ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

PHẠM THỊ THU PHƯƠNG

QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ SÔNG CÔNG
TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN, NĂM 2018


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

PHẠM THỊ THU PHƯƠNG

QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ SÔNG CÔNG
TỈNH THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. PHẠM THỊ LÝ

THÁI NGUYÊN, NĂM 2018

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của tôi. Số liệu và
kết quả nghiên cứu là trung thực xuất phát từ thực tiễn tại BHXH TP Sông
Công Tỉnh Thái Nguyên và chưa từng được sử dụng trong bất cứ luận văn,
luận án nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đều
đã được cám ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ
nguồn gốc.
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2018
Học viên thực hiện

Phạm Thị Thu Phương


ii
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, trước tiên tôi xin chân thành cảm ơn
Ban Giám hiệu Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái
Nguyên, các thầy cô giáo, đặc biệt là các thầy cô giáo trong Khoa Quản lý
kinh tế, những người đã trang bị cho tôi những kiến thức cơ bản và những
định hướng đúng đắn trong học tập và tu dưỡng đạo đức, tạo tiền đề tốt để
tôi học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Phạm Thị Lý
Người thầy đã dành nhiều thời gian và tâm huyết, tận tình hướng dẫn chỉ
bảo cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn BHXH TP Sông Công Tỉnh thái nguyên
và các khách hàng đã cung cấp những thông tin cần thiết và giúp đỡ tôi

trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân và bạn
bè đã quan tâm giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện cho tôi trong học tập,
tiến hành nghiên cứu và hoàn thành đề tài này.
Xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2018
Học viên thực hiện

Phạm Thị Thu Phương


iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................. vi
DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii
DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ .............................................. viii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 2
4. Những đóng góp của luận văn ...................................................................... 3
5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 3
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THU
BẢO HIỂM XÃ HỘI ...................................................................................... 4
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý thu Bảo hiểm xã hội ........................................... 4
1.1.1. Bảo hiểm xã hội ...................................................................................... 4
1.1.2. Quản lý thu Bảo hiểm xã hội .................................................................. 7

1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý thu Bảo hiểm xã hội ...................................... 25
1.2.1. Kinh nghiệm quản lý thu Bảo hiểm xã hội tại một số địa bàn của
Việt Nam ......................................................................................................... 25
1.2.2. Bài học rút ra cho Bảo hiểm xã hội thành phố Sông Công về công
tác quản lý thu BHXH ..................................................................................... 29
Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................. 31
2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 31
2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 31
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 31
2.3.2. Phương pháp xử lý thông tin ................................................................. 33
2.3.3. Phương pháp phân tích tổng hợp .......................................................... 33


iv
2.4. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 34
2.4.1. Chỉ tiêu số thu BHXH ........................................................................... 34
2.4.2. Chỉ tiêu số lượng và tỷ lệ tăng lao động trong loại hình đơn vị SDLĐ .... 34
2.4.3. Chỉ tiêu tiền nợ đọng và tỷ lệ nợ BHXH theo loại hình đơn vị SDLĐ ...... 35
Chương 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BHXH
TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ SÔNG CÔNG, TỈNH
THÁI NGUYÊN ............................................................................................ 36
3.1. Khái quát về Bảo hiểm xã hội thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên...... 36
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Bảo hiểm xã hội thành phố
Sông Công, tỉnh Thái Nguyên ........................................................................ 36
3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ ............................................................................ 38
3.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy .......................................................................... 40
3.2. Thực trạng quản lý thu BHXH tại Bảo hiểm xã hội thành phố Sông
Công, tỉnh Thái Nguyên .................................................................................. 43
3.2.1. Thực trạng quản lý đối tượng tham gia BHXH .................................... 43
3.2.2. Thực trạng quản lý quỹ lương làm căn cứ tính tiền đóng BHXH ........ 52

3.2.4. Thực trạng quản lý phương thức và mức đóng BHXH ........................ 55
3.2.3. Thực trạng quản lý tiền thu BHXH ....................................................... 57
3.2.4. Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra đóng BHXH ........................... 64
3.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thu BHXH tại Bảo hiểm xã hội
thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên ........................................................ 65
3.3. Đánh giá quản lý thu BHXH tại Bảo hiểm xã hội thành phố Sông Công,
tỉnh Thái Nguyên ............................................................................................. 68
3.3.1. Kết quả đạt được ................................................................................... 68
3.3.2. Một số hạn chế ...................................................................................... 69
3.3.3. Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................... 70


v
Chương 4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ
THU BHXH TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ SÔNG
CÔNG, TỈNH THÁI NGUYÊN ................................................................... 72
4.1. Quan điểm, phương hướng, mục tiêu quản lý thu BHXH tại Bảo
hiểm xã hội thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên..................................... 72
4.1.1. Quan điểm ............................................................................................. 72
4.1.2. Phương hướng ....................................................................................... 73
4.1.3. Mục tiêu................................................................................................. 74
4.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý thu BHXH tại Bảo hiểm xã hội thành
phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên.................................................................. 75
4.2.1. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về chính sách BHXH .... 75
4.2.2. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ bảo hiểm xã hội ........................... 77
4.2.3. Đổi mới công tác thu Bảo hiểm xã hội, nhằm tạo sự thuận lợi cho
đối tượng tham gia BHXH .............................................................................. 78
4.2.4. Tăng cường phối hợp với các ngành trong quá trình thực hiện công
tác thu Bảo hiểm xã hội, hạn chế việc nợ đọng của các đơn vị ...................... 79
4.2.5. Tăng cường Công tác kiểm tra, đôn đốc, xử lý nghiêm các vi phạm

trong công tác thu Bảo hiểm xã hội, nâng cao hiệu quả công tác thu............. 80
4.2.6. Đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin vào tất cả các công
tác trong đó có công tác cải cách thủ tục hành chính...................................... 81
4.2.7. Các biện pháp khác ............................................................................... 82
KẾT LUẬN .................................................................................................... 83
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 85
PHỤ LỤC ....................................................................................................... 87


vi
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BHTN

:

Bảo hiểm tự nguyện

BHXH

:

BHXH

BHYT

:

Bảo hiểm Y tế


CSXH

:

Chính sách xã hội

DN NQD

:

Doanh nghiệp Ngoài quốc doanh

DN

:

Doanh nghiệp

ĐTNN

:

Đầu tư nước ngoài

HCSN

:

Hành chính sự nghiệp


HĐLĐ

:

Hợp đồng lao động

ILO

:

Tổ chức lao động Quốc tế

KD

:

Kinh doanh

NĐ-CP

:

Nghị định - Chính phủ

NLĐ

:

Người lao động


NLĐ

:

Người lao động

NSDLĐ

:

Người sử dụng lao động

SDLĐ

:

Sử dụng lao động

THCS

:

Trung học cơ sở

THPT

:

Trung học Phổ thông


TNBQTT

:

Thu nhập bình quân thực tế

UBND

:

Uỷ ban nhân dân


vii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.
Bảng 3.1.
Bảng 3.2.

Bảng 3.3.
Bảng 3.4.

Bảng 3.5.
Bảng 3.6.

Bảng 3.7.
Bảng 3.8.
Bảng 3.9.
Bảng 3.10.
Bảng 3.11.

Bảng 3.12.
Bảng 3.13.
Bảng 3.14.

Số lượng người điều tra ............................................................... 32
Số đơn vị tham gia BHXH bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội
Thành phố Sông Công giai đoạn 2014 - 2016............................. 43
Số lượng đơn vị tham gia BHXH bắt buộc theo khối quản
lý tại Bảo hiểm xã hội thành phố Sông Công giai đoạn
2014 - 2016 .................................................................................. 45
Số lượng lao động tham gia BHXH tại Bảo hiểm xã hội
Thành phố Sông Công giai đoạn 2014 - 2016............................. 46
Số lượng NLĐ tham gia BHXH bắt buộc phân theo khối
quản lý tại Bảo hiểm xã hội thành phố Sông Công giai đoạn
2014 - 2016 .................................................................................. 47
Đánh giá nhận thức của đối tượng điều tra về mức độ tham
gia BHXH bắt buộc trên địa bàn Sông Công .............................. 49
Đánh giá của đối tượng điều tra về mức độ tuyên truyền
chính sách BHXH, mức độ tìm hiểu chính sách BHXH, và
thủ tục hành chính khi tham gia và giải quyết chế độ
BHXH trên địa bàn TP Sông Công ............................................. 50
Tổng hợp mức tiền lương đóng BHXH giai đoạn 2014 - 2016 ....... 53
Đánh giá về mức Thu nhập thực tế bình quân đầu người/
tháng so với mức lương đóng BHXH bình quân tháng............... 54
Tổng quỹ lương và mức đóng BHXH bắt buộc tại Bảo
hiểm xã hội thành phố Sông Công giai đoạn 2014 - 2016 .......... 56
Kế hoạch thu BHXH bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội thành
phố Sông Công giai đoạn 2014 - 2016 ........................................ 58
Kết quả thu BHXH phân theo khối, ngành, loại hình quản
lý giai đoạn 2014 - 2016 .............................................................. 60

Tình hình nợ BHXH của các đơn vị giai đoạn 2014 - 2016 ....... 61
Đánh giá tình hình nộp tiền BHXH tại Bảo hiểm xã hội
Sông Công ................................................................................... 63
Tình hình kiểm tra đơn vị SDLĐ đóng BHXH trên địa bàn
thành phố Sông Công giai đoạn 2014 - 2016 .............................. 65


viii
DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Hình 3.1.

Hệ thống BHXH Việt Nam .......................................................... 37

Hình 3.2.

Hệ thống tổ chức bộ máy hoạt động của BHXH Thành phố
Sông Công .................................................................................... 40


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Bảo hiểm xã hội (BHXH) ở Việt Nam được tổ chức thành một hệ thống
độc lập bắt đầu từ năm 1995. Qua hơn 20 năm hoạt động, hệ thống BHXH đã
có rất nhiều đóng góp cho xã hội. Kết quả này thể hiện sự mở rộng diện bao
phủ của hệ thống BHXH, sự lớn mạnh của quỹ BHXH đã góp phần làm đa
dạng nguồn vốn đầu tư trong xã hội, đã thể hiện được vai trò của BHXH đối
với toàn bộ nền kinh tế - xã hội.
Hoạt động quản lý thu BHXH ảnh hưởng trực tiếp đến công tác chi và

quá trình thực hiện chính sách BHXH trong tương lai, vì thế công tác thu nộp
BHXH đã đặt ra yêu cầu thu đúng, đủ, kịp thời. Nếu không thu được BHXH
thì quỹ BHXH không có nguồn để chi trả các chế độ BHXH cho NLĐ. Vì
vậy, thực hiện công tác quản lý thu BHXH đóng vai trò quyết định, then chốt
trong quá trình đảm bảo ổn định cho cuộc sống của NLĐ cũng như các đơn vị
SDLĐ được hoạt động bình thường. Công tác quản lý thu BHXH là nhiệm vụ
quan trọng và khó khăn của ngành BHXH. Để công tác thu BHXH đạt hiệu
quả cao thì đòi hỏi phải có quy trình quản lý thu chặt chẽ, hợp lý, khoa học.
BHXH thành phố Sông Công là cơ quan chuyên môn do BHXH tỉnh
Thái Nguyên trực tiếp quản lý về ngành dọc, đóng trên địa bàn thành phố
Sông Công và chịu sự quản lý hành chính của Đảng bộ, UBND thành phố
Sông Công. Theo niên giám thống kê tỉnh Thái Nguyên, tính đến năm 2016,
trên địa bàn thành phố Sông Công có 78 đơn vị hành chính, Đảng, đoàn thể,
11 UBND phường, xã; 16 trường THPT, THCS và tiểu học; 207 DN ngoài
quốc doanh và hợp tác xã; 145 hộ cá thể với tổng số 17.469 NLĐ tham gia
BHXH, so với tỷ lệ người trong độ tuổi lao động thì mới chỉ đạt 31,1%. Trong
những năm gần đây, việc thu nộp BHXH đã và đang phát triển. Tuy nhiên,
vẫn còn có một số chủ DN trên địa bàn còn chưa hiểu đúng, đủ về chế độ


2
BHXH nên xảy ra tình trạng trốn đóng, chậm đóng, đóng chưa đủ dẫn đến
việc NLĐ không được tham gia BHXH hoặc được tham gia nhưng đơn vị
SDLĐ không nộp tiền cho cơ quan BHXH thành phố Sông Công, gây ảnh
hưởng không nhỏ tới quyền lợi của NLĐ. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình
trạng trên, một trong những nguyên nhân đó là công tác quản lý thu chưa tốt.
Để khắc phục những vấn đề nêu trên, việc “Quản lý thu BHXH tại
Bảo hiểm xã hội Thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên” là vấn đề rất
quan trọng và cấp bách.
2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung
Tìm giải pháp để khắc phục những hạn chế của công tác quản lý thu
BHXH trên địa bàn, Qua đó đề xuất những khuyến nghị nhằm hoàn thiện
công tác quản lý thu, bảo đảm thu đúng, thu đủ, cân bằng quỹ BHXH, hạn chế
thất thoát nguồn thu gây thiệt hại cho các bên tham gia BHXH và cho nền
kinh tế của Sông Công nói riêng và của tỉnh Thái Nguyên nói chung.
2.2. Mục tiêu cụ thể
Hệ thống hóa và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn về công
tác quản lý thu BHXH.
Phân tích đánh giá được thực trạng công tác quản lý thu BHXH, từ đó xác
định nhân tố ảnh hưởng, xác định nguyên nhân của những nhân tố ảnh hưởng tới
công tác quản lý thu BHXH tại BHXH thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên.
Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu tại
BHXH thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Công tác quản lý thu BHXH trên địa bàn Thành phố Sông Công, tỉnh
Thái Nguyên.


Luận văn đủ ở file: Luận văn full