TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC TPHCM
KHOA KHOA HỌC CƠ BÂN
BỘ MÔN CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM

BÀI THUYẾT TRÌNH

VĂN HÓA ÁO DÀI

Việt Nam
NHÓM SINH VIÊN THỰC HIỆN:
Võ Sï Văn 14540504411
Mai Nguyễn Đạt 15540500801
Phan Minh Chiến 14540501887
Đặng Minh Dương 15540500832

Nguyễn Nhật Hoàng 15540500904
Hà Nguyễn Bảo Kha 14540502608


i. giới thiệu về áo dài


i. GIỚI THIỆU
•

Áo dài là trang phục truyền
thống của Việt Nam,

•

Chất liệu: Vải lụa

•

Dành cho
cả nam lẫn nữ nhưng hiện
nay thường được biết đến
nhiều hơn với tư cách là
trang phục nữ


1. đối tượng sử dụng:
Trang phục áo dài dành cho tất cả mọi tầng lớp lứa tuổi đều có thể mặc áo dài, với đầy đủ các phong
cách khác nhau và kích thước cho mọi lứa tuổi.


2. CÔNG DỤNG
Áo dài thường được mặc vào các dðp lễ hội trình diễn, lễ Tết hoặc tại những môi trường đñi hói sự trang trọng, lðch sự;

hoặc là đồng phục nữ sinh tại trường trung học phổ thông hay đại học; hay đại diện cho trang phục quốc gia trong
các quan hệ quốc tế.
Áo dài còn trở thành trang phục công sở như các ngành nghề: tiếp viên hàng không, nữ giáo viên, nữ nhân viên
ngân hàng,„


3. cấu tạo áo dài :
Cổ áo cổ điển cao khoảng 4 đến 5 cm, khoét hình chữ V trước cổ. Ngày nay,
kiểu cổ áo dài được biến tấu khá đa dạng như kiểu trái tim, cổ tròn, cổ chữ U,.

CỔ tròn


CỔ cổ điển

CỔ chữ u

CỔ ÁO

CỔ trái tim


thân ÁO
Thân áo được tính từ cổ xuống phần eo. Thân áo dài được

may vừa vặn, ôm sát thân của người mặc, ở phần eo
được chít ben (hai ben ở thân sau và hai ben ở thân
trước).
Cúc áo dài thường là cúc bấm, từ cổ chéo sang vai rồi
kéo xuống ngang hông. Ngày mới ra đời áo dài có năm
khuy ở năm vð trí cố đðnh vừa giữ cho thân áo ngay ngắn
vừa tượng trưng cho năm đạo làm người: nhân, nghïa,
lễ, trí, tín. Từ eo, thân áo dài được xẻ làm hai tà, vð trí xẻ tà
ở hai bên hông.
Tay áo được tính từ vai, may ôm sát cánh tay, không có
cầu vai, may liền, dài đến qua khói cổ tay một tí.


tà ÁO & quần
Áo dài có hai tà: tà trước và tà sau và bắt buộc dài qua gối.
Chiếc áo dài được mặc với quần thay cho chiếc váy đen ngày xưa. Quần áo dài được may chấm gót
chân, ống quần rộng. Quần áo dài thường được may với vải mềm, rũ. Màu sắc thông dụng nhất là màu
đen. Nhưng xu thế thời trang hiện nay thì chiếc quần áo dài có màu đi tông với màu của áo.



Phụ kiện đi kèm
Nón lá
Mấn đội đầu
kiềng cổ đi kèm với áo dài
 Thường chî hợp trong lễ cưới hói long trọng hay
khi chụp hình.
Khi tham dự sự kiện, đi tiệc có thể chọn những bộ
vòng ngọc trai đồng màu từ bông tai, dây chuyền
đến vòng tay, nhẫn...


iI. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN


1.Nguồn gốc

Những hình ảnh trên mặt chiếc
trống đồng Đông Sơn ( 700
TCM – 100) cho thấy người Việt
cổ đã mặc trang phục với 2 tà
áo xẻ đôi

Khởi nguồn từ chiếc áo giao lãnh bốn vạt ở thế kỷ 17, áo dài Việt Nam đã trải
qua nhiều biến đổi để phục vụ cho nhu cầu và vai trò của người phụ nữ ở mỗi
thời điểm trước khi dần định hình vào những năm 1960.

Kiểu sơ khai của chiếc áo dài
xưa nhất là áo giao lãnh. Khi

mặc thì hai cổ áo để giao
nhau, áo mặc phủ ngoài yếm
lót, váy, thắt lưng buông thả.

Để tiện hơn cho việc đồng án, buôn bán,
người xưa đã chế ra áo tứ thân.
Phụ nữ thành thð ít lao động nên thường
mặc áo ngũ thân để phân biệt với tầng
lớp lao động nghèo


2. Các giai đoạn phát triển
Chiếu Vua Minh Mạng
Năm Minh Mạng thứ 9, vua ra
chiếu chî cấm đàn bà mặc
váy và bắt phải mặc quần hai
ống

Áo dài Lê Phổ
1 họa sï là Lê Phổ bó bớt
những nét lai căng, cứng
cói của áo Le Mor, đồng
thời đưa thêm các yếu
tố dân tộc từ áo tứ thân,
ngũ thân vào

1828
1744

Cải cách trang

phục của chúa
Nguyễn Phúc Khoát
Vũ Vương Nguyễn
Phúc Khoát ban
hành sắc dụ về ăn
mặc cho toàn thể
dân
chúng
xứ
Đàng Trong

Áo dài Trần Lệ Xuân

Áo dài chít eo

bà Trần Lệ Xuân - Đệ Nhất
Phu Nhân của nước Việt
Nam Cộng Hòa, đã thiết
kế ra kiểu áo dài cách tân
mới bó đi phần cổ áo gọi
là áo dài cổ thuyền

Áo dài chít eo thách thức
quan điểm truyền thống trở
thành kiểu dáng thời
thượng vì sự thoải mái, tiện
lợi của nó

1958


1934
1930

1945

Áo dài Lemor

Đời sống mới

1 họa sï tên Le Mor
đã thực hiện một cải
cách quan trọng
trên chiếc áo tứ
thân để biến nó chî
còn lại hai vạt trước
và sau

Bác Hồ đã vận động
người dân bó thói
quen mặc áo dài để
thay bằng áo vắn vì
mặc áo dài đi đứng,
làm việc bất tiện,
lượt
thượt,
luộm
thuộm.

1970
1960


Áo dài với tay
raglan
nhà may Dung ở
Dakao, Sài Gòn
đưa ra kiểu may
áo dài với cách
ráp tay raglan
(giác lăng).

nay

Áo dài cách tân
Áo dài ngày nay có
những “cách tân” mục
đích chính là để người
mặc càng thấy tiện lợi
và thoải mái hơn


1744

C Â I C Á C H T RA N G P H Ụ C C Ủ A
CHÚA NGUYỄN PHÚC KHOÁT

HOÀN CÂNH LỊCH SỬ, XÃ HỘI:
Chðu ảnh hưởng nặng của văn hóa Trung Hoa, cho đến
thế kỷ 16 lối ăn mặc của người Việt Nam hay bắt chước

lối của người phương Bắc.


NGUỒN GỐC:
Với tham vọng lập quốc 1 cõi, Vũ Vương Nguyễn Phúc
Khoát ban hành sắc dụ về ăn mặc cho toàn thể dân
chúng xứ Đàng Trong phải theo đò thi hành để phân biệt
với Đàng Ngoài.

ĐẶC ĐIỂM
Lần đầu tiên xuất hiện sự đðnh hình cơ bản của chiếc áo
dài Việt Nam. "Thường phục thì đàn ông, đàn bà dùng áo
cổ đứng ngắn tay, cửa ống tay rộng hoặc hẹp tùy tiện.

Áo thì hai bên nách trở xuống phải khâu kín liền, không
được xẻ mở. Duy đàn ông không muốn mặc áo cổ tròn
ống tay hẹp cho tiện khi làm việc thì được phép..."
(sách Đại Nam Thực lục)


1828

CHIẾU VUA MINH MẠNG
Cho đến thế kỷ 17 truyền thống mặc váy vẫn
tồn tại ở Việt Nam như đã ghi trong sách Lê
Triều Thiên Chính đời vua Lê Huyền Tông, tháng
3 năm 1665 với sắc lệnh nhắc nhở: "... áo đàn
bà con gái không có thắt lưng, quần không có
hai ống từ xưa đến nay vốn đã có cổ tục như
thế...". Năm Minh Mạng thứ 9 (1828), triều đình
Huế ra chiếu chî cấm đàn bà mặc váy và bắt
phải mặc quần hai ống



1930

ÁO DÀI LE MUR

HOÀN CÂNH LỊCH SỬ, XÃ HỘI:
Thời kì Pháp thuộc, văn hóa Pháp du nhập vào Việt Nam.

NGUỒN GỐC:
Được đặt tên theo chính người thiết kế ra nó, áo dài Le
Mur là 1 bước cải cách vô cùng quan trọng từ chiếc áo
dài tứ thân

ĐẶC ĐIỂM
Áo dài Le Mur chî còn có 2 vạt trước và sau, hàng nút phía
trước dðch sang theo vai và dọc bên sườn, tay áo phồng,
cổ hở
 Tuy nhiên, áo dài Le Mor có nhiều biến cải mà nhiều
người thời đò cho là "lai căng" thái quá bð một số dư luận
khi đò tẩy chay và cho là "đï thõa"


1934

ÁO DÀI LÊ PHỔ

NGUỒN GỐC:
1 họa sï khác là Lê Phổ bó bớt những nét lai căng,
cứng cói của áo Le Mur, đồng thời đưa thêm các yếu

tố dân tộc từ áo tứ thân, ngũ thân vào

ĐẶC ĐIỂM
kiểu áo vạt dài cổ kính, ôm sát thân người, trong
khi hai vạt dưới được tự do bay lượn.

 Từ đây, áo dài Việt Nam đã tìm được hình hài
chuẩn mực của nó, và từ bấy giờ đến nay dù
trải qua bao thăng trầm, bao lần cách tân cách
điệu, hình dạng chiếc áo dài về cơ bản vẫn giữ
nguyên.


1945

ĐỜI SỐNG MỚI

HOÀN CÂNH LỊCH SỬ, XÃ HỘI:
Trong bối cảnh Việt Nam Dân chủ Cộng hòa mới
tuyên bố độc lập và các phong trào "diệt giặc
đòi, giặc dốt" đang được phát động
Ngày 20 tháng 3 năm 1947, Hồ Chí Minh, với bút
hiệu Tân Sinh, đã viết một cách vắn tắt rõ ràng và
dễ hiểu bài "Đời sống mới" trong đò vận động
người dân bó thói quen mặc áo dài để thay bằng
áo vắn vì mặc áo dài đi đứng, làm việc bất tiện,
lượt thượt, luộm thuộm.
Áo dài không hợp với phụ nữ Việt Nam đời sống
mới. Cuộc vận động này dần đã được người dân
hưởng ứng và áo dài không còn là trang phục

thông dụng của phụ nữ Việt Nam trong một thời
gian dài ở miền bắc vï tuyến 17.


1958

ÁO DÀI TRẦN LỆ XUÂN

HOÀN CÂNH LỊCH SỬ, XÃ HỘI:
Thời chính quyền Mỹ - Diệm, văn hóa đại chúng
Mỹ du nhập và ảnh hưởng đến các đô thð miền
Nam.

NGUỒN GỐC:
bà Trần Lệ Xuân còn tại vð Đệ Nhất Phu Nhân của
nước Việt Nam Cộng Hòa, bà đã thiết kế ra kiểu
áo dài cách tân mới

ĐẶC ĐIỂM
Áo hở cổ, bó đi phần cổ áo, hay còn gọi là cổ
thuyền, cổ khoét.
Ngày nay, áo dài cổ thuyền rất được ưa chuộng
vì sự thoải mái, phù hợp với khí hậu nhiệt đới của
nó.


1960

ÁO DÀI RAGLAN
(GIÁC LĂNG)


NGUỒN GỐC:
Nhà may Dung, Dakao Sài Gòn sáng tạo

ĐẶC ĐIỂM
May áo dài theo cách ráp tay raglan

 Giải quyết được vấn đề khó khăn nhất khi
may áo dài: những nếp nhăn thường xuất
hiện hai bên nách. Cách ráp này cải biến ở
chỗ hàng nút cài được bố trí chạy từ dưới
cổ xéo xuống nách, rồi kế đò chạy dọc một
bên hông.
 Khiến chiếc áo dài ôm khít từng đường
cong của thân hình người phụ nữ, tạo thêm
tính thẩm mï


1970

ÁO DÀI CHÍT EO – ÁO DÀI MINI

ĐẶC ĐIỂM
Tà áo hẹp và ngắn đến gần đầu gối, áo rộng
và không chít eo nhưng vẫn may theo đường
cong cơ thể.
Phụ nữ thành thð với tư duy cởi mở muốn tôn lên
những đường cong cơ thể qua kiểu áo dài chít
eo rất chặt để tôn ngực.
Gần cuối thập kỷ 60, áo dài mini trở nên thðnh

hành trong giới nữ sinh vì sự thoải mái, tiện lợi
của nó


NGÀY NAY

ÁO DÀI CÁCH TÂN

HOÀN CÂNH XÃ HỘI:
Thời kì kinh tế thð trường, hội nhập quốc tế, dẫn
đến sự giao lưu, học hói, cách tân truyền thống.

Đặc điểm:
+Đa dạng về chất liệu: ren, voan, vải họa tiết in
+Cách điệu về tay áo, quần để trẻ trung, hiện
đại hơn (tay áo phồng, quần ống côn).
+Họa tiết hiện đại: tranh thiếu nhi, biển báo giao
thông, họa tiết caligraphic„


iIi. Ânh hưởng của áo dài


1. TRONG CUỘC SỐNG:
Một biểu tượng của Việt Nam
Áo dài Việt Nam vừa truyền thống vừa hiện
đại.
Trang phục dành cho nữ này có thể mặc
mọi nơi, dùng làm trang phục công sở, đồng
phục đi học, mặc đi chơi hay mặc để tiếp

khách một cách trang trọng ở nhà.
Việc mặc loại trang phục này không hề
rườm rà hay cầu kỳ, những thứ mặc kèm
đơn giản: mặc với quần lụa hay vải mềm,
dưới chân đi hài, guốc, hay giày gì đều
được; nếu cần trang trọng (như trang phục
cô dâu) thì thêm áo choàng và khăn đòng
truyền thống đội đầu, hoặc vương miện Tây
phương tùy thích.


2. TRONG CÁC LỄ HỘI, SỰ KIỆN:
Áo dài luôn là sự lựa chọn hàng đầu trong các dðp lễ hội, lễ Tết hoặc các sự kiện lớn của người Việt
Trong các dðp trang trọng như lễ cưới, lễ dặm hói thì áo dài là trang phục không thể thiếu đối với cô dâu và chú rể

Áo dài xuất hiện trong lễ cưới của người Việt

Áo dài trong dịp tết, lễ hội

Áo dài trong các sự kiện, trình diễn lớn


2. Trong nghệ thuật:
• Hình ảnh phụ nữ/con gái Việt Nam với chiếc áo dài
truyền thống đã được nhiều nhà nghệ sï ghi lại, nổi bật
nhất là trong thơ và nhạc. Bài thơ nổi tiếng về chiếc áo
dài có thể kể là "Áo lụa Hà Đông" của Nguyên Sa
“Nắng Sài Gòn anh đi mà chợt mát
Bởi vì em mặc áo lụa Hà Đông...”


• Trong thơ Bùi Giáng, màu áo dài của ký ức được nâng
lên thành huyền thoại:
“Biển dâu sực tỉnh giang hà
Còn sơ nguyên mộng sau tà áo xanh„”
•

Những vần thơ rất dung dð của Huy Cận cũng có hình
bóng của chiếc áo dài trắng nữ sinh:
“Áo trắng đơn sơ mộng trắng trong
Hôm xưa em đến mắt như lòng
Nở bừng ánh sáng em đi đến
Gót ngọc dồn hương bước tỏa hồng”
(Áo trắng).

THƠ VĂN