ỦY BAN NHÂN DÂN
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
DỰ THẢO
THAM LUẬN
Về tình hình triển khai việc thực hiện đẩy mạnh cải cách
chế độ công vụ, công chức tại Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2013 đến nay
Chương trình cải cách hành chính được Chính phủ khởi xướng từ năm 2011 với
mục tiêu tạo môi trường thông suốt, trong sạch, hiện đại trong điều hành của chính
quyền để tận dụng các cơ hội, tạo đà phát triển toàn diện cho đất nước. Thành phố Hồ
Chí Minh đã xây dựng Chương trình Cải cách hành chính của Thành phố, bao gồm 06
nhiệm vụ cụ thể: cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính, cải cách tổ chức bộ
máy nhà nước, xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên
chức, cải cách tài chính công và hiện đại hóa nền hành chính; trong đó, việc xây dựng
và nâng cao đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức được xem là nhiệm vụ quan trọng
hàng đầu bởi lẽ cán bộ, công chức, viên chức chính là lực lượng trực tiếp tham gia vào
quá trình thực hiện cải cách, sáng tạo, kiến tạo nên sự thay đổi. Điều này đã được
quán triệt và phát triển thành các giải pháp cụ thể thông qua việc ban hành Chương
trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho hệ thống chính trị của Thành phố giai
đoạn 2011-2015.
Nhận thức sâu sắc tính chất quyết định của công tác cán bộ, công chức trong
công cuộc cải cách đất nước; ngay sau khi có chỉ đạo của Chính phủ tại Quyết định số
1557/QĐ-TTg ngày 18 tháng 10 năm 2012; căn cứ tình hình thực tiễn, yêu cầu về
nhiệm vụ chuyên môn và nhiệm vụ chính trị; Thành phố đã xây dựng các chương
trình thực hiện cải cách đế độ công vụ công chức giai đoạn 2013-2015, Kế hoạch triển
khai cụ thể cho các năm 2013, 2014 và 2015; đồng thời ban hành Kế hoạch Đẩy mạnh
phòng, chống tiêu cực trong công tác quản lý công chức, viên chức và thi đua, khen
thưởng giai đoạn 2015-2020, Chỉ thị về tăng cường quản lý cán bộ, công chức, viên
chức và người quản lý doanh nghiệp; thường xuyên kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị
này. Nhìn chung, Kế hoạch của Thành phố tập trung vào các lĩnh vực: xác định danh
mục vị trí việc làm và cơ cấu công chức theo ngạch; tuyển dụng công chức; bổ nhiệm
chức vụ lãnh đạo và đánh giá công chức, viên chức; tăng cường ứng dụng công nghệ
thông tin trong hoạt động công vụ và đẩy mạnh phân cấp.
Việc đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức là một nhiệm vụ quan trọng
và ý nghĩa trong giai đoạn hội nhập hiện nay của Thành phố. Qua hơn 02 năm triển
khai, với sự quyết tâm và đồng lòng của toàn thể đội ngũ cán bộ, công chức, viên
1
chức phụ trách, việc đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức đã đạt được những
kết quả như sau:
Về xác định danh mục vị trí việc làm và cơ cấu công chức theo ngạch, đây là
một nhiệm vụ mới và phức tạp. Để triển khai hiệu quả cho 24 cơ quan quận-huyện, 29
cơ quan sở-ngành và hàng trăm các đơn vị sự nghiệp toàn Thành phố, Ủy ban nhân
dân Thành phố đã giao Sở Nội vụ nghiên cứu, tìm hiểu phương pháp thực hiện phù
hợp; sau đó thực hiện thí điểm xây dựng danh mục ở 05 đơn vị: Sở Thông tin và
Truyền thông, Bệnh viện nhân dân 115, Trường Trung học phổ thông chuyên Lê Hồng
Phong, Đài Truyền hình Thành phố và Ủy ban nhân dân quận Phú Nhuận. Thông qua
rút kinh nghiệm thí điểm và tổ chức đối thoại nhiều lần với các cơ quan, đơn vị, Đề án
Vị trí việc làm của Thành phố được triển khai toàn diện từ đầu năm 2014, đến nay, Ủy
ban nhân dân Thành phố đã hoàn thành Đề án vị trí việc làm và cơ cấu công chức theo
ngạch trong các cơ quan hành chính, trình Bộ Nội vụ xem xét và thẩm định vào tháng
12/2014, theo đó tổng số vị trí việc làm được xác định ban đầu là 522 vị trí. Đối với
Đề án Vị trí việc làm trong các đơn vị sự nghiệp công lập, xuất phát từ nguyên nhân
số lượng rất đông các đơn vị và tính chất phức tạp và chuyên môn sâu của từng vị trí
công việc, nên cần thêm thời gian để đánh giá đầy đủ, Thành phố sẽ phấn đấu sớm
hoàn thành việc thẩm định, trình Bộ Nội vụ vào quý II năm nay.
Song song, Thành phố cũng tiến hành đổi mới nhiều mặt trong công tác tuyển
dụng công chức tăng tính công khai, minh bạch, cạnh tranh trong thi tuyển. Đối với kỳ
thi công chức năm 2014, Thành phố đã thực hiện thi tuyển môn tiếng Anh và Tin học
văn phòng dưới hình thức trắc nghiệm trắc trên máy vi tính, góp phần tiết kiệm thời
gian và chi phí trong công tác tổ chức thi tuyển. Bên cạnh đó, nhằm đáp ứng yêu cầu
công việc của cơ quan, đơn vị cũng như ứng phó với sự thay đổi liên tục của nhu cầu
người lao động, Thành phố đã quyết định kỳ thi công chức năm 2015 sẽ tổ chức thành
2 đợt, vào tháng 6 và tháng 12.
Cùng với đổi mới phương thức thi tuyển, công tác chọn lựa, bổ nhiệm chức
danh lãnh đạo cũng có sự thay đổi; trong năm 2014, Thành phố đã phê duyệt Đề án thi
tuyển chức danh Lãnh đạo cấp Phòng và tương đương trong các cơ quan hành chính,
đơn vị sự nghiệp công lập tại Thành phố, nhằm thay đổi tâm lý “sống lâu lên lão
làng”, chọn ra những người có trình độ, năng lực thực sự, dám nói lên ý tưởng, sáng
tạo, dám thay đổi vào các chức vụ Lãnh đạo. Trong năm 2015, Thành phố thực hiện
chủ trương tuyển chọn tất cả các vị trí lãnh đạo cấp Phòng và tương đương tại các cơ
quan hành chính phải được quyết định thông qua thi tuyển. Hiện tại, các cơ quan, đơn
vị toàn Thành phố đang xây dựng kế hoạch thi tuyển, trong thời gian tới, Thành phố
sẽ tiến hành đánh giá, rút kinh nghiệm và hoàn thiện Đề án. Đây cũng là nhiệm vụ
mới, cần nhiều thời gian để theo dõi để đánh giá hiệu quả lâu dài.
Trong đánh giá công chức, viên chức, Thành phố đã tự chủ động xây dựng quy
chế đánh giá vào năm 2013, không ngừng tiếp thu ý kiến từ các đơn vị để hoàn thiện
quy chế để đảm bảo công bằng, công khai, dân chủ trong đánh giá nhất là đề cao trách
nhiệm và thẩm quyền của người đứng đầu. Trong năm 2014, Thành phố đã hoàn thành
thực hiện đánh giá theo Hướng dẫn của Bộ Nội vụ.
2
Việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động công vụ cũng
đã được đẩy mạnh triệt để và đạt được kết quả đáng ghi nhận. Các hoạt động công vụ
dần dần được giải quyết thông qua các hình thức email, văn bản điện tử, tin tức điện
tử; góp phần tiết kiệm thời gian, giấy tờ, hỗ trợ xử lý các công việc sự vụ, thông báo
các kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng được nhanh chóng, hiệu quả. Đặc biệt, việc xây dựng
phần mềm quản lý hồ sơ điện tử đã hỗ trợ thực hiện các báo cáo, thống kê số lượng,
chất lượng cán bộ, công chức, viên chức. Tổng số hồ sơ được cập nhật hiện nay là
170.000 hồ sơ bao gồm: công chức, viên chức, người làm việc theo chế độ hợp đồng
và một số đối tượng đã nghỉ hưu. Bên cạnh đó, phần mềm còn thực hiện chức năng
giải quyết các chính sách như nâng bậc lương thường xuyên, nâng bậc lương trước
niên hạn, nâng phụ cấp thâm niên vượt khung và xếp phụ cấp thâm niên vượt khung.
Tổng số hồ sơ đã giải quyết thông qua chức năng nâng lương đến nay là 25.000 hồ sơ.
Theo xu hướng phân cấp, phân quyền trong quản lý hành chính, Thành phố
cũng chủ trương ủy quyền, phân cấp một số công việc mang tính sự vụ, thường xuyên
cho các cơ quan, đơn vị như nâng bậc lương thường xuyên, nâng bậc lương trước niên
hạn, nâng phụ cấp thâm niên vượt khung. Song song, Thành phố cũng chỉ đạo Sở Nội
vụ tăng cường giám sát, kiểm tra để việc phân cấp được hiệu quả và chính xác, tránh
các sai sót, tiêu cực.
Để đạt được những kết quả trên, trong hơn 02 năm qua là sự nỗ lực không
ngừng của các cán bộ, công chức chuyên trách, đã chịu khó tìm tòi, nghiên cứu, mạnh
dạn đưa ra sáng kiến cho các nhiệm vụ cải cách, sẵn sàng tiếp nhận các phản hồi từ
người dân, từ dư luận. Thành phố ghi nhận đa số các đơn vị cơ sở có sự tâm huyết,
luôn có ý kiến phản biện, góp ý xây dựng nhờ đó tham mưu Ủy ban nhân dân Thành
phố các giải pháp có tính khả thi, phù hợp với thực tiễn.
Thông qua thực hiện các nhiệm vụ cải cách, nhận thức của cán bộ, công chức,
viên chức về công tác tổ chức có nhiều chuyển biến sâu sắc. Các cơ quan, đơn vị
chuyên môn không ngừng hoàn thiện, kiện toàn tổ chức bộ máy, ban hành quy chế tổ
chức, làm việc theo yêu cầu tình hình mới, nâng cao tính kỷ cương, kỷ luật, trách
nhiệm trong hoạt động công vụ.
Bên cạnh các thuận lợi, vẫn còn những khó khăn, vướng mắc sau đây:
Một số quy định pháp luật chưa đầy đủ, thiếu đồng bộ và không còn phù hợp
với điều kiện khách quan như quy định về đánh giá cán bộ, công chức, viên chức.
Việc không cho phép thực hiện hợp đồng tạm tuyển đã tạo không ít khó khăn cho các
đơn vị khi có sự biến động về nhân sự như: thí sinh trúng tuyển kỳ thi công chức
không hoàn thành tập sự, không muốn làm việc lâu dài, bệnh nghỉ đột xuất … nhưng
không có người thay thế.
Một trong những điểm cần phải bổ sung việc xây dựng và hoàn thiện tiêu chuẩn
chức danh công chức, viên chức gắn với yêu cầu vị trí việc làm cụ thể và tiêu chuẩn
chức danh vị trí lãnh đạo. Hiện nay, Bộ Nội vụ đã ban hành Thông tư số 11/2014/TTBNV ngày 09 tháng 10 năm 2014 về quy định chức danh, mã số ngạch và tiêu chuẩn
nghiệp vụ chuyên môn các ngạch công chức chuyên ngành hành chính trong đó có sử
dụng các tiêu chuẩn về năng lực ngoại ngữ và kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin
3
theo các quy định mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Thông tin và Truyền thông.
Tuy nhiên, các Thông tư của Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Thông tin và Truyền
thông vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể gây khó khăn cho công tác tuyển dụng công
chức. Ví dụ: các chứng chỉ nào được xem là tương đương theo khung năng lực ngoại
ngữ Việt Nam? Hiện nay đã có cơ sở giáo dục nào chịu trách nhiệm tổ chức thi tuyển,
chứng nhận theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam và chứng nhận
về kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin? Kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin có
thật sự phù hợp với tình hình thực tiễn hay chưa nhất là khi cán bộ, công chức, viên
chức chỉ chủ yếu cần kỹ năng tin học văn phòng, chưa kể là một số vị trí việc làm đặc
thù không thường xuyên sử dụng máy vi tính như chuyên viên trật tự đô thị, chuyên
viên quản lý thị trường?
Nhằm đạt được mục tiêu xây dựng nền công vụ “chuyên nghiệp, trách nhiệm,
năng động, minh bạch, hiệu quả”, Thành phố cho rằng cải cách chế độ công vụ, công
chức cần tiếp tục thực hiện quyết liệt để tiếp nối các thành quả đã đạt được; trong đó,
Thành phố kiến nghị Trung ương một số vấn đề sau:
Việc xây dựng danh mục vị trí việc làm và cơ cấu công chức theo ngạch nên
được xem là nhiệm vụ trọng tâm; vị trí việc làm sẽ là cơ hội nhìn nhận lại đâu là
những công việc chính quyền nên phụ trách, đâu là những công việc then chốt, đâu là
những việc có thể thực hiện bằng xã hội hóa hoặc thuê tổ chức bên ngoài thực hiện, từ
đó tinh giảm, tổ chức bộ máy gọn nhẹ, bố trí đúng người, đúng việc, hỗ trợ cho công
tác đào tạo được phù hợp, hiệu quả. Đây cũng là cơ sở để thực hiện đánh giá việc
hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ, công chức dần dần nhận ra những người không làm
được việc, thiếu phẩm chất đạo đức, là cơ sở để sắp xếp lại nguồn nhân lực của Thành
phố. Để vị trí việc làm thực sự phát huy hiệu quả cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các
Bộ với địa phương, giữa các cơ quan chuyên môn tại địa phương để kịp thời chỉnh
sửa, cập nhật liên tục cho phù hợp với các yêu cầu khách quan và đặc thù của từng địa
phương.
Chính phủ sớm có các chính sách, chế độ đãi ngộ thu hút cán bộ, công chức về
công tác ở phường-xã-thị trấn.
Chính phủ sớm ban hành việc đánh giá cán bộ, công chức, viên chức theo quy
định của Luật Cán bộ, Công chức và Luật Viên chức.
Bộ Nội vụ sớm có tham mưu về việc thực hiện công chức hợp đồng theo theo
chỉ đạo của Thủ tướng tại Điểm d, Khoản 3, Điều 1 Quyết định số 1557/QĐ-TTg.
Bộ Nội vụ có hướng dẫn về việc chuyển xếp lương khi thực hiện việc bãi bỏ,
chuyển các ngạch: kỹ thuật viên đánh máy, nhân viên đánh máy, nhân viên kỹ thuật,
nhân viên văn thư, nhân viên phục vụ, lái xe cơ quan, nhân viên bảo vệ sang ngạch
nhân viên theo yêu cầu của Bộ Nội vụ tại Điều 11 Thông tư số 11/2014/TT-BNV ngày
09 tháng 10 năm 2014 về quy định chức danh, mã số ngạch và tiêu chuẩn nghiệp vụ
chuyên môn các ngạch công chức chuyên ngành hành chính.
Bộ Nội vụ phân cấp cho Ủy ban nhân dân Thành phố tổ chức thi nâng ngạch,
thăng hạng chức danh nghề nghiệp đối với các ngạch công chức, viên chức tương
4
đương ngạch chuyên viên chính trở xuống để rút ngắn thời gian tổ chức thi và công bố
kết quả.
Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm có hướng dẫn về các vướng mắc tại Thông tư số
01/2014/TT-BGDĐT ngày 24 tháng 01 năm 2014 ban hành khung năng lực ngoại ngữ
6 bậc dùng cho Việt Nam.
Bộ Thông tin và Truyền thông sớm có hướng dẫn thực hiện Thông tư số
03/2014/TT-BTTTT ngày 11 tháng 3 năm 2014 Quy định Chuẩn kỹ năng sử dụng
công nghệ thông tin.
Các Bộ chuyên ngành sớm ban hành các quy định về tiêu chuẩn chức danh của
ngành để các địa phương thực hiện.
Trên đây là ý kiến tham luận về những thuận lợi và khó khăn của Thành phố
Hồ Chí Minh trong quá trình thực hiện cải cách chế độ công vụ, công chức. Rất mong
nhận được sự đóng góp của các quý vị đại biểu.
Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh
5