Chủ nghĩa duy vật biện chứng
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (17.83 MB, 148 trang )
PHẦN THỨ NHẤT
THẾ GIỚI QUAN VÀ PHƯƠNG
PHÁP LUẬN TRIẾT HỌC CỦA
CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN
1
CHƯƠNG 1
CHỦ NGHĨA DUY VẬT
BIỆN CHỨNG
2
TẦM
QUAN TRỌNG CỦA
CHỦ
NGHĨA DUY
VẬT BIỆN CHỨNG TRONG TRIẾT HỌC
MÁC
hạt nhân lý luận của thế giới quan khoa
học Mác-Lênin.
Là hình thức phát triển cao nhất của chủ
nghĩa duy vật.
Là phương pháp luận dùng để giải quyết vấn
đề cơ bản của Triết học trên quan điểm duy
vật.
Là
3
TẠI SAO PHẢI CẦN PHẢI NẮM VỮNG THẾ GIỚI QUAN VÀ
PHƯƠNG PHÁP LUẬN CỦA TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN?
CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN
TRIẾT HỌC
KINH TẾ CHÍNH
TRỊ HỌC
CHỦ NGHĨA XÃ
HỘI KHOA HỌC
Nắm vững những nội dung cơ bản của thế
giới quan và phương pháp luận của triết học
Mác là điều kiện tiên quyết để hiểu chủ nghĩa
Mác và vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác trong
4
thực tiễn.
I. Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy vật biện chứng
1.Đối lập giữa CNDV và CNDT
2. CNDVBC- hình thức phát triển cao nhất của CNDV
II. Quan điểm CNDVBC về VC,YT. MQH giữa VC và YT
1. Vật chất
2. Ý thức
3. Mối quan hệ vật chất và Ý thức
4. Ý nghĩa phương pháp luận
5
I. CHỦ
NGHĨA DUY VẬT VÀ DUY
VẬT BIỆN CHỨNG:
1. Sự đối lập giữa chủ nghĩa duy vật
và chủ nghĩa duy tâm trong việc giải
quyết vấn đề cơ bản của Triết học:
6
TRIẾT HỌC LÀ GÌ?
Triết
học xuất hiện vào khoảng thế kỷ
thứ VIII đến thế kỷ thứ VI trước công
nguyên
Ở phương Đông triết học xuất hiện sớm
nhất ở Trung Hoa, Ấn Độ cổ đại.
Ở phương Tây triết học xuất hiện sớm
nhất ở Hy Lạp cổ đại.
7
TRIẾT HỌC RA ĐỜI ĐỒNG THỜI CẢ Ở PHƯƠNG TÂY VÀ PHƯƠNG
ĐÔNG (KHOẢNG TỪ THẾ KỶ VIII ĐẾN THẾ KỶ VI TCN) TẠI MỘT
SỐ TRUNG TÂM VĂN MINH CỔ ĐẠI CỦA NHÂN LOẠI NHƯ TRUNG
QUỐC, ẤN ĐỘ, HY LẠP.
8
HY LẠP CĐ
TRUNG HOA CĐ
ẤN ĐỘ CĐ
Nguồn gốc
Triết học
Nhận thức:
Con người đạt trình độ
trừu tượng, khái quát,
hệ thống hóa.
Xã hội:
Có giai cấp ra đời
Có sự phân công
lao động.
9
TRIẾT HỌC TRONG QUAN NIỆM CỦA TRUNG
HOA CỔ ĐẠI
(Triết)
(Khẩu)
(Trí tuệ)
HAI CÁCH LÝ GIẢI THUẬT NGỮ “TRIẾT” TRONG HÁN TỰ
Biên soạn: PHẠM VĂN SINH – Trường Đại học Kinh tế Quốc dân - 2006
Được hiểu là “trí”,
tức sự hiểu biết
sâu rộng về thế
10
giới và con người
ẤN ĐỘ CỔ ĐẠI
THUẬT NGỮ "TRIẾT HỌC"
TRONG PHẠN NGỮ (SANSKRIT )
Darsana (Darsana tattva): Là
con đường suy ngẫm để con
người đạt tới “Chân lý
thiêng liêng”.
Tương truyền Đức Phât
Thich ca sau 49 ngày thiền
định dưới gốc cây Bồ Đề đã
thấu tỏ Chân lý cuộc sống (Tứ
diệu đế)
11
TRIẾT HỌC TRONG QUAN NIỆM CỦA
HY LẠP CỔ ĐẠI
Philosophia = Philo (tình yêu) + sophia (sự thông thái)
Triết học là yêu mến
sự thông thái, hay yêu
thích trí tuệ
12
KHÁI NIỆM TRIẾT HỌC THEO CHỦ
NGHĨA MÁC-LÊNIN
Triết học là hệ
thống những tri
thức lý luận chung
nhất của con người
về thế giới, về vị trí
và vai trò của con
người trong thế
giới ấy.
13
ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA TRIẾT HỌC
Đối
tượng nghiên cứu của Triết học có sự
thay đổi theo từng giai đoạn lịch sử.
Tuy nhiên, các học thuyết triết học luôn
hướng tới nghiên cứu những vấn đề chung
nhất của tự nhiên, xã hội, và con người, mối
quan hệ của con người với thế giới.
14
VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC
Lý giải giấc mơ -> tách rời linh hồn và thể
xác => Mqh linh hồn & thế giới
LINH
HỒN
Ph. Ănghen
(1820 - 1895)
THỂ XÁC
15
VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC
TƯ DUY
hay gọi là
TỒN TẠI
hay gọi là
Ý THỨC
VẬT CHẤT
16
VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC
Ph. Ănghen
(1820 - 1895)
“ Vấn đề cơ
bản lớn của
mọi triết học,
đặc biệt là của
triết học hiện
đại, là vấn đề
quan hệ giữa tư
duy và tồn tại”
17
TẠI SAO MQH GIỮA VC VÀ YT LÀ VẤN
ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC?
Là quan hệ bao trùm toàn bộ mọi lĩnh
vực của thế giới
Là nền tảng và xuất phát điểm
để giải quyết vấn đề còn lại
của triết học
Là tiêu chuẩn để xác định
thế giới quan các học thuyết
18
NỘI DUNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC
Đây là một vấn đề có tính 2 mặt:
Câu hỏi của
mặt thứ
nhất
Vật chất và ý
thức, cái nào có
trước, cái nào có
sau?
Vấn đề có
tính 2 mặt
Câu hỏi của
mặt thứ
hai
Con người có
nhận thức được
thế giới không?
19
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC
Mặt
thứ nhất trong VĐCB
Cách 1: VC có trước –
YT có sau
MQH VC & YT
(BẢN CHẤT CỦA
THẾ GIỚI)
Cách 2: YT có trước –
VC có sau
Cách 3: VC và YT xuất
hiện đồng thời
20
Vật chất và ý thức cái nào có
trước? Cái nào quyết định cái
nào?
Vật chất có trước, ý
thức có sau. Vật chất
quyết định ý thức.
Ý thức có trước, vật
chất có sau. Ý thức
quyết định vật chất.
Duy vật
Duy tâm
Chủ nghĩa duy vật
Chủ nghĩa duy tâm
NỘI DUNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC
Mặt thứ 2
Con người có nhận thức
được thế giới không?
CÓ
( Khả tri luận)
KHÔNG
(Bất khả tri
luận)
22
Chủ nghĩa duy tâm
Chủ nghĩa duy tâm
Chủ nghĩa duy tâm
Khách quan
Chủ quan
MỘT SỐ ĐIỂM ĐỐI LẬP GIỮA CHỦ NGHĨA DUY
VẬT VÀ CHỦ NGHĨA DUY TÂM:
Chủ nghĩa duy tâm
Sự xem xét phiến diện, tuyệt
đối hóa, thần thánh hóa 1 mặt
nào đó của quá trình nhận
thức.
Thường gắn liền với lợi ích của
giai cấp, tầng lớp bóc lột.
Thường có mối liên hệ với tôn
giáo.
Chủ nghĩa duy vật
Kết quả của quá trình đúc
kết, khái quát những kinh
nghiệm và thành tựu mà
nhân loại đạt được trong quá
trình phát triển.
Thường gắn liền với lợi ích
của giai cấp và lực lượng tiến
bộ trong lịch sử.
Thường có mối liên hệ với sự
phát triển của khoa học và
thực tiễn.
24
Vấn đề cơ bản
của triết học
MQH YT va VC
Mặt thứ hai: Nhận thức luận
Có nhận thức được thế giới?
Mặt thứ nhất : thế giới quan
VC và YT cái nào là tính thứ nhất
Ý thức là
tính thứ nhất
Vật chất là
tính thứ nhất
Nhận thức
được
Không nhận
Thức được
Chủ nghĩa duy vật
Chủ nghĩa
Duy tâm
Thuyết bất
khả tri
25
