1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Trong xu thế hiện nay, các bộ môn khoa học tự nhiên dường như đang
chiếm ưu thế, các bộ môn khoa học xã hội có phần bị "xem nhẹ". Đó chính là
một thực tế không thể phủ nhận. Bởi vậy, muốn lấy lại vị thế của mình thì người
thầy cần phải đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục, từng bước áp dụng các
phương pháp tiên tiến, hiện đại vào trong quá trình dạy học, khuyến khích tinh
thần tự học, tự nghiên cứu của học sinh.
Trong bối cảnh hiện nay, với sự phát triển nhanh chóng của khoa học kĩ
thuật, trình độ phát triển của các nước ngày càng cao, sự giao lưu quốc tế ngày
càng sâu rộng. Hội nhập đem lại cho đất nước ta diện mạo mới. Nhưng để hội
nhập, mỗi công dân không chỉ cần có kiến thức mà còn cần có khả năng thực
hành để thích ứng với sự thay đổi của xã hội. Chính vì vậy, ngay từ khi còn ngồi
trên ghế nhà trường, học sinh cần được trang bị những kiến thức và kĩ năng cần
thiết để làm hành trang vững chắc tiến bước vào tương lai. Để thực hiện được
điều đó, các môn học đã có những tiết thực hành, ngoại khóa nhằm hệ thống,
khắc sâu kiến thức đã học và giúp học sinh có thể áp dụng được những điều đã
học vào trong thực tế cuộc sống. Trong các môn học, môn Giáo dục công dân có
vai trò trực tiếp cung cấp cho các em những kiến thức về đạo đức và pháp luật
để các em hoàn thiện nhân cách, trở thành những con người có cả đức và tài.
Chính vì vậy, việc tổ chức tốt giờ thực hành, ngoại khóa ở môn học này có ý
nghĩa vô cùng quan trọng.
Trong những năm gần đây, giáo dục đã có nhiều thay đổi. Việc giáo dục kĩ
năng sống cho học sinh đã được chú trọng hơn. Tuy nhiên, kết quả chưa cao, đặc
biệt là với học sinh ở các vùng nông thôn. Trong thực tế, các em hầu như chỉ có
được những kiến thức trong sách vở, còn khả năng áp dụng vào thực tế thì còn
rất hạn chế. Điều đó thể hiện rất rõ ngay trong cách ứng xử hằng ngày của các
em ở gia đình, nhà trường và ngoài xã hội.
Trong phân phối chương trình môn Giáo dục công dân có một số tiết thực
hành, ngoại khóa nhưng lại không có những tài liệu hướng dẫn cụ thể. Vì thế, đa
số giáo viên còn lúng túng trong cách làm nên chưa thực hiện được mục tiêu của

các giờ học này.
Từ những vấn đề cơ bản trên, tôi thấy rằng cần phải có phương pháp tổ chức
tốt giờ thực hành, ngoại khóa để nhằm phát huy được mục tiêu của môn học,
góp phần vào việc thực hiện mục tiêu chung của giáo dục. Chính vì vậy, tôi đã
tiến hành thực hiện đề tài sáng kiến kinh nghiệm: "Kinh nghiệm tổ chức giờ
thực hành, ngoại khóa bằng hình thức sân khấu hóa nhằm tạo hứng thú và
rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh"
1.2. Mục đích nghiên cứu
Để thực hiện được mục tiêu giáo dục của môn học, việc trước hết là người
thầy phải tạo được sự hứng thú cho học sinh. Từ đó, các em sẽ say mê học tập,
tự trang bị kiến thức và những kĩ năng cần thiết cho bản thân. Chính vì vậy, mục

1


đích trước hết của đề tài nghiên cứu này chính là tạo hứng thú học tập cho học
sinh.
Một trong những đối tượng dễ bị tác động của các tệ nạn xã hội là lứa tuổi
học sinh, sinh viên, trong đó có học sinh trung học cơ sở. Vì vậy, trang bị cho
học sinh trung học sơ sở một nền tảng kiến thức về tệ nạn xã hội; cách phòng
tránh; những quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội;..... là rất cần
thiết để giúp các em có thể chủ động phòng ngừa cho bản thân, gia đình và cộng
đồng. Chính vì vậy, tôi đã chọn tiết thực hành, ngoại khóa trong chương trình
Giáo dục công dân 8, tiết 32 - 33 với chủ đề "Phòng, chống tệ nạn xã hội ở địa
phương" bằng hình thức sân khấu hóa nhằm tạo hứng thú cho học sinh, từ đó
cung cấp và khắc sâu thêm những kiến thức về tệ nạn xã hội ngoài kiến thức các
em đã được học ở bài 13 của chương trình Giáo dục công dân lớp 8. Đặc biệt,
qua giờ ngoại khóa này, tôi muốn trang bị cho các em những kĩ năng sống cần
thiết để thực hiện tốt việc phòng, chống tệ nạn xã hội cho bản thân, gia đình và
xã hội.

1.3. Đối tượng nghiên cứu
Cách thức tổ chức giờ thực hành, ngoại khóa môn Giáo dục công dân ở
trường trung học cở sở.
Hứng thú học tập của học sinh.
Kĩ năng thực hành của học sinh.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Phương pháp này nhằm nghiên cứu
những tài liệu về mục tiêu của môn học, các phương pháp dạy học giờ thực
hành, ngoại khóa đã áp dụng; các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực đang
được áp dụng; tài liệu về kĩ năng sống của học sinh; tài liệu có liên quan đến tệ
nạn xã hội; tài liệu về tâm sinh lí học sinh trung học cơ sở;...
- Phương pháp điều tra:
Phương pháp này được tiến hành bằng cách đưa ra các câu hỏi để khảo sát
nhằm thu thập mức độ hứng thú và những kĩ năng có được của học sinh trong
quá trình học tập. Từ đó, đưa ra những giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu
quả giáo dục.
Bên cạnh đó, giáo viên còn phải điều tra những điều kiện có liên quan đến
việc tổ chức giờ thực hành, ngoại khóa theo hình thức sân khấu hóa, như: thời
gian thực hiện, cơ sở vật chất của nhà trường, kinh phí tổ chức, năng lực tổ chức
của giáo viên, thái độ hợp tác của các giáo viên trong nhà trường,...
- Phương pháp thống kê, xử lí số liệu: Phương pháp này được dùng để
trình bày và xử lí các số liệu đã thu được để thuận tiện cho qua trình thực hiện
đề tài. Ở đây, tôi sử dụng phương pháp đơn giản nhất là phương pháp tính tỉ lệ
phần trăm nhằm thống kê những số liệu về hứng thú và khả năng vận dụng kiến
thức đã học vào thực tế cuộc sống của học sinh. Từ đó, lựa chọn những giải
pháp phù hợp để nâng cao chất lượng giáo dục.

2



2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận
Việc tổ chức dạy và học thực hành, ngoại khóa các vấn đề địa phương môn
Giáo dục công dân cấp trung học cơ sở nói chung và khối 8 nói riêng dựa trên
các cơ sở sau:
- Xuất phát từ quan điểm bộ môn Giáo dục công dân. Đó là, ngoài việc giúp
học sinh tiếp thu những kiến thức mới như các chuẩn mực đạo đức, pháp luật đã
được quy định cho từng khối, từng lớp trong phân phối chương trình; môn Giáo
dục công dân còn phải giúp học sinh có thể vận dụng phần lí thuyết đã được học
ở các bài vào thực tế cuộc sống nhằm nâng cao những kĩ năng sống cần thiết cho
bản thân. Vì vậy, điều quan trọng là sau khi học xong những kiến thức cơ bản
trong sách giáo khoa thì các em cần phải được thực hành. Tiết thực hành, ngoại
khóa được bố trí ở các khối lớp là thực hiện quan điểm đó.
- Căn cứ vào sự chỉ đạo chuyên môn của Phòng Giáo dục và Đào tạo về việc
thực hiện dạy và học các tiết thực hành, ngoại khóa các vấn đề của địa phương
và các nội dung đã học.
- Căn cứ vào tài liệu học tập, mục đích truyền thụ và thực tế địa phương để
người dạy có cách thức tổ chức tiết ngoại khóa phù hợp với đối tượng học sinh
từ việc lựa chọn chủ đề đến cách thức tổ chức giờ dạy nhằm tạo hứng thú trong
quá trình lĩnh hội kiến thức của học sinh. Từ đó giúp các em biết tự điều chỉnh
hành vi của bản thân, sống theo Hiến pháp, pháp luật và truyền thống đạo đức
của dân tộc, của địa phương.
Do đó, việc tìm ra cách thức và phương pháp tổ chức một tiết thực hành,
ngoại khóa về các vấn đề của địa phương đối với mỗi giáo viên dạy bộ môn
Giáo dục công dân bậc trung học cơ sở có vai trò hết sức quan trọng.
2.2. Thực trạng
Là giáo viên trực tiếp giảng dạy môn Giáo dục công dân ở Trường Trung học
cơ sở Triệu Lộc, tôi thấy việc tổ chức dạy một tiết thực hành, ngoại khóa các vấn
đề địa phương và các nội dung đã học ở các bộ môn nói chung và môn Giáo dục
công dân nói riêng còn nhiều bất cập. Cụ thể:

Thứ nhất: Đa số học sinh chỉ học môn Giáo dục công dân theo kiểu học vẹt.
Thực trạng này xuất phát từ quan niệm về vai trò của môn học. Đa phần học
sinh và phụ huynh đều cho rằng Giáo dục công dân là môn phụ, cho nên không
quan tâm, mà chỉ học theo kiểu đối phó. Chính vì thế mà hứng thú học tập và
việc đầu tư đối với bộ môn này không cao. Thậm chí là một số giáo viên dạy
môn học này cũng nghĩ nó là môn phụ nên có phần dễ dãi và chủ quan trong
việc giảng dạy.
Thứ hai: Học sinh có kiến thức về môn học nhưng chỉ là kiến thức trong sách
vở, thiếu khả năng thích ứng với những tác động trong cuộc sống. Nhiều em
không phân biệt được tốt – xấu; hoặc không biết phải làm gì khi đối diện với cái
xấu nên dễ bị lôi kéo vào việc làm xấu. Nguyên nhân của thực trạng này là do
các em chỉ được học về lí thuyết mà không được thực hành.

3


Thứ ba: Việc tổ chức giờ ngoại khóa ở trường học theo hình thức sân khấu hóa
là rất có hiệu quả nhưng lại rất khó thực hiện, bởi rất nhiều nguyên nhân, trong
đó phải kể đến các nguyên nhân:
Trước hết, nguyên nhân chính vẫn là do giáo viên trực tiếp giảng dạy chưa
thực sự tâm huyết với nghề nên chưa đầu tư nhiều thời gian, công sức cho giờ
học ngoại khóa. Bởi để tổ chức được một giờ ngoại khóa có hiệu quả thì phải
chuẩn bị rất công phu, giáo viên không những phải bỏ thời gian, công sức mà
còn phải đầu tư cả tiền bạc. Và dù một số giáo viên có tâm huyết với nghề,
muốn tổ chức giờ ngoại khóa một cách công phu và hiệu quả nhưng lại lúng
túng, bởi lẽ để tổ chức tốt được một giờ ngoại khóa thì ngoài những kiến cơ bản,
giáo viên còn cần rất nhiều kĩ năng, như: kĩ năng dẫn chương trình, kĩ năng đạo
diễn, kĩ năng tổ chức trò chơi, ...
Nguyên nhân tiếp theo phải kể đến đó là điều kiện cơ sở vật chất của nhà
trường chưa đáp ứng được yêu cầu dạy – học ngoại khóa, ví dụ như: không gian

phòng học hẹp, chưa có phòng sinh hoạt tập thể, nếu tổ chức ở phòng học vào
các tiết học theo thời khóa biểu thì sẽ ảnh hưởng đến lớp bên cạnh, còn nếu
muốn tổ chức ngoại khóa theo hình thức sân khấu hóa thì phải tổ chức ngoài
trời, mà tổ chức ngoài trời thì phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như: thời tiết,
thời gian, cơ sở vật chất, nhân sự...
Một nguyên nhân nữa đó là sự phối hợp giữa giáo viên bộ môn với giáo viên
chủ nhiệm, với các tổ chức đoàn thể như Đoàn Thanh niên, Liên đội chưa thực
sự hiệu quả. Bởi giáo viên bộ môn thì ngại phiền hà cho người khác, còn các
giáo viên khác thì thường ngại phải làm thêm việc. Mà để tổ chức tốt một giờ
ngoại khóa theo hình thức sân khấu hóa thì một mình giáo viên bộ môn không
thể làm nổi, bởi cần rất nhiều thứ, như: trang trí phông, sân khấu, các đạo cụ,
loa đài,...
Thứ tư: Hiện nay, trong các nhà trường, số giáo viên đang trực tiếp giảng dạy
môn Giáo dục công dân được đào tào chính ban là không nhiều, đa phần là đào
tạo kèm với môn khác, thậm chí là không được đào tạo nhưng vẫn phải giảng
dạy do điều kiện đội ngũ của các nhà trường (giáo viên vừa thừa vừa thiếu).
Thứ năm: Việc dạy học môn Giáo dục công dân ở trường trung học cơ sở còn
mang tính thụ động, chưa phát huy được tính chủ động, sáng tạo của học sinh.
Điều đó dẫn đến hiệu quả dạy và học chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu và
nhiệm vụ của bộ môn. Nhiều tiết học diễn ra một cách khô khan, nghèo nàn về
phương pháp, nặng về thuyết trình, giảng giải, vấn đáp. Các phương tiện dạy
học cũng ít khi được sử dụng, tình trạng dạy chay vẫn phổ biến, hình thức tổ
chức còn nghèo nàn, chỉ bó hẹp trong khuôn khổ lớp học, lên lớp đại trà, học
sinh ít có cơ hội được tổ chức học tập theo nhóm, tổ. Nhất là đối với những tiết
thực hành, ngoại khóa chương trình địa phương chưa thực sự được coi trọng và
đầu tư đúng mức, chủ yếu vẫn là do giáo viên "tự biên, tự diễn", thậm chí có
những tiết còn bị sử dụng vào những mục đích khác.
Thứ sáu: Việc dạy thực hành, ngoại khóa còn nhiều bất cập, bởi vì từ trước đến
nay tiết ngoại khóa chưa được giảng dạy phổ biến, những tiết ngoại khóa chỉ
4



trên danh nghĩa là cho học sinh lên lớp để ôn tập hoặc có tổ chức thì chỉ mang
tính hình thức, không có nội dung, kịch bản, chủ đề cụ thể.
Từ thực trạng trên, tôi đã tiến hành điều tra, khảo sát ban đầu sự hứng thú và
chất lượng học sinh ở một số lớp qua giờ dạy thực hành, ngoại khóa môn Giáo
dục công dân ở Trường Trung học cơ sở Triệu Lộc khi chưa vận dụng phương
pháp đổi mới cho thấy kết quả chưa cao. Cụ thể là:
*Về sự hứng thú:
- Tôi khảo sát hứng thú học sinh bằng cách đưa ra câu hỏi sau giờ ngoại khóa:
Cầu hỏi: Em thích hay không thích giờ thực hành, ngoại khóa? Vì sao?
- Kết quả khảo sát năm học 2015 – 2016:
55/55 (100%) học sinh trả lời thích giờ thực hành, ngoại khóa. Trong đó:
+ 41/55 (74,5%) học sinh thích giờ thực hành, ngoại khóa vì lí do không
phải học lí thuyết, được tự do và vui chơi thỏa thích; không bị thầy cô kiểm tra
bài.
+ 14/55 (25,5%) học sinh thích giờ thực hành, ngoại khóa vì lí do được tự
tìm tòi, nghiên cứu bài học, được làm việc nhóm, được thể hiện năng lực bản
thân, được rèn luyện những kĩ năng sống cần thiết và có thêm những kiến thức
bổ ích.
Với kết quả như trên, tôi thấy rằng khó có thể thực hiện được mục tiêu bài
học. Vì vậy, việc thay đổi cách thức tổ chức giờ thực hành, ngoại khóa là rất cần
thiết.
*Về chất lượng:
- Tôi đưa ra câu hỏi thu hoạch sau giờ ngoại khóa:
(1) Hãy nêu ví dụ cụ thể về một trường hợp ở địa phương em dính vào tệ
nạn xã hội. Phân tích rõ nguyên nhân và tác hại.
(2) Nếu người thân trong gia đình hay bạn bè dính vào tệ nạn xã hội, em sẽ
làm gì?
- Kết quả khảo sát 2015 – 2016:

Tổng số
55

Giỏi
SL
1

Khá
%
1,8

SL
5

%
9,1

Trung bình
SL
%
37
67,3

Yếu, kém
SL
%
12 21,8

Từ thực trạng và kết quả điều tra ban đầu, tôi đã tiến hành nghiên cứu, đánh
giá và rút ra "Kinh nghiệm tổ chức giờ thực hành, ngoại khóa bằng hình thức

sân khấu hóa nhằm tạo hứng thú và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh" để
trình bày một số kinh nghiệm mà bản thân tôi đã tổ chức giảng dạy và thực hành
ở khối 8 tiết 32, 33, học kì II năm học 2016-2017. Tiết thực hành ngoại khóa này
đã được tôi thực hiện thành công và có hiệu quả trong thực tế giảng dạy ở nhà
trường .

5


2.3. Giải pháp tổ chức thực hiện
Đối với học sinh, việc tạo ra hứng thú có giá trị rất lớn đối với hiệu quả học
tập. Nó giúp học sinh nhận biết thêm và sâu sắc hơn các phẩm chất đạo đức mà
mỗi con người cần phải có, các vấn đề của xã hội, những vấn đề của Đảng và
nhà nước ta, những vấn đề cấp bách, thời sự hiện nay đang diễn ra hằng ngày,
hằng giờ trong thực tế cuộc sống.
Để làm được điều đó, trước hết phải đa dạng hóa các phương pháp và hình
thức dạy học bộ môn, khắc phục tính đơn điệu, nghèo nàn trong việc áp dụng
các phương pháp và hình thức dạy học, kích thích học sinh ham học môn Giáo
dục công dân nói chung và các giờ thực hành, ngoại khóa nói riêng. Với đề tài
này, tôi xin đưa ra những giải pháp sau:
Thứ nhất: Mỗi giáo viên được phân công giảng dạy môn Giáo dục công dân
phải có nhận thức đúng đắn về vai trò và mục tiêu của môn học. Từ đó mới có
thể làm thay đổi được nhận thức của học sinh và phụ huynh. Muốn làm thay đổi
được nhận thức của học sinh thì người thầy cần phải có cách làm sáng tạo và
phù hợp nhằm tạo hứng thú cho học sinh trong học tập, từ đó học sinh sẽ yêu
môn học và đó là điều kiện thuận lợi để người thầy thực hiện được mục tiêu của
môn học. Còn đối với phụ huynh, giáo viên cần tranh thủ tiếp xúc và chia sẻ với
họ ở các Hội nghị Phụ huynh do nhà trường tổ chức để giúp họ thấy rõ được vai
trò vô cùng quan trọng của môn Giáo dục công dân đối với con em họ, từ đó
tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của họ.

Thứ hai: Để học sinh sử dụng được kiến thức đã học trong sách vở vào thực tế
cuộc sống một cách hiệu quả, thì nhất thiết giáo viên phải tổ chức cho các em
thực hành và việc thực hành sẽ có hiệu quả tốt nhất khi người thầy tổ chức được
giờ ngoại khóa thành công. Chính vì vậy, trong qúa trình dạy học, ngoài việc
truyền thụ kiến thức ở các tiết học thông thường thì giáo viên cần phải chú trọng
đầu tư thời gian và công sức cho giờ ngoại khóa. Chỉ có như vậy thì mới thực
hiện được mục tiêu giáo dục của môn học.
Thứ ba: Như đã nói ở trên, việc tổ chức giờ ngoại khóa ở trường học theo hình
thức sân khấu hóa là rất có hiệu quả nhưng lại rất khó thực hiện. Vì vậy, để tổ
chức được một giờ học như vậy, giáo viên cần:
- Giáo viên cần tự tìm tòi, học hỏi những kiến thức có liên quan để có thể tổ
chức được một giờ ngoại khóa theo hình thức sân khấu hóa. Việc tự học có thể
tốn nhiều thời gian và phụ thuộc vào khả năng, năng khiếu của mỗi người. Tuy
nhiên, nếu thực sự tâm huyết với nghề thì chúng ta vẫn có thể học được. Bởi vì
việc tự học hỏi bây giờ cũng có rất nhiều thuận lợi, chúng ta có nhiều cách tiếp
cận, như: đọc tài liệu, tham khảo các giờ dạy mẫu, đặc biệt là xem và bắt trước
các chương trình trên truyền hình, như: Âm vang xứ Thanh, Đường lên đỉnh
Olympia,... để học hỏi các kĩ năng như: kĩ năng dẫn chương trình, kĩ năng đạo
diễn, kĩ năng tổ chức các trò chơi,...
- Giáo viên cần tham mưu với Ban Giám hiệu nhà trường nhằm tranh thủ sự
giúp đỡ về vật chất để đầu tư các phương tiện nhằm tổ chức giờ thực hành,
ngoại khóa đạt được kết quả cao nhất.
6


- Cần làm tốt công tác phối hợp giữa giáo viên bộ môn với giáo viên chủ nhiệm
và các tổ chức Đoàn – Đội. Bởi lẽ, để tổ chức được giờ ngoại khóa theo hình
thức sân khấu hóa thì một mình giáo viên bộ môn khó có thể thực hiện tốt. Để
làm tốt công tác phối hợp, giáo viên bộ môn cần có kế hoạch cụ thể, khoa học.
Thứ tư: Xã hội thay đổi, trong đó có cả sự thay đổi của chuẩn mực đạo đức và

sự thay đổi của hệ thống pháp luật nhằm phù hợp với xu thế toàn cầu hóa. Trong
khi đó thì sách giáo khoa vẫn chưa kịp thay đổi. Từ thực tế này, đòi hỏi giáo
viên dù được đào tạo chính ban hay không chính ban thì cũng phải thường
xuyên tự học để kịp thời cập nhật được những kiến thức, kĩ năng, phương pháp
mới.
Thứ năm: Để giờ ngoại khóa thực hiện đúng được chức năng của nó thì phải
loại bỏ ngay cách dạy khô khan, nghèo nàn về phương pháp, nặng về thuyết
trình, giảng giải, vấn đáp, dạy chay, dùng tiết học với các mục đích khác. Để làm
được như vậy, trước hết giáo viên trực tiếp giảng dạy môn học phải thực sự
nghiêm túc, nêu cao tinh thần trách nhiệm. Bên cạch đó, tổ chuyên môn và Ban
giám hiệu cần có sự chỉ đạo và giám sát sát sao đối việc tổ chức giờ ngoại khóa
ở các môn học nói chung và môn Giáo dục công dân nói riêng.
Thứ sáu: Một việc vô cùng quan trọng để giờ ngoại khóa thành công đó là giáo
viên phải lựa chọn chủ để; xác định rõ mục tiêu giờ học; có kịnh bản rõ ràng, chi
tiết; xác định rõ những phương pháp, kĩ thuật, phương tiện phục vụ và cách thức
tổ chức giờ học.
2.4. Biện pháp thực hiện.
Thứ nhất: Lựa chọn chủ đề: Phòng, chống tệ nạn xã hội ở địa phương. Đây là
vấn đề mang tính thời sự và nó có ảnh hưởng đến tất cả các mặt đời sống xã hội.
Thứ hai: Xác định mục tiêu: Phần kiến thức về Phòng, chống tệ nạn xã hội
các em đã được học ở tiết 19 theo phân phối chương. Trong giờ ngoại khóa, mục
tiêu chính là rèn luyện khả năng thực hành và những kĩ năng sống cần thiết cho
học sinh. Với chủ đề là Phòng, chống tệ nạn xã hội ở địa phương, giờ ngoại
khóa cần rèn luyện cho các em những kĩ năng sau:
- Kĩ năng Tự nhận thức: Đó là kĩ năng rất cơ bản của con người. Nó giúp cho
học sinh nhận thức được bản thân và hoàn cảnh sống xung quanh mình. Từ đó
giúp các em có cách ứng xử và hành động phù hợp với điều kiện, với hoàn cảnh
của bản thân và môi trường xung quanh. Đặc biệt là cách ứng xử với vấn đề tệ
nạn xã hội – một vấn đề nóng đang diễn ra ở khắp mọi nơi và ảnh hưởng không
nhỏ đến đối tượng học sinh.

- Kĩ năng Giao tiếp: Kĩ năng này giúp các em biết trình bày ý kiến của bản thân
sao cho phù hợp với hoàn cảnh và đồng thời biết lắng nghe, tôn trọng ý kiến
người khác nhằm tạo được mối quan hệ tích cực với những người xung quanh,
biết xây dựng mối quan hệ bạn bè trong sáng, lành mạnh, từ đó giúp các em
tránh xa các tệ nạn xã hội.

7


- Kĩ năng Lắng nghe tích cực: là một phần quan trọng của kĩ năng giao tiếp,
thương lượng, hợp tác, kiềm chế cảm xúc, giải quyết mâu thuẫn…Kĩ năng này
sẽ giúp các em có cách ứng xử phù hợp khi phải đối mặt với các tệ nạn xã hội,
đặc biệt là khi tiếp xúc với các đối tượng ma túy, cờ bạc, mại dâm,... ngoài xã
hội, thậm chí là trong chính gia đình mình. Việc biết lắng nghe sẽ giúp học sinh
hiểu được được đối tượng, tạo được mối quan hệ thân thiện, từ đó có thể đưa ra
lời khuyên hữu ích đối với đối tác và tránh được những xung đột gây bất lợi cho
bản thân.
- Kĩ năng Xác định giá trị: Đây là kĩ năng giúp các em định hướng cho mọi
suy nghĩ, hành động và lối sống của bản thân. Đồng thời, kĩ năng này cũng giúp
các em đánh giá đúng về giá trị của người khác. Chính vì điều này, trong quá
trình xây dựng nội dung của giờ ngoại khóa, giáo viên cần tạo ra những tình
huống để học sinh thấy rõ đâu là giá trị đích thực của cuộc sống. Từ đó, học sinh
có thể điều chỉnh suy nghĩ, hành động và lối sống theo hướng tích cực.
- Kĩ năng Kiên định: Kĩ năng này giúp cho học sinh biết cách bảo vệ chính
kiến, quan điểm, thái độ, quyết định … của mình, đứng vững trước mọi áp lực
tiêu cực của môi trường xung quanh. Điều quan trọng là giáo viên phải tạo ra
được những tình huống thực tế để định hướng cho các em, bởi ở lứa tuổi của các
em, nhận thức đang còn bồng bột, hạn chế và dễ bị lôi kéo. Đặc biệt, trong xã
hội ngày nay, các em đang phải đứng trước rất nhiều nguy cơ do tác động từ bên
ngoài, nếu các em không được trang bị kiến thức, kĩ năng kiên định thì rất dễ bị

lôi kéo vào các tệ nạn xã hội.
- Kĩ năng Ra quyết định: Kĩ năng này giúp học sinh biết lựa chọn để đưa ra
quyết định một cách tối ưu để giải quyết vấn đề, tình huống gặp phải trong cuộc
sống một cách kịp thời. Đặc biệt, trong cuộc sống hiện nay, các em có điều kiện
tiếp xúc với xã hội nhiều hơn thông qua nhiều hình thức, như gặp gỡ trực tiếp
hoặc qua các trang mạng xã hội. Khi tiếp xúc với xã hội bên ngoài, các em cần
được trang bị những kiến thức cần thiết để phân biệt tốt – xấu và đưa ra những
quyết định đúng đắn trong cuộc sống.
- Kĩ năng Hợp tác: Kĩ năng này giúp cho học sinh biết chia sẻ trách nhiệm,
biết cam kết và cùng làm việc với những người xung quanh, với các đối tác của
mình. Đây là yếu tố quan trọng dẫn đến thành công trong mọi công việc. Việc tổ
chức tốt giờ ngoại khóa chính là điều kiện thuận để các em rèn luyện kĩ năng
này. Thông qua việc hợp tác để hoàn thành các nhiệm vụ được giao trong giờ
ngoại khóa, các em sẽ thấy được vai trò của hợp tác trong cuộc sống; bởi lẽ
trong một xã hội, mỗi người đều có mỗi điểm mạnh và hạn chế riêng, vì vậy mà
hợp tác là một yêu cầu quan trọng đối với người công dân trong một xã hội hiện
đại. Đặc biệt, với vấn đề tệ nạn xã hội – một vấn đề nóng mang tính toàn cầu thì
việc phòng, chống nó bắt buộc mọi người phải chung tay, góp sức.

8


- Kĩ năng Ứng phó với căng thẳng: Việc học tập ngày nay đang tạo ra cho học
sinh rất nhiều áp lực, làm cho các em căng thẳng. Để giảm áp lực, một số em có
thể tham gia vào các hoạt động lành mạnh như thể dục thể thao, nhưng cũng có
em lại tìm đến game, ma túy,...Vì vậy, việc rèn luyện kĩ năng ứng phó với căng
thẳng cho học sinh là rất cần thiết, bởi nó giúp cho các em có sự bình tĩnh để ra
quyết định, để giải quyết vấn đề trong những tình huống căng thẳng, khó khăn
thường gặp trong cuộc sống. Giúp học sinh có thể biết được nguyên nhân gây
căng thẳng, dự đoán kết quả của sự căng thẳng từ đó có cách suy nghĩ để ứng

phó một cách tích cực.
- Kĩ năng Tìm kiếm sự hổ trợ: Kĩ năng này giúp cho học sinh tìm được những
người tư vấn cho mình, hỗ trợ mình trước những khó khăn. Một trong những
khó khăn mà các em gặp phải là việc ứng phó với các tệ nạn xã hội ở quanh
mình. Trong vấn đề này, các em cần có sự hỗ trợ từ những người đáng tin cậy.
Việc hỗ trợ các em chính là việc cung cấp cho các em những hiểu biết và những
kĩ năng ứng phó trước các tệ nạn xã hội mà các em gặp phải trong cuộc sống. Ví
dụ: Làm gì khi người thân nghiện hút? Làm gì khi bạn thân rủ hút thuốc phiện?
- Kĩ năng Thể hiện sự tự tin: Đây là kĩ năng giúp cho học sinh tin vào bản
thân mình hơn, mạnh dạn hơn trong các mối giao tiếp, tiếp xúc với môi trường
xung quanh. Có tự tin mới dám quyết định, mới giải quyết vấn đề một cách kịp
thời, có hiệu quả. Kĩ năng này chỉ được hình thành qua các hoạt động thực tế
trong cuộc sống và hoạt động ngoại khóa sẽ là một sân chơi giúp các em rèn
luyện tốt kĩ năng này.
- Kĩ năng Thể hiện sự cảm thông: Đây là kĩ năng giúp học sinh tăng cường
hiệu quả giao tiếp và ứng xử với những người xung quanh, bước đầu tạo nên
mối quan hệ thân thiện, hợp tác với xã hội. Đặc biệt, đây là kĩ năng khuyến
khích thái độ quan tâm và hành vi thân thiện, gần gũi với những người cần sự
giúp đỡ. Đối với vấn đề tệ nạn xã hội, kĩ năng này là rất cần thiết. Bởi vì, những
người dính vào các tệ nạn xã hội là những người đáng bị lên án. Tuy nhiên, cũng
cần cho họ cơ hội để sửa chữa sai lầm nếu như họ nhận ra sự sai trái và quyết
tâm sửa lỗi. Trong những trường hợp này, họ rất cần sự chia sẻ, giúp đỡ chân
tình của mọi người. Chính vì vậy, mỗi chúng ta cần có kĩ năng thể hiện sự thông
cảm để ứng xử phù hợp đối với những người muốn sửa đổi lỗi lầm để họ có
niềm tin vào cuộc sống và có những thay đổi tích cực. Để thực hiện được mục
tiêu này, giáo viên cần đưa ra yêu cầu khi học sinh xây dựng tiểu phẩm ở phần
thi năng khiếu.
Thứ ba: Thời gian tổ chức thực hiện: chọn tiết 32 và 33 theo phân phối
chương trình.
- Ở hai tiết học trên lớp theo thời khóa biểu, giáo viên và học sinh làm

công tác chuẩn bị. Ở tiết 33, giáo viên cho học sinh làm thử nhằm duyệt các nội
dung để có thể điều chỉnh những nội dung chưa phù hợp.
- Giờ ngoại khóa sẽ được tổ chức vào giờ chào cờ đầu tuần với thời lượng
bốn lăm phút. Việc tổ chức này sẽ có tác động đến học sinh toàn trường, bởi
9


ngoài sự tham gia của khối 8 thì các khối khác cũng được tham dự và tham gia
trả lời một số câu hỏi dành cho khán giả.
Thư tư: Cách thức tổ chức:
- Giáo viên tổ chức cho lớp 8A và 8B thi đấu với nhau nhằm tạo không khí thi
đua, hứng khởi.
- Cuộc thi sẽ có ba phần chính cho các đội chơi, đó là:
Phần 1: Thi tìm kiến thức về các tệ nạn xã hội theo hình thức ô chữ bí mật.
Phần 2: Thi năng khiếu bằng hình thức đóng tiểu phẩm về vấn đề tệ nạn xã
hội ở địa phương.
Phần 3: Thi hùng biện theo hình thức trả lời câu hỏi đã chuẩn bị sẵn theo yêu
cầu của giáo viên.
Ngoài ra, còn có phần thi đố vui dành cho khán giả.
- Cuối phần thi, giáo viên có thể có những phần thường nhỏ để khuyến khích
học sinh.
Thư năm: Xác định phương pháp giờ ngoại khóa
Qua thực tế giảng dạy cho thấy việc xác định phương pháp dạy học đối với
mỗi bài dạy, tiết dạy có ý nghĩa quan trọng trong quá trình nhận thức của học
sinh. Giúp các em tích cực hoạt động để tự phát hiện và chiếm lĩnh các tri thức,
kĩ năng mới, hình thành thái độ tích cực dưới sự hướng dẫn, giúp đỡ của giáo
viên.
Tại tiết thực hành, ngoại khóa này, tôi định hướng một số phương pháp sau
đây:
- Phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình: phương pháp này yêu cầu

học sinh phải tìm hiểu về một số trường hợp điển hình ở địa phương có liên
quan đến tệ nạn xã hội nhằm làm minh chứng cho vấn đề ngoại khóa.
- Phương pháp dạy học nhóm: phương pháp học tập theo nhóm chủ yếu được
vận dụng ở khâu chuẩn bị. Để phương pháp này có hiệu quả cao cho giờ ngoại
khóa thì giáo viên cần hướng dẫn cho học cách chia nhóm, phân công nhiệm vụ
cho các nhóm trong lớp và các cá nhân trong nhóm.
- Phương pháp giải quyết vấn đề: phương pháp này nhằm xem xét, phân tích
các tình huống có liên quan đến vấn đề về tệ nạn xã hội có trong đời sống hằng
ngày để đưa ra cách giải quyết, xử lí một cách hiệu quả nhất.
- Phương pháp đóng vai: là phương pháp “làm thử” một số cách ứng xử nào đó
trong một tình huống giả định. Đây là phương pháp không thể thiếu trong giờ
ngoại khóa, bởi nó vừa tạo ra được sự hứng thú vừa giúp học sinh trải nghiệm và
rèn luyện được nhiều kĩ năng sống.
- Phương pháp trò chơi: là phương pháp tổ chức cho học sinh tìm hiểu một vấn
đề hay thể nghiệm một hành động, những thái độ, những việc làm thông qua một
trò chơi nào đó. Đây cũng là một phương pháp rất cần thiết trong giờ ngoại
khóa, bởi vì nó vừa khắc sâu kiến thức vừa tạo ra sự hứng khởi cho học sinh.

10


Thứ sáu: Xác định kĩ thuật dạy học.
- Kĩ thuật chia nhóm: đây là giờ ngoại khóa tổ chức thi giữa hai lớp nên giáo
viên chỉ gợi ý học sinh chia nhóm, còn việc chia nhóm cụ thể sẽ do lớp tự phân
công.
- Kĩ thuật giao nhiệm vụ: giáo viên hướng dẫn học sinh trong việc giao nhiệm
vụ. Cụ thể, việc giao nhiệm vụ phải đạt được các yêu cầu như: nhiệm vụ phải cụ
thể, rõ ràng; phải phù hợp với yêu cầu của giờ học, với trình độ và năng lực của
từng học sinh; với không gian hoạt động và cơ sở vật chất, trang thiết bị của nhà
trường.

- Kĩ thuật đặt câu hỏi: trong giờ ngoại khóa, ở phần trò chơi, giáo viên phải
chuẩn bị tốt các câu hỏi để gợi mở, dẫn dắt vấn đề.
Thứ bảy: Công tác chuẩn bị của giáo viên và học sinh.
a- Giáo viên:
- Lập kế hoạch chi tiết về thời gian, địa điểm, chủ đề và các biện pháp phối hợp
với giáo viên chủ nhiệm và các tổ chức Đoàn – Đội trình Ban Giám hiệu trước
một tuần để xin ý kiến chỉ đạo. Sau đó sẽ thông qua kế hoạch ở Hội nghị giao
ban cuối tuần.
- Chuẩn bị về nhân sự:
+ Ban Giám khảo: gồm 4 người, trong đó:
(1) Trưởng Ban Giám khảo chương trình: Tổ trưởng hoặc Tổ phó Tổ Khoa học
xã hội.
(2) Ban viên: 2 người, trong đó một người là Tổng Phụ trách, một người là Bí
thư Chi đoàn.
(3) Thư kí: mời một giáo viên dạy Toán.
+ Người dẫn chương trình: Giáo viên trực tiếp dạy môn Giáo dục công dân.
- Chuẩn bị các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết cho giờ ngoại
khóa:
+ Bàn ghế: lớp trực của tuần.
+ Trang trí sân khấu, loa đài: Chi đoàn thanh niên.
+ Máy chiếu: giáo viên thiết bị.
+ Xin kinh phí để mua giải thưởng nhằm khuyến khích học sinh
- Xây dựng kịch bản cụ thể, chi tiết cho từng phần thi:
Phần thư nhất: Phần thi tìm kiến thức về các tệ nạn xã hội (điểm tối đa 130
điểm)
Hình thức: Giải đáp các ô chữ bí mật.
Thời gian: 5 phút
Luật chơi: Sau khi người dẫn chương trình đưa ra gợi ý, các thành viên của
hai đội chơi sẽ có 30 giây để thảo luận nhanh rồi đưa ra đáp án. Đáp án sẽ được
ghi vào bảng và giơ lên cho giám khảo xem, trả lời đúng sẽ được 10 điểm, trả lời

sai hoặc trả lời sau khi hết 30 giây thì không được tính điểm. Trong quá trình lật
mở các ô chữ hàng ngang từ một đến năm, nếu đội nào trả lời được ô chữ bí mật
thì sẽ được cộng 30 điểm; còn từ câu sáu đến mười, đội nào trả lời được thì chỉ
được cộng 20 điểm. Nếu giải xong các ô chữ hàng ngang mà không có đội nào
11


đưa ra đáp án thì người dẫn chương trình sẽ đưa ra gợi ý, đội nào có tín hiệu trả
lời trước sẽ giành được quyền trả lời, nếu trả lời sai sẽ dành quyền cho đội bạn.
Trả lời đúng sau khi có gợi ý chỉ được cộng 10 điểm. Khi người dẫn chương
trình đưa ra gợi ý sau 30 giây, nếu không có đội nào trả lợi được thì phần trả lời
sẽ dành cho khán giả.
Lưu ý: Nếu trong quá trình giải các ô chữ hàng ngang mà các đội giải được ô
chữ bí mật thì phần giải ô chữ hàng ngang vẫn tiếp tục, bởi vì các ô chữ hàng
ngang là những vấn đề liên quan đến các tệ nạn xã hội nên việc lật mở sẽ giúp
củng cố cho học sinh rất nhiều kiến thức quan trọng và bổ ích về vấn đề này.
Trong phần này, giáo viên đưa ra mười gợi ý để lật mở các ô hàng ngang và
một ô chữ bí mật, cụ thể:
*Các ô chữ hàng ngang:
(1) Hàng ngang thứ nhất có 6 chữ cái: Đây là một loại tệ nạn xã hội dễ làm
lây lan căn bệnh HIV/AIDS.
(2) Hàng ngang thứ hai có 6 chữ cái: Một hình thức cờ bạc mà người ta đặt
tiền vào hai số cuối trong giải đặc biệt của xổ số Miền Bắc hằng ngày.
(3) Hàng ngang thứ ba có 4 chứ cái: Một hình thức cờ bạc có liên quan đến
kết quả của các trận bóng đá.
(4) Hàng ngang thứ tư có 4 chữ cái: Một hình thức cờ bạc có liên quan đến
một loại vật nuôi.
(5) Hàng ngang thứ năm có 7 chữ cái: Một loại ma túy mới xuất hiện có hình
dạng và màu sắc giống các hạt mì chính hay hạt muối tinh.
(6) Hàng ngang thứ sáu có 6 chữ cái: Một hành động liều lĩnh, mất kiểm soát

sau khi sử dụng ma túy.
(7) Hàng ngang thứ bảy có 10 chữ cái: Một loại ma túy được chiết suất từ
các hạt trong vỏ mầm cây anh túc.
(8) Hàng ngang thứ tám có 3 chữ cái: Một loại bệnh nguy hiểm dễ lây lan khi
tiêm chích ma túy.
(9) Hàng ngang thứ 9 có 6 chữ cái: Một loại hình mê tín dị đoan thường xuất
hiện ở đền, chùa.
(10) Hàng ngang thứ mười có 6 chữ cái: Những người mê tín khi muốn biết
trước tương lai của mình họ thường làm gì?
Các từ khóa
chữ
hàng
(1): Mại
(2):
(3): Cá
(4): Đá
(5): Ma
(6):
(7):

M
T

H

M A
Đ A
C
Đ
A T

N G
U Ô
H
R U
X E

I
N
A
A
U
A
C
I
T
M

D
H
Đ
G
Y
O
P
V
T
B

A
Đ

Ô
A
Đ
Đ
H

M
Ê

H
O

E
I

A
A
I

Ê

N

của các ô
ngàng:
dâm.
Đánh đề.
độ.
gà.
túy đá.

Ngáo đá.
Thuốc phiện
12


(8): HIV.
(9): Rút thẻ.
(10): Xem bói.
*Ô chữ bí mật: Đó là một ô chữ có 10 chữ cái “Tệ nạn xã hội”. Ở ô chữ này,
giáo viên chuẩn bị một số gợi ý nếu như các đội thi không tìm ra đáp án.
(1) Đây là một một vấn đề nóng của xã hội, nó có tác động tiêu cực đến tất
cả các mặt trong đời sống của chúng ta.
(2) Đây là các hiện tượng xã hội bao gồm những hành vi sai lệch với chuẩn
mực xã hội, vi phạm đạo đức và pháp luật, gây hậu quả xấu về mọi mặt đối với
đời sống xã hội.
*Phần thi dành cho khán giả:
- Phần thi này được tổ chức ngay sau phần thi Tìm hiểu kiến thức nhằm củng cố
thêm những kiến thức về tệ nạn xã hội và cũng để các đội chơi có thời gian
chuẩn bị cho phần tiểu phẩm.
- Trong phần thi này, giáo viên đưa ra mười câu đố vui bằng hình ảnh có liên
quan đến vấn đề ngoại khóa, trong vòng 30 giây, khán giả nào giải đáp được sẽ
có phần thưởng:
Các hình ảnh minh họa cho các từ khóa:

1.Đầu thú

3. Than khóc

2.Lang thang


4. Xem tướng

13


5. Bỉ ổi

6. Hành hạ

7. Tai họa

8. Khoan hồng

9. Ma túy

10. Tay trắng

Phần thứ 2: Phần thi năng khiếu (điểm tối đa 200 điểm)
Hình thức: Đóng tiểu phẩm.
Yêu cầu:
- Thời gian không quá 7 phút cho một tiểu phẩm.
- Trang phục, đạo cụ phù hợp.
- Diễn xuất hay, hấp dẫn.
- Nội dung: các tình huống phải liên quan đến các tệ nạn xã hội ở địa phương;
trong tiểu phẩm phải đưa ra được thực trạng, nguyên nhân, tác hại và biện pháp
phòng, chống các tệ nạn xã hội.
Phần 3: Phần thi hùng biện (điểm tối đa 50 điểm)
- Hình thức: Giáo viên đưa trước câu hỏi để học sinh chuẩn bị:
14



Câu hỏi: Phân tích thực trạng, nguyên nhân và tác hại của các tệ nạn xã hội ở
địa phương em. Hãy đưa ra những giải pháp và biện pháp cụ thể để phòng,
chống các tệ nạn xã hội đó?
- Yêu cầu: bài hùng biện phải đạt được các yêu cầu sau:
+ Nói đúng chủ đề; có luận điểm, luận cứ, dẫn chứng cụ thể, xác thực và lập
luận thuyết phục.
+ Đảm bảo đúng thời gian theo yêu cầu (không quá 3 phút).
+ Phong thái tự tin, giọng truyền cảm, lôi cuốn.
b- Học sinh:
*Tiết 32: Trong tiết này, học sinh cần làm được những công việc sau:
- Phân nhóm theo sự hướng dẫn của giáo viên: nhóm được phân theo năng lực,
sở trường, điều kiện của từng cá nhân và việc phân công phải chi tiết, cụ thể đến
từng cá nhân.
- Các nhóm thảo luận để thống nhất các nội dung.
*Về nhà:
- Các cá nhân được giao nhiệm vụ đóng tiểu phẩm phải xây dựng kịch bản, phân
vai và bố trí thời gian hợp lí để tập luyện. Ngoài ra còn phải chuẩn bị trang phục
cho phù hợp và những đạo cụ cần thiết cho tiểu phẩm.
- Các cá nhân được giao nhiệm vụ tham gia thi phần thi tìm hiểu kiến thức thì
cần phải tìm kiếm các thông tin trong sách vở, các tài liệu có liên quan và qua
các trang mạng internet.
- Các cá nhân được giao nhiệm hùng biện phải tìm hiểu thông tin thực tế ở địa
phương. Các em có thể tìm hiểu các thông tin về tệ nạn xã hội ở địa phương qua
các cơ quan chức năng, như: Công an xã, Trung tâm y tế xã, các ban nghành có
liên quan trên địa bàn xã. Ngoài ra, các em còn phải tra cứu thông tin trên các
trang mạng internet để có sự so sánh, đối chiếu về tình hình tệ nạn xã hội giữa
địa phương mình với các địa phương khác.
*Tiết 33: Trong tiết này, học sinh sẽ làm thử để giáo viên có thể góp ý nhằm
điều chỉnh những nội dung chưa hợp lí. Sau đó, học sinh sẽ thảo luận và thống

nhất lại nội dung lần cuối.
Thứ tám: Tiến trình tổ chức giờ ngoại khóa
I- Ổn định tổ chức: phần này cần được làm xong trước khi tính thời gian chính
thức cho giờ ngoại khóa và sẽ do người dẫn chương trình điều khiển, còn các
giáo viên chủ nhiệm sẽ ổn định trật lớp của mình.
II– Tuyên bố lí do, giới thiệu đại biểu và Ban giám khảo: phần này người dẫn
chương trình làm ngắn gọn trong vòng 3 phút.
III- Màn chào hỏi: phần này do 2 đội chơi thể hiện, thời gian dành cho mỗi đội
là 3 phút. Phần này sẽ không tính điểm. Khuyến khích màn chào hỏi dí dỏm, hài
hước để tạo không khí hứng khởi, vui tươi.
IV- Các phần chơi chính.
Phần 1: Phần thi tìm hiểu kiến thức
15


- Ở phần chơi này, sau mỗi đáp án, người dẫn chương trình sẽ nói thêm về
những tệ nạn xã hội có trong các ô chữ hàng ngang.
Ví dụ: Khi lật ô chữ “Ma túy đá”, người dẫn chương trình sẽ giải thích ma túy
đá là gì, nó có tác hại như thế nào,...
- Sau phần thi, Ban giám khảo sẽ công bố số điểm mà các đội có được.
*Phần thi dành cho khán giả:
- Mỗi câu trả lời đúng sẽ có một phần quà nhỏ để động viên, khuyến khích và
làm cho giờ ngoại khóa thêm sôi động, hứng khởi.
- Sau mỗi đáp án, người dẫn chương trình giải thích mối liên hệ giữa các từ ngữ
trong đáp án với vấn đề ngoại khóa.
Ví dụ: Ở câu đố thứ 10, với từ khóa “Tay trắng”, người dẫn chương trình có thể
nói thêm: tay trắng là hậu quả của những người dính vào các tệ nạn xã hội,
chẳng hạn nghiện ma túy thì người nghiện sẽ phải tiêu tốn rất nhiều tiền (có thể
lên tới năm trăm ngàn đến một triệu đồng mỗi ngày), đánh bạc cũng là những
trò đỏ đen khiến bao gia đình phải tán gia bại sản, hay có nhiều người vì mê tín

mà đã bị kẻ xấu lợi dụng lừa hết tài sản,...
Phần 2: Phần thi tiểu phẩm
- Các đội chơi sẽ lần lượt diễn tiểu phẩm theo thứ tự đã bốc thăm trước đó.
- Sau khi cả hai đội thể hiện xong phần tiểu phẩm, Ban giám khảo sẽ nhận xét
và cho điểm.
Phần 3: Phần thi hùng biện
- Các đội chơi lần lượt thể hiện phần thi hùng biện theo thứ tự đã bốc thăm trước
đó.
- Sau khi cả hai đội thi xong, Ban giám khảo nhận xét, cho điểm.
V- Tổng kết:
- Giáo viên phụ trách chính nhận xét, đánh giá các phần thi trong giờ ngoại
khóa: chỉ rõ những mặt đã làm tốt để các em phát huy và những mặt chưa tốt để
các em rút kinh nghiệm.
- Công bố kết quả và trao giải: ngoài giải thưởng dành cho đội thắng, Ban giám
khảo cần tìm ra các giải phụ nhằm khuyến khích những cá nhân xuất sắc.
2.5. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Với đề tài "Kinh nghiệm tổ chức giờ thực hành, ngoại khóa bằng hình
thức sân khấu hóa nhằm tạo hứng thú và rèn luyện kĩ năng sống cho học
sinh", tôi đã áp dụng theo phương pháp đổi mới sau một năm thực dạy, trao đổi
kinh nghiệm cùng các đồng nghiệp qua các đợt chuyên đề, bồi dưỡng, tôi nhận
thấy số học sinh hứng thú học tập môn Giáo dục công dân nói chung và số học
sinh thích giờ thực hành, ngoại khóa nói riêng cũng tăng lên đáng kể; chất lượng
dạy và học cũng có những chuyển biến tích cực; đặc biệt là kĩ năng sống của học
sinh đã khá hơn trước rất nhiều. Cụ thể là:
*Về sự hứng thú:
55/55 (100%) học sinh trả lời thích giờ thực hành, ngoại khóa. Trong đó:
16


+ 05/55 (9,1%) học sinh thích giờ thực hành, ngoại khóa vì lí do không phải

học lí thuyết, được tự do và vui chơi thỏa thích; không bị thầy cô kiểm tra bài.
+ 50/55 (90,9%) học sinh thích giờ thực hành, ngoại khóa vì lí do được tự
tìm tòi, nghiên cứu bài học, được làm việc nhóm, được thể hiện năng lực bản
thân, được rèn luyện những kĩ năng sống cần thiết và có thêm những kiến thức
bổ ích.
*Về chất lượng:
Tổng số
55

Giỏi
SL
%
5
9,1

Khá
SL
21

%
38,2

Trung bình
SL
%
27
49,1

Yếu, kém
SL

%
2
3,6

Việc đổi mới phương pháp dạy học nói chung và đổi mới cách thức dạy tiết
thực hành, ngoại khóa nói riêng đã giúp học sinh nắm vững bài hơn, dễ nhớ,
hiểu sâu hơn và thích học bộ môn hơn. Bởi, qua tiết dạy, học sinh được làm việc
nhiều, được suy nghĩ nhiều, còn giáo viên chỉ là người định hướng, học sinh mới
là người giải quyết vấn đề. Đặc biệt, với cách tổ chức theo hình thức sân khấu
hóa, giờ học đã có sức lan tỏa đến toàn bộ học sinh trong nhà trường, tạo nên
không khi vui tươi, hứng khởi và thi đua học tập trong toàn trường.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận: Từ kết quả khách quan của việc tổ chức dạy tiết thực hành,
ngoại khóa, theo kinh nghiệm của bản thân, tôi nhận thấy:
- Việc tổ chức giờ thực hành, ngoại khóa về các nội dung đã học và các vấn đề
của địa phương là rất cần thiết. Bởi lẽ, nó không chỉ khắc sâu những kiến thức
đã học mà nó còn tạo hứng thú và rèn luyện những kĩ năng cần thiết cho học
sinh. Để đạt được mục đích đó, tôi thấy rằng việc lựa chọn cách thức tổ chức giờ
thực hành, ngoại khóa theo hình thức sân khấu hóa là phù hợp nhất.
- Giờ thực hành, ngoại khóa chỉ thực sự thành công khi giáo viên biết chọn cách
thức tổ chức phù hợp; lựa chọn những chủ đề gần gũi, thiết thực trong cuộc
sống; làm tốt công tác chuẩn bị của thầy và trò; có kế hoạch phối hợp giữa giáo
viên phụ trách chính với các giáo viên khác và các tổ chức đoàn thể trong nhà
trường.
- Để tổ chức tốt giờ thực hành, ngoại khóa không phải là một điều đơn giản. Bởi
lẽ, giờ ngoại khóa phải chuẩn bị rất công phu, phải cần sự phối hợp của nhiều
người. Tuy nhiên, nếu giáo viên thực sự có tâm huyết với nghề thì không có gì là
không thể.
- Tổ chức giờ thực hành ngoại khóa sẽ là điều kiện để học sinh năng nổ, nhiệt
tình bộc lộ hết khả năng của mình. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, một số

em còn e dè, nhút nhát nên hay né tránh nhiệm vụ và ít tham gia vào các hoạt
động của lớp. Đây chính là điều tôi còn băn khoăn và sẽ tiếp tục tìm giải pháp để
làm sao cho tất cả các em đều tham gia nhiệt tình hơn vào các hoạt động thực
hành, ngoại khóa.

17


3.2. Kiến nghị: Để thực sự nâng cao được hiệu quả dạy và học bộ môn Giáo dục
công dân trong nhà trường trung học cơ sở, bản thân tôi xin đề xuất:
- Cần biên soạn thêm nhiều tài liệu về việc tổ chức các tiết ngoại khóa để giáo
viên dạy bộ môn có thể tham khảo.
- Nhà trường cần đầu tư thêm cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học để việc tổ
chức giờ ngoại khóa đạt kết quả cao hơn.
- Cần có kế hoạch phối hợp giữa các giáo viên, các tổ chức đoàn thể trong nhà
trường trong việc tổ chức các hoạt động thực hành, ngoại khóa.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân mà trong quá trình giảng dạy
tôi đã đúc kết được. Tuy nhiên, do trình độ và thời gian có hạn, bài viết chắc
chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót chủ quan. Vì vậy, tôi rất mong được sự
đóng góp ý kiến chân thành của các đồng nghiệp, của các đồng chí phụ trách
chuyên môn để sáng kiến kinh nghiệm này thêm hoàn chỉnh và mang lại hiệu
quả thiết thực hơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Hậu Lộc, ngày 20 tháng 03 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết


Hoàng Tiến Hinh

18