Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

TR

NG
I H C C N TH
KHOA S PH M

LY TRÍCH VÀ KH O SÁT THÀNH PH N HÓA H C
TINH D U G NG

Lu n v n T t nghi p
Nghành:

GV h

PH M HÓA H C

ng d n: ThS.Ngô Qu c Luân

Sinh Viên:Mai Th Thùy Lam
L p: S ph m Hóa K.32
MSSV: 2060421

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang i-

Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

IC M

Sau 8 tháng th c hi n

N

tài, tôi ã h c h i

c nhi u i u b ích và tích l y

c nhi u ki n th c quý báu v l nh v c mà tôi nghiên c u. Do ó, trong trang
lu n v n này tôi xin chân thành g i l i c m n
Th y Ngô Qu c Luân, ã tr c ti p h

u

n:

ng d n, ch d y m t cách t n tình

tôi có

th hoàn thành t t lu n v n này.
T t c quý th y cô B môn Hóa H c – Khoa S Ph m, Tr
ã giúp


và óng góp nh ng ý ki n quý báu cho

tài c a tôi

ng

i H c C n Th
c hoàn thành t t

n.
Cha m , gia ình ã ng h ,

ng viên cho tôi v tinh th n và v t ch t giúp tôi

hoàn thành lu n v n t t nghi p.
T p th l p S Ph m Hóa K32 ã
trình th c hi n

ng viên, giúp

tài.

Xin chân thành c m n!

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang ii-

tôi r t nhi u trong su t quá



Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

NH N XÉT C A GV H

NG D N

tài: LY TRÍCH VÀ KH O SÁT THÀNH PH N HOÁ H C TINH D U
G NG
Tên khoa h c là: Zingiberaceae
Thu c h : Zingiber oficinale
tài này là m t m ng c a

tài l n: “Nghiên c u hoàn thi n qui trình ly trích

tinh d u và kh o sát thành ph n hoá h c có ho t tính sinh h c c a c g ng” hi n ang
tri n khai th c hi n

Vi n Công Ngh Hoá h c thu c Vi n Khoa H c và Công ngh

Vi t Nam t i Thành ph H Chí Minh.

tài có ý ngh a th c t là có th chuy n giao

công ngh ho c tri n khai s n xu t nguyên li u cho ngành d
Qua quá trình h

c.


ng d n sinh viên Mai Th Thu Lam t công vi c nghiên c u

n hoàn thành báo cáo lu n v n, tôi có m t nh n xét nh sau:
V k t qu công vi c nghiên c u: Sinh viên ã hoàn thành c b n các m c tiêu
chính c a

tài

t ra: M t là kh o sát các y u t

d u g ng b ng ph
u. Hai là xác

nh h

ng pháp ch ng c t lôi cu n h i n

ng
c

n quá trình ly trích tinh
tìm ra m t s thông s t i

nh các ho t ch t chính trong tinh d u có tác d ng ch a m t s b nh

nh phong th p, nh c m i, tê b i, các b nh thông th
ra sinh viên còn kh o sát

ng v tiêu hoá, c m, ho…Ngoài


nh tính s hi n di n c a m t s nhóm h p ch t có trong

lo i cây này.
V tác phong làm vi c v i khoa h c: V i b
i u ki n thi u th n ph
ra r t n ng

c

u t p làm nghiên c u và trong

ng ti n nh hoá ch t, thi t b ; sinh viên Mai Th Thu Lam t

ng, c n cù, c n th n, chính xác và nghiêm túc trong công vi c. Vì v y,

các k t qu nghiên c u c a sinh viên Thu Lam có th tin c y và s d ng

c cho

các quá trình nghiên c u ti p theo sau này.
V vi c trình bày và báo cáo lu n v n: Lu n v n g m 41 trang chính không k
ph n ph l c, có b c c rõ ràng, chia làm 3 ph n: ph n M
ch n

u ch y u nói v lí do

tài, ph n N i dung trình bày các công vi c nghiên c u t lí thuy t

nghi m và k t qu , ph n K t lu n có nêu rõ nh ng vi c ã làm

c. V n phong

n th c

c và ch a làm

n gi n và r t ít sai chính t . Báo cáo t p trung v a ph i, thu hút.

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang iii-


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

V i nh ng nh n xét trên, tôi có th
viên Mai Th Thu Lam ã th c hi n

ánh giá t t ch t l

ng c a

ng th i qua vi c th c hi n

tài do sinh
tài này nói lên

r ng sinh viên Mai Th Thu Lam có n n t ng ki n th c t t và có kh n ng cho vi c

ti p t c h c t p và nghiên c u sau này.
i m

ngh : A
C n Th , ngày 17 tháng 05 n m 2010
Ng

ih

ng d n và nh n xét

Ngô Qu c Luân

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang iv-


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

NH N XÉT C A GV PH N BI N
1. Hình th c
v V b c c, b n lu n v n g m 41 trang ánh máy,

c chia thành các

ph n nh sau:
v Ph n m


u: t trang 1

n trang 3

v Ph n n i dung: t trang 4

n trang 39

v Ph n k t lu n: trang 40-41
v Tài li u tham kh o
v Ph l c
Nhìn chung, b c c c a lu n v n r t rõ rang, úng qui cách c a m t lu n v n t t
nghi p theo qui

nh c a khoa tr

ng.

2. N i dung
Trong

tài tác gi t p trung vào các n i dung sau:
- Tìm hi u v thành ph n hoá h c c a g ng, m t lo i gia v quý cho s c

kh e con ng

i
- Ly trích tinh d u g ng b ng ph
-


ng pháp ch ng c t

nh tính s hi n di n c a các h p ch t trong tinh d u g ng

Nhìn chung,

tài ã

t

c yêu c u c a m t lu n v n t t nghi p

i h c. Tuy

nhiên, bài vi t còn m t s ph n ph i ch nh s a.
1 B sung tên khoa h c c a g ng vào t a c a Lu n v n
2 Các ph l c b ng và hình nên ánh s trang
3 Nên tách ph n lý thuy t và th c hành thành hai trang khác nhau (xem
trang 17)
4 Tài li u tham kh o ch a úng qui cách
C n Th , ngày 15 tháng 05 n m 2010
GV ch m lu n v n

Nguy n Th Thu Thu

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang v-



Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

CL C
I C M N........................................................................................................................ ii
NH N XÉT C A GV H NG D N.................................................................................iiii
NH N XÉT C A GV PH N BI N...................................................................................... v
C L C ........................................................................................................................... vii
TÓM T T N I DUNG
TÀI ......................................................................................... viii
PH N 1: M
U ............................................................................................................... 1
1. LÝ DO CH N
TÀI.................................................................................................. 1
2. CÁC GI THUY T C A
TÀI ................................................................................ 2
3. CÁC PH NG PHÁP VÀ PH
NG TI N TH C HI N
TÀI .............................. 2
4. CÁC B C TH C HI N
TÀI................................................................................ 2
PH N 2: N I DUNG ............................................................................................................ 4
1. NGHIÊN C U LÍ THUY T.......................................................................................... 4
1.1 Tìm hi u v g ng ..................................................................................................... 4
1.1.1 c m ........................................................................................................... 4
1.1.2 Thành ph n hóa h c........................................................................................... 5
1.1.3 Phân b sinh thái................................................................................................ 6
1.1.4 B ph n dùng..................................................................................................... 8

1.1.5 Tính v - công n ng............................................................................................ 8
1.1.6 Công d ng c a g ng trong l nh v c th c ph m ................................................ 10
1.1.7 Tác d ng d c lý ............................................................................................. 12
1.2 Tìm hi u v tinh d u............................................................................................... 14
1.2.1 Phân b tinh d u trong thiên nhiên ................................................................... 14
1.2.2 Công d ng c a tinh d u ................................................................................... 15
1.2.3 Tính ch t hóa lý c a tinh d u ........................................................................... 16
a. Tính ch t v t lý ................................................................................................. 16
b. Tính ch t hóa h c ............................................................................................. 16
1.2.4 Nguyên t c s n xu t tinh d u t thiên nhiên ..................................................... 17
1.2.5 Các ph ng pháp s n xu t tinh d u.................................................................. 17
a. Ph ng pháp c h c.......................................................................................... 17
b. Ph ng pháp ch ng c t lôi cu n h i n c ........................................................ 17
c. Ph ng pháp trích b ng dung môi d bay h i.................................................... 18
d. Trích ly b ng dung môi không bay h i.............................................................. 18
e. Ph ng pháp trích ly b ng CO2 ......................................................................... 19
f. Ph ng pháp vi sóng ......................................................................................... 19
g. Ph ng pháp sinh h c....................................................................................... 19
1.3 Tìm hi u v tinh d u g ng ...................................................................................... 20
1.3.1 Thành ph n hóa h c......................................................................................... 20
1.3.2 Quá trình tích l y tinh d u g ng....................................................................... 26
1.3.3 Công d ng tinh d u g ng................................................................................. 26
2. TH C NGHI M VÀ K T QU ................................................................................. 27
2.1 D ng c và hóa ch t ............................................................................................... 27
2.1.1 D ng c ........................................................................................................... 27
2.1.2 Hóa ch t .......................................................................................................... 27
2.2 Trích ly tinh d u g ng ............................................................................................ 27
2.3 Xác nh ch s v t lý c a tinh d u g ng................................................................. 28
2.3.1 ánh giá c m quan .......................................................................................... 28
2.3.2 o t tr ng c a tinh d u................................................................................... 29

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang vi-


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

2.4 Kh o sát các y u t nh h ng n hàm l ng tinh d u trong quá trình ch ng c t .. 29
2.4.1 Nguyên li u xay và không xay......................................................................... 29
2.4.2 Th i gian héo nguyên li u ........................................................................... 30
2.4.3 Th i gian ch ng c t ......................................................................................... 31
2.5 Xác nh thành ph n hóa h c c a tinh d u .............................................................. 32
2.6 nh tính thành ph n h p ch t t nhiên có trong g ng............................................ 33
2.6.1 Kh o sát s hi n di n c a h p ch t sterol......................................................... 34
a. i c ng v sterol ........................................................................................... 34
b. Thu c th
nh tính sterol................................................................................. 34
c. Thí nghi m nh tính sterol ............................................................................... 34
2.6.2 Kh o sát s hi n di n c a h p ch t flavon........................................................ 35
a. i c ng v flavon.......................................................................................... 35
b.Thu c th
nh tính flavon................................................................................. 35
c. Thí nghi m nh tính flavon.............................................................................. 35
2.6.3 Kh o sát s hi n di n c a h p ch t saponin ..................................................... 35
a. i c ng v saponin........................................................................................ 35
b. Thu c th
nh tính saponin.............................................................................. 36
c. Thí nghi m nh tính saponin............................................................................ 36

2.6.4 Kh o sát s hi n di n c a h p ch t alkaloid ..................................................... 37
a. i c ng v alkaloid ....................................................................................... 37
b. Thu c th
nh tính alkaloid ............................................................................. 37
c. Thí nghi m nh tính alkaloid ........................................................................... 37
2.6.5 Kh o sát s hi n di n c a h p ch t tanin.......................................................... 38
a. i c ng v tanin............................................................................................ 38
b. Thu c th
nh tính tanin.................................................................................. 38
c. Thí nghi m nh tính tanin ................................................................................ 38
PH N 3: K T LU N VÀ
NGH ............................................................................... 40
TÀI LI U THAM KH O ...................................................................................................viii
PH L C ............................................................................................................................. ix

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang vii-


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

TÓM T T N I DUNG

TÀI

G ng v n là m t th gia v và c ng là m t v thu c
dân gian. Trong Ðông y, g ng th


ng

c s d ng t lâu trong

c dùng làm thu c gi i c m, làm m t v và

ch ng nôn… Bên c nh ó, t g ng ng

i ta có th trích ly

c tinh d u. Tinh d u

g ng có tác d ng làm gi m ho, s m i, ch ng viêm và gi m au… Trên th gi i ã r t
nhi u nghiên c u v tinh d u g ng.

tài “Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n

hóa h c c a g ng” v i mong mu n góp m t ph n nh trong khoa h c nghiên c u v
g ng.

tài g m các n i dung sau:

• Ly trích tinh d u b ng ph

ng pháp ch ng c t lôi cu n h i n

c tr c ti p, s

d ng b ch ng c t tinh d u nh Clevenger.

• Kh o sát các y u t
c t, t

ó

nh h

ng

a ra thông s t i u

n hàm l

ng tinh d u trong quá trình ch ng

th c hi n vi c ly trích tinh d u

t hi u qu

cao.
• Xác

nh thành ph n hóa h c c a tinh d u b ng ph

ng pháp s c kí khí ghép

kh i ph (GC/MS).
•

c


u th c hi n m t s thí nghi m nh

nhiên có trong c g ng.

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang viii-

nh tính thành ph n h p ch t t


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

PH N 1: M
1. LÝ DO CH N

U

TÀI

T th i xa x a con ng

i ã bi t khai thác và s d ng tinh d u

làm thu c, gia

v , ch t th m ph c v nhu c u cu c s ng. Ngày nay, tinh d u l i càng kh ng

th quan tr ng c a nó trong các ph

ng pháp h

nh v

ng tr li u do tinh d u có mùi th m

ngát làm tinh th n chúng ta tho i mái, d ch u h n r t nhi u. Ph n l n tinh d u

c

chi t xu t t lá, thân, hoa, c ho c v cây t th c v t. Vì v y, chúng r t tinh khi t và
có công d ng t t

i v i s c kh e.

H ng n m, trên th gi i s n xu t ra kho ng 20.000 t n tinh d u thiên nhiên ch
y u t th c v t.
c ta n m trong vùng nhi t

i gió mùa, i u ki n t nhiên r t thu n l i cho

vi c hình thành và phát tri n các loài th c v t,
giá tr cao.

vùng

ng b ng sông C u Long, cây ch a tinh d u phân b khá a d ng


và phong phú, trong ó có g ng là lo i gia v
G ng

c s c và làm thu c tr b nh hi u qu .

i có v cay, nóng, mùi th m, dùng ch a c m m o, nh c

m, nôn m a, b ng
gi i

c bi t là các lo i cây ch a tinh d u có

y tr

ng, làm thu c kích thích tiêu hóa, t ng bài ti t, sát trùng,

c ng a do cua, cá, chim, thú

vàng nh t,

cu n h i n
m nh, ch a

c. Tinh d u g ng là m t lo i ch t l ng có màu

nh t th p có v cay nóng, có mùi

các ch t cay. Tinh d u

u, ng t m i, ho có


c tr ng c a g ng nh ng không có

c s n xu t t c g ng t

i b ng ph

ng pháp ch ng c t lôi

c. Theo nh ng nghiên c u g n ây tinh d u g ng có tính ch t kháng sinh
c nhi u b nh, phù h p v i kinh nghi m ch a b nh c truy n c a nhân

dân ta.
Hi n nay, nhi u n

c trên th gi i ã chi t xu t tinh d u g ng dùng trong d

ph m, m ph m, làm ch t t o h

c

ng trong các lo i th c u ng, kem, k o, các lo i gia v

p th t…
Xu t phát t th c t chung ó,
ph n hóa h c c a g ng”

tài “Ly trích tinh d u và kh o sát thành

c th c hi n nh m b


ph n hóa h c và nh ng ng d ng c a g ng. T
g ng.

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 1-

c

u tìm hi u, kh o sát thành

ó nâng cao hi u qu s d ng c a


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

2. CÁC GI THUY T C A
Tinh d u g ng
in

c. Hàm l

TÀI

c s n xu t t g ng t

ng tinh d u thu


i b ng ph

ng pháp ch ng c t lôi cu n

c ph thu c vào

c, th i gian ch ng c t và th i gian

v n c a v t li u,

ng

héo nguyên li u,…

Tinh d u g ng là m t lo i ch t l ng có màu vàng nh t, có v cay nóng, có mùi
c tr ng c a g ng, có t tr ng kho ng 0,85

n 0,95

Thành ph n hóa h c c a tinh d u ch y u là: Zingiberene, ar-Curcumene, Sesquiphellandrene.

3. CÁC PH
3.1 Ph

NG PHÁP VÀ PH

NG TI N TH C HI N

TÀI


ng pháp

• Thu th p và x lý nguyên li u.
• Ly trích tinh d u g ng b ng ph

ng pháp lôi cu n h i n

c tr c ti p s d ng

b ch ng c t tinh d u nh Clevenger.
• Kh o sát m t s y u t
•

nh danh và

nh l

nh h

ng

n hàm l

ng tinh d u.

ng thành ph n hóa h c có trong tinh d u b ng ph

ng


pháp s c kí khí ghép kh i ph (GC/MS).
• Th c hi n m t s thí nghi m

nh tính thành ph n h p ch t t nhiên có trong

c g ng.
3.2 Ph

ng ti n

• B ch ng c t tinh d u Clevenger
• Máy s c kí khí ghép kh i ph GC/MS.
• Cân

ng h

• Cân phân tích
• T s y
• B p i n...

4. CÁC B

C TH C HI N

• T tháng 10/2009

TÀI

n tháng 11/2009: tìm tài li u.


• Tháng 12/2009: nghiên c u, t ng h p tài li u, tìm ph
• T tháng 01/2010

ng pháp th c hi n.

n tháng 02/2010: Mua nguyên li u và ti n hành ly trích

trong phòng thí nghi m.
Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 2-


Lu n v n t t nghi p

• T

tháng 03/2010

Mai Th Thùy Lam

n tháng 04/2010: T ng h p tài li u lý thuy t và th c

nghi m vi t bài báo cáo.

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 3-



Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

PH N 2: N I DUNG
1. NGHIÊN C U LÍ THUY T
1.1 Tìm hi u v g ng
Gi i: Magnoliphyta
Ngành: Magnoliphyta
L p: Liliosida
B : Zingiberales
H : Zingiberaceae
Chi: Zingiber
Loài: Zingiber oficinale
1.1.1

c

m

G ng (tên khoa h c: Zingiber oficinale Roscoe) là cây th o s ng lâu n m, cao
40-80cm. Thân r n c, m c bò ngang, phân thành nhi u nhánh. Lá m c so le thành hai
dãy, hình mác thuôn, th t l i
b nh n, có gân

g c,

u nh n, dài 15-20cm, r ng 2cm, không cu n, có

gi a h i tr ng nh t, m t trên màu l c s m bóng, m t d


i nh t.

Cây g ng ít khi ra hoa, c m hoa dài 5cm, m c t g c trên m t cán dài kho ng
20cm do nhi u v y l p hình thành, nh ng v y phía d

i ng n, càng lên trên càng dài

và r ng h n. Lá b c thành trái xoan, màu l c nh t, mép vi n vàng.

ài có ba r ng

ng n, tràng có ng dài g p ôi ài, ba thùy b ng nhau, h p và nh n. M t nh , nh lép
không có ho c t o thành thùy bên c a cánh môi. Cánh môi màu vàng, có vi n tía
mép, dài 2cm, r ng 1,5cm chia thành 3 thùy tròn, các thùy bên ng n và h p h n, b u
nh n.
Toàn cây nh t là thân và r có mùi th m, v cay nóng.
Mùa có hoa: tháng 5

n tháng 8.

Hình 1: Cây g ng, hoa g ng và c g ng

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 4-


Lu n v n t t nghi p


Mai Th Thùy Lam

1.1.2 Thành ph n hóa h c
C g ng ch a tinh d u, nh a d u, tinh b t, saccharide, protein, ch t x , sáp, ch t
t o màu, vitamin, amino acid, và m t l

ng nh các ch t khoáng vô c . Hàm

c a các h p ch t này ph thu c vào n i tr ng,
b t chi m kho ng 40-60% kh i l

m và khí h u. Thông th

B ng 1: Giá tr dinh d

ng c a 100g g ng khô

Thành ph n

nv

c
ng l

ng tinh

ng g ng khô, protein (6,2-19,8%), lipid (5,7-

14,5%), ch t x (1,1-7%).


N

ng

9,4g
ng

347Kcal

Protein

9,1

Ch t béo

6,0

Carbonhydrate

70,8g

Ch t x

5,9g

Tro

4,8g

Canxi


116mg

S t

12mg

Magie

184mg

Photpho

148mg

Kali

1342mg

Natri

32

K m

5mg

Vitamin B1

0,046mg


Vitamin B2

0,185mg

Vitamin B3

5mg

Vitamin A

147IU

Các vitamin khác

Ít

Ngu n: Central Food Technological Rechnological Research Institute

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 5-


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

1.1.3 Phân b sinh thái
G ng là lo i cây gia v c

có ngu n r t lâu

it

n

n

c phân b

vùng nhi t

i và c n nhi t

và Trung Qu c. Sau ó lan r ng ra các n

c: Thái Lan,

Philippin, Malaysia, Indonesia, Negeria, Bangladesh...
B ng 2: Di n tích (ha) tr ng g ng c a các n

c trên th gi i

m

Qu c gia
1999

2000


2001

Banglades

6.879

6.879

7.290

Cameroon

1.370

1.370

1.370

17.750

19.170

20.700

Costa Rica

110

361


361

Dominica

45

45

45

Dominica Republic

400

400

400

Ethiopia

150

150

150

65

65


65

India

80.000

80.000

80.000

Indonesia

10.200

10.600

10.600

180

180

180

4.255

4.255

4.255


8

8

8

Malaysia

1.000

1.000

1.000

Mauritius

50

170

170

1.400

1.400

1.400

166.800


174.000

174.000

78

78

78

4.700

5.000

5.000

30

30

30

Sri Lanka

2.000

2.000

2.000


Thailand

12.000

12.000

12.000

50

50

50

China

Fiji Islands

Jamaica
Korea
Madagasca

Nepal
Nigeria
Pakistan
Philippines
Reunion

Uganda


Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 6-

i,


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

USA
Th gi i

140

110

150

309.560

319.321

321.302

Ngu n: FAOSTAT Database
T s li u trên cho ta th y n

c có di n tích tr ng g ng l n là: Nigeria,


Trung Qu c, Indonesia, và Banglades. Tuy nhiên s n l
n: n

, Trung Qu c, Nigeria, Indonesia, và Banglades.

g ng, 150 – 300 t n nh a d u g ng. Các n
và Trung Qu c. Các n
Vi t Nam, g ng
g ng

,

ng g ng thì theo th t khác

Hàng n m toàn th gi i s n xu t 14000 – 15000 t n g ng t

n

n

c tr ng

o. Riêng

c s n xu t tinh d u và nh a d u chính là

c tiêu th chính là: M , Canada, Anh,

c tr ng t th k th II tr


kh p các

i, 30 t n tinh d u

a ph

c.

c công nguyên. Hi n nay, cây

ng, t vùng núi cao

n

ng b ng và các h i

ng b ng sông C u Long phong trào tr ng g ng m y n m nay phát

tri n m nh. M t trong nh ng
cây n trái nh

c

m c a g ng là có th tr ng xen canh trong v

H u Giang hay tr ng trong b c nilon nh

tr ng g ng n m 2006 c a t nh H u Giang


n

An Giang. Di n tích

t h n 300 ha, t p trung

huy n Ph ng

Hi p, th xã V Thanh, nh ng nhi u nh t là huy n Long M v i 210 ha. Còn

An

Giang, các xã c a huy n Ch M i có di n tích tr ng g ng kho ng 100 ha. Nh ng ch
y u

c tr ng v i quy mô nh , trong các h gia ình v i s n l

c p cho th tr

ng

a ph

Cây g ng

ng và trong

c tr ng ph bi n

bình hàng n m 21 – 27oC, l

tr ng

n i có

c là chính.
các vùng khí h u nhi t

trung
c

c bi n t vài mét t i 1500m. T i các vùng núi cao

n 1500m, khí h u l nh, nhi u s

ng giá thì không nên tr ng g ng.

vùng có m t mùa khô ng n, có nhi t

i cao trong th i k c g ng thu n th c. Vì v y, khí h u
Nam n

i m, nhi t

ng m a hàng n m 1500 – 2500mm. Cây g ng

cao trên m t n

Cây g ng thích h p

ng ch a nhi u, cung


nhi u

không khí t
a ph

ng

ng mi n

c ta thích h p cho tr ng g ng.

Cây g ng c n

tt

c l n nh ng thoát n
t t nh t là

ng

i t t, t ng

c t t, có

t th t, không a

m

t cát và


t dày, t i x p, ít l n á, kh n ng gi
y

trong su t th i gian cây sinh tr

t sét.

h p cho tr ng g ng.

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 7-

t có hàm l

ng,

ng mùn cao r t thích


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

G ng là cây a sáng nh ng ít có kh n ng ch u bóng. Cây g ng c ng sinh tr
ng
nhiên, d

it td

i

i tán che c a các v

n cây n qu và m t s lo i r ng tr ng. Tuy

tán che 0,7 – 0,8 c a các r ng g t nhiên, cây g ng tr ng cho n ng

su t c ch b ng m t n a n ng su t tr ng
t. Vì cây g ng có biên
ph

ng

n i ánh sáng hoàn toàn trên cùng m t lo i

r ng v nhu c u ánh sáng nên nó có v trí quan tr ng trong

ng th c nông lâm k t h p.
G ng là cây a m nh ng không ch u úng n

c. G ng có nhu c u N, P, K t

i cao, trong ó, nhu c u v N nhi u nh t, sau ó là P, K. Vì v y, mu n
cao ph i tr ng g ng trên

t t t, n u tr ng trên

ng


t n ng su t

t x u ph i bón phân.

1.1.4 B ph n dùng
Thân r , thu hái vào mùa ông, dùng t
can kh

ng. Còn dùng tiêu kh

v y vào ít n

c,

y kín,

i là sinh kh

ng, ph i ho c s y khô là

ng (g ng khô thái lát dày, sao sém vàng, ang nóng

ngu i); bào kh

ng (g ng khô bào ch ); thán kh

ng

(g ng khô thái lát dày, sao cháy en).
Có th ch ng c t tinh d u t g ng v i hi u su t 1 – 2,7% ho c


u ch nh a d u

g ng t b t g ng khô v i các dung môi h u c , hi u su t 4,2 – 6,5%.
1.1.5 Tính v - công n ng
G ng t

i có v cay, nóng, mùi th m, tính m. G ng khô và tiêu kh

cay, mùi th m h c, tính nóng. B o kh

ng v cay

ng, tính

ng có v

i nhi t. Thán kh

ng v

cay, mùi th m h c, tính m. T t c có tác d ng ôn trung, tr c hàn, thông m ch.
Công d ng c a g ng:
• G ng t

i ch a c m m o, nh c

y tr
gi i


u, ng t m i, ho có

ng. Dùng làm thu c kích thích tiêu hóa, t ng bài ti t, sát trùng,
c ng a do cua, cá, chim, thú

c. Ngày dùng 4-8g, d ng thu c s c

u ng. Còn dùng làm thu c xoa bóp và
th

m, nôn m a, b ng

p ngoài ch a s ng phù và v t

ng.

• G ng n

ng ch a au b ng, d dày, i ngoài.

• G ng khô, g ng sao ch a au b ng l nh,

y tr

ng không tiêu, th t ,

chân tay giá l nh, m ch nh , àm m, ho suy n và th p kh p. Ngày dùng
2-4g d ng thu c s c ho c hoàn tán. Th
thu c khác.
Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng


-Trang 8-

ng dùng ph i h p v i các v


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

• G ng than ch a au b ng l nh, máu hàn, tay chân l nh, nh c m i, tê b i,
ng huy t. Ngày dùng 4-8g, d ng thu c s c.
Theo kinh nghi m c truy n g ng

c dùng

Trung Qu c làm thu c ch ng

c, an th n, ch ng viêm, kích thích n ngon mi ng và d tiêu.
b nh t (ph i h p v i nhi u d

c ch

c li u khác), th p kh p m n tính, nh c

nh trong
u ki u au

dây th n kinh và co c ng, hen ph qu n, bu n nôn, nôn, viêm ph qu n. Thân r


c

dùng làm thu c ch ng c m l nh và ch ng nhi m khu n trong các ch ng ho và s m i.
R g ng khô làm t ng trí nh , g ng ph i h p v i m t s d
trong b nh t ng nhãn áp. R khô

c dùng d ng n

c li u khác

c ch

nh

c s c v i li u 4-12g cho m t l n

d ng b t v i li u 2-3g cho m t l n.
n

, g ng

gi lâu. Nó

c dùng d

c dùng r ng rãi

i d ng ph i s y khô và d ng t

gi lâu là g ng t


siro hay m t ong, ho c ch bi n thành g ng tr n

hóa, ch a

i g t v , ngâm trong

ng là m t th m c ngon. Nó c ng

u ng. Trong y h c, g ng dùng làm thu c t ng h i, kích thích tiêu

y b ng và au b ng. Cao g ng dùng làm ch t h tr cho nhi u thu c b

và kích thích. Nó

c x p vào nh ng thu c ch ng tr m c m và là m t thành ph n c a

m t s ch ph m ch ng tác d ng c a thu c ng . Trong thú y, g ng
thu c kích thích và gây trung ti n trong b nh khó tiêu do m t tr
trâu bò. G ng còn là m t nguyên li u m i
ngoài u

c b o qu n

làm gia v , s n xu t oleoresin (nh a d u g ng) và

ch ng c t tinh d u g ng. G ng b o qu n

c dùng làm


i

c dùng làm

ng th c c a ng a và

chi t xu t enzym th y phân protein,

.

G ng có trong thành ph n m t bài thu c c truy n Ayurveda dùng r ng rãi
Nepal
và

ch a các ch ng b nh cúm, c m l nh, kém n, khó tiêu, tiêu ch y, viêm kh p
làm thu c gi m ti t acid d ch v , ch ng co th t, làm h i tinh.

Nhân dân Indonesia dùng g ng

ch a au b ng, ho và dùng làm thu c bôi

ngoài da cho ph n và tr em.
Bungari, g ng

c dùng d ng chè thu c

viêm h ng.

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng


-Trang 9-

ch a c m l nh, ho, s m i, s t,


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

1.1.6 Công d ng c a g ng trong l nh v c th c ph m
G ng làm gia v
T lâu g ng là m t gia v ph bi n trong ngh thu t m th c. Giá tr c a g ng
c tr ng trong l nh v c m th c

c th hi n qua hai d ng chính là g ng t

i và

g ng khô.
G ng t

i là gia v ph bi n nh t

thích mùi th m cay n ng c a g ng t

các n

c

ông Nam Á. Ng


i nguyên ch t. Thông th

c x t lát ho c b m nhuy n và cho vào các món n tr

i Châu Á r t

ng, c g ng t

i

c khi dùng.

G ng khô r t d ch bi n và có th b o qu n trong th i gian dài. G ng khô
th

ng

c s d ng trong các món n Châu Âu hay Châu M

d ng b t. G ng khô có v th m h n là v h ng cay,
gia v ho c dùng

d ng lát m ng hay

c dùng trong các lo i bánh t m

t ng thêm v ngon cho các món súp.

Hình 2: G ng khô và b t g ng

G ng trong ngành công nghi p th c ph m
M t s lo i th c ph m
• Bánh mì g ng:

c ch bi n t g ng nh :
c ch bi n b ng cách k t h p tinh vi g ng t

g ng ho c b t g ng vào trong b t mì. Thông th

ng ng

i, n

c

i ta có th b

sung thêm các gia v khác nh t i, qu và hành.
• Bánh quy g ng: Công th c ch bi n là m t mu ng b t g ng và b n
mu ng b t bánh, có th thêm m t ít qu và

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 10-

u kh u.


Lu n v n t t nghi p


Mai Th Thùy Lam

Hình 3: Bánh g ng
• Bia g ng: là m t lo i th c u ng có gas r t t t cho s c kh e và giúp cho
tinh th n s ng khoái sau nh ng gi làm vi c c ng th ng. Cách ch bi n
nh sau: V t 50g n
t c cho 500g
d ch v a

c g ng t

i cho vào 5 lít n

ng vào và khu y

c ang sôi. Sau ó ti p

u cho tan h t.

ngu i. Khi dung

t tr ng thái âm m thì cho thêm vào 15g men. Lúc này nên cho

thêm các gia v khác

t o mùi h p d n cho s n ph m nh : lá chanh ho c

c chanh, tinh d u vani.

y dung d ch l i,


n i m và

qua êm.

V t b ph n l p b t phía trên, sau ó chuy n dung d ch vào thi t b ti t
trùng. B t kín thi t b và gi trong 2 ngày
dung d ch và b sung gas vào
•

nhi t

phòng. Làm l nh

k t thúc quá trình.

u g ng: là th c u ng r t m cho th i ti t mùa ông,
lên men nho t

i ho c nho khô v i

30g g ng cho 1 lít r

c

b ng cách

ng, g ng và men. V i công th c

u. Th i gian b o qu n c a r


u này t 3

n 4

tháng.
• Trà g ng: là m t lo i th c u ng r t a chu ng c a ng
g ng có 3 lo i chính là trà g ng t
+ Trà g ng t

i Châu Á. Trà

i, trà g ng túi l c, trà g ng hòa tan.

i: r t d làm, nhanh chóng và có th thay th chè ho c n

sau các b a n. Trà g ng t

cl c

i có tác d ng kích thích tiêu hóa, gi m các c n au kh p

và phòng ch ng c m cúm r t t t.
+ Trà g ng hòa tan: hi n nay

c s n xu t và tiêu th kh p th gi i. G ng

thái nhuy n và nghi n m n, trích ly b ng n
trích


c ph i tr n v i

c

thu d ch g ng. D ch g ng sau khi

ng và các ph gia khác r i em i s y phun.

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 11-

c


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

+ Trà g ng túi l c: g ng t
theo l

i em nghi n, s y khô sau ó cho vào các túi l c

ng thích h p. So v i g ng hòa tan thì trà g ng túi l c còn gi

tính c a g ng t

c nhi u ho t


i.

• Cafe g ng: cafe g ng

c ch bi n b ng cách rang cafe v i b t g ng.

N u mu n dùng nóng thì pha v i n

c sôi, sau ó cho thêm

ng ho c

s a vào tùy thích.

Hình 4: Trà g ng, bia g ng
1.1.7 Tác d ng d

c lý

Trên th c nghi m, g ng có tác d ng làm giãn m ch và t ng t l protein toàn
ph n và -globulin (m t lo i protein trong máu) trên

ng v t thí nghi m,

ng th i có

kh n ng c ch ho t tính c a histamin và acetylcholin th hi n trên s gi m m c
co th t c tr n ru t cô l p.
Cineol trong g ng có tác d ng kích thích khi s d ng t i ch và có tác d ng di t
khu n trên nhi u vi khu n. B r g ng có tác d ng tr b nh m t h t t t h n nhi u lo i

thu c khác. Nó làm giác m c b bi n

i tr nên trong, làm gi m s th m th u d

i

niêm m c và t ng ho t tính s ng c a mô m t. Cao c n g ng có tác d ng kích thích các
trung tâm v n m ch, hô h p và kích thích tim. Trong g ng có y u t kháng sinh
histamin
Nói chung g ng có nh ng tác d ng d
•

c ch th n kinh trung

c lý sau:

ng, làm gi m v n

ng t nhiên và t ng th i

gian gây ng c a thu c ng barbituric. Cao chi t g ng khô, gingerol và
shogaol

u c ch s v n

ng t nhiên c a chu t nh t.

• H nhi t: shogaol và gingerol làm gi m s t trên chu t ã
b ng tiêm men bia.
• Gi m au và kháng viêm mà không có tác d ng ph

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 12-

c gây s t


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

• Kháng oxi hóa: theo nhi u nghiên c u cho th y shogaol và gingerol có
tính kháng oxi hóa cao
• Ch ng co th t: shogaol và gingerol có tác d ng này.
• Ch ng nôn: d ch chi t g ng khô có tác d ng trên chó gây nôn b ng

ng

sulfat.
•

c ch b nh loét d dày: g ng có kh n ng c ch loét d dày

c thí

nghi m trên chu t. Nghiên c u cho th y 6-gingesulphonic acid, 6-shogaol,
ar-curcumene trong c g ng là các ch t
• Kích thích tuy n n

c b t: g ng t


u tr ch ng b nh này.

i có tác d ng này.

• Kích thích s v n chuy n trong

ng tiêu hóa: d ch chi t g ng khô cho

chu t nh t u ng làm t ng s v n chuy n bari sulphat.
• Tác d ng ch ng viêm: d ch chi t g ng khô tiêm d

i da cho chu t nh t c

ch s t ng tính th m th u c a các mao qu n trong ph n ng viêm th c
nghi m.
•

c ch s t ng h p prostaglandin PGE2 (C20H32O5).

ây là ch t l ng sinh

h c t nhiên có trong c th ph n mang thai và làm co th t c t cung.
N u hàm l
•

ng ch t này t ng cao thì thai ph có nguy c sinh non.

ng tim: trên tim cô l p, thành ph n có v cay c a g ng c ch ho t
tính men ATPase.


G ng ã

c th nghi m tác d ng gây mê c c b và th y dung d ch 2% c a cao

g ng có tác d ng tê b ng 0,73 l n so v i tác d ng c a dung d ch 0,5% procain. Nhi u
ch t làm c ch m nh s sinh t ng h p prostaglandin ã

c phân l p t g ng.

Chu t c ng tr ng n th c n tr n v i 30% g ng thì n ng
thanh gi m và m c

cholesterol huy t

ng máu t ng m t cách có ý ngh a; n u n g ng cùng v i

cholesterol thì g ng s ng n c n s t ng cholesterol trong máu.

chu t c ng tr ng có

cholesterol máu cao, g ng làm gi m cholesterol huy t thanh và cholesterol trong gan.
G ng có tác d ng c ch nh ng t n th

ng d dày

có v cay c a g ng là 6-gingerol và 6-shogaol,
nghi m d dày nguyên v trí trong c th . S

chu t c ng tr ng. Hai thành ph n

u c ch co bóp d dày trong thí

c ch do 6-shogaol m nh h n.

Cao g ng chi t v i aceton, zingiberen (ch t terpenoid chính c a cao aceton
g ng) và ho t ch t cay 6-gingerol có tác d ng c ch nh ng t n th
Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 13-

ng d dày gây


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

chu t tr ng b i acid hydrocloric/ethanol. Nh ng k t qu thí nghi m này g i ý r ng
zingiberen và 6-shogaol là nh ng thành ph n quan tr ng trong nh ng thu c làm d
tiêu có ch a thành ph n g ng.
G ng có ho t tính kháng n m t
Cao g ng có tác d ng
floccosumm,

c ch

Microsporum

s


ng

i h p trong thí nghi m trên 9 lo i n m.

phát tri n h

s i n m c a Epidermophyton

gypseum, Paecilomyces varioti và Trichophyton

mentagrophytes.
Tác d ng ch ng say sóng c a g ng ã

c nghiên c u trên h c vi n Tr

quan h i quân không quen i bi n vào lúc bi n

ng d d i. Cho m i ng

ng s

i u ng 1g

g ng và theo dõi liên t c 4 gi li n sau ó, th y g ng làm gi m nôn và gi m ra m hôi
l nh.
1.2 Tìm hi u v tinh d u
1.2.1 Phân b tinh d u trong thiên nhiên
Tinh d u là m t lo i h n h p nhi u ch t d bay h i, có mùi
ngu n nguyên li u cung c p, tinh d u không tan trong n
trong n


c tr ng tùy vào

c (hay úng h n r t ít tan

c), tan trong dung môi h u c . Trong t nhiên, a s tinh d u

do, ch có m t s ít

tr ng thái ti m tàng.

trong nguyên li u có th thu tr c ti p d

tr ng thái t

tr ng thái t do tinh d u hi n di n s n

i nh ng

u ki n ly trích bình th

ng. Còn

tr ng thái ti m tàng, tinh d u không có s n trong nguyên li u mà ch xu t hi n trong
nh ng

u ki n gia công nh t

nh tr


c khi ti n hành ly trích.

Theo th ng kê cho th y có kho ng 2500 loài cây ch a tinh d u
r ng trong thiên nhiên. Tr l
th nh

c phân b

ng tinh d u trong cây ph thu c vào i u ki n khí h u,

ng. Ngay trong m t cây, thành ph n và tr l

khác nhau c ng khác nhau ( inh h

ng tinh d u trong các b ph n

ng: n ch a 15% tinh d u, cu ng hoa 6%, lá 3%).

Tinh d u có trong các b ph n khác nhau c a cây.
- H t: h nh, h i, c n tây,

u kh u...

- G : cây qu , cây de vàng, long não, tuy n trùng, g h ng s c, g
- C : g ng, ri ng, ngh , h

àn h

ng bài, xuyên xung...


- Lá: húng qu , nguy t qu , qu , khuynh di p, tràm, c chanh, ho c h
hà, thông h

ng th o, trà xanh, thyme, l c

- Hoa: h ng, inh h

ng...

,h

ng, phong l , bài h

ng, b c

ng nhu...
ng, nhài, o i h

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 14-

ng, ng c lan tây...


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

- V : cam, quýt, chanh,


i...

các cây khác nhau, tinh d u ch a trong các b máy ti t khác nhau, nh t bào
ti t (h long não, h g ng); bi u bì ti t (h hoa h ng, hoa

i); ng ti t (h hoa tán, h

thông); túi ti t (h sim, h cam).
Trong cây tinh d u có th
nh. Hàm l

d ng có s n ho c t o thành trong m t

u ki n nh t

ng tinh d u trong nh ng cây khác nhau c ng r t khác nhau: hoa h ng

0,25%, b c hà 1%, qu h i 5%, n

inh h

ng 15%.

1.2.2 Công d ng c a tinh d u
Tinh d u có r t nhi u ng d ng trong các l nh v c: m ph m, th c ph m, d

c

ph m...

- R t nhi u loài th c v t ch a tinh d u và có h

ng th m th

ng

c dùng làm

gia v cho th c ph m nh : g ng, hành, t i, qu , ngò gai,...M t s tinh d u cho vào
th c ph m còn có tác d ng nh m t ch t ch ng oxy hóa hay kháng khu n giúp b o v
th c ph m

c lâu h n.

- Nh ng tinh d u có h
bài h

ng th m d ch u nh : hoa h ng, inh h

ng, phong l ,

ng, lai, ng c lan tây... luôn là nguyên li u chính trong k ngh n

c hoa, m t

trong nh ng ngành m i nh n c a l nh v c m ph m.
- M t s tinh d u là ngu n d

c li u có giá tr nh :


+ Tinh d u g ng giúp d tiêu hóa, i u hòa thân nhi t, kháng viêm, gi m au,
ch ng suy nh

c, kích thích h th n kinh, và ph c h i n ng l

ng cho c th ...

+ Tinh d u b c hà có ch a nhi u methol có tác d ng kích thích th n kinh, giúp
gi m au t i ch th

ng dùng trong các ch ph m d u xoa, cao xoa.

+ Tinh d u t i, tinh d u hành có tác d ng làm gi m cholesterol, ng a b nh s
c ng

ng m ch và ng th ...
+ Tinh d u h

ng nhu ch a eugenol, dùng làm thu c sát trùng, gi m au.

+ Tinh d u hoa phong l , trà và o i h

ng giúp th giãn toàn thân, gi m c ng

th ng, ng ngon, làm m m da.
+ Tinh d u chanh và khuynh di p có tác d ng gi i
nh ng t bào ch t, ch t

c cho làn da, giúp lo i b


c, c ng nh ch t b n tích t mang l i v t

da.

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 15-

i sáng cho làn


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

+ Tinh d u ngh , tinh d u tràm có tính kháng khu n m nh, làm mau lành các v t
th

ng.
- Tinh d u c a m t s loài hoa là ch t d n d côn trùng

n giúp hoa th ph n

nh tác d ng l y m t ho c sáp c a hoa chúng. Ngoài ra, mùi c a m t s lo i tinh d u
trong cây có tác d ng ch ng l i côn trùng n lá ho c
ch u hay không ngon cho các loài
- Tinh d u th
ch sinh tr

ng v t n c b ng cách gây khó


ng v t khi n.

ng có tính kháng vi khu n, n m m c và n m men b ng cách c

ng và phát tri n c a các vi sinh v t này.

1.2.3 Tính ch t hóa lý c a tinh d u
a. Tính ch t v t lý
a s tinh d u không có màu ho c màu vàng nh t, nâu s m,

. Tinh d u th

ng

có v cay và h c.
nhi t
camphor...là

th

ng, tinh d u

th l ng, tr m t s tr

ng h p nh menthol,

th r n.

Tinh d u d bay h i, r t ít tan trong n


c, tan t t trong các dung môi h u c , các

lo i d u m , có th tan m t ph n trong dung d ch ki m.
Tinh d u là h n h p nên không có nhi t
thay

sôi nh t

i tùy theo thành ph n h p ch t. Khi h nhi t

nh.

m sôi c a tinh d u

sôi m t s tinh d u có th k t

tinh nh tinh d u h i, tinh d u xá x , tinh d u b c hà.
T tr ng c a tinh d u vào kho ng 0,85
c nh tinh d u inh h

n 0,95; có m t s tinh d u n ng h n

ng, tinh d u qu .

Tinh d u có ch s khúc x t 1,45

n 1,56. Ch s khúc x cao hay th p tùy

theo các thành ph n ch a trong tinh d u là no, không no, hay nhân th m.

b. Tính ch t hóa h c
i nh h

ng c a nhi t

, ánh sáng, không khí,

c tinh d u d b oxy hóa

và có th b nh a hóa m t ph n. Các h p ch t ch a n i ôi d b oxy hóa ho c tham
gia vào ph n ng c ng h p. H p ch t xeton và aldehyd d b oxy hóa t o nh a khi có
s hi n di n c a ki m.
Tinh d u có nhi u thành ph n ch a các nhóm ch c khác nhau có th tham gia các
ph n ng hóa h c, làm thay

i tính ch t c a tinh d u.

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 16-


Lu n v n t t nghi p

Mai Th Thùy Lam

1.2.4 Nguyên t c s n xu t tinh d u t thiên nhiên
§ Tinh d u thu

c ph i có mùi th m t nhiên nh nguyên li u.


§ Quy trình khai thác ph i phù h p v i nguyên li u.
§ Tinh d u ph i
§

c l y tri t

kh i nguyên li u, v i chi phí th p nh t.

n gi n, thu n ti n và nhanh chóng.

1.2.5 Các ph
a. Ph

ng pháp s n xu t tinh d u

ng pháp c h c

ây là ph

ng pháp t

ng

i

n gi n dùng

cách tác d ng l c c h c lên nguyên li u (th
ph bi n


tách tinh d u

ng là ép). Ph

ng pháp này

i v i các lo i v qu h Citrus nh cam, chanh, quýt, b

lo i nguyên li u này tinh d u th

ng phân b ch y u

d ng t do b ng

i… Vì

c dùng
nh ng

l p t bào m ng trong bi u bì.

Khi có l c tác d ng lên v qu , các t bào có ch a tinh d u b v ra gi i phóng tinh
d u.
Ph
nhiên ban
Nh

ng pháp ép có nhi u u i m nh : tinh d u gi nguyên
u, các thành ph n trong tinh d u ít b bi n

c i m c a ph

c mùi v thiên

i.

ng pháp ép là tinh d u b l n nhi u t p ch t, ch y u là các

h p ch t h u c hòa tan t v t li u em ép.
b. Ph

ng pháp ch ng c t lôi cu n h i n

Ph

c

ng pháp ch ng c t lôi cu n tinh d u b ng h i n

c

c d a trên nguyên lý

c a quá trình ch ng c t m t h n h p không tan l n vào nhau là n
h n h p này

c gia nhi t, c hai ch t

u bay h i. N u áp su t c a h i n


v i áp su t c a tinh d u b ng v i áp su t môi tr
l y ra cùng v i h i n
Ph
c an

c và tinh d u. Khi
c c ng

ng thì h n h p sôi và tinh d u

c

c.

ng pháp này có u i m là nhi t

c (1000C) trong khi nhi t
Ch ng c t lôi cu n h i n

ng tách g n nh tri t

sôi c a h n h p th p h n nhi t

sôi c a tinh d u > 100oC

áp su t khí quy n.

c không òi h i nhi u thi t b ph c t p, nh ng có kh

tinh d u có trong nguyên li u. Ngoài ra, ph


ng pháp này

còn cho phép phân ly các c u t trong tinh d u thành nh ng ph n riêng bi t có
khi t cao h n d a vào s khác bi t v tính ch t bay h i.
§ Ch ng c t lôi cu n h i n

sôi

c tr c ti p:

Ly trích tinh d u và kh o sát thành ph n hóa h c c a g ng

-Trang 17-

tinh