BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

TIẾN HÀNH PHÂN CHIA TRẠNG THÁI RỪNG TẠI TIỂU
KHU 58 VƯỜN QUỐC GIA PHÚ QUỐC LÀM CƠ SỞ ĐỀ
XUẤT BIỆN PHÁP QUẢN LÝ KINH DOANH PHÙ HỢP

Họ và tên sinh viên: NGÔ SỸ CHIẾN
Ngành: LÂM NGHIỆP
Niên khóa: 2004 – 2008

Tháng 07/2008


TIẾN HÀNH PHÂN CHIA TRẠNG THÁI RỪNG TẠI TIỂU KHU 58
VƯỜN QUỐC GIA PHÚ QUỐC LÀM CƠ SỞ ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP
QUẢN LÝ KINH DOANH PHÙ HỢP

Tác giả

NGÔ SỸ CHIẾN

Khóa luận được đệ trình để đáp ứng
yêu cầu cấp bằng kỹ sư ngành Lâm Nghiệp

Giáo viên hướng dẫn:
TS.GIANG VĂN THẮNG

Tháng 07/2008

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................



NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên con xin thành kính dâng lên Bố, Mẹ lời cảm tạ chân thành vì đã

sinh ra con, nuôi dưỡng con nên người và động viên con trong suốt quá trình học tập.
Xin chân thành cảm ơn:
- Quý thầy cô trường Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh nói chung và
quý thầy cô khoa Lâm nghiệp nói riêng đã tận tình truyền đạt kiến thức cho tôi trong
suốt thời gian học tại trường.
- Lời đặc biệt xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành đến thầy: TS. GIANG VĂN
THẮNG đã hết lòng hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành tốt khóa luận tốt nghiệp
cuối khóa.
- Cảm ơn các cô chú các anh trong Phân viện Điều tra quy hoạch rừng Nam Bộ
đã giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập số liệu.
- cảm ơn các chú các anh trong Ban quản lý Vườn quốc gia Phú Quốc và trong
Hạt kiểm lâm huyện Phú Quốc tỉnh Kiên Giang
- Cảm ơn các bạn lớp Lâm nghiệp 30 đã cùng tôi chia sẻ khó khăn, buồn vui và
giúp đỡ tôi thu thập số liệu ngoài thực địa.
- Cuối cùng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến những người bằng cách trực tiếp
hay gián tiếp đã giúp đỡ tôi hoàn thành khóa luận tốt nghiệp.

Sinh viên thực hiện
NGÔ SỸ CHIẾN

i


TÓM TẮT
Đề tài “Tiến hành phân chia trạng thái rừng tại tiểu khu 58 Vườn quốc gia Phú
Quốc làm cơ sở đề xuất biện pháp quản lý, kinh doanh phù hợp”. Đề tài được thực
hiện tại tiểu khu 58 thuộc phân khu phục hồi sinh thái Vườn Quốc gia Phú Quốc,
huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang từ tháng 04/2008 đến tháng 06/2008. Trong quá
trình thực hiện nghiên cứu, chúng tôi đã sử dụng ảnh hàng không và bản đồ nền huyện
Phú Quốc kết hợp điều tra khảo sát thực địa để xây dựng bản đồ hiện trạng và phân

chia các kiểu trạng thái rừng theo hệ thống phân loại rừng của Loetschau (1962), sử
dụng phương pháp thống kê toán học trong nghiên cứu một số đặc điểm cấu trúc trạng
thái rừng. Kết quả thu được như sau:
- Qua bản đồ hiện trạng tiểu khu 58 Vườn Quốc gia Phú Quốc cho thấy:
+ Trong tổng diện tích của tiểu khu là 1708,4 ha, diện tích đất có rừng là 1699,4
ha chiếm 99,47%, đất không có rừng hoặc chưa thành rừng có 4,4 ha chiếm 0,26% và
một phần nhỏ diện tích đất khác là 4,5 ha chiếm 0,27%.
+ Trong tổng diện tích đất có rừng 1699,4ha thì có đến 1686 ha là diện tích
rừng tự nhiên chiếm tỉ lệ 99,21% và diện tích rừng trồng 13,4 ha chiếm 0,79%.
- Các kiểu trạng thái rừng được xác định trong tiểu khu bao gồm kiểu trạng thái IIB có
diện tích 1268,1 ha chiếm 76,28%, trạng thái IIA 281,4 ha, trạng thái IIIA1 là 118,5 ha
và trạng thái IB, IC với tổng là 4,4 ha chiếm..0,26%, rừng trồng 13,4 ha chiếm 0,78 %.
- Kết quả nghiên cứu một số đặc điểm cấu trúc trạng thái IIA, IIB,IIIA2 cho thấy:
+ Trạng thái rừng IIA có cấu trúc một tầng tán, chiều cao trung bình là 10,2 m,
đường kính trung bình là 11,2 cm với trữ lượng trung bình là 69,7 m3. Nhóm loài
chiếm ưu thế trong lâm phần gồm Trâm, Ổi, Kiền kiền, Sầm ( trong tổng 18 loài) với
tổng IV = 59,52%, độ hỗn giao K=0,7, độ tàn che là 0,63 với mật độ cây tái sinh là
11094 cây/ha.
+ Trạng thái rừng IIB có cấu trúc một tầng tán chính với chiều cao trung bình là
12,5m, đường kính trung bình 16,85 cm và trữ lượng là 141 m3/ha. Nhóm loài chiếm
ưu thế sinh thái trạng thái IIB gồm có Dẻ, Trâm, Dầu nước, Vên vên, và kiền kiền

ii


(trong tổng số 29 loài) với tổng IV = 59,6%, độ hỗn giao là 0,18, độ tàn che 0,74, mật
độ cây tái sinh là 8047 cây/ha.
+ Trạng thái rừng IIIA2 có cấu trúc ba tầng tán, chiều cao của lâm phần là 13,6
m, đường kính bình quân là 17,6 cm với tổng trữ lượng là 267,5 m3/ha. Nhóm loài đặc
trưng cho trạng thái này gồm có Kiền kiền, Săng đen, Trâm, Vên vên và Thị, tổng

%IV = 56,06% (trong tổng 38 loài), độ hỗn giao 0,11, độ tàn che là 0,8, mật độ cây tái
sinh là 8906 cây/ha.
- Từ những kết quả thu đựơc, chúng tôi đề xuất một số biện pháp quản lý, bảo vệ cụ
thể:
+ Kiểm kê rừng: Cứ 5 năm tiến hành kiểm kê một lần. Kiểm kê diện tích các
loại đất, diện tích các phân khu, diện tích các kiểu rừng, diện tích các kiểu trạng thái và
kiểm kê trữ lượng rừng. Lập những ô định vị để kiểm tra định kỳ sự sinh trưởng và
phát triển của rừng theo chu kỳ 5 năm. Kiểm kê số lượng động vật, theo dõi sự biển
động của các loài động vật về số lượng và nơi sinh sống của chúng .
+ Khoanh nuôi bảo vệ, làm vệ sinh rừng, phát dây leo, thúc đẩy tái sinh tự
nhiên đối với trạng thái rừng IIA và IIB (áp dụng cho phân khu phục hồi sinh thái.
+ Khoanh nuôi bảo vệ, xúc tiến tái sinh tự nhiên kết hợp vớ tái sinh nhân tạo
đối với trạng thái rừng IIIA2.
+ Tăng cường xúc tiến tái sinh, kết hợp tái sinh tự nhiên với tái sinh nhân tạo
đối với các loài cây quý hiếm.
+ Thi hành các biện pháp phòng và chống cháy rừng.
Chúng tôi chân thành cảm ơn quý Thầy Cô, quý độc giả đã quan tâm đến
nghiên cứu của chung tôi và mong nhận được sự góp ý chân thành của quý vị để đề tài
trở nên hoàn thiện hơn.

iii


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN

i

MỤC LỤC


iv

DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT

vi

DANH SÁCH CÁC BẢNG

vii

DANH SÁCH CÁC HÌNH

viii

Chương 1: MỞ ĐẦU

1

1.1 Lý do nghiên cứu

1

1.2 Mục tiêu nghiên cứu

2

1.3 Giới hạn đề tài

2


Chương 2: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

3

2.1 Khái niệm và nguyên tắc chính trong phân chia trạng thái rừng

3

2.2 Bản đồ hiện trạng rừng tiểu khu (tỉ lệ 1/10000)

4

2.3 Tình hình nghiên cứu về cấu trúc rừng trên thế giới

5

2.4 Tình hình nghiên cứu về cấu trúc rừng ở Việt Nam

6

Chương 3: ĐẶC ĐIỂM KHU VỰC NGHIÊN CỨU
3.1 Điều kiện tự nhiên khu vực nghiên cứu:

8
8

3.1.1 Vị trí địa lý

8


3.1.2 Địa hình-Thổ nhưỡng

8

3.1.3 Khí hậu

9

3.1.4 Thủy văn

10

3.1.5 Tài nguyên rừng

11

3.1.6 Nhận xét về điều kiện tự nhiên

11

3.2 Điều kiện Kinh tế-Xã hội

12

3.2.1 Điều kiện kinh tế

12

3.2.2 Điều kiện xã hội


13

3.2.3 Nhận xét chung về kinh tế-xã hội

15

Chương 4: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

17

4.1 Nội dung nghiên cứu

17

4.2 Phương pháp nghiên cứu

17
iv


4.2.1 Công tác chuẩn bị

17

4.2.2 Công tác ngoại nghiệp

18

4.2.3 Công tác nội nghiệp


19

4.2.4 Vật liệu

22

Chương 5: KẾT QUẢ THẢO LUẬN

23

5.1 Xây dựng bản đồ hiện trạng rừng tiểu khu 58 VQG Phú Quốc

23

5.1.1 Vị trí-ranh giới

23

5.1.2 Hiện trạnh rừng tiểu khu

25

5.2 Phân chia các kiểu trạng thái rừng

26

5.2.1 Các trạng thái rừng tự nhiên

27


5.2.2 Diện tích đất chưa có rừng hoặc chưa hình thành rừng và rừng trồng

28

5.3 Một số đặc điểm cấu trúc rừng

29

5.3.1 Phân bố thực nghiệm số cây theo chiều cao (N-Hvn)

29

5.3.2 Phân bố thực nghiệm số cây theo cấp đường kính (N-D1.3)

33

5.3.3 Phân bố trữ lượng theo đường kính (M (m3) - D1.3)

39

5.3.4 Kết cấu tổ thành loài cây

44

5.3.5 Độ hỗn giao

46

5.3.6 Độ tàn che của rừng


47

5.3.7 Phân bố số cây tái sinh theo chiều cao và phẩm chất

48

5.4 Đề xuất một số biện pháp quản lý, bảo vệ và nuôi dưỡng rừng
Chương 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

52
54

6.1 Kết luận

54

6.1.1 Hiện trạng rừng và đất rừng

54

6.1.2 Các kiểu trạng thái rừng trong tiểu khu

54

6.1.3 Đặc điểm cấu trúc của các trạng thái

54

6.2 Kiến nghị


56

TÀI LIỆU THAM KHẢO

57

PHỤ LỤC

58

v


DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT

QPN6 - 1984

Quy phạm thiết kế kinh doanh rừng 1984

GDP

Thu nhập bình quân đầu người

XDCB

Xây dựng cơ bản

GTSX

Giá trị sản xuất


TTCN

Tiểu thủ công nghiệp

THPT

Trung học phổ thông

PTCS

Phổ thông cơ sở

THCS

Trung học cơ sở

VQG

Vườn quốc gia

BQL

Ban quản lý

ÔTC, ÔĐĐ

Ô tiêu chuẩn, ô đo đếm

NXB


Nhà xuất bản

ĐBSCL

Đồng bằng sông cửu long

Hvn, Hdc

Chiều cao vút ngọn và chiều cao dưới cành

C, D1.3, Dt

Chu vi, đường kính tại vị trí 1,3m, đường kính tán.

N, M, G

Số cây, trữ lượng và tiết diện ngang

DT

Hướng Đông Tây

NB

Hướng Nam Bắc

STT, PC

Số thứ tự, phẩm chất


PV, SV

Phân viện, sinh viên

vi


DANH SÁCH CÁC BẢNG
Trang
Bảng 3.1: Một số chỉ tiêu khí hậu tại Phú Quốc

9

Bảng 3.2: Giá trị sản xuất Nông – Lâm – Thủy sản huyện Phú Quốc 1995 - 2005

12

Bảng 5.1: Phân bố diện tích theo khoảnh

23

Bảng 5.2: Diện tích các loại đất

25

Bảng 5.3: Diện tích các kiểu rừng

25


Bảng 5.4: Diện tích trạng thái rừng tiểu khu 58

27

Bảng 5.5: Bảng phân bố N – Hvn (Trạng thái rừng IIA)

29

Bảng 5.6: Bảng phân bố N – Hvn (Trạng thái rừng IIB)

31

Bảng 5.7: Phân bố N – Hvn (Trạng thái rừng IIIA2)

32

Bảng 5.8: Bảng phân bố N – D1.3 (Trạng thái rừng IIA)

34

Bảng 5.9: Phân bố N – D1.3 (Trạng thái rừng IIB)

36

Bảng 5.10: Bảng phân bố N – D1.3 (Trạng thái rừng IIIA2)

37

Bảng 5.11: Phân bố Mm3 – D1.3 (Trạng thái rừng IIA)


40

Bảng 5.12: Phân bố Mm3 – D1.3 (Trạng thái rừng IIB)

41

Bảng 5.13: Phân bố Mm3 – D1.3 (Trạng thái rừng IIIA2)

42

Bảng 5.14: Tổ thành loài trạng thái IIA

45

Bảng 5.15: Tổ thành loài trạng thái IIB

45

Bảng 5.16: Tổ thành loài trạng thái IIIA2

46

Bảng 5.17: Độ hỗn giao của lâm phần theo trạng thái

47

Bảng 5.18: Phân bố số cây tái sinh (Trạng thái rừng IIA)

49


Bảng 5.19: Phân bố số cây tái sinh (Trạng thái rừng IIB)

50

Bảng 5.20: Phân bố số cây tai sinh (Trạng thái rừng IIIA2)

51

vii


DANH SÁCH CÁC HÌNH
Trang
Hình 5.1: Bản đồ hiện trạng tiểu khu 58

24

Hình 5.2: Biểu đồ phân bố N – Hvn (trạng thái rừng IIA)

30

Hình 5.3: Biểu đồ phân bố N – Hvn (trạng thái rừng IIB)

31

Hình 5.4: Biểu đồ phân bố N – Hvn (trạng thái rừng IIIA2

32

Hình 5.5: Biểu đồ phân bố N- D1.3 (trạng thái rừng IIA)


34

Hình 5.6: Biểu đồ phân bố N- D1.3 (trạng thái rừng IIB)

36

Hình 5.7: Biểu đồ phân bố N – D1.3 (trạng thái rừng IIIA2)

38

Hình 5.8: Biểu đồ phân bố Mm3 – D1.3 (trạng thái rừng IIA)

40

Hình 5.9: Biểu đồ phân bố Mm3 – D1.3 (trạng thái rừng IIB)

41

Hình 5.10: Biểu đồ phân bố Mm3 – D1.3 (trạng thái rừng IIIA2)

43

viii


Chương 1
MỞ ĐẦU
1.1 Lý do nghiên cứu
Rừng nhiệt đới là hệ sinh thái đa dạng nhất, giàu có nhất, là kho dự trữ tài

nguyên thiên nhiên sống, là thư viện của ngân hàng gen các loài thực vật và động vật
trên trái đất, là lá phổi hàng ngày hàng giờ đang chi phối các nhân tố sinh thái trên
hành tinh của chúng ta. Nhưng cũng chính nơi đây rừng bị huỷ hoại nhiều nhất, cùng
với chiến tranh, bom đạn tàn phá là việc khai thác bừa bãi, thiếu cơ sở khoa học của
con người làm cho tài nguyên rừng bị cạn kiệt, diện tích đất rừng từng ngày bị thu hẹp,
mà hậu quả để lại là hiện trạng rừng bị suy thoái, cấu trúc bị phá vỡ, các loài động thực
vật quý hiếm đần bị mất đi, ý nghĩa về bảo tồn đa dạng sinh học, phòng hộ và du lịch
sinh thái bị giảm sút. Trước nguy cơ đó, các Khu Bảo tồn thiên nhiên và các Vườn
quốc gia được thành lập là để giữ gìn và quản lý những gì còn sót lại của tài nguyên
rừng với mục đích là bảo vệ các hệ sinh thái, các loài động vật thực vật và bảo tồn
nguồn gen động thực vật phục vụ cho nghiên cứu khoa học và phát triển du lịch sinh
thái.
Vườn quốc gia Phú Quốc là một trong những Vườn quốc gia của Việt Nam có
chức năng chính là bảo tồn hệ sinh thái rừng nhiệt đới hải đảo, được thành lập ngày
08-06-2001 theo quyết định 91/2001-QĐ-TTg, sau khi được chuyển hạng từ Khu Bảo
tồn thiên nhiên Bắc đảo Phú Quốc thành Vườn quốc gia. Vườn quốc gia Phú Quốc bao
gồm địa phận khu bảo tồn thiên nhiên Bắc Đảo, núi Hàm Rồng, Gành Dầu và Cửa
Cạn. Vườn có ranh giới hành chính thuộc các xã: Gành Dầu, Bãi Thơm, Cửa Cạn và
một phần các xã Cửa Dương, Hàm Ninh, Dương Tơ và Thị trấn Dương Đông thuộc
huyện đảo Phú Quốc tỉnh Kiên Giang.
Nhằm góp phần nhỏ vào việc đưa ra các giái pháp để phục hồi hệ sinh thái, bảo
tồn đa dạng sinh học động thực vật ở Vườn quốc gia Phú Quốc, chúng tôi nhận thấy
cần thiết phải tiến hành phân chia trạng thái rừng và nghiên cứu một số đặc điểm cấu
1


trúc để đánh giá được hiện trạng rừng bởi vì những thông về tình hình sinh trưởng và
phát triển của rừng là cơ sở khoa học cho việc đưa ra các biện pháp quản lý, bảo vệ và
nuôi dưỡng rừng hợp lý tạo cho rừng phát triển bền vững đảm bảo việc bảo tồn hệ sinh
thái, bảo tồn loài, bảo tồn nguồn gen, phục vụ nghiên cứu khoa học và du lịch sinh

thái. Trong phạm vi và giới hạn của một luận văn tốt nghiệp chuyên ngành kĩ sư lâm
nghiệp, được sự đồng ý của Bộ môn Quản Lý Tài Nguyên Rừng trường Đại học Nông
Lâm TP.HCM, dưới sự hướng dẫn của Thầy Giang Văn Thắng, chúng tôi tiến hành
thực hiện đề tài: “Tiến hành phân chia trạng thái rừng tại tiểu khu 58 Vườn quốc
gia Phú Quốc làm cơ sở đề xuất biện pháp quản lý, kinh doanh phù hợp”
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
- Xây dựng bản đồ hiện trạng rừng tại tiểu khu 58 thuộc phân khu phục hồi
sinh thái Vuờn quốc gia Phú Quốc và phân chia trạng thái rừng.
- Góp phần đề xuất một số biện pháp quản lý, kinh doanh phù hợp với đối
tượng nghiên cứu.
1.3 Giới hạn đề tài
Vì thời gian nghiên cứu có hạn nên đề tài chỉ thực hiện nghiên cứu ở tiểu khu
58 thuộc phân khu phục hồi sinh thái Ban quản lý Vườn quốc gia Phú Quốc, huyện
Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.
Trong phần nghiên cứu đặc điểm cấu trúc, đề tài tập trung nghiên cứu đặc
điểm cấu trúc của các trạng thái rừng tự nhiên thuộc phân khu phục hồi sinh thái Vườn
quốc gia Phú Quốc.
Do thời gian thực hiện đề tài có giới hạn và kiến thức chuyên môn của bản
thân còn hạn chế, nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong được sự
góp ý của các Thầy Cô, các bạn sinh viên để luận văn được hoàn thiện hơn.

2


Chương 2
TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
2.1 Khái niệm và nguyên tắc chính trong phân chia trạng thái rừng
Theo Quy phạm thiết kế kinh doanh rừng 1984 (QPN6 – 84), đối với các kiểu
rừng gỗ lá rộng thường xanh và nửa rụng lá áp dụng hệ thống phân chia rừng theo bốn
nhóm trạng thái I, II, III, IV (hệ thống phân loại của Loetschau -1962) như sau:

- Nhóm kiểu I: đất không có rừng hoặc hiện tại chưa hình thành rừng, chỉ có
cây cỏ, cây bụi hoặc cây gỗ, tre nứa có độ che phủ dưới 0,3. Tuỳ theo hiện trạng nhóm
này được chia thành:
+ Kiểu IA: Trảng cỏ.
+ Kiểu IB: Trảng cây bụi.
+ Kiểu IC: Trảng cỏ, cây bụi có gỗ rải rác.
- Nhóm kiểu II: Kiểu rừng phục hồi cây tiên phong có đường kính nhỏ. Tuỳ
theo hiện trạng, nguồn gốc mà chia ra:
+ Kiểu IIA: Rừng phục hồi sau nương rẫy, đặc trưng bởi lớp cây tiên phong ưa
sáng, mọc nhanh, một tầng.
+ Kiểu IIB: Rừng phục hồi sau khai thác kiệt, gồm những quần thụ non với
những loài cây tương đối ưa sáng, thành phần loài phức tạp không đều tuổi, độ ưu thế
không rõ ràng. Vượt lên khỏi tán rừng kiểu này có thể còn sót lại một số cây của quần
thụ cũ nhưng trữ lượng không đáng kể.
- Nhóm kiểu III: Kiểu rừng thứ sinh đã bị tác động.
Các quần thụ đã bị tác động khai phá bởi con người ở những mức độ khác nhau
làm cho kết cấu của rừng ít nhiều đã có sự thay đổi khác nhau. Tùy theo mức độ tác
động và khả năng cung cấp sản phẩm mà nhóm này được chia thành hai kiểu:
+ Kiểu IIIA: Được đặc trưng bởi những quần thụ đã bị khai thác nhiều, khả
năng khai thác hiện tại bị hạn chế. Cấu trúc ổn định của rừng bị phá vỡ hoàn toàn hoặc
thay đổi về cơ bản. Kiểu này được chia làm 3 kiểu phụ:
3


Kiểu phụ IIIA1: Rừng bị khai thác kiệt quệ, tán rừng bị phá vỡ từng mảng lớn.
Tầng trên có thể còn sót lại một số cây cao to nhưng phẩm chất xấu, nhiều dây leo, bụi
rậm, tre nứa xâm lấn.
Kiểu phụ IIIA2: Rừng đã bị khai thác quá mức nhưng đã có thời gian phục hồi
tốt. Đặc trưng của kiểu này là hình thành tầng giữa vươn lên chiếm ưu thế sinh thái với
lớp cây gỗ đường kính từ 20 – 30 cm. Rừng có hai tầng trở lên, tầng trên tán không

liên tục được hình thành chủ yếu từ những cây của tầng giữa trước đây, rải rác còn một
số cây to khỏe vượt tán của tầng rừng cũ để lại.
Kiểu phụ IIIA3: Rừng đã bị khai thác vừa phải hoặc phát triển từ IIIA2 lên,
quần thụ tương đối khép kín với hai hoặc nhiều tầng. Đặc trưng của kiểu này khác với
IIIA2 ở chỗ số lượng cây nhiều hơn và đã có một số cây có đường kính lớn (>35cm) có
thể khai thác sử dụng gố lớn.
+ Kiểu IIIB: Được đặc trưng bởi những quần thụ đã bị chặt chọn lấy ra một ít
gỗ quý, gỗ tốt nhưng chưa làm thay đổi đáng kể về kết cấu ổn định của rừng, khả năng
cung cấp gỗ của rừng con nhiều, rừng giàu về trữ lượng với thành phần gỗ lớn cao
- Nhóm kiểu IV: Rừng nguyên sinh hoặc thứ sinh thành thục cho đến nay chưa
được khai thác sử dụng. Rừng có cấu trúc ổn định, nhiều tầng, nhiều cấp kính nhưng
đôi khi thiếu tầng giữa và tầng dưới. Nhóm này có hai kiểu:
+ Kiểu IVA: Rừng nguyên sinh.
+ Kiểu IVB: Rừng thứ sinh phục hồi.
- Khi áp dụng bảng phân loại này vào từng vùng phải căn cứ vào đặc trưng của
các trạng thái mà xác định các chỉ tiêu định lượng về diện ngang hay trữ lượng, độ tàn
che…
2.2 Bản đồ hiện trạng rừng tiểu khu (tỉ lệ 1/10000)
- Nội dung:
+ Địa hình: Đường bình độ.
+ Thủy văn: Mạng lưới sông suối, ao hồ…
+ Địa vật, địa danh quan trọng.
+ Ranh giới hành chính xã.
+ Các công trình kinh tế, văn hóa…

4


+ Ranh giới loại đất, loại rừng và các đơn vị phân chia khác như khoảnh, phân
khoảnh.

- Tác dụng của bản đồ:
Để thấy rõ sự phân bố hiện trạng rừng, đất đai, tình trạng chung về phân bố dân
cư và các hoạt động kinh tế trong tiểu khu nhằm phục vụ cho công tác quy hoạch, mở
mang, thiết kế kinh doanh, quản lý bảo vệ từng.
2.3 Tình hình nghiên cứu về cấu trúc rừng trên thế giới
Thuật ngữ “Cấu trúc ”đã được các nhà lâm nghiệp trên thế giới nghiên cứu sử
dụng và được xác định bằng nhiều phương pháp khác nhau phục vụ cho mục tiêu
nghiên cứu nhất định nào đó.
+ Assmann (1968) định nghĩa: “Một lâm phần hay một rừng cây là tổng thể các
cây cùng sinh trưởng và phát triển trên một diện tích tạo thành một điều kiện hoàn
cảnh nhất định và có một cấu trúc bên ngoài cũng như bên trong khác biệt với diện
tích rừng khác”.
+ Cùng quan điểm này, Richards (1952) cho rằng: “Một quần xã thực vật gồm
những loài cây có hình dạng khác nhau, dạng sống khác nhau nhưng tạo ra một hoàn
cảnh sinh thái nhất định và được sắp xếp một cách tự nhiên và hợp lý trong không
gian.
+ Theo Meyer (1852), Turnbull (1963), Rollet (1969) thì “cấu trúc” dùng để
xác định các quy luật phân bố cây thân gỗ theo đường kính hay phân bố diện ngang
thân cây theo cấp đường kính…
+ Theo Golley và cộng tác viên (1978), “cấu trúc” là phân bố sinh khối theo gỗ
thân lá.
+ Theo T.A Rabotnov (1978), “cấu trúc” quần xã thực vật đó là đặc điểm phân
bố các cơ quan, các thành phần tạo nên quần xã trong không gian và thời gian.
+ Theo Wenk (1995) khi nghiên cứu xác định cấu trúc của một loại hình rừng
nhằm mục đích không những đánh giá được hiện trạng và động thái sinh trưởng của
rừng qua các quy luật phân bố số cây theo chiều cao vút ngọn (Hvn), theo đường kính
tại vị trí 1,3 m (D1.3), theo đường kính tán (Dt), theo tổng diện ngang (G)…mà còn có
thể xác định được chính xác kích thước bình quân của lâm phần phục vụ cho công tác
điều tra quy hoạch rừng.
5



+ Theo Prodan (1952), nghiên cứu quy luật phân bố rừng, chủ yếu theo đường
kính D1.3 có liên hệ với giai đoạn phát dục của rừng và các biện pháp kinh doanh. Theo
ông, sự phân bố số cây theo đường kính có giá trị đặc trưng nhất cho rừng, đặc biệt là
rừng tự nhiên hỗn loài.
2.4 Tình hình nghiên cứu về cấu trúc rừng ở Việt Nam
Ở Việt Nam, vấn đề nghiên cứu đặc điểm cấu trúc về rừng đã được nhiều tác
giả nghiên cứu ngay từ những năm đầu thế kỉ 20. Cấu trúc hệ sinh thái rừng nhiệt đới
rất phức tạp, bao gồm sự phối trí của các quần xã sinh vật trong không gian và theo
thời gian và mối quan hệ qua lại giữa chúng.
+ Theo Phùng Ngọc Lan (1986), cấu trúc rừng là quy luật sắp xếp tổ hợp của các
thành phần cấu tạo nên quần thể thực vật rừng theo không gian và thời gian.
+ Theo Thái Văn Trừng (1970-1978) trước năm 1945 hầu như chỉ có người pháp
thực hiện các nghiên cứu về Đông Dương: P.Maurand (1943) tác giả cuốn “Lâm
nghiệp Đông Dương”; Roller, Lý Văn Hội, Neang Sam Oil (1952) tác giả cuốn
“Những quần thể thực vật Nam Đông Dương”
+ Sau năm 1945, rừng nước ta được nhiều nhà nghiên cứu lâm nghiệp trong và
ngoài nước rất quan tâm, nhưng các công trình nghiên cứu định lượng về cấu trúc rừng
tự nhiên nhiệt đới thì vẫn còn ít.
+ Năm 1945, Trần Ngũ Phương và cộng tác viên công bố tập “Bước đầu nghiên
cứu rừng miền Bắc Việt Nam”
+ Công trình nghiên cứu của Thái Văn Trừng (1961) về “Thảm thực vật rừng”,
Trần Ngũ Phương (1965) về “Bước đầu nghiên cứu rừng miền Bắc Việt Nam”, trên cơ
sở nghiên cứu và phân tích các nhân tố sinh thái phát sinh cũng như các vùng địa lý
khác nhau, các tác giả đi đến kết luận và phân loại các kiểu rừng ở miền Bắc Việt Nam
cũng như ở Việt Nam. Các tác giả trên cũng tiến hành xác định loại cấu trúc của các
kiểu rừng, song còn mang tính chất mô tả định tính, thuyết minh cho kết quả phân loại
của mình.
+ Về phân loại các trạng thái rừng miền Bắc Việt Nam trên cơ sở cấu trúc, các

đặc điểm lâm sinh và trữ lượng rừng… phải kể đến công trình nghiên cứu của
Loestchau (1962, 1964, 1966) và cho đến nay công trình nghiên cứu này vẫn được áp
dụng rộng rãi trong thực tiễn điều tra quy hoạch và điều chế rừng.
6


+ Năm 1983-1986, Nguyễn Ngọc Lung và Trương Hồ Tố đã nghiên cứu đặc
điểm cấu trúc của rừng thông 3 lá ở Lâm Đồng làm cơ sở cho việc đề xuất các biện
pháp kinh doanh. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng ở rừng tự nhiên khác tuổi do tái
sinh liên tục theo lỗ trống của rừng theo phương pháp chặt chọn, nên cấu trúc đứng
của rừng cũng có dạng phân bố giảm nhiều đỉnh, còn cấu trúc đường kính có dạng
phân bố giảm một đỉnh lệch trái.
+ Bảo Huy (1993), Đào Công Khanh (1996), đã căn cứ vào tổ thành loài cây
mục đích để phân loại rừng phục vụ cho việc xây dựng các biện pháp lâm sinh.
+ Nguyễn Hải Tuất (1986), đã sử dụng hàm phân bố giảm, phân bố khoảng cách
đều biểu diễn cấu trúc rừng thứ sinh và vận dụng hàm Poisson vào nghiên cứu cấu trúc
quần thể rừng.
+ Trần Văn Con (1991), đã sử dụng mô hình Weibull để mô phỏng cấu trúc số
cây theo cấp đường kính của rừng khộp.
+ Trần Cẩm Tú (1996) thử nghiệm hàm Weibull, hàm Meyer và hàm khoảng
cách, cuối cùng tác giả chọn hàm khoảng cách để mô phỏng vì hàm này khi kiểm tra
cho tỷ lệ chấp nhận cao nhất.
+ Công trình nghiên cứu về cấu trúc rừng ở nước ta đáng lưu ý nhất là công trình
của Nguyễn Văn Trương về “Quy luật cấu trúc rừng gỗ hỗn loài” xuất bản năm 1983.
Theo tác giả khi nghiên cứu đặc điểm lâm học của rừng phải tập trung xác định thành
phần loài cây, tìm hiểu về cấu trúc của từng loại rừng, cấu trúc đường kính qua phân
bố số cây và tổng diện ngang trên mặt đất, cấu trúc nhóm loài cây, tình hình tái sinh và
diễn thế của rừng… từ đó mới có được những kết luận lôgic cho những biện pháp xử
lý rừng có khoa học và hiệu quả, vừa cung cấp được lâm sản, vừa nuôi dưỡng và tái
sinh rừng.

Các công trình nghiên cứu về rừng tự nhiên trên thế giới và trong nước rất đa
dạng và phong phú. Trên đây mới chỉ điểm qua một số nghiên cứu về phân loại rừng,
cấu trúc rừng làm có sở và định hướng cho nghiên cứu của đề tài.

7


Chương 3
ĐẶC ĐIỂM KHU VỰC NGHIÊN CỨU
Từ mục tiêu nghiên cứu đã xác định, đề tài tiến hành thu thập thông tin về
3.1 Điều kiện tự nhiên khu vực nghiên cứu:
3.1.1 Vị trí địa lý
Huyện Phú Quốc nằm ở cực Tây-Nam vùng biển nước ta thuộc vịnh Thái Lan
với tổng diện tích tự nhiên 58.923 ha, bao gồm 40 hòn đảo, trong đó đảo Phú Quốc là
hòn đảo chính.
Đảo chính Phú Quốc có diện tích tự nhiên 56.779 ha với đường bờ biển dài
khoảng 150 km, bờ phía Bắc cách Cam-pu-chia khoảng 4 km, bờ phía Đông cách Hà
Tiên khoảng 46 km và cách Rạch Giá 115 km.
Huyện có 10 đơn vị hành chính gồm: Thị trấn Dương Đông, thị trấn An Thới
và các xã: Cửa Cạn, Cửa Dương, Hàm Ninh, Dương Tơ, Hòn Thơm, Bãi Thơm, Thổ
Châu và Gành Dầu. Với vị trí địa lý riêng biệt, lại phân bố trên một phạm vi lãnh hải
rộng lớn, huyện Phú Quốc thực sự có một vai trò hết sức quan trọng về an ninh quốc
phòng và phát triển kinh tế xã hội.
Vườn quốc gia Phú Quốc nằm tại đảo Phú Quốc phía Tây nam Việt Nam, trải
dài từ 10012’ đến 10027’ vĩ bắc và từ 103050’ đến 104004’ kinh đông.
Vườn quốc gia bao gồm khu bảo tồn thiên nhiên Bắc đảo, khu vực núi Hàm
Rồng, Gành Dầu và Cửa Cạn. Vườn có ranh giới hành chính thuộc các xã: Gành Dầu,
Bãi Thơm, Cửa Cạn và một phần các xã Cửu Dương, Hành Ninh, Dương Tơ, và thị
trấn Dương Đông thuộc huyện đảo Phú Quốc tỉnh Kiên Giang.
3.1.2 Địa hình-Thổ nhưỡng

Tất cả các đảo của huyện Phú Quốc có dạng địa hình chủ yếu là đồi núi. Riêng
đảo Phú Quốc, về tổng quát có thể chia địa hình thành 2 vùng với các đặc trưng chính
sau:

8


Vùng Bắc Đảo có quy mô diện tích khoảng 40.000 ha, trên 70% diện tích là núi
(độ dốc bình quân 25-300), dưới 30% diện tích là đồi thấp và các dải đất tương đối
bằng hoặc lượn sóng. Nhìn chung cao độ thấp dần theo hướng từ Bắc xuống Nam và
từ Đông sang Tây. Dãy núi cao nhất là đỉnh núi Chúa 565 m và nhiều dãy núi thấp
khác.
Vùng Nam Đảo có diện tích khoảng 16.700 ha, bao gồm nhiều núi thấp xen kẽ
các dải đất tương đối bằng và thấp dần theo hướng từ Đông–Bắc xuống Tây–Nam với
độ dốc dưới 15%.
3.1.3 Khí hậu
Phú Quốc nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa mang tính chất xích đạo,
nhưng bị chi phối mạnh bởi các quy luật của biển nên ôn hòa hơn so với các huyện
trong đất liền, cụ thể:
Bảng 3.1: Một số chỉ tiêu khí hậu tại Phú Quốc
Trạm Phú

Chỉ tiêu

Quốc

1. Nhiệt độ trung bình (oC)

Ghi chú


27.1

2. Lượng mưa trung bình

3037

(mm)
3. Số ngày mưa trung bình

174

(ngày/năm)
4. Ẩm độ trung bình (%)

83.3

5. Tốc độ gió trung bình (m/s)

3.9

8 tháng/ 6 tháng

31,7m/s /-17m/s

(Nguồn: Trạm khí tượng thủy văn Phú Quốc)
Nhiệt độ cao đều trong năm (trung bình 27,0C), tháng 4 nóng nhất (nhiệt độ
trung bình 28,30C) và tháng 1 thấp nhất (nhiệt độ trung bình 25,50C). Nắng nhiều
(trung bình 2.445 giờ/năm, 6,7 giờ/ngày), khá thuận lợi để cây trồng sinh trưởng - phát
triển tốt, cho năng suất và chất lượng sản phẩm cao.
Mưa là nguồn sinh thủy duy nhất nên có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với sản

xuất và đời sống của đảo. Lượng mưa bình quân năm lớn (3.037 mm) và phân bố theo
mùa rõ rệt, trong đó:
9


Mùa mưa kéo dài hơn các huyện khác trong tỉnh và toàn ĐBSCL (8 tháng – từ
tháng 4 đến tháng 11) và chiếm 90% lượng mưa cả năm. Trong các tháng mưa nhiều
thường ảnh hưởng đến kinh doanh du lịch và gây tình trạng ngập cục bộ ở các khu vực
trũng như khu vực ấp Cây Bến, Đồng Tràm Cửa Cạn, Lũng ba gà,… mức ngập thường
dưới 1 m, thời gian ngập 5-10 giờ.
Ngược lại, trong các tháng mùa khô (12-3), do lượng mưa không đáng kể (chỉ
chiếm 10% lượng mưa năm) đã gây tình trạng khô hạn cho cây trồng và thiếu nước
cho sinh hoạt ở một số khu vực.
Có hai hướng gió chính thay đổi trong năm: Gió mùa Đông – Bắc thịnh hành
vào mùa khô (từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau), Gió Tây – Nam thịnh hành vào mùa
mưa (từ tháng 5 đến tháng 10),
Tóm lại, so với các huyện trong đất liền, huyện Phú Quốc có chế độ nhiệt ôn
hòa, lượng mưa lớn và thời gian mưa dài hơn nên mức độ khô hạn vào mùa khô nhẹ
hơn. Nhưng tốc độ gió mạnh hơn, nhất là khu vực phía Nam Dương Tơ, đã gây tác hại
không nhỏ đến sản xuất và sinh hoạt của nhân dân trên đảo.
3.1.4 Thủy văn
Chế độ thủy văn ở Phú Quốc có liên quan chặt chẽ với chế độ mưa, gió, đặc
điểm địa hình và thủy triều, trong đó có một số đặc điểm nổi bật như sau:
- Tình trạng ngập lũ: Do lượng mưa lớn, cộng với địa hình dốc nên nước tập
trung nhanh, cửa sông rạch hẹp và lại bị bồi lấp nên nước rút không kịp đã gây ra tình
trạng ngập lũ. Lũ thường xuất hiện vào tháng 8, thời gian duy trì lũ từ 3-5 ngày.
- Thủy triều: Phú Quốc nằm trong vùng biển thuộc vịnh Kiên Giang, có chế độ
nhật triều không đều, biên độ dao động thấp (từ 0,7-1,2 m). Phú quốc có hệ thống sông
suối khá dày. Tuy nhiên các sông suối này ngắn, dốc và lưu vực nhỏ, nên thủy triều tác
động vào các sông suối không xa.

- Tình trạng xâm nhập mặn ở cửa sông: Thời kỳ mặn xâm nhập vào sâu trong
sông suối từ tháng 12 đến tháng 4, trùng với thời kỳ nước của các sông suối ở mức
thấp, cũng là thời kỳ hoạt động mạnh của gió mùa Đông – Bắc và thời kỳ triều cường
nhất trong năm. Thời điểm mặn xâm nhập sâu nhất là tháng 2- 3, tại sông Cửa Dương
và Cửa Cạn 7 km.

10


3.1.5 Tài nguyên rừng
Theo kết quả phân loại và đánh giá của Phân viện Điều tra Quy hoạch rừng II:
Diện tích đất có rừng của huyện hiện đang chiếm trên 70% diện tích tự nhiên, trong đó
chủ yếu là rừng tự nhiên (chiếm 98,23%), rừng trồng không đáng kể (chỉ chiếm
1,77%). Trong rừng tự nhiên, rừng lá rộng chiếm 86,76%, rừng tràm chiếm 11,26%,
rừng ngập mặn chiếm tỉ trọng thấp (0,21%).
Vườn quốc gia có diện tích tự nhiên hơn 32.000 ha chiếm 54,2% diện tích đảo
được quy hoạch thành 3 phân khu: khu bảo vệ nghiêm ngặt 8.786 ha, phân khu phục
hồi sinh thái 22.603 ha, phân khu hành chính, dịch vụ và nghiên cứu khoa học 33 ha.
Ngoài ra nơi đây còn có vùng đệm khoảng 20.000 ha với nhiều hệ sinh thái quý hiếm
như rừng cây gỗ lớn họ đậu, rừng tràm tập trung, rừng Lan rải rác xen lẫn với đồng cỏ
tranh.
Vườn quốc gia Phú Quốc rất đa dạng về tài nguyên sinh vật: Về thực vật có 529
loài thực vật bậc cao bao gồm 155 loài Thảo mộc có giá trị cao và 23 loài Lan.
Động vật rừng có trên 400 loài gồm các loại thú, chim, bò sát, ếch nhái. Thú lớn
trên đảo ít, chỉ có Nai, Cầy, Khỉ vàng, Vượn tay trắng, Sóc chân vàng, Sóc đỏ, Cá sấu
nước ngọt,... trong đó Vượn tay trắng, Cá sấu nước ngọt được Nhà nước xếp vào danh
sách động vật quý hiếm được bảo vệ nhưng đang có nguy cơ bị tuyệt chủng.
Vườn quốc gia Phú Quốc có thể sánh ngang với rất nhiều điểm du lịch đảo khác
trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Rừng Phú Quốc có ý nghĩa sống còn trong
việc giữ nguồn nước cho đảo và cảnh quan du lịch hơn là giá trị kinh tế đơn thuần của

nó. Ở chừng mực nào đó, rừng Phú quốc còn như một bảo tàng gene, có ý nghĩa trong
việc lập các khu bảo tồn, khu du lịch sinh thái cũng như phục vụ công tác nghiên cứu
khoa học cung cấp nguồn giống quý hiếm.
3.1.6 Nhận xét về điều kiện tự nhiên
Phú Quốc có một vị trí địa lý cực kỳ quan trọng trong tuyến phòng thủ an ninh
quốc phòng của vùng biển biên giới Tây Nam nước ta. Đồng thời cũng là nơi có vị trí
và mặt bằng thuận lợi cho hình thành các khu du lịch, dịch vụ tầm cỡ quốc tế.
Khí hậu ôn hòa, lượng mưa rất lớn, nguồn nước ngầm trên các đảo khá dồi dào,
sông rạch có nhiều vị trí thuận lợi để xây dựng các hồ chứa nước phục vụ cho yêu cầu
sinh hoạt và phát triển kinh tế.
11


Diện tích rừng tự nhiên còn nhiều, tài nguyên động thực vật còn phong phú và
nhiều hệ sinh thái quý hiếm phù hợp cho việc bảo tồn, nghiên cứu khoa học và phát
triển du lịch sinh thái.
Tuy nhiên, do tách biệt với đất liền và rất nhạy cảm với thay đổi môi trường nên
cần đặc biệt coi trọng bảo vệ môi trường. Địa hình phần lớn là núi cao, nguồn sinh
thủy hạn chế, độ phì nhiêu đất đai thấp nên ít thuận lợi cho việc quản lý bảo vệ và nuôi
dưỡng rừng cũng như ít thuận kợi cho việc đầu tư phát triển nông nghiệp với quy mô
lớn phục vụ cho đời sống người dân trên đảo.
3.2 Điều kiện Kinh tế-Xã hội
3.2.1 Điều kiện kinh tế
Kinh tế phú quốc phát triển rất chậm trong thời kỳ 1996 – 2000, nhưng khôi
phục rất nhanh trong thời kỳ 2001 – 2005 nhờ chính sách mở cửa thu hút đầu tư phát
triển mạnh du lịch và dịch vụ, kéo theo các ngành khác phát triển, trong đó có nhiều
ngành chuyển dịch theo hướng phụ thuộc ngày càng nhiều hơn với ngành kinh tế chủ
đạo là du lịch – dịch vụ. GDP bình quân đầu người tăng 8,8%/năm đến năm 2005 đã
đạt gần 520 USD/người (theo gía so sánh 1994).
Tỷ trọng Nông – Lâm – Ngư nghiệp giảm liên tục từ 55,0% năm 1995 xuống

còn 37,4% năm 2004, tương ứng tỉ trọng công nghiệp – xây dựng cơ bản (XDCB)
giảm từ 33,7% xuống 30,0% và dịch vụ tăng rất nhanh từ 11,3% lên 32,6%.
Giá trị sản xuất (GTSX) ngành Nông – Lâm – Thủy sản suy giảm trong thời kỳ
1996 – 2000 và tăng khá nhanh trong thời kỳ 2001-2005.
Bảng 3.2: Giá trị sản xuất Nông – Lâm – Thủy sản huyện Phú Quốc 1995 - 2005
Chỉ tiêu
Năm

GTSX các năm (triệu đồng)

Tăng bình quân (%/năm)

1995

2000

2005

1996-2000

2000-2005

a. Nông nghiệp

22.724

39.240

76.430


11,5

14,3

b. Lâm nghiệp

90.118

24.780

19.752

-22,8

-4,4

c. Hải sản

197.307 171.232 200.256

-2,8

3,2

Nông-Lâm-Thủy sản

310.149 235.252 296.438

-5,4


4,7

(Nguồn: phòng thống kê huyện Phú Quốc)

12


Ngành Công nghiệp và Xây dựng là ngành sản xuất lớn thứ 2 sau ngành hải
sản. Ngành Công nghiệp – XDCB tăng không đáng kể ở thời kỳ 1996 – 2000
(1,3%năm), nhưng tăng mạnh trong 4 năm gần đây (14,4% năm) cùng với dòng vốn
đầu tư đổ vào huyện đảo, xây dựng phát triển, công nghiệp chế biến mở rộng quy mô
sản xuất, các ngành sản xuất vật liệu xây dựng, thủy sản đông lạnh, chế biến hải sản
truyền thống đều tăng khá.
Năm 2005 đạt giá trị sản xuất khoảng 200 tỷ đồng và đóng góp 30% vào tổng
GDP toàn huyện. Sản phẩm công nghiệp chế biến chủ yếu và nổi tiếng là nước mắm
đạt khoảng 8 triệu lít năm 2005, cá khô 738 tấn, mực khô 500 tấn, tôm đông lạnh
1.400 tấn, v.v…
Năm 2005, Phú Quốc có trên 750 cơ sở công nghiệp (chế biến hải sản, chế biến
gỗ, đóng sửa tàu thuyền, khai khoáng…). Phần lớn các cơ sở này có quy mô nhỏ - cá
thể, trong đó có 103 cơ sở nước mắm. Một số cơ sở lớn nằm trong ngành chế biến tôm
khô và mực đông lạnh.
3.2.2 Điều kiện xã hội
- Dân số: Năm 2005 dân số của đảo Phú Quốc là 82.898 người. Mật độ dân số
khoảng 140 người/km2. Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên giảm từ 1,82% năm 2002, xuống
còn 1,5 năm 2005 (vẫn là tỷ lệ cao trong tỉnh).
- Lực lượng lao động: Có 44,6 ngàn người trong độ tuổi lao động chiếm 59%
dân số trong đó lao động đang làm việc có khoảng 35 ngàn người. Lao động ngành
thủy sản nhiều nhất gần 12 ngàn lao động, nông lâm nghiệp trên 7 ngàn lao động,
Công nghiệp- tiểu thủ công nghiệp (TTCN) khoảng 3 ngàn lao động. Lao động trong
ngành dịch vụ trên 5 ngàn lao động. Hiện có trên 700 lao động trực tiếp phục vụ trong

các cơ sở khách sạn, nhà nghỉ.
Chất lượng lao động tại Phú Quốc ở mức trung bình của vùng Đồng bằng Sông
Cửu Long và đa số là lao động phổ thông
Về cơ cấu lao động xã hội, lao động ngành Hải sản chiếm tỉ trọng cao nhất
(40%), lao động ngành Nông – Lâm nghiệp chỉ chiếm 18%, lao động các ngành khác
chiếm 42%. Bình quân 1 lao động nông nghiệp có khoảng 1,0 ha đất nông nghiệp là
mức cao so với cả nước nói chung và Kiên Giang nói riêng.

13