TR

NG

I H C C N TH

KHOA NÔNG NGHI P VÀ SINH H C
B

NG D NG

MÔN DI TRUY N GI NG NÔNG NGHI P

LU N V N T T NGHI P
K S

CH N NUÔI
TÀI

NGHIÊN C U

C TÍNH SINH TR

A GÀ AI C P GIAI

NG

N 0-4 TU N TU I

Trung tâm NUÔI
Học liệu

Cần Thơ TÂM
@ Tài GI
liệu học
vàSÚC
nghiên cứu
T ĐH
I TRUNG
NGtập
GIA

GIA C M T NH SÓC TR NG

GIÁO VIÊN H

NG D N

SINH VIÊN TH C HI N

PH M NG C DU

NGUY N THÁI TRUNG

TR N V N TÂM

MSSV: 3042122

n Th , 6/2008


TR


NG

I H C C N TH

KHOA NÔNG NGHI P VÀ SINH H C
B

NG D NG

MÔN DI TRUY N GI NG NÔNG NGHI P

LU N V N T T NGHI P
K S

CH N NUÔI
TÀI

NGHIÊN C U

C TÍNH SINH TR

A GÀ AI C P GIAI

NG

N 0-4 TU N TU I

Trung tâm NUÔI
Học liệu

Cần Thơ TÂM
@ Tài GI
liệu học
vàSÚC
nghiên cứu
T ĐH
I TRUNG
NGtập
GIA

GIA C M T NH SÓC TR NG

GIÁO VIÊN H

NG D N

SINH VIÊN TH C HI N

PH M NG C DU

NGUY N THÁI TRUNG

TR N V N TÂM

MSSV: 3042122

n Th , 6/2008


TR

NG
I H C C N TH
KHOA NÔNG NGHI P VÀ SINH H C NG D NG
MÔN DI TRUY N GI NG NÔNG NGHI P

LU N V N T T NGHI P
S

CH N NUÔI
TÀI

NGHIÊN C U

C TÍNH SINH TR

A GÀ AI C P GIAI

NG

N 0-4 TU N TU I

NUÔI T I TRUNG TÂM GI NG GIA SÚC
GIA
MThơ
T NH
SÓC
NGvà nghiên cứu
Trung tâm Học liệu
ĐHCCần
@ Tài

liệuTR
học tập

n Th , Ngày …. Tháng …. N m 2008
GIÁO VIÊN H

NG D N

C n Th , Ngày … Tháng … N m 2008
DUY T B MÔN

C n Th , Ngày … Tháng … N m 2008

DUY T KHOA NÔNG NGHI P VÀ SINH H C
B

NG D NG

MÔN DI TRUY N GI NG NÔNG NGHI P


IC MT
Tr c h t, tôi xin t lòng bi t n sâu s c n th y Ph m Ng c Du ã t n tình h ng
d n và giúp
tôi trong su t th i gian th c hi n tài.
Chân thành bi t n chú Tr n V n Tâm - giám c trung tâm gi ng gia súc gia c m
t nh Sóc Tr ng cùng toàn th anh, ch k thu t và công nhân c a trung tâm ã quan
tâm, t n tình giúp
và t o m i u ki n thu n l i cho tôi hoàn thành t t lu n v n t t
nghi p này.

Tôi xin g i l i bi t n n toàn th quí th y cô ã t n tình truy n t ki n th c và giúp
tôi trong su t th i gian theo h c t i tr ng.
Xin chân thành c m n!
C n Th , Ngày …. Tháng …. N m 2008
Nguy n Thái Trung

Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu

i


CL C

Trung

L I C M T ............................................................................................................. i
M C L C ................................................................................................................. ii
DANH M C B NG ............................................................................................... iiiv
DANH M C HÌNH ...................................................................................................iv
TÓM L
C ...............................................................................................................v
Ch ng 1: ...................................................................................................................1
TV N
............................................................................................................1
Ch ng 2: ...................................................................................................................2
S LÝ LU N.......................................................................................................2
2.1 c tính sinh h c c a gia c m ...............................................................................2
2.1.1 Sinh tr ng và phát d c gia c m......................................................................2
2.1.2 c tính sinh hoá................................................................................................3
2.1.3.Vai trò các ch t dinh d ng i v i gà ...............................................................5

2.2 M t s gi ng gà th v n nuôi ph bi n
ng B ng Sông C u Long ................8
2.2.1 Gà ri ...................................................................................................................8
2.2.2 Gà ta...................................................................................................................8
2.1.3 Gà Tàu vàng .......................................................................................................8
2.1.4 Gà nòi.................................................................................................................8
2.3. Gà Ai C p ............................................................................................................9
tâm
liệu
Tài liệu học tập và nghiên cứu
2.3.1 Học
c m
ngoĐH
i hìnhCần
c a gàThơ
Ai C @
p....................................................................9
2.3.2. K thu t nuôi gà Ai C p ..................................................................................11
2.3.3 Ch
ch m sóc và nuôi d ng gà Ai C p .....................................................11
Ch ng 3: .................................................................................................................13
PH NG TI N VÀ PH
NG PHÁP TI N HÀNH ...............................................13
3.1 Ph ng ti n thí nghi m .......................................................................................13
3.1.1 Th i gian ..........................................................................................................13
3.1.2 a m...........................................................................................................13
3.1.3 i t ng .........................................................................................................13
3.1.4 Chu ng tr i.......................................................................................................13
3.1.5 D ng c ............................................................................................................14
3.1.6 Th c n ............................................................................................................14

3.1.7 N c u ng........................................................................................................14
3.1.8 Thu c thú y ......................................................................................................14
3.2 Ph ng pháp thí nghi m......................................................................................14
3.3 Các ch tiêu theo dõi............................................................................................15
3.3.1 Khí h u.............................................................................................................15
3.3.2 Th i m thay lông .........................................................................................15
3.3.3 Hao h t và ch ng ch u b nh .............................................................................16
3.3.4 Kh n ng sinh t ng .......................................................................................16

ii


3.3.5 Tiêu t n th c n và h s chuy n hóa th c n...................................................16
3.3.6 Chi phí th c n .................................................................................................17
3.3.7 X lý s li u .....................................................................................................17
Ch ng 4: .................................................................................................................18
K T QU VÀ TH O LU N ...................................................................................18
4.1 i u ki n t nhiên và khí h u c a tr i thí nghi m ................................................18
4.1.1 i u ki n t nhiên ............................................................................................18
4.1.2 i u ki n khí h u .............................................................................................18
4.2 Nhi t
và m
chu ng nuôi ........................................................................19
4.3 T c
m c lông và nh ng bi u hi n phân bi t tr ng mái....................................20
4.4 Các ch tiêu v kinh k k thu t c a Ai C p ........................................................21
4.4.1 Tr ng l ng c a gà Ai C p ..............................................................................21
4.4.2 T ng tr ng tuy t i c a gà Ai C p ..................................................................22
4.4.3 Tiêu t n th c n và h s chuy n hóa th c n c a gà Ai C p............................23
4.4.4 T l hao h t c a gà Ai C p ..............................................................................24

K T LU N VÀ
NGH .......................................................................................27
5.1 K t lu n...............................................................................................................27
5.2
ngh ................................................................................................................27
TÀI LI U THAM KH O .........................................................................................28

Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu

iii


DANH M C B NG
ng 2.1: T c
sinh tr ng gia c m (so v i gia c m s sinh) .......................................... 2
ng 2.2: Ch tiêu sinh lý c a gia c m so v i heo .................................................................. 2
ng 2.5: Ch
dinh d ng cho c a gà Ai C p................................................................. 11
ng 2.6: Ch
ch m sóc gà Ai C p................................................................................. 11
ng 2.7: Qui trình phòng ng a b nh cho gà Ai C p .......................................................... 12
ng 4.3: Tr ng l ng gà Ai C p qua các tu n tu i (g/con)................................................. 21
ng 4.4: T ng tr ng tuy t i c a gà Ai C p qua các tu n tu i (g/con) ............................. 22
ng 4.5: Tiêu t n th c n c a gà Ai c p (g/con/ngày) ........................................................ 23
ng 4.6: H s chuy n hoá th c n (kg th c n/kg t ng tr ng)........................................... 24
ng 4.7: T l hao h t c a gà Ai C p ................................................................................. 25
ng 4.8 Chi phí th c cho các nghi m th c......................................................................... 25

DANH M C HÌNH
Hình 1: Gà Ai C p................................................................................................................. 9

Hình 2: Dãy chu ng nuôi gà thí nghi m. ............................................................................. 13
Hình 3: Gà Ai C p lúc 14 ngày tu i..................................................................................... 20

Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu

iv


TÓM L

Trung

C

Ch n nuôi gia c m là m t ngh truy n th ng có t r t lâu i c a nhân dân ta, gi v
trí th hai trong t ng giá tr s n xu t c a ngành ch n nuôi và cung c p s n ph m l n
th hai sau ngành ch n nuôi heo. T t c các s n ph m c a gia c m nh th t, tr ng ã
tr thành nhu c u không th thi u
c trong cu c s ng hàng ngày c a ng i dân,
c bi t là s n ph m c a gà th v n luôn
c ng i dân a chu ng. Trong ó gà
Ai C p nh p vào Trung Tâm gi ng gia súc gia c m Sóc Tr ng n m 2006 có ch t
ng th t th m ngon, d nuôi nh ng ch a
c nghiên c u nhi u. Vì l ó chúng tôi
ti n hành
tài NGHIÊN C U
C TÍNH SINH TR
NG C A GÀ AI C P
GIAI O N 0-4 TU N TU I NUÔI T I TRUNG TÂM GI NG GIA SÚC GIA
C M T NH SÓC TR NG nh m nghiên c u các ch tiêu v sinh tr ng giai

n
úm (4 tu n) v i hai lo i th c n A (có ME 2900 Kcal/Kg th c n, CP 21%) và th c n
B (có ME 2750 Kcal/Kg th c n, CP 20%). Hai lo i th c n này t ng ng v i hai
nghi m th c c a thí nghi m: nghi m th c 1 và nghi m th c 2.
K t qu thí nghi m cho th y r ng, nghi m th c 1 gà có tr ng l ng cao h n so v i
nghi m th c 2 các tu n tu i (p < 0,05) và t tr ng l ng cao nh t lúc 4 tu n tu i
là 309,71 g so v i nghi m th c 2 (287,99 g). S t ng tr ng nghi m th c 1 trong 3
tu n u c ng cao h n nghi m th c 2 ngo i tr tu n th 4 (nghi m th c 1: 87,06 g,
tâm
liệu
ĐH
@không
Tàicóliệu
và nghiên cứu
nghi mHọc
th c 2:
88,28
g, sCần
khácThơ
bi t này
ý nghhọc
a th tập
ng kê).
Thí nghi m c a chúng tôi c ng cho th y r ng, gà Ai C p thí nghi m 1 có s tiêu t n
th c n cao h n có ý ngh a th ng kê so v i nghi m th c 2 (p < 0,05) các tu n úm 1,
2 và 3, nh ng tu n úm th 4 không có s khác bi t gi a hai nghi m th c v ch tiêu
tiêu t n th c n (p =0,317). V ch tiêu h s chuy n hóa th c n s khác bi t gi a
hai nghi m th c không có ý ngh a th ng kê, ngo i tr tu n tu i th 3, h s chuy n
hóa th c n nghi m th c 1 (2,60 Kg th c n/ Kg t ng tr ng) th p h n nghi m th c
2 (2,90 Kg th c n/ Kg t ng tr ng) (p = 0,034).

Nhìn chung qua th i gian thí nghi m chúng tôi nh n th y gà Ai C p trong u ki n
nuôi Trung Tâm Gi ng Gia Súc Gia C m Sóc Tr ng có s phát tri n khá t t. Trong
ó thí nghi m 1 t ng ng v i th c n Cargill 2101 t ra t t h n nghi m th c 2
(Cargill 5101) v ph ng di n kh i l ng, t ng tr ng, tiêu t n th c n và t l hao h t
nh ng l i có chi phí/ u con (10.965,75 /con) cao h n nghi m th c 2 (10.513,90
/con).

v


Ch

ng 1:

TV N

Theo xu h ng phát tri n c a n n kinh t c n c, nhu c u th c ph m c a ng i dân
ngày càng t ng cao. Tr ng, th t gia c m t lâu
c xem nh là nhu c u thi t y u và
khoái kh u c a ng i dân Vi t Nam, c bi t là tr ng, th t các gi ng gà th v n. Bên
c nh các gi ng gà th v n thu ng
c nuôi ph bi n n c ta là gà Tàu Vàng, Nòi,
Lu ng Ph ng, Ri… ngành ch n nuôi nghiên c u nh p n i và nuôi thích nghi nhi u
gi ng gà có kh n ng nuôi bán ch n th ho c nuôi t p trung theo hình th c trang tr i
Vi t Nam nh gà Ai C p, gà Sao… trong ó áng chú ý nh t là gà Ai C p vì chúng
cho n ng su t cao, ch t l ng th t th m ngon và d nuôi (Phùng
c Ti n và ctv,
2002).

Trung


Gà Ai C p
c nh p vào mi n B c n c ta t tháng 4 n m 1997. Gà Ai C p là
gi ng gà th v n c a Ai C p có t m vóc nh , n ng su t tr ng kho ng 200 qu / n m
và có ch t l ng tr ng khá cao. Khi nuôi thích nghi trong
u ki n Mi n B c (Trung
tâm nghiên c u gia c m Th y Phu ng) cho th y gà Ai C p có s c s ng t t, t l nuôi
s ng cao, kh i l ng c th n nh, n ng su t tr ng t kho ng 210 qu ( n 72 tu n
tu i), ch t l ng tr ng th m ngon, kh n ng ch ng ch u b nh t t, t bi t tìm m i s
tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên
cứu
d ng hi u qu ngu n th c n và phù h p v i môi tr ng ch n th (Phùng
c Ti n và
ctv, 2002).
Trung Tâm Gi ng Gia Gia Súc Gia C m Sóc Tr ng nh p gà Ai C p v
u tiên (t
m 2005) nh m a d ng hóa các gi ng gà hi n có c a a ph ng. Tuy nhiên các
nghiên c u v s sinh tr ng trong giai
n úm t 0 - 4 tu n tu i,
c xem nh là
n n t ng c a s thành công trong c giai
n phát tri n c a àn gà ch a
c ti n
hành nhi u.
Xu t phát t ó chúng tôi ti n hành th c hiên tài “Nghiên c u c tính sinh tr ng
c a gà Ai C p giai
n 0-4 tu n tu i nuôi t i trung tâm gi ng gia súc gia c m t nh
Sóc Tr ng”.
M c tiêu c a

tài: là nghiên c u các ch tiêu v sinh tr ng c a gà giai
v i hai lo i th c n khác nhau nh m tìm ra lo i th c n phù h p trong giai
mang l i hi u qu kinh t cao nh t cho ng i ch n nuôi.

1

n úm
n úm


Ch
C

2.1

ng 2:

S

LÝ LU N

c tính sinh h c c a gia c m

2.1.1 Sinh tr

ng và phát d c

gia c m

c

m v sinh tr ng: Gia c m sinh tr
th t 49-56 ngày tu i; v t 75-85 ngày tu i.
B ng 2.1: T c

sinh tr

ng

ng nhanh nh ng vòng

i ng n. Gà nuôi

gia c m (so v i gia c m s sinh)
l n t ng tr ng so v i kh i
ng s sinh

Loài

Ngày tu i

Gà

36-60

35

35

45- 49


70-80

Ng ng

60-65

40

Ngu n: Tr nh Quang Khuê, Nguy n V n Vinh (2003)

Trung tâm
Học liệu ĐH
Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
V i gia c m, t c
sinh tr ng m nh nh t trong 30 ngày u, sau ch m l i.
Do t c
t ng tr
ch t t ng.

ng nhanh nên ho t

ng c a c quan n i t ng và quá trình trao

i

B ng 2.2: Ch tiêu sinh lý c a gia c m so v i heo
Ch tiêu

Gia c m


Heo

Nh p tim (l n/phút)

130 – 135

81 – 100

Nh p th (l n/phút)

50 – 80

8 – 18

8,5

4,6

ng máu so v i kh i
ng c th (%)
Ngu n: Tr nh Quang Khuê, Nguy n V n Vinh (2003)

Qua B ng 2.2 ta th y ch tiêu sinh lý c a gia c m l n h n so v i heo.
c tính phát d c: Gia c m sinh tr
u và quanh n m).

ng nhanh nên phát d c s m (nuôi 4-6 tháng b t

2



Tr ng gia c m th tinh bên trong c th m nh ng phát tri n ngoài c th m (Tr nh
Quang Khuê, Nguy n V n vinh, 2007).
2.1.2

c tính sinh hoá

S trao i ch t và n ng lu ng gia c m cao h n so v i ng v t có vú và
cb i
b nhanh chóng b i quá trình tiêu hoá và h p th các ch t dinh d ng. Kh i l ng r t
l n các ch t tiêu hoá i qua ng tiêu hoá th hi n t c
và c ng
c a các quá trình
tiêu hóa gà, v t. gà con non t c
là 30-39 cm/h; gà con l n h n 32-40 cm/h và
gà l n 40-42 cm/h, ch t tiêu hoá
c gi l i trong ng tiêu hoá không v t quá 2-4 h
(Lê H ng M n, 2003).
•

Tiêu hoá

mi ng

Gia c m m th c n b ng m , m t phút m 180-240 l n, lúc ói m nhanh, m m
r ng. M t trên l i có nh ng r ng r t nh hóa s ng v c h ng
a th c n v phía
th c qu n - th giác và xúc giác ki m tra ti p nh n th c n, còn v giác và kh u giác ý
ngh a kém h n. Thi u ánh sáng gà n kém.
Tuy n n c b t kém phát tri n.

c b t ch y u dùng
dính và làm tr n th c
n d chuy n vào th c qu n. Th c n vào di u, khi ói theo ng di u vào th ng d
dày, không gi l i di u. Tuy n nh y c a th c qu n ti t d ch nh y làm th c n di
chuy n d dàng khi gà n vào (Lê H ng M n, 2003).

Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
•

Tiêu hoá

di u

Di u gà hình túi th c qu n ch a
c 100-120 g th c n. Gi a các c th t l i có ng
di u
khi gà ói, th c n vào th ng ph n d i th c qu n và d dày không qua túi
di u. di u, th c n
c làm m m, qu y tr n và tiêu hoá t ng b ph n do các men
th c n và vi khu n có trong th c n th c v t. Th c n c ng l u l i di u lâu h n. Khi
th c n h t và n c t l 1:1 thì
c gi
l i di u 5-6 h.
pH trong di u gia c m là 4,5-5,8. Sau khi n 1-2 h di u co bóp theo d ng dãy
(kho ng 3-4 co bóp) v i kho ng cách 15-20 phút; sau khi n 5-12 h là 10-30 phút, khi
ói 8-16 l n/h. di u, nh men amylase, tinh b t
c phân gi i thành
ng a r i
m t ph n
c chuy n thành

ng glucose.
•

Tiêu hoá

d dày

D dày gia c m g m có d dày tuy n và d dày c . D dày tuy n có c u t o t c tr n
là d ng ng ng n, có vách dày n i v i d dày c b ng eo nh . Kh i l ng d dày
tuy n 3,5-6 g. Vách g m màng nhày, c và màng mô liên k t. D ch có ch a axit
clohydric, pepsin, men bào t và musin. S ti t d ch c a d dày tuy n là không ng ng,
sau khi n càng
c t ng c ng. Th c n không gi
d dày tuy n, khi
c d ch d

3


dày làm t, th c n chuy n n d dày c nh nh p co bóp u n c a d dày c
(không quá 1 l n/ phút). d dày tuy n, s th y phân protêin nh sau:
Protêin + n

c + pepsin và HCl à albumoza + pepton

D dày c có c u t o t c vân, có d ng hình a h i bóp phía c nh. gà n h t d
dày c l n h n nhi u so v i thu c m. D dày c không ti t d ch tiêu hoá mà d ch này
t d dày tuy n ti t ra ch y vào d dày c . Th c n
c nghi n nát b ng c h c, tr n
l n và tiêu hoá d i tác d ng c a men d ch d dày, enzyme và vi khu n. Axit

clohydric tác ng làm cho các protein tr nên c ng ph ng, lung lay và nh có pepsin,
chúng
c phân gi i thành peptone và m t ph n thành các axit amin.
T d dày c , các ch t dinh d ng
c chuy n vào manh tràng có các men c a d ch
ru t và tuy n t y cùng tham gia, môi tr ng b ki m hoá t o
u ki n thích h p cho
s ho t ng c a các men phân gi i protein và gluxit. D dày c co bóp nh p nhàng
trong 2 pha: pha u 2 c chính; pha th 2 các c trung gian. S l n co bóp ph thu c
r n c a th c n, khi t 2 l n, r n 3 l n/phút. Sau 2-5 l n co bóp, th c n d dày
c chuy n t i manh tràng.

Trung

S i và các d v t trong d dày làm t ng tác ng nghi n c a vách d dày. T t nh t nên
cho gà n s i t th ch anh vì không b phân hu b i axit clohydric. Cho gà n s i có
ng kính 2,5-3 mm, gà l n có th t i 10 mm và ph i r a s ch. Không dùng cát, á
tâm
liệu
Cần
@HTài
học tập và nghiên cứu
vôi, v Học
h n, ph
n, thĐH
ch cao
cho Thơ
gà n (Lê
ng mliệu
n, 2003).

•

Tiêu hoá

ru t

D ch ru t gà l ng, c, ki m tính, pH = 7,42 v i
c 1,0076 và ch a các men
proteolyse, amonlitic, lypolitic và enterokinaza. D ch tuy n t y - pancreatic - l ng
không màu, h i m n, có ph n ng h i toan ho c h i ki m (pH= 6 gà và 7,2-7,5
gia c m khác). D ch này có men tripsin, carboxi peptidaza, amilaza, mantaza và
lipaza. Trong ch t khô c a d ch này có ch a các axit amin, lipit và các ch t khoáng
CaCl2, NaCl.
Gà m t n m tu i, lúc bình th ng tuy n t y ti t d ch t y ra 0,4-0,8 ml/h, sau khi cho
n 5-10 phút l ng ti t t ng g p 3-4 l n, gi cho n gi th ba, r i gi m d n. Thành
ph n th c n có nh h ng n các quá trình ti t d ch men c a t y; giàu protein nâng
ho t tính proteolyse lên 60%, giàu lipit t ng ho t tính c a lipolitic ....
M t c a gia c m
c ti t liên t c t túi m t vào
ng ru t, l ng, màu sáng ho c
xanh m, tính ki m, pH= 7,3-8,5. M t có vai trò a d ng trong quá trình tiêu hoá c a
gia c m: gây nên nh t ng m , ho t hoá các men tiêu hoá c a d ch t y, kích thích
làm t ng nhu ng ru t, t o i u ki n h p thu các ch t dinh d ng ã
c tiêu hoá,
c bi t là các axit béo mà t chúng t o thành các h p ch t d hoà tan. M t ng n c n
vi c t o nên v t loét trên màng nh y c a d dày c và có tính di t khu n.
4


ru t, gluxit

c phân gi i thành các monosaccarit do men amilaza c a d ch t y và
ph n nào c a m t và d ch ru t.
manh tràng, protit
c phân gi i n peptone và polypeptit d i tác ng c a axit
clohydric và các men d ch d dày nh pepsin và chimusin. Ti p ó các men proteolyse
c a d ch t y và hoàn thành axit amin trong h i tràng và tá tràng.
tá tràng nh
monolyxerit, glyxerin. manh tràng, các vi khu n t ng h p vitamin nhóm B. Nh
v y, s tiêu hoá protit, gluxit, lipit ti n hành manh tràng nh các men i vào cùng
chymus t ru t non và h vi khu n thâm nh p t khi gà con ti p nh n th c n l n u
nh tr c khu n ru t, streptococci, lactobacilli ... Manh tràng là n i duy nh t phân gi i
m t l ng nh ch t x (10-30%) b ng các men do vi khu n ti t ra. Khi c t b manh
tràng ch t x hoàn toàn không tiêu hoá
c b máy tiêu hoá gia c m.
gà, ti p thu các ch t dinh d ng t b máy tiêu hoá vào máu và lympho u ti n
hành ch y u ru t non, bao g m các s n ph m phân gi i protit, lipit, gluxit, khoáng,
vitamin và n c (Lê H ng M n, 2003).

2.1.3.Vai trò các ch t dinh d

Trung

ng

i v i gà

C u trúc c a m t kh u ph n hoàn ch nh cho gà th ng bao g m ng c c, u nành,
ph ph m, m -d u, các lo i vitamin và các lo i khoáng nh m cung c p n ng l ng và
tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu

các d ng ch t thi t y u cho s sinh tr ng, sinh s n và duy trì s c kh e. Trong m t
kh u ph n hay m t lo i th c n nào ó th ng
c xem xét d a trên các ch tiêu m
(CP), n ng l ng, vitamin và khoáng.
•

ng l

ng

Các ch t h u c ch a trong th c n bao g m lipit, carbohydrate (b t
ng), protein
c oxy hoá gi i phóng n ng l ng cung c p cho gia c m
duy trì thân nhi t, ho t
ng s ng, sinh tr ng, sinh s n... S n ng l ng d th a
c d tr tích thành m
và
c s d ng tr l i khi gia c m thi u n ng l ng cung c p t th c n. N ng l ng
có vai trò quy t nh n s d ng các v t ch t dinh d ng trong th c n.
ng l ng trong th c n th ng
c nh ngh a là nhi t c n thi t

c mang n v calorie (cal) ho c jule (J). 1 cal
làm t ng 1g n c t 16,5 0 C lên 17,5 0 C.

th gia c m có kh n ng t
u ch nh l ng n ng l ng tiêu th
phù h p v i
nhu c u c a chúng, nh ng không ph i lúc nào c ng
u ch nh

c (NRC,1994). S
ng th c n n vào hàng ngày c a gia c m có t l ngh ch v i hàm l ng n ng l ng
trong kh u ph n, kh u ph n ch a n ng l ng cao gà n ít h n kh u ph n có n ng
ng th p. Nhu c u n ng l ng cho gia c m bao g m n ng l ng duy trì cho m i
ho t ng sinh lý bình th ng, cho trao i ch t ... và n ng l ng s n xu t (sinh

5


tr

ng, sinh s n). Ch tiêu n ng l ng th c n
c dùng ph bi n hi n nay là ME.
i v i gà chuyên th t có nhu c u n ng l ng cao h n gà chuyên tr ng. gà chuyên
th t NRC (1994) khuy n cáo nên duy trì ME m c 3200 Kcal/kg, trong khi gà chuyên
tr ng ch m c 2850 Kcal/kg giai
n kh i ng và sinh tr ng. Nhu c u ME
gà
th p h n gà con, không v t quá 3000 Kcal/kg vì gà s béo gi m , ch dao
ng 2700-2900 Kcal/kg, mùa nóng ch 2700-2750 Kcal/kg, mùa rét x p x 3000
Kcal/kg.
•

Protein

S o l ng hàm l ng protein th c n hi n nay th ng d a trên giá tr protein thô
(CP). Protein thô o l ng
c trong th c n bao g m t t c các v t ch t có ch a
nit (N), c N c a protein và phi protein. Protein luôn luôn có c u trúc t các thành
ph n: N, carbon, hydro, oxy ngoài ra m t s còn ch a l u hu nh, phospho và m t s

nguyên t vi l ng khác.
i v i gia súc c v nói chung và gia c m nói riêng không
có kh n ng t n d ng các lo i ch t ch a N không ph i protein.

Trung

Protein tham gia c u t o t bào là thành ph n quan tr ng c a s s ng, chi m n
kho ng 1/5 kh i
ng c th gà, 1/7-1/8 kh i l ng tr ng. S n ph m th t, t bào
tr ng, tinh trùng u c u t o t protein. Không protein cung c p t th c n thì n ng
su t s gi m. Protein tham gia c u t o các men sinh h c, các hoormon làm ch c n ng
xúc tác,
i uliệu
hòa quá
hóa @
các Tài
ch t liệu
dinh dhọc
ng tập
trongvà
c th
ng vcứu
t.
tâm
Học
ĐHtrình
Cần ng
Thơ
nghiên
Protein ng th i cung c p thêm n ng l ng cho c th khi có nhu c u do c th thi u

h t n ng l ng ho c cung c p quá d nhu c u c a c th .
Th c n protein th ng có giá thành cao do v y luôn
c khuy n cáo s d ng úng
m c nhu c u c a con v t
t ng hi u qu kinh t ch n nuôi. Nhu c u protein i
v i gà ph thu c vào c tính s n xu t và giai o n phát tri n. T l protein thô trong
kh u ph n th c n gà con chuyên th t giai
n 0-4 tu n tu i là 22-24% CP, gà 5-8
tu n tu i là 21-22% CP, gà dò là 19-21% CP, còn i v i gà chuyên tr ng giai
n
u là 17-18% CP, giai o n h u b là 15-16% CP và giai o n tr ng là 17-18% CP
(NRC,1994).
Trong ch n nuôi ngoài giá tr protein thô ng i ta còn quan tâm n các thành ph n
axit amin. Axit amin trong ch n nuôi th ng
c phân ra làm 2 nhóm: axit amin
không thay th và axit amin thay th . Trong ó ng i ta quan tâm nhi u nh t là các
lo i axit amin không thay th . Nhóm không thay th hay còn g i là các axit amin thi t
y u là nhóm c th
ng v t không có kh n ng t ng h p
c mà ph i
c cung
c p t ngu n th c n n vào c a gà. Nhóm này bao g m 10 lo i: Arginin, histidin,
leucin, isoleucin, phenylalanine, valin, threonin, lyzin, methionin, tryptophan, còn
glycin r t c n cho gà dò, không quan tr ng trong th c n gà l n.

6


•


Vitamin

Vitamin là các h p ch t h u c tham gia trong m i ho t ng sinh lý, sinh hoá c a c
th gà v i quá trình xúc tác trong chuy n hoá các ch t dinh d ng, các ho t ng c a
các hoomon và enzyme. Vitamin tham gia thành ph n c u t o nên s l ng l n
hoormon và enzyme trong c th . Th a, thi u vitamin u có nh h ng n sinh
tr ng và sinh s n c a gà.
•

Khoáng ch t

Ch t khoáng là thành ph n ch y u c a b x ng, c u t o t bào d ng mu i c a
chúng và là thành ph n c u trúc c a máu và các enzyme. Ch t khoáng g m nhóm a
ng và nhóm vi l ng. Nhóm khoáng a l ng bao g m canxi, phospho và magiê
… Khoáng vi l ng bao g m 7 nguyên t
c chu n hóa trong thành ph n dinh
ng kh u ph n th c n gia c m nh s t, ng, mangan, coban, k m, selen, iod.

Trung

Canxi (Ca) trong c th gà ch y u d ng phospho canxi và canxi carbonat. B
ng có thành ph n chính là canxi, trong v tr ng 98% là carbonat canxi. Canxi c n
cho s
u hòa tính th m th u c a màng t bào, cho s ông máu, cho s co bóp c a
tim, cho ho t ng c a th n kinh. Canxi h p thu ph n l n m b o cho ho t ng bình
th ng c a sinh lý c th , s d d tr
x ng kho ng 20%, còn l i th i ra ngoài.
Canxi tích l y x ng khi c n thi t
c huy ng nh t là gia súc ti t s a. Trong
tâm

Học
liệu
ĐH
Cần
Thơ
@
Tài iliệu
tậpgàvà nghiên
th c n gà, t l canxi/phospho ph i
c cân
gà học
con 2/1,
9/1. Nhu ccứu
u
trong th c n gà con 1-1,2%, gà dò 0,9-1,0%, gà
3,5-3,8%. Thi u canxi trong th c
n gà s b co gi t, run r y, còi x ng, gà i v o x ng l i hái,
tr ng non, v
tr ng m ng, d n n ng ng . Th c n th c v t có r t ít canxi 0,1-0,3%. B t á, b t
v sò có 35-38% canxi, b t x ng, icanxi phosphate có 25-28% canxi. Gà ch n nuôi
t do t tìm s i á… sân v n là ngu n khoáng, nh ng c n
s n máng ng ch t
các ch t khoáng cho gia c m.
Phospho (P) là thành ph n c u t o x ng, gi cân b ng
toan, ki m trong máu và
các t ch c khác, có vai trò trong trao i hydratcarbon, axit amin, lipit trong ho t
ng th n kinh. S trao i phospho g n v i trao i canxi và kali trong c th .
ng phospho gà con kho ng 0,4-0,6%, gà l n 0,7-0,9% kh i l ng c th .
Phospho thi u trong th c n làm gà con ít thèm n, g y còi x ng, x p x ng, gà
tr ng kém nh y mái, gà mái

v tr ng m ng. Ngu n phospho c a dicanxiphosphat
là 18%, b t cá 3,5-4%, b t x ng 9-10% phospho h p thu. Phospho t ngu n th c n
th c v t
c h p thu kho ng 30-35%, còn
d ng không h p thu
c là
phosphophytin. Phospho t ngu n ng v t, dicanxiphosphat có t l h p thu cao 95100%. Hàm l ng phospho trong th c n gà con trên 0,5%, gà 0,45-0,5%.

7


Magiê (Mg) tham gia c u t o x ng, Mg có trong thành ph n c a enzyme
hexokynaza, trong trao i gluxit, Mg có t l 0,05% kh i l ng s ng c a gà, trong ó
50% trong x ng, 40% trong mô c , t n t i ch y u trong t bào. Thi u Mg làm gi m
h p thu Ca và P, không i u ch nh
c ho t ng c b p, gà gi m , ch m l n. Nhu
c u Mg kho ng 550 mg/ kg th c n cho gà các l a tu i.
2.2 M t s gi ng gà th v

n nuôi ph bi n

ng B ng Sông C u Long

2.2.1 Gà ri
Thân hình nh bé, u nh , chân th p, ng c sâu, màu lông không ng nh t. Gà tr ng
tr ng thành n ng 1,2-2,0 kg/con; gà mái n ng 1,2-1,5 kg/con. Nuôi d ng t t và
ch n l c c n th n s n l ng tr ng 122-124 qu / m. Gà Ri th t th m ngon, tr ng có
lòng
màu r t m (Tr nh Quang Khuê, Nguy n V n Vinh, 2003).


2.2.2 Gà ta

Trung

mi n Nam gà ta (có nhi u
ông Nam B ,
ng Nai, Sông Bé) có s phân b
r ng nh gà Ri mi n B c. Dòng gà
c nuôi thông th ng và ph bi n nh t là
dòng gà con mái có màu lông vàng, con tr ng có lông s m màu h n. Có con pha
l n màu en. Con mái u thanh, m vàng, mào n , tích và dái tai màu , c
ng n vHọc
a ph liệu
i, chân
th pCần
có 2 Thơ
ho c 2,5
y. N học
ng su tập
t gi ng
gà Ri (Lê
tâm
ĐH
@hàng
Tàiv liệu
vànhnghiên
cứu
H ng M n và ctv, 2002).

2.1.3 Gà Tàu vàng

Nuôi nông thôn phía Nam. Lông và chân vàng, chân có lông màu en. S n l
tr ng 70-90 qu / n m (Tr nh Quang Khuê, Nguy n V n Vinh, 2003).

ng

Tu i
qu tr ng u tiên vào kho ng 180 ngày tu i, t l
26%, bình quân s n
ng tr ng 100 qu /mái/n m, kh i l ng tr ng 50 g/qu , tr ng có phôi 80%, t l n
88%, tính p cao, nuôi con khéo. Gà s sinh có kh i l ng 30 g, vào
1,8 kg, lúc
tr ng thành gà tr ng n ng 3,0 kg, gà mài n ng 2,1 kg. Th ng m th t 16 tu n tu i
con tr ng n ng 2,0 kg, con mái n ng 1,5 kg, thân th t 67%, th t và tr ng ngon. Gà Tàu
Vàng d nuôi, ki m m i t t (Lê Minh Hoàng, 2002).

2.1.4 Gà nòi
Gi ng gà này còn
c g i là gà ch i hay gà á.
nuôi ch n theo h ng ch i á gà.

8

ây là gi ng gà

c ng

i ch n


Ngo i hình: gi ng gà này có t m vóc to cao ch c kh e. S c lông th ng g p nh t là

màu chu i l a, xám, hoa m , en xen l n các v t xanh bi c, da , th t ch c, tính tình
hi u chi n.
c tính s n xu t:
Tu i tr
Gà mái

ng thành con tr ng n ng kho ng 3-4 kg, con mái n ng kho ng 2-2,5 kg.
50-70 tr ng/n m.Tr ng l

ng tr ng 50-70 g.

Ngoài m c ích ch i á nhau trong các l h i dân gian, gà tr ng còn
cho p v i gà mái khác gi ng s n xu t con lai nuôi th t.

c s d ng

2.3. Gà Ai C p
2.3.1

c

m ngo i hình c a gà Ai C p

Là gi ng gà ch n th , có t m vóc nh , nhanh nh n, th t ch c; kh i l ng tr ng thành:
gà mái 1,4-1,5 kg/con, gà tr ng 1,5-1,6 kg con; n ng su t tr ng t 200-220 qu / n m;
lông en m tr ng, mào n
t i, chân cao màu chì, có 2 hàng v y, ti t di n hình
niêm th hi n gà h ng tr ng (Phùng
c Ti n và ctv, 2004).


Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu

Hình 1: Gà Ai C p
B ng 2.3: Ngo i hình gà Ai C p

2 th h

Ch tiêu

Th h xu t phát

Mào

Mào

Tích

t

Lông

en

n,

ng,

i

Th h I

t

i

Mào
t

m tr ng

en

n,

ng,

i
m tr ng

Da

Tr ng

Tr ng

Chân

Chân cao, mào chì

Chân cao, mào chì


Hai hàng v y

Hai hàng v y

Ti t di n

Hình niêm

y chân
Ti t di n
Ngu n: Phùng

c Ti n và ctv (1999)

9

t

i


Theo Phùng
c Ti n, Nguy n Th M i, Lê Thu Hi n, (2004) qua 6 th h ch n l c
c
m ngo i hình c a gà Ai C p luôn n nh,
u ó ch ng t gà Ai C p t ng
i thu n nh t.
Theo T.S Phùng
c Ti n – Giám c trung tâm nghiên c u gia c m Th y Ph ngtháng 4/1997, B NN-PTNT giao cho trung tâm nghiên c u gi ng gà ch n th v n
ng tr ng nh p t Ai C p. Qua 6 th h thích nghi v i u ki n khí h u Vi t Nam,

gà Ai C p n nh và phát tri n t t. Gà Ai C p có s c
kháng cao. Tr ng gà Ai C p
có màu h ng nh t, kích th c v a t m b ng tr ng gà ta r t h p v i th hi u ng i tiêu
dùng, ch t l ng tr ng th m ngon, v tr ng dày thu n l i cho vi c v n chuy n tr ng
i xa, tr ng có t l lòng
33,3% cao h n các gi ng gà khác.
B ng 2.4: M t s ch tiêu kinh t k thu t c a gà Ai C p

Sinh s n

Tu i

5% (ngày)

140-145

Tu i

50% (ngày)

163-175

nl

ng tr ng/ 1n m

(qu )

200-220


l tr Thơ
ng gi ng
Trung tâm Học liệu ĐH Cần
@(%)Tài liệu học95-97
tập và nghiên cứu
Phôi, p n

Kh i l ng c
tu n tu i

th

l phôi (%)

95-99

l n (%)

91-93

20 Tr ng (g)

1800

Mái (g)

1450

Giai


n 0-20 tu n (%)

95-97

Giai

n

(%)

94-95

Giai

n

(g/con/ngày)

100-120

l nuôi s ng

Th c n bình quân

Ngu n: Phùng

ng th c
gi ng

n kg/10 qu


tr ng
1,95-2,0

c Ti n và ctv (2002)

10


2.3.2. K thu t nuôi gà Ai C p
* Ch

dinh d

ng

Các nghiên c u xác nh ch
dinh d ng cho gà Ai C p
u ki n Vi t Nam còn
h n ch do gi ng gà này v a m i
c nh p n i. Tuy nhiên có m t s tác gi
ngh
ch
dinh d ng cho gà Ai C p nh trong B ng 2.5.
B ng 2.5: Ch

dinh d

ng cho c a gà Ai C p


Ch tiêu
0-5 tu n
2950
21,00
1,2
0,65
0,42
1,1

ME (kcal/kg)
Protêin (%)
Ca (%)
P (%)
Methionin (%)
Lysin (%)
Ngu n: Phùng

2.3.3 Ch

Trung

Các giai
6-11 tu n
2850
18,00
1,1
0,65
0,36
0,95


n nuôi
12-17 tu n
2750
14,50
1,1
0,60
0,32
0,8

18-21 tu n
2750
17,00
2,7
0,75
0,40
1,0

c Ti n và ctv (1999)

ch m sóc và nuôi d

ng gà Ai C p

Ch
ch m sóc c a gà Ai C p
c khuy n cáo áp d ng nh
c trình bày trong
tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
B ng 2.6

B ng 2.6: Ch
Tu n tu i

ch m sóc gà Ai C p
t
(con/m2)

l tr ng mái

0-4

10-12

Chung

5-13

8-10

Tách riêng

Ch

cho n
do

H n ch

Ch


chi u sáng

24/24 h trong ngày
Gi m d n
Ánh sáng t nhiên.

14-17

6-7

Tách riêng

H n ch

ng d n n khi
15-16h/ngày

t

Ánh sáng t nhiên
18-22

4-5

Tách riêng

H n ch

ng d n n khi
15-16h/ngày


23- k t thúc

3,5-4

1/10-1/12

Theo t l

16h/ngày

Ngu n: Phùng

c Ti n và ctv (1999)

11

t


* Quy trình tiêm phòng
Gà Ai C p
ph bi n n
B ng 2.7

c khuy n cáo các lo i b nh theo ch ng trình phòng ng a b nh gà nuôi
c ta (Phùng
c Ti n, 2004). Quy trình phòng b nh
c trình bày nh


B ng 2.7: Qui trình phòng ng a b nh cho gà Ai C p
Ngày tu i

Lo i vaccin

Lo i b nh -

ng c p

1

Marek

Phòng b nh Marek

7

G98

Phòng Gumboro l n 1, nh m t, m i

10

IB - ND

Phòng bênh viêm ph qu n truy n nhi m, Newcastle, nh
t, m i, ch ng u màng cánh

16-18


228E

Phòng Gumboro l n 2, nh m t, m i

20-22

IB - ND

Phòng viêm ph qu n truy n nhi m, Newcastle l n 2, nh
tm i

35
H1 ĐH Cần Thơ
Phòng Newcastle,
tiêm dhọc
i da tập và nghiên cứu
Trung tâm
Học liệu
@ Tài liệu
Phòng viêm thanh khí qu n truy n nhi m l n 1.
42

Laryngo
Nh m t m i

98-100

Laryngo

Phòng viêm thanh khí qu n truy n nhi m. Nh m t m i


115-120

Cevac- u

Phòng Newcastle và h i ch ng phù
ch ng u màng cánh

Ngu n: Trung Tâm Nghiên C u Gia C m Th y Ph

ng (2002)

12

u. Tiêm d

i da,


Ch
PH

3.1 Ph

ng 3:

NG TI N VÀ PH

NG PHÁP TI N HÀNH


ng ti n thí nghi m

3.1.1 Th i gian
Thí nghi m
3.1.2

a

Thí nghi m
3.1.3

it

cb t

u t 18 - 4 n m 2008

n 18 - 5 n m 2008

m
c ti n hành t i Trung Tâm Gi ng Gia Súc Gia C m Sóc Tr ng
ng

Thí nghi m
c th c hi n trên gà Ai C p con t 0 - 4 tu n tu i. Gà
àn gi ng c a Trung Tâm Gi ng Gia Súc Gia C m t nh Sóc Tr ng.

c pn t

3.1.4 Chu ng tr i

S d ng chu ng úm (l ng, sàn l i) nuôi gà con. M i l ng dài 2 m r ng 1 m, xung
quanh
c bao b c b ng l i m t cáo.

Trung

T t c 10 l ng
c t trong cùng 1 dãy có chi u dài 12 m, r ng 8 m. Dãy chu ng
tâmc xây
Học
liệu
CầnôngThơ
Tài
liệu
học n,tập
d ng
theoĐH
h ng
B c@
- Tây
Nam,
2 mái
máivà
chunghiên
ng
c lcứu
p
b ng tol, n n chu ng b ng xi m ng, xung quanh
c bao b c b i l i B40, d i
chân c a vách chu ng

c xây d ng b ng xi m ng cao 0,5 m, che ch n m a gió
b ng t m ph nylon.
M i l ng úm gà con
M i l ng
N n chu ng

c

yn p

tránh gà con bay ra ngoài.

c b trí 1 máng n tròn và 1 máng u ng.
c lót tr u

h ng phân r i, tr u

c thay khi l p phân ã nhi u.

Hình 2: Dãy chu ng nuôi gà thí nghi m.

13


3.1.5 D ng c
D ng c bao g m: máng n, máng u ng, èn s
nh máy o nhi t , m , cân …

i m, chi u sáng và các d ng c khác


3.1.6 Th c n
S d ng 2 lo i th c n Cargill 2101 (dành cho gà t 0-21 ngày tu i) và Cargill 5101
(dành cho gà t 0-41 ngày tu i).
3.1.7 N

c u ng

c u ng cho gà trong giai o n thí nghi m có ngu n g c t gi ng khoan có
sâu
430 m. Gà
c u ng n c s ch và t do trong máng chuyên d ng. N c u ng
c
thay nhi u l n trong ngày.
3.1.8 Thu c thú y
Thu c thú y s d ng bao g m thu c sát trùng, các lo i vaccine, các lo i vitamin,
kháng sinh: B-Complex, Vime C-Electrolyte, Sona Subtyl, Coli-Terravet, Hancoc,
Vicox Toltra …

3.2 Ph

ng pháp thí nghi m

Trung tâm
Học
Cần
Thơ
và nghiên
Thí nghi
m liệu
c ti ĐH

n hành
trên 700
gà @
Ai CTài
p m liệu
t ngàyhọc
tu i. tập
Thí nghi
m
c b cứu
trí
theo th th c phân lô, g m có 10 lô chia thành 2 nghi m th c, m i nghi m th c g m
có 5 lô, m i lô t ng ng v i m t n v thí nghi m v i 70 gà Ai C p con 1 ngày tu i,
tr ng l ng trung bình 29,01g. Hai nghi m th c t ng ng v i hai lo i th c n:
Nghi m th c 1: Th c n Cargill 2101
Nghi m th c 2: Th c n Cargill 5101
Giá tr dinh d

ng c a hai lo i th c n

c trình bày trong B ng 3.1:

14


B ng 3.1: Giá tr dinh d

ng c a th c n
Lo i th c n


Thành ph n
A

B

14

14

2900

2750

Protein thô (CP,%)

21

20

Béo thô (EE,%)

4,0

2,5

4,5

6,0

Mu i (%)


0,2-0,5

0,25-0,5

Canxi (%)

0,7-1,2

0,95-1,53

m

(%)

ng l

ng trao

i (ME, kcal/kg)

thô (CF,%)

A: Th c n Cargill 2101, B: Th c n Cargill 5101

Trung

Thí nghi m
c ti n hành nh m m c ích ánh giá s thích nghi, hao h t, s c ch ng
ch u b nh, tiêu t n th c n, kh n ng sinh tr ng và hi u qu s d ng các lo i th c n

tâm
Thơ
nghiên
c a gàHọc
Ai C pliệu
con, ĐH
ng Cần
th i xác
nh @ cTài
lo i liệu
th c học
n thíchtập
h p vànuôi
úm gà cứu
Ai
C p.
Th i gian theo dõi c a thí nghi m là 4 tu n.
Gà
c nuôi theo ch
nuôi úm (trên l ng úm) c a gà bình th ng v i m t
70
2
con/ 2m . M i ô chu ng
c b trí 3 bóng èn tròn 75 w tu n 1, 2 bóng tu n th
2 và 1 bóng tu n th 3. Gà nh n
c th c n và n c u ng t do, ng th i có
ch ng trình phòng b nh nh B ng 2.7 và ch ng ng a cúm (H5N1). Gà
c ghi
nh n th c n n vào, tình tr ng s c kh e h ng ngày, t c
m c lông, tr ng l ng, s

hao h t.

3.3 Các ch tiêu theo dõi
3.3.1 Khí h u
Theo dõi s thay i nhi t , m
trong và ngoài chu ng nuôi su t th i gian thí
nghi m. Nhi t , m
c ghi nh n h ng ngày vào lúc 6h và 14h.

15


3.3.2 Th i

m thay lông

Th i m thay - m c lông cánh, lông uôi, lông l ng …
c ghi nh n khi mà 50%
s gà trong lô thay - m c lông nào ó là th i m thay - m c lông ó.

3.3.3 Hao h t và ch ng ch u b nh
T l hao h t c a gà trong th i gian thí nghi m
S con

c tính theo công th c sau:

u tu n – s con cu i tu n

T l hao h t = ---------------------------------------------- × 100
S con


u tu n

Ghi nh n tình hình b nh t t; quan sát tình tr ng s c kh e c a àn gà, ghi nh n nh ng
con m c b nh, k t qu ch n oán, u tr , ghi l i b nh tích, s con m c b nh, ch t …

3.3.4 Kh n ng sinh tr

Trung

ng

Kh n ng sinh tr ng c a gà Ai C p
c ánh giá qua th tr ng, t ng tr ng tuy t i
c a gà các tu n tu i. Cân gà khi m i nh p chu ng (tr ng l ng 1 ngày tu i). Sau ó
c m i tu n chúng tôi cân l i m t l n t t c các con gà trong l ng vào lúc sáng s m và
tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
tính theo công th c:
T ng tr ng l
Tr ng l

ng

ng bình quân = -------------------------------S con hi n di n

ng tr ng tuy t

i (g/tu n) = Tr ng l

ng cu i tu n – tr ng l


ng

u tu n

3.3.5 Tiêu t n th c n và h s chuy n hóa th c n
H ng ngày ghi nh n s l ng th c n cho n sau ó n cu i tu n t ng k t l i r i tính
toán tiêu t n th c n và h s chuy n hóa th c n theo công th c:
L

ng th c n

vào – l

ng th c n d

Tiêu t n th c n/con/ngày = --------------------------------------------------------(g/con/ngày)

S con trong ô × 7

16


L

ng th c n tiêu t n trong tu n

H s chuy n hóa th c n = ----------------------------------------------(kg th c n/kg t ng tr ng)

T ng tr ng trong tu n


3.3.6 Chi phí th c n
Do 2 nghi m th c
c b trí trên c s t ng i gi ng nhau v
u ki n nh :
chu ng tr i, s gà con, công ch m sóc, i n, n c … Nên có th xem nh gi a các
nghi m th c ch khác nhau chi phí th c n và s con còn s ng n cu i k . Chi phí
th c n
c tính theo công th c:

Chi phí th c n = (T ng l

ng th c n c a nghi m th c × giá th c n c a

nghi m th c)/ S con hi n di n cu i k
3.3.7 X lý s li u
S li u sau khi thu th p
c x lý theo ph ng pháp th ng kê mô t , so sánh trung
bình c a nghi m th c b ng ph n m m th ng kê Minitab 13.2

Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu

17