C QUAN H P TÁC QU C T NH T B N (JICA)
B NÔNG NGHI P VÀ PTNT-N

C C NG HÒA XHCN VI T NAM

D án H tr Dân làng Qu n lý R ng B n v ng
Tây Nguyên,Vi t Nam

Báo cáo Hoàn thành

Tháng 10/2008

Hi p H i T V n Lâm Nghi p H i Ngo i Nh t B n (JOFCA)



t nh Kon Tum

Thôn N c Nót,
xã Ng c Tem

huy n Kon Plong
Thôn Kon K Tau,
xã P Ê

Thôn Tu Ro Bang,
xã k Koi
Thôn Vichiring,
xã Hi u

huy n Kon R y

Làng Kon Túc,
xã k Pne

huy n Kon Plong, Kon R y

t nh Kon Tum

B n đ đ a đi m d án


N i dung c a Báo Cáo
Gi i thi u················································································································································· 1
1. B i c nh c a D án ····························································································································· 2
1.1 B i c nh đ xu t································································································································ 2
1.2 M c tiêu D án·································································································································· 2
1.3 Ph m vi ho t đ ng c a D án ········································································································· 3
2. Ph

ng pháp th c hi n························································································································ 5

2.1 Mô hình và đ u vào··························································································································· 5
2.2 C u trúc c a ch

ng trình H tr dân làng ······················································································· 7

2.3 Bi u đ phát tri n c a các ho t đ ng ································································································ 7
3. K t qu d án ······································································································································ 9
3.1 Vi c th c hi n k ho ch c i thi n sinh k t i m i thôn mô hình ······················································· 9
3.1.1 Vi c th c hi n k ho ch canh tác b n v ng ··············································································· 9

3.1.2 K ho ch t p hu n k thu t······································································································· 45
3.2 Th c hi n k ho ch nâng cao n ng l c ··························································································· 50
3.3 H tr nâng cao n ng l c ti p th cho dân làng··············································································· 51
3.4 Th c hi n khóa giáo d c v môi tr

ng·························································································· 54

3.5 Th c hi n t p hu n qu n lí r ng có s tham gia c a c ng đ ng (CFM) ········································· 55
3.6 Theo dõi, giám sát D án ················································································································ 61
3.7 ánh giá v s tham gia/ công tác xã h i hóa················································································· 66
3.8 Các h i ngh chuyên đ m r ng cho các thôn khác ······································································· 70
3.9 Vi c l p d th o k ho ch gi m nghèo t i các thôn khác································································ 73
3.10 T p hu n RECOFTC ····················································································································· 75
3.11 H p JCC và H i th o t ng k t······································································································· 76
4. L ch th c hi n các ho t đ ng (K t qu ) ···························································································· 81
5. Thay đ i ma tr n thi t k d án (PDM) ···························································································· 84
6. H s đ u vào···································································································································· 91
6.1 H s chuyên gia····························································································································· 91
6.2 H s thi t b c a d án··················································································································· 95
6.3 H s mua s m ································································································································ 97
7.

u ra c a d án································································································································ 98

i


8. B máy đ qu n lý và th c hi n D án t t h n··············································································· 101
8.1 Phân công nhi m v cho Xúc tác viên xã (CF) t i làng m u ························································ 101
8.2 Vi c hình thành Ban Phát tri n thôn (VDB)·················································································· 101

8.3 Vi c đ a vào H th ng Ngân hàng V t nuôi (Gi i thi u ngân hàng v t nuôi)······························ 102
8.4 Theo dõi, giám sát D án b ng vi c t ch c các cu c h p/ h i th o đ nh k ······························· 102
8.5 Vi c đ a vào hình th c Theo dõi Giám sát có s tham gia ··························································· 103
9. ánh giá d án ································································································································ 104
9.1 Thành t u ······································································································································ 104
9.2 Tính hi u qu ································································································································· 106
9.3 Tác đ ng········································································································································ 109
9.4 Tính b n v ng ······························································································································· 112
9.5 M c đ thành qu và nh ng v n đ quan tâm trong thi t l p thôn mô hình ································· 116
10. Bài h c kinh nghi m ····················································································································· 120
10.1 Bài h c kinh nghi m d

i góc đ đi u ki n t nhiên và k thu t················································ 121

10.2 Bài h c kinh nghi m t góc đ kinh t -xã h i ············································································ 126
10.3 Bài h c kinh nghi m t góc đ qu n lí ······················································································· 130
10.4 Bài h c kinh nghi m t góc đ t ch c······················································································· 134
11.

xu t và ki n ngh ······················································································································ 138

ii


Ph l c
1. Danh sách cá nhân tham gia ho t đ ng canh tác b n v ng

t ng thôn m u, t ng n m và t ng ho t

đ ng

2. Ngân hàng v t nuôi

m i thôn m u

3. Báo cáo v khóa t p hu n h tr nâng cao n ng l c ti p c n th tr
4. Ý ki n v ph

ng th c ti p th m i t i các thôn m u n i th c hi n t p hu n ti p th

5. Báo cáo v khóa giáo d c nh n th c v môi tr

ng cho ng

6. Báo cáo v khóa t p hu n CFM
7. K ho ch CFM 5 n m t i thôn Vichiring
8. K ho ch CFM n m 2008 t i thôn Vichiring
9. Qui

ng

c b o v và phát tri n r ng t i thôn Vichiring

10. K t qu đánh giá có s tham gia theo nhóm
11. K ho ch c i thi n sinh k cho 10 thôn khác
12. K ho ch ho t đ ng n m 2008
13. K t qu kh o sát tính hi u qu c a các ho t đ ng d án
14. K t qu kh o sát tính b n v ng c a các ho t đ ng d án

iii


il n


Hình nh
Hình 2.1.1 Mô hình đ u vào···················································································································· 5
Hình 2.2.1 S đ c a ch

ng trình h tr dân làng ················································································ 7

Hình 2.3.1 Bi u đ phát tri n công vi c/các ho t đ ng ·········································································· 8
Hình 4.1

L ch th c hi n cho t ng ho t đ ng······················································································ 82

Hình 6.1.1 L ch chuyên gia Nh t làm vi c···························································································· 94
B ng
B ng3.1.1 S h dân tham gia các ho t đ ng SFP - theo thôn······························································ 10
B ng3.1.2 T ng s các h tham gia các ho t đ ng SFP - theo ho t đ ng············································· 11
B ng3.1.3 S ho t đ ng đã th c hi n

các thôn mô hình ···································································· 12

B ng3.1.4 Các ho t đ ng nông nghi p đ
B ng3.1.5 Tóm t t các đ t t p hu n đ

c kh i đ u trong n m 2008 ··············································· 12

c t ch c trong quá trình th c hi n d án ····························· 46

B ng3.2.1 Danh sách các khóa t p hu n v nâng cao n ng l c ···························································· 50

B ng3.3.1 Danh sách các l p đào t o nâng cao n ng l c ti p th ························································· 52
B ng3.3.2 N i dung đào t o v marketing cho dân làng ······································································ 53
B ng3.4.1 Danh sách các khóa giáo d c ý th c v môi tr

ng ···························································· 55

B ng3.5.1 Danh sách các ho t đ ng v CFM ······················································································· 55
B ng3.5.2 Ch

ng trình chi ti t “T p hu n c m tay ch vi c các k n ng lâm nghi p v khai thác

ch n ” ···················································································································································· 58
B ng3.5.3 Ch

ng trình chi ti t “T p hu n k thu t lâm sinh trong phát tri n lâm s n ngoài g và làm

giàu r ng”·············································································································································· 60
B ng3.5.4 Ch

ng trình chi ti t “H i ngh chuyên đ m r ng v CFM ” ·········································· 61

B ng3.6.1 Ph

ng pháp theo dõi giám sát D án ················································································· 65

B ng6.1.1 Trách nhi m công vi c c a m i chuyên gia trong su t quá trình công tác ·························· 91
B ng6.2.1 Danh sách thi t b ················································································································ 95
B ng6.3.1 Ngân sách và thanh toán do phía Nh t b n cung c p··························································· 97
B ng9.3.1 M c đ m r ng t các thôn mô hình sang các thôn khác ················································ 111
B ng9.4.1 Tính b n v ng c a các ho t đ ng đ


c dân làng th c hi n và các ho t đ ng··················· 113

B ng9.4.2 Kh o sát tính kh thi c a vi c m r ng các ho t đ ng theo đ n v thôn và ho t đ ng······ 114

iv


Các t vi t t t
ADB

Ngân hàng phát tri n châu á

APO

K ho ch th c hi n hàng n m

CAP

L p k ho ch hành đ ng c ng đ ng

CBP

K ho ch xây d ng n ng l c

CDP

K ho ch phát tri n xã

CFM


Qu n lý r ng c ng đ ng

CPC

U ban nhân dân xã

S NN&PTNT

S nông nghi p và phát tri n nông thôn

CLN

C c lâm nghi p

S TN&MT

S tài nguyên và môi tr

DPC

U ban nhân dân huy n

S KH& T

S k ho ch và đ u t

ED

Phòng kinh t


EU

C ng đ ng Châu Âu

FPMB

Ban qu n lý các d án Lâm Nghi p

FPU

ng

n v ki m lâm

FSSP

Ch

ng trình h tr l nh v c Lâm Nghi p

JBIC

Ngân hàng h p tác qu c t Nh t B n

JCC

y ban đi u ph i chung

JFY


N m tài khoá Nh t B n

JICA

C quan h p tác qu c t Nh t B n

KfW

Kreditanstalt fuer Wiederauf

LIP

K ho ch Phát Tri n Sinh K

B NN&PTNT

B Nông Nghi p & Phát Tri n Nông Thôn

M&E

Theo dõi & ánh giá

M/M

Biên b n h p

B KH& T

B K Ho ch &


NGO

T ch c phi chính ph

OJT

T p hu n c m tay ch vi c

UBND

UBND

PDM

Bi u đ d án

PLA

Hành đ ng và h c có s tham gia

PO

K ho ch th c hi n

PPC

U ban nhân dân t nh

PRA


uT

ánh giá nhanh nông thôn có s tham gia

PTD

Phát tri n k thu t có s tham gia

R/D

Biên b n th o lu n

v


SFP

K ho ch canh tác b n v ng

CCLN

Chi c c Lâm Nghi p

TOT

T p hu n cho t p hu n viên

RECOFTC


Trung Tâm T p Hu n Lâm Nghi p C ng

VDB

Ban Phát Tri n Thôn

VDP

K ho ch phát tri n thôn

VSP

Ch

WB

Ngân hàng th gi i

5MHRP:

Ch

ng trình h tr dân làng
ng trình tr ng m i 5 tri u ha r ng

vi

ng Vùng Châu Á và Thái Bình D

ng



Gi i thi u
Báo cáo cu i k nói rõ h n v các ho t đ ng trong các n m c a d án “H tr dân làng qu n lý r ng
b n v ng t i Tây nguyên” (sau đây g i là “D án”), th c hi n

n

c C ng Hòa Xã H i Ch Ngh a

Vi t Nam trong ba n m và ba tháng, k t tháng Sáu n m 2005, phù h p v i R/D và M/M mà Nhà
N

c liên quan là Chính ph N

c C ng Hòa xã H i ch ngh a Vi t Nam và V n phòng JICA Vi t

Nam đã th a thu n, ký và trao đ i vào tháng T n m 2005.

1


1. B i c nh c a D án.
B i c nh đ xu t

1.1
N m

phía Nam dãy Tr


ng S n, Tây Nguyên là m t khu v c quan tr ng chi m m t trong nh ng

vùng có di n tích r ng t nhiên r ng l n nh t Vi t Nam. Qu n lý r ng b n v ng có th đ
m t v n đ chính tr quan tr ng

Vi t Nam. Tuy nhiên, do lâm tr

c coi là

ng có trách nhi m qu n lý r ng

khu v c này thi u k ho ch hành đ ng đ qu n lý r ng b n v ng nên r t c n thi t ph i xây d ng m t
k ho ch qu n lý r ng và th c hi n k ho ch. D a trên th c t này và theo yêu c u c a Chính ph Vi t
Nam, m t nghiên c u phát tri n (Nghiên c u Ti n kh thi v K ho ch Qu n lý Lâm nghi p t i Tây
Nguyên c a N
đã đ

c C ng hoà Xã h i Ch ngh a Vi t Nam, t đây tr đi g i là Nghiên c u Phát tri n)

c th c hi n

t nh Kon Tum t i Tây Nguyên trong vòng hai n m m t tháng, b t đ u t tháng 2-

2000, nh m đ a vào qu n lý r ng b n v ng t i đây. Theo Nghiên c u Phát tri n này, khu v c cho tác
nghi p lâm nghi p đ

c xác đ nh t kho ng 230,000 ha đ t trong huy n Kon Plong c thu c t nh Kon

Tum, d a trên phân tích k t qu kh o sát tài nguyên r ng, kh o sát tình hình kinh doanh c a 6 Lâm
tr


ng, đi u tra kinh t -xã h i và đi u tra đa d ng sinh h c trong huy n. Qui ho ch qu n lý r ng đã

đ

c l p, bao g m không nh ng qui ho ch v lâm sinh và và khai thác mà còn g m c ch

h tr ng

i dân b n, b o v đ ng v t hoang dã và b o t n c ng nh ch

th ch . Ngoài ra, trong s 6 Lâm tr
và Nghiên c u Phát tri n đã đ

ng, m t Lâm tr

ng (Lâm tr

ng trình

ng trình nâng cao n ng l c

ng Mang La) c ng đã đ

c ch n

c th c hi n v i t cách là khu v c mô hình.

Theo các đ xu t trong Nghiên c u Phát tri n, t nh Kon Tum đã nh n th y các ho t đ ng du canh c a
ng


i dân b n là y u t ch y u gây ra suy thoái r ng và do đó c n ph i có bi n pháp gi m thi u b ng
ng các ho t đ ng s n xu t khác nh m qu n lý r ng m t cách b n v ng. Tuy nhiên, các

cách t ng c

c quan chính quy n
thay th đ
ngh đ

t nh Kon Tum có ít kinh nghi m h tr phát tri n các ho t đ ng s n xu t có th

c du canh và còn thi u ngu n l c k thu t và nhân l c. Do đó, Chính ph Vi t Nam đã đ

c có m t d án h p tác k thu t đóng góp vào thi t l p c s qu n lý lâm nghi p b n v ng

thông qua h tr các ho t đ ng s n xu t thay th , t o ngu n thu nh p đ gi m thi u du canh t i t nh
Kon Tum. áp ng yêu c u này, C quan H p tác Qu c t Nh t B n (JICA) đã c hai chuyên gia
ng n h n đ n làm vi c t tháng 3 đ n tháng 5 n m 2004 và đã chu n b m t k ho ch d th o c s
cho m t d án d a trên kh o sát hi n tr

ng và trao đ i v i các bên h u quan Vi t Nam. Sau khi có

k t qu kh o sát c a hai chuyên gia này, JICA đã c m t phái đoàn đánh giá kh o sát sang làm vi c
vào tháng 11 n m ngoái và c ng đã trao đ i v d th o k ho ch c s cho d án. Sau đó JICA đã ký
v i Chính ph Vi t Nam m t B n Ghi nh (R/D) và đ t đ

c tho thu n v th c hi n d án trong 3

n m 3 tháng b t đ u t tháng 6/2005.


1.2 M c tiêu D án
M c tiêu c a d án là gi i thi u các ph

ng th c s n xu t ti n b trong nông nghi p, lâm nghi p, ch n

nuôi và c i thi n n ng xu t và hi u qu c a nh ng ho t đ ng s n xu t hi n t i qua đó gi m s ph
thu c c a ng

i dân vào các ho t đ ng đ t r ng làm n

ng r y trong khu v c núi r ng Tây Nguyên,

góp ph n qu n lý r ng b n v ng. Ngoài ra, d án đã chu n b ti n đ cho vi c nhân r ng đ u ra c a d

2


án thông qua các ho t đ ng t i các thôn mô hình. Chính ph vi t Nam có th tri n khai các ho t đ ng
đ nhân r ng các mô hình thành công c a d án đ n các khu v c khác sau khi d án k t thúc.
“M c tiêu dài h n”, “M c tiêu t ng th ", “M c đích d án” và “Các đ u ra c a d án” đ

cđ c p

trong PDM nh sau,
(1) M c tiêu Dài h n
Áp l c lên tài nguyên r ng do ho t đ ng du canh c a ng

i dân b n trong t nh Kon Tum đ


c

gi m thi u.
(2) M c tiêu T ng th
1) Các mô hình thành công

n m thôn mô hình đ

2)

hai huy n có 5 thôn mô hình đ

i s ng ng

i dân b n

c nhân r ng ra các thôn khác trong hai huy n
c c i thi n

(3) M c đích D án
Các ho t đ ng nông nghi p, lâm nghi p, ch n nuôi và nông-lâm nghi p t i các thôn mô hình đ oc
c i thi n.
(4)

u ra
1) Ki n th c và k n ng c a ng
nghi p đ

i dân b n v nông nghi p, lâm nghi p, ch n nuôi và nông-lâm


c c i thi n.

2) N ng l c cán b chính ph trong th c hi n và qu n lý các D án c i thi n sinh k đ

c nâng

cao.
3) N ng l c c a ng
đ

i dân b n v ti p th các s n ph m nông nghi p, lâm nghi p, và ch n nuôi

c nâng cao.

4) Ki n th c c a ng

i dân b n và cán b chính ph v s d ng r ng và đ t b n v ng đ

c nâng

cao.
5) Chu n b đ nhân r ng k t qu D án sang các vùng khác.

1.3 Ph m vi ho t đ ng c a D án
D án s đ

c th c hi n trong ba n m ba tháng. Các ho t đ ng tri n khai t ng n m đ

c trình bày sau


đây:
Các công vi c sau đây ch y u đ

c tri n khai trong n m đ u t tháng 6 2005 đ n tháng3/ 2006,

1) Thu th p/ phân tích các tài li u, thông tin hi n có, 2) Chu n b Báo cáo kh i đ ng, 3) Th o lu n v
D án v i các c quan h u quan, 4) Ti n hành kh o sát d li u c s , 5) Chu n b Ch

ng trình h tr

dân làng (K ho ch C i thi n sinh k và K ho ch Xây d ng n ng l c), 6) Giám sát, ch đ o vi c th c
hi n h p đ ng ph trong ch

ng trình h tr dân làng,, 7) T ch c các H i ngh

y Ban

i u Ph i

chung, 8) Chu n b Báo cáo ti n đ .
Công vi c sau đây ch y u đ

c tri n khai trong n m th hai t tháng 4/ 2006 đ n tháng 3/ 2007,

3


1) Th o lu n v D án v i các t ch c liên quan, 2) Th c hi n ch
d n và giám sát h p đ ng ph th c hi n nghiên c u th tr


ng trình h tr dân làng, 3) H

ng, 4) Th c hi n giáo d c môi tr

ng

ng, 5)

Th c hi n ho t đ ng truy n thông đ i chúng, 6) Chu n b báo cáo ti n đ .
Công vi c sau đây ch y u đ

c tri n khai trong n m th ba b t đ u t tháng 4/ 2007 đ n tháng 3/

2008:
1) Th o lu n v D án v i các t ch c có liên quan, 2) Tri n khai th c hi n ch
ng
tr

i dân, 3) H tr t ng c

ng n ng l c th tr

ng trình h tr cho

ng, 4) Th c hi n khoá t p hu n v giáo d c môi

ng, 5) Tri n khai các ho t đ ng t p hu n v Qu n lý r ng c ng đ ng, 6) T ch c h i th o m r ng

đ n các thôn b n khác, 7) Chu n b b n k ho ch s b v vi c c i thi n sinh k cho các thôn khác, 8)
Giám sát và đánh giá, 9) Tri n khai ho t đ ng PR, 10) T ch c h i ngh U ban đi u ph i, 11) Chu n

b báo cáo ti n đ .
Các n i dung công vi c sau đây ch y u đ

c tri n khai trong n m th t , b t đ u t tháng 4/ 2008

đ n tháng 9/ 2008,
1) Th o lu n v D án v i các c quan h u quan, 2) Th c hi n Ch
tr t ng c

ng n ng l c ti p c n th tr

ng trình H tr Dân làng, 3) H

ng, 4) Th c hi n t p hu n v Qu n lý r ng c ng đ ng, 5) T

ch c các h i ngh chuyên đ m r ng cho các làng khác, 6) Chu n b b n th o K ho ch C i thi n sinh
k

các làng khác, 7) Theo dõi, đánh giá, 8) Th c hi n các ho t đ ng PR, 9) T ch c H i th o cu i

cùng k t h p v i cu c h p y ban đi u ph i chung , 10) Chu n b H
Báo cáo t ng k t và các k t qu khác c a D án.

4

ng d n m r ng, 11) Chu n b


2. Ph


ng pháp th c hi n.

2.1 Mô hình và đ u vào
Trong ch

ng này, tr

mô hình, kh i l

c khi gi i thích v ph

ng pháp th c hi n c n nói đ n vi c thi t l p các thôn

ng đ u vào đ thi t l p các thôn mô hình và chuy n giao các mô hình cho các thôn

khác. Thi t l p các thôn mô hình, đ u vào đ xây d ng thôn mô hình và các thành ph n th c thi ho t
đ ng ch y u đ

c mô t trong hình 2.1.1.

Chuy n giao các mô hình thành công
cho các thôn khác

Tr ng thái c a mô hình
Ch y u là ng

i dân tham gia trong các ho t đ ng
Cho
nh ng
ng i dân

khác

Th c t p t t k thu t

Chuy n giao
c hai mô hình

Mô hình có th chuy n giao và
b n v ng v tài chính

Ban Phát Tri n Thôn
(VDB)

Th c hi n và theo dõi
Thúc đ y vi c trao quy n cho ng

OJT

C i thi n kh n ng l p k ho ch và
gi i quy t v n đ

i dân

u vào c n thi t đ thành l p
thôn mô hình

T p hu n k thu t
Sau khi t p hu n

H tr dân làng

Áp d ng k thu t
Chuy n giao cho các thôn khác
Trao quy n cho dân

OJT
H tr k thu t và hành chính , mua s m
thi t b là nh ng yêu c u t i thi u nh t

T p hu n trong k ho ch xây
d ng n ng l c

OJT
Y u t đ u vào c b n

Cán b t p hu n

Chuyên gia Nh t B n

i tác & Nhân l c

Hình 2.1.1 Mô hình đ u vào

5


Các thôn mô hình c n đáp ng các đi u ki n sau:
1)

Thi t b và v t t đ u vào đ th c hi n các ho t đ ng là đ u t ban đ u v i s l
c n, b n v ng v tài chính, ph

đ

2)

ng ch

m ct i

ng pháp th c hi n ngân hàng v t nuôi có th chuy n giao

c….và đ u t ban đ u ph i k t n i v i ph

ng pháp th c hi n.

Ban Phát tri n thôn g m có dân làng và cán b đ i di n trong xã ph i làm vi c t t đ qu n lý ngân
hàng v t nuôi đ ng th i theo dõi các ho t đ ng đ ra….

3)

Thay vì t t c các h gia đình trong thôn đ u th c hi n các ho t đ ng nh nhau, nên khuy n khích
nh ng h nào ham thích các ho t đ ng và th c hi n t t các ho t đ ng tham gia vào vi c tuyên
truy n các thông tin cho các h khác trong thôn.

4)

Th c hi n đ

c các ho t đ ng đã đ

c gi i thi u v nông nghi p, lâm nghi p, ch n nuôi và nông


lâm k t h p. Nh ng ho t đ ng này s góp ph n làm t ng tính đa d ng và s l
ra th tr
5)

ng s n ph m bán

ng.

Các ho t đ ng đã đ

c gi i thi u v nông nghi p, lâm nghi p, ch n nuôi và nông lâm k t h p tr

thành mô hình có hi u qu trông th y, và lan t a sang các h khác trong thôn mô hình ch y u
b ng ph
6)

ng th c “khuy n nông gi a nông dân-nông dân”.

Dân làng quan tâm đ n ý t
môi tr

ng b n v ng v s d ng đ t và r ng, đ t ra lu t l đ duy trì đ

c

ng r ng chung quanh thôn b n. Ch p thu n vi c giao đ t giao r ng d a vào khung Qu n

lý r ng c ng đ ng là đi u ki n c b n cho vi c này.
7)


Thông qua th c hi n các ho t đ ng t 1) đ n 6), vi c trao quy n cho dân làng s đ
n ng l c l p k ho ch và gi i quy t v n đ c ng s đ

8)

T t c các ho t đ ng

c thúc đ y,

c c i thi n.

trên, t 1) đ n 7) tr thành m t kh i và đ

c nhìn nh n nh m t ph

ng

pháp đ chuy n giao cho các thôn khác.
phát tri n thôn m u và thi t l p h th ng đ chuy n giao cho các thôn khác, c n ph i cung c p đ u
vào, ch ng h n nh : (1) t p hu n k thu t, (2) thúc đ y đ nâng cao vi c trao quy n cho dân làng, (3)
các chuyên gia Nh t b n, (4) v t t và thi t b , và (5) t p hu n K ho ch xây d ng n ng l c, ch y u
cho cán b đ i tác. H n th n a, đ l p thành m t kh i n i mà các ngu n l c nâng cao sinh k k t n i
v i nhau đ làm vi c, các ngu n l c này ph i th ng nh t và hành đ ng có hi u qu . Do v y, d án đã
n l c đ các đ u vào đ

c cung c p vào th i gian thích h p nh t. Chính vì đi u này, l p k ho ch đ u

vào cho các thi t b và v t t v i s l
thu t b ng ph


ng đ ph i đ

c th c hi n phù h p v i th i gian t p hu n k

ng th c OJT, kiên trì thúc đ y d a trên m i quan h tin t

ng l n nhau, ki n t o đ

c

các k n ng đ chuy n giao cho dân thông qua các khóa t p hu n, và thúc đ y vi c chuy n giao m t
các có hi u qu các k n ng, các ho t đ ng đem l i hi u qu trông th y cho dân

các thôn khác.

H n th n a, c n xác đ nh rõ vai trò c a các cá nhân đ tránh s trùng l p khi cung c p đ u vào. D án
đã n l c đ nh n rõ đ

c các đ u vào mang l i hi u qu .

D án th c hi n ch ng trình h tr dân làng nh đã đ c p trong ch ng 2.2 và thi t l p c
ch qu n lý và th c hi n d án t t h n mô t trong ch ng 8 nh m thi t l p mô hình m c tiêu
nh đã đ c p trên

6


2.2 C u trúc c a ch


ng trình H tr dân làng

thi t l p các mô hình đ

c nói đ n trong ch

ng 2.1, d án đã th c hi n ch

ng trình h tr dân

làng có c u trúc mô t trong hình. 2.2.1.

Ch

Ng

ng trình h tr ng

i dân tham gia
mô hình

i dân

OJT

K ho ch c i thi n sinh k

S c ng c /S h tr

K ho ch canh tác b n

v ng

K ho ch t p hu n k thu t

K ho ch t p hu n hi n tr ng cho
vi c ng d ng k thu t trong các
thôn mô hình

K ho ch t p hu n
thông qua tham
quan h c h i

Hình 2.2.1 S đ c a ch

Nhân viên hành chính

K ho ch xây d ng n ng
l c cho cán b qu n lý c p
t nh đ c phân công làm
xúc tác viên trong các thôn
mô hình cán b thúc đ y
xã, cán b khuy n nông c p

ng trình h tr dân làng

Trong k ho ch xây d ng n ng l c, nâng cao n ng l c hành chính thông qua xây d ng n ng l c th c
ti n đã đ

c th c hi n đ thúc đ y vi c c i thi n sinh k cho dân làng. Bên c nh đó, đ t o đi u ki n


cho cán b hành chính tham gia và thúc đ y các ho t đ ng c i thi n sinh k cho dân làng, khi th c
hi n k ho ch c i thi n sinh k vi c trao quy n cho dân b ng vi c s d ng ph
đã đ

c thúc đ y qua OJT. V i nh ng ho t đ ng nh thê, mô hình thành công đ

K ho ch c i thi n sinh k

ng pháp cùng tham gia
c thi t l p.

các thôn m u g m có (1) K ho ch canh tác b n v ng cho dân (k ho ch

hành đ ng v nông nghi p, lâm nghi p, ch n nuôi, th y s n và nông-lâm-ch n th k t h p và (2) K
ho ch t p hu n k thu t . K ho ch t p hu n k thu t bao g m i) K ho ch t p hu n t i th c đ a

các

thôn mô hình và ii) T p hu n thông qua đi th m các thôn tiên ti n và tham quan chéo gi a các thôn mô
hình. M t khác, k ho ch nâng cao n ng l c c ng bao g m vi c nâng cao n ng l c cho cán b c p
t nh ph trách t i m i thôn mô hình (CF) đ thúc đ y k ho ch c i thi n sinh k , cán b khuy n nông
c p xã và cán b hành chính (ch y u ch u trách nhi m phân tích và đánh giá)

c p t nh và c p huy n.

2.3 Bi u đ phát tri n c a các ho t đ ng
Các ho t đ ng đã đ
trong ch
d a vào ph


c th c hi n v i m t ít thay đ i nh m phù h p v i ph

ng pháp th c hi n nói đ n

ng 3 Báo cáo Kh i đ ng. Bi u đ phát tri n c a các ho t đ ng trong su t th i đo n đ
ng pháp th c hi n mô t d

i đây, trong hình 2.3.1

7

c


Hình 2.3.1 Bi u đ phát tri n công vi c/các ho t đ ng
S đ ho t đ ng D án: NTCNB: N m Tài chính Nh t B n
NTCNB
Tháng

2005
6
1

7
2

8
3

Giai đ

o n

9
4

NTCNB
10
5

11
6

12
7

2006
1
8

2
9

3
10

4
11

NTCNB


5 6 7 8 9 10
12 13 14 15 16 17

Giai đo n M t

11
18

2007
12
19

1
20

2
21

3
22

4
23

5
24

6
25


7 8 9 10
26 27 28 29

NTC
NB
11
12 1
30
31 32

2008
2
33

3
34

4
35

5
36

Giai đo n Ba

Giai đo n Hai

NTCNB

6

37

7
38

8
39

9
40

10
41

Giai đo n B n

1-1
Công tác chu n b
t i Nh t B n

1-2 Thu th p /Ph
ân tích các Tài li u
và Thông tin hi n c
ó

1-3
Chu n b D th o B
áo cáo kh i đ ng

2-1 Nghiên c u,

th o lu n v i các D á
n có liên quan t i FSSP
và C ng đ ng các nhà
Tài tr

3-1 Nghiên
c u, th o lu n
v i các D án có
liên quan t i
FSSP và C ng đ
ng các nhà Tài
tr

2-2 Nghiên c u, th o
lu n v i các D án có liê
n quan thu c B
NNPTNT và các C
quan h u quan c a Vi t
Nam

3-4 Giám sát, Ch đ o vi c Th c hi n K ho ch Nâng cao
s ng thông qua Nhà th u Ph

2-5 Kh o sát s b
Hi n tr ng
2-6 Hoàn thành V n ki n
D án trình CP phê duy t
2-7

3-9


Giáo d c Môi tr

4-4
Ph

i

Giám sát, Ch đ o vi c Th c hi n K ho ch Nâng cao

4-6

H tr T ng c

4-7

Giáo d c Môi tr

3-7 H tr T ng
ng N ng l c Ti p th

5-7

4-8 H i th o v
S d ng R ng và
t B n v ng

8

3-5 Giám sát, Ch đ o vi c Th c hi n K ho ch Nâng cao

i s ng thông qua Nhà th u Ph

2-10 Chu n b
D th o K ho ch
Xây d ng N ng l c

2-12 Ký h p đ ng
v i nhà th u ph (chu n
b , tri n khai k ho ch N
âng cao
i s ng và k
ho ch Xây d ng N ng
l c)

4-5
Ph

4-10 H i th o M r ng
sang các Thôn khác

2-14 Giám sát, ch
đ o tri n khai K
ho ch Xây d ng N
ng l c thông qua Nhà
th u ph

2-15 Giám sát
và ánh giá

2-16 Cu c

H p l n th Hai
Ban i u ph i
Chung

2-17 Chu n b
Báo cáo Ti n đ

4-11 Chu n b D th o K
ho ch Nâng cao i s ng cho
các Thôn khác

H tr T ng c

5-8 H i th o M
r ng sang các Thôn kh
ác
5-9 Chu n b K ho ch Nâ
ng cao đ i s ng t i các Thôn
khác

5-10

5-11

Ho t đ ng Quan h Công chúng

Giám sát và ánh giá

5-12
r ng

3-10

4-12

Ho t đ ng Quan h Công chúng

ng N ng l c Ti p th

5-6 Giám sát, Ch đ o vi c Th c hi n K ho ch Xây
d ng N ng l c thông qua Nhà th u Ph

Giám sát, Ch đ o vi c Th c hi n K ho ch Nâng cao N ng l c thông qua Nhà th u

3-8 S a đ i
K ho ch Nâng
cao i s ng

2-13 Giám sát, ch đ
o các ho t đ ng c a nh
à th u ph v chu n b ,
và triên khai k ho ch N
âng cao
i s ng

2-18 Chu n
b đào t o
RECOFTC

4-9 PChu n b
K ho ch s d ng

R ng và t B n
v ng

3-6 Th c hi n Nghiên c u Th
tr ng đ Xác đ nh C h i Th
tr ng

2-11 Phê duy t
Ch ng trình h tr
ng i dân b n

5-4 Ký H p đ
ng v i Nhà th u
ph (tri n khai k
ho ch nâng cao đ i
s ng và k ho ch x
ây d ng n ng l c)

5-5 Giám sát, Ch đ o vi c Th c hi n K ho ch Nâng
cao5-7 i s ng thông qua Nhà th u Ph

ng

2-9 Chu n b D th o K ho ch Nâng cao
đ i s ng

Kh o sát D li u c s

i s ng thông qua Nhà th u


ng N ng l c Ti p th

ng

Mua s m thi t b
c

2-8

5-3 H tr
Kh o sát ánh giá
Cu i cùng

4-3 Ký H p đ
ng v i Nhà th u
ph (tri n khai k
ho ch nâng cao đ i
s ng và k ho ch xâ
y d ng n ng l c)

3-3 Ký H p đ
ng v i Nhà th u
ph (tri n khai k
ho ch nâng cao đ i
s ng và k ho ch x
ây d ng n ng l c)

2-4 Cu c H p đ u tiên
c a Ban i u ph i
chung


5-2 Gi i thích K
ho ch
xu t cho
Ho t đ ng N m th
T

4-2 Gi i thích
K ho ch
xu t
cho Ho t đ ng N
m th Ba

3-2 Gi i thích
K ho ch
xu t cho Ho t đ
ng N m th Hai

2-3 Trình bày, th o
lu n v I VP JICA Vi t
Nam và Chuyên gia c a
JICA v L p K ho ch Lâ
m nghi p

5-1 Nghiên
c u, th o lu n v i
các D án có liên
quan t i FSSP và
C ng đ ng các nhà
Tài tr


4-1 Nghiên
c u, th o lu n v i
các D án có liên
quan t i FSSP và
C ng đ ng các nhà
Tài tr

Chu n b H

ng d n M

Ho t đ ng Quan h Công chúng
5-13 Chu n
b Tài li u v c
ác Bài h c t
D án t

3-11

4-13

Giám sát và ánh giá

3-14 Chu n
b đào t o
RECOFTC

3-12 Cu c
H p l n th

Ba Ban i u
ph i Chung

3-13 PChu n b
Báo cáo Ti n đ

Giám sát và ánh giá

4-16
Chu n b đà
ot o
RECOFTC

4-14
Cu c H p l n
th T c a
Ban i u
Ph i Chung

4-15 Chu n b
Báo cáo Ti n đ

5-14 Chu n b D
th o Báo cáo Cu i cù
ng

5-15 H i
th o cu i cùng
đ T ng k t D
án


5-16 Chu n
b Báo cáo
Cu i cùng


3. K t qu d án
D án b t đ u đ

c th c hi n vào tháng 6/2005, t p trung vào ch

ng trình h tr dân làng. Các ho t

đ ng chính bao g m: 1) Th c hi n k ho ch c i thi n đ i s ng, g m có k ho ch canh tác b n v ng và
k ho ch t p hu n k thu t; 2) Th c hi n k ho ch nâng cao n ng l c; 3) H tr đ t ng c
n ng ti p th ; 4) Th c hi n khóa giáo d c v môi tr

ng kh

ng; 5) Th c hi n t p hu n qu n lí r ng có s

tham gia c a c ng đ ng; 6) Theo dõi và giám sát d án; 7) ánh giá có s tham gia c a c ng đ ng; 8)
Các h i ngh chuyên đ m r ng sang các thôn khác; 9) Chu n b d th o k ho ch c i thi n sinh k
cho dân các thôn khác; 10) T p hu n RECOFTC; và 11) H p y ban đi u ph i chung và h i th o cu i
cùng. D

i đây là k t qu c a t ng ho t đ ng.

3.1 Vi c th c hi n k ho ch c i thi n sinh k t i m i thôn mô hình
K ho ch c i thi n sinh k (LIP) bao g m k ho ch canh tác b n v ng (SFP) và k ho ch c i thi n đ i

s ng (LIP) nh đã trình bày
ph

m c 2.2. Các k ho ch c i thi n sinh k hàng n m đã đ

ng th c có s tham gia c a c ng đ ng và theo h

ng t d

c l p theo

i lên v i qui trình 1) t ch c h i th o;

2) tóm t t các k t qu c a h i th o và l p k ho ch ban đ u; 3) nghiên c u tính kh thi d a trên các k t
qu và k ho ch ban đ u; và 4) l p d th o k ho ch c i thi n sinh k .
Trong quá trình th c hi n LIP, nh ng c ch sau đây đã đ

c áp d ng đ thi t l p đ

c các mô hình

thành công. Có th th y r ng các c ch này có hi u qu v m t qu n lí d án c ng nh trong vi c t o
ra/thúc đ y tính ch đ ng và s b n v ng.
i) B nhi m CF
ii) Thi t l p Ban phát tri n thôn
iii) Gi i thi u H th ng ngân hàng v t nuôi
iv) Giám sát d án b ng vi c t ch c h i th o/h p đ nh kì
v) Gi i thi u ph

ng th c giám sát và đánh giá có s tham gia c a c ng đ ng


bi t thêm chi ti t v các c ch này, vui lòng tham kh o m c 8. Liên quan đ n h th ng ngân hàng
v t nuôi, các qui đ nh m i nh t c a m i thôn mô hình đ

c trình bày t i Ph l c 2.

3.1.1 Vi c th c hi n k ho ch canh tác b n v ng

(1) Ti n trình t ng quát và các k t qu
Cho đ n cu i tháng 7/2008, có 218 h (chi m 73% t ng s h t i 5 thôn mô hình) đã tham gia vào các
ho t đ ng canh tác b n v ng và đã tri n khai đ

c 22 mô hình canh tác.

Ti n đ th c hi n các ho t đ ng canh tác trong 3 n m đ
vui lòng tham kh o các danh sách đ i t

c tóm t t

ng tham gia trong Ph l c 1.

9

b ng sau.

bi t thêm chi ti t,


N m 2008, t l dân làng tham gia đ t đ n 100% trong 2 thôn mô hình; thôn Vichiring
thôn Tu Ro Bang xã


k Kôi. Trái l i, ch có 53% dân

thôn Kon Tuc xã

xã Hi u và

ak Pne tham gia các ho t

đ ng này - t l th p nh t trong 5 n m thôn mô hình. Trong n m 2007, t l dân thôn này tham gia c ng
ít nh t nh ng có t ng h n, t 40% (2007) lên 53% (2008).

thôn N

c Nót xã Ng c Tem t l dân

tham gia t ng khá cao t 69% (2007) lên 83% (2008). Ch thôn Kon Ktau xã P Ê là t l dân tham gia
không t ng m y, ch nh nh lên m t chút t 63% (2007) lên 66% (2008).

N m

B ng 3.1.1 S h dân tham gia các ho t đ ng SFP - theo thôn
Huy n Kon Plong
Huy n Kon R y
T ng c ng
P Ê
Hi u
Ng c Tem
k Pne
k Kôi

Kon Ktau
Vichiring
N c Nót
Kon Túc
TuRoBang
2006 2007 2008 2006 2007 2008 2006 2007 2008 2006 2007 2008 2006 2007 2008 2006 2007 2008

S h dân
17
tham gia

40

42

7

22

32

13

54

65

17

38


50

7

27

29

T l tham
27
gia (%)

63

66

22

69

100 17

69

83

18

40


53

24

93

100 21

61

181 218

61

T ng s h
64
32
78
94
29
297
dân
Ghi chú:
- Các con s trong n m 2008 là s các h dân đang tham gia tính đ n cu i tháng 7/2008
- M t vài con s n m 2006 và 2007 không b ng các con s đ c trình bày trong Báo cáo ti n đ (2)
hay (3) vì có ch nh s a.
T ng s các h dân tham gia t ng lên r t cao vào n m 2007 - t 61 h (2006) lên 181 h (2007). N m
2008, có 37 h m i b t đ u các ho t đ ng và t ng s các h tham giam là 218 h . Chi ti t v s các h
dân t ng thêm trong n m 2008 đ


c trình bày d

i đây.

Thôn Kon Ktau , xã Ch t ng thêm 2 h - t 40 đ n 42. Trong n m 2007 có 24 h không tham
gia nh ng s h này t ng lên không nhi u.
P Ê
Thôn Vichiring , xã T ng đáng k t 22 đ n 32 h , đ t t l 100%. C th là t ng trong các ho t
Hi u
đ ng nh tr ng tre, tr ng cây n qu , nuôi cá và nuôi trâu bò.
Thôn N c Nót,
T ng đáng k t 54 đ n 65 h . Ch y u t ng các ho t đ ng tr ng cây n
Xã Ng c Tem
qu và làm v n nhà.
Thôn Kon Túc
T ng đáng k t 38 đ n 50 h . Ch y u là t ng trong ho t đ ng tr ng b i
Xã k Pne
l i.
Thôn Tu Ro Bang, xã N m 2007 có 27 trong t ng s 29 h tham gia các ho t đ ng, và n m 2008
k Kôi
đ t t l tham gia 100%.

10

73


B ng 3.1.2 T ng s các h tham gia các ho t đ ng SFP - theo ho t đ ng
Ho t đ ng


Huy n Kon Plong
P Ê
Kon Ktau
2006 2007 2008
10
34
34
4
4
5
5
5
7
2
2
2
1
1
3
4

Hi u
Vichiring
2006 2007
1
1
1
2
3

3
3
1
0

Ng c Tem
N c Nót
2006 2007
1
3
7

Huy n Kon R
k Pne
Kon Túc
2006 2007
3
5
15

11

As at
2008
2008
1. Làm phân
12
2
2. Nuôi gia súc *1
2

7
3. Nuôi trâu bò
6
4. Nuôi heo nái
3
5
7
7
5
5. Nuôi heo th t
1
1
1
6. Nuôi heo lai F1
0
8
10
7. Nuôi dê
6
6
3
8. Nuôi th
3
6
9. Nuôi v t
27
27
12
12
42

42
10. Nuôi cá
4
11
2
6
15
23
27
4
11. Canh tác trên đ t d c
1
2
5
1
1
1
2
2
4
12. Tr ng 2 v lúa
2
2
2
13. Dùng phân / phân hóa h c
14. Tr ng cây keo
7
42
42
15. Tr ng cau

45
45
16. Tr ng cây B i l i
17. Tr ng cây n qu
8
20
10
19
16
30
18. Tr ng tre
4
9
2
32
9
9
19. Tr ng cây qu
20. Làm rau v n nhà
6
9
1
16
9
47
12
21. Tr ng c phê
4
22. Nuôi ong đ a ph ng
4

8
Total of 1-22
24
102
136
8
42
127
15
221
291
31
Ng ng ho t đ ng
10
28
28
1
5
5
1
30
31
6
ang/Ti p t c ho t đ ng
14
74
108
7
37
122

14
191
260
25
1. Các con s này ch đ n thu n là t ng s các h dân b t đ u các ho t đ ng t i m i n m mà ch a tr ra s
2. Vì các h tham gia nhi u ho t đ ng, nên con s t ng v t quá t ng s h t i m i thôn mô hình.
*1 G m các đ i t ng tham gia nuôi bò (h th ng ngân hàng v t nuôi), nuôi trâu và ch làm chu ng.

5
1
0
5
3
28
8
5

y

2008
15
18
5
1
4
5
3
28
13
5


k Kôi
TuRoBang
2006 2007
1
3
2
18
3

2

7
1
5

T ng c ng
2008
10
18

18
8
1

7
1
5
2
1

18
9
1

10

10

11
10
7
1
10

18
18
7
5
16

24
18

41
28

13

16


130
30
100
các h

182
8
110
31
1
30
151
7
80
ng ng ho t đ ng.

146
30
116

2006
15
10
5
18
0
0
3
0
0

8
6
2
0
7
0
0
0
0
0
12
0
0
86
19
67

2007 2008
44
73
46
50
8
13
24
24
5
5
16
23

11
13
6
10
127
127
49
75
11
14
2
2
10
10
42
42
45
45
35
59
62
115
22
57
1
5
39
104
0
4

0
12
605 882
123
125
482
757


Nh đã trình bày trong b ng 3.1.2, t ng s các h tham gia các ho t đ ng SFP trong 5 thôn mô hình
t ng t 86 (2006) lên 605 (2007); và đ n 882 (2008). Thôn N c Nót đ t đ c con s cao nh t trong
n m 2007 và 2008 (221 n m 2007 và 291 n m 2008). Thôn Vichiring n m 2008 có s h tham gia ít
nh t trong s các thôn mô hình (127 h ) nh ng đã t ng nhi u trong n m 2008 (ch có 42 h n m 2007,
127 h n m 2008). Tính đ n cu i tháng 7/2008 có t ng s 757 h đang/ti p t c tham gia các ho t đ ng;
trong đó thôn N c Nót có nhi u h nh t (260) và thôn Kon Ktau ít nh t (108).
Xem b ng 3.1.2 ta th y có 22 lo i hình ho t đ ng canh tác đ c th c hi n trong d án và s l ng các
lo i hình ho t đ ng t i m i thôn mô hình. Trong n m 2006, con s kh i đi m ch n m trong kho ng 3-6
lo i hình, đ n n m 2007 nhi u ho t đ ng m i đã đ c đ a vào t t c các thôn mô hình và con s này đã
t ng lên kho ng 11-15 lo i hình. Tr thôn Kon Ktau, các thôn khác có thêm đ c 1-2 lo i hình vào n m
2008 vì d án đang trong gian đo n k t thúc. N m 2008 các lo i hình ho t đ ng thôn Kon Ktau có
gi m đi vì vi c th nghi m tr ng 2 v lúa đã k t thúc vào n m 2007. Ch có 2 lo i ho t đ ng canh tác
(tr ng cà phê và nuôi ong đ a ph ng) m i đ c b t đ u vào n m 2008. Cu i cùng, n m 2008 đã có
kho ng 12-16 lo i hình ho t đ ng đ c th c hi n.
B ng 3.1.3 S ho t đ ng đã th c hi n các thôn mô hình
Huy n Kon Plong
Huy n Kon R y
P Ê
Hi u
Ng c Tem
k Pne

k Kôi
Kon Ktau
Vichiring
N c Nót
Kon Túc
TuRoBang
N m
2006 2007 2008 2006 2007 2008 2006 2007 2008 2006 2007 2008 2006 2007 2008
S các lo i hình
6
13 12 5
11 13 3
15 16 6
12
13
4
14
16
ho t đ ng
(2) Ti n đ ho t đ ng các thôn/ làng trong n m 2008
i v i các ho t đ ng nông nghi p đã ti n hành t nh ng n m 2006 ho c 2007, n u không có s ti n
b ho c chuy n bi n/ thay đ i n i b t đ c di n ra trong n m 2008 thì báo cáo này s không đ c p đ n
n a . N u mu n bi t thêm v ti n đ c a các ho t đ ng nông nghi p c a n m 2006 và 2007, đ ngh
đ c Báo cáo Ti n đ (2) và Báo cáo Ti n đ (3).
B ng sau đây cho th y các ho t đ ng đ c kh i đ u trong n m 2008 t i m i thôn mô.
B ng 3.1.4 Các ho t đ ng nông nghi p đ c kh i đ u trong n m 2008
P Ê
Hi u
Ng c Tem
k Pne

k Koi
Kon Ktau
Vichiring
Nuoc Not
Kon Tuc
TuRoBang
Trông cà phê
X
Nuôi ong đ a ph ng
X
X
Nuôi trâu bò (bò đ c)
X
Nuôi trâu bò (bò cái)
(H th ng Ngân hàng V t
X
nuôi)
Nuôi l n lai F1
X
Nuôi dê
X
Nuôi th
X
Tr ng rau gia đình
Tr ng g ng
X*
X
X
X
--Tr ng su su

--X
X
X
--* P Ê, g ng đ c tr ng trên đ t d c, ch không tr ng trong v n nhà.

12


1) Thôn Kon K Tau, xã P Ê
Các ho t đông nông nghi p m i kh i đ u trong n m 2008
Sau đây là m t ho t đ ng m i kh i đ u trong n m 2008.
H tham gia
Tháng b t đ u nuôi
Nuôi trâu bò (bò đ c)

1

S h ch m d t không
ti p t c ho t đ ng

Tháng 4

0

Nuôi trâu
Con bò đ c nhà n

c c p b ch t n m 2007 nên trong làng không còn bò đ c đ ph i gi ng n a. Các

thành viên tham gia ho t đ ng nuôi bò cái c g ng tìm bi n phát gi i quy t b ng cách m


n thôn 1,

m t thôn láng gi ng, m t con bò đ c, nh ng bi n pháp này th t b i (con bò đ c đó khi th cho n c
trong tháng 6 n m 2007 đã ch y tr n v làng c ). Do tr

ng h p này x y ra và do các thành viên

nhóm nuôi bò cái có yêu c u nên D án đã quy t đ nh mua m t con đem v giao t i đ a ph

ng trong

tháng 3. Con bò đ c này ho t đ ng r t t t, giao ph i thành công. C ba con bò cái c a D án đ u có
ch a.
Ti p t c các ho t đ ng đã đ

c kh i đ ng trong n m 2006 và 2007

Có sáu (6) ho t đ ng kh i đ u trong n m 2006 và b y (7) ho t đ ng trong n m 2007. Sau đây là b ng
t ng h p s thay đ i v s l

Nuôi l n nái
Nuôi bò cái
Nuôi trâu
phân tr n

Nông lâm đ t d c
Thí đi m tr ng lúa hai v

Nuôi l n đ c

Nuôi l n lai F1
Nuôi v t
Nuôi cá
Tr ng rau v n nhà
Tr ng cây n trái
Tr ng tre

ng h gia đình tham gia m

H b tđ u
n m 2006

H b tđ u
n m 2007

2
4
5
10
1
2

0
0
0
24
1
0
1
3

27
4
6
8
4

i ba (13) ho t đ ng này.

H b tđ u
n m 2008
0
0
2
0 *1
3
0
1
1
0
7
3
12
5

H ch m
d t tham
gia ho t
đ ng
0
1

3
6
0
2
0
0
10
0
6
0
0

H b tđ u
tham gia trong
tháng 8 n m
2008
2
3
4
28
5
0
1
4
17
11
3 *2
20
9


Các h gia đình ng ng không tham gia ho t đ ng: Các gia đình b ch t v t nuôi, cây tr ng tr c k t thúc
tháng 7/ 2008.
*1 Vào cu i tháng 7, m t s dân b n đã b t đ u thu gom phân chu ng. Nh ng trên th c t vi c làm phân
chu ng th c s lúc này ch a b t đ u, cho nên s l ng ho t đ ng này đ c tính là s không (0). Ho t
đ ng làm phân chu ng b t đ u vào tháng 9, tháng 10.
*2 Vào cu i tháng 7, mi ng đ t v n nhà đang có b p, thu c lá, bí. S l ng ng i tham gia ho t đ ng có
th t ng lên sau khi đã thu ho ch s hoa màu, cây tr ng hi n t i đang có trên mi ng v n.

13


Nuôi trâu bò (bò cái)
Ho t đ ng nuôi bò cái kh i đ u vào n m 2006 v i 4 h gia đình và 4 con bò cái . Nh ng m t con bò
đã b ch t tháng 12 n m 2007. đ n nay s con bò ch a t ng lên cho nên vi c xoay vòng ch a th th c
hi n đ

c. Hi n nay 3 con bò cái còn l i đang ch a.

Vào mùa l nh và mùa m a cu i n m 2007 và đ u n m 2008 v a qua đám c voi tr ng c t cho gia súc
n b h h i, gi m n ng su t. K ho ch tr ng l i s di n ra trong tháng 8.

Tháng 4 2008
Ch n nuôi trâu
N m 2006 đã kh i đ u ho t đ ng ch m nuôi trâu có 5 h tham gia v i 5 con trâu cái, hai con đã ch t.
M t con ch t tháng 10 n m 2007 và m t con khác l i ch t vào tháng 1 n m 2008. Ch ng may, đ n nay
các con trâu cái này ch a đ con nào c .
M t trong thành viên nuôi trâu cái đã rút lui trong tháng 01 n m 2008, con trâu c a bà đã chuy n giao
cho m t s thành viên m i (hai h k t h p nuôi).
Nuôi l n cái
Hai con l n nái đ t ng c ng 13 con (l a đ đ u tiên) vào tháng 9 n m 2007, 6 con l n con đ

cho Ban phát tri n thôn, còn 6 con đ

c gi l i cho thành viên nuôi. B i l s ng

c giao

i nuôi l n cái thi u

th c n cho l n, nh t là tinh b t, sau khi đ con, tình tr ng thi u th c n cho l n l i càng tr m tr ng
h n. Hai con l n nái b g y đi và ti p t c g y còm trong m t th i gian dài. Vì v y, D án bu c ph i đ
ngh h bán con l n con đi. Tháng 3 n m 2008 m t con nái ch t, con nái còn l i t i nay v n ch a th
tinh đ

c.

L n nái g y và các con l n con (tháng 3 n m 2008)

ti p t c duy trì h th ng ngân hàng v t nuôi, tháng 8 n m 2008, D án ph i h tr cung c p ti p
m t con nái đ thay cho con b ch t.

14


T

ng t nh n m 2007, trong tháng 3 và tháng 5, D án h tr s n xu t th c n v t nuôi b ng cách

cung c p gi ng b p và dây lang.
Nuôi l n lai F1
N m 2008 có hai h m i đ ng ký tham gia ho t đ ng. D án h tr h làm chu ng l n b ng cách c p

cho h v t li u làm chu ng (t m đanh xi m ng và t m tôn l p mái). T i cu i tháng 7 ch có m t h đã
đ ng ký th c s làm xong cái chu ng.
B i vì t i nay l n nái d án v n ch a ch a, nên tháng 7 n m 2008 gia đình đã làm xong chu ng quy t
đ nh t mua l n con trong làng đem v nuôi. Hi n nay D án đã giúp h này tìm mua con l n nái đ a
ph

ng.
giúp cho h t ng c

ng vi c s n xu t th c n cho gia súc, D án đã c p gi ng b p tr

c cho các

thành viên đã đ ng ký.
Nuôi l n đ c
L n đ c b t đ u nuôi vào tháng 9 n m 2007 và đã cho ph i v i l n nái c a D án nh ng đ n nay v n
ch a có k t qu .
Nuôi v t
Có 27 h gia đình kh i đ u ho t đ ng nuôi v t vào tháng T n m 2007 v i t ng s 94 con v t; h u nh
m i gia đình đ

c 3 con (2 con mái + 1 m t con đ c). Vào cu i tháng 7 n m 2008, c 17 h v n ti p

t c tham gia và đã có 58 con v t con.
Nuôi cá
Vào n m 2008, 4 áo cá m i đ

c đào và ho t đ ng do 7 h th c hi n trong tháng 5. Cu i tháng 7 n m

2008 t ng c ng trong thôn có 11 h tham gia ho t đ ng nuôi cá.

Trong b n ao cá, có hai ao là do m t s h đào và qu n lý chung. D án c p cho h

ng PVC, tháng 1

ng d n t i ch cho h v cách đào ao cá và đ n tháng 4 thì công vi c chu n b đ t hoàn thi n. C n

h

c vào lo i gi ng cá, m t s cá con nh t đ nh đã đ
Lo i cá và s l

1
2
3
4

ng cá con đã đ

c th ao vào tháng 5 n m 2008.

c th ao :

A Bong
Ao nhóm (Y Thiet, A Te, A Thao)
Ao nhóm (A Ret, A Ru)
A Thiem
T ng c ng

Nuôi cá là nh m tiêu th trong gia đình nên s l


Rô phi

Cá chép

Cá trám c

200
600
400
200
1,400

25
75
50
25
175

25
75
50
25
175

ng cá con đ

c th ao h n ch

15


T ng
c ng
250
750
500
250
1,750

m c 250 con m i h .


3 ao m i (A Bong, ao nhóm) (H. trên: tháng 3, H. d

i: tháng 7)

Làm ph n tr n
Ho t đ ng làm phân tr n đã tr thành ho t đ ng v mùa

làng. 34 h (28 đã tham gia t n m 2006

ho c 2007, và 6 h m i đ ng ký tham gia) đang có k ho ch làm phân tr n trong n m này. Công vi c
th t s s b t đ u t tháng 9, tháng 10.

Gùi phân tr n đ n ru ng (tháng 4 2008)

16