BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
SỬ DỤNG ẢNH SPOT TRONG KHOANH VẼ HIỆN TRẠNG
TÀI NGUYÊN RỪNG TẠI LÂM TRƯỜNG
SÔNG DINH – BÌNH THUẬN
Họ và tên sinh viên: CAO VIỆT HƯNG
Ngành: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG
Niên khóa: 2005 – 2009
Tháng 06/2009
SỬ DỤNG ẢNH SPOT TRONG KHOANH VẼ HIỆN TRẠNG
TÀI NGUYÊN RỪNG TẠI LÂM TRƯỜNG
SÔNG DINH – BÌNH THUẬN
Tác giả
CAO VIỆT HƯNG
Khóa luận được đệ trình để đáp ứng yêu cầu
cấp bằng Kỹ sư ngành
Lâm nghiệp
Giáo viên hướng dẫn
Thạc Sĩ: TRƯƠNG VĂN VINH
Tháng 06 năm 2009
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN 1
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN 2
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
LỜI CẢM TẠ
Xin kính dâng lòng biết ơn chân thành đến cha, mẹ đã sinh thành và dưỡng dục
để cho tôi có được ngày hôm nay. Cảm ơn sự quan tâm, giúp đỡ của anh, chị, em trong
gia đình là nguồn động lực thúc đẩy tôi hoàn thành nhiệm vụ học tập.
Tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể Quí Thầy, Cô Trường Đại Học Nông Lâm
và toàn thể Quí Thầy, Cô Khoa Lâm nghiệp đã tận tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức
cho tôi trong suốt quá trình học tập.
Tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn Thầy giáo, Thạc Sĩ Trương Văn Vinh,
giảng viên Khoa Lâm nghiệp đã tận tình hướng dẫn tôi thực hiện luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ông Trương Công Khanh, giám đốc Trung tâm Sinh
thái Tài nguyên Môi trường, Phân viện Điều tra - Quy hoạch rừng II Nam Bộ đã giúp
đỡ tôi thực hiện luận văn tốt nghiệp này.
Tôi xin cảm ơn Ban quản lý Công ty Lâm nghiệp Sông Dinh – Bình Thuận đã
tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành khóa luận tốt nghiệp.
Cảm ơn toàn thể các bạn lớp DH05QR đã động viên, giúp đỡ và chia sẻ kinh
nghiệm cho tôi trong suốt thời gian học tập.
Sinh viên
Cao việt Hưng
i
TÓM TẮT
Đề tài “Sử dụng ảnh SPOT trong khoanh vẽ hiện trạng tài nguyên rừng tại
Lâm trường Sông Dinh – Bình Thuận”. Thời gian từ ngày 17/1/2009 đến ngày
11/7/2009 tại Lâm trường Sông Dinh huyện Tánh Linh tỉnh Bình Thuận.
Phương pháp nghiên cứu
- Tiến hành phân tích, giải đoán, khoanh vẽ các trạng thái rừng, đất đai xuất
hiện trên ảnh viễn thám. Ứng với những trạng thái dự đoán giống nhau gắn cùng
chung một kí hiệu. Kiểm tra bản đồ giải đoán ảnh chuyển họa hiện trạng rừng xây
dựng bản đồ hiện trạng tài rừng trên ảnh.
- Sử dụng bản đồ hiện trạng được xây dựng từ ảnh viễn thám kết hợp với máy
định vị GPS xác định tọa độ các điểm ngoài thực địa để kiểm chứng các trạng thái đã
dự đoán trên ảnh. Kế thừa số liệu từ 53 ô điều tra tạm thời (500 m2) trên tất cả trạng
thái rừng xuất hiện trong khu vực nhằm tính toán các chỉ tiêu sinh trưởng, kết cấu tổ
thành loài của các trạng thái làm cơ sở khẳng định các trạng thái rừng dự đoán trên ảnh
viễn thám đã phù hợp so với trên thực tế.
- Kết hợp kết quả thu được từ máy định vị GPS và số liệu xử lí từ các ô điều tra
để hiệu chỉnh, bổ sung lại các trạng thái rừng xây dựng bản đồ hiện trạng rừng hoàn
chỉnh.
Kết quả đạt được
- Xây dựng được bản đồ hiện trạng tài nguyên rừng tại Lâm trường Sông Dinh
hoàn chỉnh. Khu vực nghiên cứu có 13 kiểu trạng thái rừng, đất đai, trong đó đất
không có rừng bao gồm các trạng thái IA, IC; đất có rừng tự nhiên bao gồm các trạng
thái IIA, IIB, IIIA1, IIA + le, IIB + le, IIIA1 + le, Le + gỗ, RII; đất sản xuất nương rẫy
của người dân (NR); đất khác (giao thông, sông suối).
- Đánh giá được tình hình phân bố, diện tích theo từng tiểu khu, khoảnh của tất
cả các trạng thái rừng trong khu vực phục vụ công tác quản lý, bảo vệ và kinh doanh
rừng cho Lâm trường Sông Dinh.
- Kết quả tính toán, nghiên cứu các chỉ tiêu sinh trưởng bình quân, kết cấu tổ
thành loài của từng trạng thái đã cho thấy các trạng thái rừng phân chia trên ảnh viễn
thám và phúc tra ngoài thực địa là phù hợp.
ii
MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM TẠ
i
TÓM TẮT
ii
MỤC LỤC
iii
BẢNG CÁC CHỮ VIẾT TẮT
vii
DANH SÁCH CÁC BẢNG
viii
DANG SÁCH CÁC HÌNH
ix
CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU
1
1.1. Đặt vấn đề
1
1.2. Mục đích nghiên cứu
2
1.3. Mục tiêu nghiên cứu
2
1.4. Giới hạn đề tài
2
CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
3
2.1. Khái niệm chung về viễn thám
3
2.3. Lịch sử phát triển của Khoa học Viễn thám
3
2.3. Ưu điểm của công nghệ Viễn thám
6
2.4. Tình hình sử dụng ảnh viễn thám trong Lâm nghiệp ở Việt Nam
7
2.5. Giới thiệu chung về ảnh vệ tinh SPOT
7
2.6. Khái niệm và nguyên tắc chính trong phân chia trạng thái rừng
8
CHƯƠNG 3. TỔNG QUAN VỀ KHU VỰC NGHIÊN CỨU
10
3.1. Lịch sử hình thành và phát triển
10
3.2. Đặc điểm tự nhiên vùng nghiên cứu
10
3.2.1. Vị tí địa lý, ranh giới
10
3.2.2. Địa hình
11
3.2.3 Khí hậu
11
3.2.4. Thủy văn
12
3.2.5. Thổ nhưỡng
12
3.3. Điều kiện dân sinh - kinh tế - xã hội
12
3.3.1. Dân số - Lao động
12
3.3.2. Y tế - Giáo dục
13
iii
3.3.3. Về giao thông
13
3.3.4. Hệ thống điện
13
3.3.5. Thông tin liên lạc
13
3.4. Tài nguyên rừng và công tác tổ chức kinh doanh, quản lý rừng
3.4.1. Tài nguyên rừng
14
14
3.4.1.1 Hiện trạng đất đai tài nguyên rừng
14
3.4.1.2. Tài nguyên động vật
15
3.4.2. Tổ chức kinh doanh và quản lý rừng
16
3..4.2.1. Mô hình tổ chức Lâm trường
16
3.4.2.2. Tổ chức các đơn vị kinh doanh và quản lý rừng
16
3.4.2.3. Tổ chức sản xuất kinh doanh
17
CHƯƠNG 4. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
18
4.1. Nội dung nghiên cứu
18
4.2. Phương pháp nghiên cứu
18
4.2.1. Khoanh vẽ hiện trạng rừng, đất đai trên ảnh Viễn thám
18
4.2.2. Phương pháp điều tra thu thập số liệu, phúc tra thực địa
22
4.2.3. Công tác nội nghiệp
23
4.2.4. Vật liệu nghiên cứu
25
CHƯƠNG 5. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
26
5.1. Xây dựng bản đồ hiện trạng tài nguyên rừng tại Lâm trường Sông Dinh
26
5.1.1. Bản đồ hiện trạng rừng khoanh vẽ trên ảnh Viễn thám
26
5.1.2. Bản đồ hiện trạng tài nguyên rừng Lâm trường Sông Dinh
27
5.2. Nghiên cứu tình hình phân bố, diện tích, các chỉ tiêu sinh trưởng của các
trạng thái rừng
34
5.2.1. Kiểu trạng thái rừng IA
35
5.2.2. Kiểu trạng thái rừng IC
36
5.2.2.1. Tình hình phân bố, diện tích theo tiểu khu, khoảnh
36
5.2.2.2. Các chỉ tiêu sinh trưởng
36
5.2.2.3. Kết cấu tổ thành loài thực vật
37
5.2.3. Kiểu trạng thái rừng IIA
38
5.2.3.1. Tình hình phân bố, diện tích theo tiểu khu, khoảnh
iv
38
5.2.3.1. Các chỉ tiêu sinh trưởng
39
5.2.3.3. Kết cấu tổ thành loài thực vật
39
5.2.4. Kiểu trạng thái rừng IIB
41
5.2.4.1. Tình hình phân bố, diện tích theo tiểu khu, khoảnh
41
5.2.4.2. Các chỉ tiêu sinh trưởng
41
5.2.4.3. Kết cấu tổ thành loài thực vật
42
5.2.5. Kiểu rừng thứ sinh đã bị tác động IIIA1
43
5.2.5.1. Tình hình phân bố, diện tích theo tiểu khu, khoảnh
43
5.2.5.2. Các chỉ tiêu sinh trưởng
44
5.2.5.3. Kết cấu tổ thành loài thực vật
44
5.2.6. Kiểu rừng khộp non RII
45
5.2.6.1. Tình hình phân bố, diện tích theo tiểu khu, khoảnh
45
5.2.6.2. Các chỉ tiêu sinh trưởng
46
5.2.6.3. Kết cấu tổ thành loài thực vật
46
5.2.7. Kiểu rừng hỗn giao gỗ non + le (IIA + le)
48
5.2.7.1. Tình hình phân bố, diện tích theo tiểu khu, khoảnh
48
5.2.7.2. Các chỉ tiêu sinh trưởng
48
5.2.7.3. Kết cấu tổ thành loài thực vật
49
5.2.8. Kiểu rừng hỗn giao gỗ non + le (IIB + le)
50
5.2.8.1. Tình hình phân bố, diện tích theo tiểu khu, khoảnh
50
5.2.8.2. Các chỉ tiêu sinh trưởng
50
5.2.8.3. Kết cấu tổ thành loài thực vật
51
5.2.9. Kiểu rừng hỗn giao gỗ nghèo IIIA1 + le
52
5.2.9.1. Tình hình phân bố, diện tích theo tiểu khu, khoảnh
52
5.2.9.2. Các chỉ tiêu sinh trưởng
53
5.2.9.3. Kết cấu tổ thành loài thực vật
53
5.2.10. Kiểu rừng hỗn giao le + gỗ
54
5.2.10.1. Tình hình phân bố, diện tích theo tiểu khu, khoảnh
54
5.2.10.2. Các chỉ tiêu sinh trưởng
55
5.2.10.3. Kết cấu tổ thành loài thực vật
55
5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lí, bảo vệ, nuôi dưỡng và kinh doanh rừng
v
58
CHƯƠNG 6. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
59
6.1. Kết luận
59
6.2. Kiến nghị
60
TÀI LIỆU THAM KHẢO
62
PHỤ BIỂU
63
Phụ biểu 1: Hệ thống bố trí ô điều tra trên các trạng thái rừng trong khu vực
64
Phụ biểu 2: Biểu điều tra đo đếm cây gỗ trên các trạng thái rừng
65
Phụ biểu 3: Xử lý số liệu các ô điều tra
83
Phụ biểu 4: Các điểm kiểm chứng ảnh ngoài thực địa
94
vi
DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Tên đầy đủ
GIS
Hệ thống Thông tin Địa lý (Geographic Information Systems)
GPS
Hệ thống định vị toàn cầu (Global Position Systems)
NXB
Nhà xuất bản
PTNT
Phát triển Nông thôn
RPH
Rừng phòng hộ
RS
Viễn thám (Remote Sensing)
UBND
Ủy Ban Nhân Dân
C1,3
Chu vi thân cây tại vị trí 1,3m
D1,3
Đường kính thân cây tại vị trí 1,3m
HVN
Chiều cao vút ngọn
IA
Trạng thái IA
IC
Trạng thái IC
IIA
Trạng thái IIA
IIB
Trạng thái IIB
IIIA1
Trạng thái IIIA1
IIA + le
Trạng thái IIA + le
IIB + le
Trạng thái IIB + le
IIIA1 + le
Trạng thái IIIA1 + le
Le + gỗ
Trạng thái Le + gỗ
NR
Nương rẫy
vii
DANH SÁCH CÁC BẢNG
Bảng 4.1: Mẫu bảng các điểm kiểm chứng ảnh, phúc tra hiện trạng rừng
23
Bảng 4.2: Mẫu bảng điều tra đo đếm cây gỗ ( D1,3 ≥ 8 cm) trong ô điều tra
23
Bảng 5.1: Số liệu thống kê diện tích trạng thái rừng, đất đai theo tiểu khu, khoảnh
30
Bảng 5.2: Thống kê các chỉ tiêu sinh trưởng của trạng thái IC
37
Bảng 5.3: Tổ thành loài thực vật trạng thái rừng IC
37
Bảng 5.4: Thống kê các chỉ tiêu sinh trưởng của trạng thái rừng IIA
39
Bảng 5.5: Tổ thành loài thực vật trạng thái rừng IIA
40
Bảng 5.6: Thống kê các chỉ tiêu sinh trưởng của trạng thái rừng IIB
42
Bảng 5.7: Tổ thành loài thực vật trạng thái rừng IIB
42
Bảng 5.8: Thống kê các chỉ tiêu sinh trưởng của trạng thái rừng IIIA1
44
Bảng 5.9: Tổ thành loài thực vật trạng thái rừng IIIA1
44
Bảng 5.10: Thống kê các chỉ tiêu sinh trưởng của trạng thái rừng RII
46
Bảng 5.11: Tổ thành loài thực vật trạng thái rừng RII
47
Bảng 5.12: Thống kê các chỉ tiêu sinh trưởng của trạng thái rừng IIA + le
48
Bảng 5.13: Tổ thành loài thực vật trạng thái IIA + le
49
Bảng 5.14: Thống kê các chỉ tiêu sinh trưởng của trạng thái rừng IIB + le
50
Bảng 5.15: Tổ thành loài thực vật trạng thái IIB + le
51
Bảng 5.16: Thống kê các chỉ tiêu sinh trưởng của trạng thái rừng IIIA1 + le
53
Bảng 5.17: Tổ thành loài thực vật trạng thái IIIA1 + le
53
Bảng 5.18: Thống kê các chỉ tiêu sinh trưởng của trạng thái rừng Le + gỗ
55
Bảng 5.19: Tổ thành loài thực vật trạng thái Le + gỗ
56
viii
DANH SÁCH CÁC HÌNH
Hình 4.1: Ảnh Viễn Thám tại khu vực Lâm Trường Sông Dinh – Bình Thuận
19
Hình 4.2: Ảnh viễn thám tại một vùng của khu vực nghiên cứu
20
Hình 4.3: Ảnh sau khi khoanh vẽ trạng thái trên phần mềm Mapinfo
20
Hình 4.4: Ảnh sau khi dự đoán trạng thái và chuyển họa hiện trạng rừng
21
Hình 4.5: Ảnh Viễn Thám tại một khu vực dự đoán là trạng thái có rừng
21
Hình 5.1: Bản đồ hiện trạng rừng tại Lâm trường Sông Dinh khoanh vẽ trên ảnh
27
Hình 5.2: Hệ thống ô điều tra và các điểm kiểm chứng ảnh, phúc tra thực địa
29
Hình 5.3: Bản đồ hiện trạng rừng tại LT Sông Dinh sau khi phúc tra ngoài thực địa 30
Hình 5.4: Ảnh viễn thám và phân bố trạng thái IA trong khu vực
35
Hình 5.5: Ảnh Viễn thám và phân bố trạng thái IC trong khu vực
36
Hình 5.6: Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ tổ thành loài trạng thái rừng IC
38
Hình 5.7: Ảnh Viễn thám và phân bố trạng thái IIA trong khu vực
39
Hình 5.8: Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ tổ thành loài trạng thái rừng IIA
40
Hình 5.9: Ảnh Viễn thám và phân bố trạng thái IIB trong khu vực
41
Hình 5.10: Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ tổ thành loài trạng thái rừng IIB
42
Hình 5.11: Ảnh Viễn thám và phân bố trạng thái IIIA1 trong khu vực
43
Hình 5.12: Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ tổ thành loài trạng thái rừng IIIA1
45
Hình 5.13: Phân bố trạng thái rừng khộp non RII trong khu vực
46
Hình 5.14: Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ tổ thành loài trạng thái rừng RII
47
Hình 5.15: Ảnh Viễn thám và phân bố trạng thái IIA + le trong khu vực
48
Hình 5.16: Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ tổ thành loài trạng thái rừng IIA + le
49
Hình 5.17: Ảnh Viễn thám và phân bố trạng thái IIB+le trong khu vực
50
Hình 5.18: Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ tổ thành loài trạng thái rừng IIB + le
51
Hình 5.19: Ảnh Viễn thám và phân bố trạng thái IIIA1+le trong khu vực
52
Hình 5.20: Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ tổ thành loài trạng thái rừng IIIA1 + le
54
Hình 5.21: Ảnh Viễn thám và phân bố trạng thái Le + gỗ trong khu vực
55
Hình 5.22: Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ tổ thành loài trạng thái rừng Le + gỗ
56
ix
Chương 1
GIỚI THIỆU
1.1. Đặt vấn đề
Bình Thuận là một tỉnh cực nam trung bộ, với diện tích rừng tự nhiên hiện có
344.385 ha, giảm 37.084 ha so với năm 1992 (381.469 ha). Diễn biến tài nguyên rừng
hiện nay tại Bình Thuận theo chiều hướng giảm diện tích rừng giàu, giảm diện tích
rừng trung bình và tăng diện tích rừng hỗn giao tre nứa đang tiếp tục xảy ra. Đây là xu
thế xấu do quản lí, sử dụng rừng không phù hợp và quá trình khai thác quá mức làm
cho chất lượng tài nguyên rừng giảm sút. Tại Lâm trường Sông Dinh nay là Công ty
Lâm nghiệp Sông Dinh thuộc địa bàn 2 xã Suối Kiết và Đức Thuận huyện Tánh Linh,
tỉnh Bình Thuận. Theo kết quả rà soát quy hoạch lại 3 loại rừng tỉnh Bình Thuận do
Chi Cục lâm nghiệp thực hiện, tổng diện tích tự nhiên của lâm trường là 10.663 ha,
trong đó diện tích đất có rừng tự nhiên là 5.268,8 ha (chiếm 49,41%). Tình trạng khai
thác vẫn đang xảy ra và với việc lấn chiếm sử dụng đất rừng của người dân tại địa bàn
làm cho rừng ngày càng suy thoái nghiêm trọng, diện tích rừng nghèo tăng cao. Vì
vậy, cần có biện pháp điều tra quy hoạch, sử dụng rừng hợp lí hơn.
Cùng với kế hoạch hiện nay của Lâm Trường Sông Dinh là cải tạo rừng,
chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng theo sự chỉ đạo của UBND tỉnh Bình Thuận, Sở
Nông Nghiệp và PTNT Bình Thuận nhằm mở ra hướng sử dụng đất đem lại hiệu quả
kinh tế xã hội, thu hút vốn đầu tư và bền vững về môi trường. Tiến hành cải tạo trên
những diện tích rừng nghèo kiệt, trữ lượng thấp, đất không có rừng, không mang lại
hiệu quả về kinh tế, xã hội và môi trường... Đồng thời, giữ lại những diện tích rừng có
khả năng phục hồi, rừng trữ lượng còn cao, diện tích rừng có vai trò quan trọng trong
phòng hộ đầu nguồn, trong phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương… Một đòi hỏi đặt
ra đối với các nhà Lâm Nghiệp trong công tác qui hoạch sử dụng rừng cho Lâm
Trường Sông Dinh là cần nắm bắt, đánh giá được hiện trạng tài nguyên rừng tại khu
vực, làm cơ sở đề ra các biện pháp quy hoạch, quản lí, bảo vệ vệ rừng, kinh doanh sử
1
dụng tài nguyên rừng phù hợp, cũng như đề xuất biện pháp nuôi dưỡng phục hồi các
diện tích rừng còn lại, duy trì độ che phủ của rừng, nhằm đảm bảo sản xuất kinh doanh
lâm nghiệp có hiệu quả và mang tính bền vững, phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã
hội, đảm bảo cân băng môi trường sinh thái, bảo tồn và phát triển vốn rừng.
Hiện nay, nguồn tư liệu viễn thám được sử dụng rộng rãi ở nước ta trong các
nghiên cứu về tài nguyên và môi trường. Thiết bị tin học có khả năng xử lý nhanh
chóng trong việc xây dựng các loại bản đồ. Vì vậy, phương pháp viễn thám (RS) kết
hợp công nghệ GIS sẽ khắc phục nhiều hạn chế của phương pháp truyền thống và hiệu
quả trong xử lý số liệu. Việc ứng dụng GIS và viễn thám trong điều tra đánh giá và
xây dựng bản đồ hiện trạng tài nguyên rừng rất phù hợp với xu hướng chung mang lại
nhiều tiện ích, cho hiệu quả cao, tương đối chính xác, dễ cập nhật. Xuất phát từ những
lí do nêu trên, trong giới hạn của một khóa luận tốt nghiệp chuyên ngành lâm sinh,
được sự đồng ý của Bộ môn Quản Lý Tài Nguyên Rừng trường Đại học Nông Lâm
TP.HCM, dưới sự hướng dẫn của thầy Trương Văn Vinh, em thực hiện khóa luận: “Sử
dụng ảnh SPOT trong khoanh vẽ hiện trạng tài nguyên rừng tại Lâm Trường Sông
Dinh – Bình Thuận”.
1.2 . Mục đích nghiên cứu
Xây dựng bản đồ hiện trạng tài nguyên rừng tại Lâm Trường Sông Dinh – Bình
Thuận, cung cấp thông tin về hiện trạng tài nguyên rừng tại khu vực, phục vụ công tác
quy hoạch sử dụng, quản lí bảo vệ và kinh doanh rừng một cách có hiệu quả.
1.3 . Mục tiêu nghiên cứu
− Sử dụng ảnh viễn thám và phần mềm Mapinfo để khoanh vẽ hiện trạng rừng.
− Phúc tra thực địa xây dựng bản đồ hiện trạng hoàn chỉnh.
− Điều tra, đánh giá các trạng thái rừng tại khu vực làm cơ sở đề xuất biện pháp
quản lí, sử dụng rừng phù hợp.
1.4 . Giới hạn đề tài
Khu vực nghiên cứu tại Lâm trường Sông Dinh tỉnh Bình Thuận có diện tích
5057,98 ha, bao gồm 8 tiểu khu 373, 374, 375, 376, 380, 381, 382, 385. Tiến hành
phúc tra trên thực địa với các điểm kiểm chứng và ô điều tra mẫu nhằm đánh giá tất cả
trạng thái rừng. Do giới hạn về thời gian nghiên cứu đề tài chỉ dừng lại ở việc xây
dựng bản đồ hiện trạng rừng, điều tra đánh giá một cách tổng quát nhất các trạng thái.
2
Chương 2
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
2.1. Khái niệm chung về viễn thám
Thuật ngữ viễn thám (The Remote Sensing) có ý nghĩa là cảm nhận từ xa, một
phương pháp nghiên cứu và đánh giá tài nguyên thiên nhiên, môi trường hiện tại và
ngày càng được sử dụng rộng rãi ở các nước trên thế giới (Giang Văn Thắng, 2006).
Phương pháp viễn thám được tiến hành trên nguyên lý cơ bản:
Các đối tượng vật thể thiên nhiên trên bề mặt trái đất hấp thụ, phản xạ hoặc phát
sinh các bức xạ điện từ có các dãy phổ và cường độ khác nhau. Các tín hiệu này được
các thiết bị đặt trong các phương tiện bay trên không tiếp nhận, ghi lại hoặc chuyển về
các trạm thu trên mặt đất xử lý (Giang Văn Thắng, 2006).
Trên cơ sở nguyên lý cơ bản này, phương pháp viễn thám trong điều tra rừng
được hình thành và phát triển trong sự phát triển mạnh mẽ của các lĩnh vực kỹ thuật
liên quan như các phương tiện bay, thiết bị chụp, ghi nhận hay truyền tin, máy móc
quang học, in, sao chụp và xử lý ảnh,… Như vậy hiểu một cách đầy đủ, phương pháp
viễn thám được thực hiện với sự phối hợp, bổ sung thông tin của 3 tầng không gian:
Vũ trụ, khí quyển và mặt đất (Giang Văn Thắng, 2006)
2.3. Lịch sử phát triển của Khoa học Viễn thám
Khoa học Viễn thám đã thực sự phát triển mạnh mẽ trong khoảng 3 thập kỷ gần
đây khi công nghệ vũ trụ đã cho ra đời các ảnh số thu nhận từ các vệ tinh trên quỹ đạo
của trái đất. Nhưng thực ra viễn thám đã có lịch sử lâu đời. Ảnh chụp (film) được sử
dụng cho nghiên cứu mặt đất đã xuất hiện từ thế kỷ 19. Năm 1839, Louis Daguere
(1789-1881) đưa ra báo cáo về thí nghiệm hoá ảnh của mình khởi đầu cho ngành chụp
ảnh. Ảnh chụp về bề mặt trái đất từ khinh khí cầu bắt đầu sử dụng từ năm 1858. Bức
ảnh chụp đầu tiên về Trái đất từ khinh khí cầu chụp vùng Bostom vào năm 1860 bởi
James Wallace Black, 1860.
3
Giai đoạn phát triển ngành chụp ảnh photo từ xa đánh dấu bằng sự ra đời của
ngành hàng không. Chụp ảnh từ máy bay tạo điều kiện cho việc chồng phủ ảnh, chỉnh
lý ảnh và chiết suất thông tin từ ảnh nổi. Ảnh chụp từ máy bay đầu tiên mà lịch sử ghi
nhận được thực hiện vào năm 1910 bởi Wilbur Wright bằng việc chụp ảnh di động
trên vùng gần Centoceli tại Italia.
Tóm lại từ khi ra đời cho tới nay kỹ thuật ảnh hàng không và viễn thám chia
làm 3 giai đoạn chủ yếu:
+ Giai đoạn thứ nhất từ khi có chuyến bay lịch sử của anh em nhà Wright cho
đến đầu thế chiến thứ nhất. Trong những năm này, các kỹ thuật chụp bằng máy bay và
kỹ thuật đo đạc bằng lãnh thổ trên ảnh được đưa vào nghiên cứu địa chất của Mỹ để
lập bản đồ Contuor (địa hình) ở Alaska. Cùng thời gian này ở Châu Âu (Đức) ứng
dụng ảnh hàng không trong Lâm nghiệp (Giang Văn Thắng, 2006).
+ Giai đoạn thứ hai từ cuối thế chiến thứ nhất đến cuối thế chiến thứ hai, kỹ
thuật chụp, giải đoán và đo đạc ảnh hàng không có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong
các hoạt động quân sự. Bên cạnh đó, đã có sự thành công trong việc ứng dụng ảnh
hàng không trong dân sự như việc xây dựng bản đồ thực vật rừng từ ảnh hàng không ở
vùng Maurice, Canada (1921), bản đồ thực vật rừng ở Anh (1924). Những năm 30 cơ
quan dịch vụ Lâm nghiệp Mỹ đã sử dụng ảnh hàng không để lập bản đồ hiện trạng trên
toàn bộ diện tích rừng nước Mỹ, đồng thời tiến hành thí nghiệm các phương pháp đo
tán, chiều cao cây và điều tra trữ lượng trên ảnh (Giang Văn Thắng, 2006)
+ Giai đoạn thứ ba từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay, việc chạy đua
vào vũ trụ giữa Liên Xô cũ và Hoa Kỳ đã thúc đẩy việc nghiên cứu trái đất bằng viễn
thám với các phương tiện kỹ thuật hiện đại. Các trung tâm nghiên cứu trái đất bằng
công nghệ viễn thám đã ra đời, như cơ quan vũ trụ Châu Âu ESA (European Space
Agency), chương trình vũ trụ của Mỹ NASA (National Aeronautics and Space
Administration). Ngoài ra có thể kể đến các chương trình nghiên cứu trái đất bằng viễn
thám tại các nước như Nhật, Pháp, Ấn Độ và Trung Quốc.
Bức ảnh đầu tiên từ vũ trụ chụp về trái đất được cung cấp bởi Explorrer-6 vào
năm 1959. Tiếp theo là chương trình vũ trụ Mercury (1960) cho ra các sản phẩm ảnh
chụp từ quỹ đạo chất lượng cao, ảnh màu kích thước 70mm từ một máy tự động. Vệ
tinh khí tượng đầu tiên (TIOS-1) được phóng lên quỹ đạo trái đất vào tháng 4 năm
4
1960 mở đầu cho việc quan sát dự báo khí tượng trái đất. Ảnh chụp từ vệ tinh khí
tượng NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) đã được sử dụng
từ sau năm 1972 đánh dấu cho việc nghiên cứu khí tượng trái đất từ vũ trụ một cách
tổng thể và cập nhật hàng ngày.
Sự phát triển của viễn thám đi liền với sự phát triển của công nghệ vũ trụ phục
vụ cho việc nghiên cứu trái đất và vũ trụ. Các ảnh chụp nổi stereo theo phương đứng
và xiên cung cấp bởi GEMINI (1965) đã thể hiện ưu thế của công việc nghiên cứu Trái
đất bằng các bức ảnh của nó. Tiếp theo, tàu Apolo cho ra sản phẩm ảnh chụp nổi và đa
phổ kích thước 70mm. Ngành hàng không vũ trụ của Liên Xô cũ và hiện nay là Nga
góp phần tích cực vào việc nghiên cứu trái đất từ vũ trụ. Các nghiên cứu đã được thực
hiện trên các con tàu vũ trụ có người như Soynz, các tàu Meteor, Cosmos hoặc trên
các trạm “Chào mừng” (Salyut). Sản phẩm thu được là các ảnh chụp trên các thiết bị
quét đa phổ phân giải cao như MSU_E. Ảnh chụp từ vệ tinh Cosmos trên 5 kênh phổ
khác nhau với kích thước ảnh (18 x 18m). Ngoài ra các ảnh chụp từ thiết bị chụp
KATE-140, MKF-6M trên trạm quỹ đạo Salyut cho ra sáu kênh ảnh thuộc dải phổ
0,40 - 0,89 µm với độ phân giải mặt đất tại tâm ảnh đạt (20 x 20m).
Tiếp theo vệ tinh nghiên cứu trái đất ERTS-1 (Earth Resources Technology
Satellite) được phóng lên quỹ đạo trái đất vào năm 1972. Sau vệ tinh này đổi tên là
Landsat 1, rồi các vệ tinh thế hệ mới hơn là Landsat 2, Landsat 3, Landsat 4 và
Landsat 5. Ngay từ đầu ERTS-1 mang theo bộ cảm MSS (máy quét đa phổ) với bốn
kênh phổ khác nhau và bộ cảm RBV (Return Beam Vidicon) với ba kênh phổ khác
nhau. Ngoài Landsat 2, Landsat 3 còn có các vệ tinh khác như SKYLAB (1973) và
HCMM (1978). Từ 1982 là các ảnh chuyên đề được thực hiện trên các các vệ tinh
Landsat TM 4 và Landsat TM 5 với 7 kênh phổ khác nhau từ dải sóng nhìn thấy đến
hồng ngoại nhiệt. Điều này cho phép nghiên cứu trái đất từ nhiều dải phổ khác nhau.
Đồng thời với việc phát triển của các ảnh vệ tinh Landsat, các ảnh vệ tinh của Pháp là
vệ tinh SPOT (1986) đã đưa ra sản phẩm ảnh số thuộc hai kiểu ảnh đơn kênh với độ
phân giải không gian (10 x 10m) và ảnh đa kênh SPOT-XS với ba kênh (hai kênh
thuộc dải phổ nhìn thấy, một kênh thuộc dải phổ hồng ngoại) với độ phân giải không
gian (20 x 20m). Đặc tính của ảnh vệ tinh SPOT là cho ra các cặp ảnh nổi Stereo cung
5
cấp một khả năng tạo ảnh nổi ba chiều. Điều này giúp cho việc nghiên cứu bề mặt trái
đất đạt kết quả cao, nhất là việc nghiên cứu bề mặt địa hình.
Sự phát triển trong lĩnh vực nghiên cứu trái đất bằng viễn thám được đẩy mạnh
do áp dụng kỹ nghệ mới với việc sử dụng các ảnh RADAR. Viễn thám RADAR tích
cực thu nhận ảnh bằng việc phát sóng dài siêu tần và thu tia phản hồi cho phép thực
hiện các nghiên cứu độc lập không phụ thuộc vào mây. Sóng RADAR có khả năng
xuyên qua mây, lớp đất mỏng và là nguồn sóng nhân tạo nên có thể hoạt động cả ngày
và đêm, không chịu ảnh hưởng của năng lượng mặt trời.
Gần đây nhất là sự ra đời của ảnh vệ tinh IKONOS của Mỹ. Các ảnh IKONOS
có độ phân giải đặc biệt cao so với các loại ảnh trước đây. Hiện tại các ảnh IKONOS
đã đạt tới độ phân giải 1m, trong thời gian sắp tới sẽ có các ảnh IKONOS độ phân giải
0,5m. Ảnh IKONOS có thể được sử dụng để cập nhật và hiệu chỉnh các bản đồ tỷ lệ
trung bình hay làm bản đồ ảnh về hiện trạng sử dụng đất rất tốt.
2.3. Ưu điểm của công nghệ Viễn thám
Công nghệ viễn thám là một phần của công nghệ vũ trụ, tuy mới phát triển
nhưng đã nhanh chóng được áp dụng trong nhiều lĩnh vực và được phổ biến ở các
nước phát triển. Khả năng ứng dụng công nghệ viễn thám ngày càng được nâng cao,
đây là lí do dẫn đến tính phổ cập của công nghệ này. Viễn thám là khoa học thu nhận,
xử lí và suy giải các hình ảnh thu nhận từ trên không của trái đất để nhận biết được các
thông tin về đối tượng trên bề mặt trái đất mà không cần tiếp xúc nó, việc thu nhận
thông tin nhờ các máy thu (sensor) được đặt trên máy bay, vệ tinh, tàu vũ trụ hoặc trên
các trạm quỹ đạo (Lê Minh và ctv, 2007).
Theo Lê Minh và ctv (2007) công nghệ viễn thám có các ưu điểm sau:
- Độ phủ trùm không gian của tư liệu bao gồm các thông tin về tài nguyên, môi
trường trên diện tích lớn gồm cả những khu vực rất khó đến được như rừng nguyên
sinh, đầm lầy, hải đảo.
- Có khả năng giám sát sự biến đổi của tài nguyên, môi trường trái đất phục vụ
công tác giám sát, kiểm kê tài nguyên thiên nhiên và môi trường.
- Sử dụng các giải phổ đặc biệt khác nhau để quan trắc các đối tượng (ghi nhận
đối tượng), nhờ khả năng này mà tư liệu viễn thám được ứng dụng cho nhiều mục
đích, trong đó có nghiên cứu về khí hậu, nhiệt độ của trái đất.
6
- Cung cấp nhanh các tư liệu ảnh số có độ phân giải cao và siêu cao là dữ liệu
cơ bản cho việc thành lập và hiệu chỉnh hệ thống bản đồ và hệ thống cơ sở dữ liệu.
Với những tính ưu việt trên, công nghệ viễn thám đang trở thành công nghệ chủ
đạo cho quản lí, giám sát tài nguyên thiên nhiên và môi trường.
2.4. Tình hình sử dụng ảnh viễn thám trong Lâm nghiệp ở Việt Nam
Ở Việt Nam, phương pháp điều tra rừng trên ảnh hàng không bước đầu được sử
dụng vào năm 1958 bằng ảnh trắng đen tỉ lệ 1/30.000 phục vụ điều tra rừng gỗ trụ mỏ
ở phía Đông Bắc Việt Nam (Giang Văn Thắng, 2006).
Vào những năm 1970 – 1975 ảnh hàng không được sử dụng các bản đồ giải,
bản đồ hiện trạng, bản đồ bố trí mạng lưới vận xuất, vận chuyển gỗ ở phía Bắc. Sau
năm 1975, kỹ thuật viễn thám được sử dụng phổ biến trong điều tra rừng cả nước, đặc
biệt trong công tác kiểm kê rừng và điều chế rừng toàn quốc. Về việc ứng dụng ảnh vệ
tinh trong Lâm nghiệp Việt Nam được thử nghiệm vào năm 1976 với ảnh Landsat và
đến năm 1979 đã xây dựng bản đồ hiện trạng rừng toàn quốc đầu tiên tỉ lệ 1/1.000.000
từ ảnh Landsat 1, 2. Từ năm 1981 đã sử dụng ảnh máy bay đa phổ MKF – 6, các thế hệ
ảnh Landsat 3, Landsat TM, Kate – 140,… để nghiên cứu diễn biến tài nguyên rừng
(Giang Văn Thắng, 2006).
Hiện nay với tính ưu việt của Viễn thám, ngành Lâm nghiệp Việt Nam đã ứng
dụng trong công tác quy hoạch và phát triển rừng, phục vụ công tác thiết kế, khai thác
và trồng mới rừng. Ngoài ra người ta còn sử dụng trong việc theo dõi, đánh giá diễn
biến tài nguyên rừng, xác định vùng thích nghi cho cây lâm nghiệp.
Viện Điều tra Quy hoạch rừng đã ứng dụng khá thành công các công nghệ GIS,
Viễn thám, GPS trong theo dõi diễn biến, đánh giá tài nguyên rừng. Ảnh vệ tinh có độ
phân giải cao sau khi được giải đoán, chồng xếp, đối chiếu với bản đồ rừng đã có,
những khu vực nào mâu thuẫn sẽ được xác định để kiểm chứng thực địa với GPS.
2.5. Giới thiệu chung về ảnh vệ tinh SPOT
Hệ thống vệ tinh viễn thám SPOT do Trung tâm Nghiên cứu Không gian
(Centre National d’Etudes Spatiales – CNES) của Pháp chế tạo và phát triển. Vệ tinh
đầu tiên SPOT 1 được phóng lên quỹ đạo năm 1986, tiếp theo là SPOT 2, SPOT 3,
SPOT 4, SPOT 5 lần lượt vào các năm 1990, 1993, 1998, 2002 (Lê Minh và ctv,
2007).
7
Các thế hệ vệ tinh SPOT 1, 2, 3 có đầu thu HVR với kênh toàn sắc độ phân giải
10m; 3 kênh đa đa phổ có độ phân giải 20m. Mỗi cảnh có độ bao phủ mặt đất là 60 x
60km. Vệ tinh SPOT 4 với kênh toàn sắc có độ phân giải 10m; 3 kênh đa phổ của
HRVIR có độ phân giải 20m và đầu thu ảnh kênh thực vật (Lê Minh và ctv, 2007).
Vệ tinh SPOT 5 được trang bị một cặp đầu thu HGR (High Resolution
Geometric) có thể thu ảnh với độ phân giải 5m đen – trắng và 10m màu. Với kỹ thuật
xử lí ảnh đặc biệt có thể thu được ảnh độ phân giải 2,5m, trong khi đó dải chụp phủ
mặt đất 60 đến 80km. Đây chính là ưu điểm của ảnh SPOT 5 (Lê Minh và ctv, 2007).
2.6. Khái niệm và nguyên tắc chính trong phân chia trạng thái rừng
Theo Quy phạm thiết kế kinh doanh rừng 1984 (QPN6 – 84), đối với các kiểu
rừng gỗ lá rộng thường xanh và nửa rụng lá áp dụng hệ thống phân chia rừng theo bốn
nhóm trạng thái I, II, III, IV. (hệ thống phân loại của Loetchau – 1962) như sau:
+ Nhóm kiểu I: Đất không có rừng hoặc hiện tại chưa hình thành rừng, chỉ có
cây cỏ, cây bụi, hoặc cây gỗ, tre nứa có độ che phủ dưới 0,3. Tùy theo hiện trạng nhóm
này được chia thành.
- Kiểu IA: Trảng cỏ.
- Kiểu IB: Kiểu cây bụi.
- Kiểu IC: Trảng cỏ, cây bụi, cây gỗ rải rác.
+ Nhóm kiểu II: Kiểu rừng phục hồi cây tiên phong có đường kính nhỏ. Tùy
theo hiện trạng, nguồn gốc mà chia ra:
- Kiểu IIA: Rừng phục hồi sau nương rẫy, đặc trưng bởi lớp cây tiên phong ưa
sáng, mọc nhanh, một tầng.
- Kiểu IIB: Rừng phục hồi sau khai thác kiệt, gồm những quần thụ non với
những loài cây tương đối ưa sáng, thành phần loài phức tạp không đều tuổi, độ ưu thế
không rõ ràng. Vượt lên khỏi tán rừng kiểu này còn sót lại một số cây của quần thụ cũ
nhưng trữ lượng không đáng kể.
+ Nhóm kiểu III: Kiểu rừng thứ sinh đã bị tác động.
Các quần thụ đã bị tác động khai thác bởi con người ở những mức độ khác nhau
làm cho kết cấu của rừng ít nhiều đã có sự thay đổi khác nhau. Tùy theo mức độ tác
động và khả năng cung cấp sản phẩm mà nhóm này được chia thành 2 kiểu:
8
- Kiểu IIIA: Được đặc trưng bởi những quần thụ đã bị khai thác nhiều, khả năng
khai thác hiện tại bị hạn chế. Cấu trúc ổn định của rừng bị phá vỡ hoàn toàn hoặc thay
đổi về cơ bản. Kiểu này được chia làm 3 kiểu phụ:
•
Kiểu phụ IIIA1: Rừng bị khai thác kiệt quệ, tán rừng bị phá vỡ từng mảng
lớn. tầng trên có thể còn sót lại một số cây cao to nhưng phẩm chất xấu, nhiều
dây leo, bụi rậm, tre nứa xâm lấn.
•
Kiểu phụ IIIA2: Rừng bị khai thác quá mức nhưng đã có thời gian phục
hồi tốt. Đặc trưng của kiểu này là hình thành tầng giữa vươn lên chiếm ưu thế
sinh thái với lớp cây gỗ đường kính từ 20 – 30 cm. Rừng có 2 tầng trở lên, tầng
trên tán không liên tục được hình thành chủ yếu từ những cây của tầng giữa trước
đây, rải rác còn một số cây to khỏe vượt tán của tầng rừng cũ để lại.
•
Kiểu phụ IIIA3: Rừng đã bị khai thác vừa phải hoặc phát triển từ IIIA2
lên, quần thụ tương đối khép kín với hai hoặc nhiều tầng. Đặc trưng của kiểu này
khác với IIIA2 ở chỗ số lượng cây nhiều hơn và đã có một số cây có đường kính
lớn (> 35 cm) có thể khai thác sử dụng gỗ lớn.
- Kiểu IIIB: Được đặc trưng bởi những quần thụ đã bị chặt chọn lấy ra một ít gỗ
qúy, gỗ tốt nhưng chưa làm thay đổi đáng kể về kết cấu ổn định của rừng, khả năng
cung cấp gỗ của rừng còn nhiều, rừng giàu về trữ lượng với thành phần gỗ lớn cao.
+ Nhóm kiểu IV: Rừng nguyên sinh hoặc thứ sinh thành thục cho đến nay chưa
được khai thác sử dụng. Rừng có cấu trúc ổn định, nhiều tầng, nhiều cấp kính nhưng
đôi khi thiếu tầng giữa và tầng dưới. Nhóm này có hai kiểu:
- Kiểu IVA: Rừng nguyên sinh.
- Kiểu IVB: Rừng thứ sinh phục hồi.
Khi áp dụng bảng phân loại này vào từng vùng phải căn cứ vào đặc trưng của
cá trạng thái mà xác định các chỉ tiêu định lượng về diện ngang hay trữ lượng, độ tàn
che,…
9
Chương 3
TỔNG QUAN VỀ KHU VỰC NGHIÊN CỨU
3.1. Lịch sử hình thành và phát triển
Lâm trường Sông Dinh được thành lập tháng 12 năm 1988 trực thuộc Bộ chỉ
huy quân sự tỉnh Bình Thuận, đóng trên địa bàn huyện Tánh Linh. Thực hiện phương
án sắp xếp, đổi mới và phát triển Lâm trường quốc doanh theo Nghị định
200/2004/NĐ – CP ngày 03/12/2004 của Chính phủ, Lâm trường Sông Dinh được
thành lập lại theo Quyết định số 1020 QĐ/CT – UBBT ngày 28/04/2005 của UBND
tỉnh Bình Thuận, trực thuộc Sở Nông nghiệp và phát triển Nông thôn Bình Thuận.
Theo quyết định thành lập lại Lâm trường Sông Dinh trực thuộc Sở Nông nghiệp và
phát triên Nông thôn trên cơ sở kiện toàn, sắp xếp lại tổ chức, bộ máy, lao động, diện
tích rừng, đất rừng còn lại sau khi đã bàn giao cho trại giam Thủ Đức một phần diện
tích rừng thuộc Lâm trường Sông Dinh cũ.
Lâm trường Sông Dinh là đơn vị sự nghiệp có thu, tự chủ và chịu trách nhiệm
về tài chính, có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng. Sau 5 năm tổ chức
sản xuất lâm nghiệp giai đoạn 2001 – 2005 đã có một số một số chuyển biến đáng kể,
song vẫn tồn tại nhiều hạn chế. Theo định hướng phát triển Lâm trường Sông Dinh
thành Công ty Lâm Nghiệp Sông Dinh, Nghị quyết Hội đông Nhân dân tỉnh số
21/2005/NQ – HDND ngày 24/06/2005 và Nghị định số 200/2004/NĐ – CP ngày
03/12/2004 về việc sắp xếp, đổi mới và phát triển Lâm trường quốc doanh nhằm định
hướng cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh của Lâm trường trong giai đoạn 2006 –
2010 phù hợp với điều kiện đất đai, tài nguyên rừng, tình hình dân sinh, kinh tế trong
khu vực.
3.2. Đặc điểm tự nhiên vùng nghiên cứu
3.2.1. Vị tí địa lý, ranh giới
Lâm trường Sông Dinh nằm trên địa bàn 2 xã Suối Kiết và xã Đức Thuận thuộc
huyện Tánh Linh tỉnh Bình Thuận
10
+ Tọa độ địa lý Lâm trường Sông Dinh.
- Từ 10058’17” đến 10058’54” vĩ độ Bắc.
- Từ 107038’08” đến 107046’54” kinh độ Đông.
+ Giáp giới với các khu vực.
- Phía Bắc giáp khu bảo tồn thiên nhiên Núi Ông.
- Phía Nam giáp ranh giới huyện Hàm Tân.
- Phía Đông giáp ranh giới Ban Quản lý RPH Sông Phan.
- Phía Tây giáp tỉnh lộ 710, nối quốc lộ 1A với huyện Tánh Linh.
Vị trí khu vực khoanh vẽ, điều tra nghiên cứu là diện tích đất lâm nghiệp được
quy hoạch là rừng sản xuất tại các tiểu khu 329 (khoảnh 3, 4, 5, 6, 7, 8); 330 (khoảnh
5, 9, 10, 11); 331 (khoảnh 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12); 333 (khoảnh 1, 2, 3, 4, 5, 6,
7, 8, 9, 10); 334 (khoảnh 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7); 335 (khoảnh 2, 4, 5, 6, 7) Lâm trường
Sông Dinh (Công ty lâm nghiệp Sông Dinh) trên địa bàn xã Suối Kiết, huyện Tánh
Linh, tỉnh Bình Thuận.
+ Tọa độ địa lý.
- Từ 10054’54” đến 10058’48” vĩ độ Bắc.
- Từ 107040’48” đến 107046’34” kinh độ Đông.
3.2.2. Địa hình
Địa hình tương đối thuận lợi, xung quanh được bao bọc bởi những ngọn núi có
độ cao từ 300 ÷ 700 m, địa hình nghiên từ Đông Bắc xuống Tây Nam, độ cao giảm từ
Bắc xuống Nam. Điểm thấp nhất nằm ở phía Tây cao hơn 100m so với mực nước biển,
có các dãy núi cao như: Núi Lốp 730 m, Núi Kiết 446 m, Núi Dài 354 m.
3.2.3. Khí hậu
Chịu ảnh hưởng của vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, hàng năm chia thành 2
mùa mưa, nắng rõ rệt.
- Nhiệt độ trung bình từ 250C ÷ 270C.
- Số giờ nắng trung bình: 5,9 giờ/ngày.
- Lượng mưa: 1877 ÷ 2479 mm/năm.
- Số ngày mưa trung bình: 149 ngày/năm, từ tháng 4 ÷ 11 hàng năm, mùa khô
hạn thường thiếu nước cho cây trồng.
- Độ ẩm tương đối trung bình: 76 ÷ 83%.
11