TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG BÌNH
KHOA NÔNG - LÂM - NGƯ

ĐẬU THỊ HƯƠNG

NGHIÊN CỨU TỶ LỆ ĐỰC CÁI ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ
NĂNG SINH SẢN CỦA THẰN LẰN BÓNG HOA Eutropis
multifasciata (Kuhl, 1820) TRONG ĐIỀU KIỆN
BÁN TỰ NHIÊN TẠI QUẢNG BÌNH

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

QUẢNG BÌNH, 2018


TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG BÌNH
KHOA NÔNG - LÂM - NGƯ

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

ĐỀ TÀI:
NGHIÊN CỨU TỶ LỆ ĐỰC CÁI ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ
NĂNG SINH SẢN CỦA THẰN LẰN BÓNG HOA Eutropis
multifasciata (Kuhl, 1820) TRONG ĐIỀU KIỆN
BÁN TỰ NHIÊN TẠI QUẢNG BÌNH

Họ tên sinh viên: Đậu Thị Hương
Mã số sinh viên: DQB 05140022
Chuyên ngành: ĐHSP Sinh học K56
Giảng viên hướng dẫn: ThS. Diệp Thị Lệ Chi

QUẢNG BÌNH, 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi dưới sự hướng dẫn của ThS.
Diệp Thị Lệ Chi. Những kết quả theo dõi ghi chép trong quá trình nghiên cứu và
các số liệu trong khóa luận chưa được ai công bố dưới bất kì hình thức nào.
Sinh viên

Đậu Thị Hương

Xác nhận của giảng viên hướng dẫn

ThS. Diệp Thị Lệ Chi


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên cho phép tôi được gửi tới ThS. Diệp Thị Lệ Chi người đã tận tình
hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài lòng biết ơn sâu sắc và lời cảm
ơn chân thành nhất. Tôi xin cảm ơn thầy cô giáo trường Đại học Quảng Bình đã
giảng dạy tôi trong suốt bốn năm qua những kiến thức trên giảng đướng sẽ là hành
trang giúp tôi vững bước trong tương lai, đồng thời là cơ sở để tôi có thể hoàn thành
đề tài khóa luận của mình. Xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các quý thầy cô cùng các
bạn trong khoa Nông – Lâm – Ngư đã tạo mọi điều kiện và luôn giúp đỡ để tôi có
thể thực hiện đề tài một cách tốt nhất. Trong quá trình thực hiện cũng như báo cáo
kết quả đề tài khóa luận tốt nghiệp bản thân còn nhiều thiếu sót kính mong quý thầy
cô góp ý chỉ bảo tận tình. Một lần nữa tôi xin gửi lời cảm ơn tới tất cả các quý thầy
cô và bạn bè đã luôn giúp đỡ ủng hộ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu để
tôi hoàn thành khóa luận của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn !



MỤC LỤC
Phần I. MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ...................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu. .............................................................................................. 1
3. Nội dung nghiên cứu ............................................................................................... 2
4. Đối tượng nghiên cứu.............................................................................................. 2
5. Thời gian và phạm vi nghiên cứu............................................................................ 2
6. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................... 2
6.1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết ....................................................................... 2
6.2. Phương pháp thực nghiệm ................................................................................... 2
6.2.1. Vật liệu nghiên cứu ........................................................................................... 2
6.2.2. Phương pháp bố trí thí nghiệm:......................................................................... 3
6.2.3. Phương pháp theo dõi đánh giá các chỉ tiêu về năng suất sinh sản:................... 4
6.3. Phương pháp xử lí số liệu..................................................................................... 5
Phần II. NỘI DUNG ............................................................................................... 6
Chương I. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................... 6
1. Tổng quan về Thằn lằn bóng hoa Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820) ................. 6
1.1. Nguồn gốc và phân bố.......................................................................................... 6
1.2. Phân loại Thằn lằn bóng hoa Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820) ..................... 6
1.3. Đặc điểm Thằn lằn bóng hoa Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820). .................... 6
1.3.1. Đặc điểm nhận dạng .......................................................................................... 6
1.3.2. Đặc điểm sinh sản ............................................................................................ 7
1.3.3. Đặc điểm về thức ăn ......................................................................................... 8
1.3.4. Giá trị Thằn lằn bóng hoa Eutropis multifasciata ............................................. 9
2. Lịch sử nghiên cứu Thằn lằn bóng hoa Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820) ........ 9
2.1. Trên thế giới ....................................................................................................... ..9
2.2. Ở Việt Nam ........................................................................................................ 10
3. Tổng quan điều kiện tự nhiên và xã hội vùng nghiên cứu .................................... 12

3.1. Điều kiện tự nhiên tỉnh Quảng Bình .................................................................. 12
3.2. Đặc điểm xã hội tỉnh Quảng Bình ...................................................................... 13
Chương II. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ........................................................... 15


1. Sự biến động yếu tố nhiệt độ môi trường ở vùng nghiên cứu trong quá trình thí
nghiệm. ...................................................................................................................... 15
2.Tỷ lệ nuôi sống của đàn Thằn lằn bóng hoa bố mẹ trong thời gian nghiên cứu: ... 16
3. Ảnh hưởng của tỷ lệ đực cái đến khả năng sinh sản của Thằn lằn bóng hoa ...... 17
3.1. Ảnh hưởng tỷ lệ ghép đôi đến khả năng thụ thai của con cái ở Thằn lằn bóng
hoa. ............................................................................................................................ 17
3.2.Ảnh hưởng tỷ lệ ghép đôi đến số con sơ sinh/ổ ở các lô thí nghiệm .................. 19
4. Tỷ lệ nuôi sống và sự sinh trưởng của con non trong 4 tuần đầu sau khi sinh ..... 20
4.1.Tỷ lệ nuôi sống của con non trong 4 tuần đầu sau khi sinh ................................ 20
4.2. Ảnh hưởng của biên độ nhiệt độ đến tỷ lệ chết của con non trong quá trình thí
nghiệm ....................................................................................................................... 22
4.3. Sự sinh trưởng của con non trong 4 tuần đầu sau khi sinh ................................ 22
Phần III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................ 25
1. Kết luận ................................................................................................................. 25
2. Kiến nghị ............................................................................................................... 25
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 26
PHỤ LỤC HÌNH ẢNH ........................................................................................... 28


DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu bảng

Tên bảng

Trang


Bảng 1

Một số chỉ số bố trí thí nghiệm sinh sản

4

Bảng 2

Nhiệt độ trung bình các tháng trong năm ở Quảng Bình

13

Bảng 3

Tỷ lệ nuôi sống của Thằn lằn bóng hoa bố mẹ qua các
tuần tuổi theo dõi (%)

16

Bảng 4

Tỷ lệ đẻ của Thằn lằn bóng hoa ở các lô thí nghiệm (%)

18

Bảng 5

Số con sơ sinh trung bình đẻ ra/ổ của các lô thí nghiệm


20

Bảng 6

Tỷ lệ sống của con non trong 4 tuần đầu sau khi sinh (%)

21

Bảng 7

Khối lượng sinh trưởng tích lũy trung bình của Thằn lằn
bóng hoa con trong 4 tuần đầu sau khi sinh (g)

23


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Trang

Số hiệu
biểu đồ

Tên biểu đồ

Biểu đồ 1

Sự biến động nhiệt độ môi trường tại thành phố Đồng Hới
Quảng Bình trong thời gian thí nghiệm

15


Biểu đồ 2

Sự biến động nhiệt độ trong tháng 4 và số lượng con non
chết trong thí nghiệm

22


TÓM TẮT ĐỀ TÀI
1. Thông tin chung:
Tên đề tài: “Nghiên cứu tỷ lệ đực cái ảnh hưởng đến khả năng sinh sản
của Thằn lằn bóng hoa Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820) trong điều kiện bán
tự nhiên tại Quảng Bình”.
- Sv thực hiện: Đậu Thị Hương, Lớp ĐHSP Sinh K56, Khoa Nông Lâm Ngư
- Giảng viên hướng dẫn: ThS. Diệp Thị Lệ Chi:
2. Mục đích nghiên cứu.
Xác định được tỷ lệ đực cái phù hợp nhằm nâng cao khả năng sinh sản của
Thằn lằn bóng hoa Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820) trong chăn nuôi.
3. Nội dung nghiên cứu
- Đánh giá sự biến động một số yếu tố môi trường ở vùng nghiên cứu trong
quá trình thí nghiệm đến khả năng thích nghi và sinh sản của Thằn lằn bóng hoa
Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820).
- Đánh giá tỷ lệ đực cái trong ghép đôi giao phối của Thằn lằn bóng hoa
Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820) trong điều kiện bán tự nhiên.
4. Thời gian và phạm vi nghiên cứu
- Thời gian: Thực hiện từ tháng 11/2017 đến tháng 5/2018.
- Địa điểm: Vườn thực nghiệm Nông Lâm, Trường Đại học Quảng Bình
5. Kết quả nghiên cứu
Kết quả thí nghiệm cho thấy với tỷ lệ đực cái ghép đôi giao phối 1:2 cho số

lượng con non sinh ra 60,61% cao nhất và thời gian đẻ tập trung ngắn, điều này rất
có ý nghĩa trong việc xây dựng mô hình chăn nuôi Thằn lằn bóng hoa sinh sản có
hiệu quả.
Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy tỷ lệ đực cái 1:2 không ảnh hưởng đến khối
lượng sơ sinh của Thằn lằn bóng hoa.
Nhiệt độ môi trường ở địa điểm thí nghiệm trong 4 tháng đầu năm 2018 có
mức nhiệt 19,2 - 25,6 oC vì vậy phải sử dụng đèn úm trong những thời điểm nhiệt
độ môi trường thấp. Kết quả tỷ lệ nuôi sống của đàn Thằn lằn bóng hoa bố mẹ là
82,5%; Tỷ lệ nuôi sống Thằn lằn bóng hoa con đạt 42,9 - 45,9%.
6. Tính mới và sáng tạo.
Qua tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước, nội dung nghiên cứu hoàn toàn
mới và có tính ứng dụng cao.
7. Đóng góp về mặt kinh tế - xã hội, giáo dục và đào tạo.
- Kết quả của đề tài là cơ sở để khuyến cáo người nuôi sử dụng tỷ lệ đực cái
trong ghép đôi giao phối ở Thằn lằn bóng hoa phù hợp nhằm nâng cao năng suất và
hiệu quả chăn nuôi.
- Kết quả của đề tài đã cung cấp kiến thức nhằm phục vụ quá trình thực hành,
thực tập và ứng dụng trong sản xuất.


Phần I. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Thằn lằn bóng hoa Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820) hay còn gọi rắn mối
Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820) là loài bò sát máu lạnh phân bố phổ biến ở Việt
Nam và một số nước nhiệt đới, cận nhiệt đới trên thê giới, gần nơi con người sinh
sống như bờ sông, những nơi đất thấp có độ cao tương đối. Chúng thường điều tiết
thân nhiệt dưới ánh nắng ban ngày, sưởi ấm và tìm thức ăn ở các nơi bỏ hoang hoặc
trên các tảng đá lớn. Thức ăn chủ yếu của chúng là các loài côn trùng gây hại trong
đó đa số là côn trùng gây hại nông nghiệp, vì thế trong nông nghiệp Thằn lằn bóng
hoa là loài thiên địch giúp bảo vệ mùa màng, bên cạnh đó chúng cũng là thức ăn

cho các nhóm động vật khác như chim, thú và các loài bò sát lớn hơn. Hiện nay các
món ăn được chế biến từ Thằn lằn bóng hoa đang được rất nhiều người ưa chuộng
nhất là ở miền tây. Thịt Thằn lằn bóng hoa có nhiều giá trị, theo Đông y thịt Thằn
lằn bóng hoa có tác dụng bổ hư, ích phế lợi thận, thông niệu tiêu viêm, bài thuốc tốt
cho trẻ suy nhược cơ thể, suy dinh dưỡng, thiếu cân trị chứng đau mỏi lưng tay chân
tê phong thấp, nhức mỏi khá công hiệu ở người lớn, ngoài ra còn có tác dụng làm
đẹp giúp da mịn màng [28]. Tuy nhiên, loài Thằn lằn bóng hoa Eutropis
multifasciata (Kuhl, 1820) phân bố trong tự nhiên với số lượng ít và đang có xu hướng
giảm dần do các hoạt động đánh bắt và các hoạt động kinh tế khác của của con người
làm giảm nguồn thức ăn, giảm nơi trú ẩn của đối tượng này.
Vì vậy, giải pháp nuôi Thằn lằn bóng hoa Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820)
trong điều kiện bán tự nhiên là giải pháp bảo tồn động vật hoang giã trong điều kiện
nông hộ tránh sự đánh bắt của con người, tránh sự suy thoái đa dạng sinh học. Với
đặc điểm là loài bò sát có tính bản địa, sức đề kháng cao với điều kiện thời tiết
không thuận lợi, nhất là mùa nóng. Do đó, hiện nay ở Quảng Bình đã xuất hiện một
số hộ nuôi Thằn lằn bóng hoa Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820) ở điều kiện bán
tự nhiên với kỹ thuật còn hạn chế nên hiệu quả chưa rõ ràng.
Nhằm tìm ra tỷ lệ đực cái thích hợp trong việc ghép đôi giao phối đồng thời
đánh giá khả năng sinh sản của Thằn lằn bóng hoa Eutropis multifasciata (Kuhl,
1820) trong điều kiện nuôi bán tự nhiên. Tôi thực hiện đề tài “Nghiên cứu tỷ lệ đực
cái ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của Thằn lằn bóng hoa Eutropis
multifasciata (Kuhl, 1820) trong điều kiện bán tự nhiên tại Quảng Bình”. Kết
quả nghiên cứu có thể làm tài liệu cho sinh viên bộ môn Sinh học, Nông nghiệp và
những người chăn nuôi những ai quan tâm đến đối tượng Thằn lằn bóng hoa
Eutropis multifasciata nuôi trong điều kiện bán hoang dã.
2. Mục đích nghiên cứu.
Xác định được tỷ lệ đực cái phù hợp nhằm nâng cao khả năng sinh sản của
Thằn lằn bóng hoa Eutropis multifasciata (Kuhl, 1820) trong chăn nuôi.

1



Khóa luận đủ ở file: Khóa luận full