ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
----------------------------------------------
NGUYỄN THỊ PHƯƠNG NGA
THỰC TRẠNG, GIẢI PHÁP TIẾP CẬN TÍN DỤNG
CHÍNH THỐNG CỦA CÁC HỢP TÁC XÃ
NÔNG NGHIỆP TẠI TỈNH BẮC KẠN
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP
Thái Nguyên - năm 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
----------------------------------------------
NGUYỄN THỊ PHƯƠNG NGA
THỰC TRẠNG, GIẢI PHÁP TIẾP CẬN TÍN DỤNG
CHÍNH THỐNG CỦA CÁC HỢP TÁC XÃ
NÔNG NGHIỆP TẠI TỈNH BẮC KẠN
Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp
Mã số: 8 62 01 15
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP
Người hướng dẫn khoa học: TS. Kiều Thu Hương
Thái Nguyên - năm 2018
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi.
Các số liệu, tư liệu được sử dụng trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, trung
thực. Toàn bộ nội dung luận văn chưa được công bố trong bất cứ công trình
nghiên cứu tương tự nào khác.
Thái Nguyên, ngày
tháng năm 2018
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Phương Nga
ii
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và viết luận văn tôi đã nhận được sự quan
tâm hướng dẫn giúp đỡ của nhiều tập thể, cá nhân trong và ngoài trường.
Tôi xin chân thành cảm ơn sự quan tâm dạy bảo của các thầy cô giáo
trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, xin chân thành cảm ơn Liên minh
Hợp tác xã tỉnh Bắc Kạn đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn một cách tốt nhất.
Đặc biệt tôi xin được gửi lời cảm ơn tới TS. Kiều Thu Hương đã trực
tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình cho tôi trong quá trình thực tập để tôi hoàn
thành tốt luận văn này. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn các anh chị, bạn
bè đã tạo điều kiện và khích lệ tôi hoàn thành luận văn.
Thái Nguyên, ngày tháng 01 năm 2018
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Phương Nga
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... ii
MỤC LỤC ......................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. iv
DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................. vii
MỞ ĐẦU............................................................................................................ 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 2
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn ................................................. 3
Chương 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ......................................................... 4
1.1. Cơ sở lý luận về tiếp cận tín dụng chính thống của hợp tác xã nông nghiệp ..... 4
1.1.1. Hợp tác xã nông nghiệp .......................................................................... 4
1.1.2. Tiếp cận tín dụng trong hợp tác xã nông nghiệp .................................. 11
1.2. Cơ sở thực tiễn về tiếp cận tín dụng chính thống của hợp tác xã nông nghiệp 24
1.2.1. Kinh nghiệm tiếp cận tín dụng chính thống của hợp tác xã nông
nghiệp ở một số nước trên thế giới ....................................................... 24
1.2.2. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam và tỉnh Bắc Kạn ........................... 28
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ... 29
2.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................... 29
2.2. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 29
2.3. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 29
2.3.1. Nội dung chính ...................................................................................... 29
2.3.2. Nội dung cụ thể ..................................................................................... 30
2.4. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 30
2.4.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 30
2.4.2. Phương pháp xử lý thông tin ................................................................. 31
2.4.3. Phương pháp tổng hợp thông tin ........................................................... 32
iv
2.5. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 32
Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................. 34
3.1. Khái quát về hợp tác xã nông nghiệp tại tỉnh Bắc Kạn ........................... 34
3.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế và xã hội tỉnh Bắc Kạn .............................. 34
3.1.2. Hợp tác xã nông nghiệp tỉnh Bắc Kạn .................................................. 36
3.2. Thực trạng tiếp cận tín dụng chính thống của các hợp tác xã nông
nghiệp tỉnh Bắc Kạn trong giai đoạn 2014 - 2016 .................................. 42
3.2.1. Thực trạng cung ứng vốn tín dụng ngân hàng đối với các hợp tác xã
nông nghiệp tỉnh Bắc Kạn ..................................................................... 42
3.2.2. Thực trạng tiếp cận vốn tín dụng chính thống của các hợp tác xã
nông nghiệp tỉnh Bắc Kạn ..................................................................... 53
3.3. Đánh giá chung hoạt động tiếp cận tín dụng của các hợp tác xã nông
nghiệp tỉnh Bắc Kạn ................................................................................ 56
3.3.1. Những thành tựu đạt được..................................................................... 56
3.3.2. Những hạn chế còn tồn tại .................................................................... 57
3.3.3. Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................... 58
3.4. Giải pháp tăng cường tiếp cận tín dụng của các hợp tác xã nông nghiệp
tỉnh Bắc Kạn............................................................................................ 59
3.4.1. Định hướng phát triển tín dụng tỉnh Bắc Kạn đến năm 2025 ............... 59
3.4.2. Một số giải pháp chính .......................................................................... 63
KẾT LUẬN...................................................................................................... 68
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 70
PHỤ LỤC ........................................................................................................ 72
v
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
TT
1
Ký hiệu viết tắt
Agribank Bac Kan
Nghĩa
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn Bắc Kạn
2
BIDV Bac Kan
Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và
Phát triển Bắc Kạn
3
HTX
Hợp tác xã
4
HTX
Hợp tác xã nông nghiệp
5
NACF
Liên minh HTX nông nghiệp quốc gia
6
NHCSXH
Ngân hàng Chính sách xã hội
7
NHTM
Ngân hàng thương mại
8 PTTB, XD
Phương tiện thiết bị, xây dựng
vi
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Số lượng phiếu điều tra về HTXNN ............................................. 31
Bảng 3.1. Số lượng HTXNN tỉnh Bắc Kạn theo địa bàn hoạt động trong
giai đoạn 2014 - 2016 ................................................................... 38
Bảng 3.2. Số lượng HTXNN tỉnh Bắc Kạn theo kết quả phân loại trong
giai đoạn 2014 - 2016 ................................................................... 39
Bảng 3.3. Số lượng HTXNN tỉnh Bắc Kạn theo loại hình kinh doanh
trong giai đoạn 2014 - 2016 .......................................................... 40
Bảng 3.4. Trình độ của cán bộ làm công tác quản lý HTXNN tỉnh Bắc
Kạn năm 2016 ............................................................................... 42
Bảng 3.5. Tình hình cho vay của các TCTD ................................................. 44
Bảng 3.6. Tình hình nợ xấu của các NHTM ................................................. 45
Bảng 3.7. Các nguồn vốn của HTXNN ........................................................ 49
Bảng 3.8. Tình hình bảo đảm an toàn cho nợ vay......................................... 50
Bảng 3.9. Lãi suất cho vay của các TCTD .................................................... 51
Bảng 3.10. Số lượng HTXNN vay vốn tại các TCTD năm 2016 ................... 53
Bảng 3.11. Số lượng HTXNN có nhu cầu vay vốn và làm đơn vay vốn
năm 2016 ....................................................................................... 56
vii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 3.1. Cơ cấu nguồn nhân lực của HTXNN tỉnh Bắc Kạn năm 2016 ....... 41
Hình 3.2. Mục đích vay vốn của HTXNN ...................................................... 46
Hình 3.3. Quy trình tín dụng đối với HTXNN................................................ 52
Hình 3.4. Nhu cầu vay vốn tín dụng ngân hàng của HTXNN năm 2016 ....... 55
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nền kinh tế nước ta đã và đang bước vào giai đoạn hội nhập với nền
kinh tế quốc tế, sự chuyển biến về kinh tế - xã hội đang phát huy và có nhiều
thành tựu to lớn, tạo điều kiện cho giai đoạn phát triển mới, đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa và nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Hội nghị Trung Ương thứ VI đã khẳng định: “Sự phát triển nông nghiệp và
kinh tế nông thôn theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa có vai trò cực kỳ
quan trọng cả trước mắt và lâu dài làm cơ sở để ổn định và phát triển kinh tế xã hội, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng xã
hội chủ nghĩa.” Sự phát triển của kinh tế nông thôn đóng góp một vai trò rất
lớn trong nền kinh tế quốc dân, và quá trình phát triển này đã và đang có sự
hỗ trợ không nhỏ từ phía các tổ chức tín dụng.
Sau 30 năm đổi mới, Việt Nam đã có nhiều thành tựu, tuy nhiên đời
sống của người dân vẫn chưa được cải thiện đáng kể, đặc biệt là người dân ở
vùng nông thôn. Nhiều vùng nông thôn vẫn còn nghèo về vật chất - kỹ thuật,
hạn chế về nhiều mặt trong nền kinh tế - xã hội chung của đất nước. Nhiều
hoạt động cả trên lý thuyết lẫn thực tiễn đang tập trung vào quá trình xóa đói
giảm nghèo, cải thiện đời sống cho bà con nông dân đã phần nào phát huy
hiệu quả, nhưng cái mà bà con quan tâm nhất là nguồn vốn tín dụng thì vẫn
còn nhiều hạn chế. Nhu cầu tín dụng của người dân xuất phát từ nhiều hoạt
động khác nhau, và việc đáp ứng được nhu cầu đó cũng là một bước phát triển
của các tổ chức tín dụng. Hiện nay, mạng lưới tín dụng đã có mặt ở khắp các
vùng nông thôn, miền núi. Hoạt động của các tổ chức tín dụng này đã và đang
phát huy hiệu quả. Tuy nhiên, nhiều người dân ở khu vực nông thôn vẫn ít
hoặc chưa thể tiếp cận được các hoạt động của các tổ chức tín dụng này.
Mạng lưới tài chính còn chưa thực sự có hiệu quả ở vùng sâu vùng xa. Đa số
người nghèo ở đây chưa được cán bộ tín dụng tiếp cận. Những quy định mới
2
về thế chấp tài sản đã tháo gỡ một phần khó khăn khi người dân vay vốn,
nhưng vẫn bất cập đối với một bộ phận nông dân kinh doanh trang trại, doanh
nghiệp vừa và nhỏ và cả người nghèo.
Bắc Kạn là một tỉnh thuộc vùng đông bắc Việt Nam, phía bắc giáp tỉnh
Cao bằng, phía đông giáp tỉnh Lạng Sơn, phía nam giáp tỉnh Thái Nguyên, phía
tây giáp tỉnh Tuyên Quang. Có điều kiện và vị trí địa lý thuận lợi để phát triển
kinh tế, đặc biệt là kinh tế nông nghiệp. Tuy nhiên vấn đề tiếp cận các nguồn
vốn tín dụng cho các hợp tác xã nông nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn, một số
hợp tác xã không tiếp cận được với các nguồn vốn tín dụng trên địa bàn để thực
hiện công tác kinh doanh của mình. Mặc dù hiện tại trên địa bàn tỉnh đã có
nhiều tổ chức tín dụng như NHNN & PTNT, NH CS - XH, các ngân hàng
thương mại, các quỹ tín dụng các tổ chức tín dụng …nhưng vẫn chưa đáp ứng
đủ nhu cầu vốn của người dân, hợp tác xã, doanh nghiệp, các hoạt động tín
dụng đang gặp nhiều bất cập cả từ các tổ chức và từ phía người dân. Do vậy, để
tìm hiểu rõ hơn về các tổ chức tín dụng và khả năng tiếp cận nguồn vốn của các
hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN), tôi chọn đề tài: “Thực trạng, giải pháp tiếp
cận tín dụng chính thống của các hợp tác xã nông nghiệp tại tỉnh Bắc Kạn”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
- Góp phần hệ thống hóa và làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn về
tiếp cận tín dụng chính thống của các HTXNN
- Đánh giá thực trạng khả năng tiếp cận tín dụng chính thống của các
HTXNN trong tỉnh Bắc Kạn.
- Phân tích những tồn tại/hạn chế ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín
dụng của các HTXNN
- Đưa ra các giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận nguồn vốn tín
dụng chính thống của các HTXNN nhằm đáp ứng nhu cầu vốn trong sản xuất
- kinh doanh của các HTXNN.
3
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn
3.1. Ý nghĩa khoa học
Luận văn đã góp phần hệ thống hoá và làm sáng tỏ những vấn đề lý
luận về tiếp cận tín dụng đối với HTXNN.
Luận văn đã xây dựng khung phân tích về tiếp cận tín dụng đối với
HTXNN tỉnh Bắc Kạn thông qua hai khía cạnh là cung ứng vốn tín dụng và
tiếp cận vốn tín dụng của HTXNN. Từ đó luận văn xây dựng được hệ thống
chỉtiêu đánh giá và phương pháp phân tích tiếp cận tín dụng đối với HTXNN
ở tỉnh Bắc Kạn.
3.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn đã phân tích những thực trạng, chỉ rõ những mặt được và tồn
tại trong hoạt động tiếp cận tín dụng đối với HTXNN tại tỉnh Bắc Kạn, trong
đó nêu rõ việc tiếp cận vốn tín dụng là thật sự cần thiết cho các HTXNN, việc
tiếp cận vốn tín dụng còn nhiều bất cập.
Luận văn cũng đã xác định các căn cứ và định hướng để đề xuất giải
pháp và chính sách phù hợp nhằm tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng của
các HTXNN trong thời gian tới.
Luận văn đủ ở file: Luận văn full