CÁCH LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI LỚP 9 ĐẠT ĐIỂM TỐI ĐA
Có thể nói rằng văn nghị luận là kiểu văn bản khá quen thuộc đối với học sinh lớp 9. Tuy
nhiên đó chỉ là cái tên quen thuộc nhưng thực chất ở nhiều học sinh vẫn chưa nắm rõ được
cách làm 2 dạng văn nghị luận xã hội lớp 9: Văn nghị luận về một vấn đề xã hội trong tác phẩm
văn học & văn nghị luận xã hội dưới dạng một câu chuyện.
1. Văn nghị luận về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học
a) Đặc điểm cơ bản của dạng văn nghị luận về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học.
Đây là dạng văn khá khó đối với học sinh lớp 9 bởi sự tích hợp giữa vấn đề xã hội và vấn đề văn
học. Điều đó đòi hỏi học sinh phải có kiến thức tổng hợp về cả hai mảng kiến thức là văn học và
xã hội. Tuy nhiên việc có kiến thức vẫn chưa đủ vì học sinh cần phải có thêm các kỹ năng phân
tích văn bản và phân tích, đánh giá, lí giải các vấn đề xã hội nữa. Đề bài đặt ra trong dạng đề
này thường là các vấn đề xã hội sâu sắc mang ý nghĩa nhân văn nào đó dựa trên các tác phẩm
văn học (vấn đề đó có thể có trong chương trình học hoặc chưa được học).
Vì là dạng đề kết hợp và vận dụng nhiều thao tác khác nhau: giải thích, phân tích, chứng minh,
bình luận… kiểu văn bản này đòi hỏi học sinh phải linh hoạt trong từng thao tác làm bài của
mình.
Ví dụ: Xét 3 đề bài sau:
Đề 1: Từ nhân vật Phương Định trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê
em có suy nghĩ gì về trách nhiệm của thanh niên hiện nay trong công cuộc xây dựng và bảo vệ
đất nước?
Đề 2: Nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sapa” của Nguyễn Thành Long là
người có tinh thần khiêm tốn. Em có suy nghĩ gì về lòng khiêm tốn của giới trẻ hiện nay?
Đề 3: Trong bài “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải tác giả đã thể hiện ước nguyện chân thành
muốn cống hiến một phần công sức của mình vào mùa xuân của đất nước. Em có suy nghĩ gì về
lí tưởng sống của giới trẻ hiện nay?
b) Cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học.
Mở bài
– Giới thiệu được vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học
– Nêu vấn đề cần nghị luận
Thân bài
Vì đây là dạng đề tích hợp nên vấn đề xã hội ở đây có thể là tư tưởng đạo lí hoặc hiện tượng đời

sống. Nên tùy theo từng dạng đề mà áp dụng các thao tác nghị luận khác nhau. Tuy nhiên đều
phải làm rõ hai phần trọng tâm cơ bản: giải thích và rút ra vấn đề đặt ra trong tác phẩm, nghị
luận về một vấn đề xã hội.
Phần 1: Giải thích và rút ra vấn đề đặt ra trong tác phẩm văn học


Trước tiên phải phân tích làm rõ được vấn đề đặt ra trong tác phẩm văn học ở đây là gì? Từ đó
mới có thể xác định được nội dung chính và hướng làm bài cần thiết ở phần 2.
Ví dụ: Từ nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sapa” của Nguyễn Thành Long
em có suy nghĩ gì về trách nhiệm của thanh niên hiện nay trong công cuộc xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc.
Chúng ta cần phải xác định được nhân vật anh thanh niên có những phẩm chất gì? Sau đó mới
so sánh với giới trẻ hiện nay. Cụ thể anh thanh niên là người có lí tưởng sống cao đẹp, yêu nghề
và có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, khiêm tốn, tinh thần lạc quan yêu đời, quan
tâm, chu đáo, hiếu khách. Những phẩm chất của anh thanh niên liệu giới trẻ có không? Thực
trạng của giới trẻ hiện nay là gì?
Từ phần một chuyển sang phần hai, học sinh cần có một câu chuyển ý phù hợp, đặc sắc.
Phần 2: Nghị luận xã hội
Khi đã xác định được vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học ở phần 1 học sinh chuyển sang phần
2, ở phần này các em làm tương tự như cách làm văn nghị luận về một tư tưởng đạo lí và nghị
luận về một hiện tượng đời sống.
Nếu vấn đề xã hội xác định là tư tưởng đạo lí thì các em sẽ vận dụng theo các bước.
– Giải thích khái niệm
– Phân tích, lí giải
– Bình luận
– Bài học nhận thức và liên hệ bản thân.
Nếu vấn đề xã hội xác định là hiện tượng đời sống thì các em sẽ vận dụng theo các bước.
– Khái niệm
– Thực trạng (tích cực, tiêu cực)
– Hậu quả

-Nguyên nhân
– Giải pháp
-Liên hệ bản thân.
Ví dụ: Từ đức tính khiêm tốn của nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sapa”
của Nguyễn Thành Long em có suy nghĩ gì về tính khiêm tốn của giới trẻ hiện nay?
Vấn đề xã hội ở đây mang tư tưởng đạo lí vì thế các em sẽ phải sử dụng các bước làm trong
nghị luận về tư tưởng đạo lí để làm (khiêm tốn là gì, phân tích chứng minh các vấn đề của
khiêm tốn, bình luận về đức tính khiêm tốn của thanh niên hiện nay, bài học nhận thức và liên
hệ bản thân)
2. Nghị luận xã hội dưới dạng một câu chuyện
a) Đặc điểm cơ bản của văn nghị luận xã hội dưới dạng câu chuyện
Đây là dạng nghị luận xã hội khó và hay dùng để kiểm tra kiến thức năng lực của học sinh giỏi
hoặc thi chuyên. Đề bài thường dưới dạng một câu chuyện mang một vấn đề, một triết lí xã hội


sâu sắc hướng tới người đọc. Ở dạng đề này học sinh phải có kỹ năng phân tích, đánh giá và
cảm nhận để có thể tìm ra được chính xác nội dung câu chuyện hướng tới là gì? Từ đó mới có
thể định hướng cho mình cách làm bài trong toàn bài.
Ví dụ: Xét 2 đề bài sau.
Đề 1: MẸ NGHÈO
Quê mình mùa lũ, trời mưa nước ngập trắng đường. Hồi đó con chập chững vào lớp một, ngày
ngày vượt hai cây số đến trường. Có bữa mưa giăng đầy trời, nước ngập đến gối. Con nhìn ra
rơm rớm. Mẹ bảo:
– Thôi hôm nay để mẹ cõng.
Mẹ cắp chiếc nón lá, cõng con trên lưng vượt qua dòng nước.
Con đậu Đại học, ra trường lấy được cô vợ thành đạt. Cuối tuần con đưa mẹ đến siêu thị.
– Thôi đường ngược chiều rồi. Mẹ chịu khó tự vào. Tiền nè. Con có việc phải đi.
(Theo nguồn Internet)
Hãy trình bày suy nghĩ của em về câu chuyện trên.
Đề 2: HAI BỨC ẢNH

Titanic là con tàu lớn nhất thế giới vào thời điểm nó ra đời (1912). Với kĩ thuật chế tạo hiện đại
nhất thời ấy, Titanic được coi là con tàu “không thể chìm”. Tuy nhiên trong lần ra khơi đầu tiên,
con tàu này đã va vào băng và bị chìm khiến hơn 1.500 người thiệt mạng.
Sau khi chiếc tàu Titanic bị đắm, một tờ báo xuất bản ở Anh đã đăng kề nhau hai bức ảnh minh
họa có nội dung như sau:
Trong bức ảnh thứ nhất, người ta thấy chiếc tàu bị vỡ khi va vào tảng băng, bên dưới có dòng
chữ: Sự yếu đuối của con người và sức mạnh của thiên nhiên.
Còn bức ảnh thứ hai, người ta lại thấy có một người đàn ông nhường chiếc phao cứu sinh của
mình cho người đàn bà đang bế con trên tay. Lần này, bức ảnh được chú thích bằng dòng chữ:
Sự yếu đuối của thiên nhiên và sức mạnh của con người.
(Dực theo sách Phép màu nhiệm của đời, tên chuyện do người ra đề đặt)
Em có suy nghĩ gì về những dòng chữ chú thích cho 2 bức ảnh nói trên?
b) Cách làm bài nghị luận xã hội dưới dạng một câu chuyện
Ở dạng đề này cũng giống như nghị luận xã hội về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học,
vấn đề xã hội ở đây có thể là tư tưởng đạo lí hoặc hiện tượng đời sống. Dạng đề làm tuân thủ
theo hai bước quan trọng là: Phân tích nêu ngắn gọn nội dung câu chuyện, thực hiện thao tác
nghị luận giống tư tưởng đạo lí, hiện tượng đời sông.
Mở bài
– Dẫn dắt câu chuyện
– Nêu vấn đề cần bàn luận
Thân bài
Phần 1: Phân tích văn tắt nội dung câu chuyện


Các em cần phải giải thích các hình ảnh, từ ngữ liên quan đến câu chuyện từ đó xác định được
nội dung chính của câu chuyện đó là gì?
Phần 2: Thao tác nghị luận giống như tư tưởng đạo lí, hiện tượng đời sông.
Tùy thuộc vào từng dạng đề các em làm tương tự giống như trên.
Đây là hai dạng đề khó nhất trong chương trình làm văn 9, Đội ngũ gia sư Văn chúng tôi hi
vọng những kiến thức về đặc điểm và cách làm hai dạng đề trên có thể giúp các em viết một bài

văn trôi chảy, mượt mà để đạt điểm tối đa. Chúc các em thành công.
Nghị luận xã hội về hiện tượng nữ sinh ăn mặc sexy
Bài văn số 1
Ngày xưa, khi đất nước chưa phát triển thì vấn đề “ăn no, mặc ấm” được đề cao, nhưng
khi xã hội ngày càng phát triển vì cần phải “ăn sung, mặc sướng”. Tuy nhiên bên cạnh việc ăn
sướng, mặc sang thì còn có hiện tượng ăn mặc sexy, hở hang ở một số bộ nữ sinh. Hiện tượng
này trong những năm qua đang gây nên sự phản cảm trong xã hội.
Ở lứa tuổi trưởng thành, rất nhiều nữ sinh muốn khẳng định cái ‘tôi” cá nhân của bản thân
mình, cũng như muốn tạo phong cách riêng từ đầu tóc, ăn nói đến quần áo. Hiện tượng ăn mặc
sexy đang được nhiều bạn lựa chọn làm phong cách cho riêng mình. Đó là việc ăn mặc hở hang,
thiếu văn hóa, không phù hợp với thuần phong mỹ tục cũng như tạo sự phản cảm đối với những
người xung quanh. Chúng ta vẫn thấy những ngôi sao điện ảnh, diễn viên, ca sỹ ăn mặc sexy, hở
hang trên sân khấu; nhưng không nên đưa nó vào đời sống hằng ngày. Hiện tượng này lại diễn
ra khá phổ biến ở tầng lớp nữ sinh đang tuổi cắp sách tới trường. Bên cạnh việc mặc đồng phục
chỉnh tề của trường, kín đáo, phù hợp với môi trường học đường thì rất nhiều bạn nữ đã đua đòi,
ăn mặc sexy đến trường.
Chính điều này đã gây nên sự phản cảm trong một môi trường lành mạnh như thế này. Việc
nữ sinh đến trường, ăn mặc không phủ hợp, hở rốn, áo ngắn, quần cộc, xộc xệch không những
gây phản cảm mà còn khiến cho hình tượng của các bạn đang bị xấu đi. Đối với các bạn đó là
phong cách để tạo sức hút đối với những người xung quanh, để khẳng định mình đã lớn, có thể
lựa chọn cách sống cho bản thân. Thực ra suy nghĩ này không sai nhưng việc ăn mặc hở hang,
không phù hợp như thế này sẽ khiến cho các bạn tự đánh mất đi hình tượng của mình, hình
thành thói quen không tốt. Đi qua rất nhiều trường học, nữ sinh váy ngắn cũn, quần đùi, áo cộc,
diêm dúa, hở rốn, mỏng tang đã gây mất thiện cảm khi nhìn vào đó.
Hiện tượng nữ sinh ăn mặc sexy bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân. Trước hết là do ý thức, cái
“tôi” cá nhân của mỗi người mà bắt đầu hình thành nên phong cách này. Họ muốn cho mọi
người biết được bản thân mình không giống ai, có phong cách riêng, hợp thời trang, không lỗi
thời. Và bắt đầu họ tự tạo cho mình một “gu” ăn mặc mà theo họ là phù hợp với thời đại hiện
nay. Trang phục ăn mặc của nhiều quốc gia trên thế giới cũng khác nhau, việc du nhập thời



trang của các nước vào Việt Nam cũng ngày càng nhiều. Đặc biệt những người nổi tiếng với gu
ăn mặc mới lạ, độc đáo và có phần “dị” đã khiến cho nhiều nữ sinh đang ở độ tuổi lớn “học
đòi”, chạy theo. Việc nữ sinh thần tượng các ngôi sao Kpop của Hàn hoặc của Việt Nam đã
khiến cho các bạn học đòi theo cách ăn mặc của họ. Đây cũng là một nguyên nhân tạo nên hiện
tượng ăn mặc sexy ở giới trẻ. Gia đình cũng là nhân tố ảnh hưởng đến gu ăn mặc của con cái.
Nếu như cha mẹ quan tâm đến con cái, giáo dục các bạn ăn mặc như thế nào là phù hợp thì sẽ
hạn chế được hiện tượng phản cảm này. Đặc biệt trong những dịp lễ, đi chùa, đi cầu siêu, chúng
ta vẫn thường bắt gặp những người ăn mặc hở hang đến cúng viếng. Điều này thực sự đáng lên
án. Những bộ quần áo thời trang chúng ta vẫn thấy trên sân khấu, trong các buổi diễn thời trang,
nó rất độc đáo, rất đẹp. Tuy nhiên nó chỉ là những mẫu thời trang, chứ không nên mang những
trang phục đó vào cuộc sống của mình, sẽ gây nên tình trạng phản cảm. Tình trạng nữ sinh ăn
mặc phản cảm sẽ tạo nên một môi trường không lành mạnh, không có văn hóa.
Bởi vậy cần phải có biện pháp nhằm ngăn chặn và hạn chế tình trạng không nên có này. Để
mang lại một xã hội lành mạnh, văn minh thì mỗi chúng ta, những người trẻ cần có cái nhìn văn
minh, văn hóa về cách ăn mặc để tạo nên một môi trường học tập và sinh hoạt bổ ích nhất.
Nghị luận xã hội về hiện tượng sống ảo của giới trẻ hiện nay
Cùng với sự bùng nổ của công nghệ thông tin, sự phát triển của mạng xã hội như
Facebook, Youtube… ngày nay người ta có thể dễ dàng trở nên nổi tiếng. Có những người nổi
tiếng vì tài năng thực, song cũng có không ít những cô gái cực “hot”, cực nổi trên mạng, nhưng
lại rất “chìm” ở đời thực.
Những ảo tưởng, huyễn hoặc về giá trị của bản thân đã gây nên bao chuyện bi hài cho
những hot girl sống ảo. Theo ký ức của bạn bè, T. vốn có nước da ngăm ngăm, người béo trục
béo tròn và khuôn mặt thì hao hao cái bánh bao. Thế nhưng trái ngược với ký ức đó, tất cả các
hình ảnh của T. trên facebook của nàng đều xinh lung linh, cứ ngỡ là hot girl 9x nào đó chứ
không phải cô bạn quê mùa ngày xưa. Này là nước da trắng mịn như da em bé, khuôn mặt
chuẩn V-line, đôi mắt to, hàng mi cong, cánh mũi thẳng, bờ vai trắng như cẩm thạch… Nhiều
người comment hỏi có phải là Ngọc T. đấy không thì chủ nhân facebook chỉ ỡm ờ: “Không T.
thì còn ai vào đây nữa!”. Có một điều lạ là trong khi bạn bè cùng lứa đều đã gia đình đề huề,
song T. vẫn đi về lẻ bóng. Hỏi thì T. bảo do… cao số. Nhưng theo một người em họ của T. thì lý

do mà cô gái này lâm vào tình cảnh “tồn kho mất chìa khóa” chả phải do cao số thấp số gì cả,
mà là do “chị T. sống ảo quá”. (Theo báo điện tử Dân Trí : Bi hài “hot girl” sống “ảo”) Viết
một bài văn khoảng 600 từ trình bày suy nghĩ của anh/ chị về hiện tượng được đề cập đến trong
bài báo trên.
Bài làm


Thời gian luôn không ngừng trôi và cuộc sống của con người chúng ta cũng không ngừng
đổi mới. Bởi vậy, ta không chỉ đơn thuần sống trong môi trường duy nhất mà luôn có sự cọ xát
với nhiều môi trường khác nhau. Từ đó mà chúng ta hình thành dần các thói quen sống. Và giới
trẻ hiện nay, thói quen sống ảo đang dần phổ biến. Đây là vấn đề nhạy cảm mà mỗi người, đặc
biệt giới trẻ chúng ta cần suy ngẫm.
Trước hết, bạn hiểu như thế nào là thói quen sống ảo? Theo tôi, đó là thói quen sống
trong thế giới ảo – bản sao dị dạng của thế giới thực: giả tạo, mơ hồ và đơn độc. Với sự tiếp xúc
với các môi trường như truyện tranh, game online, và đặc biệt là mạng xã hôi… thói quen sống
ảo dần được hình thành. Từ đó xuất hiện hai con người, hai cá tính ảo và thực, có nhiều mặt đối
lập hoàn toàn với nhau, nó không giống với hình ảnh “kẻ song trùng”. Thói quen sống ảo tựa
như một chất gây nghiện nhưng đồng thời mở ra một chân trời mới cho những ai biết vận dụng,
kiểm soát nó. Trong giới trẻ hiện nay, thói quen sống ảo dường như đã trở nên phổ biến. Ta dễ
dàng bắt gặp ở những người bạn quanh mình. Đó là những mối tình ảo, các mối quan hệ ảo theo
kiểu ngôn tình… Để gây sự chú ý của mọi người, nhiều bạn trẻ đã chìm trong cuộc sống ảo với
những trò lố khoe tiền, đồ hiệu, giả chết, khoe những hình ảnh nóng lên các trang mạng xã hội.
Đã có nhiều vụ việc giở khóc giở cười quanh việc sống ảo, bạn có biết câu chuyện của cô gái Lê
Thị Tú Ngà có tài khoản Facebook tên Lê Khả Ái đã làm dậy sóng cộng đồng mạng khi nhìn
thấy mặt mộc của cô gái? Những viễn cảnh cuộc sống viển vông, khác xa với cuộc sống thực
tại. Thói quen sống ảo đã ăn sâu vào tâm trí một bộ phận không nhỏ trong giới trẻ và thật đáng
quan ngại khi hầu hết ít bạn kiểm soát được.
Đã có rất nhiều câu hỏi được đặt ra xung quanh vấn đề này và theo bạn, lý do đâu mà thói
quen sống ảo lại trói buộc chúng ta như vậy? Tuổi trẻ với nhiều suy nghĩ bốc đồng, nông nổi của
tuổi mới lớn, thiếu sự chín chắn, vậy nên chỉ với những lời khiển trách từ cha mẹ, thầy cô, cả

thế giới dường như sụp đổ. Và thế giới ảo là nơi tìm đến của những tâm hồn đang yếu đuối, suy
sụp. Lúc đầu, thế giới ảo chỉ là nơi những bạn trẻ tìm đến khi mỏi mệt, để giải tỏa nỗi lòng
nhưng dần dần dựa dẫm, lệ thuộc vào nó, hèn nhát đối diện với sự thật. Và như vậy thói quen
sống ảo dần hình thành, chi phối cuộc sống không ít bạn trẻ. Đương nhiên cũng không thể chỉ
quy chụp nguyên nhân do sự nông nổi của tuổi trẻ, cuộc sống với guồng quay tất bật, trong
chúng ta không ai tránh khỏi được những áp lực bủa vây từ việc học tập, bạn bè rồi gia đình.
Ngoài ra do sự phát triển của công nghệ thông tin – con dao hai lưỡi, giới trẻ với sự hiếu kỳ, tò
mò, những tính năng mới rồi vội chạy đua vô thức theo những giá trị tinh thần mà không có sự
kiểm soát của lý trí, ý thức tự chủ còn hời hợt. Sự quan tâm, quản lý, giáo dục của gia đình, nhà
trường, xã hội còn nhiều thiếu sót cũng là một nguyên nhân.
Ai trong chúng ta từng suy nghĩ tới hậu quả? Có chăng cũng chỉ là thoáng qua rồi chậc
lưỡi, bàng quan với những gì đang diễn ra. Bạn có biết thói quen sống ảo nếu không kiểm soát
sẽ tác động mạnh tới tâm lý và nhân cách chúng ta rối loạn tâm lý, sống hoang tưởng, tiêu cực,


có thể có hành vi chống đối xã hội, hay dẫn tới tình trạng lo âu, trầm cảm. Ngoài ra, sống ảo còn
tốn thời gian, ảnh hưởng tới sức khỏe, kết quả học tập của chúng, có thể còn phải đón nhận ánh
nhìn không mấy thiện cảm từ mọi người. Không những vậy đôi khi còn trở thành cầu nối cho
bọn tội phạm. Bởi thế giới ảo và thế giới thực tồn tại mâu thuẫn trong con người bạn nên rất khó
để hòa nhập với thế giới thực vốn đầy rẫy những va chạm. Và rồi chúng ta sẽ dần bị cô lập, thói
quen sống ảo dần sẽ bao bọc bạn bởi một vỏ kén vững chắc, và sẽ rất khó khăn để thoát khỏi
cái vỏ kén vốn đã quen ấy. Như vậy nếu lý trí ngủ quên, thói quen sống ảo sẽ “siết cổ” dần tuổi
trẻ, tương lai và cuộc đời chính cuộc đời của bạn. “Mây được mặt trời chiếu vào mới thành
sáng. Suối được treo vào vách mới thành thác nước”. Con người chúng ta cũng vậy, chỉ có sự cọ
xát, tiếp xúc, va chạm với nhiều môi trường khác nhau mới lớn lên và trưởng thành được. Thế
giới ảo có nhiều điều thú vị, chúng ta không thể áp đặt, quy chụp cho nó tất cả những xấu xa…
Song cần nhìn nhận và đánh giá đúng mức nếu không sẽ tự biến mình thành những kẻ
bệnh hoạn. Vấn đề chính là mục đích, liều lượng và cách sử dụng thói quen sống ảo, đòi hỏi ở
chúng ta một bản lĩnh. Chúng ta cũng cần phê phán những kẻ lạm dụng việc sống ảo, đồng thời
dẫn dắt họ ra khỏi vùng tăm tối đang che mắt họ. Tuổi trẻ là mùa xuân của đất nước, bởi vậy

phải sống sao cho xứng với những máu xương mà thế hệ đi trước đã hy sinh để bảo vệ độc lập
hòa bình. Cửu Bá Đao từng viết: “Tuổi thanh xuân của chúng ta như cơn mưa rào, dù bị ướt
nhưng ta vẫn muốn quay lại đằm mình thêm lần nữa”. Hãy sống sao để khỏi phải nuối tiếc vì
những năm tháng đã sống hoài sống phí. Bạn và tôi, chúng ta hãy mở lòng với cuộc đời thực,
sống thật để trưởng thành hơn. Rồi bạn sẽ thấy thể giới ngoài kia dù nhiều khi làm bạn vấp ngã
nhưng dẫu sao nó vẫn sinh động hơn nhiều so với thế giới ảo. Chúng ta cần rèn luyện cho mình
một bản lĩnh sống rắn thép để vượt qua mọi cám dỗ, hãy thẳng thắn sống với hoàn cảnh và thân
thế của mình. Nhút nhát, trốn chạy chẳng thể giải quyết được vấn đề. Như Nguyễn Khải từng
nói: “Để sống được tất nhiên phải nhờ vào những giá trị tức thời nhưng sống sao cho có phẩm
hạnh, có đạo đức nhất định phải dựa vào những giá trị bền vững”. Vậy nên đừng trong một phút
nhất thời mù quáng mà tin vào việc sống ảo sẽ giải quyết được mọi chuyện. Thói quen sống ảo
nếu không có sự giám sát, quản lý của lý trí, nó sẽ biến thành một loại axit, ăn mòn dần tuổi trẻ
của chúng ta.
Là người trẻ tuổi, đã có lúc tôi cũng cho phép mình bước vào thế giới ảo, sống trong đó ít
lâu nhưng chưa bao giờ cho phép lý trí mình ngủ quên ở thế giới ấy. Bằng chứng thiết thực
chính là ngày hôm nay, tôi đã đang và dám sống thật với chính bản thân mình – tâm sự với bạn
về suy nghĩ chân thành của tôi về thói quen sống ảo. Còn bạn thì sao?
Nghị luận xã hội về nạn bạo hành trẻ em
Khi tôi viết những dòng này, thì không biết ngoài kia, ngoài cái xã hội xô bồ có còn những
mảnh đời, những tấm thân bé nhỏ, ngây thơ phải chịu cảnh bị “bạo hạnh” nữa hay không?


Sở dĩ tôi nói vậy là chỉ trong một thời gian ngắn, chưa đầy một tháng mà báo chí đã phanh
phui 2,3 vụ “bạo hành trẻ em” gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe và
tinh thần các em. Nạn bạo hành, phần lớn tạo ra bởi chính từ những con người không có lương
tâm, dã man mất hết đạo đức của một con người, và điều đáng nói, đáng xót xa hơn nữa; thủ
phạm đã gây ra những cảnh bạo hành đó còn là cha là mẹ của các em, những bậc sinh thành đã
không thương tiếc hành hạ trên chính thể xác và tinh thần của con mình, thật đáng hổ thẹn cho
những bậc làm cha làm mẹ. Có rất nhiều lí do được những người này đưa ra trước cơ quan công
an về hành vi dã man của mình. Âu! Đó cũng là lí do để phủ nhận hành vi, phủ nhận trách

nhiệm của mình. Có lẽ đây là lần đầu tiên dư luận lại có những động thái tích cực đồng loạt
mạnh mẽ, có sự quan tâm đặc biệt, và tỏ thái độ gay gắt trước những hành vi đó. Họ trực tiếp
đến thăm hỏi, động viên để thấy tận mắt, nhìn tận mặt những nạn nhân của nạn “bạo hành”. Tất
cả đều xót xa rơi nước mắt trước những thân thể bầm tím, xanh xao, đầy những vết thương, đó
là hậu quả của những trận đòn vô cớ gây nên. Các đối tượng phạm tội khi bị cơ quan công an
phát hiện hành vi “bạo hành” của mình thì viện đủ thứ lí do để rủ bỏ trách nhiệm như: “Nó lì
quá, tôi đánh nó để dạy nó” (lời của hai vợ chồng chủ trại tôm ở Cà Mau nói), rồi còn ngỡ
ngàng trước lời nói của một người mẹ: “tôi đánh nó vì nó giống cha nó”, trớ trêu thay chỉ vì
mâu thuẫn với người cha mà đành lòng hành hạ con trong một thời gian dài như thế; rồi còn có
cảnh dở khóc, dở cười, chính người mẹ lại nhốt con vào chuồng chó để răn dạy. Thật đáng buồn
cho bậc làm cha làm mẹ. Một khi nhận thức của các em còn bồng bột và non nớt thì các em làm
sao hiểu hết những gì đang xảy ra với chính bản thân mình. Có đi chăng nữa cũng là những cơn
đau hằn lên qua những trận đòn. Các em đáng nhận được tình thương yêu, sự đùm bọc, một sự
che chở đúng nghĩa, được cắp sách đến trường thì ngược lại, các em bị ngược đãi, bị ghẻ lạnh.
Các em bị hành hạ một cách dã man với những thủ đoạn và những dụng cụ nghe qua thì không
khỏi rùng mình: Roi tre, dây, chổi, thậm chí những con người mất nhân tính dùng cả nước sôi,
thanh sắt nung nóng… Những hành vi “bạo hành” như thế thật đáng để lên án, thật đáng để
trừng trị, để răn đe. Việc đáng nói ở đây là lương tâm, là đạo đức chỉ được dùng như cái vỏ bọc
để những người như vợ chồng chủ trại tôm ở (Cà Mau), bà mẹ có đứa con giống cha hay nhiều
trường hợp khác chưa được ánh sáng công lí phát hiện để thực hiện hành vi thú đội lớp người
của mình. Loài vật còn biết yêu thương nhau, đùm bọc nhau huống chi họ là một con người của
xã hội văn minh, của một đất nước có pháp luật. Khi xảy ra vụ việc, mà là những vụ được thực
hiện trong một thời gian dài như thế mà không bị phát hiện, không bị xử lý, khi phát hiện thì các
em đã trong tình trạng nghiêm trọng, do tâm lí sợ sệt, sợ bị liên lụy của người dân. Một sự lạnh
lùng đến tàn nhẫn, sự im lặng là dung dưỡng cho cái xấu. Họ đâu biết sự vô tình của họ, lơ là
trong công tác quản lí đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng như thế nào. Hằng ngày, các em
vẫn phải chịu cảnh hành hạ, mà vẫn phải câm nín trong sự đau đớn của thể xác. Có thật hay
không chuyện họ không hay, không biết gì về nạn bạo hành đó, hay họ cho rằng việc bình
thường theo quan niệm của người Việt Nam “thương cho roi cho vọt” hay có sự phi lí nào trong
cái không hay, không biết, không quan tâm đó. Từ câu chuyện của bé Hào Anh (Đầm Dơi – Cà



Mau), khi vụ việc bị phát hiện, cơ quan chức năng đến để giải cứu và đưa em đi bệnh viện thì
chính vợ chồng thủ phạm(Giang - Thơm) đã dúi vào túi mẹ của bé Hào Anh 1.000.000 đồng đề
nghị viết đơn bãi nại, nhưng không được cơ quan công an chấp nhận, và tiếp theo là 20.000.000
đồng chỉ để có một tấm đơn bãi nại của phía gia đình bé Hào Anh (theo báo công an ra ngày
08.05.2010). Hành vi của Giang - Thơm có thể được coi là một hành vi mà khi hai nhân cách đã
không còn lương tâm, không còn biết suy nghĩ, và thua loài cầm thú, không thể chấp nhận dù
bất kì lí do gì. Ở nước ta “Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em đã có từ năm 1991, trong
đó nêu các quyền cơ bản của trẻ và nghiêm cấm bất kỳ hành vi nào gây tổn hại sức khỏe, tinh
thần trẻ. Nghị định 114/2006/NĐ-CP quy định phạt tiền những kẻ lợi dụng, đánh đập hoặc xâm
phạm thân thể, làm đau đớn thể xác và tinh thần trẻ em. Bộ luật Hình sự có điều 110 về tội hành
hạ người khác trong đó quy định người nào đối xử tàn ác với trẻ em lệ thuộc mình thì có thể bị
phạt tù đến ba năm”. Nhưng thực tế, có rất ít vụ được xử phạt, có cũng chỉ là qua loa, mang
nặng hình thức. Luật phải thật đi vào đời sống người dân, phải thật nghiêm minh, xử phạt đúng
người đúng tội. Có như thế thì mới làm giảm bớt nạn “bạo hành” đối với trẻ em đang có chiều
hướng gia tăng.
Để các em có thể sống trong niềm vui, trong tiếng cười của mọi người thân, của xã hội.
Nếu không thì những vết thương thể xác tinh thần sẽ mãi theo các em đến suốt cuộc đời, và sẽ
mãi là ác mộng đối với các em.
Đề bài: Nghị luận xã hội về thực trạng internet
Bài làm
Sự phát triển của công nghệ thông tin, nhất là mạng internet đã đem đến cho người một thế
kỉ văn minh mới. Trong đời sống hiện nay thì internet là một phương tiện rất cần thiết. Tuy
internet đem lại nguồn lợi ích lớn lao cho con người nhưng bên cạnh đó nó cũng đặt những
thách thức không nhỏ đang rất cần được giải quyết.
Internet ra đời với nhiệm vụ đem lại những lợi ích thiết thực cho con người. Và đúng như
vậy, chúng ta không thể phủ nhận những lợi ích to lớn mà internet mang lại. Nó là một phương
tiện thông tin vô cùng hữu hiệu, ứng dụng trong rất nhiều ngành nghề khác nhau. Thông qua
internet, chúng ta có thể tìm kiếm vô vàn những thông tin bổ ích, chia sẻ kiến thức, kinh doanh,

kết bạn khắp hành tinh… Điều đó cho thấy những tác dụng to lớn của internet và chính nó đã
giúp cho cuộc sống của chúng ta trở nên hiện đại hơn. Nếu như không có internet thì quả thật rất
nhiều ngành nghề sẽ phát triển rất hạn chế.
Giới trẻ có một câu nói rất thực tế: “Cái gì không biết thì tra google”. Quả đúng là như
vậy. Google là một kho tàng kiến thức và tin tức khổng lồ. Các thông tin được cập nhật thường


xuyên, hàng ngày, hàng giờ, thâm chí là hàng giây. Những tiện ích vì đó cũng ra đời (như mua
sắm online) để đáp ứng nhanh chóng được những nhu cầu cần thiết của con người.
Mặc dù internet xuất hiện ở Việt Nam khá muộn, từ đầu những năm 1990 nhưng hiện nay
thì Việt Nam ljai là nước có tỉ lệ người dùng internet rất cao, nằm trong top đầu của thế giới.
Điều này chứng tỏ sự lan truyền mạnh mẽ của internet và sự cần thiết, quan trọng của nó đối với
đời sống của con người.
Tuy rằng những lợi ích mà internet đem lại rất to lớn nhưng nó cũng tồn tại những mặt trái
đang trở thành thách thức với toàn xã hội chúng ta. Việc sử dụng internet nhằm vào những mục
đích không đúng đắn đang là một vấn nạn. Điều này thể hiện rõ nhất trong giới trẻ. Tình trạng
nghiện internet hiện đang ở mức báo động đỏ. Và tình trạng này gây ra những ảnh hưởng xấu
đến bản thân người dùng và hệ lụy cho toàn xã hội
Có rất nhiều bạn trẻ vì nghiện game mà bỏ học, trốn cha mẹ đi chơi điện tử. Có những
bạn vì chơi thấu đêm suốt sáng mà dẫn đến ngất, đột quỵ. Thậm chí không chỉ là bỏ học mà có
những bạn vì để có tiền nạp game mà sẵn sàng đi ăn trộm ăn cắp. Điều này gây ra tình trạng mất
trật tự an ninh và những tệ nạn xã hội thường xuyên xảy ra hơn.
Khi có Internet, nó giúp chúng ta kết nối với những người bạn ở khắp mọi nơi trên thế
giới, nhưng cũng chính vì những mạng xã hội ngày càng phổ biến mà rất nhiều bạn trẻ trở nên
phụ thuộc vào “thế giới ảo” ấy. Đi đâu, làm gì, các bạn cũng chia sẻ thông tin lên các mạng xã
hội. Ban đầu, những chia sẻ này với mục đích “chia sẻ” đơn thuần. Nhưng dần dà, mạng xã hội
là nơi để các bạn phô trương, tạo “tin nóng”, nói xấu, chửi bởi nhau…. Điều này không chỉ
khiến cho hình ảnh của các bạn xấu đi mà còn làm phản tác dụng tốt đẹp của internet. Không
những thế, mọi người hiện nay còn có xu hướng mở rộng các mối quan hệ trên mạng và thu hẹp
những mối quan hệ thiết thực quanh mình. Con người vì thế trở nên lãnh cảm với nhau hơn. Ai

cũng chỉ quan tâm đến bản thân mình, làm sao để thể hiện mình trong thế giới ảo. Việc bỏ bê
học hành, sống phụ thuộc vào thế giới ảo cũng khiến cho các bạn dần đánh mất đi chính bản
thân mình và tương lai của mình. Thực trạng ấy quả thật rất đáng buồn.
Như đã biết, điều gì cũng có hai mặt của nó. Internet cũng vậy. Chính vì thế, điều mà
chúng ta cần làm đó là có ý thức sử dụng internet đúng mục đích để đem lại những giá trị đích
thực. Không những internet giúp chúng ta mở mang tầm hiểu biết và còn giúp chúng ta đến gần
với sự tiến bộ và văn minh hơn. Việc sử dụng sai mục đích hoặc lạm dụng internet sẽ gây nên hệ
quả thật khó lường.
Đề bài: Nghị luận về vấn đề bạo lực học đường
Dàn ý nghị luận về vấn đề bạo lực học đường


1. Giải thích.
Bạo lực học đường là những hành vi thô bạo, ngang ngược, bất chấp công lý, đạo lý, xúc phạm
trấn áp người khác gây nên những tổn thương về tinh thần và thể xác diễn ra trong phạm vi
trường học.
Bạo lực học đường hiện nay có xu hướng gia tăng nhanh chóng, diễn ra ở nhiều nơi do đó đang
trở thành một vấn nạn của xã hội.
2. Hiện trạng.
a. Biểu hiện của hành động bạo lực học đường có thể xảy ra dưới nhiều hinh thức như:
Xúc phạm, lăng mạ, xỉ nhục, đay nghiến, chà đạp nhân phẩm, làm tổn thương về mặt tinh thần
con người thông qua lời nói.
Đánh đập, tra tấn, hành hạ, làm tổn hại về sức khỏe, xâm phạm cơ thể con người thông qua
những hành vi bạo lực.
b. Chứng minh:
Chỉ cần một thao tác rất nhanh trên google ta có thể tìm thấy hàng loạt các clip bạo lực của nữ
sinh: Ở Phú Thọ, nữ sinh đánh bạn bằng giày cao gót; ở Hà Nội; Ở TPHCM, Nghệ An...
Học sinh có thái độ không đúng mực với thầy cô giáo, dùng dao đâm chết bạn bè, thầy cô...
Lập nên các nhóm hội hoạt động đánh nhau có tổ chức.
Giáo viên đánh đập, xúc phạm tới nhân phẩm của học sinh...

3. Nguyên nhân
Xảy ra vì những lí do trực tiếp rất không đâu: Nhìn đểu, nói móc, tranh giành người yêu, không
cùng đẳng cấp...
Sự phát triển thiếu toàn diện, thiếu hụt về nhân cách, thiếu khả năng kiểm soát hành vi ứng xử
của bản thân, non nớt trong kĩ năng sống, sai lệch trong quan điểm sống.
Do ảnh hưởng từ môi trường văn hóa bạo lực: phim, ảnh, sách, báo, đồ chơi mang tính bạo lực
(kiếm, súng...)
Sự giáo dục chưa đúng đắn, thiếu quan tâm của gia đình; tình trạng bạo lực trong gia đình cũng
là một phần nhân tố ảnh hưởng không tốt. Và một khi bạo lực gia đình vẫn còn tồn tại thì bạo
lực học đường sẽ vẫn còn có nguy cơ gia tăng. (Ở đây để vấn đề thêm sâu sắc có thể liên hệ với


hình ảnh cậu bé Phác trong "chiếc thuyền ngoài xa" – Nguyễn Minh Châu để vấn đề thêm sâu
sắc.)
Sự giáo dục trong nhà trường: nặng về dạy kiến thức văn hóa, đôi khi lãng quên nhiệm vụ giáo
dục con người "tiên học lễ hậu học văn".
Xã hội thờ ơ, dửng dưng, buông xuôi, chưa có sự quan tâm đúng mức, những giải pháp thiết
thực, đồng bộ, triệt để.
4. Hậu quả
Với nạn nhân:
Tổn thương về thể xác và tinh thần
Tổn hại đến gia đình, người thân, bạn bè người bị hại
Tạo tính bất ổn trong xã hội: tâm lí lo lắng bất an bao trùm từ gia đình, nhà trường, đến xã hội.
Người gây ra bạo lực:
Con người phát triển không toàn diện: phát triển ngược trở lại phía "con", đi ngược lại tính
"người" là mất dần nhân tính.
Mầm mống của tội ác mất hết tính người sau này.
Làm hỏng tương lại chính mình, gây nguy hại cho xã hội.
Bị mọi người lên án, xa lánh, căm ghét.
5. Giải pháp.

Đối với những người gây ra bạo lực học đường: cố gắng mở rộng nâng cao nhận thức:
Giữ cho trái tim luôn ấm nóng tình yêu thương.
Địa ngục do ta mà có, thiên đường cũng do chính ta tạo nên và ý thức rõ ràng về hành động và
hậu quả hành động do bản thân thực hiện
Nơi lạnh nhất ko phải là bắc cực mà là nơi không có tình thương và Nhận thức rõ vai trò sức
mạnh của tình người.
Xã hội cần có những giải pháp đồng bộ, chặt chẽ giáo dục con người trong gia đình, nhà trường,
trong toàn xã hội; coi trọng dạy kĩ năng sống, vươn tới những điều chân thiện mỹ.


Có thái độ quyết liệt phê phán răn đe, giáo dục cải tạo, biện pháp trừng phạt kiên quyết làm
gương cho người khác.
6. Mở rộng: (phản đề)
"Không nên mất niềm tin vào con người. Nhân loại là cả một đại dương. Nếu một vài giọt nước
trong đại dương ấy dơ bẩn thì cả đại dương cũng không vì thế mà trở thành dơ bẩn được"
(Mahatma Gandhi).
-> Hiện tượng trên chỉ là một phần rất nhỏ của xã hội nên không phải vì thế mà chúng ta mất đi
niềm tin vào con người vào thế hệ trẻ. Cần nhân rộng những tấm lòng cao cả, nêu gương người
tốt việc tốt điển hình --> Hình thành thái độ đồng cảm, sẻ chia, yêu thương giúp con người nói
chung, thế hệ trẻ nói riêng tiến tới những vẻ đẹp nhân cách chân - thiện - mĩ, phát huy những
truyền thống nhân ái, nhân đạo từ ngàn xưa trước khi chúng ta phải đối phó với căn bệnh vô
cảm
7. Đưa ra bào học cho bản thân: Có quan điểm nhận thức, hành động đúng đắn, hình thành
những quan niệm sống tốt đẹp.
Nghị luận: Lòng nhân ái
•

Mở bài:
Từ xưa đến nay tình yêu thương giữa người với người luôn là truyền thống mà mỗi chúng ta cần
phải phát huy. Đó là một trong những tình cảm tốt đẹp, gắn kết những trái tim lại với nhau, giúp

cho xã hội ngày càng vững mạnh hơn. Lòng nhân ái là một tình cảm đạo đức lớn, có nét đẹp
riêng, như là một giá trị văn hoá rất cơ bản trong hệ giá trị của người Việt Nam. (Nghị luận lòng
nhân ái)

•

Thân bài:
Lòng nhân ái là gì?
Lòng Nhân ái chính là tình yêu thương giữa người với người. Lòng nhân ái xuất phát từ trái tim
mỗi người, không ép buộc, không cưỡng cầu, không đòi hỏi phải nhận lại những gì. Bởi rằng
đối với nhiều người thì khi trao đi yêu thương họ thấy bản than được thanh thản và yên lòng.
* Biểu hiện của lòng nhân ái:
Lòng nhân ái không phải là những điều gì quá xa xôi. Nó tồn tại ngay trong chính cuộc sống của
mỗi người. Từng biểu hiện của chúng ta dành cho nhau, cử chỉ, lời nói, hành độn. Hay cũng có
thể chỉ là cảm xúc dành cho nhau. Dù nó giản dị nhưng cũng đã khiến cho trái tim nhau trở nên
ấm áp hơn bao nhiêu.


Trong gia đình: Lòng nhân ái biểu hiện qua sự kính trọng, yêu thương lẫn nhau của các thành
viên. Thế hệ đi trước có trách nhiệm chăm sóc và giáo dục thế hệ sau chu toàn. Thế hệ đi sau có
bổn phận phụng dưỡng, cung kính, tri ân các thế hệ đi trước. Bởi họ đã có công dưỡng dục và
để lại các thành quả lao động. Hình thái gia đình, xã hội Việt Nam là biểu hiện sâu sắc của lòng
nhân ái. Hầu hết các gia đình, nhiều thế hệ chung sống với nhau. Truyền thông đó tạo ra một
môi trường mang tính cộng đồng và mang tính tương trợ rất cao. Đó là điều mà trong xã hội các
nước phương Tây ít có.
Ngoài xã hội: Lòng nhân ái là những hành động tương trợ giúp đỡ lẫn nhau khi có khó khăn,
hoạn nạn. Có biết bao việc làm thấm đẫm tinh thần nhân ái của con người. Nhân ái là sẵn sàng
cứu giúp người khó khăn trong bão lũ. Nhân ái là tạo công ăn việc làm cho người thất nghiệp.
Nuôi dạy trẻ mồ côi cơ nhỡ, chăm sóc người già neo đơn,… chính là biểu hiện sâu sác của đức
tính này.

Cuộc sống luôn cần có những tấm lòng nhân ái để cùng san sẻ những bất hạnh khổ đau của
người khác, giúp họ vượt qua nghịch cảnh và tìm lấy cuộc sống tốt đẹp hơn.
Khi đất nước có giặc ngoại xâm, lòng nhân ái biến thành tinh thần yêu nước, thương dân. Vì
căm ghét kẻ thù mà quyết đánh giặc để bảo vệ non sông đất nước. Lòng nhân ái trở thành lòng
yêu nước và tinh thần nhân đạo cao cả.
Khi đất nước hòa bình, lòng nhân ái biểu hiện trong những hành động tương thân, tướng ái, giúp
đỡ lẫn nhau trong cuộc sống. Nó chính là các hành động cảm thông chia sẻ, giúp đỡ những số
phận bất hạnh, khổ đau trong cuộc sống. Chính lòng nhân ái của mọi người giúp họ vượt qua
nghịch cảnh xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn.
Có thể nói, lòng nhân ái là một giá trị văn hoá lớn của dân tộc ta. Nó đã tạo nên một nét độc đáo
trong chủ nghĩa nhân văn truyền thống Việt Nam. Qua những thời kỳ lịch sử khác nhau, lòng
nhân ái có những nội dung mới. Song về cơ bản, nó vẫn giữ được nét đặc sắc riêng. Nếu so sánh
với giá trị văn hoá của một số nước trên thế giới thì lòng nhân ái là một giá trị văn hoá rất đáng
tự hào của dân tộc Việt Nam.
* Nhận thức:
Không ai là sống tách biệt ra khỏi xã hội. Mỗi người cần phải có trách nhiệm và thái độ sống
tích cực để cùng xây dựng và phát triển xã hội này. Lòng nhân ái gắn kết con người với
nhau. Lòng nhân ái của chúng ta sẽ giúp đỡ được rất nhiều người, rất nhiều mảnh đời ở ngoài
kia. Dù chỉ là những hành động hết sức nhỏ bé nhưng đó là niềm động viên và an ủi lớn đối với
họ .
* Cần làm gì để sống có lòng nhân ái?
Luôn biết rèn luyện, trau dồi nhân cách, đạo đức, lối sống tốt đẹp.
Luôn yêu thương, đồng cảm, sẻ chia đối với những số phận bất hạnh trong cuộc sống. Tuyên
dương, ca ngợi những hành động giàu lòng nhân ái.


Kêu gọi cộng đồng gắn kết, tương trợ, giúp đỡ lẫn nhâu để xây dựng một xã hội tốt đẹp. Xã hội
sẽ trở nên tốt đẹp, tội ác sẽ không còn nếu mỗi chúng ta đều sống bằng tình yêu thương con
người tha thiết.
* Phê phán những người sống không có lòng nhân ái:

Tuy nhiên trong xã hôi vẫn còn tồn tại những người chỉ biết sống chi riêng mình. Họ không biết
giúp đỡ nhiều người xung quanh. Làm việc gì cũng chỉ quan tâm đến lợi ích của bản thân mình.
Họ sống vụ lợi, ích kỉ, thờ ơ với nỗi khổ đau, mất mát của người khác. Những người như thế
thật đáng chê trách.
* Bài học:
Sống phải có lòng nhân ái. Biết yêu thương người khác là yêu thương chính cuộc sống của
mình. Là học sinh phải chăm chỉ học tập, rèn luyện mình trở thành người hữu ích mai này đem
sức mình xây dựng quê hương, đất nước.
•

Kết bài:
Lòng nhân ái, tinh thần yêu thương san sẻ nhau trong cuộc sống là một điều rất cần thiết để bản
thân chúng ta sống tốt và hoàn thiện mình từng ngày hơn.
Đề bài:Nghị luận xã hội về lòng khiêm tốn
Bài làm
Trong xã hội ngày nay, có không ít người với bước thành công ban đầu đã khoe khoang này
nọ đủ thứ để chứng tỏ mình tài giỏi, hiểu biết. Tuy nhiên không phải trong trường hợp nào cũng
phải ‘phô” ra cho người khác xem như thế, vì lòng khiên tốn trong mọi trường hợp chưa bao giờ
là thừa.
Lòng khiêm tốn là gì? Khiêm tốn chính là một lối sống không tự đề cao mình, đánh giá
đúng mực về bản thân, không khoe khoang thành công và không ngừng học hỏi ở những người
khác. Lòng khiêm tốn là một đức tính đáng quý, cần phát huy của mỗi con người. Nó sẽ giúp
cho bạn thành công một cách vững chắc nhất.
Trong xã hội ngày nay, có rất nhiều người tài giỏi, vì thế không nên khoe khoang, khoác
loác rằng mình làm được cái này cái nọ, mình hiểu được điều này biết được điều kia. Đó sẽ chỉ
là trò cười cho thiên hạ mà thôi. Bản thân mình năng lực như thế nào mọi người sẽ có thể thấy
được qua hành động của bạn chứ không phải qua lời nói.
Như chúng ta đã biết, thành công luôn là thành quả của một quá trình gian nan, vất vả mới
có được. Khi thời gian đủ chín và mọi việc đủ thành thì bạn sẽ nắm trong tay phần thắng. Nếu



như lúc đó bạn không khiêm tốn, không biết cách kiềm chế cảm xúc thì có lẽ bạn sẽ chìm ngập
trong “mùi vị” vinh quang mà quên mất rằng thực tế bên ngoài còn nhiều điều chưa biết.
Những người biết phân biệt đâu là cái danh, đâu là cái mình cần mới thực sự cân bằng được
cuộc sống này. Bởi vậy, trong những lúc thế chúng ta mới thấy được lòng khiêm tốn quan trọng
như thế nào.
Trong xã hội phong kiến có rất nhiều bậc danh nhân vì chán ghét cảnh tranh chấp quan
trường mà cáo quan về ở ẩn. Họ luôn giữ cho lòng mình luôn sáng, tinh thần khiêm tốn, thanh
cao. Đấy mới là điều đáng quý. Hay như Hồ Chí Minh, một con người vĩ đại lập được bao nhiêu
công lao nhưng người chưa bao giờ nói rằng tôi đã làm được cái này, tôi đã làm được cái kia.
Người tự cho rằng sự học không bao giờ là thừa, và lòng khiêm tốn cũng vậy. Chúng ta thành
công như thế này, có người khác còn thành công hơn chúng ta. Xã hội không thiếu những người
tài giỏi mà mình phải ngưỡng mộ học giỏi,.
Tuy nhiên hiện nay có một số người với chút công lao ban đầu đã to tiếng rằng mình là
người tài giỏi thì thực sự công danh ấy có tồn tại được lâu. Khi tự nhận mình tài giỏi thì họ sẽ
tự thỏa mãn rằng như thế là đủ, không cần cố gắng thêm. Như thế là quá sai lầm.
Khiêm tốn sẽ giúp cho bản thân mình nhận ra rằng còn điều gì thiếu sót mà mình phải hoàn
thiện, học hỏi được từ người khác nhiều điều mà mình không có. Lòng khiêm tốn sẽ khắc phục
được rất nhiều nhược điểm đang tồn tại trong bạn, ngày càng hoàn thiện được bản thân mình.
Lòng khiêm nhường luôn đi liền với sự hòa nhã, hòa đồng với mọi người, vì tinh thần không
ngừng cố gắng học hỏi. Còn đối với những kẻ tự thỏa mãn bản thân thì luôn thấy người khác là
thấp hơn mình, không đáng học hỏi. Vậy là tự họ tạo nên khoảng cách cho mình với mọi người.
Họ thành kẻ cô lập.
Bởi vậy lòng khiêm tốn đối với mỗi con người là vô cùng quan trọng, giúp cho mỗi con
người chúng ta có thể thấy được rằng không có điều gì là đủ, là thừa. Càng khiêm tốn, chúng ta
sẽ học hỏi thêm nhiều điều. Nhất là đối với thế hệ trẻ ngày nay.
Nghị Luận: Lòng hiếu thảo
•

Mở bài:

Hiếu thảo với ông bà, cha mẹ vốn là một truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc ta. Từ ngàn
năm qua, phẩm chất quý báu ấy đã là sợi chỉ kết nối tình cảm gia đình và dân tộc tạo nên một lối
sống nghĩa tình, đằm thắm của dân tộc Việt Nam. Lòng hiếu thảo là một trong những phẩm chất
tốt đẹp cần có ở mỗi con người.

•

Thân bài:


Lòng hiếu thảo là gì?
Lòng hiếu thảo có nghĩa tôn trọng, kính trọng ông bà, cha mẹ và tổ tiên của mình. Hiếu thảo còn
là hành động yêu thương, chăm sóc, phụng dưỡng ông bà, cha mẹ khi già yếu và thờ phụng sau
khi họ qua đời. Hiếu thảo vốn là trung tâm trong hệ thống đạo đức của Nho giáo.
Biểu hiện lòng hiếu thảo:
Lòng hiếu thảo của con người không những được thể hiện trong thái độ, tình cảm mà còn được
biểu hiện qua hành động cụ thể.
Người có lòng hiếu thảo là người luôn biết cung kính ông bà, cha mẹ. Họ luôn biết vâng lời và
làm cho cha mẹ được vui vẻ, tinh thần được an ổn. Họ luôn biết sống đúng chuẩn mực, thực
hiện lễ nghi hiếu nghĩa đối với các bậc sinh thành. Lúc cha mẹ còn khỏe mạnh, học hiếu thuận
vâng lời, lắng nghe dạy bảo. Lúc cha mẹ ốm đau, già yếu, hộ hết lòng chắm sóc, phụng dưỡng.
Khi cha mẹ qua đời, họ thành tâm thờ cúng.
Trong cuộc sống, lòng hiếu thảo là hành vi cư xử tốt không chỉ đối với cha mẹ mà còn ở bên
ngoài nhà để mang lại danh tiếng tốt cho cha mẹ và tổ tiên. Lòng hiếu thảo còn được lãnh tụ Hồ
Chí Minh mở rộng trong thời đại cách mạng. Không những hiếu thảo với người thân mà còn
nên hiếu thảo với dân tộc, với đất nước. Biết quý trọng những người cùng chung vận mệnh với
mình, có mối liên hệ, gắn kết chặt chẽ. Trung với nước, hiếu với dân là phẩm chất người cách
mạng trong nhiệm vụ chống kẻ thù và dựng xây đất nước.
Vì sao sống phải có lòng hiếu thảo?
Vì ông bà, cha mẹ là những người đã sinh thành và dưỡng nuôi ta khôn lớn. Họ luôn dành cho

ta những gì tốt đẹp nhất trên cuộc đời này. Mỗi con người sinh ra đều có nguồn cội, thân tộc.
Bởi thế, ta phải biết ơn những người đã sinh thành, dưỡng nuôi và giáo dục ta nên người. Lòng
hiếu thảo thể hiện lòng tri ân sâu sắc và lối sống nghĩa tình của dân tộc trong bao đời nay.
Hiếu thảo còn là một lối sống tốt đẹp đã trở thành chuẩn mực trong truyền thống văn hóa Việt
Nam. “Nhị thập tứ hiếu” luôn là bài học giáo dục đạo đức ngàn đời còn mãi.
Sống có lòng hiếu thảo là lối sống cao đẹp. Biết quý trọng công ơn dưỡng dục của ông bà cha
mẹ. Biết thể hiện niềm tri ân sâu sắc đối với các bậc sinh thành. Lòng hiếu thảo thể hiện sự bao
dung, sống có trách nhiệm. Người có lòng hiếu thảo luân được mọi người yêu mến, trân trọng
và thành công trong cuộc sống.
Cha mẹ hiếu thảo với với ông bà là tấm gương sáng khiến con cái học tập và trưởng thành hơn.
Lòng hiếu thảo trở thành bài học giáo dục sâu sắc cho mọi thế hệ. Lòng hiếu thảo giúp gắn kết
các thế hệ trong gia đình. Mọi thành viên được sống trong môi trường tràn ngập lòng yêu
thương, sự kính trọng lòng biết ơn. Lòng hiếu thảo xóa bỏ sự đố kị, ích kỉ cá nhân và lối sống
thờ ơ, vô cảm.


Giá trị của một người con được nhìn nhận không phải ở sự giàu sang, quyền quý. Giá trị con
người được thể hiện sâu sắc qua chữ Hiếu. Ðối với công đức sinh thành thì bổn phận làm con
phải ghi lòng, tạc dạ. Hiếu nghĩa với cha mẹ là cách trả ơn những bậc sinh thành. Bản thân con
cái cũng được góp phần rất lớn trong hình thành những phẩm chất đạo đức và trí tuệ của một
bậc thánh nhân.
Lòng hiếu thảo luôn luôn được tôn vinh, ngưỡng mộ. Từ lâu, dân tộc ta coi đó là tiêu chuẩn
luân lí đạo đức là nét đẹp văn hóa dân tộc sáng ngời. Hiếu thảo với cha mẹ ngày nay thì ngày
sau ta mới nhận được lòng hiếu thảo từ còn cái. Có cho đi mới được nhận lại. Bởi đó là quy luật
nhận quả trong cuộc sống này.
Cần phải làm gì để thể hiện lòng hiếu thảo?
Biết kính trọng ông bà, cha mẹ. Biết chăm sóc, phụng dưỡng ông bà cha mẹ khi tuổi già sức
yếu. Trau dồi nhân cách tốt đẹp trở thành niềm tự hào của gia đình.
Thực hiện tốt các nhiệm vụ và công việc làm để có thể bảo đảm vật chất hỗ trợ các bậc cha mẹ.
Nhận lãnh trách nhiệm thờ phụng tổ tiên chu toàn, vẹn tất.

Thể hiện tình yêu, sự tôn trọng và hỗ trợ. Thể hiện phong cách lễ độ, anh em thuận hòa hiếu
nghĩa.
Phê phán người có lối sống bất hiếu:
Trong xã hội có nhiều người sống bất hiếu, vô lễ, đánh đập đối xử tàn nhẫn, bỏ rơi cha mẹ già.
Họ thể hiện một lối sống vô ơn, một nhân cách kém cỏi. Những người như thế thật đáng chê
trách.
Bài học:
Sống phải có lòng hiếu thảo. Sống biết ơn ông bà, cha mẹ và các bậc sinh thành khác. Không
những thế, hiếu nghĩa với nhân dân, với đất nước là trách nhiệm con người trong thời đại mới.
Phải thể hiện lòng hiếu thảo với ông bà cha mẹ ngay từ hôm nay. Mõi hành vi biết ơn đều thể
hiện một nét đẹp trong đời sống con người. Đặc biệt, ông bà, cha mẹ là những người đã dành
cho ta tất cả.
•

Kết bài:
Tấm lòng hiếu thảo thể hiện lối sống trọng tình trọng nghĩa. Đó mãi mãi là một nét đẹp cao quý
trong nền văn hóa Việt Nam. Cần rèn luyện tấm lòng hiếu thảo để có được lối sống nghĩa tình,
hòa hợp với xung quanh. Lối sống giàu tình cảm giúp ta tìm kiếm được hạnh phúc trong cuộc
sống này.
Nhận thức về lý tưởng sống của tuổi trẻ hiện nay – văn lớp 9.


Trong mọi thời đại, để đạt được mục đích, ước mơ thì bất cứ ai cũng phải có một lý
tưởng sống tốt đẹp, điều này càng quan trọng hơn trong thời kỳ công nghiệp hóa – hiện đại hóa
như ngày nay. Đặc biệt là thế hệ trẻ thanh niên chúng ta cần có mục đích sống cao đẹp bởi nó
không chỉ giúp ta vượt qua khó khăn mà còn góp phần hoàn thiện nhân cách của ta.
Trước hết ta phải hiểu lý tưởng sống là gì ?: Lý tưởng sống là mục đích sống cao đẹp và
lý tưởng sống vì mọi người. Trong thực tế ta thấy lý tưởng sống của thanh niên Việt Nam giai
đoạn cách mạng.
Vì sao con người cần phải có lý tưởng sống? bởi có lý tưởng sống con người con người

có hướng phấn đấu để vươn lên. Lý tưởng sống cao đẹp là điều kiện để con người sống có ý
nghĩa, giúp con người hoàn thiện nhân cách bồi đắp vẻ đẹp tâm hồn. Điển hình tấm gương tiêu
biểu là bác Hồ của chúng ta, vì lý tưởng sống cao cả của mình, muốn dành lại hòa bình cho đất
nước, mang lại cuộc sống ấm lo, hạnh phúc cho nhân dân, Bác đã ra đi tim đường cứu nước, trải
qua bao khó khăn, gian khổ Bác đã thành công, Bác đã hi sinh cả cuộc đời mình cho dân ta
được ấm lo, hạnh phúc, hay sự hi sinh thầm lặng của anh thanh niên trong ” lặng lẽ Sa Pa” của
Nguyễn Thành Long….Có thể nói biểu hiện ở mỗi người là khác nhau nhưng đều gặp nhau tại
một điểm là những người biết sống vì hạnh phúc của mọi người.
Chúng ta – tuổi trẻ ngày hôm nay cần phải tìm cho mình một lý tưởng sống tốt đẹp. Lý
tưởng sống ấy cần phải thực hiện bằng việc làm, hành động cụ thể, phải sống hết mình với vị trí
mà mình đang đứng, công việc mà mình đang làm. Là học sinh chúng ta phải ra sức học tập
vươn lên trong học tập để đạt được kết quả cao trong các kỳ thi phổ thông trung học và tiến tới
cao đẳng, đại học… và có việc làm theo đúng nguyện vọng phục vụ cho bản thân gia đình và cái
chung lớn lao hơn đó la quê hương đất nước.
Trái với lý tưởng sống cao đẹp là lối sống ích kỷ, cá nhân, lối sống tầm thường, nó khiến
cho nhân cách của con người bị mai một, đây là một điều không thể chấp nhận được.
Như vậy trong cuộc sống của mỗi người cần phải có lý tưởng sống cao đẹp, đặc biệt là
thanh niên. Ngay từ hôm nay chúng ta hãy tạo cho mình lý tưởng sống cao đẹp bởi có như vậy
chúng ta sẽ vượt qua khó khăn trong cuộc sống, nhân cách được hoàn thiện, góp phần làm cho
xã hội trở lên giàu đẹp văn minh.