TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH


MÔN: THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
CHỦ ĐỀ: THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VIỆT NAM

Giảng viên : Phạm Hà
Lớp

: KT16DB01

Nhóm

:6

Thành viên - MSSV
1.
2.
3.
4.
5.

Nguyễn Thị Ngọc Bích
Phạm Khánh Duyên
Nguyễn Thị Hồng Điệp
Nguyễn Thị Lệ Hiền
Võ Hồng Nhi

1654030024
1654040061
1654040067

1654040099
1654040286

MỤC LỤC


MỞ ĐẦU
Trong đời sống hiện đại ngày nay, chắc hẳn không ít lần chúng ta nghe nhắc
đến các giao dịch mua bán, trao đổi các loại tiền tệ như USD, EUR, JPY,…
Việc này góp phần làm sôi động thị trường ngoại hối trong nước cũng như
thế giới. Là một phần nhỏ của thị trường tiền tệ nhưng ngoại hối đã, đang và
sẽ đóng vai trò chủ chốt trong cán cân thương mại. Từ đó góp phần phát
triển kinh tế - xã hội nói chung và ngoại thương nói riêng.

2


I.

THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI VIỆT NAM
1.

Lịch sử hình thành:

Thị trường ngoại hối hình thành và phát triển như một sự tất yếu của nền
kinh tế, vì nó gắn liền với nhu cầu giao dịch và trao đổi ngoại tệ giữa các
quốc gia, nhất là trong công cuộc đổi mới kinh tế từ cuối thập niên 80 đầu
thập niên 90. Nhận thức được tầm quan trọng đó, Ngân hàng Nhà nước Việt
Nam quyết định thành lập Trung tâm giao dịch ngoại tệ (207/NH-QĐ ngày
16/8/1991) hoạt động như một thị trường ngoại hối chính thức với các mục

tiêu chính yếu sau:
-

Tạo ra thị trường trao đổi ngoại tệ chính thức giữa ngân hàng và
các đơn vị kinh tế

-

Đánh giá và đo lường mức cung cầu ngoại tệ

-

Quy định tỷ giá chính thức giữa USD (dollar Mỹ) và VND (Việt
Nam đồng)

-

Tạo bước đệm để hình thành thị trường tài chính trong tương lai

Sau ba năm hoạt động với hai phiên giao dịch mỗi tuần (thứ ba và thứ sáu) ở
hai thành phố lớn của cả nước là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; đến
năm 1994, Trung tâm giao dịch ngoại tệ chấm dứt hoạt động, thay vào đó là
thị trường ngoại tệ liên ngân hàng (theo Quyết định 203/NH-QĐ ngày
20/9/1994 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước). Đánh dấu bước chuyển
mình của thị trường ngoại hối Việt Nam.
Đây là một quyết định đúng đắn nhằm xây dựng thị trường có tổ chức cho
giao dịch ngoại tệ giữa các ngân hàng thương mại cũng như thiết lập cơ sở
hình thành thị trường ngoại hối hoàn chỉnh trong tương tai. Thêm vào đó,
Ngân hàng Nhà nước có thể xem đây là một công cụ để can thiệp hiệu quả
và kịp thời vào thị trường nhằm mục đích thực thi chính sách tiền tệ quốc

gia.
2.

Khái niệm:
3


Có thể hiểu đơn giản thị trường ngoại hối là nơi thực hiện các giao dịch mua
bán, trao đổi các loại ngoại tệ và các hoạt động kinh doanh có liên quan đến
ngoại tệ. Hiện nay, những ngân hàng trung ương với khối lượng giao dịch
lớn và có vai trò trong việc điều chỉnh chính sách tiền tệ trên thị trường: Cục
dự trữ liên bang Mỹ (Fed), Ngân hàng trung ương Anh (BOE), Ngân hàng
trung ương châu Âu (ECB), Ngân hàng quốc gia Thụy Sĩ (SNB), Ngân hàng
Nhật Bản (BOJ)…Ở nước ta chính là Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
(SBV).

Chẳng hạn như khi xuất khẩu mặt hàng thanh long qua Úc, doanh nghiệp
thường thu về AUD (dollar Úc) nhưng công ty không thể sử dụng AUD mà
phải dùng VND (Việt Nam đồng) để chi trả chi phí đầu vào. Khi đó, công ty
cần bán USD thu được từ xuất khẩu để lấy VND.

3.

Đặc điểm của thị trường ngoại hối:

4


Thị trường ngoại hối là các thị trường buôn bán các loại hàng hóa đặc biệt đồng tiền của các nước nên thị trường này có những đặc điểm riêng biệt mà
không phải thị trường nào cũng có như:

- Là thị trường giao dịch mang tính chất quốc tế:
Do thị trường giao dịch của nó không bị thu hẹp bởi 1 quốc gia mà lan rộng
khắp toàn cầu để mua bán các loại ngoại tệ.

- Là thị trường có tính thanh khoản:
Bởi thị trường giao dịch với phạm vi lan rộng khắp thế giới và số lượng
người tham gia ngày càng đông nên không thể kiểm soát được.
- Thị trường ngoại hối hoạt động liên tục 24h (trừ những ngày cuối tuần):
Do sự chênh lệch múi giờ giữa các nước về địa lý do đó thị trường này hoạt
động liên tục.
Ví dụ: Nhà giao dịch ở thị trường Singapore buổi sáng có thể giao dịch với
thị trường phía đông như Hong Kong, Tokyo. Đến khi 2 thị trường này đóng
cửa cũng là lúc các thị trường phía tây như London, Paris mở cửa. Như vậy,
nhà giao dịch này có thể hoạt động liên tục nếu muốn.
- Ngoài ra, thị trường này giao dịch liên tục còn nhờ vào các phương tiện
thông tin liên lạc hiện đại như: điện thoại, internet, fax khiến cho các nhà
giao dịch có thể theo dõi và thực hiện giao dịch bất cứ lúc nào mà họ muốn.
4.

Vai trò của thị trường ngoại hối:

Thị trường ngoại hối giúp ích rất nhiều cho các nhà đầu tư, các công ty cũng
như các ngân hàng trong nền kinh tế đang phát triển.
- Thị trường này giúp cho việc mua bán xuất nhập khẩu giữa các nước:
Cụ thể như Công ty ở Việt Nam muốn mua vật liệu nhập khẩu của công ty ở
Nhật về làm hàng hóa bán. Nhưng khi công ty ở Việt Nam bán hàng ở nước
5


mình thì thu được đồng tiền VND. Nhưng để trả tiền vật liệu cho công ty ở

Nhật thì Công ty Việt Nam phải đổi đồng tiền VND sang đồng Yên của Nhật
để thanh toán cho họ. Việc trao đổi giữa đồng tiền này với đồng tiền khác
đều phải dựa trên thị trường ngoại hối.
- Thị trường ngoại hối còn là phương tiện giúp cho nhà đầu tư thực hiện
chuyển đổi ngoại tệ nhằm đáp ứng đầu tư vào tài sản hữu hình hay vô hình
với mục đích kiếm tiền:
Ví dụ như một nhà đầu tư Hàn Quốc đang có vốn đầu tư ở Seoul nhưng ông
ta nhận thấy rằng lãi suất đầu tư vào Seoul mà ông nhận được ít hơn so với
việc ông đầu tư vào Mỹ. Do đó ông đã rút vốn từ đất nước mình sang đầu tư
vào Mỹ để có thể thỏa mãn được nhu cầu kiếm tiền nhiều hơn. Do vậy, thị
trường ngoại hối chính là công cụ giúp ông làm việc đó bằng cách chuyển
đổi đồng tiền Won của Hàn Quốc sang đồng tiền USD của Mỹ để nhà đầu tư
dễ dàng gia nhập vào thị trường ở Mỹ.
- Thị trường ngoại hối còn là công cụ để ngân hàng Trung ương thực hiện
chính sách tiền tệ nhằm điều khiển nền kinh tế theo mục đích của chính phủ.
(Nhưng vai trò này chỉ giới hạn được một thời gian chứ không thể kéo dài
được bởi thị trường này mang tính quốc tế và được rất nhiều người tham gia
nên không thể kiểm soát chặt chẽ được thị trường này).
Ví dụ như Chính Phủ khuyến khích xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu để
giảm thiểu cán cân thương mại và cán cân thanh toán. Khi đó Ngân hàng
Trung ương sẽ đảm nhiệm vai trò thông qua thị trường này để mua ngoại tệ
vào. Ngược lại, nếu ngoại tệ lên giá quá vượt so với mức bình thường gây ra
lạm phát. Khi đó chính phủ sẽ yêu cầu ngân hàng Trung ương bán hết ngoại
tệ ra để nâng giá nội tệ lên nhằm giảm mục đích lạm phát.

II.

NGHIỆP VỤ GIAO DỊCH NGOẠI HỐI
Trên thị trường hiện có 4 loại nghiệp vụ giao dịch ngoại hối chính:
• Nghiệp vụ giao dịch ngoại hối giao ngay

6


•
•
•

1.

Nghiệp vụ giao dịch ngoại hối giao sau
Nghiệp vụ giao dịch ngoại hối mua bán có kỳ hạn
Nghiệp vụ giao dịch ngoại hối quyền chọn.

Nghiệp vụ giao dịch ngoại hối giao ngay (Spot Transaction):

Khái niệm: Giao dịch giao ngay là phương thức mua bán ngoại tệ mà việc
chuyển giao và thanh toán giữa hai ngân hàng sẽ được thực hiện,
thông thường là vào ngày thứ hai sau ngày giao dịch.
Đặc điểm:
•
Chi phí giao dịch ngoại hối giao ngay giữa ngân hàng và khách hàng
do ngân hàng qui định.
•
Giao dịch giữa ngân hàng với khách hàng thương mại sẽ không phải
chờ đợi 2 ngày mà có thể thực hiện vào ngày tiếp theo của giao dịch.
•
Giao dịch giao ngay hiện tại chủ yếu thực hiện trên thị trường liên
ngân hàng
2.


Nghiệp vụ giao dịch ngoại hối giao sau (Future Transaction):

Khái niệm: Giao dịch ngoại hối giao sau là một thỏa thuận mua bán một số
lượng ngoại tệ nhất định theo tỷ giá cố định tại một thời điểm cố định
được xác định bởi trung tâm giao dịch. Giao dịch ngoại hối giao sau
(còn gọi là giao dịch tương lai) cũng tương tự như giao dịch các loại
hàng hóa.
Đặc trưng cơ bản của giao dịch giao sau là tiêu chuẩn hóa trên các phương
diện sau:
•
Đồng tiền giao dịch: Chỉ áp dụng cho một số ngoại tệ là AUD, GBP,
CAD, JPY, CHF, EUR
•
Qui mô hợp đồng: ví dụ như trên thị trường Chicago, qui mô hợp
đồng là 100.000 AUD, 62.500 GBP, 100.000 CAD, 12.500.000 JPY,
125.000 EUR, 125.000 CHF.
•
Phương pháp yết tỷ giá: yết giá kiểu Hoa Kì được sử dụng trên thị
trường Chicago, nghĩa là giá USD của 1 đơn vị ngoại tệ.

7


Ngày đến hạn: Trên thị trường Chicago, các hợp đồng đến hạn vào
ngày thứ tư tuần thứ ba của các tháng 1, tháng 3, tháng 4, tháng 6,
tháng 7, tháng 9, tháng 10 và tháng 12.
Ký quỹ: Người mua phải ký quỹ một khoản ban đầu như khoản bảo
đảm thực hiện hợp đồng (Performance Bond) bằng thư tín dụng ngân
hàng (Bank’s letter of credit), trái phiếu kho bạc hoặc tiền mặt. Đồng
thời người mua cũng phải ký quỹ một khoản để duy trì hợp đồng.

Thanh khoản hợp đồng: Chỉ khoảng 5% số hợp đồng tương lai đã ký
được thanh khoản khi đến kỳ hạn bằng cách chuyển tiền giữa người
mua và người bán, số hợp đồng còn lại thường được người mua và
người bán thanh khoản bù trừ hàng ngày trước khi đến hạn. Hợp
đồng tương lai có thể được thanh khản hàng ngày và thực hiện nghiệp
vụ ký hợp đồng bồi hoàn (Offset contract).
Hoa hồng: Khách hàng phải trả hoa hồng cho người môi giới tại các
sở giao dịch để nối kết các hợp đồng tương lai. Tại các sở giao dịch
chỉ niêm yết một tỷ giá cho người mua và người bán giao dịch, điều
này khác với thị trường liên ngân hàng niêm yết tỷ giá mua, tỷ giá
bán và không thu phí.
Phòng giao hoán (Clearing House): Tất cả các hợp đồng tương lai đều
phải ký kết giữa các khách hàng với phòng giao hoán, các khách hàng
không trực tiếp ký hợp đồng tương lai với nhau. Điều này bảo đảm
rằng tất cả các hợp đông tương lai đều được thực hiện, không một
bên tham gia hợp đồng nào tự ý phá bỏ hợp đồng dù rủi ro xảy ra.

•

•

•

•

•

Giao dịch tương lai và giao dịch có kỳ hạn đều nhằm mục tiêu thương mại
và đầu cơ tìm kiếm lợi nhuận nhưng có những điểm khác biệt cơ bản. Mục
đích của giao dịch tương lai là để đầu cơ ngoại tệ nhằm tìm kiếm lợi nhuận.

Nhà đầu cơ dự báo một loại ngoại tệ nào đó lên giá sẽ ký hợp đồng mua và
ngược lại, nếu dự báo ngoại tệ đó xuống giá sẽ ký hợp đồng bán. Hành vi
đầu cơ ở đây là đầu cơ giá chứ không phải đầu cơ tiền thực nên ngay khi
giao dịch nhà đầu cơ chưa cần vốn
3.

Nghiệp vụ giao dịch ngoại hối mua bán có kỳ hạn (Forward
Transaction)

8


Khái niệm: Giao dịch có kỳ hạn, còn gọi là giao dịch có kỳ hạn bắt buộc đòi
hỏi chuyển giao vào một kỳ hạn nhất định một lượng ngoại tệ này để nhận
một lượng ngoại tệ khác theo hợp đồng có kỳ hạn đã được ký kết. Tỷ giá hối
đoái có kỳ hạn được qui định vào thời điểm kỳ hợp đồng và áp dụng thanh
toán khi đến kỳ hạn. Tỷ giá hối đoái có kỳ hạn thường được xác định như
giá trị đến hạn của kỳ hạn đó. Kỳ hạn có thể là 1, 2, 3, 6 và 12 tháng có thể
có những hợp đồng kỳ hạn trên một năm nhưng không phổ biến do dự báo
tỷ giá kỳ hạn rất dài và khó chính xác.
Đặc điểm:
Giao dịch thực hiện dưới dạng mua có kỳ hạn hoặc bán có kỳ hạn.
• Giao dịch trên thị trường liên ngân hàng nhằm mục đích ký hợp đồng
bồi hoàn với các hợp đồng mà ngân hàng đã ký với các khách hàng
không phải là ngân hàng. Mục đích của các hợp đồng giao dịch có kỳ
hạn này là để ngân hàng phân tán rủi ro trong kinh doanh.
• Giao dịch có kỳ hạn còn được thực hiện giữa ngân hàng với khách
hàng không phải là ngân hàng (cá nhân hay doanh nghiệp). Các khách
hàng này sử dụng giao dịch có kỳ hạn để cống lại rủi ro do thay đổi
giá trị của khoản tiền phải trả hay nhận được trong tương lai từ giao

dịch hàng hóa hay dịch vụ của họ
• Lợi hay thiệt của hợp đồng có kỳ hạn phụ thuộc vào sự thay đổi của
đồng tiền mua bán theo xu hướng nào và mức lợi hay thiệt được xác
định thông qua so sánh tỷ giá có kỳ hạn với tỷ giá giao ngay khi đến
kỳ hạn của hợp đồng.
• Là hợp đồng nhằm tự bảo hiểm khoản tiền phải trả hoặc sẽ nhận được
khỏi rủi ro do biến động tỷ giá.
4. Nghiệp vụ giao dịch ngoại hối quyền chọn (Binary Option):
•

Giao dịch ngoại hối quyền chọn hay còn gọi là Quyền chọn nhị phân
(Binary Option) là khi nhà đầu tư có xu hướng lựa chọn giao dịch trên một
cặp tiền tệ nào đó, nhà đầu tư sẽ dự đoán giá của cặp tiền tệ đó sẽ đi lên
hoặc lựa chọn đi xuống và đặt lệnh, đến lúc lệnh đáo hạn, sẽ đem giá của
cặp tiền tệ lúc đáo hạn so sánh với giá lúc nhà đầu tư thực hiện giao dịch,
nếu dự đoán xu hướng của nhà đầu tư chính xác thì thường sẽ thu được từ
9


65% đến 95% lợi nhuận với số tiền đặt lệnh ban đầu, nếu lựa chọn sai nhà
đầu tư sẽ mất số tiền đã đặt lệnh.
Bốn loại ngiệp vụ vừa nêu trên chủ yếu xuất hiện ở lĩnh vực xuất khẩu và
chứng khoán ở Việt Nam.

III. TÌNH HÌNH THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI NHỮNG NĂM GẦN
ĐÂY
1. NĂM 2015
Trong năm 2015,
• NHNN đã ba lần điều chỉnh tỷ giá bình quân liên ngân hàng vào tháng
1, tháng 5 và tháng 8 với biên độ mỗi lần điều chỉnh là 1% và đã vượt

quá mục tiêu điều chỉnh của Ngân Hàng Nhà Nước là 2%.
• Ngân Hàng Nhà Nước cũng đã điều chỉnh biên độ dao động tỷ giá hai
lần liên tiếp, mỗi lần tăng thêm 1% vào tháng 8, trước sức ép từ việc
Trung Quốc phá giá đồng nhân dân tệ so với USD.
• Giá trị đồng USD liên tục tăng trên thị trường quốc tế (đến 31/12, chỉ
số đô la Mỹ đã tăng 9,3% so thời điểm cuối năm 2014).
• Ngoài biện pháp điều chỉnh tỷ giá bình quân liên ngân hàng và biên độ
dao động, nhằm duy trì ổn định thị trường ngoại hối trong năm 2015,
Ngân Hàng Nhà Nước đã áp dụng một số biện pháp như:
- Siết chặt việc mua ngoại tệ (Thông tư 15/2015/TT-NHNN chỉ cho
phép các nhà nhập khẩu được mua ngoại tệ giao ngay 2 ngày trước
thời điểm thanh toán).
- Điều chỉnh hạ lãi suất tiền gửi USD và đưa ra cam kết sẽ duy trì ổn
định mức tỷ giá này đến cuối năm 2015 và những tháng đầu năm
2016.
Tuy nhiên, những biện pháp này thực tế vẫn chưa đủ để bình ổn thị
trường. Tỷ giá USD/VND trên thị trường chính thức luôn sát với mức
trần tỷ giá, thậm chí tỷ giá trên thị trường tự do còn vượt cả mức trần
giao dịch cho phép.
Đến ngày 31/12/2015, tỷ giá bình quân liên ngân hàng là USD/VND
= 21.890 với biên độ +/- 3%, theo đó, tỷ giá trần áp dụng trên thị
trường sẽ là USD/VND = 22.547 và tỷ giá sàn là USD/VND =
21.233. Trong khi đó, tỷ giá trung bình của các Ngân hàng thương
10


mại là USD/VND = 22.506 tăng 5,3% so với cuối năm 2014; tỷ giá tự
do là USD/VND = 22.656, tăng 5,3% so với cuối năm 2014.

Diễn biến tỷ giá USD/VND năm 2015

Nếu cục Dự trữ Liên Bang Mỹ (FED) tăng lãi suất thì tỷ giá USD/VND và
chính sách tỷ giá của Việt Nam sẽ chịu một áp lực lớn, bởi vì :
• Việc can thiệp liên tục để ổn định tỷ giá trong bối cảnh mới có thể làm
suy giảm và ảnh hưởng đến sự an toàn của dự trữ ngoại hối.
• Dư địa cho việc áp dụng biện pháp hành chính trần lãi suất tiền gửi
USD đã ở mức 0%.
• Chính sách tỷ giá của Trung Quốc sẽ linh hoạt hơn khi đồng nhân dân
tệ (CNY) được đưa vào rổ tiền tệ Special Drawing Right (SDR), đồng
CNY có thể sẽ tiếp tục giảm giá nhiều hơn.
Chính sách tỷ giá VND phải linh hoạt hơn để đảm bảo tính cạnh
tranh của hàng xuất khẩu Việt Nam với xuất khẩu của Trung Quốc
trên các thị trường chung (Mỹ, EU, Nhật Bản…) và hạn chế nhập siêu
từ Trung Quốc.
2.

NĂM 2016

11


Trong năm 2016, thị trường ngoại tệ và tỷ giá rất ổn định, củng cố lòng tin
vào đồng Việt Nam của người dân, các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư
nước ngoài.
-

-

-

Tất cả nhu cầu thanh khoản ngoại tệ trên thị trường ngoại hối đều

được đảm bảo mặc dù có những diễn biến bất thường, tác động mạnh
tới nền kinh tế toàn cầu như Brexit, bầu cử Tổng thống Mỹ…
Trong khi đồng tiền của một số nước trong khu vực mất giá, thậm chí
mất giá mạnh, thị trường ngoại hối các nước cũng biến động thì thị
trường ngoại tệ của Việt Nam vẫn ổn định.
Đồng Việt Nam mới chỉ mất giá 1,1-1,2% ở thời gian trong năm.

Từ đầu năm 2016, Ngân hàng Nhà nước thực hiện công bố tỷ giá trung tâm
biến động linh hoạt hàng ngày theo sát diễn biến thị trường trong và ngoài
nước, phù hợp với mục tiêu chính sách tiền tệ.
Ngày 2/2/2016, Ngân hàng nhà nước yết giá trở lại với đồng USD với
giá mua vào là 22.300 VND và giá trần bán ra là 22.511 VND. Việc
làm này cho thấy, ngân hàng đã bắt đầu mua vào ngoại tệ để dự trữ.
Sau khi công bố thông tin trên, thanh khoản thị trường trở nên dồi dào,
hoạt động thị trường trở nên sôi động hơn.
- Cuối tháng 5/2016, trên thị trường Việt Nam, việc mua vào 7 tỷ USD
để dự trữ của Ngân hàng nhà nước cũng góp phần làm giá đồng USD
tăng lên.
Lãi suất liên ngân hàng vào tháng 5/2016 lại có những diễn biến trái
chiều so với tháng trước đó, có chiều hướng giảm sâu và giữ ở mức
thấp liên tiếp trong nhiều tuần tiếp theo do huy động vốn VND tăng
nhanh hơn tín dụng VND, NHNN đã bơm hơn 72.000 tỷ VND thông
qua kênh ngoại hối.
Vào tháng 6, mức tỷ giá lại trở về tình trạng ổn định do ngân hàng tạm
thời ngưng hoạt động bơm tiền vào thị trường, cán cân thương mại có
nhiều diễn biến tích cực đồng thời cục Dự trữ Liên Bang Mỹ cũng trì
hoãn việc tăng lãi suất.
Vào tháng 8:
-


 Thặng

dư thương mại tiếp tục được duy trì.
12


 Vốn

FDI (Đầu tư trực tiếp nước ngoài_Foreign Direct Investment),
giải ngân duy trì xu hướng tăng tích cực, với mức giải ngân đạt 9,8
tỷ tính đến hết tháng 8.

 Kiều

hối và các thương vụ mua bán, sáp nhập doanh nghiệp cũng
mang về dòng ngoại tệ lớn. NHNN đã liên tục mua vào USD để
củng cố dự trữ ngoại hối và tăng cường khả năng can thiệp khi cần
thiết.

Như trong thương vụ chuyển giao hệ thống siêu thị Metro Cash & Carry
Việt Nam (gồm 19 trung tâm và bất động sản liên quan) trị giá 879 triệu
USD về tay TCC Holdings (Thái Lan) hay việc Mirae Asset Securities và
tập đoàn đầu tư AON BGN mua lại tòa nhà Keangnam Landmark 72 ( Hà
Nội) với số tiền lên đến 350 triệu USD,…đã giúp Việt Nam thu về một khối
lượng ngoại tệ khổng lồ.
Trong khi đó, ở phía cầu, nhu cầu ngoại tệ của thị trường không lớn khi tăng
trưởng kinh tế vẫn ở mức thấp, nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu hàng hóa
phục vụ sản xuất kinh doanh chậm lại, tâm lý đầu cơ cũng không lớn khi thị
trường ngoại hối trong nước khá ổn định từ đầu năm.


Cuối năm 2016
13






Có biến động nhẹ do ảnh hưởng của việc USD tăng giá trên thị
trường thế giới sau kết quả bầu Tổng thống Mỹ.
Tỷ giá trung tâm tính đến cuối tháng 11 tăng khoảng hơn 1% so với
đầu năm.
Tỷ giá ngân hàng thương mại và thị trường phi chính thức cũng
tăng trở lại, phổ biến ở mức 22.700 VND/USD vào cuối tháng 11,
tăng khoảng 0,22% so với đầu năm.

Theo Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, nguyên nhân khiến tỷ giá tăng
vào thời điểm cuối năm chủ yếu do:



3.

Đồng USD liên tục lên giá so với các đồng tiền chủ chốt, đặc biệt
sau khi có kết quả chính thức của bầu cử Tổng thống M
Nhu cầu ngoại tệ tăng trở lại theo yếu tố mùa vụ nhằm đáp ứng nhu
cầu thanh toán về cuối năm và đón đầu khả năng FED tăng lãi suất
vào tháng 12.

NĂM 2017


Nhìn chung, tình hình thị trường ngoại hối Việt Nam năm 2017 đang ở mức
an toàn, phát triển ổn định.
Năm 2017, tỷ giá USD/VND tương đối ổn định. Tính đến cuối năm , tỷ giá
trung tâm tăng khoảng 1,5-1,7% so với đầu năm, tỷ giá ngân hàng thương
mại giảm khoảng 0,2%, tỷ giá thị trường tự do giảm khoảng 1,5 % so với
đầu năm.
Theo nhận định ban đầu từ các chuyên gia, việc Ngân hàng Nhà nước quản
lý thị trường ngoại hối linh hoạt ngay từ đầu năm và cho phép tỷ giá trung
tâm USD/VND tăng với mức độ vừa phải từ đầu năm đến nay đã giúp thị
trường không phải chịu áp lực quá lớn để rồi tăng sốc như những năm trước
đây.
Nguyên nhân khiến tỷ giá tương đối ổn định :
•

Do đồng USD mất giá trên thị trường quốc tế (chỉ số USD Index giảm
9,1% so với đầu năm) mặc dù Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi
suất nhiều lần do tác động của chính sách chống thâm hụt thương mại
của Tổng thống đương nhiệm Donald Trump.
14


•
•

•

•

Chênh lệch giữa lãi suất VND và USD còn ở mức lớn (khoảng 6-7%,

nghiêng về việc nắm giữ VND).
Huy động ngoại tệ tăng không nhiều so với năm 2016 ước tính khoảng
4%, trong khi Ngân hàng Nhà nước mua được khoảng 7 tỷ USD từ hệ
thống ngân hàng. Do đó, có thể một số tổ chức kinh tế và cá nhân đã
bán một lượng lớn ngoại tệ và chuyển sang VND.
Cán cân thanh toán tiếp tục thặng dư trong năm qua:
- Cán cân thương mại tiếp tục xuất siêu.
- Cán cân vốn và tài chính năm 2017 ước thặng dư ở mức khá cao
(dự báo ở mức 4,03% GDP).
- FDI tăng khá, dòng vốn đầu tư gián tiếp cũng tăng trưởng mạnh
(dự báo cuối năm 2017 ở mức 12 tỷ USD, cao hơn mức 11,6 tỷ
USD của năm 2016).
- Niềm tin vào VND và sự ổn định vĩ mô ngày càng được nâng cao.
- Cán cân thanh toán tổng thể thặng dư khoảng 3,4% GDP. Chính
nhờ vậy, Ngân hàng Nhà nước đã bổ sung được dự trữ ngoại hối
lên mức cao kỷ lục.
Ngoài ra, với lượng kiều hối duy trì ở mức khả quan và lượng ngoại tệ
trong các ngân hàng dưới dạng tiền gửi ở mức cao, thì dòng vốn dịch
chuyển này là rất quan trọng để tăng nguồn cung cho thị trường ngoại
hối.

IV. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỔI VIỆT NAM CHỊU TÁC ĐỘNG TỪ
THẾ GIỚI

Tình hình ngoại hối Việt Nam đã và đang chịu ảnh hưởng sâu sắc từ tác
động của tình hình thế giới, đặc biệt là các nước có đồng tiền mạnh như: Mỹ
(USD), Liên minh châu Âu (EURO), Nhật (JPY), Anh (GBP),...Sự thay đổi
của thị trường này bắt nguồn chủ yếu từ bất ổn của tâm lý thị trường - có thể
là do bất ổn về chính trị hay nền kinh tế, hành động đầu cơ ngắn hạn.


1.

Chính sách của Tổng thống Donal Trump
15


Thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức đắc cử, tỉ giá
USD ở Việt Nam lập tức biến động nhưng ở mức nhẹ. Nguyên nhân
kể đến chính là những chính sách về kinh tế - đối ngoại mà ông đã
“hứa” trong chiến dịch tranh chạy đua vào Nhà Trắng: “Make
America Great Again”, đặt người Mỹ là ưu tiên đầu tiên, làm tất cả vì
lợi ích nước Mỹ. Cụ thể hơn là Mỹ rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên
Thái Bình Dương (TPP)- trong đó có Việt Nam là thành viên, để mang
lại cơ hội việc làm cho công dân và tăng nguồn thu từ thuế cho nước
này. Điều này khiến cho tâm lý thị trường thế giới nói chung và Việt
Nam nói riêng có phần lo lắng.

2.

Đồng tiền ảo Bitcoin soán ngôi tác động đến thị trường ngoại hối

Sự phát triển của đồng tiền ảo Bitcoin cũng đã và đang ảnh hưởng đến thị
trường ngoại hối. Đồng tiền kỹ thuật số này được tạo ra nhàm phục vụ thị
trường ngoại hối Đến ngày 13/8/2017, giá trị của mỗi tiền ảo Bitcoin đã đạt
mức kỷ lục hơn 4.225 USD/Bitcoin khi các nhà đầu tư giao dịch trên thị
trường trực tuyến. Dù mức giá kỷ lục này không duy trì được lâu nhưng
hiện nay, giá Bitcoin vẫn đạt mức hơn 4.000 USD. Đây thực sự là sự phát
triển thần tốc khi đồng tiền này đã tăng gấp 4 lần kể từ đầu năm, đặc biệt
tăng 40% trong tháng 8/2017.
Bitcoin xuất hiện để tái cấu trúc nền kinh tế xã hội hiện đại, xóa bỏ các ngân

hàng lỗi thời, các dịch vụ bảo mật kém và trao toàn quyền cho bạn sử dụng
với nhiều tài khoản tiền tệ trên smartphone của bạn mà không có cơ quan
hay tổ chức nào có thể can thiệp.
•

Đáp ứng biến động của giá tiền tệ.

•

Kiểm soát hạnh phúc tài chính của bạn, an ninh và sự riêng tư.

•

Hưởng lợi từ các xu hướng mới nhất trong an ninh mạng.
16


•

Là một phần của tương lai cởi mở hơn, công bằng, thịnh vượng cho
tất cả mọi người.

Những người ủng hộ tiền ảo cho rằng việc tiền ảo độc lập với bất kỳ một
ngân hàng trung ương nào giúp tài sản này tránh được rủi ro từ sự can thiệp
của ngân hàng trung ương hoặc trong trường hợp bất ổn chính trị. Tiền ảo
cũng được coi là một phương tiện để bảo vệ tiền tiết kiệm ở những quốc gia
có lạm phát cao, đồng tiền mất giá hay các biện pháp kiểm soát vốn.
Đại học FPT Việt Nam là đơn vị tiên phong đầu tiên đưa Bitcoin vào sử
dụng trong việc chi trả học phí cho sinh viên ngoại nhằm khắc phục khó
khăn của sinh viên Nigeria trong việc chuyển tiền ra nước ngoài để nộp học

phí. Nhưng việc làm này đã đẩy Đại học FPT đối mặt với mức phạt 200
triệu đồng khi Nhà nước cho biết: “Việc phát hành, cung ứng, sử dụng
Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác làm phương tiện thanh toán là hành
vi bị cấm tại Việt Nam, có thể bị xử phạt vi phạm hành chính ở mức phạt
tiền từ 150 triệu đến 200 triệu đồng”. Động thái này cho thấy Ngân hàng
Nhà nước điều chỉnh hợp lý và kịp thời cho vấn đề tiền ảo, tiền điện tử. Đay
cũng là điều dễ hiểu vì nhiều người chơi tin tưởng vào việc Bitcoin là loại
tiền ảo, không chịu sự quản lý của chính phủ và quốc gia nào nên việc cấm
giao dịch công khai có thể dễ thực hiện nhưng giao dịch ngầm là điều khó
kiểm soát được.

17


Bitcoin - Đồng tiền ảo của thị trường Forex.

3.

Sự ảnh hưởng gián tiếp từ sự kiện Brexit

Hay như sự kiện Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland rời Liên minh
châu Âu - Brexit có tác động không nhỏ đến tỉ giá của bảng Anh và EURO
trên thị trường ngoại hối thế giới. Brexit là từ ghép của hai từ “Britain” và
“exit”, ám chỉ việc nước Anh rời khỏi Liên minh châu Âu. Cuộc trưng cầu
ý dân về vấn đề này tại vương quốc Anh được diễn ra vào ngày 23/06/2016.
Trên thị trường ngoại hối, đồng bảng Anh mất giá mạnh so với các đồng
tiền lớn khác như Euro, USD hay yên Nhật. Đồng thời, đồng Euro cũng
mất giá nhẹ so với đồng USD. Đồng bảng Anh đã liên tục rớt giá và xác lập
mức thấp nhất trong vòng 31 năm qua. Đến hết ngày 30/6, đồng GBP đã
mất giá11,6% so với thời điểm trước cuộc trưng cầu dân ý. Trong khi đó,

đồng EUR cũng giảm 3% giá trị so với đồng USD. Lo ngại về tương lai bất
định của nền kinh tế Anh và châu Âu trong thời gian tới, các nhà đầu tư đã
tìm kiếm các đồng tiền và tài sản an toàn khác. Hai đồng tiền được quan
tâm nhất tại thời điểm hiện tại là đồng USD và đồng JPY. Đồng Yên Nhật,
18


theo một chiều hướng khác, đang được coi là đồng tiền an toàn nhất tại thời
điểm hiện tại. Thậm chí, đồng tiền này còn đang trong xu hướng tăng giá so
với giá trị đồng USD. Giá trị đồng Yên Nhật đã tăng lần lượt 3,0% và 4,4%
cuối Quý 2 và Quý 3 so với đồng USD ngày 23/6/1026

Trong khi đó, đầu tư trực tiếp nước ngoài từ Anh vào Việt Nam cũng không
thực sự lớn. Tính các dự án còn hiệu lực tới tháng 6/2016, chỉ có 266 dự án
với tổng số vốn là 3,6 tỷ USD đến từ vương quốc Anh (tương đương 1,2%
tổng vốn FDI vào Việt Nam). Do đó, các nhà phân tích cho rằng tác động
của Brexit tới kinh tế Việt Nam là không nhiều, chủ yếu gián tiếp trong ngắn
hạn qua các kênh thị trường ngoại hối và thị trường tài sản. Kể từ đầu năm
2016, đồng Việt Nam tương đối ổn định so với đồng USD và sự kiện Brexit
đã đẩy VND mạnh lên tương đối so với đồng GBP (bảng Anh). Trong khi
đó, giá vàng trong nước, vốn dĩ không có nhiều liên thông với thị trường thế
giới, chỉ tăng trong những ngày cuối tháng 6 trong khi gần như không đổi
những ngày đầu tháng 10.

19


Qua biểu đồ trên có thể thấy được rằng nền kinh tế Việt Nam có chịu tác
động từ sự kiện Brexit, tuy không lớn nhưng là minh chứng rõ ràng cho việc
thị trường ngoại hối Việt Nam chịu ảnh hưởng từ các yếu tố thuộc quốc tế

dù trực tiếp hay gián tiếp.
V.

XU HƯỚNG

Tỷ giá tiếp tục giữ ở mức ổn định do có nhiều yếu tố hỗ trợ:
•

Về thương mại: cán cân thương mại có thể tiếp tục thặng dư, thương
mại toàn cầu phát triển (các hiệp định FTA)

•

Về dòng vốn nước ngoài: có xu hướng chảy vào khu vực kinh tế đang
phát triển hoặc mới nổi vì nhiều tiềm năng để tăng lợi nhuận, tạo ra
nguồn ngte dồi dào; các thương vụ thoái vốn khỏi các Doanh nghiệp nhà
nước tạo nguồn thu ngoại tệ đáng kể cho Ngân hàng nhà nước -> nguồn
cung ngoại tệ đáp ứng đủ nhu cầu thị trường

•

Về yếu tố quốc tế: tỷ giá có thể tăng nhưng không quá 2% do FED sẽ
tăng lãi suất ba lần theo lộ trình; từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh cho hàng
xuất khẩu Việt Nam, doanh nghiệ thu về ngoại tệ.

20


•


Về chính sách: Ngân hàng nhà nước thực hiện định hướng điều hành
tỷ giátheo sát diễn biến tình hình kinh tế vĩ mô và thị trường tiền tệ trong
nước cũng như quốc tế.

Có thể xảy ra mất cân bằng cung cầu ngoại tệ do lãi suất tiền gửi USD là
0%/năm nên khách hàng có xu hướng chọn thị trường tự do để giao dịch
(bán USD lấy VND) dẫn đến không kiểm soát được lượng ngoại tệ đang lưu
thông bên ngoài.

21


KẾT
Tuy hình thành và phát triển sau so với thế giới, nhưng thị trường ngoại hối
Việt Nam vẫn có những bước tiến đáng kể. Cùng với những biến động của
quốc tế và theo đó là những chính sách kịp thời của Chính phủ cũng như
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, ngoại hối hứa hẹn sẽ là thị trường nhiều
tiềm năng và thay đổi không ngừng.

22


TÀI LIỆU THAM KHẢO
/> /> /> /> /> /> /> />Sách Tài chính và các định chế (Nguyễn Minh Kiều)
Sách Thị trường Tài chính (Nguyễn Minh Kiều)

23