĂ

Thӭc ăn

P

Trӑng lѭӧng

L

ChiӅu dài

NCSX

Nghiên cӭu sҧn xuҩt

GTS


Giӕng thӫy sҧn

LN

Lӟn nhҩt

TB

Trung bình

NN

Nhӓ nhҩt

vii


DANH SÁCH CÁC BҦNG
Trang
Bҧng 2.1 Giá cá tra theo cӥ cá (24/4/2007)...................................................................10
Bҧng 4.1 ChiӅu dài và trӑng lѭӧng trung bình cӫa cá ӣ 3 ao ѭѫng...............................31
Bҧng 4.2 Tӹ lӋ sӕng cӫa cá ӣ ba ao ...............................................................................35
Bҧng 4.3 Chi phí ѭѫng và lӧi nhuұn ao C1 ...................................................................36
Bҧng 4.4 Chi phí ѭѫng và lӧi nhuұn ao C3 ...................................................................37
Bҧng 4.5 Chi phí ѭѫng và lӧi nhuұn ao C4 ...................................................................37

viii



DANH SÁCH CÁC HÌNH ҦNH
Trang
Hình 4.1 Ao ѭѫng cá tra ................................................................................................19
Hình 4.2 Hút bùn ÿáy ao................................................................................................20
Hình 4.3 Bón vôi khӱ trùng ÿáy ao ...............................................................................20
Hình 4.4 Ao lҳng ÿã xӱ lí nѭӟc ÿӇ cҩp vào ao ѭѫng.....................................................21
Hình 4.5 Cҩp nѭӟc vào ao ѭѫng....................................................................................22
Hình 4.6 Bӝt huyӃt dùng ÿӇ gây nuôi thӭc ăn tӵ nhiên.................................................22
Hình 4.7 Tҥt hӛn hӧp thӭc ăn cho cá. ...........................................................................24
Hình 4.8 KiӇm tra Moina và sӭc khӓe cá bӝt................................................................25
Hình 4.9 Thau thӭc ăn có bә sung bӝt huyӃt.................................................................25
Hình 4.10 Cho cá ăn tҥi cҫu...........................................................................................27
Hình 4.11 Thu hoҥch cá giӕng. .....................................................................................35
Hình 4.12 Khung bҭy bӑ gҥo ban ngày .........................................................................38
Hình 4.13 Khung bҭy bӑ gҥo ban ÿêm ..........................................................................39
Hình 4.14 Trùng bánh xe (Trichodina) trong nhӟt cӫa cá.............................................40
Hình 4.15 CuSO4 dùng trӏ kí sinh trùng ........................................................................41
Hình 4.17 Cá 7 ngày tuәi...............................................................................................60
Hình 4.18 Cá 14 ngày tuәi.............................................................................................60
Hình 4.19 Cá 21 ngày tuәi.............................................................................................61
Hình 4.20 Cá 28 ngày tuәi.............................................................................................61

ix


DANH SÁCH CÁC ĈӖ THӎ
Trang
Ĉӗ thӏ 4.1 Sӵ tăng trӑng cӫa cá trong 3 ao....................................................................32
Ĉӗ thӏ 4.2 Sӵ tăng trѭӣng chiӅu dài cӫa cá trong 3 ao ..................................................34


x


DANH SÁCH CÁC PHӨ LӨC
Trang
Phө lөc 1 Mӝt sӕ chӍ tiêu thӫy lý hoá trong quá trình ѭѫng ...........................................45
Phө lөc 2 ChiӅu dài và trӑng lѭӧng cá tra trong 3 ao ѭѫng...........................................48
Phө lөc 3 Lѭӧng ăn cӫa cá ӣ 3 ao .................................................................................51
Phө lөc 4 Chi phí 3 ao ѭѫng ..........................................................................................57
Phө lөc 5 Mӝt sӕ hình ҧnh cá tra tӯ 7 ngày tuәi ÿӃn 28 ngày tuәi................................60

xi


Chѭѫng 1
GIӞI THIӊU
1.1. Ĉһt Vҩn ĈӅ
Trong nhӳng năm gҫn ÿây, ngành thӫy sҧn nѭӟc ta ÿã và ÿang phát triӇn mҥnh,
ÿáp ӭng ÿѭӧc nhu cҫu thӵc phҭm trong nѭӟc và cho xuҩt khҭu. Tuy nhiên, nguӗn lӧi
thӫy sҧn tӵ nhiên cӫa nѭӟc ta ÿang bӏ khai thác mӝt cách bҩt hӧp lí, ngày càng trӣ nên
cҥn kiӋt. Theo phѭѫng châm khai thác ÿi ÿôi vӟi bҧo vӋ nguӗn lӧi, ngành thӫy sҧn
nѭӟc ta ÿã ÿҭy mҥnh nuôi trӗng thӫy sҧn nѭӟc ngӑt và nѭӟc mһn trong phҥm vi cҧ
nѭӟc.
An Giang là tӍnh ÿҫu nguӗn sông Cӱu Long, nѫi ÿѭӧc xem là có tiӅm năng lӟn
ÿӗng bҵng sông Cӱu Long và cҧ nѭӟc vӅ sҧn xuҩt thӫy sҧn nѭӟc ngӑt. Bӣi An Giang
có ÿiӅu kiӋn tӵ nhiên ѭu ÿãi nhѭ nguӗn nѭӟc có chҩt lѭӧng nѭӟc tӕt, nhiӅu sông, kênh,
rҥch, ruӝng, ao… Năm 2003, An Giang là tӍnh có sҧn lѭӧng nuôi thӫy sҧn nѭӟc ngӑt
cao nhҩt trong toàn quӕc, ÿҥt 136.231 tҩn, chiӃm 20,3% tәng sҧn lѭӧng thӫy sҧn nѭӟc
ngӑt ӣ ÿӗng bҵng sông Cӱu Long (670.562 tҩn, theo Niên giám thӕng kê 2003) và
13,1% tәng sҧn lѭӧng thӫy sҧn toàn quӕc (1.038.575 tҩn, theo Bӝ Thӫy Sҧn, 2004).

Ĉӕi tѭӧng nuôi chӫ yӃu là cá da trѫn (trong ÿó cá tra và basa chiӃm hѫn 80% tәng sҧn
lѭӧng), tôm càng xanh, các loài cá bҧn ÿӏa khác (cá lóc bông, rô ÿӗng…) và gҫn ÿây là
cá rô phi.
Nuôi trӗng thӫy sҧn hiӋn ÿóng vai trò rҩt quan trӑng trong kim ngҥch xuҩt khҭu
cӫa An Giang. Kim ngҥch xuҩt khҭu thӫy sҧn cӫa An Giang năm 2003 ÿҥt ÿѭӧc là 66
triӋu USD.
Chính sӵ phát triӇn nuôi trӗng thӫy sҧn ÿã tҥo nhiӅu công ăn viӋc làm cho ngѭӡi
dân trong vùng bao gӗm ngѭӡi trӵc tiӃp nuôi cá và ngѭӡi gián tiӃp nhѭ các hoҥt ÿӝng
dӏch vө sҧn xuҩt và cung cҩp thӭc ăn, thuӕc thú y thӫy sҧn và ÿһc biӋt là lƭnh vӵc chӃ
biӃn thӫy sҧn xuҩt khҭu.
Tuy nhiên, trong quá trình phát triӇn, công tác quҧn lý, quy hoҥch vùng nuôi, tә
chӭc lҥi sҧn xuҩt, kӻ thuұt nuôi và môi trѭӡng…cҫn phҧi ÿѭӧc xem xét và ÿiӅu chӍnh
1


nhҵm ÿҧm bҧo cho nghӅ nuôi cá phát triӇn theo hѭӟng bӅn vӳng. ĈӇ ngành này phát
triӇn bӅn vӳng, viӋc áp dөng khoa hӑc kӻ thuұt vào sinh sҧn nhân tҥo và ѭѫng nuôi cá
giӕng có chҩt lѭӧng là mӝt trong nhӳng vҩn ÿӅ rҩt cҫn thiӃt và cӵc kǤ quan trӑng.
Cùng vӟi sӵ phát triӇn vӅ chҩt lѭӧng cNJng nhѭ vӅ quy mô cӫa các Liên hӧp sҧn
xuҩt SQF 1000 cӫa công ty SGS ÿӇ áp dөng cho hӋ thӕng sҧn xuҩt giӕng cá tra cӫa
ÿѫn cá sҥch trong tӍnh An Giang nói riêng và trong khu vӵc nói chung, ÿӇ có ÿӫ tѭ
cách tham gia các liên hӧp sҧn xuҩt cá sҥch, TTNC & SXGTS An Giang ÿã chӑn tiêu
chuҭn vӏ.
SQF: ViӃt tҳt tӯ chӳ : Safe quality food (an toàn chҩt lѭӧng thӵc phҭm)
SQF : HӋ thӕng quҧn lý và phòng ngӯa nhӳng rӫi ro bao gӗm các kӃt quҧ cӫa
viӋc thӵc hiӋn và vұn hành kӃ hoҥch SQF nhҵm bҧo ÿҧm cho an toàn và chҩt lѭӧng
trong doanh nghiӋp thӵc phҭm .
HӋ thӕng này ÿѭӧc thiӃt kӃ bӣi các chuyên viên thӵc hành SQF, ÿѭӧc ÿánh giá
bӣi các chuyên gia ÿánh giá SQF và ÿѭӧc chӭng nhұn bӣi tә chӭc ÿѭӧc phép chӭng
nhұn khi thӓa mãn các tiêu chuҭn cӫa SQF.

KӃ hoҥch SQF là kӃ hoҥch SQF 1000CM hoһc kӃ hoҥch SQF 2000CM tùy
trѭӡng hӧp
SQF 1000CM : Áp dөng cho ngѭӡi nuôi trӗng thӫy sҧn và các nhà sѫ chӃ
SQF 2000CM : Áp dөng cho nhà chӃ biӃn
SQF 1000CM : HӋ thӕng quҧn lý và phòng ngӯa nhӳng rӫi ro bao gӗm các kӃt
quҧ cӫa viӋc thӵc hiӋn và vұn hành kӃ hoҥch SQF trong nuôi trӗng thӫy sҧn nhҵm tҥo
ra nhӳng sҧn phҭm chҩt lѭӧng và an toàn cho sӭc khӓe ngѭӡi tiêu dùng.
CM: Thѭѫng hiӋu ÿѭӧc chӭng nhұn (Certificated Mark)
Bӝ tiêu chuҭn chҩt lѭӧng SQF:
- Là bӝ tiêu chuҭn dӵa trên HACCP ÿѭӧc thiӃt kӃt cho nghành công nghiӋp thӵc
phҭm.
- Ĉó là sӵ thӕng nhҩt vӟi nhӳng nhà huҩn luyӋn ÿѭӧc ÿăng kí và nhӳng chuyên
gia ÿánh giá có bҵng cҩp vӅ thӵc phҭm an toàn ÿѭӧc công nhұn bӣi nhӳng bên quӕc tӃ
thӭ ba.
- Tұp trung vào thӏ trѭӡng giҧi quyӃt nhӳng mӕi nguy cho chҩt lѭӧng cùng vӟi
nhӳng mӕi nguy cho an toàn thӵc phҭm.
2


- BiӇu tѭӧng SQF có thӇ ÿѭӧc sӱ dөng trên sҧn phҭm hoһc bì trung gian,
- Ĉѭӧc viӋn SQF cӫa Mӻ chính thӭc công nhұn nhѭ là mӝt hӋ thӕng chӭng nhұn
công khai.
Bӝ tiêu chuҭn chҩt lѭӧng an toàn SQF 1000CM:
Ĉây là bӝ tiêu chuҭn dӵa trên HACCP bҧo ÿҧm cho nhà cung cҩp trong công
nghӋ thӵc phҭm. Nó ÿѭӧc phát triӇn ÿáp ӭng nhu cҫu kӻ nghӋ cho mӝt chѭѫng trình
bên thӭ ba ÿánh giá nhà cung cҩp. Tiêu chuҭn này cùng cҩp cho nhà cung cҩp nguyên
liӋu. Chѭѫng trình chӫ yӃu sӁ chuyӇn khai thӵc hiӋn:
- Công tác quҧn lí quy trình chӃ biӃn và rӫi ro ÿѭӧc cҧi hiӋn và quҧn lí tӕt hѫn.
- Giҧm các chi phí bҧo hiӇm.
- Giҧm lãng phí.

- Các nông dân có thӇ chӭng minh rҵng thӵc hiӋn tiêu chuҭn SQF hӑ có trách
nhiӋm vӟi môi trѭӡng.
Ӣ An Giang nghӅ nuôi cá tra ÿang phát triӇn mҥnh và trên ÿӏa bàn tӍnh ÿã có
công ty chӃ biӃn thӫy sҧn xuҩt khҭu Agifish sҹn sàng bao tiêu toàn bӝ sҧn phҭm cá tra
do nông dân sҧn xuҩt. Tuy nhiên ÿӇ ÿҧm bҧo xuҩt khҭu mһt hàng cá tra chӃ biӃn ÿѭӧc
әn ÿӏnh và bӅn vӳng lâu dài thì nghành nuôi thӫy sҧn An Giang nói chung và nuôi cá
nói riêng phҧi ÿi theo hѭӟng sҧn xuҩt ra sҧn phҭm an toàn. Xuҩt phát tӯ yêu cҫu thӵc
tӃ cӫa thӏ trѭӡng xuҩt khҭu thӫy sҧn theo ÿӏnh hѭӟng trên năm 2005 UBND tӍnh An
Giang ÿã phê duyӋt cho phép nghành thӫy sҧn trong tӍnh ÿѭӧc thӵc hiӋn “Chѭѫng
trình hӛ trӧ áp dөng tiêu chuҭn SQF 100 cho vùng nuôi cá tra tӍnh An Giang trong ÿó
khâu sҧn xuҩt con giӕng là rҩt quan trӑng.
Tҥi Trҥi Giӕng Thӫy Sҧn Bình Thҥnh An Giang khi áp dөng tiêu chuҭn SQF bҩt
cӭ mӝt công ÿoҥn nào ta cNJng phҧi nhұn diӋn phân tích và ÿánh giá ÿѭӧc tӯng mӕi
nguy ӣ tӯng mӕi công ÿoҥn, tӯ ÿó mӟi ÿѭa ra nhӳng giҧi pháp, biӋn pháp kiӇm soát
nhӳng mӕi nguy ÿó. Ví dө áp dөng vào quy trình chӑn con giӕng, vӏ trí ao nuôi và
thiӃt kӃ ao
Chӑn con giӕng:
- Nguӗn gӕc cá bӕ mҽ phҧi rõ ràng
- Cá bӕ mҽ ÿѭӧc chӑn ÿӇ sinh sҧn nhân tҥo phҧi ӣ nhӳng vùng nuôi khác nhau.

3


Ӣ Bình Thҥnh nguӗn cá bӕ mҽ sӱ dөng ÿӵӧc ViӋn Nuôi Trӗng Thӫy Sҧn II cung
cҩp, cá bӕ mҽ ÿѭӧc gҳn chíp và ÿѭӧc kiӇm tra rҩt kƭ nên rҩt an toàn.
Vӏ trí ao nuôi:
- Mӕi nguy vұt lý: Vùng ÿҩt bӏ sҥt lӥ
- Mӕi nguy hóa hӑc: Ĉҩt bӏ nhiӉm phèn, dѭ lѭӧng thuӕc sâu , hóa chҩt khu công
nghiӋp
- Mӕi nguy sinh vұt: Vùng ÿҩt bӏ nhiӉm vi sinh vұt gây bӋnh

- Nguyên nhân: Vӏ trí ao nuôi không nҵm trong vùng quy hoҥch, không ÿѭӧc
khuyӃn cáo cӫa cѫ quan chuyên ngành, không có ao lҳng và ao sӱ lí nѭӟc thҧi.
- BiӋn pháp: chӑn vӏ trí ao nào trong vùng quy hoҥch, ÿѭӧc thông báo cӫa cѫ
quan chuyên ngành, có ao lҳng và ao sӱ lí nѭӟc thҧi.
ThiӃt kӃt ao:
- Mӕi nguy vұt lý: Sҥt lӥ, rò rƭ
Nguyên nhân: ThiӃt kӃ không ÿҥt yêu cҫu kƭ thuұt (hӋ sӕ mái không ÿҧm bҧo kƭ
thuұt, ÿӝ dҫm, nén không tӕt)
BiӋn pháp: Tuân thӫ kƭ thuұt thiӃt kӃ dҫm, nén tӕt
- Mӕi nguy hóa hӑc: xì phèn thiӃt kӃ ao quá sâu
- Mӕi nguy sinh hӑc: Cá dӉ bӏ nhiӉm vi khuҭn, ký sinh trùng.
Nguyên nhân: ThiӃt kӃ hӋ thӕng cҩp, thoát cùng chung mӝt ÿѭӡng
BiӋn pháp: Thӵc hiӋn ÿúng kӻ thuұt.
Tӯ thӵc tӃ ÿó, ÿѭӧc sӵ phân công cӫa Khoa Thӫy Sҧn, Trѭӡng Ĉҥi Hӑc Nông
Lâm T.p Hӗ Chí Minh, chúng tôi tiӃn hành thӵc hiӋn ÿӅ tài:
“Khҧo sát kӻ thuұt ѭѫng cá tra (Pangasius hypoththalmus) giӕng sҥch theo tiêu
chuҭn SQF 1000 tҥi Trҥi GTS Bình Thҥnh, An Giang”
1.2 Mөc Tiêu ĈӅ Tài
ĈӅ tài ÿѭӧc thӵc hiӋn vӟi các mөc tiêu sau:
- Khҧo sát mӝt sӕ chӍ tiêu kӻ thuұt trong ѭѫng nuôi cá tra giӕng nhѭ tӕc ÿӝ tăng
trѭӣng, tӹ lӋ sӕng,….
- HiӋu quҧ kinh tӃ trong ѭѫng cá tra giӕng sҥch tҥi Trҥi Bình Thҥnh, An Giang.

4


Chѭѫng 2
TӘNG QUAN TÀI LIӊU
2.1 HiӋn Trҥng và Xu Hѭӟng Phát TriӇn NghӅ Nuôi Cá Tra
Cá tra phân bӕ ӣ mӝt sӕ nѭӟc Ĉông Nam Á nhѭ: Campuchia, Thái Lan,

Indonesia, là loài cá có giá trӏ kinh tӃ cao. Cá tra ÿѭӧc nuôi phә biӃn hҫu hӃt ӣ các
nѭӟc Ĉông Nam Á, là mӝt trong các loài cá nuôi quan trӑng nhҩt cӫa khu vӵc này.
Bӕn nѭӟc trong hҥ lѭu sông Mê-Kông ÿã có nghӅ nuôi cá tra truyӅn thӕng là
Thái Lan, Campuchia, Lào và ViӋt Nam. Ӣ Campuchia, tӍ lӋ cá tra (Pangasius
hypoththalmus) thҧ nuôi chiӃm 98% trong 3 loài thuӝc hӑ cá tra, chӍ có 2% là cá basa
(Pangasius bocourti) và cá vӗ ÿém (Pangasius larnaudii bocourti), sҧn lѭӧng cá tra
nuôi chiӃm mӝt nӱa tәng sҧn lѭӧng các loài cá nuôi. Tҥi Thái Lan, trong sӕ 8 tӍnh nuôi
cá nhiӅu nhҩt, có 50% sӕ trҥi nuôi cá tra, ÿӭng thӭ hai sau cá rô phi. Mӝt sӕ nѭӟc
trong khu vӵc nhѭ Malaysia, Indonesia cNJng ÿã nuôi cá tra có hiӋu quҧ tӯ nhӳng thұp
niên 70-80
Ðӗng bҵng Nam Bӝ cӫa ViӋt Nam ÿã có truyӅn thӕng nuôi cá tra và cá basa. Cá
tra nuôi phә biӃn trong cҧ ao và bè, cá basa chӫ yӃu nuôi trong bè. HiӋn nay nuôi cá tra
và basa ÿã phát triӇn ӣ nhiӅu ÿӏa phѭѫng, không chӍ ӣ Nam Bӝ mà mӝt sӕ nѫi ӣ miӅn
Trung và miӅn Bҳc cNJng bҳt ÿҫu quan tâm nuôi các ÿӕi tѭӧng này.
Nhӳng năm gҫn ÿây, nghӅ nuôi loài cá này phát triӇn mҥnh nhҵm phөc vө nhu
cҫu tiêu thө nӝi ÿӏa và nguyên liӋu cho xuҩt khҭu. Ðһc biӋt, tӯ khi chúng ta hoàn toàn
chӫ ÿӝng vӅ sҧn xuҩt giӕng nhân tҥo thì nghӅ nuôi càng әn ÿӏnh và phát triӇn triӇn
vѭӧt bұc. Nuôi thѭѫng phҭm thâm canh cho năng suҩt rҩt cao, cá tra nuôi trong ao ÿҥt
tӟi 300 - 500 tҩn/ha, cá tra và basa nuôi trong bè có thӇ ÿҥt tӟi 100 - 300 kg/m3 bè.
Trong năm 2002, chӍ tính riêng hai tӍnh An Giang và Ðӗng Tháp, sҧn lѭӧng cá tra,
basa nuôi ÿã ÿҥt 180.000 tҩn.
Tӯ nӱa ÿҫu thӃ kӹ 20, nuôi cá trong ao mӟi bҳt ÿҫu xuҩt hiӋn ӣ ÿӗng bҵng Nam
Bӝ. Hҫu nhѭ nhà nào cNJng có mӝt vài ao lӟn nhӓ và ÿӕi tѭӧng nuôi chính là cá tra.

5


ViӋc phát triӇn nuôi cá tra ӣ Nam Bӝ ÿã góp phҫn duy trì nguӗn thӵc phҭm chính yӃu
và có mһt trên thӏ trѭӡng quanh năm.
Vào mùa lNJ, nguӗn cá tӵ nhiên do sông Mê kông tҧi vӅ mӝt lѭӧng khәng lӗ cung

ӭng ÿӫ cho nhu cҫu tiêu thө cӫa cѭ dân. Vào mùa khô, lѭӧng cá trên sông ít ÿi do nѭӟc
sông cҥn, cá rút khӓi các khu ÿӗng trNJng thì cá cung cҩp cho thӏ trѭӡng trӣ nên khan
hiӃm, lúc này cá nuôi hoһc cá lѭu giӳ trong ao, nhҩt là cá tra trӣ thành mӝt nguӗn thӵc
phҭm quan trӑng.
Tài liӋu thӕng kê cӫa tӍnh An Giang, cho thҩy năm 1985 có hѫn 90% diӋn tích ao
nuôi cá ӣ nông thôn cӫa tӍnh lúc bҩy giӡ là nuôi cá tra. Có lӁ do An Giang là mӝt trong
hai tӍnh (cùng Ðӗng Tháp) có nguӗn cá tra giӕng tӵ nhiên phong phú vӟt trên sông và
nghӅ cá tra giӕng phát triӇn nhҩt trong cҧ nѭӟc. Tài liӋu cӫa Ӫy Hӝi Sông Mê kông
cNJng ÿӅ cұp vӅ hiӋn trҥng nuôi cá tra ӣ miӅn Nam ViӋt Nam trong thұp niên 50 - 70.
Nuôi cá tra truyӅn thӕng và ghép vӟi mӝt sӕ loài khác, ngѭӡi dân thu hoҥch cá thѭӡng
vào cuӕi năm hoһc nhӳng tháng mùa khô. Tӯ nhӳng năm 1970 vӅ trѭӟc, khi nghӅ cá
còn hҥn chӃ vӅ kӻ thuұt nuôi, vӅ con giӕng và tұp quán nuôi cá, thì nghӅ nuôi cá còn
mang tính chҩt ÿѫn ÿiӋu vӟi ÿӕi tѭӧng nuôi chӫ yӃu là cá tra, còn các ÿӕi tѭӧng khác
thì rҩt ít. Do ÿһc tính chӏu ÿӵng ÿѭӧc môi trѭӡng khҳc nghiӋt nên ngѭӡi nuôi cá tra
không cҫn phҧi ÿào ao lӟn mà nuôi vүn có kӃt quҧ.
NghӅ nuôi cá bè có lӁ ÿѭӧc bҳt nguӗn tӯ BiӇn Hӗ (Tonlé Sap) cӫa Campuchia,
ÿѭӧc mӝt sӕ kiӅu dân ViӋt Nam hӗi hѭѫng áp dөng khӣi ÿҫu tӯ vùng Châu Ĉӕc, Tân
Châu thuӝc tӍnh An Giang và Hӗng Ngӵ thuӝc tӍnh Ðӗng Tháp vào khoҧng cuӕi thұp
niên 50 cӫa thӃ kӹ trѭӟc. Dҫn dҫn nhӡ cҧi tiӃn và bә sung kinh nghiӋm cNJng nhѭ kӻ
thuұt, nuôi cá bè ÿã trӣ thành mӝt nghӅ hoàn chӍnh và vӳng chҳc. Ðӗng bҵng sông
Cӱu Long có hѫn mӝt nӱa sӕ tӍnh nuôi cá bè nhѭng tұp trung nhҩt vүn ӣ hai tӍnh An
Giang và Ðӗng Tháp, vӟi hѫn 60% sӕ bè nuôi và có năm ÿã chiӃm tӟi 76% sҧn lѭӧng
nuôi cá bè cӫa toàn vùng.
Nguӗn giӕng cá tra và basa trѭӟc ÿây hoàn toàn phө thuӝc vào tӵ nhiên. Hàng
năm, vào khoҧng ÿҫu tháng 5 âm lӏch, khi nѭӟc mѭa tӯ thѭӧng nguӗn sông Mê-kông
bҳt ÿҫu ÿә vӅ thì ngѭ dân vùng Tân Châu (An Giang) và Hӗng Ngӵ (Ðӗng Tháp) dùng
mӝt loҥi lѭӟi hình phӇu gӑi là 'ÿáy' ÿӇ vӟt cá bӝt. Cá tra bӝt ÿѭӧc chuyӇn vӅ ao ÿӇ
ѭѫng nuôi thành cá giӕng cӥ chiӅu dài 7 – 10 cm và ÿѭӧc vұn chuyӇn ÿi bán cho ngѭӡi
6



nuôi khҳp vùng Nam Bӝ. Khu vӵc ѭѫng nuôi cá giӕng tӯ cá bӝt vӟt tӵ nhiên tұp trung
chӫ yӃu ӣ các ÿӏa phѭѫng nhѭ Tân Châu, Châu Ĉӕc, Hӗng Ngӵ, các cù lao trên sông
TiӅn Giang nhѭ Long Khánh, Phú Thuұn.
Trong nhӳng thұp niên 60 - 70 cӫa thӃ kӹ 20, sҧn lѭӧng cá bӝt vӟt mӛi năm tӯ
500-800 triӋu con và cá giӕng ѭѫng nuôi ÿѭӧc tӯ 70 - 120 triӋu con. Sҧn lѭӧng vӟt cá
bӝt ngày càng giҧm dҫn do biӃn ÿӝng cӫa ÿiӅu kiӋn môi trѭӡng và sӵ khai thác quá
mӭc cӫa con ngѭӡi. Ðҫu thұp niên 90, sҧn lѭӧng cá bӝt vӟt hàng năm chӍ ÿҥt 150 200 triӋu con (Vѭѫng Hӑc Vinh, 1994). Ðӗng thӡi, khi vӟt cá tra, rҩt nhiӅu cá bӝt cӫa
các loài cá khác cNJng lӑt vào 'ÿáy' và bӏ lӑc ép ÿӇ loҥi bӓ. Khӕi lѭӧng các loài cá khác
ngoài cá tra có thӇ gҩp 5 -10 lҫn so vӟi cá tra, do ÿó ÿã ҧnh hѭӣng rҩt lӟn ÿӃn nguӗn
lӧi cá tӵ nhiên.
Nghiên cӭu sinh sҧn nhân tҥo cá tra ÿѭӧc bҳt ÿҫu tӯ năm 1978 và cá basa tӯ
1990. ÐӃn năm 1999, khi chúng ta ÿã chӫ ÿӝng và xã hӝi hóa sҧn xuҩt giӕng nhân tҥo
cá tra và basa thì nghӅ vӟt cá tra bӝt hoàn toàn chҩm dӭt. Vào năm 1999, sҧn lѭӧng cá
bӝt sҧn xuҩt nhân tҥo ÿã cao hѫn sӕ lѭӧng nhӳng năm trѭӟc vӟt ngoài tӵ nhiên. Cho
ÿӃn khi có quy ÿӏnh bãi bӓ vӟt cá bӝt, sӕ ' ÿáy' vӟt cá ÿã giҧm chӍ bҵng 25% so vӟi
thӡi kǤ 1975 - 1980.
Cá basa giӕng trѭӟc ÿây hoàn toàn vӟt ngoài tӵ nhiên bҵng câu hoһc các hình
thӭc thu bҳt cá giӕng khác ÿӇ ѭѫng thành giӕng lӟn và cung cҩp cho các bè nuôi thӏt.
Mӛi năm nhu cҫu con giӕng cá basa tӯ 20 - 25 triӋu con. Tӯ năm 1996, các cѫ quan
nghiên cӭu nhѭ Trѭӡng Ðaӏ hӑc Cҫn Thѫ, ViӋn Nghiên Cӭu Nuôi Trӗng Thӫy Sҧn II,
Công ty Agifish ÿã nghiên cӭu nuôi vӛ thành thөc cá bӕ mҽ và cho ÿҿ nhân tҥo cá basa
thành công, ÿã chӫ ÿӝng giҧi quyӃt con giӕng cho nghӅ nuôi cá basa.
Tӯ khi chúng ta mӣ rӝng xuҩt khҭu cá tra, cá basa và tìm ÿѭӧc thӏ trѭӡng tiêu thө
nѭӟc ngoài thì nghӅ nuôi cá tra và basa nhѭ bѭӟc sang mӝt trang mӟi. Cùng vӟi thành
công sҧn xuҩt ÿӫ nhu cҫu giӕng cá tra và basa nhân tҥo, nghӅ nuôi cá tra và basa trong
bè cNJng nhѭ trong ao phát triӇn mҥnh mӁ, sҧn lѭӧng cá thӏt tăng lên ÿӝt biӃn trong 3
năm trӣ lҥi ÿây. Cá tra và basa ÿã trӣ thành ÿӕi tѭӧng xuҩt khҭu chính vӟi nhiӅu mһt
hàng chӃ biӃn ÿa dҥng, phong phú và ÿѭӧc xuҩt sang hàng chөc nѭӟc và vùng lãnh thә
khác nhau. Nhѭng nhu cҫu thӵc phҭm trong nѭӟc vүn ÿang là mӝt thӏ trѭӡng vô cùng

rӝng lӟn mà chúng ta còn bӓ ngӓ, chѭa ÿѭӧc quan tâm ÿúng mӭc. Cá tra hiӋn ÿang có
7


sҧn lѭӧng xuҩt khҭu nhiӅu nhҩt trong các loài cá nuôi nѭӟc ngӑt, cá basa có nhiӅu ÿһc
ÿiӇm giӕng vӟi cá tra nhѭng thӏt và mӥ có màu trҳng nên có giá trӏ thѭѫng phҭm và
xuҩt khҭu còn cao hѫn cá tra.
2.2 Bѭӟc Ĉҫu Thӵc HiӋn Tiêu Chuҭn Quӕc TӃ SQF 1000CM tҥi An Giang
An Giang là tӍnh ÿҫu nguӗn khu vӵc hҥ lѭu sông Mê-Kong, vӟi hai nhánh sông
TiӅn và sông Hұu chҧy qua (170 km) cùng vӟi hӋ thӕng kênh rҥch chҵng chӏt (5.100
km), ÿã tҥo cho An Giang lӧi thӃ và tiӅm năng to lӟn trong nuôi trӗng và khai thác
thӫy sҧn nѭӟc ngӑt.
“Ĉӏnh hѭӟng quy hoҥch phát triӇn thӫy sҧn cӫa tӍnh ÿӃn năm 2010” thì diӋn tích
nuôi thӫy sҧn cӫa tӍnh An Giang không ngӯng tăng lên mà chӫ yӃu là nuôi ao, trong
ÿó nuôi cá tra thâm canh là chӫ yӃu (chiӃm 80% cѫ cҩu). NghӅ nuôi cá tra trong ao
phát triӇn mҥnh vì lӧi nhuұn cao và tӯ ÿó quy mô và diӋn tích nuôi ngày càng có xu
hѭӟng tăng. Sҧn lѭӧng nuôi trӗng thӫy sҧn cӫa tӍnh cNJng tăng nhanh trong giai ÿoҥn tӯ
năm 1996 - 2005. NӃu nhѭ năm 1996 là 48.427 tҩn thì năm 2005 con sӕ này là
180.809 tҩn.
Tӯ nhӳng năm ÿҫu cӫa thӃ kӹ 21, viӋc nâng cao chҩt lѭӧng thӫy sҧn nuôi ÿӇ giӳ
vӳng thӏ trѭӡng và tăng uy tín hàng thӫy sҧn ViӋt Nam trên thӏ trѭӡng thӃ giӟi ÿѭӧc
ÿһt ra nhѭ mӝt thách thӭc cho các nhà quҧn lý cNJng nhѭ các doanh nghiӋp chӃ biӃn
xuҩt khҭu. ViӋc xác ÿӏnh các mӕi nguy tӯ nuôi trӗng thӫy sҧn ÿӕi vӟi ngѭӡi tiêu dùng
nhѭ:
Mӕi nguy vұt lý: Bao gӗm nhӳng vұt cӭng, sҳc, nhӑn, có thӇ gây thѭѫng tích cho
hӋ tiêu hoá cӫa ngѭӡi tiêu dùng.
Mӕi nguy sinh hӑc: Bao gӗm các loҥi ký sinh trùng, virus, các loҥi vi khuҭn gây
bӋnh.
Mӕi nguy hóa hӑc: Là các hóa chҩt ÿӝc hҥi, kháng sinh cҩm hoһc hҥn chӃ sӱ
dөng trong thӵc phҭm có thӇ gây hҥi ÿӃn sӭc khoҿ ngѭӡi tiêu dùng.

Trong các mӕi nguy trên thì mӕi nguy hóa hӑc là quan trӑng nhҩt. Các nhà nhұp
khҭu thѭӡng lӧi dөng ÿӇ dӵng lên các hàng rào kӻ thuұt ÿӇ áp ÿһt giá cho các nhà xuҩt
khҭu.
Mong muӕn cӫa ngành thӫy sҧn An Giang là tә chӭc sҧn xuҩt ӣ vùng nuôi sao
cho chҩt lѭӧng sҧn phҭm ÿҥt yêu cҫu vӅ chҩt lѭӧng cӫa các thӏ trѭӡng lӟn thӃ giӟi ÿòi
8


hӓi. An Giang là mӝt trong nhӳng tӍnh ÿi ÿҫu trong viӋc tiӃp cұn tiêu chuҭn quӕc tӃ ÿӇ
làm nӅn tҧng cho viӋc nâng cao chҩt lѭӧng thӫy sҧn nuôi. Cuӕi năm 2002, tӍnh An
Giang ÿã tiӃp cұn tiêu chuҭn quӕc tӃ SQF 1000CM thông qua Công ty TNHH SGS
ViӋt Nam. Qua ÿó, nhұn thӭc viӋc thӵc hiӋn tiêu chuҭn SQF 1000CM nhҵm:
- Ĉҧm bҧo an toàn vӋ sinh thӵc phҭm cho ngѭӡi tiêu dùng thӫy sҧn ViӋt Nam và
thӃ giӟi trong thӡi hӝi nhұp.
- Ĉáp ӭng yêu cҫu vӅ vӋ sinh an toàn thӵc phҭm cӫa các thӏ trѭӡng nhұp khҭu,
ÿһc biӋt là viӋc truy xuҩt nguӗn gӕc sҧn phҭm.
- Tránh thiӋt hҥi cho ngѭӡi nuôi và nhà sҧn xuҩt do sҧn phҭm có chӭa dѭ lѭӧng
các chҩt có hҥi vѭӧt quá giӟi hҥn cho phép.
2.3. Mӝt Sӕ KӃt Quҧ Bѭӟc Ĉҫu
2.3.1 Giá bán cá tra giӕng và tình hình sҧn xuҩt, ѭѫng nuôi
Giá cá giӕng các cӥ ÿӅu ÿã giҧm, vӟi tӹ lӋ giҧm tӯ 15 - 20%. Nhѭ vұy, cá có cӥ
càng lӟn, giҧm giá trӏ nhiӅu . Cá giӕng giҧm giá vì giá bán cá thӏt giҧm chӍ là phҫn nhӓ
mà chӫ yӃu là do nhiӅu hӝ muӕn sӟm bán cá ÿi ÿӇ tránh hao hөt. Nguyên nhân hao hөt
là do ÿa sӕ ao ѭѫng cá ÿã lӟn nên dҫy ÿһc, cӝng vӟi nguӗn nѭӟc kiӋt và nóng nên cá bӏ
sӕc. Ĉӗng thӡi, vӟi giá giҧm ÿi 20% thì các hӝ ѭѫng giӕng vүn còn có lӧi nhuұn khá.
NhiӅu ngѭӡi bán thì nguӗn cung tăng, do ÿó giá giҧm càng nhiӅu.
Có thӇ ÿiӇm qua tình hình sҧn xuҩt, ѭѫng nuôi và giá cҧ cá tra giӕng tҥi các vùng
nuôi trong tӍnh thӡi ÿiӇm ngày 24/4/2007 nhѭ sau:
- Cá tra bӝt có giá tӯ 1 - 1,5 ÿӗng/con. Cá bӝt vүn giӳ ÿѭӧc mӭc giá nҫy không
giҧm giá trong khi cá tra bӕ mҽ thành thөc tӕt, là vì sӕ lѭӧng hӝ thu hoҥch cá giӕng

khá nhiӅu nên nhu cҫu mua cá bӝt vүn còn cao.
- Cá tra giӕng có kích cӥ 2.000 con/kg giá khoҧng 80 ÿӗng/con, và cá 1.500
con/kg, giá khoҧng 120 ÿӗng/con. Giá chӍ giҧm nhҽ so tuҫn trѭӟc vì nhu cҫu mua vүn
còn cao.
- Cá tra giӕng có kích cӥ tӯ 1 – 3 cm chiӅu cao: giá giҧm khá nhiӅu so tuҫn trѭӟc,
giҧm tӯ 30 - 500 ÿӗng/con, tùy cӥ cá tӯ nhӓ ÿӃn lӟn. Cө thӇ giá bán cá tra giӕng theo
Bҧng 2.1 sau:

9


Bҧng 2.1 Giá cá tra theo cӥ cá (24/4/2007)
(+), (-)

Ngày tuәi

Sӕ con/kg

ChiӅu cao

Giá bình quân

Thân (cm)

(ÿӗng/con)

Tăng, giҧm
so vӟi
10 ngày trѭӟc
(ÿӗng/con)


30 – 40

200 – 220

1

260- 280

-30

45 – 50

120 – 140

1,2

400 – 420

-100

55 – 60

75 – 80

1,5

600 – 620

-100


70 – 75

30 – 35

1,7

850 – 950

-150

85 – 90

20 – 25

2

1.100 - 1.200

-150

100 – 105

16 - 18

2,5

1.800 - 1.900

-250


3,5 – 4

8 – 10

3

2.400 - 2.500

-500

tháng tuәi
Mһc dù hiӋn tҥi giá cá tra giӕng vүn còn khá cao nhѭng có lӁ trong tuҫn tӟi, giá
cá tra giӕng các loҥi chӍ giҧm nhҽ. Bӣi vì, tӹ lӋ ѭѫng giӕng phә biӃn chӍ ÿҥt tӕi ÿa là
20% và ÿӗng thӡi nhu cҫu mua cá giӕng vүn khá cao.
2.3.2 Tình hình nuôi và giá bán cá tra thѭѫng phҭm
- Tình hình giá: Giá mua cá tra có chênh lӋch khá nhiӅu giӳa ao nuôi ÿҥt sҧn
lѭӧng lӟn và ao nuôi ÿҥt sҧn lѭӧng nhӓ. Nhѭng giӳa cá ÿҥt ÿúng cӥ 1 kg/con và cá
chѭa ÿҥt cӥ 1 kg/con chӍ chênh lӋch giá khoҧng 200 ÿӗng/kg.
* Vӟi ao nuôi có sҧn lѭӧng 50 tҩn trӣ lên, thѭӡng là loҥi cá ÿѭӧc ÿánh giá là cá
trҳng, trҳng hӗng, giá mua cӫa các doanh nghiӋp trong tӍnh tӯ 15.000 - 15.500
ÿӗng/kg, giҧm khoҧng 500 ÿӗng/kg. Có nhiӅu doanh nghiӋp trҧ giá mua dѭӟi 15.000
ÿӗng/kg, nhѭng ÿa sӕ hӝ nuôi không bán. Nhѭng vүn có hӝ bán vì nhiӅu lý do, ÿã bán
cá tra thӏt trҳng vӟi giá là 14.500 ÿӗng/kg. Tuy sӕ lѭӧng mua ÿѭӧc vӟi giá trên là rҩt
nhӓ nhѭng giá mua ÿó vүn ÿѭӧc tính là giá ÿӇ báo cáo và nhұn ÿӏnh ÿó là giá thӏ
trѭӡng. Trong khi có doanh nghiӋp chӃ biӃn ngoài tӍnh vүn ÿӃn An Giang mua cá tra
ao vӟi giá 15.800 ÿӗng/kg, cao hѫn 500 ÿӗng/kg so mӭc giá bình quân cӫa các doanh
nghiӋp trong tӍnh mua.
10



* Vӟi ao nuôi có sҧn lѭӧng tӯ vài tҩn ÿӃn dѭӟi 20 tҩn, chҩt lѭӧng cá thѭӡng là
màu thӏt vàng hӗng và vàng chanh, giá mua tӯ 14.000 - 14.500 ÿӗng/kg, cNJng giҧm
khoҧng 500 ÿӗng/kg nhѭ cá thӏt trҳng. Có doanh nghiӋp trong tӍnh vүn mua ÿѭӧc loҥi
cá trên vӟi giá 13.000 ÿӗng/kg, vì vүn có hӝ vӟi sҧn lѭӧng nuôi vài tҩn ÿӃn dѭӟi 10 tҩn
ÿã kêu bán, và giá mua ÿó vүn gӑi là giá ÿӇ báo cáo, cNJng nhѭ nhұn ÿӏnh ÿó là giá thӏ
trѭӡng và lҩy mӭc giá ÿó làm cѫ sӣ ÿӇ trҧ giá mua vӟi nhӳng hӧp ÿӗng tiêu thө có ÿһt
trѭӟc tiӅn cӑc.
Trong ba năm trӣ lҥi ÿây, tӍnh An Giang tӯ chӛ “cung cҩp nguyên liӋu cá tra cho
vùng ĈBSCL”, ÿã trӣ thành phҧi “mua nguyên liӋu cá tra tӯ các tӍnh khác vӅ ÿӇ ÿӫ chӃ
biӃn”. ĈiӅu này khҷng ÿӏnh rҵng, năng lӵc chӃ biӃn xuҩt khҭu cá tra cӫa các doanh
nghiӋp An Giang bao trùm toàn vùng.
Tháng 3/2006, công ty SGS ÿã chӭng nhұn cho Trung Tâm Nghiên Cӭu và Sҧn
Xuҩt Giӕng Thӫy Sҧn An Giang và 7 cѫ sӣ vӋ tinh cӫa Trung Tâm ÿҥt tiêu chuҭn SQF
Ngoài viӋc thӵc hiӋn chѭѫng trình SQF trong tӍnh, Ban thӵc hiӋn chѭѫng trình
SQF 1000CM còn hӛ trӧ cho Nông trѭӡng Sông Hұu (Sohafarm) lұp các hӗ sѫ và thӫ
tөc ÿӇ chӭng nhұn tiêu chuҭn SQF 2000CM cho nhà máy chӃ biӃn cӫa Nông trѭӡng và
tiêu chuҭn SQF 1000CM cho nông trҥi cӫa Nông trѭӡng; trong ÿó, có 4 trҥi nuôi cá tra
thѭѫng phҭm phөc vө xuҩt khҭu.
TӍnh An Giang ÿã ÿăng ký chӭng nhұn cho 50 chuyên viên thӵc hành SQF
1000CM là các cán bӝ chuyên ngành cӫa tӍnh ÿӇ mӣ rӝng mҥng lѭӟi tѭ vҩn lұp thӫ
tөc, hӗ sѫ chӭng nhұn cho các tә chӭc, cá nhân tham gia các Hӝi nuôi cá sҥch cӫa các
doanh nghiӋp trong tӍnh.
Ĉã thành lұp Hӝi nuôi cá sҥch cӫa Công ty AFIEX An Giang và Công ty TNHH
Nam ViӋt, tұp huҩn nuôi thӫy sҧn an toàn chҩt lѭӧng theo tiêu chuҭn SQF 1000CM
cho các hӝ nuôi cá tra cung ӭng nguyên liӋu cho doanh nghiӋp.
TiӃp tөc triӇn khai rӝng chѭѫng trình SQF 1000CM cho 100% các doanh nghiӋp
trong tӍnh thông qua chѭѫng trình thành lұp Hӝi nuôi cá sҥch cӫa các doanh nghiӋp.
Mӛi doanh nghiӋp sӁ tҥo cho mình vùng nguyên liӋu sҥch cung ӭng cho nhà máy
chӃ biӃn, lҩy tiêu chuҭn SQF 1000 làm nӅn tҧng cӫa mӕi liên kӃt chӫ ÿҥo giӳa doanh

nghiӋp và ngѭӡi nuôi.

11


2.4 Ĉһc ĈiӇm Sinh Hӑc Cá Tra
Cá tra là mӝt trong sӕ 11 loài thuӝc hӑ cá tra (Pangasiidae) ÿã ÿѭӧc xác ÿӏnh ӣ
vùng nѭӟc sông Cӱu Long.
2.4.1 Phân loҥi
Cá tra thuӝc:
Ngành: Vertebrata
Lӟp: Osteichthyes
Bӝ: Siluriformes
Hӑ: Pangasiidae
Giӕng: Pangasius
Loài: P. hypophthalmus (Sauvage, 1878)
2.4.2 Nguӗn gӕc và Phân bӕ
Cá tra phân bӕ ӣ các tҫng nѭӟc nhѭng thѭӡng sӕng ӣ tҫng giӳa và tҫng ÿáy. Cá
có thӇ sӕng ÿѭӧc ӣ các thӫy vӵc nѭӟc tƭnh và nѭӟc chҧy.
Cá tra phân bӕ ӣ lѭu vӵc sông Mê-Kông, phân bӕ ӣ cҧ bӕn nѭӟc: Lào, ViӋt Nam,
Campuchia, Thái Lan.
Ӣ Thái Lan còn gһp cá tra ӣ lѭu vӵc sông Mê-Kông và Chao Phraya
Ӣ ViӋt Nam cá tra phân bӕ tӯ khu vӵc Bình Thuұn trӣ vào. HiӋn nay, cá ÿѭӧc
nuôi ӣ miӅn Bҳc và miӅn Trung ÿһc biӋt phân bӕ nhiӅu ӣ ÿӗng bҵng sông Cӱu Long.
2.4.3 Ĉһc ÿiӇm hình thái
Cá tra là loài cá da trѫn, có ÿҫu rӝng dҽp bҵng, mõm ngҳn, miӋng cұn dѭӟi, rӝng
ngang không co duӛi ÿѭӧc. Răng vòm miӋng chia làm 4 ÿám nhӓ, mӓng năm trên
ÿѭӡng vòng cung. Có 2 ÿôi râu dài, râu mép kéo dài chѭa ÿҥt ÿѭӧc ÿӃn gӕc vây ngӵc.
Thân thon dài, phҫn sau dҽp. Ĉѭӡng bên hoàn toàn và phân nhánh bҳt ÿҫu tӯ
mép trên cӫa lӛ mang ÿӃn vi ÿuôi. Mһt sau cӫa gӕc vi lѭng, vi ngӵc có răng cѭa hѭӟng

xuӕng gӕc vi. Vi bөng kéo dài chѭa chҥm ÿӃn gӕc vi hұu môn.
Khi còn nhӓ, phҫn ÿҫu và thân có màu xanh lөc và 2 sӑc màu xanh lөc chҥy dài
theo chiӅu dӑc cӫa thân, các sӑc này lӧt dҫn và mҩt ÿi khi cá lӟn. Ӣ cá lӟn, mһt lѭng
cӫa ÿҫu và thân có màu xanh xám hoһc nâu ÿen và lӧt dҫn xuӕng bөng, bөng có màu
trҳng bҥc. Gӕc vi bөng và vi hұu môn màu vàng.

12


2.4.4 Tұp tính và ÿiӅu kiӋn sӕng
Cá tra sӕng chӫ yӃu trong nѭӟc ngӑt, chúng có thӇ sӕng trong vùng nѭӟc có ÿӝ
mһn nhӓ hѫn 100/00.
Khoҧng pH có thӇ sӕng ÿѭӧc dao ÿӝng tӯ: 5,5 - 8,5.
Là loài hҽp nhiӋt phù hӧp vӟi ÿiӅu kiӋn nhiӋt ÿӝ cao 26 - 300C.
Lѭӧng hӗng cҫu cӫa cá tra nhiӅu so vӟi các loài cá khác.
Cá có cѫ quan hô hҩp phө (bóng hѫi và da) nên chӏu ÿѭӧc môi trѭӡng có hàm
lѭӧng oxy thҩp.
2.4.5 Ĉһc ÿiӇm dinh dѭӥng
Cá tra là loài ăn tҥp thiên vӅ ÿӝng vұt. Chúng sӱ dөng ÿѭӧc các loҥi thӭc ăn khác
nhau nhѭ bèo cám, rau muӕng, cám gҥo, ngNJ cӕc….nhѭng thiên vӅ ÿӝng vұt
Giai ÿoҥn cá bӝt mӟi nӣ cá dinh dѭӥng bҵng noãn hoàng. Khi hӃt noãn hoàng thì
thích ăn mӗi sӕng vì vұy chúng có thӇ ăn lүn nhau trong bӇ ҩp.
Giai ÿoҥn cá giӕng: cá ăn sinh vұt phù du, ҩu trùng cӫa giáp xác.
Cá trѭӣng thành ăn tҥp thiên vӅ ÿӝng vұt. Cá có thӇ ăn mùn bã hӳu cѫ, xác ÿӝng
thӵc vұt.
Trong quá trình ѭѫng nuôi ӣ giai ÿoҥn cá bӝt lên cá giӕng cá có thӇ cho ăn cám
gҥo, bӝt ÿұu nàng, bӝt sӳa….
2.4.6 Ĉһc ÿiӇm sinh trѭӣng
Cá có tӕc ÿӝ tăng trѭӣng tѭѫng ÿӕi nhanh, giai ÿoҥn nhӓ cá tăng trѭӣng nhanh vӅ
chiӅu dài. Cá ѭѫng trong ao 2 tháng, chiӅu dài ÿҥt khoҧng 10 - 15cm (14 - 15g). Khi cá

ÿҥt 2,5kg trӣ lên mӭc tăng trӑng nhanh hѫn chiӅu dài cѫ thӇ. Cá tra trong tӵ nhiên có
thӇ sӕng trên 20 năm.
Trong ao nuôi vӛ cá bӕ mҽ, cá ÿҥt tӟi 25kg khi ÿѭӧc 10 năm tuәi. Nuôi ao 1 năm
cá ÿҥt 1 - 1,5kg/con (năm ÿҫu tiên)
Ĉӝ béo Fulton cӫa cá tăng dҫn theo trӑng lѭӧng và nhanh nhҩt ӣ năm ÿҫu, cá ÿӵc
thѭӡng có ÿӝ béo cao hѫn cá cái và ÿӝ béo thѭӡng giҧm khi ÿi vào mùa sinh sҧn.
2.4.7 Sinh sҧn
Tuәi thành thөc cӫa cá ÿӵc là 3 năm tuәi, cá cái là 3+ - 4 tuәi. Trӑng lѭӧng cá
thành thөc ÿҫu tiên khoҧng 2,5 - 3 kg. Trong tӵ nhiên chӍ gһp cá thành thөc trên sông ӣ

13